TỲ NẠI DA 09

�

佛山* Buddha Mountain * Ph�̣t Sơn

Calgary Alberta Canada

[中文|�ENGLISH]

�ầu Trang | 01 | 02 | 03 | 04 | 05| 06 | 07 | 08 | 09 | 10

TỲ� NẠI� DA

H�n Dịch:�Đời Di�u Tần Sa M�n Tr�c Phật Niệm

Việt Dịch:� Th�ch T�m Tịnh

�Chứng nghĩa: Tỳ kheo Th�ch �ỗng Minh,

--- o0o ---�

Quyển thứ ch�n�

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp C� �ộc, thuộc nước X�-vệ.

�ại thần của vua Ba-tư-nặc như: Y-sa-đa, Ph�-lan-na, Hấp-bạt-đề, l� những bậc kiến đế, dẫn c�c Tỳ-kheo đi xem qu�n m�. C�c Tỳ-kheo cũng c� b� con n�n ở lại trong doanh trại qu�n m� đến ba ng�y. Thấy vậy c�c trưởng giả n�i với nhau:

- Sa-m�n Th�ch tử xuất gia học đạo m� sao ở m�i trong qu�n đội?

Tỳ-kheo mười hai ph�p nghe vậy, liền đến bạch Thế T�n. Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo kh�ng được ở trong qu�n đội qu� hai đ�m. Nếu qu� th� phạm tội đọa.

Vua Ba-tư-nặc nước C�u-t�t-la cho qu�n đội diễn tập. C�c Tỳ-kheo đến xem. Thấy vậy, c�c trưởng giả n�i với nhau:

- Chẳng phải l� c�ng việc của m�nh m� c�c Sa-m�n Th�ch tử lại đến xem.

Nghe vậy, Tỳ-kheo mười hai ph�p đến bạch Thế T�n. Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o xem qu�n đội diễn tập, xem nghi vệ, cờ chỉ huy của qu�n đội... th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

Nh�m s�u Tỳ-kheo thường tranh c�i với nh�m mười bảy Tỳ-kheo. Nh�m s�u Tỳ-kheo tự ỷ v�o d�ng họ cao sang n�n đ�nh nh�m mười bảy Tỳ-kheo. Thấy vậy c�c trưởng giả n�i với nhau:

- V� sao c�c Tỳ-kheo lại đ�nh nhau?

Nghe vậy, Tỳ-kheo mười hai ph�p đến bạch Thế T�n. Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o s�n hận đ�nh Tỳ-kheo kh�c th� phạm tội đọa.

Nh�m s�u Tỳ-kheo nổi giận, d�ng gậy đe dọa nhau, d�ng tay đ�nh nhau. Thấy vậy, nh�m mười hai Tỳ-kheo đến bạch Thế T�n. Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o d�ng gậy đe dọa nhau, d�ng tay đ�nh nhau th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

L�c ấy, Nan-�� - em của Bạt-nan-đ� - bảo với đệ tử của Bạt-nan-đ� rằng:

- T�i muốn đến nơi ấy, h�y c�ng đi với t�i.

Họ liền c�ng nhau đi.

Giữa đường gặp một người nữ, Nan-đ� liền dẫn c� ấy đến nơi k�n đ�o l�m việc bất tịnh. Thấy vậy, đệ tử của Bạt-nan-đ� trở về n�i với c�c Tỳ-kheo. C�c Tỳ-kheo đến bạch Phật. Nh�n việc ấy, Thế T�n tập hợp ch�ng Tăng, v� muốn đủ mười c�ng đức n�n kiết giới cho Sa-m�n:

- Tỳ-kheo n�o thấy Tỳ-kheo kh�c phạm tội m� che giấu qua đ�m th� phạm Ba-dật-đề.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

Th�ch tử Bạt-nan-đ� suy nghĩ: ��ệ tử n�y đ� l�m nhục em �t ta. H�m nay ta sẽ b�o th��.

�ng ta liền n�i với đệ tử:

- Ta muốn đến nơi ấy, �ng h�y đắp y mang b�t đi theo ta. Ta cũng sẽ bảo đ�n-việt c�ng dường cho �ng thức ăn ngon.

Họ liền dẫn nhau đi từ nơi n�y đến nơi kh�c, từ nh� n�y đến nh� kh�c. Thấy mặt trời sắp đứng b�ng, giờ đ�nh kiền-ch�y đ� qua, Bạt-nan-đ� liền bảo đệ tử:

- �ng h�y trở về X�-vệ, ta kh�ng th�ch c�ng đi với �ng.

Người đệ tử liền trở về Kỳ-ho�n. L�c ấy đ� qu� ngọ, c�c Tỳ-kheo đ� thọ thực xong. Họ liền đến bạch Thế T�n. Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o n�i với Tỳ-kheo rằng: �T�i muốn đến nơi ấy. H�y c�ng đi với t�i. T�i sẽ bảo đ�n-việt c�ng cho �ng thức ăn ngon�. Sau khi dẫn đi, Tỳ-kheo đ� rủ lại n�i với Tỳ-kheo kia rằng: ��ng h�y đi đi. T�i kh�ng th�ch đi với �ng. T�i th�ch đi một m�nh�. Tỳ-kheo n�o n�i lời giả dối như vậy th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

Phật đi từ X�-vệ đến bi�n giới C�u-t�t-la. Giữa đường, kh�ng c� l�ng x�m n�n Ng�i nghỉ đ�m ở một ngọn n�i.

C� một Tỳ-kheo v� tr� v�c một kh�c c�y mục lớn đến định đốt lửa. Chợt c� con rắn hổ-mang từ trong bọng c�y b� ra. Tỳ-kheo ấy lo sợ, liền k�u la thất thanh. Nghe vậy, c�c Tỳ-kheo liền cho l� vị ấy bị cướp, liền đến hỏi:

- V� sao lại k�u la kinh hoảng vậy?

Tỳ-kheo ấy liền kể lại sự việc.

��C�c Tỳ-kheo đến bạch Thế T�n. Thế T�n n�i:

- Tỳ-kheo n�o kh�ng bệnh m� gom cỏ, củi, ph�n b�, vỏ trấu, l� c�y... để đốt lửa nơi đất trống, hoặc tự đốt, hoặc dạy người kh�c đốt th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

L�c ấy, t�n giả X�-lợi-phất đến từ gi� Phật v� ch�ng Tăng để đi khất thực khắp nơi trong s�u mươi ng�y.

Nghe tin X�-lợi-phất định đi du h�a, khất thực khắp nơi trong s�u mươi ng�y, Tỳ-kheo Ca-la-đ�n-đề liền đến chỗ Phật, đảnh lễ s�t đất, ngồi qua một ph�a rồi bạch Thế T�n:

- T�n giả X�-lợi-phất giải đ�i, ng� mạn, kh�ng từ biệt Thế T�n v� ch�ng Tăng m� định đi khắp thực khắp nhơn gian.

Thế T�n liền dạy một Tỳ-kheo đến chỗ X�-lợi-phất, gọi vị ấy đến gặp Thế T�n. Tỳ-kheo ấy liền rời khỏi chỗ ngồi, đảnh lễ s�t đất rồi đến chỗ X�-lợi-phất n�i rằng:

- Thế T�n bảo t�i gọi ng�i đến gặp Thế T�n.

X�-lợi-phất c�ng Tỳ-kheo ấy đến chỗ Như Lai, đảnh lễ s�t ch�n rồi ngồi qua một ph�a.

Thế T�n bảo X�-lợi-phất:

- Vừa rồi, khi �ng đi được một l�t th� c� Tỳ-kheo n�y đến n�i rằng: �X�-lợi-phất kh�ng từ gi� Phật v� ch�ng Tăng m� định đi khất thực trong nhơn gian�.

X�-lợi-phất bạch với Phật rằng:

- Con đến nơi n�o cũng đều đ�ng � chỉ của Phật, v� bao giờ cũng từ gi� ch�ng rồi mới đi. Việc Tỳ-kheo n�y bạch với Phật l� sự nhầm lẫn. Giống như con b� hiền l�nh đ� bị chặt hai sừng, dược dắt đi trong nhơn gian th� kh�ng phiền ai cả; cũng vậy, con chưa từng biếng nh�c, ng� mạn kh�ng từ gi� đại ch�ng m� đi. Giống như mặt đất n�y chứa đựng cả những chất dơ bẩn, lớn nhỏ, mặt đất kh�ng n�i sẽ chở vật n�y, kh�ng chở vật kia; con cũng vậy, kh�ng kh�c g� mặt đất th� l�m sao c� thể lười biếng, ng� mạn kh�ng từ gi� Tăng ch�ng m� đi!

Tỳ-kheo Ca-lan-đ� liền rời khỏi chỗ, đảnh lễ s�t ch�n� X�-lợi-phất để s�m hối:

- Thưa t�n giả X�-lợi-phất, xin h�y tha thứ cho t�i. T�i như người ngu si kh�ng biết g�. V� sao t�i lại phỉ b�ng tịnh hạnh của ng�i.� T�i đ� phạm tội vọng ngữ. Xin X�-lợi-phất h�y nhận sự s�m hối của t�i.

Thế T�n bảo X�-lợi-phất:

- H�y nhận sự s�m hối đ�, đừng để đầu Tỳ-kheo ấy bị vỡ th�nh bảy mảnh ngay tại chỗ ngồi n�y.

V�ng lời Phật dạy, X�-lợi-phất liền nhận sự s�m hối ấy.

Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o theo thường ph�p, từ gi� ch�ng Tăng v� được Tăng cho ph�p ra đi, sau đ� c� Tỳ-kheo n�i rằng: �Tỳ-kheo đ� kh�ng từ gi� ch�ng Tăng đ�ng như ph�p�. Tỳ-kheo n�i tr�i với sự thật như vậy th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

L�c ấy, Sa-di La-v�n - đệ tử của X�-lợi-phất - kh�ng được ph�p ngủ trong ph�ng thầy v�o ban đ�m. �ến c�c ph�ng kh�c cũng đều bị từ chối, chỉ c�n ph�ng d�nh cho kh�ch Tăng l� kh�ng c� người, La-v�n liền ngủ trong ấy. Ngủ được một l�t lại c� một Tỳ-kheo kh�ch đến, n�i:

- �ng l� Sa-di, h�y đi tr�nh chỗ kh�c để đại Sa-m�n như ta ở.

�ng ta liền k�o La-v�n ra. L�c ấy La-v�n rơi nước mắt, đi đến nh� x� của Như Lai, v�o trong nh� x�, gối đầu l�n đ�i gi�y của Như Lai m� ngủ.

C� một con rắn độc thường ở trong nh� x�, đ� đi ra ngo�i t�m thức ăn. Giữa đ�m, mưa to gi� lớn, rắn b� về nh� x�.

Thường ph�p của chư Phật l� một đ�m ba thời, qu�n s�t ch�ng sanh xem ai đ�ng được cứu độ v� thấy La-v�n sắp bị rắn độc l�m hại, cần được cứu, Thế T�n liền d�ng lực tam muội, đến nh� x�, khảy m�ng tay ba lần để đ�nh thức La-v�n. Thế T�n hỏi:

- �ng l� Sa-di n�o?

��p:

- L� La-v�n.

Thế T�n hỏi:

- V� sao ngủ ở đ�y?

La-v�n bạch đầy đủ với Thế T�n. L�c ấy, Như Lai d�ng khuỷu tay tr�i �m La-v�n, dẫn v�o hang đ�.

S�ng h�m sau, Thế T�n tập hợp ch�ng Tăng, bảo c�c Tỳ-kheo rằng:

- Sa-di n�y kh�ng cha kh�ng mẹ, chỉ tr�ng cậy v�o H�a-thượng, A-x�-l� t�y thời tr�ng nom. Nếu hai vị ấy kh�ng tr�ng nom th� ai sẽ tr�ng nom? Từ nay trở đi cho ph�p Sa-di được ngủ với Tỳ-kheo hai đ�m. Nếu qu� th� phạm tội đọa.��

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

L�c ấy, Tỳ-kheo Xiển-nộ sanh ra � nghĩ xấu xa n�y: �X�t theo ph�p Như Lai đ� n�i th� t�i biết l� phạm, nhưng �c ph�p n�y chưa đủ để th�nh tội�.

C�c Tỳ-kheo nghe tin Tỳ-kheo Xiển-nộ sanh � nghĩ xấu xa: �X�t theo ph�p Như Lai đ� n�i th� t�i biết m�nh đ� phạm, nhưng �c ph�p n�y chưa đủ để th�nh tội�. C�c Tỳ-kheo liền đến chỗ Tỳ-kheo Xiển-nộ, bảo Tỳ-kheo Xiển-nộ rằng:

- C� thật thầy đ� n�i rằng: �X�t theo ph�p Như Lai n�i th� t�i đ� phạm, nhưng �c ph�p ấy kh�ng đủ th�nh tội�?

Tỳ-kheo Xiển-nộ đ�p:

- Việc ấy đ�ng vậy. Theo ph�p Thế T�n n�i th� t�i đ� phạm nhưng �c ph�p n�y kh�ng đủ th�nh tội.

C�c Tỳ-kheo bảo:

- H�y th�i đi, n�y Xiển-nộ! Chớ c� n�i như vậy. Chớ c� phỉ b�ng Như Lai. Người phỉ b�ng Như Lai th� sẽ kh�ng được tốt đẹp trong hiện đời. Thế T�n đ� d�ng v� số phương tiện để n�i đ� l� tội �c. N�y Xiển-nộ! Thầy h�y xả bỏ kiến thức đi�n đảo ấy đi.�

Tuy được c�c Tỳ-kheo khuy�n răn, nhưng Xiển-nộ kh�ng chịu nghe theo. C�c Tỳ-kheo kh�ng biết l�m sao, liền đến bạch Thế T�n, Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o ph�t sanh niệm �c n�y: �X�t theo ph�p Phật dạy th� t�i đ� phạm, nhưng việc �c ấy kh�ng đủ th�nh tội�. C�c Tỳ-kheo hiền thiện can gi�n Tỳ-kheo ấy đến ba lần, nếu nghe th� tốt, nếu kh�ng nghe th� phạm tội đọa.�

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

L�c ấy Tỳ-kheo Xiển-nộ vẫn l�m theo th�i xấu, kh�ng th�n cận với ch�ng Tăng m� kết bạn với nh�m s�u Tỳ-kheo v� nhận sự dạy bảo của họ. C�c Tỳ-kheo thấy vậy, liền đến bạch với Thế T�n. Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o l�m theo th�i xấu, hoặc ngồi, hoặc nằm, hoặc n�i chuyện với người đ� bị tẩn xuất th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

L�c ấy, t�n giả Mục-kiền-li�n c� hai đệ tử Sa-di kh�ng giữ giới v� l�m theo ph�p �c. Họ thường l�m việc xấu xa ở b�n ngo�i Kỳ-ho�n. Thấy vậy, c�c Tỳ-kheo bảo với Sa-di ấy rằng:

- Thế T�n đ� d�ng v� số phương tiện n�i sự bất tịnh của d�m dục, của việc hướng về d�m, nghĩ về d�m, sự thi�u đốt của d�m, sự dơ bẩn của d�m. Vậy m� v� sao c�c ch� vẫn l�m theo việc bất tịnh n�y?

Sa-di đ�p:

- Ch�ng t�i đ� từng nghe Như Lai dạy rằng: �Người l�m việc d�m dục kh�ng c� tội�.

C�c Tỳ-kheo n�i:

- �ng l� Sa-di, chớ c� n�i rằng: �Thế T�n dạy: l�m việc d�m dục kh�ng c� tội�. Chớ c� phỉ b�ng Như Lai. Ai phỉ b�ng Như Lai th� hiện đời kh�ng được tốt đẹp. N�y Sa-di! �ng h�y xả bỏ �c kiến n�y ngay lập tức.�

L�c đ�, Sa-di ấy kh�ng nghe lời can gi�n của Tỳ-kheo. C�c Tỳ-kheo kh�ng biết l�m sao, liền đến bạch Thế T�n. Thế T�n bảo:

- Sa-di n�o n�i rằng:

��Như Lai dạy l�m việc d�m dục kh�ng c� tội�.

C�c Tỳ-kheo can gi�n:

�N�y Sa-di, �ng chớ c� n�i: Thế T�n dạy: l�m việc d�m dục kh�ng c� tội. Chớ c� phỉ b�ng Như Lai. Ai phỉ b�ng Như Lai th� hiện đời kh�ng được tốt đẹp�.

Nếu Sa-di ấy nghe theo lời can gi�n th� tốt. Nếu kh�ng nghe theo th� Tỳ-kheo phải n�i với Sa-di rằng: �Từ nay trở đi, �ng kh�ng được đảnh lễ Như Lai, kh�ng được đi theo Tỳ-kheo. C�c Sa-di được ngủ chung ph�ng với Tỳ-kheo trong hai đ�m, ri�ng �ng kh�ng được như vậy. �ng h�y đi đi! Kh�ng được ở lại đ�y�.

Tỳ-kheo n�o biết Sa-di n�y đ� bị đuổi m� dẫn về để sai bảo hoặc ngủ c�ng ph�ng qua đ�m th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

L�c ấy Tỳ-x�-khư - mẹ của V�-di-la - đeo sợi d�y chuyền trị gi� trăm ng�n lượng v�ng, đến chỗ Thế T�n. Giữa đường, c� ấy suy nghĩ: ��ến gặp Thế T�n m� đeo sợi d�y chuyền th� chẳng c� lễ ph�p�. C� ấy liền cởi sợi d�y chuyền, g�i trong tấm vải rồi giao cho một n�ng hầu.

L�c ấy, mẹ của V�-di-la lễ s�t ch�n Phật rồi ngồi qua một ph�a. Thế T�n giảng cho c� ấy nghe c�c ph�p vi diệu. Nghe ph�p xong, c� ấy rời khỏi chỗ ngồi, đảnh lễ Phật m� đi.

L�c ấy n�ng hầu bỏ qu�n sợi d�y chuyền v�ng. A-Nan thấy, liền nhặt l�n rồi ph�n v�n kh�ng biết m�nh c� phạm tội đọa kh�ng, liền bạch Thế T�n. Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o cầm nắm chuỗi anh lạc bằng v�ng, ch�u b�u hoặc dạy người cầm th� phạm tội đọa, trừ khi nhặt được v�ng, ch�u b�u trong khu�n vi�n của Tăng, phải th�ng b�o khắp. Nếu kh�ng ai nhận th� lưu lại ch�n mươi ng�y. Sau ch�n mươi ng�y lại th�ng b�o, nếu kh�ng ai nhận th� lưu lại ba năm. Sau ba năm lại th�ng b�o. Nếu kh�ng ai nhận th� đem c�ng cho Tăng. Nếu sau ba năm c� chủ đến t�m th� lấy vật của Tăng để trả lại. �� l� trường hợp được ph�p lấy.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

Nh�m s�u Tỳ-kheo đắp y mới chưa nhuộm. C�c trưởng giả thấy vậy, liền n�i với nhau:

- Sa-m�n Th�ch tử n�y kh�ng chịu nhuộm y m� đắp v�o th� c� kh�c g� người đời?

Nghe vậy, Tỳ-kheo mười hai ph�p đến bạch Thế T�n. Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o nhận được y mới th� phải nhuộm một trong ba m�u: xanh, đen, mộc-lan. Tỳ-kheo n�o kh�ng nhuộm một trong ba m�u ấy th� phạm tội đọa.

Phật ở tại vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

Vua Ba-tư-nặc l�m một nh� tắm ri�ng v� hỏi c�c Tỳ-kheo:

- H�m nay c�c vị c� cần tắm kh�ng?

C�c Tỳ-kheo đ�p:

- Cần.

Vua bảo c�c Tỳ-kheo:

- H�y tắm trong nh� tắm của t�i.

C�c Tỳ-kheo hoặc tắm buổi s�ng, hoặc tắm buổi chiều, hoặc tắm buổi tối.

V�o buổi tối, vua Ba-tư-nặc đến định tắm, nhưng c�c Tỳ-kheo đang tắm n�n vua phải đợi đến gần s�ng mới được tắm. Vua suy nghĩ: �Nếu kh�ng gặp Như Lai m� vội trở v�o th�nh th� chẳng phải l� ph�p tắc của ta�.

Vua Ba-tư-nặc liền đến chỗ Phật, đảnh lễ s�t đất, ngồi qua một ph�a. Phật biết nhưng vẫn hỏi vua:

- Trời c�n tối, vua đi đ�u m� gh� đ�y vậy?

Vua liền bạch đầy đủ với Thế T�n. Thế T�n liền n�i cho vua nghe đủ loại ph�p rồi im lặng.

Nghe thuyết ph�p xong, vua rời khỏi chỗ ngồi, đảnh lễ s�t ch�n Phật rồi ra đi.

Khi vua đi được một l�t, Thế T�n tập hợp ch�ng Tăng, v� muốn đủ mười c�ng đức n�n kiết giới cho Sa-m�n:

- Tỳ-kheo nửa th�ng tắm một lần, nếu qu� phạm Ba-dật-đề. Trừ thời gian th�ch hợp: một th�ng rưỡi cuối m�a xu�n, một th�ng trước khi m�n hạ, đ� l� thời gian được tắm thường xuy�n. Hoặc khi trời n�ng, trời gi�, mưa, l�m việc cho Tăng, đi đường cũng được tắm thường xuy�n.

Phật ở Thạch-thất, tr�n s�ng Di-hầu, thuộc Tỳ-x�-ly.

L�c ấy, c�c thiếu ni�n Tỳ-x�-ly chơi bắn t�n ở cửa th�nh, c�c mũi t�n nối đu�i nhau.

V�o s�ng sớm, t�n giả Ca-lưu-đ�-di đắp y mang b�t v�o Tỳ-x�-ly khất thực. Thấy c�c thiếu ni�n chơi bắn t�n, c�c mũi t�n nối đu�i nhau, vị ấy liền đến chỗ bắn t�n bảo với c�c thiếu ni�n rằng:

- C�c cậu bắn tuy thật giỏi nhưng cũng kh�ng bằng ta.

C�c thiếu ni�n liền trao cung t�n cho Ca-lưu-đ�-di. Ca-lưu-đ�-di hỏi:

- C�c cậu muốn t�i bắn vật g�?

L�c ấy c� một con diều h�u bay tr�n kh�ng, c�c thiếu ni�n bảo:

- H�y bắn con chim n�y.

Ca-lưu-đ�-di liền d�ng mũi t�n c� bốn cạnh bắn chim, l�m cho n� đứng y�n tr�n kh�ng trung, kh�ng thể bay được.

Cậu thiếu ni�n n�i:

- Kh�ng giết nổi con chim n�y th� c� g� l� giỏi!

Ca-lưu-đ�-di hỏi:

- Muốn bắn v�o chỗ n�o?

Thiếu ni�n n�i:

- Bắn v�o mắt b�n phải.

Ca-lưu-đ�-di liền bắn v�o mắt b�n phải l�m chim rơi xuống đất m� chết.

��C�c thiếu ni�n đến bạch Thế T�n. Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o cắt đứt mạng sống của ch�ng sanh th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

Nh�m s�u Tỳ-kheo thường c�ng nh�m mười bảy Tỳ-kheo tranh c�i. Hai nh�m c�ng đi đường. Nh�m s�u Tỳ-kheo bảo nh�m mười bảy Tỳ-kheo:

- C�c thầy đi trước đạp chết c�n tr�ng, phạm Ba-dật-đề. H�y đến s�m hối với ta.

Nh�m mười bảy Tỳ-kheo liền đến s�m hối. Nghe vậy, c�c Tỳ-kheo mười hai ph�p đến bạch Thế T�n. Thế T�n liền chế giới:

- C� Tỳ-kheo kh�ng giết tr�ng. Tỳ-kheo n�o vu khống Tỳ-kheo ấy đ� giết tr�ng th� phạm tội đọa.��

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

C�c Tỳ-kheo ngồi thiền trong ph�ng. Khi ấy, trời rất n�ng, l�m mọi người đều buồn ngủ. C�c Tỳ-kheo d�ng ng�n tay khảy nhau để cảnh tỉnh lẫn nhau. Kế đ�, họ lại d�ng ng�n tay ngo�y trong miệng. Tỳ-kheo mười hai ph�p đến bạch Thế T�n. Thế T�n bảo:

��- C�c Tỳ-kheo tọa thiền, Tỳ-kheo n�o d�ng ng�n tay nhịp nhịp để l�m tỉnh ngủ, kế đ� lại d�ng ng�n tay ngo�y trong miệng th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

L�c ấy c�c Tỳ-kheo ngồi thiền trong ph�ng. Trời rất n�ng l�m mọi người đều buồn ngủ. C�c Tỳ-kheo lấy nước rưới nhau để l�m tỉnh ngủ nhau. C�c Tỳ-kheo đến bạch Thế T�n. Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo kh�ng được d�ng nước rưới nhau để cảnh tỉnh khi ngồi thiền. Ai l�m th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

L�c ấy t�n giả A-na-luật kiết hạ ở bi�n giới C�u-t�t-la. Kiết-hạ xong, vị ấy đắp y mang b�t đến nước X�-vệ khất thực. Khi đi qua một ng�i l�ng, vị ấy hỏi mọi người:

- Ở đ�y c� chỗ n�o nghỉ đ�m được kh�ng?

Mọi người chỉ đến nh� một quả phụ v� bảo:

- C� thể nghỉ trong ấy.

T�n giả A-na-luật liền đến nh� đ� v� bảo:

- N�y chị, t�i c� thể ở đ�y được kh�ng?

A-na-luật c� diện mạo xinh đẹp, người phụ nữ tr�ng thấy liền ph�t sanh � d�m n�n đ�p:

- C� thể nghỉ đ�m ở đ�y.

C� ấy liền qu�t dọn ph�ng, trải giường cho ngồi ở b�n trong v� chuẩn bị c�c m�n đồ ăn uống.

Khi trời sắp tối, c� ấy đem nước đến cho A-na-luật rửa tay, rồi mang thức ăn đến v� mời:

- Sa-m�n h�y ăn đi.

A-na-luật đ�p:

- T�i chỉ ăn mỗi ng�y một lần, kh�ng c� ăn chiều.

Quả phụ suy nghĩ: �Tuy kh�ng ăn, nhưng tối chắc sẽ nằm chung với ta�.

C� ấy lại trải giường tốt cho nằm.

Quả phụ ăn xong, đốt đ�n dầu rồi đứng ở đầu giường, n�u k�o y �o của A-na-luật, định l�m việc bất tịnh.

A-na-luật n�i:

- Phạm hạnh ta trong sạch, kh�ng thể l�m theo � c�. Thế T�n đ� d�ng v� số phương tiện n�i về sự bất tịnh của d�m, của việc hướng d�m, niệm d�m, sự thi�u đốt của d�m.

Suốt đ�m, quả phụ quấy nhiễu A-na-luật nhưng kh�ng được, liền suy nghĩ: ��y ắt l� Sa-m�n thanh tịnh, chẳng phải l� hạng bất tịnh�.

T�m � c� ta liền được khai mở v� tin tưởng A-na-luật. A-na-luật giảng cho c� ấy nghe ph�p vi diệu. Quả phụ lập tức dẹp bỏ hai mươi ức t� kiến v� chứng quả Tu-đ�-ho�n. C� ấy liền đứng dậy đảnh lễ s�t ch�n A-na-luật v� n�i:

- Từ nay trở đi, con xin quy y Phật, quy y Ph�p, quy y Tăng, xin l�m Ưu-b�-di, suốt đời kh�ng s�t sanh. Xin t�n giả A-na-luật nhận lời thỉnh của con, h�ng ng�y đến thọ thực ở đ�y.

A-na-luật im lặng nhận lời.

Quả phụ liền v�o trong chuẩn bị c�c loại thức ăn, d�ng nước sạch, tự tay d�ng thức ăn. Khi t�n giả ăn xong, c� ấy d�ng nước rồi quỳ ph�a trước, bạch A-na-luật rằng:

- Xin h�y nhận y �o, đồ ăn uống, giường nằm, thuốc chữa bệnh của con đến trọn đời.

A-na-luật im lặng nhận lời.

A-na-luật thuyết ph�p xong liền đứng dậy, đi đến chỗ Thế T�n ở nước X�-vệ, đảnh lễ s�t đất rồi ngồi qua một ph�a. Phật hỏi A-na-luật:

- Trong hạ c� thiếu thốn g� kh�ng?

A-na-luật bạch Phật:

- Kh�ng c� thiếu g� cả.

A-na-luật đem việc ấy bạch đầy đủ với Thế T�n. Thế T�n bảo:

- A-na-luật! Giống như c� bốn con rắn ở trong một ph�ng, th� ở c�ng một chỗ với rắn độc, chứ kh�ng ngồi chung giường với người nữ.

Giống như c� một người s�ng suốt, vua ra lệnh cho người n�y coi giữ bốn con rắn ấy, cho ăn uống điều độ v� bảo: �Nếu một con rắn nổi giận th� sẽ giết �ng ngay. �ng h�y l�m theo những g� �ng thấy l� đ�ng�. Người ấy liền bỏ đi v� lại gặp năm t�n cướp cầm đao định giết �ng ấy. N�y A-na-luật! Người n�y sợ bốn con rắn n�n trốn đi, lại gặp năm t�n cướp, lại tr�nh khỏi ch�ng, lại gặp s�u kẻ th� thường r�nh t�m c�ch hại người ấy. Hễ gặp nhau l� họ sẽ sẽ giết �ng ấy ngay. �ng ta lại tho�t khỏi nạn đ�.

Ph�a trước c� căn nh� trống, �ng ấy muốn v�o trốn trong đ�. Thấy nh� trống rỗng, �ng ta đập v�o bốn v�ch th� gặp một c�i b�nh trống rỗng. C� một người đến bảo người n�y rằng:

�C� giặc đang đến, h�y trốn ngay đi!�

Vừa ra cổng, �ng ta đ� gặp giặc v� lại trốn tho�t.

Ph�a trước c� n�i, s�ng, nước chảy rất xiết, c� v� số người đ� rơi xuống nước chết. Nơi �ng ấy đang đứng lại c� hổ, s�i định đến l�m hại �ng ta. �ng ta muốn vượt s�ng nhưng kh�ng c� ghe, thuyền. �ng ta suy nghĩ: �Ta phải l�m c�ch n�o để vượt d�ng s�ng n�y?�

�ng ta liền gom c�y, cỏ buộc lại l�m chiếc b�, d�ng tay ch�n bơi trong nước v� qua đến bờ b�n kia, tho�t khỏi bốn con rắn, năm t�n cướp, s�u kẻ th�, t�n giặc nơi nh� trống, n�i, s�ng, hổ, s�i... B�-la-m�n ấy đ� được sống s�t.

Phật bảo A-na-luật:

- L� do ta đưa ra v� dụ n�y l� để giải th�ch � nghĩa n�y:

Nơi rắn ở l� dụ cho th�n n�y.

Th�n mập, trắng, xinh đẹp n�y nhờ cha mẹ m� được lớn.

Th�n n�y v� thường, l� ph�p hư hoại.

Bốn con rắn l� bốn đại: địa, thủy, hỏa, phong. Mỗi đại m� tăng l�n th� chết ngay.

Năm t�n giặc l� năm ấm: sắc, thọ, tưởng, h�nh, thức.

S�u kẻ th� l� dụ cho s�u nhập.

Nh� trống l� dụ cho s�u căn: nh�n, nhĩ, tỷ, thiệt, th�n, � xứ. Qu�n s�t mắt th� thấy mắt rỗng kh�ng, qu�n s�t tai, mũi, lưỡi, th�n, � th� thấy....� rỗng kh�ng.

Ra cửa gặp giặc l� dụ cho s�u trần b�n ngo�i.

N�i s�ng l� dụ cho bốn sử ở Dục giới, đ� l�: dục sử, bất khả sử, nghi sử, kiến sử.

Nước s�ng l� ba �i, đ� l�: dục �i, sắc �i v� v� sắc �i.

Hổ, s�i ở nơi cư tr� l� năm đường sanh tử.

Vượt qua bờ kia l� Niết-b�n.

B� l� t�m đường ch�nh.

Tay ch�n bơi trong nước l� sự d�ng m�nh tinh tấn.

B�-la-m�n được tho�t l� Như Lai V� Sở Trước �ẳng Ch�nh Gi�c.

Phật�� bảo A-na-luật:

- Ta c�ng �ng khổ nhọc tinh cần học đạo ch�nh l� như vậy. V� vậy phải thường ngồi thiền ở nơi vắng vẻ, dưới gốc c�y, chớ c� lười biếng.

Nh�n việc ấy, Thế T�n kiết giới cho Sa-m�n:

- Tỳ-kheo n�o ngủ đ�m chung ph�ng với người nữ th� phạm tội đọa.

Phật ở n�i Bạch Thiện.

Giữa đ�m, Phật dậy đi kinh h�nh trước thất. L�c ấy Tỳ-kheo Tu-na-s�t-đa, con của người đ�ng kịch, d�ng y tr�m k�n lại, đến dọa Thế T�n rằng:

- Ta l� đại thần của trời đất, �ng h�y tr�nh xa ta.

Thế T�n bảo:

- Mười t�m ức ma đến đe dọa cũng kh�ng thể l�m động một sợi l�ng của Ta, huống g� một người tr�m k�n �o như ngươi m� dọa được ta sao?

S�ng h�m sau, Thế T�n bảo c�c Tỳ-kheo:

- Tỳ-kheo n�o tự h� nh�t người kh�c, hoặc bảo người h� dọa th� phạm tội đọa.��

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

Nh�m s�u Tỳ-kheo lấy y b�t của nh�m mười bảy Tỳ-kheo đem giấu. Khi kiền ch�y được đ�nh, ch�ng Tăng v�o chỗ ngồi, nh�m mười bảy Tỳ-kheo t�m y b�t kh�ng biết ở đ�u. Khi ch�ng Tăng đ� giải t�n, họ mới được trả y b�t. Nh�m mười bảy Tỳ-kheo n�i:

- �ng l� Sa-m�n, v� sao lại trộm y b�t của người?

Nh�m s�u Tỳ-kheo n�i:

- Chỉ đ�a th�i chứ đ�u c� trộm.

Nghe vậy, c�c Tỳ-kheo đến bạch Thế T�n. Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o đ�a giỡn giấu y b�t, ống kh�a, ống đựng kim, gi�y da... v� c�c vật kh�c, tự giấu hoặc dạy người kh�c giấu th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

Th�ch tử Bạt-nan-đ� b�n chịu y cho Tỳ-kheo ni. Sau đ� mượn để mặc. Khi mặc y đ� đ� r�ch, Tỳ-kheo ấy lại theo c� ni nọ đ�i tiền y.

Nghe vậy, Tỳ-kheo mười hai ph�p đến bạch Thế T�n, Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o b�n chịu y cho Tỳ-kheo, Tỳ-kheo ni, Thức xoa ma ni, Sa-di, Sa-di ni, lại mượn mặc. Khi mặc r�ch lại đ�i tiền y th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

T�n giả Ma-ha-c�u-ch�-la từ nước C�u-t�t-la đến nước X�-vệ. Dọc đường vị ấy ngủ ở l�ng kh�c. L�c ấy trong l�ng c� hai vợ chồng c�i lộn, người vợ bỏ trốn.

V�o s�ng sớm, t�n giả Ma-ha-c�u-ch�-la đắp y mang b�t ra khỏi th�n n�y, đến nước X�-vệ. Tr�n đường gặp người phụ nữ n�y, phụ nữ ấy hỏi Sa-m�n:

- Thầy định đi về đ�u?

��p:

- �ến nước X�-vệ.

Phụ nữ đ� n�i với Sa-m�n:

��- Xin l�m bạn đường để c�ng đến nước X�-vệ.

��p:

- T�y �.

L�c đ� người chồng t�m vợ kh�ng thấy, gặp một người đi đường liền hỏi:

- Tr�n đường c� thấy một người phụ nữ đi về ph�a T�y kh�ng?

Người ấy đ�p:

- C� một phụ nữ c�ng đi về ph�a T�y với Sa-m�n.

Người chồng nổi giận, đuổi theo bắt được Sa-m�n, liền hỏi:

- �ng l� Tỳ-kheo, định dắt vợ t�i đi đ�u vậy?

Tỳ-kheo đ�p:

- T�i kh�ng c� dắt đi. C� ấy tự đi theo.

Người chồng liền đ�nh Sa-m�n nhừ tử rồi thả đi.

�ến nước X�-vệ, người chồng n�i với c�c Tỳ-kheo, c�c Tỳ-kheo bạch với Thế T�n, Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o đi chung đường với phụ nữ từ một l�ng đến một l�ng th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Tr�c Ca-lan-đ�, thuộc th�nh Vương-x�.

Tỳ-kheo Từ-địa vu khống t�n giả �ạp-b� phạm Tăng-gi�-b�-thi-sa. Nghe vậy, c�c Tỳ-kheo đến bạch Thế T�n, Thế T�n liền tập hợp ch�ng Tăng, v� muốn đủ mười c�ng đức n�n kiết giới cho Sa-m�n:

- Tỳ-kheo n�o vu khống Tỳ-kheo kh�c phạm Tăng-gi�-b�-thi-sa kh�ng căn cứ th� phạm Ba-dật-đề.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

C� một Tỳ-kheo từ C�u-t�t-la đến nước X�-vệ. Giữa đường, đến vườn �m-la th� gặp bọn cướp. Vị ấy hỏi bọn cướp:

- C�c anh đi đ�u vậy?

��p:

- �ến nước X�-vệ.

Sa-m�n liền xin l�m bạn đường v� bọn cướp đồng �.

�ến nước X�-vệ, bọn cướp kh�ng d�m đi đường lớn v� bị đội cảnh vệ bắt gọn. Cảnh vệ hỏi bọn cướp rằng:

- Sa-m�n n�y cũng l�m cướp sao?

��p:

- L� người cầm đầu bọn cướp.

Họ liền dẫn đến gặp quan v� tr�nh b�y đầy đủ sự việc. Quan ấy c� t�m đạo rất tốt n�n n�i:

- Sa-m�n Th�ch tử quyết kh�ng l�m cướp. H�y đi đi v� đừng c� t�i phạm nữa.

��Tỳ-kheo ấy đến nước X�-vệ, n�i với c�c Tỳ-kheo, c�c Tỳ-kheo đến bạch Thế T�n, Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o biết m� đi chung với bọn cướp từ một l�ng đến một l�ng th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Tr�c Ca-lan-đ�, thuộc th�nh Vương-x�.

L�c ấy, t�n giả �ại Mục-kiền-li�n dẫn hơn mười thiếu ni�n ở th�nh La-duyệt v�o đạo. Vị ấy tập hợp bảy t�m chục Sa-di tuổi trẻ chưa đủ hai mươi tuổi v� lần lượt truyền giới Cụ t�c. Ở b�n ngo�i vườn Tr�c, c�c Sa-di ấy thiếu sức khỏe, đ�i bụng qu� n�n k�u g�o đ�i ăn.

Thế T�n biết m� vẫn hỏi A-Nan:

- Ai đang k�u g�o than kh�c vậy?

A-Nan bạch Phật:

- T�n giả Mục-kiền-li�n truyền giới Cụ t�c cho bảy t�m chục Sa-di ở b�n ngo�i. V� đ�i kh�ng được ăn n�n họ k�u kh�c.

Thế T�n biết nhưng vẫn hỏi Mục-kiền-li�n:

- �ng đ� truyền giới Cụ t�c cho người chưa đủ hai mươi tuổi, phải kh�ng?

��p:

- ��ng vậy, thưa Thế T�n.

Thế T�n bảo:

- Chưa đủ hai mươi tuổi, kh�ng thể chịu nổi n�ng lạnh, đ�i kh�t, cũng kh�ng thể h�nh đạo. Người đủ hai mươi tuổi mới c� thể chịu được đ�i kh�t, n�ng lạnh, lại c� thể h�nh đạo. Tỳ-kheo n�o truyền giới Cụ t�c cho Sa-di chưa đủ hai mươi tuổi th� phạm tội đọa. Nếu truyền giới Cụ t�c th� chẳng đắc giới. C�c Sa-m�n truyền giới th� phạm tội t�m qu�.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

Nh�m s�u Tỳ-kheo tự tay đ�o đất, rồi dạy người đ�o đất. Thấy vậy, c�c trưởng giả n�i với nhau:

- V� sao Sa-m�n Th�ch tử tự tay đ�o đất, lại dạy người đ�o đất, c� kh�c g� người c�y ruộng?!

Nghe vậy, Tỳ-kheo mười hai ph�p đến bạch Thế T�n, Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o tự tay đ�o đất, hoặc dạy người đ�o th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

C� một trưởng giả thỉnh Phật v� ch�ng Tăng trong bốn th�ng hạ c�ng dường cung cấp y �o, đồ ăn uống, thuốc trị bệnh. C�c Tỳ-kheo đến chỗ trưởng giả xin thuốc trị bệnh trong bốn th�ng. C� Tỳ-kheo xin qu� bốn th�ng. Thấy vậy, c�c trưởng giả n�i với nhau:

- Ch�ng ta chỉ hứa cung cấp cho Tỳ-kheo đủ bốn th�ng chứ kh�ng c� hơn.

Nghe vậy c�c Tỳ-kheo mười hai ph�p liền đến bạch Thế T�n, Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo được thỉnh trong bốn th�ng hạ th� chỉ đến xin y �o, thuốc trị bệnh trong bốn th�ng, trừ khi họ thỉnh th�m, hoặc c� l�c thỉnh ri�ng, hoặc thỉnh một ng�y. Tỳ-kheo n�o xin qu� hạn th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

V�o ng�y mười lăm, kiền ch�y được đ�nh để tập hợp ch�ng Tăng lại thuyết giới. T�n giả Xiển-nộ bảo c�c Tỳ-kheo:

- T�i kh�ng học giới ấy, phải hỏi Luật sư học rộng trước, xem giới n�y c� nghĩa g�.

C�c Tỳ-kheo kh�ng biết trả lời l�m sao, liền đến bạch Thế T�n, Thế T�n bảo:

- V�o ng�y thuyết giới, Tỳ-kheo n�o n�i rằng: �T�i kh�ng học giới ấy, phải hỏi Luật sư học rộng trước, xem giới n�y c� nghĩa g� th� phạm tội đọa.

Thế T�n bảo c�c Tỳ-kheo:

- Nếu kh�ng hiểu giới, phải hỏi Luật sư học rộng th� kh�ng phạm.

Phật ở vườn C�-sư-la, thuộc C�u-x�-di.

Tỳ-kheo ở C�u-x�-di th�ch tranh c�i, chửi mắng, phỉ b�ng nhau. Nh�m s�u Tỳ-kheo bảo nhau:

- C�c Tỳ-kheo ấy chửi mắng, phỉ b�ng nhau. Ch�ng ta cứ việc tụng kinh rồi mai sẽ n�i với họ.

Nghe vậy, Tỳ-kheo mười hai ph�p đến bạch Thế T�n, Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o nghe Tỳ-kheo kh�c tranh c�i m� lặng lẽ tụng kinh, để s�ng h�m sau mới n�i th� phạm tội đọa.

Phật ở vườn C�-sư-la, thuộc C�u-x�-di.

L�c ấy, Tỳ-kheo C�-sư-la tập hợp hai mươi vị Tăng để t�c ph�p s�m hối. Nh�m s�u Tỳ-kheo bảo nhau: �Ch�ng ta h�y lặng lẽ đi ra cho họ kh�ng thể s�m hối được�, v� lập tức rời khỏi chỗ, đi ra ngo�i.

Tỳ-kheo mười hai ph�p đến bạch Thế T�n, Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o khi Tăng đo�n sự m� lặng lẽ bỏ đi, kh�ng n�i với Tỳ-kheo ngồi b�n cạnh th� phạm tội đọa.

��Phật ở n�i Kỳ-x�-quật, thuộc th�nh Vương-x�.

Ở trong đại ch�ng, nh�m s�u Tỳ-kheo k�u g�o lớn tiếng l�m phiền ch�ng Tăng. Nghe vậy, Tỳ-kheo mười hai ph�p đến bạch Thế T�n, Thế T�n bảo:

- Tỳ-kheo n�o k�u g�o lớn tiếng l�m nhiễu loạn ch�ng Tăng th� phạm tội đọa.��

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

L�c ấy t�n giả Hải từ C�u-t�t-la đến nước �m-kiệt-đa. C�ch nước �m-kiệt-đa kh�ng xa c� con rồng t�n A-mạc-đề-thổ rất hung �c, bạo ngược cư tr�, kh�ng ai được đến nơi ấy. Voi, ngựa, lạc đ�, b�, lừa đều kh�ng được đến. Chim cũng kh�ng được bay b�n tr�n.

V�o s�ng sớm, t�n giả �m-kiệt-đố (Hải) đắp y mang b�t v�o nước �m-kiệt-đa khất thực v� nghe n�i c�ch th�nh kh�ng xa c� con rồng t�n A-mạc-đề-thổ hung �c bạo ngược, người kh�ng được đến nơi ấy. Voi, ngựa, lạc đ�, lừa, b� đều kh�ng được đến nơi ấy. Chim cũng kh�ng được bay b�n tr�n.

Khất thực xong, t�n giả trở ra khỏi th�nh, cất y b�t, rửa ch�n, vắt tọa cụ l�n vai, đến chỗ con rồng ấy.

Trước ti�n l�m rung động gốc c�y ba lần rồi trải tọa cụ ngồi kiết-gi�.

Nghe m�i c�-sa, rồng A-mạc-đề-thổ nổi giận chạy đến. T�n giả Hải liền nhập tam muội. Rồng tu�n mưa v� sấm s�t. T�n giả Hải biến mưa v� sấm s�t th�nh c�c loại hoa sen xanh, v�ng, đỏ, trắng... Rồng lại tu�n mưa rắn, bọ cạp, r�a, ba-ba... T�n giả Hải h�a rắn th�nh hoa sen xanh để đeo l�m đồ trang sức; h�a bọ cạp th�nh tr�ng hoa chi�m-bặc; h�a r�a, ba-ba th�nh tr�ng hoa trăm c�nh. Rồng lại tu�n mưa gi�o, dao, k�ch; t�n giả Hải h�a ch�ng th�nh m�a, đường ph�n, nho v� lấy ăn.

Rồng suy nghĩ: ��y chắc l� đại thần ti�n muốn độ ta n�n đến ngồi ở đ�y�. Rồng liền được khai mở t�m �, kh�ng c�n s�n hận, h�a th�nh một B�-la-m�n, đến trước t�n giả Hải đảnh lễ s�t đất, chắp tay thưa rằng:

- Con xin quy y ng�i.

T�n giả Hải đ�p:

- �ng chớ c� quy y t�i. Như t�i quy y Phật, quy y Ph�p, quy y ch�ng Tăng, �ng cũng n�n quy y Phật, Ph�p, Tăng.

Rồng liền chấp tay v�ng lời, ch�nh thức quy y Phật, Ph�p, Tăng, xin l�m Ưu-b�-tắc, từ nay cho đến trọn đời kh�ng s�t sanh.

Người trong nước đều nghe tin t�n giả Hải đ� chế phục được rồng dữ. Nghe vậy, trưởng giả, B�-la-m�n tranh nhau đến c�ng dường.

T�n giả Hải đi dần đến vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ. C� một Ưu-b�-di nghe t�n giả Hải đến, liền thỉnh c�ng dường ri�ng một ng�y.

V�o s�ng sớm, t�n giả Hải đắp y mang b�t đến nh� Ưu-b�-di ấy. Thấy t�n giả đ� ngồi y�n, Ưu-b�-di liền đảnh lễ s�t đất, d�ng nước sạch, tự tay d�ng c�c loại thức ăn.

T�n giả Hải bảo Ư-b�-di rằng:

- N�y chị, t�i đi đường kh�t qu�, c� nước tr�i c�y để uống kh�ng?

Ưu-b�-di suy nghĩ: �Nếu d�ng nước đường đen, đường ph�n, nước nho, rượu đắng th� sợ uống v�o bị no hơi�.

C� ấy liền d�ng loại rượu giống như nước, c� vị cũng như nước. T�n giả Hải kh�ng nếm m� uống ngay. Ưu-b�-di d�ng nước xong, liền ngồi ở ph�a trước nghe ph�p.

T�n giả Hải n�i ph�p xong liền ra đi.

Khi đến cửa cổng Kỳ-ho�n, hơi rượu mới ph�t l�m vị ấy say m�m, kh�ng thể đi được v� nằm b�n lề đường; ba y, b�nh b�t, t�i đựng b�t, t�ch trượng nằm một đống.

Phật biết nhưng vẫn hỏi A-Nan:

- �ng h�y đắp y v� c�ng Ta ra cổng Kỳ-ho�n xem x�t.

Thế T�n dẫn A-Nan ra cổng Kỳ-ho�n v� thấy t�n giả Hải say rượu nằm cạnh đường; ba y, b�nh b�t, t�i đựng b�t, t�ch trượng đều nằm ở một chỗ. Thế T�n biết nhưng vẫn hỏi A-Nan:

- �� l� ai vậy?

A-Nan bạch Phật:

- �� l� t�n giả Hải.

Thế T�n bảo A-Nan:

- �ng h�y trở về Kỳ-ho�n bảo c�c Tỳ-kheo ra đ�y hết.

V�ng lời Phật, A-Nan liền v�o Kỳ-ho�n mời c�c Tỳ-kheo ra ngo�i cổng. Thế T�n bảo c�c Tỳ-kheo:

- C�c Tỳ-kheo c� từng thấy, nghe, biết t�n giả Hải chế phục rồng dữ hay kh�ng?

Người thấy đ�p thấy, người nghe đ�p nghe. Thế T�n bảo:

- N�y c�c Tỳ-kheo! B�y giờ �ng ấy c� thể chế phục nổi một con ểnh ương kh�ng? Huống g� l� chế phục rồng dữ?!

C�c Tỳ-kheo đ�p:

- Kh�ng thể, thưa Thế T�n.

Thế T�n bảo:

- Như vậy đ�, n�y c�c Tỳ-kheo! Uống rượu l� một lỗi lớn. Từ nay trở đi, c�c Tỳ-kheo kh�ng được uống rượu, nếm rượu. Người n�o uống rượu, nếm rượu th� phạm tội đọa.

Nước uống c� t�m loại: nước nho, nước m�a, nước thị, nước l�, nước quả nại, nước l�a mạch nấu ch�n, nước bột gạo (rượu đắng), nước hoa.

T�m lại m� n�i, nước ấy giống như rượu, c� vị như rượu, uống v�o th� say, Thế T�n n�i đều kh�ng được uống.

��Loại nước giống như rượu, vị cũng như rượu nhưng uống kh�ng say th� Thế T�n cho ph�p uống.

Loại nước kh�ng giống rượu nhưng uống v�o say, Thế T�n cũng kh�ng cho uống.

Loại nước kh�ng giống rượu, c� vị cũng kh�ng giống rượu nhưng uống v�o kh�ng say th� Thế T�n cho ph�p uống.

Phật ở vườn Kỳ-thọ Cấp-c�-độc, thuộc nước X�-vệ.

Ca-lưu-đ�-di đ� đắc đạo A-la-h�n, liền suy nghĩ: �Khi chưa đắc đạo, ta đ� c�ng nh�m s�u Tỳ-kheo g�y phiền n�o rất nhiều cho những gia đ�nh trưởng giả ở th�nh X�-vệ n�y v� đ� phạm nhiều việc. Ta phải đi gi�o h�a để chuộc lỗi trước đ�y�.

Vị ấy liền gi�o h�a ch�n trăm ch�n mươi ch�n gia đ�nh ở X�-vệ, c�n thiếu một nh� nữa l� đủ ng�n nh�. Số gia đ�nh c� vợ đắc đạo, nhưng chồng chưa đắc đạo th� kh�ng được t�nh. Số nh� c� chồng đắc đạo, nhưng vợ chưa đắc cũng kh�ng được t�nh. Số gia đ�nh v� chồng v� vợ đều đắc đạo mới được t�nh.

C� một B�-la-m�n vợ chồng c� duy�n được đắc đạo nhờ Ca-lưu-đ�-di. V�o s�ng sớm, Ca-lưu-đ�-di đắp y mang b�t v�o th�nh X�-vệ khất thực đ�ng thứ lớp.

Khi đến nh� B�-la-m�n ấy th� B�-la-m�n đ� đi khỏi, kh�ng c� ở nh�. Vợ B�-la-m�n đ�ng cửa, l�m thức ăn ở trong. Ca-lưu-đ�-di liền nhập v�o ch�nh định, từ mặt đất trước bếp vọt ra. Thấy vậy, vợ người B�-la-m�n liền suy nghĩ: �Người n�y chắc theo ta xin ăn đ�y. Nếu �ng ấy treo ngược tr�n kh�ng trung ta cũng kh�ng cho�.

Ca-lưu-đ�-di liền treo ngược l�n kh�ng trung. Vợ B�-la-m�n lại suy nghĩ: �Mặt lớn như miệng nồi ta cũng kh�ng cho�.

Mặt Ca-lưu-đ�-di liền lớn như miệng nồi. Vợ B�-la-m�n lại suy nghĩ: �Nếu tr�o miệng treo tr�n tr�n ta cũng kh�ng cho�.

Ca-lưu-đ�-di liền tr�o miệng treo tr�n tr�n. Vợ B�-la-m�n lại suy nghĩ: �D� cho ng� chết trước mặt ta, ta cũng kh�ng cho thức ăn�.

Ca-lưu-đ�-di liền ng� ra chết. Vợ B�-la-m�n sợ qu�, liền suy nghĩ: �Sa-m�n Th�ch tử n�y c� nhiều bạn b�, l� bạn của vua Ba-tư-nặc, thầy của Mạc-lợi phu nh�n. Nghe tin vị ấy chết ở nh� B�-la-m�n n�y, gia tộc ta chắc sẽ bị giết hết. Nếu vị ấy sống lại, ta sẽ theo � vị ấy kh�ng d�m tr�i nghịch�.

L�c ấy Ca-lưu-đ�-di uốn người ngồi dậy. Thấy vậy, vợ B�-la-m�n suy nghĩ: �Ta phải lấy cơm ch�y trong nồi cho �ng ấy ăn�. C� ta liền lấy muỗng xới t�m nhưng kh�ng c� cơm ch�y, chỉ c� cơm ngon. L�c ấy cơm trong nồi tự chảy v�o trong b�t.

Thấy việc biến h�a n�y, vợ B�-la-m�n được khai mở t�m �, nghĩ rằng: �Người c� thần th�ng lớn n�y đến đ�y l� v� muốn độ ta, chẳng phải đến xin� ăn�. C� ấy liền bưng b�t cơm d�ng cho vị thầy (Ca-lưu-đ�-di). Vị thầy n�i:

- C� kh�ng d�ng cơm n�y th� h�y đem c�ng cho ch�ng Tăng.

Vợ B�-la-m�n vốn đ� gieo trồng căn l�nh nơi vị Phật trước n�n bảo với Ca-lưu-đ�-di:

- H�y c�ng đi. T�i muốn đem nồi cơm n�y d�ng c�ng hết cho ch�ng Tăng.

Vị thầy n�i:

- T�y �.

L�c ấy, vợ B�-la-m�n v�c nồi cơm ấy đến Kỳ-ho�n, đ�nh kiền ch�y tập hợp ch�ng Tăng, đem cơm d�ng c�ng cho ch�ng Tăng, đảnh lễ Ca-lưu-đ�-di rồi ngồi qua một ph�a. Vị thầy liền n�i c�c loại ph�p, ph� hai mươi ức th�n kiến, đắc quả Tu-đ�-ho�n.

Sau khi được kiến đế, phụ nữ ấy đảnh lễ vị thầy, nguyện từ nay trở đi quy y Phật, quy y Ph�p, quy y Tăng, xin l�m Ưu-b�-di, suốt đời kh�ng s�t sanh.

Phụ nữ ấy đảnh lễ Ca-lưu-đ�-di rồi trở về nh� n�i với B�-la-m�n rằng:

- T�n giả Ca-lưu-đ�-di đ� đến đ�y khất thực, l�m bao nhi�u ph�p biến h�a, t�i liền c�ng dường nồi cơm cho ch�ng Tăng v� được nghe thuyết ph�p, nay đ� đắc đạo Tu-đ�-ho�n. �ng h�y mau đến đ� nghe ph�p.

B�-la-m�n ấy vốn đ� trồng căn l�nh nơi vị Phật n�n lập tức đến chỗ Ca-lưu-đ�-di, đảnh lễ s�t đất rồi ngồi ở ph�a trước. Ca-lưu-đ�-di n�i ph�p ph� hai mươi ức th�n kiến l�m cho B�-la-m�n ấy đắc đạo Tu-đ�-ho�n.

Sau khi được kiến đế, B�-la-m�n liền đứng dậy đảnh lễ s�t đất, nguyện từ nay trở đi quy y Phật, Ph�p, Tăng, l�m Ưu-b�-tắc, suốt đời kh�ng s�t sanh.

Nghe thuyết ph�p xong, Ưu-b�-tắc liền đứng dậy đảnh lễ rồi đi.

Về đến nh�, �ng ta bảo vợ rằng:

- Ca-lưu-đ�-di l� thiện tri thức cao qu� nhất của ch�ng ta, đ� cắt đứt gốc sanh tử của ch�ng ta, đ�ng k�n cửa địa ngục, vượt qua bờ b�n kia. H�y mời ng�i đến đ�y nhận tất cả c�c thứ cần d�ng như: y, �o, cơm ăn, thuốc trị bệnh.

Người vợ bảo B�-la-m�n:

- �ng h�y đến thỉnh đi.

B�-la-m�n liền đến gặp Ca-lưu-đ�-di, đảnh lễ s�t đất, quỳ ở ph�a trước, bạch rằng:

- Xin h�y đến nh� con nhận c�c thứ cần d�ng như: y, �o, cơm ăn, thuốc trị bệnh. Chớ c� nghi ngại.

Ca-lưu-đ�-di im lặng nhận lời. Vị ấy thường đến đ� nhận c�c thứ cần d�ng.

B�-la-m�n n�y chỉ c� một người con. Họ cưới vợ cho con v� gọi hai vợ chồng người con đến dạy rằng:

- Sau khi cha mẹ qua đời, c�c con phải chăm nom Ca-lưu-đ�-di như khi cha mẹ c�n sống vậy.

Người con quỳ xuống đ�p:

- Xin v�ng.

Sau đ�, cha mẹ lần lượt qua đời. Sau bảy ng�y, người con tắm rửa, mặc �o, đến chỗ Ca-lưu-đ�-di đảnh lễ s�t đất rồi ngồi qua một ph�a, bạch vị thầy rằng:

- Ca-lưu-đ�-di ch�nh l� cha mẹ của con. Xin h�y đến nh� con nhận c�c thứ cần d�ng như: y, �o, cơm ăn, thuốc trị bệnh.

Ca-lưu-đ�-di c� cần thứ g� thường đến đ� lấy.

L�c ấy con của B�-la-m�n đi khỏi, kh�ng c� ở nh�. C� năm trăm t�n cướp vừa cướp của ở b�n ngo�i, đang đem của cải v�o th�nh X�-vệ. Người cầm đầu nh�m cướp c� tướng mạo rất xinh đẹp. Ở tr�n lầu, n�ng d�u của người B�-la-m�n tr�ng thấy liền sai một n�ng hầu đến, bảo:

- Xin h�y tạm dừng ch�n, hạ cố v�o thăm tệ x� n�y.

Tướng cướp liền v�o nh� c�ng con d�u của B�-la-m�n l�m việc bất tịnh.

T�n giả Ca-lưu-đ�-di cũng vừa đến nh�, đến chỗ ngồi ngồi xuống. C� ta liền d�ng nước sạch, b�y c�c loại thức ăn.

Khi t�n giả ăn xong, c� ta lại d�ng nước sạch v� ngồi ở ph�a trước để nghe ph�p. T�n giả liền n�i sự dơ bẩn của d�m, phạm giới đọa đường �c, tr� giới sanh thi�n.

D�u của B�-la-m�n suy nghĩ: �Sa-m�n n�y đến sau, lại n�i về sự bất tịnh của d�m, tr� giới sanh thi�n; chắc l� đ� thấy ta l�m việc bất tịnh, lại l� người th�n t�n nhất của chồng ta. Nếu �ng ấy n�i việc n�y th� tội ta chẳng phải nhỏ�.

��Sau khi Ca-lưu-đ�-di đi, c� ấy bảo tướng cướp:

- Sa-m�n n�y đến sau, chỉ n�i về d�m dục. Chắc �ng ấy d� thấy ta l�m việc bất tịnh, �ng ấy lại l� người th�n t�n nhất của chồng em. Nếu �ng ta n�i việc n�y th� tội của em chẳng phải nhỏ.

Tướng cướp hỏi:

- Vậy phải l�m sao?

D�u của B�-la-m�n đ�p:

- Phải bắt giết.

Tướng cướp đ�p:

- Kh�ng thể giết được.

N�ng d�u n�i:

- V� sao kh�ng giết được?

Tướng cướp đ�p:

- �� l� con của d�ng họ lớn, bạn của vua Ba-tư-nặc, thầy của Mạt-lợi phu nh�n, v� vậy kh�ng thể giết được.

N�ng d�u n�i:

- Cần phải t�m c�ch.

C� ta liền giả bệnh v� đưa thư mời Ca-lưu-đ�-di đến.

V�o buổi chiều, Ca-lưu-đ�-di đắp y mang b�t đến nh� ấy. N�ng d�u đảnh lễ s�t đất, ngồi qua một ph�a. Ca-lưu-đ�-di liền n�i ph�p cho c� ấy nghe. N�i ph�p xong, vị ấy định ra đi. D�u của B�-la-m�n bạch rằng:

- H�y ở lại th�m một l�t, chớ c� đi. Nhờ nghe ph�p của ng�i m� bệnh con đ� giảm ch�t �t.

Ca-lưu-đ�-di lại thuyết ph�p.

Khi mặt trời lặn, tướng cướp liền cầm dao đứng ở ph�a sau chặt đầu, vị ấy liền qua đời. Họ đem x�c vị ấy giấu dưới hố ph�n ngựa ở sau nh�.

H�m ấy l� ng�y rằm, ch�ng Tăng đ�nh kiền ch�y để tập họp ch�ng Tăng thuyết giới. Khi ph�t thẻ xong th� dư một thẻ. Bậc Thượng tọa hỏi:

- Ai kh�ng v�o thuyết giới?

Người b�n cạnh n�i:

- T�n giả Ca-lưu-đ�-di kh�ng đến.

Thượng tọa hỏi:

- Vị ấy c� dặn g� kh�ng?

��p:

- Kh�ng.

Thượng tọa kh�ng biết l�m sao, liền đến bạch Thế T�n. Thế T�n bảo:

- C�c Tỳ-kheo h�y thuyết giới đi. Ca-lưu-đ�-di đ� nhập Niết-b�n. C�n thiếu một người nữa mới đủ năm trăm người.

Vị Thượng tọa n�i:

- Bạch Thế T�n! Ca-lưu-đ�-di l� bạn th�n của con, nay vị ấy đ� từ biệt con rồi!

L�c ấy, v�o s�ng sớm Thế T�n đắp y mang b�t c�ng ch�ng Tăng v�o nước X�-vệ.

�ến hố ph�n ngựa, do sức Phật, th�n Ca-lưu-đ�-di trồi l�n khỏi mặt đất bảy trượng. C�c Tỳ-kheo đưa giường l�n đỡ, th�n ấy liền hạ xuống năm tr�n giường.

C�c Tỳ-kheo đưa x�c vị ấy ra ngo�i th�nh, đến nghĩa địa, c�ng dường c�c loại hoa hương, dựng tr�ng phan, bảo c�i xung quanh, trỗi c�c loại �m nhạc, rưới dầu thơm l�n th�n vị ấy để l�m lễ tr�-tỳ rồi dựng th�p thờ.

Nghe tin t�n giả Ca-lưu-đ�-di bị B�-la-m�n ấy giết, vua Ba-tư-nặc liền cho giết gia đ�nh B�-la-m�n. Bề t�i đi giết mười t�m gia đ�nh, bắt năm trăm t�n cướp, chặt hết tay ch�n quăng xuống h�o ở Kỳ-ho�n.

Nh�n việc n�y, Thế T�n tập hợp ch�ng Tăng, v� muốn đủ mười c�ng đức n�n kiết giới cho Sa-m�n:

- Tỳ-kheo n�o kh�ng dặn Tỳ-kheo ở gần m� v�o l�ng phi thời th� phạm Ba-dật-đề.

C�c Tỳ-kheo bạch Phật:

- T�n giả Ca-lưu-đ�-di đ� tạo nghiệp �c g� m� nay chứng quả A-la-h�n rồi c�n bị gia đ�nh B�-la-m�n ấy giết?

Thế T�n bảo:

- Xưa kia Ca-lưu-đ�-di l�m chủ việc tế trời. C� năm trăm t�n cướp, cướp được của cải đem v�o nước X�-vệ. Năm trăm t�n cướp chặt bốn ch�n của con d� đem đến chỗ tế trời. �ng chủ đền tế trời liền giết con d� ấy. Năm trăm t�n cướp chặt bốn ch�n d� l�c ấy, nay l� năm trăm t�n cướp ở Kỳ-ho�n. Chủ đền tế trời giết con d�, nay l� Ca-lưu-đ�-di. Tuy đắc A-la-h�n nhưng kh�ng tho�t khỏi nghiệp b�o đời trước. Con d� l�c ấy nay l� d�u của người B�-la-m�n.

Sau khi Thế T�n n�i chuyện đời trước của Ca-lưu-đ�-di xong, c�c Tỳ-kheo hoan hỷ đảnh lễ m� lui ra.�

TỲ NẠI DA

� � Hết quyển ch�n��

�ầu Trang | 01 | 02 | 03 | 04 | 05| 06 | 07 | 08 | 09 | 10

�