VT0221 KINH PHÓNG QUANG BÁT-NHÃ q15

�

佛山* Buddha Mountain * Ph�̣t Sơn

Calgary Alberta Canada

[中文|�ENGLISH]

[ TRANG CHỦ |�KINH ĐI�̉N�|�ĐẠI TẠNG KINH | TH�̀N CHÚ | HÌNH ẢNH ]

�

KINH PHÓNG QUANG BÁT-NHÃ

Hán dịch: Đời T�y T�́n, Tam tạng V�-la-xoa, người nước Vu Đi�̀n.

QUY�̉N 15

Ph�̉m 65: TH�N C�̣N

Trời Đ�́ Th�ch nghĩ: �B�̀-tát hành sáu pháp Ba-la-m�̣t và mười tám pháp B�́t c�̣ng, còn si�u vi�̣t hơn t�́t cả chúng sinh, hu�́ng chi khi thành V� thượng B�̀-đ�̀. Đ�́i với những người phát t�m học tr� Nh�́t thi�́t, lợi �ch và tu�̉i thọ của họ còn hơn hẳn mọi người, hu�́ng chi người phát t�m V� thượng B�̀-đ�̀. V� v�̣y, những người chưa phát t�m phải th�n c�̣n vị �́y.� Nghĩ th�́, Đ�́ Th�ch tung hoa Mạn-đà-la l�n cúng dường Ph�̣t r�̀i nguy�̣n: N�́u người nào phát t�m V� thượng B�̀-đ�̀ th� xin cho t�i được những nguy�̣n ước như thành tựu tr� Nh�́t thi�́t; pháp Tự nhi�n; pháp v� l�̣u.

Đ�́ Th�ch lại bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Theo t�m nguy�̣n của con, b�̣c phát t�m V� thượng B�̀-đ�̀ th� kh�ng còn mu�́n trở lại quả vị A-la-hán hoặc B�ch-chi-ph�̣t. Ngược lại, vị �́y n�n an trụ ở Đại thừa. Hơn th�́ nữa, vị �́y làm phát tri�̉n hạnh nguy�̣n bằng cách th�́y những người chịu kh�̉ trong ba cõi tạo đi�̀u ki�̣n giúp đỡ cho họ. Có như th�́ mới gọi là t�m nguy�̣n B�̀-tát. Nguy�̣n rằng: Chúng ta phải s�́ng tương quan tương trợ như: Người được đ�̣ r�̀i đ�̣ cho người chưa được đ�̣; m�nh đã được an giúp người chưa an; m�nh đã Ni�́t-bàn r�̀i đ�̣ cho người đ�̀u chứng Ni�́t-bàn.

Đ�́ Th�ch bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Thi�̣n nam, thi�̣n nữ hoan hỷ với người mới phát t�m B�̀-tát sẽ được bao nhi�u phước? Hoan hỷ với người phát t�m đã l�u được bao nhi�u phước? Hoan hỷ với b�̣c kh�ng thoái chuy�̉n được bao nhi�u phước? Và hoan hỷ với b�̣c Nh�́t sinh b�̉ xứ được bao nhi�u phước?

Ph�̣t bảo Đ�́ Th�ch:

�Này C�u-dực! Người ở trong thi�n hạ còn có th�̉ t�nh lường đ�̉ bi�́t, còn phước của người tùy hỷ kh�ng th�̉ t�nh lường bi�́t được.

Này C�u-dực! V� như l�́y nước bi�̉n cả khắp ba ngàn th�́ giới r�̀i ph�n ra theo đơn vị giọt nước tr�n m�̣t ph�̀n trăm của sợi tóc, s�́ giọt nước kia còn có th�̉ t�nh h�́t còn phước đức của người tùy hỷ kh�ng th�̉ nào t�nh lường được.

Này C�u-dực! Dùng h�̣c, đ�́u, thăng đong lường h�́t cảnh giới hư kh�ng trong a-tăng-kỳ cõi Ph�̣t th� còn có th�̉ bi�́t s�́ lượng, nhưng kh�ng th�̉ lường được c�ng đức tùy hỷ kia.

Đ�́ Th�ch bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Những người kh�ng phát t�m hoan hỷ với B�̀-tát mới phát t�m, v� họ là quy�́n thu�̣c của ma, từ cõi ma đi đ�́n. V� sao? V� người hoan hỷ với B�̀-tát phát t�m là phá hoại ma. Người nào mu�́n lu�n lu�n quy k�nh ng�i Tam bảo kh�ng l�̣ thu�̣c vào m�̣t tướng, hai tướng th� phải hoan hỷ với người c�̀u V� thượng B�̀-đ�̀.

Ph�̣t nói:

�Đúng v�̣y, này C�u-dực! Người phát t�m tùy hỷ �́y được đ�́n cúng dường chư Ph�̣t ở các cõi. V� sao? V� s�́ người mới phát t�m đ�̀u tạo c�ng đức tùy hỷ. K�̉ từ khi mới phát t�m B�̀-tát cho đ�́n hàng Th�̣p trụ hay Chánh đẳng giác th� vi�̣c tạo c�ng đức của nghi�̣p thi�̣n cũng bắt đ�̀u tùy hỷ, nhờ c�ng đức này n�n vị �́y sớm g�̀n đạo quả V� thượng B�̀-đ�̀. Thành tựu quả vị �́y r�̀i, B�̀-tát sẽ đ�̣ v� s�́ chúng sinh.

Này C�u-dực! V� th�́ thi�̣n nam, t�n nữ mới phát t�m n�n đem c�ng đức hoan hỷ đ�̉ h�̀i hướng V� thượng B�̀-đ�̀, cho đ�́n những b�̣c kh�ng thoái chuy�̉n và Nh�́t sinh b�̉ xứ cũng th�́. Nhưng vị �́y kh�ng c�̀u bằng t�m mà cũng kh�ng rời t�m.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�T�m như huy�̃n th� làm sao đạt được V� thượng B�̀-đ�̀?

Ph�̣t dạy:

�Th�́ nào, �ng có th�́y t�m như huy�̃n kh�ng?

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Dạ kh�ng! Bạch Th�́ T�n, con kh�ng th�́y t�m như huy�̃n, cũng kh�ng th�́y chẳng phải huy�̃n.

Ph�̣t hỏi:

�Cũng kh�ng có pháp đ�̉ th�́y t�m �́y chăng? Và cũng kh�ng th�́y huy�̃n gắn li�̀n t�m, th�́y như th�́ gọi là pháp thành V� thượng B�̀-đ�̀?

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Dạ kh�ng! Bạch Th�́ T�n, cũng kh�ng có pháp có th�̉ nắm giữ, hu�́ng chi có phát sinh pháp có, pháp kh�ng. Pháp m�n r�̃ng vắng kh�ng th�̉ nắm bắt, cũng kh�ng th�̉ kh�ng. N�́u cho rằng pháp thường tịch kh�ng th�̉ thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀ th� kh�ng có g� đ�̉ thành tựu quả vị �́y.

Bạch Th�́ T�n! V� t�́t cả pháp kh�ng th�̉ nắm bắt cũng kh�ng có. Bạch Th�́ T�n, sáu pháp Ba-la-m�̣t và đạo thường r�̃ng lặng n�n thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀, nhưng đạo quả �́y cũng thường r�̃ng lặng.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Bạch Th�́ T�n! Bát-nhã ba-la-m�̣t và V� thượng B�̀-đ�̀ đ�̀u thường r�̃ng lặng th� làm th�́ nào đ�̉ giác ng�̣?

Ph�̣t khen:

�Lành thay, lành thay! Tr� Nh�́t thi�́t r�̃ng lặng n�n V� thượng B�̀-đ�̀ cũng r�̃ng lặng.

Này Tu-b�̀-đ�̀! N�́u Bát-nhã ba-la-m�̣t và tr� Nh�́t thi�́t kh�ng tịch tĩnh th� kh�ng phải Bát-nhã ba-la-m�̣t và tr� Nh�́t thi�́t.

Tu-b�̀-đ�̀! Th�́ n�n, sự có mặt của Bát-nhã ba-la-m�̣t và tr� Nh�́t thi�́t được hi�̉u như v�̀y, kh�ng phải nhờ Bát-nhã ba-la-m�̣t mà cũng kh�ng phải rời nó thành tựu Chánh giác. N�́u thi�́u Bát-nhã ba-la-m�̣t th� hoàn toàn kh�ng thành quả vị �́y.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Bạch Th�́ T�n! Th�́ là sự hành đạo của B�̀-tát th�̣t s�u xa.

Ph�̣t đáp:

�Đúng như lời �ng nói, sự th�̉ nh�̣p của B�̀-tát r�́t là khó nhọc

và s�u xa. Tuy chịu kh�̉ nhọc nhưng kh�ng chứng pháp nửa đường đ�̉ đi vào hành La-hán, B�ch-chi-ph�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Con từng nghe Ngài nói, B�̀-tát kh�ng làm kh�̉. V� sao? V� vị �́y kh�ng th�́y làm vi�̣c này đ�̉ chứng đắc, cũng kh�ng th�́y Bát-nhã ba-la-m�̣t có th�̉ chứng đắc, v� các pháp đ�̀u kh�ng th�̉ nắm bắt được. V� v�̣y, những nghĩa, những pháp, những Bát-nhã ba-la-m�̣t nào có th�̉ chứng đắc đ�̉ thành V� thượng B�̀-đ�̀?

Tu-b�̀-đ�̀ nói ti�́p: B�̀-tát thực hành ch�nh là hành những đi�̀u kh�ng th�̉ nắm bắt. Đ�́i với những pháp �́y, B�̀-tát xa những pháp có giới hạn trong v� hạn.

Bạch Th�́ T�n! N�́u B�̀-tát nghe đi�̀u này, kh�ng thoái ch�, kh�ng bi�́ng nhác th� ch�nh vị �́y là người hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, nhưng kh�ng th�́y m�nh hành Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng kh�ng th�́y m�nh thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀. B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng nghĩ rằng: �Những quả vị La-hán, B�ch-chi-ph�̣t cách xa ta, tr� Nh�́t thi�́t g�̀n ta.�

V� như hư kh�ng, kh�ng nghĩ đ�́n g�̀n ta, v� hư kh�ng kh�ng ph�n bi�̣t. Cũng v�̣y, B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng n�n nghĩ hai đạo �́y cách xa ta, còn tr� Nh�́t thi�́t th� g�̀n ta. V� sao? V� Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng kh�ng có ph�n bi�̣t. V� như người huy�̃n kh�ng nghĩ, ảo thu�̣t gia ở g�̀n ta, người xem xa ta. V� người huy�̃n kh�ng có ý ni�̣m. V� như ánh sáng kh�ng nghĩ, khi ở g�̀n ta th� sáng, xa ta th� t�́i. V� th�́ B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng kh�ng ái nhi�̃m với b�̣c Chánh giác.

Bạch Th�́ T�n! Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng th�́. V� như Đức Như Lai kh�ng nghĩ cũng kh�ng dạy là Nhị thừa cách xa ta, Đức Ph�̣t g�̀n ta. V� đi�̀u Ngài dạy là v� ni�̣m, n�n Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng v� ni�̣m. V� như vi�̣c làm của Như Lai kh�ng nghĩ rằng Nhị thừa xa ta, quả Ph�̣t g�̀n ta. V� sao? V� Như Lai v� ni�̣m n�n Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng v� ni�̣m. Th� như vi�̣c của m�nh làm cũng kh�ng nghĩ hoặc nói, vi�̣c làm của Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng th�́.

Khi �́y, T�n giả Xá-lợi-ph�́t hỏi Trưởng lão Tu-b�̀-đ�̀:

�Chỉ có Bát-nhã ba-la-m�̣t mới kh�ng ni�̣m th�i sao?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Từ sáu pháp Ba-la-m�̣t, năm �́m, sáu căn, sáu nh�̣p, b�́n Thi�̀n, b�́n T�m v� lượng, b�́n Kh�ng định, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, ba m�n giải thoát, mười Lực, mười tám pháp B�́t c�̣ng, b�́n V� sở úy, b�́n V� ngại tu�̣, tr� Nh�́t thi�́t cho đ�́n đạo và tánh hữu vi, t�́t cả đ�̀u v� ni�̣m.

Xá-lợi-ph�́t hỏi:

�N�́u Trưởng lão nói t�́t cả pháp đ�̀u kh�ng có ni�̣m th� từ đ�u mà có năm cảnh giới, từ đ�u l�n đ�́n Tu-đà-hoàn,Tư-đà-hàm, A-nahàm, A-la-hán, B�ch-chi-ph�̣t, Ph�̣t?

Tu-b�̀-đ�̀ nói:

�T�́t cả chúng sinh từ b�́n đi�n đảo mà phát sinh. B�́n đi�n đảo mới tạo tác các hạnh nghi�̣p v�̀ th�n, kh�̉u, ý đ�̉ thọ th�n khác nhau như: Địa ngục, Ngạ quỷ, Trời, Người.

Xá-lợi-ph�́t hỏi:

�Làm sao có b�̣c Tu-đà-hoàn cho đ�́n b�̣c Chánh đẳng giác?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�V� những b�̣c �́y đ�̀u v� ni�̣m. V� th�́, Xá-lợi-ph�́t, T�n giả n�n bi�́t th�́ này: T�́t cả pháp đ�̀u v� ni�̣m, bi�́t như v�̣y là th�̣t t�́ của pháp tánh.

Xá-lợi-ph�́t! B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t bằng v� ni�̣m n�n được giác ng�̣ bằng pháp v� ni�̣m.

Ph�̉m 66: KI�N C�́

Xá-lợi-ph�́t hỏi Tu-b�̀-đ�̀:

�Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t là hành kh�ng ki�n c�́ chăng?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Đúng v�̣y! V� B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t là hành kh�ng ki�n c�́ cho đ�́n tr� Nh�́t thi�́t cũng v�̣y. Th�́ n�n B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t và tr� Nh�́t thi�́t kh�ng có ki�n c�́ và cũng kh�ng kh�ng ki�n c�́.

Lúc �́y, có hàng ngàn vị thi�n tử ở cõi Dục và cõi Sắc nghĩ: �N�́u có những thi�̣n nam, thi�̣n nữ phát t�m V� thượng B�̀-đ�̀ hành Bát-nhã ba-la-m�̣t th� ta n�n l�̃ bái họ, hoặc những vị đã hành Bát-nhã ba-la-m�̣t nhưng kh�ng chịu chứng đắc nửa chừng, kh�ng đi vào hàng La-hán, B�ch-chi-ph�̣t, ta n�n đảnh l�̃ những b�̣c Như th�́.� Tu-b�̀-đ�̀ nói với các Thi�n tử:

�Hàng B�̀-tát kh�ng dừng ở các pháp đ�̉ chứng quả A-la-hán hoặc B�ch-chi-ph�̣t th� kh�ng có g� lạ. N�́u người v� v� s�́ chúng sinh mà phát nguy�̣n tuy kh�ng kh�ng th�́y có người nhưng mu�́n đ�̣ chúng sinh, như v�̣y mới đặc bi�̣t. Th�́ n�n B�̀-tát phát t�m V� thượng B�̀-đ�̀, mu�́n thu phục chúng sinh tức là người mu�́n thu phục hư kh�ng. V� sao? V� hư kh�ng và chúng sinh đ�̀u tịch tĩnh, chúng sinh và hư kh�ng đ�̀u kh�ng, hư kh�ng kh�ng ki�n c�́ n�n chúng sinh cũng kh�ng ki�n c�́.

Này các Thi�n tử! Do chúng sinh kh�ng ki�n c�́ n�n vị �́y mới phát th�̣ nguy�̣n và ch�nh v� th�́ mà các B�̀-tát này r�́t là đặc bi�̣t. V� vị �́y phát nguy�̣n với chúng sinh tức là đ�́u tranh với hư kh�ng, tuy k�́t th�̣ nguy�̣n với chúng sinh nhưng B�̀-tát kh�ng th�́y có chúng sinh, bởi chúng sinh r�̃ng lặng n�n th�̣ nguy�̣n cũng r�̃ng lặng.

Vả lại, nhờ hành Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n nghe như th�́ nhưng B�̀-tát kh�ng kinh sợ, kh�ng lười bi�́ng, kh�ng cho là khó r�̀i thoái lui. Nói như th�́ nghĩa là do năm �́m r�̃ng lặng n�n chúng sinh r�̃ng lặng; sáu pháp Ba-la-m�̣t, sáu tr�̀n, n�̣i ngoại kh�ng, hữu v� kh�ng, mười tám giới, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, b�́n Thi�̀n, b�́n T�m v� lượng, b�́n Kh�ng định, b�́n V� ngại tu�̣, mười Lực, b�́n V� sở úy, đại Từ, đại Bi, mười tám pháp B�́t c�̣ng cho đ�́n tr� Nh�́t thi�́t cũng đ�̀u r�̃ng lặng. Nhờ hành Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n B�̀-tát nghe như th�́ mà kh�ng kinh sợ cho đ�́n kh�ng thoái lui.

Ph�̣t hỏi Tu-b�̀-đ�̀:

�V� sao nói B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n kh�ng khi�́p sợ kh�ng lười bi�́ng?

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Bạch Th�́ T�n! V� kh�ng sở hữu n�n kh�ng sợ; v� r�̃ng lặng n�n kh�ng lười bi�́ng. Cũng v�̣y, B�̀-tát v� kh�ng sở hữu và r�̃ng lặng n�n hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng có khi�́p sợ cũng kh�ng lười bi�́ng. V� sao? V� sợ hãi và lười bi�́ng kh�ng th�̉ nắm bắt được. Đó là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Đại B�̀-tát nhờ hành như th�́ n�n được chư thi�n của Phạm vương và Đ�́ Th�ch đ�̀u đảnh l�̃. Kh�ng những chư thi�n của Phạm vương và Đ�́ Th�ch đ�̀u đảnh l�̃ người hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà còn đ�́n cả chư thi�n ở cõi trời Tịnh cư đ�̀u đảnh l�̃ B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Ph�̣t bảo:

�Tu-b�̀-đ�̀! Các Đức Ph�̣t hi�̣n ở khắp mười phương đ�̀u quan t�m đ�́n vị �́y. Tóm lại, B�̀-tát nhờ hành Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n đ�̀y đủ năm pháp Ba-la-m�̣t và tr� Nh�́t thi�́t.

Tu-b�̀-đ�̀! �ng n�n bi�́t, n�́u các Đức Ph�̣t quan t�m đ�́n các B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t này, th� ngày thành Ph�̣t của vị �́y kh�ng xa.

Tu-b�̀-đ�̀! Giả sử hằng sa người thành ma và m�̃i ma d�̃n đ�́n hằng sa quy�́n thu�̣c r�̀i t�́t cả cùng nhau li�n k�́t với quy�́n thu�̣c của m�nh đ�̉ nhi�̃u loạn B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t th� nh�́t định kh�ng th�̉ được. Có hai vi�̣c mà ác ma kh�ng th�̉ ở trong đạo phá hoại B�̀-tát là:�

1.�� Quán các pháp đ�̀u kh�ng.�

2.�� Kh�ng bỏ chúng sinh.�

Còn có hai vi�̣c ác ma kh�ng th�̉ phá hoại là:�

1.�� Vi�̣c làm đúng pháp.�

2.�� Thường tưởng ni�̣m đ�́n các Ph�̣t và B�̀-tát.�

Người hành Bát-nhã ba-la-m�̣t được chư Thi�n ủng h�̣ và an ủi rằng: �Thi�̣n nam tử, ngày ngài thành đạo V� thượng B�̀-đ�̀ kh�ng còn xa nữa, th�́ n�n ngài đừng bỏ dở hạnh: Kh�ng, V� tướng, V� nguy�̣n.�

B�̀-tát hành như th�́ sẽ làm ch�̃ quy ngưỡng cho người kh�ng nơi quy ngưỡng, làm nơi cứu h�̣ cho người kh�ng nơi cứu h�̣, làm mái �́m cho những người kh�ng nhà, làm ánh sáng cho những người t�́i tăm, làm mắt sáng cho những người kh�ng mắt. Vị B�̀-tát �́y được các Đức Ph�̣t cùng chúng Tỳ-kheo và B�̀-tát trong mười phương đ�̀u tán dương khen ngợi danh hi�̣u của vị �́y.

Tu-b�̀-đ�̀! V� như m�̃i khi thuy�́t pháp, ta thường khen ngợi các B�̀-tát như B�̀-tát Bảo Tạo, B�̀-tát Thức Văn và những B�̀-tát tu phạm hạnh ở cõi Ph�̣t Di�̣u Lạc. Ta cũng thường khen ngợi những vị Chánh sĩ ở đó. Như chư Ph�̣t ở mười phương với di�̣n mạo hoan hỷ khen ngợi B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Những B�̀-tát mới phát t�m mu�́n đ�̀y đủ hạnh quả của Ph�̣t cho đ�́n thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀ và tr� Nh�́t thi�́t, mười phương chư Ph�̣t cũng khen ngợi Như th�́. V� sao? V� �t có B�̀-tát có khả năng hành đúng hạnh nghi�̣p của Ph�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Chư Ph�̣t với dung mạo hoan hỷ khen ngợi hàng B�̀-tát còn thoái chuy�̉n hay b�̣c kh�ng còn thoái chuy�̉n?

Đúc Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�Có những B�̀-tát kh�ng thoái chuy�̉n hành Bát-nhã ba-la-m�̣t và những B�̀-tát chưa thọ ký hành Bát-nhã ba-la-m�̣t th� Đức Ph�̣t cũng thuy�́t pháp và tán thán họ, đ�̀ng thời cũng khen ngợi B�̀-tát ở cõi Di�̣u lạc đã học pháp �́y. Đ�́i với những B�̀-tát có khả năng hành Bát-nhã ba-la-m�̣t và bi�́t các pháp kh�ng có sự sinh nhưng chưa đắc được kh�ng từ đ�u sinh; bi�́t các pháp là kh�ng, nhưng chưa đắc được kh�ng từ đ�u sinh; bi�́t các pháp thanh tịnh cũng chưa đắc được kh�ng từ đ�u sinh, bi�́t các pháp kh�ng sở hữu, kh�ng ki�n c�́ cũng chưa đắc được kh�ng từ đ�u sinh. Các Đức Ph�̣t dung mạo hoan hỷ tán thán các B�̀-tát này, n�u t�n các vị �́y khen ngợi rằng: V� vị �́y bỏ quả vị La-hán, B�ch-chi-ph�̣t n�n được thọ ký V� thượng B�̀-đ�̀. Lại có người hành Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng chưa được chư Ph�̣t xưng tán cũng sẽ được kh�ng thoái chuy�̉n và được tr� Nh�́t thi�́t.�

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! Khi nghe thuy�́t Bát-nhã ba-la-m�̣t, B�̀-tát kh�ng ph�n v�n, kh�ng sợ hãi, kh�ng lười bi�́ng.

Lại nữa, sau khi lãnh sự chỉ giáo của Ph�̣t, vị �́y lại đ�́n cõi Ph�̣t Di�̣u lạc nghe Bát-nhã ba-la-m�̣t và được gặp gỡ các vị Chánh sĩ cõi �́y. Những vị ở đó cũng r�́t vui mừng, nói: �Người này có hành

Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n sinh đ�́n đ�y, r�̀i cũng sẽ đạt pháp �́y.�

Này Tu-b�̀-đ�̀! V� th�́, �ng n�n bi�́t �m thanh của Bát-nhã ba-la-m�̣t có r�́t nhi�̀u lợi �ch. Chỉ có �m thanh của Bát-nhã ba-la-m�̣t th�i mà còn lợi �ch Như th�́, hu�́ng là người hành Bát-nhã ba-la-m�̣t và an trụ tr� Nh�́t thi�́t đúng như pháp!

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Lu�n an trụ như pháp, lu�n như pháp nghĩa là kh�ng có sở hữu th� làm sao an trụ tr� Nh�́t thi�́t?

Bạch Th�́ T�n! Như của giải thoát kh�ng có pháp đ�̉ đắc th� ai là người trụ Như, ai trụ trong Như, ai giác ng�̣; ai trụ trong Như, ai thuy�́t pháp? Như kh�ng th�̉ th�́y được th� làm sao có người trụ ở trong Như, có người giác ng�̣, vi�̣c �́y hoàn toàn kh�ng th�̉ có.

Đức Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�Này Tu-b�̀-đ�̀! Như lời �ng vừa nói, trụ trong Như th� kh�ng khác, v� kh�ng sinh kh�ng di�̣t th� ai là người an trụ vào đó đ�̉ thành Ph�̣t, ai thuy�́t pháp? T�́t cả đ�̀u kh�ng có sở hữu.

Lúc �́y Đ�́ Th�ch bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! V� Bát-nhã ba-la-m�̣t s�u xa, B�̀-tát mu�́n thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀ quả th�́t r�́t khó.

Bạch Th�́ T�n! Kh�ng có người trụ Như, kh�ng có người thành Ph�̣t, kh�ng có người thuy�́t pháp. Tuy là kh�ng th�́y kh�ng có sở hữu nhưng B�̀-tát nghe như th�́ cũng kh�ng khi�́p sợ.

Tu-b�̀-đ�̀ nói với Đ�́ Th�ch:

�Này C�u-dực! Theo lời nói th� B�̀-tát r�́t đặc bi�̣t lạ lùng, v� đ�́i với pháp s�u xa kh�ng có sự nghi ngờ và thoái chuy�̉n. T�i hỏi ngài, các pháp đ�̀u kh�ng th� ai là người hoang mang, ai là người ti�́n thoái?

Đ�́ Th�ch nói với Tu-b�̀-đ�̀:

�T�n giả chỉ nói v�̀ kh�ng, kh�ng có trở ngại. Th� như dương cung bắn vào kh�ng trung, mũi t�n bay đi kh�ng bị trở ngại. Những đi�̀u ngài vừa nói cũng th�́, th�̣t kh�ng có sự vướng mắc.

Ph�̉m 67: GỬI LẠI

Lúc �́y Đ�́ Th�ch bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Những đi�̀u con vừa nới có tùy thu�̣n và đúng pháp kh�ng?

Ph�̣t đáp:

�Đúng th�́, này C�u-dực! Những đi�̀u �ng vừa hỏi là đúng với sự vi�̣c �́y kh�ng có sai l�̀m.

Đ�́ Th�ch thưa:

�Bạch Th�́ T�n! Những đi�̀u T�n giả Tu-b�̀-đ�̀ vừa n�u r�́t kỳ lạ, T�n giả nói là kh�ng rời các pháp: Kh�ng, V� tướng, V� nguy�̣n cho đ�́n ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và Đạo.

Ph�̣t bảo Đ�́ Th�ch:

�Này C�u-dực! T�n giả Tu-b�̀-đ�̀ thường hành hạnh kh�ng, n�n đ�́i với các pháp như sáu pháp Ba-la-m�̣t, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, b�́n Kh�ng định, b�́n V� sở úy, b�́n V� ngại, b�́n T�m v� lượng, đại Từ, đại Bi, mười tám pháp B�́t c�̣ng, đạo, tr� Nh�́t thi�́t cho đ�́n Như Lai và tướng hảo của Như Lai. Những pháp �́y còn kh�ng có hu�́ng g� có người ni�̣m, người trụ, người tu, người chứng.

Này C�u-dực! Tu-b�̀-đ�̀ nghĩa là hành các pháp r�̃ng lặng. Tu-b�̀-đ�̀ nghĩa là hành kh�ng có sở hữu đ�́i với các pháp Kh�ng, V� tướng, V� nguy�̣n. V� th�́ n�n gọi là hạnh Tu-b�̀-đ�̀. Đem vi�̣c làm của Tu-b�̀-đ�̀ sánh với hạnh tu Bát-nhã ba-la-m�̣t của Đại B�̀-tát th� hạnh �́y g�́p hàng trăm ngàn vạn ức l�̀n kh�ng th�̉ sánh được. V� sao? V� B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t ch�nh là B�̣c đáng được t�n trọng vượt hơn các hàng La-hán, B�ch-chi-ph�̣t, chỉ ngoại trừ các Đức Như Lai.

Th�́ n�n, các Đại B�̀-tát mu�́n si�u vi�̣t hơn Trời và Người th� phải hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. V� hành như th�́ th� vượt hơn cả hàng Thanh văn và B�ch-chi-ph�̣t. Vị �́y đ�̀y đủ Ph�̣t pháp, th�ng đạt tr� Nh�́t thi�́t, thành tựu quả Ph�̣t.

Lúc �́y trong h�̣i, chư Thi�n cõi trời Đao-lợi tung hoa Mạn-đàla cúng dường Đức Ph�̣t. Cùng lúc �́y, có sáu ngàn Tỳ-kheo sửa y phục, đảnh l�̃ Ph�̣t r�̀i quỳ thẳng hướng v�̀ Ngài. Do oai th�̀n của Ph�̣t n�n trong tay của m�̃i vị đ�̀u nắm đ�̀y hoa Mạn-đà-la tung l�n cúng Ph�̣t. Cúng dường xong, các vị �́y cùng thưa:

�Bạch Th�́ T�n! Chúng con sẽ thực hi�̣n di�̣u hạnh của các Đức Ph�̣t đã làm.

Hi�̉u được t�m nguy�̣n của các Tỳ-kheo, Đức Ph�̣t mỉm cười, mi�̣ng phóng ra ánh sáng năm màu tỏa chi�́u khắp mười phương r�̀i trở v�̀ nhi�̃u quanh th�n ba vòng và nh�̣p vào đi�nh đ�̀u của Ngài.

Khi �́y, T�n giả A-nan đứng d�̣y sửa y phục quỳ thẳng chắp tay bạch Ph�̣t:

�V� nh�n duy�n g� mà Ngài mỉm cười và phóng ánh sáng �́y? Ph�̣t kh�ng cười v� cớ, con xin được nghe lời ch�n th�̣t của Ngài.

Ph�̣t bảo A-nan:

�Sáu ngàn Tỳ-kheo này, v�̀ đời sau, trong ki�́p Đa-l�u-ba-ni đ�̀u sẽ thành Ph�̣t hi�̣u là Tán Hoa Như Lai. Cõi nước, chúng h�̣i đ�̣ tử của các vị �́y đ�̀u như nhau và cũng s�́ng thọ m�̣t ngàn tu�̉i. Khi những Tỳ-kheo này thành Ph�̣t, các th�́ giới đ�̀u mưa hoa năm màu cúng dường.

Ph�̣t lại bảo A-nan:

�Các Tỳ-kheo này sau khi vi�n tịch, sinh đ�́n nơi nào cũng đ�̀u xu�́t gia hành đạo, thời gian l�u v�̀ sau mới thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀.

Th�́ n�n, này A-nan Đại B�̀-tát mu�́n được hạnh vi di�̣u t�́i thượng thành tựu Như Lai th� phải hành Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Này A-nan! N�́u có thi�̣n nam, t�n nữ hành Bát-nhã ba-la-m�̣t này, th� �ng n�n bi�́t đó là những người tới đ�y từ cõi trời Đ�usu�́t. Ở nơi �́y họ đã từng nghe pháp này r�̀i và đã được th�ng tu�̣.

Hoặc thi�̣n nam, t�n nữ nào nghe Bát-nhã ba-la-m�̣t s�u xa này r�̀i ti�́p nh�̣n học t�̣p sao chép, tr� tụng, di�́n thuy�́t đúng như lời Ph�̣t đã dạy. N�n bi�́t, những người �́y ở nơi giáo pháp của Đức Ph�̣t thời quá khứ đã hoàn thi�̣n c�ng đức này r�̀i mới đ�́n đ�y. Thi�̣n nam, t�n nữ �́y kh�ng tạo c�ng đức của hàng Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t và càng kh�ng phải nhờ đó mà được nghe Bát-nhã ba-la-m�̣t này.

Này A-nan! Thi�̣n nam, t�n nữ nào được nghe Bát-nhã ba-la-m�̣t r�̀i thọ tr�, đọc tụng, di�́n thuy�́t th� sự vinh hạnh của người �́y gi�́ng như ch�nh m�nh được gặp Ph�̣t.

Hơn nữa, này A-nan! N�́u thi�̣n nam, t�n nữ nào khi nghe giảng Bát-nhã ba-la-m�̣t s�u xa này mà kh�ng khi�́p sợ lại ph�́n khởi. Ở nơi chư Ph�̣t quá khứ vị �́y cùng Thi�̣n tri thức đã hoàn thành hạnh này và kh�ng còn thoái chuy�̉n nơi ba thừa. V� dùng t�m tinh t�́n ki�n c�́ l�u dài hành sáu pháp Ba-la-m�̣t cho đ�́n tr� Nh�́t thi�́t, kh�ng dừng ở hàng Thanh văn và B�ch-chi-ph�̣t. V� th�́, này A-nan, Ta đem pháp Bát-nhã ba-la-m�̣t này phó chúc cho �ng.

A-nan! Những pháp ta nói, ri�ng pháp Bát-nhã ba-la-m�̣t này n�́u đ�̉ qu�n m�́t th� th�̣t đáng t�̣i. Quả như, tr� pháp này mà qu�n hoặc m�́t m�̣t c�u, m�̣t chữ th� t�̣i r�́t nặng.

Này A-nan! Ta đem pháp m�n Bát-nhã ba-la-m�̣t s�u xa này phó chúc cho �ng, �ng n�n th�̣n trọng ti�́p nh�̣n, ghi nhớ, đọc tụng. N�́u có thi�̣n nam, t�n nữ nào ti�́p nh�̣n đọc tụng và thực hành theo pháp Bát-nhã ba-la-m�̣t này tức là người �́y đã thọ tr� đạo pháp của chư Ph�̣t trong ba đời. Hoặc giả, có thi�̣n nam, t�n nữ nào dùng hương thơm, hoa đẹp, tràng phan, lọng quý cúng dường pháp Bát-nhã ba-la-m�̣t th� ch�nh người �́y đã cúng dường ta và các Đức Ph�̣t trong ba đời. Hoặc thi�̣n nam, t�n nữ nào nghe giảng thuy�́t v�̀ Bát-nhã ba-la-m�̣t s�u xa r�̀i mu�́n phát t�m cúng dường th� người �́y đã cúng dường chư Ph�̣t trong ba đời.

V� v�̣y, này A-nan! N�́u �ng cung k�nh t�n trọng ta, th� phải cung k�nh t�n trọng Bát-nhã ba-la-m�̣t. Lúc nào chép kinh này, �ng n�n th�̣n trọng đừng đ�̉ sót m�́t c�u nào.

A-nan! Th�́ n�n ta đem pháp m�n Bát-nhã ba-la-m�̣t này phó chúc cho �ng.

Này A-nan! Hi�̣n nay, ta là người cao quý trong ba cõi, pháp Bát-nhã ba-la-m�̣t này cũng th�́, hơn cả những giáo pháp đã phó chúc. Ta đem pháp m�n Bát-nhã ba-la-m�̣t này phó chúc cho �ng.

V� v�̣y, này A-nan! �ng n�n tuy�n cáo cho t�́t cả chư Thi�n, Long th�̀n và Người trong th�́ gian đ�̀u bi�́t rằng: �Ai mu�́n k�nh trọng ta và Tam bảo cũng như mu�́n giữ g�n đạo của chư Ph�̣t trong ba đời th� hãy k�nh trọng giữ g�n Bát-nhã ba-la-m�̣t. Có như th�́ th� Chánh pháp của ta mãi trường t�̀n.�

Này A-nan! N�́u thi�̣n nam, t�n nữ nào thọ tr�, đọc tụng, ghi nhớ, tu�n hành và di�́n giải nghĩa lý pháp m�n Bát-nhã ba-la-m�̣t này cho mọi người th� người �́y sớm đạt tr� Nh�́t thi�́t và thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀.

Này A-nan! Đạo của các Đức Ph�̣t đ�̀u phát sinh từ Bát-nhã ba-la-m�̣t các Đức Ph�̣t trong ba đời đ�̀u sinh từ Bát-nhã ba-la-m�̣t.�

Này A-nan! B�̀-tát mu�́n học Bát-nhã ba-la-m�̣t th� n�n học sáu pháp Ba-la-m�̣t. V� sáu pháp Ba-la-m�̣t là mẹ sinh của các B�̀-tát, n�n những người học sáu pháp Ba-la-m�̣t đ�̀u sẽ thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀.

V� v�̣y, A-nan! N�́u �ng hành tr� sáu pháp Ba-la-m�̣t th� hơn pháp mà ta đã phó chúc cho �ng r�̀i. V� sáu pháp Ba-la-m�̣t là pháp tạng của các Đức Như Lai, là tạng V� t�̣n. Các Đức Ph�̣t trong ba đời chuy�̉n pháp lu�n giáo hóa chúng sinh, các Ngài đ�̀u l�́y sáu pháp Ba-la-m�̣t làm tạng và ch�nh các Ngài học sáu pháp Ba-la-m�̣t này mà thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀. Hàng đ�̣ tử của các Ngài đ�̀u học sáu pháp Ba-la-m�̣t n�n nh�̣p Ni�́t-bàn, người nào chưa đạt Ni�́t-bàn th� n�n học sáu pháp Ba-la-m�̣t �́y.

A-nan! Giả sử �ng thuy�́t pháp giáo hóa đ�̣ tử khắp ba ngàn th�́ giới đ�̀u chứng quả A-la-hán, như th�́ cũng chưa xứng đáng là sự giáo hóa của đ�̣ tử ta và cũng kh�ng bằng người dạy cho các B�̀-tát học m�̣t c�u Bát-nhã ba-la-m�̣t. Người dạy được như th�́ mới ch�nh là sự giáo hóa của đ�̣ tử ta.

R�̀i Đức Ph�̣t hỏi:

�Này A-nan! Đem c�ng đức người hành sáu pháp Ba-la-m�̣t so với v� dụ ta nói vừa r�̀i th� c�ng đức có nhi�̀u hơn kh�ng?

A-nan thưa:

�Bạch Th�́ T�n! R�́t nhi�̀u.

Ph�̣t nói:

�Này A-nan! Như th�́ cũng kh�ng bằng đ�̣ tử của ta tuy�n thuy�́t Bát-nhã ba-la-m�̣t trong m�̣t ngày, m�̣t bu�̉i, m�̣t giờ cho đ�́n trong khoảnh khắc. Người được phước đức thù thắng �́y si�u vi�̣t hơn người đ�̣ Thanh văn đắc quả A-la-hán. Bởi v� c�ng đức của m�̣t vị B�̀-tát đã vượt hơn t�́t cả La-hán, B�ch-chi-ph�̣t r�̀i. V� sao? V� B�̀-tát mu�́n thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀, mu�́n bảo h�̣, an ủi t�́t cả chúng sinh và mu�́n làm cho họ cùng thành tựu quả vị �́y.

Này A-nan! Người hành sáu pháp Ba-la-m�̣t, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo cho đ�́n tr� Nh�́t thi�́t c�ng đức tăng trưởng, nh�́t định sẽ thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀.

Lúc tuy�n thuy�́t pháp này, trong đại h�̣i g�̀m b�́n hàng đ�̣ tử và tám b�̣ chúng, Đức Ph�̣t hi�̣n Th�̀n túc th�ng làm cho t�́t cả chúng h�̣i cùng th�́y Đức A-súc Như Lai đang thuy�́t pháp cùng chúng h�̣i v�y quanh. Chúng h�̣i �́y như bi�̉n cả, toàn là những b�̣c La-hán kh�ng còn c�́u nhi�̃m, đ�̀u được tự tại, đã đạt T�m giải thoát, Tu�̣ giải thoát, vứt bỏ gánh nặng, vi�̣c làm đã hoàn t�́t, như b�̣c Long tượng: Vi�̣c c�̀n làm đã làm xong, kh�ng còn t�̣p nghi�̣p, được c�u ph�̀n giải thoát, các nguy�̣n đã hoàn thành c�ng đức của những b�̣c La-hán trong h�̣i kia đ�̀u như v�̣y và v� s�́ Đại B�̀-tát oai đức uy nghi kh�ng th�̉ lường được.

B�́y giờ, Đức Ph�̣t thu h�̀i th�̀n lực, t�́t cả chúng h�̣i đ�̀u kh�ng còn th�́y cảnh giới �́y nữa.

Ph�̣t bảo A-nan:

�Các pháp cũng th�́, kh�ng th�̉ dùng mắt đ�̉ th�́y, các pháp kh�ng đ�́i nhau, pháp kh�ng đ�̀ng nhau với pháp, kh�ng th�́y nhau, kh�ng bi�́t nhau, cũng như hi�̣n giờ chúng h�̣i kh�ng còn th�́y Đức Ph�̣t A-súc và cõi nước của Ngài. Các pháp cũng th�́, kh�ng th�̉ đ�́i nhau, kh�ng th�̉ th�́y nhau và bi�́t nhau.

A-nan! Pháp kh�ng bi�́t, kh�ng th�́y, v� các pháp kh�ng tạo tác. V� sao? V� các pháp kh�ng, kh�ng th�̉ nắm bắt, kh�ng th�̉ nghĩ bàn và kh�ng ni�̣m.

V� như người huy�̃n kh�ng bi�́t g� n�n làm vi�̣c kh�ng đáng làm, kh�ng chắc th�̣t. Đại B�̀-tát hành như v�̣y là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, n�n đ�́i với các pháp kh�ng có ch�̃ nh�̣p.

A-nan! B�̀-tát học như th�́ là học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Ai mu�́n đạt được các đ�̣ th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Người học như th�́ là t�n quý hơn h�́t, vượt hẳn các người đã thành tựu. Vị �́y làm nơi che chở cho những người kh�ng nơi che chở trong th�́ gian, làm ch�̃ quy y cho những người kh�ng ch�̃ quy y.

Đức Ph�̣t nhờ học Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n có th�̉ dùng cánh tay phải n�ng ba ngàn th�́ giới này r�̀i đặt xu�́ng ch�̃ cũ, nhưng t�́t cả chúng sinh đ�̀u kh�ng hay bi�́t. V� sao? V� chư Ph�̣t trong ba đời nhờ học Bát-nhã ba-la-m�̣t mà thành tựu và cũng ch�nh nhờ học nó mà các Ngài thành tựu các Tu�̣ v� ngại.

Này A-nan! Người học Bát-nhã ba-la-m�̣t t�n quý hơn người học pháp khác và hơn những người thành tựu từ pháp khác. Người học như th�́ cũng ch�nh là mu�́n ngang bằng với Bát-nhã ba-la-m�̣t, đ�́n đi�̉m cu�́i cùng của hư kh�ng. V� sao? V� tướng của Tr� tu�̣ đ�� kh�ng th�̉ so sánh.

A-nan! Ta chưa từng nói giới hạn của Bát-nhã ba-la-m�̣t. Anan, th�n người có s�́ lượng, cú pháp có s�́ lượng, ý nghĩa có giới hạn, nhưng Bát-nhã ba-la-m�̣t này kh�ng có giới hạn.

A-nan bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! V� sao Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng có giới hạn?

Ph�̣t nói:

�A-nan! V� Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng cùng t�̣n n�n kh�ng có giới hạn, v� Bát-nhã ba-la-m�̣t r�̃ng lặng n�n kh�ng có giới hạn. Các Đức Như Lai trong ba đời đ�̀u nhờ học pháp này mà thành tựu. Những pháp này cũng kh�ng v� th�́ mà t�̣n.

Này A-nan! Th�́ n�n ta nói Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng th�̉ t�̣n, cũng kh�ng có người có khả năng làm cho pháp �́y t�̣n. Kh�ng t�̣n nghĩa là n�́u có người nói: �Ta mu�́n t�̣n cùng Bát-nhã ba-la-m�̣t� là mu�́n t�̣n cùng hư kh�ng.

A-nan! Sáu pháp Ba-la-m�̣t kh�ng th�̉ t�̣n cũng kh�ng có người có khả năng làm t�̣n cho đ�́n tr� Nh�́t thi�́t cũng kh�ng th�̉ t�̣n, kh�ng có người làm t�̣n và cũng kh�ng t�̣n. Pháp �́y cũng kh�ng sinh. Sinh còn kh�ng có hu�́ng g� có t�̣n.

Lúc �́y, Đức Ph�̣t hi�̣n tướng lưỡi r�̣ng dài che khắp cả mặt nói với A-nan:

��ng hãy đem Bát-nhã ba-la-m�̣t này tr�nh bày tuy�n thuy�́t, ph�n bi�̣t giải nghĩa mọi vi�̣c đ�̀u rành rẽ mạch lạc cho b�́n chúng. V� Bát-nhã ba-la-m�̣t này phát sinh ra các pháp, hàng ba Thừa đ�̀u phải tùy thu�̣n theo pháp này đ�̉ sự học được thành tựu.

A-nan! Bát-nhã ba-la-m�̣t s�u xa này là nơi chứa các pháp, t�́t cả các văn tự đ�̀u đ�́n gia nh�̣p ở đó. Vả lại, Bát-nhã ba-la-m�̣t này đ�̀u là những m�n T�̉ng tr�. V� th�́ các B�̀-tát mu�́n học các m�n t�̉ng tr� th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Những vị B�̀-tát được pháp t�̉ng tr� đ�̀u có bi�̣n tài đ�̉ g�n giữ các pháp �́y. Tuy nhi�n Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng ch�nh là ch�̃ �̉n trú của B�̀-tát ba đời chư Ph�̣t. V� th�́, ta tuy�n b�́ cho t�́t cả cho những ai ti�́p nh�̣n, phúng tụng và học t�̣p Bát-nhã ba-la-m�̣t, th� ch�nh vị �́y đã nắm h�́t đạo của chư Ph�̣t trong ba đời.

A-nan! Nay ta thuy�́t hạnh Bát-nhã ba-la-m�̣t cho �ng, �ng tr� pháp này ch�nh là đã giữ g�n t�́t cả các pháp.

Ph�̉m 68: V� T�̣N

Lúc �́y, Tu-b�̀-đ�̀ suy nghĩ: �Đạo pháp của các Đức Ph�̣t r�́t r�̣ng lớn s�u xa, ta n�n thỉnh v�́n Th�́ T�n.� R�̀i thưa:

�Bạch Th�́ T�n! Bát-nhã ba-la-m�̣t này v� cùng t�̣n như th�́ nào?

Ph�̣t đáp:

�Hư kh�ng kh�ng th�̉ t�̣n, Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng th�̉ t�̣n.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Bạch Th�́ T�n! B�̀-tát phải làm th�́ nào đ�̉ nh�̣p Bát-nhã ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�B�̀-tát n�n th�̉ nh�̣p Bát-nhã ba-la-m�̣t bằng các pháp như: năm �́m v� t�̣n, sáu pháp Ba-la-m�̣t v� t�̣n, cho đ�́n tr� Nh�́t thi�́t v� t�̣n, n�n B�̀-tát th�̉ nh�̣p Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng v�̣y.

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! B�̀-tát n�n th�̉ nh�̣p Bát-nhã ba-la-m�̣t bằng các pháp: v� minh như hư kh�ng kh�ng th�̉ t�̣n, hành như hư kh�ng kh�ng th�̉ t�̣n, thức như hư kh�ng kh�ng th�̉ t�̣n, danh sắc như hư kh�ng kh�ng th�̉ t�̣n, lục nh�̣p như hư kh�ng kh�ng th�̉ t�̣n, xúc như hư kh�ng kh�ng th�̉ t�̣n, thọ như hư kh�ng kh�ng th�̉ t�̣n, ái như hư kh�ng kh�ng th�̉ t�̣n, thủ như hư kh�ng kh�ng th�̉ t�̣n, hữu như hư kh�ng kh�ng th�̉ t�̣n; sinh, lão, b�̣nh, tử, ưu bi, kh�̉ não như hư kh�ng kh�ng th�̉ t�̣n.

Này Tu-b�̀-đ�̀! B�̀-tát n�n hành như v�̣y đ�̉ th�̉ nh�̣p vào Bát-nhã ba-la-m�̣t. N�́u B�̀-tát quán sát mười hai duy�n khởi là bỏ v� minh và tương ứng với kh�ng sự nh�̣p. B�̀-tát quán pháp mười hai duy�n khởi này sẽ được ng�̀i nơi đạo tràng. Ở nơi �́y B�̀-tát quán pháp này li�̀n được tr� Nh�́t thi�́t.

Này Tu-b�̀-đ�̀! B�̀-tát nào bi�́t được hư kh�ng kh�ng th�̉ t�̣n n�n quán mười hai nh�n duy�n bằng Bát-nhã ba-la-m�̣t th� nh�́t định kh�ng rơi vào hàng La-hán và B�ch-chi-ph�̣t, mà được thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀.

Này Tu-b�̀-đ�̀! Những thi�̣n nam, t�n nữ hành đạo B�̀-tát mà còn thoái chuy�̉n kh�ng có học Bát-nhã ba-la-m�̣t, kh�ng bi�́t hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, kh�ng bi�́t mười hai nh�n duy�n như hư kh�ng và kh�ng bi�́t phương ti�̣n quy�̀n xảo. V� v�̣y n�n còn thoái chuy�̉n V� thượng B�̀-đ�̀.

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! Những B�̀-tát kh�ng bị thoái chuy�̉n là vị �́y hành Bát-nhã ba-la-m�̣t bằng phương ti�̣n quy�̀n xảo và bi�́t hư kh�ng v� t�̣n n�n th�̉ nh�̣p Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀! Đại B�̀-tát quán chi�́u mười hai nh�n duy�n như v�̣y, kh�ng th�́y có pháp nào là do nh�n duy�n sinh, kh�ng th�́y pháp nào là pháp thường kh�ng bị di�̣t, kh�ng th�́y ng�̃u nhi�n; kh�ng th�́y chúng sinh, ngã, nh�n, thọ mạng; kh�ng th�́y có sự hi�̉u bi�́t; kh�ng th�́y v� thường, v� ngã, cũng kh�ng th�́y pháp tịnh, pháp b�́t tịnh.

Tu-b�̀-đ�̀! Đại B�̀-tát n�n quán mười hai nh�n duy�n bằng Bát-nhã ba-la-m�̣t như v�̣y.

Này Tu-b�̀-đ�̀! V� Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, n�n lúc �́y kh�ng th�́y năm �́m có thường, v� thường, kh�̉, lạc, ngã, v� ngã, có tịnh, b�́t tịnh, cho đ�́n tr� Nh�́t thi�́t cũng kh�ng th�́y như v�̣y.

Tu-b�̀-đ�̀! Khi Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng kh�ng th�́y pháp có th�̉ nắm bắt đ�̉ th�́y Bát-nhã ba-la-m�̣t, cho đ�́n đạo cũng kh�ng th�́y có pháp hi�̣n hữu đ�̉ th�́y đạo.

Tu-b�̀-đ�̀! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t như v�̣y kh�ng nương tựa vào các pháp.

Tu-b�̀-đ�̀! Lúc Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t như v�̣y, kh�ng nương tựa vào các pháp th� ma Ba-tu�̀n r�́t bu�̀n kh�̉, th� như người vừa bị m�́t cha mẹ.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Chỉ có ma ở đ�y bu�̀n kh�̉ th�i hay t�́t cả ma trong ba ngàn th�́ giới đ�̀u như v�̣y?

Ph�̣t đáp:

�T�́t cả ma trong ba ngàn th�́ giới đ�̀u s�̀u kh�̉, bọn chúng đ�̀u kh�ng th�̉ ng�̀i y�n nơi ch�̃ của m�nh. Khi Đại B�̀-tát hành hạnh �́y, th� t�́t cả chư Thi�n và ma vương kh�ng th�̉ quản thúc.

Tu-b�̀-đ�̀! Đại B�̀-tát mu�́n thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀ th� phải hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Đại B�̀-tát học Bát-nhã ba-la-m�̣t ch�nh là đ�̀y đủ các Ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Sao gọi là B�̀-tát đ�̀y đủ sáu pháp Ba-la-m�̣t?

Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�Đi�̀u quan trọng của B�̀-tát hành sáu pháp Ba-la-m�̣t là ni�̣m hạnh tr� Nh�́t thi�́t. Đó là Đại B�̀-tát hành sáu pháp Ba-la-m�̣t.

Ph�̉m 69: SỰ TƯƠNG QUAN GIỮA SÁU Đ�̣

Lúc �́y Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Th�́ nào là B�̀-tát thực hành B�́ th� ba-la-m�̣t mà ki�m cả Tr� giới ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�B�̀-tát c�̀u tr� Nh�́t thi�́t n�n đem th�n, kh�̉u, ý b�́ th� bằng ba vi�̣c thanh tịnh cho chúng sinh. Đó là B�̀-tát hành b�́ th� ki�m cả Tr� giới ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành b�́ th� ki�m cả Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�Lúc B�̀-tát b�́ th� mà người nh�̣n nghịch lại khinh d�̃, mắng chửi bằng lời th� tục, nhưng B�̀-tát kh�ng s�n h�̣n họ. Đó là B�̀-tát hành b�́ th� ki�m cả Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành b�́ th� ki�m cả Tinh t�́n ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�Lúc B�̀-tát B�́ th� bị người nh�̣n chửi mắng và khinh d�̃, nhưng vị �́y v�̃n vững t�m và càng b�́ th� kh�ng h�́i ti�́c. Vị �́y lu�n nghĩ: �Ta phải lu�n b�́ th� kh�ng bỏ qua cơ h�̣i nào. B�̀-tát lu�n r�̣ng lượng b�́ th� cho cả người đang c�̀n và người c�̀n mà kh�ng đ�́n được, thường cho người nh�̣n nhưng kh�ng k�̉ th�n sơ.� Đó là B�̀-tát hành b�́ th� ki�m cả Tinh t�́n ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành b�́ th� ki�m cả Thi�̀n định ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�B�̀-tát b�́ th� là đ�̉ c�̀u tr� Nh�́t thi�́t, n�n t�m vị �́y kh�ng loạn kh�ng dừng ở quả vị La-hán và B�ch-chi-ph�̣t. Đó là B�̀-tát hành b�́ th� ki�m cả Thi�̀n định ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành b�́ th� ki�m cả Bát-nhã ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�Khi b�́ th� B�̀-tát lu�n quan ni�̣m rằng: Vi�̣c b�́ th� của ta như huy�̃n như m�̣ng, tùy theo vi�̣c làm b�́ th� nhưng kh�ng th�́y chúng sinh có sự tăng giảm cũng kh�ng th�́y có người được, người kh�ng. Đó là hành b�́ th� ki�m cả Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Th�́ nào là B�̀-tát hành Tr� giới ba-la-m�̣t ki�m cả năm pháp Ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�Do sự phòng h�̣ mà kh�ng c�̀u quả vị La-hán, B�ch-chi-ph�̣t. Vị �́y an trụ nơi giới, kh�ng sát hại chúng sinh, kh�ng ăn tr�̣m, kh�ng phạm vào phạm hạnh, cho đ�́n kh�ng phạm mười giới. Vị �́y giữ giới, b�́ th� và b�́ th� người tr� giới r�̀i dạy chúng sinh thực hành Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t.

Ph�̣t ti�́p:�

�B�̀-tát hành Tr� giới ba-la-m�̣t n�́u có người đ�́n cắt bỏ từng ph�̀n nơi cơ th�̉ đi nữa th� vị �́y cũng kh�ng n�̉i gi�̣n mà vui mừng nói: �Ta được lợi �ch lớn, v� có người đ�́n cắt bỏ th�n th�̉ h�̣ cho ta.� Đó là B�̀-tát hành Tr� giới ba-la-m�̣t ki�m cả Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát Tr� giới ba-la-m�̣t ki�m cả Tinh t�́n ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�V� khi Tr� giới ba-la-m�̣t, ba nghi�̣p B�̀-tát kh�ng bi�́ng nhác. Vị �́y lu�n nghĩ: �Ta n�n đưa các chúng sinh từ nơi sinh tử đ�́n bờ giải thoát.� Đó là B�̀-tát hành Tr� giới ba-la-m�̣t ki�m cả Tinh t�́n ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát Tr� giới ba-la-m�̣t ki�m cả Thi�̀n định ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�Thực hành Tr� giới ba-la-m�̣t, B�̀-tát th�̉ nh�̣p thi�̀n thứ nh�́t đ�́n thi�̀n thứ tư nhưng kh�ng nương vào hai thừa. Vị �́y lu�n nghĩ rằng: �Ở trong thi�̀n ta n�n đ�̣ chúng sinh.� Đó là B�̀-tát hành Tr� giới ba-la-m�̣t ki�m cả Thi�̀n định ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát Tr� giới ba-la-m�̣t ki�m cả Bát-nhã ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�Khi tr� giới vị �́y kh�ng th�́y có pháp dừng, pháp trụ, pháp có, pháp kh�ng, pháp sai, pháp đúng; v� Bát-nhã ba-la-m�̣t và phương ti�̣n quy�̀n xảo kh�ng rơi vào hai thừa. Đó là B�̀-tát Tr� giới ba-la-m�̣t ki�m cả Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t ki�m cả B�́ th� ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�B�̀-tát hành Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t, từ khi phát t�m đ�́n lúc ng�̀i đạo tràng, n�́u bị t�́t cả chúng sinh đ�́n mắng chửi, khinh d�̃, cắt phá tứ chi, nhưng B�̀-tát v�̃n đứng vững tr�n đ�́t nh�̃n nhục n�n lu�n nghĩ: �Tuy người kh�ng nh�̣n nhưng ta v�̃n b�́ th�, kh�ng bỏ lỡ qua m�̣t phút gi�y nào.� B�̀-tát đem c�ng đức �́y h�̀i hướng cho chúng sinh đ�̀u thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀. Tuy phát nguy�̣n như v�̣y nhưng vị �́y kh�ng dừng nơi hai xứ; hai xứ đó là có tướng nguy�̣n và tướng tạo tác. Đó là B�̀-tát hành Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t ki�m cả B�́ th� ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t ki�m cả Tr� giới ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�Từ khi phát t�m đ�́n lúc ng�̀i đạo tràng, B�̀-tát kh�ng phạm mười đi�̀u ác (từ sát sinh đ�́n tà ki�́n). Vị �́y hành theo mười thi�̣n nghi�̣p, t�m kh�ng nghĩ tưởng v�̀ hai thừa. B�̀-tát đem c�ng đức �́y h�̀i hướng cho t�́t cả chúng sinh cùng phát t�m V� thượng B�̀-đ�̀ nhưng kh�ng l�̣ thu�̣c ba thừa. Đó là B�̀-tát hành Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t ki�m cả tr� Tr� giới ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t ki�m cả Tinh t�́n ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�Hành nh�̃n nhục, B�̀-tát phát t�m tinh t�́n, vị �́y nói: �Ta sẽ đi khắp trăm ngàn do-tu�̀n này, hoặc trăm ngàn cõi nước, hoặc v� s�́ cõi nước, n�́u có người nào kh�ng tr� giới ta sẽ dạy cho họ tr� giới và theo sự th�ch ứng, ta đem giáo pháp ba thừa hướng d�̃n đ�̉ họ giải thoát.� B�̀-tát đem c�ng đức �́y h�̀i hướng cho t�́t cả chúng sinh đ�̀u phát t�m V� thượng B�̀-đ�̀. Đó là B�̀-tát hành Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t ki�m cả Tinh t�́n ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t ki�m cả Bát-nhã ba-la-m�̣t? Ph�̣t đáp:

�Hành Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t từ khi phát t�m đ�́n lúc ng�̀i đạo tràng, B�̀-tát quán chi�́u các pháp là thanh tịnh, r�̃ng lặng, v� t�̣n. Do pháp thanh tịnh, vị �́y chứng quả V� thượng B�̀-đ�̀ ng�̀i nơi đạo tràng thành đạt tr� Nh�́t thi�́t và chuy�̉n pháp lu�n. Đó là B�̀-tát hành Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t ki�m cả Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Này Tu-b�̀-đ�̀! Sự quy nạp của B�̀-tát là kh�ng ch�́p thủ cũng kh�ng xả bỏ.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Tinh t�́n ba-la-m�̣t ki�m cả B�́ th� ba-la-m�̣t?

Ph�̣t dáp:

�B�̀-tát thực hành tinh t�́n từ khi phát t�m đ�́n lúc ng�̀i đạo tràng, khoảng thời gian này, ba nghi�̣p của vị �́y kh�ng có gi�y phút nào nghĩ đ�́n sự ăn ngủ hoặc lười bi�́ng. B�̀-tát đem tinh t�́n �́y h�̀i hướng v�̀ V� thượng B�̀-đ�̀, nhưng ở đó, vị �́y kh�ng th�́y có tướng nắm bắt và thành tựu. V� t�́t cả chúng sinh, B�̀-tát qua hàng trăm ngàn do-tu�̀n, trăm ngàn cõi nước từ cõi Ph�̣t này đ�́n cõi Ph�̣t kia. Giả sử còn chúng sinh nào chưa được đ�̣ th� B�̀-tát an bài cho họ bằng cách đem giáo pháp ba thừa dạy d�̉ họ được giải thoát, nhưng vị �́y cũng kh�ng th�́y có người được đ�̣. Đ�́i với những người nào kh�ng có khả năng hành đạo của Ph�̣t và B�̀-tát th� giáo hóa họ bằng pháp của hàng B�ch-chi-ph�̣t. N�́u kh�ng có người hàng B�ch-chi-ph�̣t th� dạy họ giữ mười đi�̀u lành. Dù chỉ hướng d�̃n được m�̣t người vào đạo, hành tr� giáo pháp và b�́ th� cho các chúng sinh, sự vi�̣c hoàn t�́t, B�̀-tát cũng đem c�ng đức �́y h�̀i hướng cho t�́t cả chúng sinh đ�̀u được thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀ kh�ng đi vào hai thừa. Đó là B�̀-tát hành Tinh t�́n ba-la-m�̣t ki�m cả B�́ th� ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Tinh t�́n ba-la-m�̣t ki�m cả Tr� giới ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�Thực hành Tinh t�́n ba-la-m�̣t từ khi phát t�m đ�́n lúc ng�̀i đạo tràng B�̀-tát giữ mười đi�̀u thi�̣n và khuy�n mọi người hành theo và hoan hỷ với người hành mười đi�̀u thi�̣n. Khi thọ tr� giới pháp, vị �́y kh�ng màng đ�́n sự vui ba cõi, cũng kh�ng nghi�ng v�̀ hai thừa. B�̀-tát đem c�ng đức �́y h�̀i hướng cho t�́t cả chúng sinh đ�̀u thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀ với hành đ�̣ng �́y, nhưng kh�ng nghĩ v�̀ người làm trong ba đời. Đó là B�̀-tát hành Tinh t�́n ba-la-m�̣t ki�m cả Tr� giới ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát thực hành Tinh t�́n ba-la-m�̣t ki�m cả Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�B�̀-tát thực hành tinh t�́n từ khi phát t�m đ�́n lúc ng�̀i đạo tràng. N�́u có người hoặc phi nh�n bắt cắt xả tứ chi của m�nh, nhưng vị �́y kh�ng nghĩ: �Ai là người cắt xả ta? Hoặc người l�́y đi là ai?�, mà vị �́y chỉ nghĩ: �Ta được lợi �ch lớn v� t�́t cả chúng sinh n�n ta thọ th�n này, giờ đ�y chúng sinh đ�́n đem đi, v� hành tr� Chánh pháp ta càng hoan hỷ kh�ng n�n s�n h�̣n.� B�̀-tát đem c�ng đức �́y h�̀i hướng cho t�́t cả chúng sinh đ�̀u thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀, kh�ng bị đi vào Nhị thừa. Đó là B�̀-tát hành Tinh t�́n ba-la-m�̣t ki�m cả Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Tinh t�́n ba-la-m�̣t ki�m cả Thi�̀n định ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�Thực hành tinh t�́n, B�̀-tát nh�̣p từ t�̀ng Thi�̀n thứ nh�́t đ�́n t�̀ng Thi�̀n thứ tư, cùng b�́n T�m v� lượng, b�́n Thi�̀n v� sắc nhưng kh�ng đoạn trừ, kh�ng ch�́p trước. Vị �́y sinh ra nơi nào cũng chỉ có t�m ni�̣m cứu đ�̣ chúng sinh, dùng sáu pháp Ba-la-m�̣t đ�̉ đ�̣ thoát họ. B�̀-tát thường di�̣n ki�́n các Đức Ph�̣t, vị �́y đi từ cõi Ph�̣t này đ�́n cõi Ph�̣t kia đ�̉ l�̃ bái cung k�nh, cúng dường và tr�̀ng các căn lành. Đó là B�̀-tát hành Tinh t�́n ba-la-m�̣t ki�m cả Thi�̀n định ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Tinh t�́n ba-la-m�̣t ki�m cả Bát-nhã ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�B�̀-tát thực hành tinh t�́n kh�ng th�́y năm pháp Ba-la-m�̣t, kh�ng th�́y các pháp như ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo cho đ�́n tr� Nh�́t thi�́t và sự tướng của chúng cũng kh�ng làm hang �̉ cho các pháp, lời nói hoặc vi�̣c làm lu�n đi đ�i với nhau. Đó là B�̀-tát hành Tinh t�́n ba-la-m�̣t ki�m cả Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Bạch Th�́ T�n! Th�́ nào là B�̀-tát hành Thi�̀n định ba-la-m�̣t ki�m cả B�́ th� ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�B�̀-tát mu�́n t�m ki�n định n�n thực hành b�́n T�m v� lượng, b�́n Thi�̀n v� sắc. An trụ nơi cảnh giới của các thi�̀n và thường b�́ th� hai vi�̣c, đó là tài th� và pháp th�, khuy�́n kh�ch người khác hành hai th� đó và thường tán thán c�ng đức của hai th�, th�́y người làm như th�́ khen ngợi và tùy hỷ. B�̀-tát đem c�ng đức �́y h�̀i hướng cho t�́t cả chúng sinh đ�̀u thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀. Đó là B�̀-tát hành Thi�̀n định ba-la-m�̣t ki�m cả B�́ th� ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Thi�̀n định ba-la-m�̣t ki�m cả Tr� giới ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�Hành thi�̀n định, B�̀-tát kh�ng sinh t�m d�m, n�̣, si cũng kh�ng sinh t�m hại, chỉ sinh hạnh tr� Nh�́t thi�́t, B�̀-tát đem c�ng đức �́y h�̀i hướng cho t�́t cả chúng sinh đ�̀u thành tựu V� thượng B�̀-đ�̀ kh�ng rơi vào hai địa. Đó là B�̀-tát hành Thi�̀n định ba-la-m�̣t ki�m cả Tr� giới ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Thi�̀n định ba-la-m�̣t ki�m cả Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�Thực hành Thi�̀n định, B�̀-tát quán chi�́u sắc như chùm bọt nước, thọ như bong bóng nước, tưởng như sóng nắng, hành như th�n c�y chu�́i, thức như huy�̃n hóa. Quán xong, vị �́y th�́y năm �́m kh�ng an �̉n, kh�ng ki�n c�́, kh�ng quan trọng. B�̀-tát lại nghĩ: �Trong đ�y đ�u có ai là người cắt ta, xả ta là ai, đ�u là sắc, đ�u là thọ, đ�u là tưởng và đ�u là hành và thức.� Quán chi�́u như v�̣y r�̀i, vị �́y nghĩ ti�́p: �Kh�ng có người chửi mắng th� tục n�n ý kh�ng n�̉i gi�̣n. Người gi�̣n còn kh�ng th� làm g� có người mắng.� Đó là B�̀-tát hành Thi�̀n định ba-la-m�̣t ki�m cả Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Thi�̀n định ba-la-m�̣t ki�m cả Tinh t�́n ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�B�̀-tát dùng b�́n Thi�̀n định đ�̉ đi vào cảnh giới thi�̀n và nhờ oai lực của định n�n được th�̀n th�ng bi�́n hóa v� lượng bằng Thi�n nhĩ, vị �́y nghe th�ng su�́t hai loại �m thanh, bi�́t rõ ý nghĩ của chúng sinh và v� s�́ vi�̣c trong sinh tử. Với Thi�n nhãn, vị �́y th�́y hành nghi�̣p của thi�̣n ác và quả báo t�́t x�́u của chúng sinh. B�̀-tát an trụ trong năm th�̀n th�ng đi từ cõi Ph�̣t này đ�́n cõi Ph�̣t kia, cung k�nh l�̃ bái cúng dường tr�̀ng các căn lành, làm thanh tịnh cõi Ph�̣t và giáo hóa chúng sinh. B�̀-tát đem c�ng đức �́y h�̀i hướng cho t�́t cả chúng sinh đ�̀u thành V� thượng B�̀-đ�̀ nhưng kh�ng rơi vào hai thừa. Đó là B�̀-tát hành Thi�̀n định ba-la-m�̣t ki�m cả Tinh t�́n ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Thi�̀n định ba-la-m�̣t ki�m cả Bát-nhã ba-la-m�̣t? Ph�̣t đáp:

�Hành thi�̀n định B�̀-tát kh�ng rơi vào năm �́m, sáu pháp Ba-la-m�̣t, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, tr� Nh�́t thi�́t và tánh hữu vi, tánh v� vi cũng kh�ng có sự có và sự tạo tác, tuy kh�ng tạo tác cũng kh�ng sinh di�̣t. V� sao? V� có Ph�̣t hay kh�ng có Ph�̣t, pháp tánh cũng v�̃n th�́ kh�ng sinh, kh�ng di�̣t, chỉ có tr� Nh�́t thi�́t tương ưng với tr� Nh�́t thi�́t. Tu-b�̀-đ�̀, đó là B�̀-tát hành Thi�̀n địn ba-la-m�̣t ki�m cả Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t ki�m cả B�́ th� ba-la-m�̣t?

Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t đ�́i với n�̣i kh�ng, kh�ng có n�̣i kh�ng; đ�́i với ngoại kh�ng, kh�ng có ngoại kh�ng; đ�́i với n�̣i ngoại kh�ng cũng kh�ng có n�̣i ngoại kh�ng. Kh�ng kh�ng, đại kh�ng, đ�̣ nh�́t nghĩa kh�ng, hữu vi kh�ng, v� vi kh�ng đ�̀u kh�ng có, cũng kh�ng th�́y đi�̉m r�́t ráo, đi�̉m cu�́i cùng của các hành kh�ng, tánh kh�ng, cho đ�́n t�́t cả pháp tự nó là kh�ng. Đại B�̀-tát an trụ nơi mười b�́n kh�ng �́y r�̀i cũng kh�ng th�́y năm �́m v� b�́t kh�ng cũng kh�ng bi�́t cũng kh�ng có cho đ�́n ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo cũng th�́, k�̉ cả tánh của hữu vi và v� vi. Đại B�̀-tát b�́ th� bằng tr� tu�̣ ở cõi Người, cõi Trời nhưng vị �́y th�́y v�̣t th�, người th� và người nh�̣n đ�̀u kh�ng. Quán chi�́u t�m tham d�m làm cho nó kh�ng bao giờ có đi�̀u ki�̣n đ�̉ phát sinh. V� Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng có chút nào ý ni�̣m ph�n bi�̣t. Từ khi phát t�m đ�́n lúc ng�̀i đạo tràng, vị �́y kh�ng sinh t�m tham lam t�̣t đ�́ cũng như Đức Ph�̣t kh�ng có t�m �́y. V� v�̣y, B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng có t�m tham lam, t�̣t đ�́. Đó là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t ki�m cả B�́ th� ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t ki�m cả Tr� giới ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n t�m kh�ng bị l�̣ thu�̣c vào hai thừa. V� sao? V� vị �́y kh�ng có t�m La-hán, B�ch-chi-ph�̣t và sự tạo tác của hai b�̣c �́y cũng kh�ng th�̉ nắm bắt. B�̀-tát từ lúc phát t�m đ�́n khi ng�̀i đạo tràng lu�n thực hành mười đi�̀u lành và khuy�́n kh�ch mọi người làm theo, th�́y người làm và tùy hỷ khen ngợi. Bằng t�m giữ giới, vị �́y kh�ng ph� phán các pháp, cũng kh�ng ph� phán Nhị thừa hu�́ng chi những pháp khác. Đó là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t ki�m cả Tr� giới ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ hỏi:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t ki�m cả Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n được phát sinh sự tùy thu�̣n nh�̃n. Vị �́y nghĩ các pháp kh�ng sinh, kh�ng di�̣t; kh�ng sinh tử n�n kh�ng có người mắng chửi, kh�ng có người cắt xả, kh�ng có người đánh đ�̣p, cũng kh�ng có người trói bu�̣c. B�̀-tát từ khi phát t�m đ�́n lúc ng�̀i đạo tràng n�́u có chúng sinh c�̀m dao g�̣y đánh đ�̣p, cắt xả; vị �́y sinh ý ni�̣m: �Thương thay, pháp của các pháp kh�ng có mắng chửi, v�̣y ai là người đánh đ�̣p, ai là người cắt xả th�́ này?� Đó là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t ki�m cả Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t ki�m cả Tinh t�́n ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t thuy�́t pháp hướng d�̃n chúng sinh bằng pháp sáu pháp Ba-la-m�̣t, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và bằng pháp của ba thừa cho đ�́n V� thượng B�̀-đ�̀. Tuy hướng d�̃n như th�́ nhưng vị �́y kh�ng có l�̣ thu�̣c ở pháp hữu vi hay v� vi. Đó là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t ki�m cả Tinh t�́n ba-la-m�̣t.

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Th�́ nào là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t ki�m cả Thi�̀n định ba-la-m�̣t?

Ph�̣t đáp:

�B�̀-tát thực hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, chỉ ngoại trừ định của Như Lai, ngoài ra những định của Nhị thừa, định của B�̀-tát đ�̀u có th�̉ thực hành trọn vẹn, ở nơi thi�̀n giải thoát, Thi�̀n tứ kh�ng, Thi�̀n ch�n t�̀ng, vị �́y có khả năng nh�̣p xu�́t th�ng su�́t, khi xả những định �́y li�̀n nh�̣p định Sư tử ph�́n t�́n. Định Sư tử ph�́n t�́n nghĩa là cùng m�̣t lúc có nh�̣p thu�̀n thục t�́t cả các thi�̀n tr�n; xả thi�̀n �́y li�̀n nh�̣p vào Thi�̀n Mãn-khư-xà si�u vi�̣t đẳng tr� cùng các thi�̀n khác. Tu-b�̀-đ�̀, đó là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t ki�m cả Thi�̀n định ba-la-m�̣t.

KINH PHÓNG QUANG BÁT-NHÃ

�Mục Lục

Quy�̉n-1 � Quy�̉n-2 � Quy�̉n-3 � Quy�̉n-4 � Quy�̉n-5 � Quy�̉n-6 � Quy�̉n-7 � Quy�̉n-8 � Quy�̉n-9 � Quy�̉n-10 � Quy�̉n-11 � Quy�̉n-12 � Quy�̉n-13 � Quy�̉n-14 � Quy�̉n-15 � Quy�̉n-16 � Quy�̉n-17 � Quy�̉n-18 � Quy�̉n-19 � Quy�̉n-20

�

� ��

�

[ TRANG CHỦ |�KINH ĐI�̉N�|�ĐẠI TẠNG KINH | TH�̀N CHÚ | HÌNH ẢNH ]