VT0221 KINH PHÓNG QUANG BÁT-NHÃ q03

�

佛山* Buddha Mountain * Ph�̣t Sơn

Calgary Alberta Canada

[中文|�ENGLISH]

[ TRANG CHỦ |�KINH ĐI�̉N�|�ĐẠI TẠNG KINH | TH�̀N CHÚ | HÌNH ẢNH ]

�

KINH PHÓNG QUANG BÁT-NHÃ

Hán dịch: Đời T�y T�́n, Tam tạng V�-la-xoa, người nước Vu Đi�̀n.

QUY�̉N 3

Ph�̉m 12: KH�NG HÀNH

T�n giả Tu-b�̀-đ�̀ bạch Đức Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Đại B�̀-tát kh�ng có phương ti�̣n quy�̀n xảo mà hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, đ�́i với năm �́m bị rơi vào hành tướng; cho năm �́m là thường, năm �́m là v� thường, năm �́m là kh�̉, năm �́m là của ta, hay nói năm �́m là tịch tĩnh đ�̀u bị rơi vào hành tướng cho đ�́n học ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng cũng bị rơi vào hành tướng.

Bạch Th�́ T�n! N�́u B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà tự nghĩ: �Ta hành Bát-nhã ba-la-m�̣t�, giả sử vị �́y mu�́n được sự thủ đắc th� cũng chỉ là hành tướng. N�́u B�̀-tát nghĩ: �Người học như v�̣y là học Bát-nhã ba-la-m�̣t� th� cũng chỉ là hành tướng. N�́u cho người học như v�̣y th� n�n bi�́t vị �́y chưa có phương ti�̣n quy�̀n xảo.

Tu-b�̀-đ�̀ nói với Xá-lợi-ph�́t:

�B�̀-tát thực hành Bát-nhã ba-la-m�̣t v� trụ vào sắc, v� ph�n bi�̣t sắc n�n ràng bu�̣c vào sắc; v� ph�n bi�̣t sắc n�n tạo tác nghi�̣p v�̀ sắc; do c�̀u v�̀ sắc n�n kh�ng thoát khỏi sinh, già, b�̣nh, ch�́t. B�̀-tát lại kh�ng dùng phương ti�̣n quy�̀n xảo hành Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n căn cứ nơi mắt, tai, mũi, lưỡi, th�n, ý ph�n bi�̣t sáu căn, mười tám giới; lại trụ ở ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng đ�̀u t�nh toán ph�n bi�̣t, t�m c�̀u v�̀ sắc th� vị �́y cũng kh�ng thoát khỏi sinh, già, b�̣nh, ch�́t. B�̀-tát này kh�ng th�̉ chứng quả vị của Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t, hu�́ng g� c�̀u mong được Chánh đẳng giác, đi�̀u �́y kh�ng th�̉ được. V� v�̣y ta n�n bi�́t đó là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng có phương ti�̣n quy�̀n xảo.

Xá-lợi-ph�́t hỏi Tu-b�̀-đ�̀:

�Làm th�́ nào đ�̉ bi�́t B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t có phương ti�̣n quy�̀n xảo?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t đ�́i với sắc, thọ, tưởng, hành, thức kh�ng ch�́p vào tướng hành, cũng kh�ng cho năm �́m là thường hay kh�ng thường. Kh�ng rơi vào kh�̉, lạc, thọ; kh�ng ch�́p rằng của ta hay kh�ng phải của ta; kh�ng vướng vào Kh�ng, V� tướng, V� nguy�̣n hay tịch tĩnh.

Xá-lợi-ph�́t! V� năm �́m là năm �́m; năm �́m kh�ng ngoài Kh�ng, Kh�ng kh�ng l�a năm �́m; năm �́m ch�nh là Kh�ng, Kh�ng ch�nh là năm �́m... Cho đ�́n sáu pháp Ba-la-m�̣t, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng đ�̀u kh�ng. Giả sử cho rằng Kh�ng, th� Kh�ng cũng kh�ng l�a mười tám pháp, mười tám pháp cũng kh�ng rời Kh�ng. Như v�̣y gọi là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t có phương ti�̣n quy�̀n xảo. Vị �́y là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t sẽ thành tựu Chánh đẳng giác. Người hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng th�́y m�nh hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, cũng kh�ng th�́y người khác có hành hay kh�ng hành.

Xá-lợi-ph�́t hỏi Tu-b�̀-đ�̀:

�V� sao Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà kh�ng th�́y m�nh hành Bát-nhã ba-la-m�̣t?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�V� tướng trạng của Bát-nhã ba-la-m�̣t quả th�̣t là kh�ng th�̉ th�́y được. V� sao? V� sự có �́y tức là kh�ng th�̣t có, n�n hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng có đi�̀u g� đ�̉ th�́y. Bởi v� B�̀-tát đ�̀u bi�́t các pháp có tức là kh�ng th�̣t có.

Tu-b�̀-đ�̀ nói ti�́p:

�Có Tam-mu�̣i t�n là Ư chư pháp v� sở sinh, đó ch�nh là di�̣u dụng r�̣ng lớn v� lượng, v� bi�n của Đại B�̀-tát. Nó kh�ng phải là hi�̉u bi�́t của hàng Thanh văn và B�ch-chi-ph�̣t. Đại B�̀-tát trụ nơi Tam-mu�̣i này mới mau thành tựu Chánh đẳng giác.

Xá-lợi-ph�́t hỏi Tu-b�̀-đ�̀:

�Chỉ có Tam-mu�̣i này mới giúp cho B�̀-tát mau thành Chánh đẳng giác th�i sao, hay còn có Tam-mu�̣i nào khác?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Cũng còn có những Tam-mu�̣i khác làm cho B�̀-tát mau chóng thành Ph�̣t.

Xá-lợi-ph�́t hỏi:

�Đó là Tam-mu�̣i nào?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Có Tam-mu�̣i t�n là Thủ-lăng-nghi�m B�̀-tát hạnh, trụ Tam-mu�̣i �́y cũng mau thành Ph�̣t.

Lại có Tam-mu�̣i Bảo �́n, Tam-mu�̣i Sư tử du b�̣, Tam-mu�̣i Nguy�̣t, Tam-mu�̣i Tác nguy�̣t tràng, Tam-mu�̣i Chư pháp �́n, Tam-mu�̣i Chi�́u đảnh, Tam-mu�̣i Ch�n pháp tánh, Tam-mu�̣i T�́t tạo tràng, Tam-mu�̣i Kim cang, Tam-mu�̣i Chư pháp sở nh�̣p �́n, Tam-mu�̣i Tam-mu�̣i vương sở nh�̣p, Tam-mu�̣i Vương �́n, Tam-mu�̣i Lực t�́n, Tam-mu�̣i Bảo kh�, Tam-mu�̣i T�́t nh�̣p bi�̣n tài. T�́t cả các Tam-mu�̣i như th�́ Đại B�̀-tát đ�̀u học h�́t sẽ mau thành Ph�̣t.

Xá-lợi-ph�́t! Còn có v� s�́ Tam-mu�̣i kh�ng th�̉ t�nh h�́t, B�̀-tát c�̀n phải học, nó cũng giúp cho vị �́y mau thành Ph�̣t.

Khi �́y, nương oai th�̀n của Ph�̣t, Tu-b�̀-đ�̀ nói:

�N�́u Đại B�̀-tát hành Tam-mu�̣i này th� vị �́y đã được chư Ph�̣t trong quá khứ thọ ký và chư Ph�̣t hi�̣n tại thọ ký. Vị �́y cũng kh�ng có Tam-mu�̣i, kh�ng nghĩ Tam-mu�̣i, cũng kh�ng tự cao cho rằng ta đắc Tam-mu�̣i này, trụ Tam-mu�̣i này, mà hoàn toàn kh�ng có tưởng v�̀ Tam-mu�̣i.

Xá-lợi-ph�́t hỏi Tu-b�̀-đ�̀:

�Các vị trụ những Tam-mu�̣i này đã được chư Ph�̣t trong quá khứ thọ ký r�̀i ư?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Xá-lợi-ph�́t! Kh�ng phải v�̣y, v� Bát-nhã ba-la-m�̣t, Tam-mu�̣i và B�̀-tát kh�ng có g� khác. B�̀-tát tức là Tam-mu�̣i, Tam-mu�̣i ch�nh là B�̀-tát, Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng v�̣y kh�ng có g� khác. Những vị �́y kh�ng bi�́t các pháp đ�̀u là Tam-mu�̣i. V� sao kh�ng bi�́t? V� B�̀-tát kh�ng th�́y đ�u là Tam-mu�̣i n�n kh�ng bi�́t.

Đức Ph�̣t khen Tu-b�̀-đ�̀:

�Hay thay, hay thay! Như ta từng ngợi khen �ng là người Giải kh�ng đứng đ�̀u. Đại B�̀-tát phải phát t�m học sáu pháp Ba-la-m�̣t, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng như v�̣y.

Xá-lợi-ph�́t bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Đại B�̀-tát phải phát t�m học Bát-nhã ba-la-m�̣t như th�́ nào?

Đức Ph�̣t nói:

�Đúng v�̣y, Đại B�̀-tát phải phát t�m học sáu pháp Ba-la-m�̣t, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng nhưng kh�ng nghĩ rằng ta được, ta th�́y.

Xá-lợi-ph�́t bạch Ph�̣t:

�Những g� là được, là th�́y?

Đức Ph�̣t nói:

�Đ�́i với ta và chúng sinh trong ngoài đ�̀u kh�ng, kh�ng có g� đ�̉ th�́y. Đ�́i với năm �́m, mười hai xứ, mười tám giới, mười hai nh�n duy�n kh�ng th�̉ th�́y, v� nó thường tịnh; Kh�̉, T�̣p, Di�̣t, Đạo kh�ng th�̉ th�́y v� nó thường tịnh; Dục giới, Sắc giới, V� sắc giới... Ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng, sáu pháp Ba-la-m�̣t... Tu-đà-hoàn cho đ�́n quả vị Ph�̣t đ�̀u kh�ng th�̉ th�́y v� nó thường tịnh.

Xá-lợi-ph�́t bạch Ph�̣t:

�Những g� là tịnh?

Đức Ph�̣t nói:

�V� nó v� sinh, kh�ng có n�n kh�ng th�̉ th�́y, kh�ng tạo tác n�n gọi là tịnh.

Xá-lợi-ph�́t bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Đại B�̀-tát phát t�m học như v�̣y là học pháp nào?

Ph�̣t bảo:

�B�̀-tát học ở đ�y là học các pháp �kh�ng có g� đ�̉ học�. V� sao? V� pháp kh�ng gi�́ng như sự hi�̉u bi�́t của phàm phu.

Xá-lợi-ph�́t bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Pháp đó th�́ nào?

Ph�̣t nói:

�Cái có của pháp kh�ng th�̣t có tác dụng, v� kh�ng tác dụng n�n gọi là kh�ng th�̣t có.

Xá-lợi-ph�́t bạch Ph�̣t:

�Những g� kh�ng th�̣t có mà lại có?

Đức Ph�̣t nói:

�Năm �́m kh�ng có v� trong và ngoài của nó; có và kh�ng có đ�̀u kh�ng đ�́n ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng cũng v�̣y... Hàng phàm phu từ si sinh ái, r�̀i từ nơi ái tạo nghi�̣p si, bị rơi vào hai b�n n�n cho rằng có và kh�ng; kh�ng bi�́t, kh�ng th�́y được pháp Kh�ng n�n ch�́p vào danh sắc; lục nh�̣p..., ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng. Tuy nh�̣p vào trong �́y, nhưng pháp v�́n là kh�ng, n�n dù có suy nghĩ cũng kh�ng th�́y và kh�ng bi�́t.

Hỏi:

�Kh�ng bi�́t, kh�ng th�́y những g�?

Đức Ph�̣t đáp:

�Kh�ng bi�́t, kh�ng th�́y năm �́m, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng, bởi th�́ n�n rơi vào hàng phàm phu, kh�ng ra khỏi tham, kh�ng thoát khỏi cảnh Dục giới, Sắc giới, V� sắc giới, kh�ng ra khỏi pháp của hàng Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t, chẳng những th�́ mà họ còn kh�ng tin.

Họ kh�ng tin những g�? Họ kh�ng tin năm �́m, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám b�́t c�̣ng là Kh�ng. Và họ lại kh�ng trụ, kh�ng trụ vào đ�u? Kh�ng trụ vào sáu pháp Ba-la-m�̣t, kh�ng thoái chuy�̉n cho đ�́n mười tám pháp B�́t c�̣ng. V� v�̣y n�n gọi là phàm phu ngu mu�̣i, n�n rơi vào sáu căn, năm �́m, sáu xứ, mười tám giới, d�m, n�̣, si, các ki�́n ch�́p, cho đ�́n ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng và rơi vào đạo.

Xá-lợi-ph�́t bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! B�̀-tát học như v�̣y mà kh�ng học Bát-nhã ba-la-m�̣t th� kh�ng thành tựu tu�̣ tr� Nh�́t thi�́t chăng?

Ph�̣t nói:

�Đúng v�̣y, học như th�́ mà kh�ng học Bát-nhã ba-la-m�̣t th� kh�ng sinh tu�̣ tr� Nh�́t thi�́t.

Xá-lợi-ph�́t bạch Ph�̣t:

�V� sao B�̀-tát kh�ng học Bát-nhã ba-la-m�̣t th� kh�ng sinh tu�̣ tr� Nh�́t thi�́t?

Ph�̣t nói:

�V� Đại B�̀-tát kh�ng có phương ti�̣n quy�̀n xảo mà dùng tưởng ni�̣m đi vào sáu pháp Ba-la-m�̣t, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng, bằng tưởng ni�̣m đi vào tr� Nh�́t thi�́t. V� th�́ n�n B�̀-tát n�́u kh�ng học Bát-nhã ba-la-m�̣t th� kh�ng th�̉ sinh tu�̣ tr� Nh�́t thi�́t.

Xá-lợi-ph�́t bạch Ph�̣t:

�Đ�̉ thành tu�̣ tr� Nh�́t thi�́t B�̀-tát phải học Bát-nhã ba-la-m�̣t như th�́ nào?

Ph�̣t nói:

�Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng th�́y Bát-nhã ba-la-m�̣t, ch�nh là Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Vả lại, học như th�́ mới sinh tu�̣ tr� Nh�́t thi�́t, nhưng phải kh�ng có ch�̃ th�́y, kh�ng có ch�̃ được.

Xá-lợi-ph�́t thưa:

�Những g� là kh�ng có ch�̃ th�́y, kh�ng có ch�̃ được?

Ph�̣t nói:

�Kh�ng th�́y v� t�́t cả các pháp đ�̀u kh�ng.

Ph�̉m 13: HỎI V�̀ HUY�̃N

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! N�́u có người hỏi: �Người huy�̃n B�́ th�, Tr� giới, Tinh t�́n, Nh�̃n nhục, Thi�̀n định, Tr� tu�̣, học ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng và học tr� Nh�́t thi�́t th� sẽ được thành tựu tr� Nh�́t thi�́t kh�ng?� Chúng con sẽ trả lời cho họ như th�́ nào?

Đức Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�Ta hỏi lại �ng, hãy theo ý m�nh mà trả lời. �ng hi�̉u th�́ nào, năm �́m với huy�̃n có khác nhau kh�ng? Sáu căn, sáu tr�̀n và mười tám giới với huy�̃n có khác nhau kh�ng?

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Bạch Th�́ T�n! Kh�ng khác.

Đức Ph�̣t nói:

�Ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng, Kh�ng, V� tướng, V� nguy�̣n, đạo với huy�̃n có khác nhau kh�ng?

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Bạch Th�́ T�n! Kh�ng có g� khác cả, năm �́m tức là huy�̃n, huy�̃n tức là năm �́m; mười hai xứ, mười tám giới, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng đ�̀u là huy�̃n.

Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�Người huy�̃n còn bị trở ngại, còn bị trói bu�̣c, còn sinh tử kh�ng?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Thưa kh�ng.

Ph�̣t hỏi:

Tu-b�̀-đ�̀! �ng hi�̉u th�́ nào? Người huy�̃n kh�ng sinh kh�ng tử, học Bát-nhã ba-la-m�̣t có thành tr� Nh�́t thi�́t kh�ng?

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Thưa kh�ng th�̉ được.

Ph�̣t hỏi:

�Tu-b�̀-đ�̀! �ng hi�̉u th�́ nào? L�́y danh tự hợp với pháp năm �́m, n�n gọi là B�̀-tát phải kh�ng?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Thưa th�̣t đúng như v�̣y.

Ph�̣t hỏi:

�Dựa vào t�n gọi có th�́y năm �́m sinh di�̣t được kh�ng?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Thưa, kh�ng th�̉ th�́y được.

Ph�̣t hỏi:

�Lại nữa, n�́u kh�ng sinh kh�ng di�̣t, kh�ng t�n gọi, kh�ng có hành nghi�̣p v�̀ th�n ý, kh�ng bị l�̣ thu�̣c, kh�ng bị ràng bu�̣c th� học Bát-nhã ba-la-m�̣t có thành tr� Nh�́t thi�́t kh�ng?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Thưa, kh�ng th�̉ thành được.

Ph�̣t nói:

�B�̀-tát học Bát-nhã ba-la-m�̣t phải kh�ng có sự thủ đắc.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�B�̀-tát học Bát-nhã ba-la-m�̣t, học Chánh đẳng giác cũng như người huy�̃n. V� năm �́m như người huy�̃n.

Ph�̣t nói:

�V�̣y, �ng hi�̉u th�́ nào? Năm �́m học Bát-nhã ba-la-m�̣t có thành tr� Nh�́t thi�́t kh�ng?

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Thưa kh�ng. V� sao? Cái có của năm �́m cũng kh�ng th�̣t có; kh�ng th�̣t có th� kh�ng th�̉ th�́y được.

Ph�̣t hỏi:

�Tu-b�̀-đ�̀! Theo ý �ng th� th�́ nào? Năm �́m như m�̣ng, như ti�́ng vang, như sóng nắng, như huy�̃n hóa sẽ học Bát-nhã ba-la-m�̣t ư?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Bạch Th�́ T�n! Theo ý con, kh�ng phải như v�̣y. V� sao? V� năm �́m, sáu căn như m�̣ng, như huy�̃n, kh�ng th�̣t có, kh�ng th�̉ th�́y được.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Người mới phát t�m B�̀-tát Đại thừa nghe nói như v�̣y, họ sẽ kh�ng khi�́p sợ Bát-nhã ba-la-m�̣t hay sao?

Ph�̣t nói:

�B�̀-tát mới phát t�m Đại thừa chưa đạt phương ti�̣n quy�̀n xảo của Bát-nhã ba-la-m�̣t, nghe nói như v�̣y th� kh�ng th�̉ th�n c�̣n b�n Thi�̣n tri thức v� khi�́p sợ.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�B�̀-tát phải hành những phương ti�̣n quy�̀n xảo nào đ�̉ khỏi bị khi�́p sợ?

Ph�̣t dạy:

�B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n dùng tr� Nh�́t thi�́t quán chi�́u năm �́m v� thường, cũng kh�ng ch�́p vào năm �́m, đó là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t có phương ti�̣n quy�̀n xảo.

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! B�̀-tát dùng tr� Nh�́t thi�́t quán chi�́u năm �́m là v� thường, kh�̉, kh�ng, v� ngã; Kh�ng, V� tướng, V� nguy�̣n và tịch tĩnh, kh�ng rơi vào sự đắc với ch�́p trước đó là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t có phương ti�̣n quy�̀n xảo. B�̀-tát sẽ nghĩ : �V� t�́t cả chúng sinh, ta sẽ thuy�́t giảng pháp v� thường, kh�̉, kh�ng, v� ngã; Kh�ng, V� tướng, V� nguy�̣n và tịch tĩnh kh�ng có sự đắc, kh�ng nương c�̣y vào nó.� Đó là B�́ th� ba-la-m�̣t của B�̀-tát.

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! B�̀-tát kh�ng dùng t�m La-hán, B�ch-chi-ph�̣t đ�̉ quán chi�́u năm �́m là v� thường, kh�̉, kh�ng, v� ngã; Kh�ng, V� tướng, V� nguy�̣n và tịch tĩnh, đó là Tr� giới ba-la-m�̣t của B�̀-tát. V� v�̣y n�n B�̀-tát kh�ng khi�́p kh�ng sợ. B�̀-tát quy�́t t�m tu hạnh Nh�̃n nhục, đó là B�̀-tát Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! B�̀-tát dùng tr� Nh�́t thi�́t quán chi�́u năm �́m là v� thường..., n�n kh�ng có sự th�́y và sự ch�́p trước mà an trụ tr� Nh�́t thi�́t, đó là B�̀-tát hành Tinh t�́n ba-la-m�̣t, kh�ng dùng t�m La-hán hay B�ch-chi-ph�̣t. B�̀-tát hành pháp này có người khác tạo đi�̀u ki�̣n ác cũng kh�ng đ�̣ng t�m, đó là B�̀-tát hành Thi�̀n định ba-la-m�̣t, n�n kh�ng khi�́p sợ.

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n quán như v�̀y: Kh�ng những năm �́m là kh�ng, kh�ng ch�nh là năm �́m; sáu căn, mười tám giới, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo cũng v�̣y. V� th�́ n�n B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, kh�ng khi�́p, kh�ng sợ.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t phải nhờ những b�̣c Thi�̣n tri thức nào đ�̉ được nghe giảng v�̀ hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà kh�ng khi�́p sợ?

Ph�̣t bảo:

�B�̀-tát quán năm �́m là v� thường, kh�̉, kh�ng, v� ngã; Kh�ng, V� tướng, V� nguy�̣n và tịch tĩnh nhưng kh�ng có ni�̣m mong c�̀u thực hi�̣n phước. Vị �́y kh�ng c�̀u ở quả vị La-hán, B�ch-chi-ph�̣t, chỉ c�̀u tr� Nh�́t thi�́t, đó là Thi�̣n tr� thức của B�̀-tát. Vị �́y thuy�́t giảng sự tịch tĩnh của sáu căn, mười tám giới kh�ng có ni�̣m mong c�̀u. Thực hi�̣n c�ng đức kh�ng mong c�̀u, vị �́y kh�ng dừng ở quả vị Thanh văn hay B�ch-chi-ph�̣t mà chỉ c�̀u tr� Nh�́t thi�́t, đó là Thi�̣n tri thức của B�̀-tát.

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! B�̀-tát ni�̣m ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng, tr� Nh�́t thi�́t và Đạo, kh�ng có ni�̣m mong c�̀u thực hi�̣n phước. Vị �́y kh�ng mong c�̀u quả vị Thanh văn hay B�ch-chi-ph�̣t mà chỉ c�̀u tr� Nh�́t thi�́t, đó là Thi�̣n tri thức của B�̀-tát.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�B�̀-tát học Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng có phương ti�̣n quy�̀n xảo bị ác tri thức nào khi nghe thuy�́t giảng Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n bị sợ hãi?

Ph�̣t nói:

�B�̀-tát kh�ng có tr� Nh�́t thi�́t nương Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n tự cao, Vị �́y tu Thi�̀n định, Tinh t�́n, Nh�̃n nhục, Tr� giới và B�́ th� r�̀i ch�́p vào B�́ th� ba-la-m�̣t mà tự cao.

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! B�̀-tát kh�ng có tr� Nh�́t thi�́t quán trong ngoài của năm �́m, sáu căn, mười tám giới đ�́n ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng đ�̀u kh�ng, r�̀i nương vào những pháp kh�ng �́y mà tự cao, đó là B�̀-tát kh�ng hành Bát-nhã ba-la-m�̣t với phương ti�̣n quy�̀n xảo n�n nghe thuy�́t giảng Bát-nhã ba-la-m�̣t th� bị khi�́p sợ.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Những hạng người nào là ác tri thức của B�̀-tát?

Ph�̣t nói:

�Đó là hạng người khuy�n bảo B�̀-tát xa l�a sáu pháp Ba-la-m�̣t, khuy�n đừng n�n học pháp này v� chẳng phải lời Ph�̣t dạy. Ở đ�y họ chỉ tu t�̣p làm như v�̣y chứ kh�ng nghe thuy�́t giảng, kh�ng thọ tr� đọc tụng, cũng kh�ng dạy cho người khác, đó là ác tri thức của B�̀-tát.

B�̀-tát còn có ác tri thức, cùng bàn v�̀ vi�̣c vui của ma. Ma Batu�̀n giả dung nghi của Ph�̣t đ�́n ch�̃ B�̀-tát khuy�n vị �́y xa l�a sáu pháp Ba-la-m�̣t, nói rằng: �Thi�̣n nam tử, người dùng sáu pháp Ba-la-m�̣t này đ�̉ làm g�.� N�n bi�́t đó là ác tri thức của B�̀-tát. Ma lại giả dung nghi của Ph�̣t đ�́n b�n B�̀-tát ph�n bi�̣t, tuy�n dương pháp lành căn bản của Thanh văn, nhưng trong �́y chỉ nói vi�̣c của ma, n�n bi�́t đó là ác tri thức của B�̀-tát. Ma lại giả dung nghi của Ph�̣t đ�́n ch�̃ B�̀-tát nói: �Thi�̣n nam tử, �ng có t�m B�̀-tát, cũng chẳng phải là hàng kh�ng thoái chuy�̉n và cũng kh�ng thành Chánh đẳng giác.� N�́u ai kh�ng dạy cho B�̀-tát bi�́t vi�̣c của ma, đó là ác tri thức của B�̀-tát. Ma Ba-tu�̀n giả dung nghi của Ph�̣t đ�́n ch�̃ B�̀-tát nói: �Sáu căn, sáu tr�̀n, mười tám giới cho đ�́n sáu pháp Ba-la-m�̣t, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng đ�̀u là kh�ng, v�̣y học pháp Chánh đẳng giác này đ�̉ làm g�?� Ai dạy như v�̣y là ác tri thức của B�̀-tát.

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! Ma lại giả dung nghi của B�ch-chi-ph�̣t đ�́n ch�̃ B�̀-tát nói: �Thi�̣n nam tử, mười phương đ�̀u kh�ng, kh�ng có Ph�̣t cũng kh�ng có B�̀-tát, kh�ng có Thanh văn� và lại nói cho B�̀-tát v�̀ sự vi�̣c của ma, đó là ác tri thức của B�̀-tát.

Ma lại giả dung mạo, trang phục của Thanh văn đ�́n phá trừ tr� Nh�́t thi�́t của B�̀-tát, r�̀i giảng v�̀ hạnh Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t cho vị �́y. Ai giảng đi�̀u này là ác tri thức của B�̀-tát.

Ma lại đ�̣i l�́t giả làm th�̀y B�̉n sư của B�̀-tát đ�́n khuy�n vị �́y bỏ hạnh B�̀-tát và tr� Nh�́t thi�́t cho đ�́n ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng, r�̀i đem Kh�ng, V� tướng, V� nguy�̣n truy�̀n dạy lại vị �́y rằng: ��ng n�n tư duy pháp này th� chóng được quả vị của Thanh văn, c�̀n g� học pháp Chánh đẳng giác.� Nhưng th�̣t ra những đi�̀u �́y chỉ là vi�̣c của ma th�i.

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! Ma còn giả dạng mẹ của B�̀-tát đ�́n ch�̃ vị �́y nói: �Này con, con n�n nh�̣n l�́y quả vị Tu-đà-hoàn đ�̉ chứng quả A-la-hán, c�̀n g� quả Chánh đẳng giác, đ�̉ phải chịu sinh tử trong v� s�́ ki�́p và sẽ chịu n�̃i th�́ng kh�̉ chặt tay, chặt ch�n.� Người đem vi�̣c của ma nói với người �́y như v�̣y ch�nh là vi�̣c của ma bày ra.

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! Ma lại giả dạng Tỳ-kheo đ�́n nói với B�̀-tát v�̀ nhãn, nhĩ, tỷ, thi�̣t, th�n, ý; v� thường, kh�̉, kh�ng, v� ngã; Kh�ng, V� tướng, V� nguy�̣n và tịch tĩnh cho đ�́n ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng; và đ�̀u nói đ�̉ ch�́p trước vào các pháp tr�n. N�n bi�́t, đó là ác tr� thức của B�̀-tát. Đã bi�́t r�̀i th� các người phải nhanh chóng lánh xa những hạng �́y đi.

Ph�̉m 14: LI�̃U B�̉N

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�B�̀-tát hi�̣u là B�̀-tát, nghĩa của từ �́y th�́ nào?

Đức Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�Nghĩa của từ B�̀-tát là kh�ng có sở hữu. V� sao? đạo v�́n kh�ng có c�u nghĩa, kh�ng có ngã, nghĩa B�̀-tát cũng v�̣y.

Tu-b�̀-đ�̀! V� như chim bay trong hư kh�ng kh�ng đ�̉ d�́u ch�n, nghĩa B�̀-tát cũng v�̣y. V� như m�̣ng, huy�̃n hóa, sóng nắng và sự bi�́n hóa của Như Lai kh�ng th�̣t có, nghĩa B�̀-tát cũng như v�̣y. Cũng như pháp tánh và ch�n t�́ kh�ng th�̣t có. V� như năm �́m của người huy�̃n kh�ng th�̉ th�́y và nắm bắt được, nghĩa của Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng v�̣y. V� như người huy�̃n hành n�̣i và ngoại kh�ng kh�ng th�̣t có, nghĩa của B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng v�̣y.

Tu-b�̀-đ�̀! V� như năm �́m của Ph�̣t kh�ng th�̉ nắm bắt được. V� sao? V� kh�ng có năm �́m th� B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng th�́y c�u và nghĩa của B�̀-tát.

Tu-b�̀-đ�̀! V� như sáu căn của B�̣c Như Lai Chánh Đẳng Giác kh�ng th�̣t có, nghĩa của B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng v�̣y.

Tu-b�̀-đ�̀! V� như Ph�̣t hành n�̣i và ngoại kh�ng, bi�n giới �́y kh�ng th�̉ th�́y được, hành ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng cũng kh�ng th�̉ th�́y được, nghĩa B�̀-tát cũng v�̣y; tánh hữu vi, v� vi cũng kh�ng có nghĩa.

Tu-b�̀-đ�̀! V� như những từ kh�ng sinh, kh�ng di�̣t, kh�ng th�̣t có, kh�ng tạo tác, kh�ng ch�́p trước, kh�ng đoạn di�̣t cũng kh�ng th�̣t có.

Tu-b�̀-đ�̀ hỏi:

�Kh�ng sinh, kh�ng đoạn di�̣t, kh�ng ch�́p trước, kh�ng có, kh�ng tạo tác là những g�?

Đức Ph�̣t đáp:

�Đó là năm �́m kh�ng sinh, kh�ng di�̣t, kh�ng ch�́p trước, kh�ng đoạn di�̣t cũng kh�ng th�̉ th�́y sáu căn, sáu tr�̀n, mười tám giới. Năm �́m kh�ng ch�́p trước vào ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng, kh�ng ch�́p trước, kh�ng đoạn di�̣t cũng kh�ng th�̉ th�́y nghĩa, nghĩa B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng v�̣y.

Tu-b�̀-đ�̀! V� như ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng v�́n là tịnh kh�ng có nghĩa, nghĩa B�̀-tát cũng v�̣y. V� như t�i, ta tịnh th� nó kh�ng có bi�n giới; ta, người, chúng sinh, thọ mạng tịnh hoàn toàn kh�ng th�̉ th�́y được, v� kh�ng có bi�n giới, nghĩa B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng v�̣y.

Tu-b�̀-đ�̀! V� như Th�́ T�n đ�̀y đủ giới n�n những t�̣p kh�, ác giới từ trước kh�ng còn xu�́t hi�̣n; đã đắc định n�n những hi�̣n tượng làm loạn ý kh�ng còn xu�́t hi�̣n; đã được tr� tu�̣ n�n kh�ng còn d�́u v�́t ngu si; được giải thoát n�n kh�ng còn th�́y v�́t t�ch của chưa giải thoát; đã chứng tu�̣ giải thoát th� kh�ng th�́y tu�̣ kh�ng giải thoát.

V� như hào quang của Ph�̣t xu�́t hi�̣n th� kh�ng còn th�́y ánh sáng của mặt trời mặt trăng và ánh sáng chư Thi�n Đao-lợi cho đ�́n chư Thi�n Hữu đảnh. Cũng v�̣y, t�́t cả nghĩa của B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng th�̉ th�́y. V� đạo và nghĩa của B�̀-tát kh�ng hợp cũng kh�ng tan, kh�ng có bóng dáng, kh�ng th�̉ th�́y được, kh�ng có m�̣t tướng đ�́i đãi, m�̣t tướng là chẳng phải tướng.

Tu-b�̀-đ�̀! Đ�́i với các pháp, B�̀-tát n�n học nhưng kh�ng ch�́p trước th� hi�̉u bi�́t h�́t t�́t cả các pháp.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Các pháp �́y là những g�? Th�́ nào là các B�̀-tát học các pháp mà kh�ng ch�́p trước? Th�́ nào là B�̀-tát hi�̉u bi�́t các pháp?

Đức Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�Các pháp �́y là pháp thi�̣n, pháp ác, pháp ký, pháp v� ký, pháp tục, pháp đạo, pháp hữu l�̣u, pháp v� l�̣u, pháp hữu vi và pháp v� vi, đó là những pháp B�̀-tát c�̀n học, k�̉ cả kh�ng ch�́p trước.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Thi�̣n pháp của th�́ gian là những g�?

Đức Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�Thi�̣n pháp của th�́ gian như hi�̃u thu�̣n cha mẹ, cúng dường Sa-m�n, tu sĩ; nu�i dưỡng người già, thi hành các vi�̣c phước, giữ th�n thủ ti�́t, chuy�n c�̀n nu�i lòng thi�̣n, t�n trọng phương ti�̣n mười thi�̣n nghi�̣p. Có pháp tục quán chi�́u v�̀ n�̣i th�n như: Tưởng th�́i nát, tưởng s�nh trướng, tưởng máu, tưởng thú ăn kh�ng h�́t, tưởng rơi vãi, tưởng xương, tưởng cháy m�̣t nửa, b�́n Thi�̀n, b�́n T�m v� lượng, b�́n Thi�̀n v� sắc; tưởng Ph�̣t, Pháp, Tăng, tưởng Giới, Th�, Thi�n; tưởng tinh t�́n, tưởng hơi thở, tưởng th�n, tưởng ch�́t. Tu-b�̀-đ�̀, đó là pháp thi�̣n của th�́ gian.

Ác pháp của th�́ gian là sát sinh, tr�̣m cướp, tà hạnh, ác kh�̉u, vọng ng�n, ỷ ngữ, t�̣t đ�́, tà ki�́n. Đó là ác pháp của th�́ gian.

Những g� là pháp ký? Đó là thi�̣n pháp và ác pháp.

Những g� là v� ký? Đó là pháp kh�ng có sự c�̣ng tác của th�n, kh�̉u, ý, năm �́m, b�́n đại, mười hai xứ và mười tám giới.

Những g� là pháp th�́ tục? Pháp th�́ tục g�̀m có năm �́m, mười hai xứ, mười tám giới, mười thi�̣n nghi�̣p, b�́n Thi�̀n, b�́n T�m v� lượng, b�́n Thi�̀n v� sắc.

Những g� là pháp đạo? Đó là ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, ba m�n giải thoát, ba căn, ba Tam-mu�̣i giải thoát nhi�́p ý, tám Giải thoát, ch�n c�́p đ�̣ thi�̀n, mười tám kh�ng, mười Lực của Ph�̣t, b�́n V� sở úy, mười tám pháp B�́t c�̣ng, đó là pháp đạo.

Những g� là pháp l�̣u? Pháp hữu l�̣u: Năm �́m, mười hai xứ, mười tám giới, mười hai nh�n duy�n, b�́n Thi�̀n, b�́n Thi�̀n v� sắc, đó là pháp l�̣u.

Những g� là pháp v� l�̣u? Pháp v� l�̣u: Ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng, đó là pháp v� l�̣u.

Những g� là pháp hữu vi? Pháp hữu vi: Dục giới, Sắc giới, V� sắc giới, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng, đó là pháp hữu vi.

Những g� là pháp v� vi? Pháp v� vi là kh�ng sinh, kh�ng di�̣t, kh�ng thỉ, kh�ng chung, kh�ng trụ, kh�ng bi�́n đ�̉i; hoàn toàn kh�ng có d�m, n�̣, si, như pháp tánh và ch�n t�́ v�̃n như v�̣y, đó là pháp v� vi. Đại B�̀-tát đ�́i với pháp v� tướng kh�ng ch�́p trước, kh�ng khuynh đ�̣ng giác ng�̣; các pháp là kh�ng hai.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Sao gọi là Đại?

Ph�̣t nói:

�Vị �́y nh�́t định là người Thượng thủ trong các đại chúng v� v�̣y n�n gọi là �Đại�.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Vị �́y sẽ làm thượng thủ ở chúng sinh nào?

Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�Đại chúng đ�y có nghĩa là hàng Tu-đà-hoàn, Tư-đà-hàm, A-na-hàm, A-la-hán, B�ch-chi-ph�̣t, Đại B�̀-tát mới phát t�m đ�́n b�̣c Kh�ng thoái chuy�̉n, đó là các đoàn th�̉ đại chúng. B�̀-tát sẽ làm Thượng thủ trong h�̣i �́y. Ở trong �́y, vị nào phát t�m Kim cang th� làm thượng thủ.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Th�́ nào gọi là t�m Kim cang?

Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�Đại B�̀-tát phát t�m như v�̀y: Ta sẽ trải qua v� s�́ ki�́p chịu kh�̉ sinh tử làm hạnh Tinh t�́n; ta sẽ v� chúng sinh mà xả bỏ t�́t cả v�̣t sở hữu; ta sẽ đem t�m b�nh đẳng đ�́i với các chúng sinh; ta sẽ dùng ba thừa cứu đ�̣ chúng sinh làm cho họ đạt đ�́n Ni�́t-bàn, nhưng kh�ng th�́y có chúng sinh được Ni�́t-bàn; ta sẽ th�ng hi�̉u các pháp kh�ng sinh từ đ�u, thường thực hành sáu pháp Ba-la-m�̣t bằng tr� Nh�́t thi�́t; ta sẽ học và cứu t�́ t�́t cả. Tu-b�̀-đ�̀, đó là t�m Kim cang của B�̀-tát.

B�̀-tát lại phát t�m: Ta sẽ chịu th�́ng kh�̉ thay chúng sinh trong địa ngục, ngạ quỷ; ta sẽ chịu th�́ng kh�̉ thay chúng sinh trong s�́ ki�́p, làm cho chúng sinh hoàn toàn an nghỉ nơi Ni�́t-bàn r�̀i mới tự m�nh trải qua v� s�́ ki�́p tu hành đ�̉ thành Chánh đẳng giác.

Tu-b�̀-đ�̀! Đó là B�̀-tát phát t�m Kim cang làm Thượng thủ trong đại chúng.

Tu-b�̀-đ�̀! B�̀-tát n�n phát t�m vi di�̣u, do t�m vi di�̣u n�n làm Thượng thủ trong đại chúng. Khi phát t�m r�̀i v�̀ sau vị �́y kh�ng sinh d�m, n�̣, si, n�n kh�ng làm phi�̀n chúng sinh, cũng kh�ng phát t�m Thanh văn hay B�ch-chi-ph�̣t. Đó là Đại B�̀-tát phát t�m vi di�̣u làm Thượng thủ trong đại chúng, nhưng cũng kh�ng tự cao, thường phát t�m tr� Nh�́t thi�́t ủng h�̣ chúng sinh cũng kh�ng bỏ chúng sinh và thường thực hành pháp, vui với pháp.

Hỏi:

�Những g� là pháp lạc?

Đáp:

�Tùy theo sự hi�̉u bi�́t của m�nh mà thọ tr� đọc tụng. B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t nơi các pháp kh�ng, làm người d�̃n đường cho đại chúng cũng kh�ng c�̣y vào sự chứng đắc. B�̀-tát an trụ ở trong ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng làm thượng thủ cho đại chúng nhưng kh�ng c�̣y vào tri ki�́n. B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t an trụ ở hạnh như Tam-mu�̣i Kim cang cho đ�́n t�̣n hư kh�ng giới cũng kh�ng bị nhi�̃m đ�̉ đạt đ�́n Tam-mu�̣i Giải thoát, làm Thượng thủ cho đại chúng nhưng kh�ng có ch�̃ chứng đắc và ỷ lại.

Tu-b�̀-đ�̀! B�̀-tát an trụ vào pháp và địa này th� có th�̉ làm Thượng thủ cho chúng sinh, n�n gọi là Đại.

Ph�̉m 15: MA-HA-TÁT

B�́y giờ, T�n giả Xá-lợi-ph�́t bạch Ph�̣t:

�Con cũng sẽ nói v� sao gọi là Đại B�̀-tát.

Đức Ph�̣t bảo:

�T�n giả Xá-lợi-ph�́t hãy tự nhi�n giải bày.

Xá-lợi-ph�́t nói:

�B�̀-tát đoạn các vọng ki�́n n�n gọi là Đại.

Sao gọi là vọng ki�́n trong các ki�́n? Th�́y sai l�̀m (vọng ki�́n) là th�́y có ta, có người, có chúng sinh, có đoạn, có thường, có hữu ki�́n, có v� ki�́n, có năm �́m, có mười tám giới, có mười hai xứ, có b�́n đ�́, có mười hai nh�n duy�n, có ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, có mười tám pháp B�́t c�̣ng, có nu�i dưỡng chúng sinh, có thanh tịnh cõi Ph�̣t, có đạo, cho đ�́n có Ph�̣t chuy�̉n pháp lu�n, t�́t cả các ki�́n ch�́p đ�̀u đoạn, thuy�́t pháp như th�́ n�n gọi là Đại.

Tu-b�̀-đ�̀ hỏi Xá-lợi-ph�́t:

�V� sao Đại B�̀-tát th�́y có năm �́m, mười hai xứ, mười tám giới, mười hai nh�n duy�n, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo cho đ�́n mười tám pháp B�́t c�̣ng và các vọng ki�́n?

Xá-lợi-ph�́t đáp:

�Đại B�̀-tát kh�ng dùng phương ti�̣n quy�̀n xảo hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, thu�̣n theo năm �́m, sáu căn, mười tám giới, nương vào mười hai nh�n duy�n, nương vào sáu pháp Ba-la-m�̣t, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng mà sinh các ki�́n ch�́p, Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t bằng phương ti�̣n quy�̀n xảo th� đoạn các ki�́n ch�́p này, thuy�́t pháp cho người mà kh�ng c�̣y vào vi�̣c �́y.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Con cũng sẽ nói v� sao gọi là Đại.

Đức Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

��ng hãy nói đi.

Tu-b�̀-đ�̀ nói:

�Ý đạo cao si�u chẳng phải sự hi�̉u bi�́t của hàng Thanh văn và B�ch-chi-ph�̣t. V� sao? Tr� Nh�́t thi�́t là pháp v� l�̣u cùng với t�m vị �́y kh�ng ch�́p trước n�n gọi là Đại.

Xá-lợi-ph�́t hỏi Tu-b�̀-đ�̀:

�B�̀-tát có những g� cao si�u mà các hàng La-hán, B�ch-chi-ph�̣t kh�ng sánh kịp?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Từ lúc B�̀-tát phát t�m trở v�̀ sau, kh�ng th�́y các pháp có sinh di�̣t, tăng giảm, ràng bu�̣c và đoạn di�̣t.

Này Xá-lợi-ph�́t! Các pháp kh�ng sinh, kh�ng di�̣t, kh�ng tăng, kh�ng giảm, kh�ng ràng bu�̣c và kh�ng đoạn di�̣t, cũng kh�ng có t�m La-hán hay B�ch-chi-ph�̣t, cho đ�́n t�m đạo và t�m Ph�̣t, đó là t�m cao si�u của Đại B�̀-tát mà La-hán và B�ch-chi-ph�̣t kh�ng hi�̉u bi�́t được.

Xá-lợi-ph�́t nói:

�V�̣y, theo ý T�n giả là kh�ng vướng vào năm �́m, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng, cũng kh�ng ch�́p trước.

Xá-lợi-ph�́t hỏi Tu-b�̀-đ�̀:

�Giả sử tr� Nh�́t thi�́t v� l�̣u th� t�m người phàm sẽ v� l�̣u v� là tánh kh�ng, cho đ�́n A-la-hán, B�ch-chi-ph�̣t và chư Ph�̣t cũng v�̣y?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Đúng như lời T�n giả nói.

Xá-lợi-ph�́t hỏi:

�Năm �́m cũng v� l�̣u v� tánh v�́n kh�ng, đ�́n ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng cũng v�̣y?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Đúng như lời T�n giả nói.

Xá-lợi-ph�́t hỏi Tu-b�̀-đ�̀:

�Kh�ng có ý tức là kh�ng hợp với ý chăng? Kh�ng có sắc, thọ, tưởng, hành, thức v� kh�ng hợp với thức chăng?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Đúng như lời T�n giả nói.

Xá-lợi-ph�́t hỏi:

�Ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng cũng kh�ng phải mười tám pháp, v� kh�ng ch�́p trước và kh�ng hợp chăng?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Sự có và kh�ng đ�̀u hợp.

Tu-b�̀-đ�̀ nói với Xá-lợi-ph�́t:

�Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t như v�̣y, kh�ng ch�́p vào đạo ý, La-hán và B�ch-chi-ph�̣t kh�ng th�̉ hi�̉u bi�́t đ�́n, t�m cũng kh�ng tự cao mà có ch�̃ nương vào, nương vào đó nhưng chẳng có ch�̃ nương.

Ph�̉m 16: HỎI V�̀ ĐẠI TH�̣ NGUY�̣N

B�́y giờ, B�n-n�̣u Văn-đà-ni Tử bạch Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Con cũng xin nói v�̀ Ma-ha-tát.

Đức Ph�̣t bảo:

��ng hãy nói đi.

B�n-n�̣u nói:

�B�̀-tát dùng d�y cương đại c�ng đức n�n đi xe Đại thừa, v� th�́ gọi là Ma-ha-tát.

Xá-lợi-ph�́t hỏi B�n-n�̣u:

�Đại B�̀-tát dùng những c�ng đức nào mà gọi là Ma-ha-tát?

B�n-n�̣u đáp:

�Đại B�̀-tát hành B�́ th� ba-la-m�̣t kh�ng chỉ giới hạn với người mà b�́ th� cho các chúng sinh, v� t�́t cả chúng sinh; vị �́y thực hành tr� giới, Nh�̃n nhục, Tinh t�́n, Thi�̀n định, Bát-nhã ba-la-m�̣t. V� t�́t cả chúng sinh, B�̀-tát thực hành kh�̉ hạnh. B�̀-tát l�̣p đại hoằng th�̣ nguy�̣n kh�ng giới hạn với t�́t cả chúng sinh, kh�ng nói rằng ta sẽ hóa đ�̣ có giới hạn trong những người có quan h�̣ chứ kh�ng đ�̣ cho những người khác; cũng kh�ng nói rằng sẽ hóa đ�̣ những người g�̀n gũi với đạo chứ kh�ng hóa đ�̣ những người khác. V� t�́t cả chúng sinh n�n B�̀-tát phát đại nguy�̣n rằng: Bản th�n ta phải đ�̀y đủ sáu pháp Ba-la-m�̣t và giáo hóa mọi người đ�̀y đủ sáu pháp Ba-la-m�̣t bằng tr� Nh�́t thi�́t, với t�m nguy�̣n đem c�ng đức này h�̀i hướng cho t�́t cả chúng sinh đ�̀u thành tựu Chánh đẳng giác.

�T�n giả Xá-lợi-ph�́t! Đó là B�̀-tát tu hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà làm vi�̣c B�́ th�.

Lại nữa, B�̀-tát b�́ th� bằng tr� Nh�́t thi�́t, kh�ng c�̀u quả vị Lahán và B�ch-chi-ph�̣t, đó là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t làm vi�̣c B�́ th� và Tr� giới ba-la-m�̣t.

B�̀-tát b�́ th� dùng tr� Nh�́t thi�́t nghĩ v�̀ pháp mà thực hành, đó là thực hành Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t. Như vị �́y si�ng năng trong vi�̣c đáng làm, đó là Tinh t�́n ba-la-m�̣t. Nhi�̣t t�nh b�́ th� th� hợp với tr� Nh�́t thi�́t, hoàn toàn kh�ng có ni�̣m Thanh văn hay B�ch-chi-ph�̣t, đó là tu t�̣p Thi�̀n định ba-la-m�̣t. Sự b�́ th� gi�́ng như huy�̃n, kh�ng th�́y có người th�, v�̣t đem th� và người nh�̣n th�, đó là B�̀-tát b�́ th� tu t�̣p Bát-nhã ba-la-m�̣t bằng tr� Nh�́t thi�́t, B�̀-tát kh�ng tưởng ch�́p vào các đ�̣. N�n bi�́t đó là B�̀-tát hành đại th�̣ nguy�̣n.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát Tr� giới ba-la-m�̣t song song với vi�̣c B�́ th� bằng tr� Nh�́t thi�́t, đem c�ng đức b�́ th� h�̀i hướng cho t�́t cả chúng sinh cùng c�̀u Chánh đẳng giác, đó là B�̀-tát Tr� giới ba-la-m�̣t mà đủ cả B�́ th� ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! B�̀-tát Tr� giới ba-la-m�̣t mà đ�̀y đủ Tinh t�́n là v� vị �́y tu t�̣p Tinh t�́n ba-la-m�̣t. B�̀-tát Tr� giới ba-la-m�̣t t�m kh�ng c�̀u quả vị La-hán hay B�ch-chi-ph�̣t. B�̀-tát Tr� giới ba-la-m�̣t xem các đ�̣ như tướng huy�̃n, kh�ng tự cao cũng kh�ng ỷ lại. Đó là B�̀-tát Tr� giới ba-la-m�̣t bằng Bát-nhã ba-la-m�̣t, ch�nh v� vị �́y Tr� giới ba-la-m�̣t n�n đủ các pháp Ba-la-m�̣t, th�́ n�n gọi là đại th�̣ nguy�̣n. B�̀-tát hành Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t th� hợp với B�́ th� bằng tr� Nh�́t thi�́t. B�̀-tát nh�̣p Thi�̀n v� sắc cũng kh�ng trụ trong �́y, đó là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t bằng phương ti�̣n quy�̀n xảo.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! B�̀-tát hành Thi�̀n ph�n bi�̣t v�̀ Kh�ng, V� tướng, V� nguy�̣n, đó là B�̀-tát hành Ma-ha-tát bằng Bát-nhã ba-la-m�̣t, v� th�́ n�n gọi là Đại th�̣ nguy�̣n. Vị B�̀-tát hành đại th�̣ nguy�̣n này, được các Đức Th�́ T�n trong mười phương đ�̀ng lớn ti�́ng khen ngợi vị �́y rằng: �Vị B�̀-tát ở nước kia đủ các c�ng đức đại th�̣ nguy�̣n sẽ nu�i dưỡng chúng sinh làm thanh tịnh cõi Ph�̣t.� Xá-lợi-ph�́t hỏi B�n-n�̣u Văn-đà-ni:

�B�̀-tát Ma-ha-di�́n Tam-bạt-tr� là những g�? (B�̀-tát Ma-hadi�́n Tam-bạt-tr�: Đời T�́n dịch là hướng đ�́n Đại thừa). Sao gọi là hướng đ�́n Đại thừa?

B�n-n�̣u đáp:

�Hành r�́t ráo sáu pháp Ba-la-m�̣t theo các t�̀ng Thi�̀n th�ch ứng, r�̀i hướng v�̀ tr� Nh�́t thi�́t; ở tám Thi�̀n quán chi�́u v� thường, kh�̉, kh�ng, v� ngã, v� nguy�̣n, đó là B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t Đại thừa. B�̀-tát ni�̣m ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng, đó là Đại thừa của B�̀-tát. T�m B�̀-tát kh�ng g�̀n với quả vị La-hán, B�ch-chi-ph�̣t mà chỉ mong đạt được tr� Nh�́t thi�́t, đó là B�̀-tát hành b�́n T�m V� lượng mà có Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t. B�̀-tát chuy�n c�̀n hành tr� Nh�́t thi�́t, đó là Tinh t�́n ba-la-m�̣t của B�̀-tát. Tuy B�̀-tát hành b�́n Thi�̀n nhưng Từ, Bi, Hỷ, Xả và tám thi�̀n cũng kh�ng th�̉ lay đ�̣ng, v� vị �́y có phương ti�̣n quy�̀n xảo. B�̀-tát hành b�́n T�m v� lượng làm tri�̣t ti�u các l�̣u hoặc của chúng sinh, đó là B�̀-tát hành b�́n T�m v� lượng mà có B�́ th� ba-la-m�̣t. Các pháp được tạo tác và Thi�̀n kh�ng h�̀i hướng v�̀ quả vị La-hán hay B�ch-chi-ph�̣t mà lu�n c�̀u tr� Nh�́t thi�́t, đó là B�̀-tát hành b�́n T�m v� lượng mà kh�ng ch�́p thủ Tr� giới ba-la-m�̣t. B�̀-tát còn có Đại thừa, đ�́i với pháp n�̣i và ngoại kh�ng, kh�ng làm cho tr� tu�̣ vị �́y thoái chuy�̉n, nhưng kh�ng có c�̣y vào, kh�ng nắm bắt và ki�́n ch�́p, đó là Đại thừa của B�̀-tát. Lại có pháp Đại thừa kh�ng ở các pháp, tu�̣ cũng kh�ng ở nơi loạn hay định; hữu thường, v� thường, kh�̉, lạc, ngã hay v� ngã, đó là Đại thừa của B�̀-tát nhưng th�ch ứng với kh�ng ch�́p thủ. Lại có Đại thừa kh�ng ở nơi quá khứ, hi�̣n tại, tương lai, cũng kh�ng rời ba thời gian, đó là Đại thừa th�ch ứng với kh�ng ch�́p thủ. Đại thừa là tu�̣ kh�ng trụ ở ba cõi hay l�a ba cõi. Lại có Đại thừa, Tu�̣ kh�ng trụ ở pháp tục, pháp đạo, pháp hữu vi, pháp v� vi, pháp hữu l�̣u, pháp v� l�̣u. T�n giả Xá-lợi-ph�́t! Đó là Đại thừa của Đại B�̀-tát.

Ph�̉m 17: MA-HA-DI�́N

B�́y giờ, Xá-lợi-ph�́t hỏi B�n-n�̣u Văn-đà-ni:

�Những g� là Đại B�̀-tát cỡi xe Đại thừa?

B�n-n�̣u đáp:

�B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t ng�̀i tr�n xe B�́ th�, Tr� giới, Nh�̃n nhục, Tinh t�́n, Thi�̀n định, ng�̀i xe sáu pháp Ba-la-m�̣t này kh�ng th�́y có sáu pháp Ba-la-m�̣t cũng kh�ng dựa vào. B�̀-tát hoàn toàn kh�ng dựa vào đ�u, đó là B�̀-tát ng�̀i tr�n xe Đại thừa.

Lại nữa, này Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát chuy�n t�m học tr� Nh�́t thi�́t, đủ ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng, tuy mong mu�́n thành tựu nhưng kh�ng có dựa vào, đó là B�̀-tát ng�̀i xe Đại thừa.

Lại nữa, này Xá-lợi-ph�́t! B�̀-tát suy nghĩ: �B�̀-tát chỉ là văn tự th�i, năm �́m, sáu căn, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, n�̣i ngoại kh�ng và mười tám pháp B�́t c�̣ng đ�̀u chỉ là văn tự th�i, n�n kh�ng dựa vào các pháp �́y cho đ�́n pháp Như Lai cũng chỉ là văn tự n�n pháp tánh kh�ng th�̉ th�́y; ch�n như chỉ có văn tự n�n ch�n như kh�ng th�̉ th�́y; Ph�̣t và đạo chỉ có văn tự n�n kh�ng th�̉ dựa vào, đó là Đại B�̀-tát ng�̀i xe Đại thừa.

Lại nữa, Đại B�̀-tát từ khi mới phát t�m cho đ�́n lúc đ�̀y đủ th�̀n th�ng của B�̀-tát, đủ r�̀i vị �́y mu�́n nu�i dưỡng chúng sinh, từ cõi Ph�̣t này đ�́n cõi Ph�̣t kia cúng dường l�̃ bái h�̀u c�̣n các Đức Th�́ T�n và g�̀n gũi giáo pháp của các Ngài.

Sao gọi là giáo pháp? V� B�̀-tát Đại thừa đi xe Đại thừa du hóa các cõi Ph�̣t đ�̉ làm thanh tịnh cõi Ph�̣t và nu�i dưỡng chúng sinh nhưng vị �́y hoàn toàn kh�ng tưởng đ�́n cõi Ph�̣t, kh�ng tưởng v�̀ chúng sinh, cũng kh�ng tưởng trụ vào hai cảnh giới �́y. V� chúng sinh, B�̀-tát tùy theo căn cơ th�ch ứng mà hóa hi�̣n th�n h�nh, kh�ng trụ ở tr� Nh�́t thi�́t và vĩnh vi�́n kh�ng xa rời B�̀-tát, đi đ�́n tr� Nh�́t thi�́t chuy�̉n pháp lu�n, mà t�́t cả hàng La-hán, B�ch-chi-ph�̣t, Trời, R�̀ng, Dạ-xoa, Càn-thát-bà, A-tu-la và Người trong th�́ gian kh�ng th�̉ chuy�̉n được.

Khi �́y nghe ti�́ng các Đức Ph�̣t ở hằng hà sa cõi trong mười phương khen ngợi rằng ở cõi kia có vị Đại B�̀-tát đi chi�́c xe Đại thừa đ�́n tr� Nh�́t thi�́t và chuy�̉n pháp lu�n.

Này Xá-lợi-ph�́t! Đó là Đại B�̀-tát cỡi xe Đại thừa.

Ph�̉m 18: CÁC TH�̣ NGUY�̣N

B�́y giờ, Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Các th�̣ nguy�̣n của Đại B�̀-tát là những g�?

Đức Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�Đó là sáu pháp Ba-la-m�̣t, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, n�̣i ngoại kh�ng, hữu v� kh�ng, mười tám pháp B�́t c�̣ng và tr� Nh�́t thi�́t. B�̀-tát mặc áo giáp các c�ng đức �́y thành tựu th�n Ph�̣t sáng chói cả tam thi�n đại thi�n th�́ giới, lại phóng quang minh khắp mười phương hằng sa cõi Ph�̣t làm ch�́n đ�̣ng sáu cách, các B�̀-tát ở cõi Ph�̣t hằng hà sa trong mười phương ti�́p nh�̣n được ánh sáng này r�̀i, trụ vào B�́ th� ba-la-m�̣t mặc giáp Đại thừa, li�̀n bi�́n hóa tam thi�n đại thi�n th�́ giới trở thành lưu ly, tự m�nh hóa làm Chuy�̉n lu�n vương, tùy theo sự mong c�̀u của chúng sinh mà b�́ th�: Đói cho ăn, khát cho u�́ng, lạnh cho áo, b�̣nh cho thu�́c, có người c�̀n hương hoa th� cho hương hoa, th�ch nghi theo th�n từng chúng sinh mà cung c�́p đ�̀y đủ. Làm vi�̣c �́y r�̀i, B�̀-tát li�̀n nói hạnh sáu pháp Ba-la-m�̣t cho họ. Chúng sinh nghe B�̀-tát dạy r�̀i cho đ�́n lúc thành V� thượng B�̀-đ�̀ họ cũng kh�ng rời hạnh sáu pháp Ba-la-m�̣t, đó là B�̀-tát mặc áo giáp Đại thừa.

Tu-b�̀-đ�̀! V� như nhà ảo thu�̣t bi�̉u di�́n ở ngã tư đường, trước mặt mọi người, tùy theo sở th�ch của họ mà b�́ th�: Cơm, nước, áo, m�̀n, ti�̀n của, tùy theo nhu c�̀u của từng người, người huy�̃n đ�̀u cung c�́p đ�̀y đủ.

Tu-b�̀-đ�̀! �ng nghĩ xem nhà ảo thu�̣t có b�́ th� cho người kh�ng?

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Kh�ng có v�̣t th� cũng kh�ng có người được th�.

Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�B�̀-tát tự hóa th�n làm Chuy�̉n lu�n vương thực hành b�́ th�, tùy theo sở th�ch của người ưa th�ch g� mà cho v�̣t �́y, vừa ý từng người, tuy cho mà kh�ng có v�̣t cho và người nh�̣n.

Tu-b�̀-đ�̀! V� pháp �́y là pháp huy�̃n n�n như v�̣y.

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! Đại B�̀-tát trụ vào Tr� giới ba-la-m�̣t cũng hóa hi�̣n làm Chuy�̉n lu�n vương, trong địa vị đó dạy người tu mười thi�̣n nghi�̣p, dạy cho người hành b�́n Thi�̀n, b�́n T�m v� lượng, b�́n Thi�̀n v� sắc, dạy bảo ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, đ�́n mười tám pháp B�́t c�̣ng. Chúng sinh k�̉ từ khi nghe dạy pháp cho đ�́n lúc đắc đạo vĩnh vi�́n kh�ng rời pháp này.

Tu-b�̀-đ�̀! V� như nhà ảo thu�̣t bi�́n hóa ra m�̣t s�́ người, r�̀i dạy s�́ người �́y tu mười thi�̣n nghi�̣p và ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo đ�́n mười tám pháp B�́t c�̣ng.

Tu-b�̀-đ�̀! �ng hi�̉u th�́ nào? Có người thực hành mười thi�̣n nghi�̣p, b�́n Thi�̀n, b�́n Thi�̀n v� sắc, cho đ�́n ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo và mười tám pháp B�́t c�̣ng kh�ng?

Tu-b�̀-đ�̀ thưa:

�Bạch Th�́ T�n! Kh�ng có người thực hành.

Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�B�̀-tát dạy chúng sinh bằng mười thi�̣n nghi�̣p, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng, cũng kh�ng th�́y có người trụ ở pháp này. V� pháp là huy�̃n hóa n�n như v�̣y. Tu-b�̀-đ�̀, v� th�́ n�n B�̀-tát mặc giáp của Đại thừa.

Tu-b�̀-đ�̀! B�̀-tát trụ vào Nh�̃n nhục ba-la-m�̣t cũng giáo hóa chúng sinh bằng B�́ th� ba-la-m�̣t. B�̀-tát từ khi mới phát t�m trở đi phát th�̣ nguy�̣n: �Giả sử bị chúng sinh c�̀m dao g�y hại, ta đ�̀u ch�́p nh�̣n kh�ng sinh m�̣t chút ác ý nào cả mà lại dùng t�m nh�̃n nhục giáo hóa chúng sinh. Tuy dạy chúng sinh bằng pháp Nh�̃n nhục nhưng kh�ng như nhà ảo thu�̣t, kh�ng có tưởng v�̀ chúng sinh. Tu-b�̀-đ�̀, đó là B�̀-tát mặc áo giáp Đại thừa.

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! Đại B�̀-tát trụ vào Tinh t�́n ba-la-m�̣t giáo hóa chúng sinh bằng tr� Nh�́t thi�́t mà cũng gi�́ng như nhà ảo thu�̣t, đó là B�̀-tát mặc giáp Đại thừa. B�̀-tát trụ vào Thi�̀n định ba-la-m�̣t dạy chúng sinh ở nơi các pháp, B�̀-tát kh�ng th�́y có pháp loạn hay nh�́t t�m. Tu-b�̀-đ�̀, đó là B�̀-tát trụ vào Thi�̀n định ba-la-m�̣t dạy cho người nh�́t t�m hành thi�̀n, cho đ�́n khi thành V� thượng B�̀-đ�̀ vĩnh vi�́n kh�ng rời định này, cũng chỉ như nhà ảo thu�̣t, v� th�́ n�n gọi là Đại th�̣ nguy�̣n.

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! B�̀-tát trụ vào Bát-nhã ba-la-m�̣t, nhưng đ�́i với các pháp kh�ng th�́y có b�n này, b�n kia và sự giáo hóa chúng sinh cũng như huy�̃n, kh�ng th�́y có người dạy, người ti�́p thu. Tu-b�̀-đ�̀, đó là các th�̣ nguy�̣n của Đại B�̀-tát.

Lại nữa, Tu-b�̀-đ�̀! B�̀-tát mặc giáp Đại thừa đ�̀ làm an �̉n v� lượng, v� bi�n chúng sinh trong hằng hà sa cõi Ph�̣t, được vào sáu pháp Ba-la-m�̣t, thuy�́t cho chúng sinh nghe v�̀ sáu pháp Ba-la-m�̣t, nghe r�̀i nhớ mãi cho đ�́n khi thành V� thượng B�̀-đ�̀ nhưng cũng như huy�̃n kh�ng th�́y người thọ tr� pháp và người ti�́p nh�̣n sự giáo hóa, đó là B�̀-tát mặc áo giáp Đại thừa.

B�̀-tát mặc áo Đại thừa t�m kh�́ hợp với tr� Nh�́t thi�́t, vị �́y kh�ng nói rằng ta sẽ dạy ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng cho bao nhi�u người, cũng kh�ng th�̉ nói bao nhi�u người ta kh�ng th�̉ dạy, cũng kh�ng nói ta dạy cho bao nhi�u người đắc quả Tu-đà-hoàn, cho đ�́n La-hán, B�ch-chi-ph�̣t, kh�ng nói ta kh�ng dạy cho bao nhi�u người chứng quả A-la-hán, cũng kh�ng nói ta giáo hóa cho bao nhi�u người được tr� Nh�́t thi�́t, hay nói ta kh�ng dạy h�́t cho s�́ các người �́y. V� vi�̣c giáo hóa của B�̀-tát kh�ng có giới hạn, kh�ng có th�n và sơ.

Tu-b�̀-đ�̀! B�̀-tát cũng gi�́ng như nhà ảo thu�̣t dạy người huy�̃n, kh�ng th�́y có dạy và người được dạy, đó là th�̣ nguy�̣n của Đại B�̀-tát.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Như con nghe nghĩa lý nơi Đức Ph�̣t, n�n bi�́t B�̀-tát chẳng có hành theo th�̣ nguy�̣n, v� các pháp đ�̀u kh�ng, n�n sắc, thọ, tưởng, hành, thức; nhãn, nhĩ, tỷ, thi�̣t, th�n, ý; sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp; mười tám giới... Bát-nhã ba-la-m�̣t, n�̣i ngoại kh�ng, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng, cho đ�́n B�̀-tát và Đại th�̣ nguy�̣n đ�̀u kh�ng.

Bạch Th�́ T�n! V� th�́ n�n con bi�́t rằng, B�̀-tát kh�ng có hành theo đại th�̣ nguy�̣n.

Đức Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�Đúng như lời �ng nói.

Ph�̣t bảo Tu-b�̀-đ�̀:

�Tr� Nh�́t thi�́t kh�ng có làm ra, kh�ng tạo tác. V� t�́t cả chúng sinh, B�̀-tát phát th�̣ nguy�̣n lớn những chúng sinh �́y kh�ng có hành đ�̣ng kh�ng có tạo tác.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Tr� Nh�́t thi�́t và chúng sinh kh�ng hành đ�̣ng kh�ng tạo tác là v� sao v�̣y?

Đức Ph�̣t đáp:

�V� kh�ng th�́y có người, th�́ n�n tr� Nh�́t thi�́t kh�ng có hành đ�̣ng và tạo tác. Tu-b�̀-đ�̀! V� năm �́m kh�ng tạo tác cũng chẳng kh�ng tạo tác, cho đ�́n sáu căn, sáu tr�̀n, ta, người, thọ mạng đ�̀u kh�ng có ch�̃ hành đ�̣ng, kh�ng có tạo tác, v� cảnh giới kh�ng nắm bắt được.

Tu-b�̀-đ�̀! Như m�̣ng, như huy�̃n, như hóa, như ti�́ng vang, như sóng nắng kh�ng có hành đ�̣ng, kh�ng có tạo tác; n�̣i ngoại kh�ng, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng v�́n kh�ng có hành đ�̣ng, kh�ng có tạo tác, v� kh�ng có cảnh giới cứu cánh.

Tu-b�̀-đ�̀! V� th�́ n�n tr� Nh�́t thi�́t và chúng sinh kh�ng có, kh�ng có tạo tác bởi th�́ n�n bi�́t B�̀-tát chẳng phải hành theo là đại th�̣ nguy�̣n.

Tu-b�̀-đ�̀ bạch Ph�̣t:

�Như con quán chi�́u nghĩa của Th�́ T�n nói, năm �́m kh�ng bị trói bu�̣c, kh�ng được giải thoát.

B�n-n�̣u Văn-đà-ni hỏi Tu-b�̀-đ�̀:

�Những g� là năm �́m kh�ng trói bu�̣c, kh�ng giải thoát?

Tu-b�̀-đ�̀ đáp:

�Năm �́m như m�̣ng, như huy�̃n, như hóa, như ti�́ng vang, như sóng nắng, trong ba thời kh�ng có trói bu�̣c, kh�ng có giải thoát; năm �́m kh�ng có đ�̀u m�́i, kh�ng có trói bu�̣c, kh�ng có giải thoát; năm �́m vắng lặng, kh�ng sinh n�n kh�ng có trói bu�̣c, kh�ng có giải thoát; dù năm �́m là thi�̣n, ác, tục, đạo, hữu l�̣u, v� l�̣u cũng kh�ng có trói bu�̣c, kh�ng có giải thoát. T�́t cả các pháp như: V� bi�n t�́, tịch tĩnh, sáu pháp Ba-la-m�̣t, v� bi�n t�́, n�̣i ngoại kh�ng, ba mươi bảy ph�̉m Trợ đạo, mười tám pháp B�́t c�̣ng, đạo, B�̀-tát, tr� Nh�́t thi�́t và pháp tr� Nh�́t thi�́t, pháp tánh, ch�n như, v� vi, v� bi�n t�́, tịch tĩnh, kh�ng sinh n�n t�́t cả đ�̀u kh�ng trói bu�̣c và giải thoát như th�́ đó.

Này B�n-n�̣u! Bằng sự kh�ng trói bu�̣c, kh�ng giải thoát, Đại B�̀-tát thực hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, tr� Nh�́t thi�́t, nu�i dưỡng chúng sinh, thanh tịnh cõi Ph�̣t, gặp gỡ các Đức Ph�̣t, lu�n nghe pháp, lu�n di�̣n ki�́n các Đức Th�́ T�n, lu�n an trụ trong th�̀n th�ng, kh�ng rời năm loại mắt, chuy�̉n pháp lu�n, kh�ng bu�̣c, kh�ng thoát, an l�̣p chúng sinh nơi Ba thừa. Như th�́ đó, này B�nn�̣u, bằng kh�ng bu�̣c, kh�ng thoát, Đại B�̀-tát thực hành Bát-nhã ba-la-m�̣t và các pháp đạt đ�́n giác ng�̣, v� bi�n t�́, tịch tĩnh kh�ng có ch�̃ sinh.

B�n-n�̣u n�n bi�́t, đó là B�̀-tát hành các th�̣ nguy�̣n kh�ng trói bu�̣c, kh�ng giải thoát.

KINH PHÓNG QUANG BÁT-NHÃ

�Mục Lục

Quy�̉n-1 � Quy�̉n-2 � Quy�̉n-3 � Quy�̉n-4 � Quy�̉n-5 � Quy�̉n-6 � Quy�̉n-7 � Quy�̉n-8 � Quy�̉n-9 � Quy�̉n-10 � Quy�̉n-11 � Quy�̉n-12 � Quy�̉n-13 � Quy�̉n-14 � Quy�̉n-15 � Quy�̉n-16 � Quy�̉n-17 � Quy�̉n-18 � Quy�̉n-19 � Quy�̉n-20

�

� � � � � � ��

�

[ TRANG CHỦ |�KINH ĐI�̉N�|�ĐẠI TẠNG KINH | TH�̀N CHÚ | HÌNH ẢNH ]