KINH ĐẠI THỪA NHẬP LĂNG GI�

�

佛山* Buddha Mountain * Ph�̣t Sơn

Calgary Alberta Canada

�TRANG CHỦ*--KINH ĐI�̉N*--ĐẠI TẠNG KINH*--TH�̀N CHÚ*--HÌNH ẢNH*--中文*--ENGLISH

VT0672

KINH ĐẠI THỪA NH�̣P LĂNG-GIÀ

Hán Dịch: Đại Ch�u Vu-Đi�̀n, Tam Tạng Pháp Sư Th�̣t-Xoa-Nan-Đà

Vi�̣t Dịch: Th�ch Nữ Tr� Hải

Mục Lục

Lời Tựa

Quyển Một

�� Chương 1 Vua Lăng Gi� Thưa Hỏi

�� Chương 2 Thực h�nh tất cả Ph�p

Quyển Hai

�� Tiết II. Thực H�nh Tất Cả Ph�p

Quyển Ba

�� Tiết III. Tu Tập Hết Thảy Ph�p

Quyển Bốn

�� Chương 3.1 V� Thường

Quyển Năm

�� Chương 3.2 V� Thường

�� Chương 4 Hiện Chứng

�� Chương 5 Như Lai Thường Hay V� Thường

�� Chương 6 S�t Na Phẩm

Quyển S�u

�� Chương 7 Phẩm Biến H�a

�� Chương 8 Cấm Ăn Thịt

�� Chương 9 Đ� La Ni

�� Chương 10.1 Kệ Tụng

Quyển Bảy

�� Chương 10.2 Kệ Tụng.

*****

KINH ĐẠI THỪA NH�̣P LĂNG-GIÀ

Hán Dịch: Đại Ch�u Vu-Đi�̀n, Tam Tạng Pháp Sư Th�̣t-Xoa-Nan-Đà

Vi�̣t Dịch: Th�ch Nữ Tr� Hải

Ch�a Tịnh Luật xuất bản PL. 2546

LỜI TỰA

Kinh Lăng Gi� l� bộ kinh c� tầm quan trọng của Phật Gi�o Đại Thừa, v� chứa đựng những học thuyết về Duy T�m, Như Lai Tạng, A Lại Da Thức, v� cả văn học Phật Gi�o Thiền. Nghĩa l� kinh văn rất th�m s�u vi diệu, kh� hiểu. Kh� ở chổ c� nhiều c�ch để hiểu ho�n to�n về � nghĩa, v� cả ho�n cảnh lịch sử của n�.

Yếu chỉ kinh Lăng Gi� l� d�ng nghĩa Duy Thức để ph� kiến chấp của c�c t�n gi�o kh�c, v� chỉ r� cảnh giới chứng ngộ của người tu Phật.

Kinh Lăng Gi� c� ba bản dịch từ phạn văn (Sanskrit) sang H�n văn: Tống dịch, Ngụy dịch, v� Đường dịch. Bản đang phổ biến v� thịnh h�nh nhất hiện nay l� Tống dịch do ng�i Tam Tạng Sa M�n Cầu Na Bạt Đ� La (người Thi�n Tr�c) dịch.

Phần Việt dịch hiện c� những bản :

Sư B� Diệu Kh�ng dịch bản sớ giải của ng�i H�m Thị (1970).

H.T. Th�ch Thanh Từ dịch bản sớ giải của ng�i H�m Thị (1975).

Đ.Đ. Th�ch Chơn Thiện dịch từ nguy�n t�c Anh ngữ của ng�i Daisetz Teitaro Suzuki (1992).

H.T. Th�ch Duy Lực dịch bản của ng�i Tam Tạng Sa M�n Cầu Bạt Đ� La (1994).

Nay ch�ng t�i c� thiện duy�n nhận được bản Kinh Lăng Gi� của Ni Sư Tr� Hải phụng dịch theo bản Đường dịch của ng�i Thật Xoa Nan Đ�, c�ng tham khảo c�c bản Ngụy, Tống dịch v� bản Anh ngữ của ng�i Suzuki (1969).

Dịch giả Ni Sư Tr� Hải với nhiều kinh nghiệm dịch thuật, v� nhiều năm nghi�n cứu kinh tạng. Ri�ng t�i đọc những bản dịch, nhận thấy bản của Ni Sư Tr� Hải dễ hiểu nhất trong những bản kể tr�n. Lời văn giản dị, trong s�ng, �t d�ng h�n văn. Hy vọng đọc giả khai th�ng khi đọc dịch phẩm gi� trị n�y.

T�i xin nhất t�m v� tha thiết giới thiệu c�ng qu� thiện t�n. Mong rằng qu� vị y kinh n�y ngộ được thật tướng của c�c ph�p, v� thẳng đến quả vị v� thượng ch�nh đẳng ch�nh gi�c.

Cuối c�ng xin hồi hướng c�ng đức ấn tống kinh n�y đến tất cả qu� phật tử đ� ph�t t�m c�ng dường. Nguyện hồng �n Tam Bảo gia hộ cho kẻ c�n người mất, tất cả ph�p giới ch�ng sanh sớm th�nh phật đạo.

Nam M� C�ng Đức L�m Bồ T�t Ma Ha T�t.

Xu�n Mậu Dần 1998.

Tỳ Kheo Th�ch Tịnh Tr�.

[M] [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7]

KINH ĐẠI THỪA NH�̣P LĂNG-GIÀ

Hán Dịch: Đại Ch�u Vu-Đi�̀n, Tam Tạng Pháp Sư Th�̣t-Xoa-Nan-Đà

Vi�̣t Dịch: Th�ch Nữ Tr� Hải

QUYỂN MỘT

CHƯƠNG 1 :� VUA LĂNG GI� THƯA HỎI

Như vậy t�i nghe, v�o thời gian Phật c�ng ch�ng đại tỳ kheo v� đại Bồ t�t ở trong th�nh Lăng gi� tr�n đỉnh n�i Ma la d� b�n biển lớn. C�c vị n�y đều đ� th�ng đạt năm ph�p, ba tự t�nh, t�m thức, hai v� ng�, hiểu r� nghĩa cảnh giới do tự t�m hiện, dạo chơi trong v� số tam muội, tự tại, mười lực v� s�u thần th�ng. Tuy hiện đủ loại h�nh v� phương tiện để điều phục ch�ng sinh, kỳ thực c�c Ng�i xuất th�n từ c�c c�i Phật, được chư Phật lấy nước cam lộ rưới đầu. Bồ t�t Đại Huệ l� bậc thượng thủ.

Bấy giờ đức Thế T�n thuyết ph�p trong cung vua Rồng biển đ� qu� bảy ng�y. Ng�i từ trong biển lớn đi ra, c� v� lượng trời rồng, Phạm vương, Đế th�ch - những vị hộ tr� thế gian- cung đ�n. Đức Như lai đưa mắt nh�n th�nh Lăng gi� tr�n đỉnh Ma la d� sơn, mỉm cười n�i: "C�c bậc Ứng ch�nh đẳng gi�c ng�y xưa cũng đều ở trong th�nh n�y diễn n�i Ph�p m� th�nh tr� đ� chứng. Đ� kh�ng phải cảnh giới ngoại đạo c� thể suy lường, kh�ng phải cảnh giới của thanh văn duy�n gi�c. Nay Như lai cũng khai thị ph�p n�y cho La b� vương (R�vana)." Khi ấy La b� na, vua lo�i Dạ xoa, nhờ thần lực Phật, nghe được �m thanh lời ng�i, từ xa biết Như lai đ� ra khỏi cung vua Rồng biển, c� c�c vị hộ thế trời, rồng, Phạm vương, Đế th�ch v�y quanh. Nh�n s�ng biển, Như lai qu�n s�t A lại gia thức của ch�ng sinh kh�ng kh�c g� biển lớn bị gi� ho�n cảnh thổi động, l�m cho s�ng thức nổi dậy. La b� na l�ng vui mừng n�i: "Ta h�y đến thỉnh đức Như lai v�o th�nh Lăng gi�, để ta c�ng c�c lo�i trời, người trong đ�m tối d�i được lợi �ch lớn." N�i xong c�ng quyến thuộc đi xe hoa đến chỗ Phật, đến nơi xuống xe nhiễu quanh Phật ba v�ng, trỗi c�c thứ �m nhạc để c�ng dường Như lai. C�c nhạc kh� đều nạm ngọc nh�n đ� la m�u xanh, ngọc lưu ly..., được bọc trong c�c thượng y v� gi�. �m thanh vi diệu mỹ lệ, tiết điệu h�a nhịp theo lời kệ ca ngợi Phật:

T�m Phật l� kho t�ng ch�n l�

V� ng�, l�a kiến chấp nhiễm �

Nguyện Phật v� ch�ng con diễn n�i

Chỗ sở tri th�nh tr� đ� tường

B�o th�n do thiện ph�p t�ch th�nh

Tr� gi�c ngộ n�n thường an lạc

Ngưỡng mong đấng Biến h�a tự tại

V�o th�nh Lăng gi� diễn ph�p s�u

Chư Phật c�ng Bồ t�t xưa l�u

Cũng từng ở th�nh n�y n�i ph�p

Ch�ng con lo�i dạ xoa hết thảy

Nguyện một l�ng nghe Ph�p cao s�u.

La b� na, ch�a tể th�nh Lăng gi�, sau khi đ� ca b�i t�n Phật theo �m điệu Đ� ta ka (Totaka), c�n h�t b�i tụng như sau:

Thế T�n trong bảy ng�y

Ở trong biển Ma kiệt

Sau ra khỏi Long cung

Ung dung l�n bờ n�y

Con v� c�c thể nữ

C�ng quyến thuộc dạ xoa

Th�n d�, Xa Th�ch na

C�ng c�c vị th�ng tuệ

Đều sẽ d�ng thần lực

M� đến chỗ Như lai

Lần lượt xuống xe b�u

Lễ k�nh đức Thế t�n

Lại nhờ uy thần Phật

Trước Phật xưng t�n m�nh:

Con l� vua La s�t

La b� na mười đầu

Nay đi đến chỗ Phật

Xin Phật th�u nhận con

V� tất cả ch�ng sinh

Ở trong th�nh Lăng gi�

V� lượng Phật qu� khứ

Đều l�n đỉnh n�i b�u

Trong th�nh Lăng gi� n�y

M� n�i ph�p sở chứng

Thế t�n cũng n�n vậy

Ở n�i b�u trang nghi�m

Ch�ng bồ t�t v�y quanh

Xin n�i ph�p thanh tịnh

Ch�ng con nh�n ng�y nay

C�ng ch�ng ở Lăng gi�

Một l�ng cung k�nh nghe

Ph�p tự chứng ly ng�n

Con nhớ đời qu� khứ

V� lượng c�c đức Phật

C� Bồ t�t nhiễu quanh

Cũng n�i kinh Lăng gi�

Kinh nhập Lăng gi� n�y

Phật xưa đều khen ngợi

Nguyện Phật nay cũng thế

V� ch�ng sinh khai diễn

Xin Phật v� x�t thương

V� lượng ch�ng Dạ xoa

H�y v�o th�nh nghi�m b�u

N�i ph�p m�n vi diệu

Th�nh Lăng gi� đẹp n�y

Trang ho�ng bằng ch�u b�u

V�ch kh�ng bằng đất, đ�

Lưới giăng bằng tr�n bảo

C�c ch�ng Dạ xoa đ�y

Xưa từng c�ng dường Phật

Tu h�nh l�a c�c lỗi

Thường r� chỗ chứng tri

C�c dạ xoa nam nữ

Khao kh�t ph�p đại thừa

Tự tin theo Ph�p ấy

V� th�ch khiến người tin

Nguyện xin đấng v� thượng

V� c�c ch�ng La s�t

V� quyến thuộc Lung nhĩ

M� đến nơi th�nh n�y

Con từ xưa đến nay

Si�ng c�ng dường chư Phật

Nguyện nghe ph�p tự chứng

Đạo đại thừa cứu c�nh

Xin Phật thương x�t con

V� c�c ch�ng Dạ xoa

C�ng c�c h�ng con Phật

M� v�o trong th�nh n�y

Đ�y cung điện thể nữ

V� c�c chuỗi anh lạc.

Vườn v� ưu khả �i

Xin Phật thương nạp thọ

Để phụng Phật, Bồ t�t

Kh�ng g� con kh�ng xả

Ngay cả đến th�n n�y

Xin Phật thương nạp thọ.

Đức Thế T�n nghe lời tr�n, liền dạy: "N�y Dạ xoa vương, c�c đấng đại đạo sư đời qu� khứ đều thương x�t ngươi, nhận lời thỉnh cầu của ngươi m� đến n�i b�u n�y, n�i ph�p tự chứng. Chư Phật đời vị lai cũng thế. Đ�y l� chỗ ở của những bậc tu thiền qu�n s�u xa đ� biến hiện ra ph�p lạc. Ta v� c�c bồ t�t v� thương x�t sẽ nhận lời cầu thỉnh của ngươi." N�i xong, Phật ngồi im lặng. Vua La b� na liền đem xe kết hoa đẹp của m�nh để c�ng Phật. Phật ngồi l�n xe, vua v� c�c bồ t�t tuần tự theo sau. C� v� lượng thể nữ ca h�t t�n th�n để đ�n mừng Phật v�o th�nh. Sau khi v�o th�nh, vua La b� na c�ng quyến thuộc lại d�ng c�c thứ vi diệu để c�ng dường. Đồng nam đồng nữ trong ch�ng Dạ xoa lấy lưới b�u c�ng dường Phật, vua La b� na c�ng Phật v� Bồ t�t c�c chuỗi anh lạc đeo cổ. Sau khi nhận c�c phẩm vật c�ng dường, chư vị Bồ t�t lần lượt n�i cảnh giới cao th�m m� c�c ng�i đ� th�n chứng. La b� na vương v� quyến thuộc lại c�ng dường bồ t�t Đại huệ v� khuyến thỉnh như sau:

T�i v� c�c đại sĩ

Muốn hỏi đức Thế T�n

C�c cảnh giới tự chứng

Của tất cả Như lai

T�i c�ng ch�ng dạ xoa

V� c�c bồ t�t n�y

Một l�ng nguyện xin nghe

N�n đồng thanh khuyến thỉnh

Ng�i l� bậc tối thắng

Trong c�c bậc tu h�nh

V� thuyết ph�p lợi sinh

T�i một l�ng cung kỉnh

Xin ng�i v� ch�ng t�i

M� thỉnh vấn như lai

Ph�p tự chứng thanh tịnh

Cứu c�nh v�o Phật địa

L�a tất cả lầm lỗi

Của ngoại đạo, nhị thừa.

Bấy giờ trong n�i ấy, đức Thế T�n d�ng thần lực h�a ra mu�n ng�n n�i b�u, lại d�ng trăm ng�n vạn ức b�u vật của chư thi�n m� trang ho�ng. Tr�n đỉnh mỗi ngọn n�i đều c� th�n Phật hiện, trước mỗi th�n Phật đều c� vua La b� na v� hội ch�ng. Tất cả c�i nước trong mười phương đều xuất hiện, trong mỗi c�i nước đều c� đức Như lai, trước mỗi đức Phật đều c� vua La b� na c�ng quyến thuộc, vườn A du gi�, th�nh Lăng gi� trang nghi�m... Mỗi nơi đều c� bồ t�t Đại huệ thưa hỏi Phật. Phật khai thị cảnh giới tự chứng cho ch�ng hội. Sau khi d�ng mu�n ng�n �m thanh vi diệu để diễn n�i kinh n�y, Phật c�ng ch�ng Bồ t�t tan biến v�o hư kh�ng. Khi chỉ thấy c�n lại một m�nh m�nh trong cung điện, vua La b� na nghĩ: "Vậy, người đang nh�n mọi sự đ�y l� ai? Ai đ� nghe thuyết ph�p? Ai thấy? Thấy g�? Phật v� rừng n�i b�u trong th�nh biến đi đ�u? Đấy l� mộng chăng? Hay l� ảo gi�c? Hay cảnh biến h�a của lo�i c�n th�t b�? Hay v� ta nhặm mắt? Hay l� nắng qu�n đ�n l�a? Đ�y l� ảo mộng, như con của thạch nữ? Như ảo gi�c v�ng lửa quay?" Lại nghĩ: "Bản t�nh của vạn ph�p đều như vậy, chỉ l� cảnh giới do tự t�m ph�n biệt. Kẻ ph�m phu m� hoặc kh�ng thể hiểu thấu. Kỳ thực, kh�ng c� thấy v� bị thấy, kh�ng người năng thuyết cũng kh�ng ph�p sở thuyết. Thấy Phật nghe Ph�p đều l� ph�n biệt. Những người thấy c�c ph�p như tr�n kh�ng thể thấy được Phật, kh�ng sinh ph�n biệt mới gọi l� thấy Phật." Khi ấy ch�a tể th�nh Lăng gi� bỗng nhi�n khai ngộ, l�a � nhiễm của tự t�m, chứng được vạn ph�p chỉ do t�m biến hiện; an tr� cảnh giới v� ph�n biệt. Nhờ những thiện căn đ� trồng l�u xa về trước, �ng được c�i thấy "như thật" đối với hết thảy ph�p. �ng kh�ng c�n lệ thuộc người kh�c để gi�c ngộ, c� thể d�ng tr� qu�n s�t c�c ph�p một c�ch s�ng suốt, xa l�a hết thảy ức đo�n, t� giải, trở th�nh một bậc thầy trong c�c bậc đại tu h�nh. C� năng lực một th�n hiện ra nhiều th�n, thấy suốt c�c phương tiện, biết r� đặc điểm từng giai đoạn tu h�nh (địa), thường ưa xa l�a t�m, �, � thức, cắt đứt ba kiến "tương tục", l�a chấp trước của ngoại đạo. Tự t�m �ng biết m�nh đ� v�o kho t�ng Như lai, hướng đến Phật địa. La b� na bỗng nghe giữa hư kh�ng trong cung điện c� tiếng n�i: "Hay thay, đại vương ! Như chỗ �ng đ� học, c�c bậc tu h�nh cũng học như thế, thấy như thế. Tất cả c�c đức Như lai cũng thấy như thế. Nếu thấy (c�c ph�p) kh�c thế, l� đoạn kiến. �ng phải xa l�a t�m, �, � thức, n�n si�ng qu�n s�t hết thảy c�c ph�p, n�n tu nội hạnh, chớ đắm trước ngoại cảnh, chớ sa v�o những ph�p tu, những lối giải th�ch, những cảnh giới, những ph�p định của nhị thừa ngoại đạo. Chớ ham th�ch b�n chơi, đ�m tiếu, chớ khởi c�c kiến chấp của ph�i Vi đ� (chấp tự ng�), chớ say đắm an nh�n của vương vị, chớ ở trong những định thuộc về lục định v.v.. L�m như thế l� thực h�nh hạnh của bậc ch�n tu, c� thể ph� biện luận của người kh�c, c� thể diệt trừ �c kiến, c� thể xả bỏ hết thảy ng� kiến chấp trước, c� thể d�ng diệu tuệ để chuyển thức sở y, c� thể tu đạo đại thừa của Bồ t�t, c� thể th�m nhập cảnh giới tự chứng của Như lai. �ng n�n si�ng tu học th�m như vậy, để c�c ph�p sở đắc c�ng th�m thanh tịnh. H�y kh�o tu Tam muội v� Tam ma b�t để (sam�patti), chớ tham đắm cảnh giới m� nhị thừa, ngoại đạo cho l� vui th� thắng, v� ph�n biệt theo ph�m phu. Ngoại đạo chấp ng� kiến, c� ng� tướng, vướng mắc Thật (dravya), Đức, (Cầu na, guna). Nhị thừa thấy thật c� "v� minh duy�n h�nh" n�n từ "T�nh kh�ng" sinh loạn tưởng ph�n biệt. Lăng gi� vương, Ph�p n�y l� đạo đại thừa rất th� thắng, c� thể khiến �ng th�nh tựu "Th�nh tr� tự chứng", được thọ đời tốt đẹp trong ba c�i. Lăng gi� vương, c�c ngoại đạo chấp trước ng�, lập c�c dị luận, kh�ng thể diễn n�i xa l�a chấp trước, chỉ thấy nghĩa "hai" của thức t�nh. Hay thay, Lăng gi� vương, h�y tư duy nghĩa n�y như �ng tư duy, tư duy như thế ch�nh l� thấy Phật."

Bấy giờ Lăng gi� vương lại nghĩ: "Xin cho con lại được chi�m ngưỡng Như lai. Như lai Thế t�n vốn tự tại trong c�c ph�p qu�n, l�a ph�p ngoại đạo, c� thể diễn n�i cảnh giới của Th�nh tr� tự chứng, vượt ngo�i ứng th�n h�a th�n, an tr� trong ch�nh định của Như lai, chứng nhập được ph�p lạc tam muội. Ng�i l� đấng "Đại qu�n hạnh sư", l� đấng Đại ai mẫn, đ� đốt hết lửa phiền n�o v� ph�n biệt, được c�c ch�ng Phật tử v�y quanh, đấng hiểu thấu t�m ch�ng sinh, đấng Biến khắp c�c c�i, đấng Nhất thiết tr�, xa l�a hết thảy sự tướng ph�n biệt. Con nay xin được thấy lại năng lực đại thần th�ng của Như lai. Khi được thấy Như lai, nguyện cho con đạt được ph�p chưa đạt, kh�ng thối chuyển ph�p đ� đạt, l�a c�c ph�n biệt, an tr� trong ph�p lạc tam muội, tăng trưởng đầy đủ Như lai tr�." Đức Phật biết Lăng gi� vương sẽ chứng V� sinh ph�p nhẫn, v� thương x�t n�n lại thị hiện sắc th�n, biến mọi vật trở lại như trước. Vua mười đầu thấy lại những g� đ� từng thấy: rất nhiều sơn th�nh trang ho�ng bằng đủ thứ ch�u b�u, trong mỗi th�nh đều c� đức Phật 32 tướng nghi�m th�n, lại tự thấy th�n m�nh v� Đại huệ ở trước mỗi đức Phật, c� ch�ng Dạ xoa v�y quanh, đang n�i c�c ph�p sở h�nh của bậc Tự chứng tr�, lại thấy c�i nước của mười phương Phật. Tất cả c�c sự vật đều hiện như trước kh�ng sai kh�c.

Bấy giờ đức Thế t�n từ xa d�ng tuệ nh�n quan s�t khắp hội ch�ng rồi bỗng vui mừng cười lớn như sư tử vương. Từ giữa đ�i l�ng m�y, đ�i vế, h�ng, lưng, cổ cho đến từ vai, c�nh tay, dấu chữ vạn, từ mỗi lỗ ch�n l�ng tr�n th�n ng�i, đều ph�ng mu�n v�n h�o quang đẹp, như r�ng cầu vồng, như tia mặt trời, lại như ngọn lửa mạnh nổi l�n v�o thời kiếp tận. L�c ấy trong hư kh�ng, Phạm vương, Đế th�ch, Tứ thi�n vương từ xa cũng thấy Như lai ngồi như n�i Tu di tr�n đỉnh Lăng gi� sơn vui mừng cười lớn. Chư Bồ t�t v� c�c ch�ng lo�i trời đều nghĩ: "Như lai Thế T�n vốn tự tại trước mọi ph�p, nay bởi nh�n duy�n g� bỗng lại vui mừng cười lớn, th�n tỏa h�o quang, lặng im kh�ng động, an tr� trong cảnh tự chứng, nhập ph�p lạc tam muội, như sư tử vương nh�n quanh bốn hướng, nh�n La b� na, nghĩ đến c�c ph�p như thật?" Khi ấy Bồ t�t Đại huệ trước v� lời thỉnh của La b� na, sau v� biết r� t�m c�c Bồ t�t trong hội ch�ng, lại biết ch�ng sinh đời sau những kẻ b�m v�o ngữ ng�n văn tự, �m giữ hạnh nhị thừa ngoại đạo sẽ m� lầm nghĩ: "Thế T�n đ� xa l�a cảnh giới của thức ph�n biệt, thế th� v� cớ g� m� vui mừng cười lớn?" Ch�nh v� muốn trừ nghi hoặc cho hạng n�y, n�n Bồ t�t hỏi Phật. Phật đ�p:

" Hay thay, Đại huệ! Hay thay, Đại huệ ! �ng qu�n s�t thế gian, v� thương x�t ch�ng sinh bị tr�i buộc trong c�c quan niệm sai lầm về ba đời qu� khứ, hiện tại, vị lai, muốn cho ch�ng sinh được khai ngộ m� hỏi ta. Những người tr� thường đặt c�u hỏi v� lợi m�nh lợi người như vậy. N�y Đại huệ, Lăng gi� vương đ�y đ� từng hỏi tất cả c�c đức Như lai trong qu� khứ hai nghĩa Ứng c�ng v� Ch�nh đẳng gi�c (A la h�n v� Phật), nay cũng muốn hỏi, v� trong đời vị lai cũng thế. C�c chỗ kh�c nhau giữa hai nghĩa ấy, hết thảy nhị thừa, ngoại đạo đều kh�ng thể suy lường." Đức Như lai biết Lăng gi� vương muốn hỏi nghĩa n�y n�n dạy:

N�y Lăng gi� vương, �ng muốn hỏi g� cứ hỏi. Ta sẽ ph�n biệt giải th�ch cho �ng, thỏa m�n mong cầu của �ng, khiến �ng hoan hỷ, c� thể d�ng tr� tuệ tư duy qu�n s�t để l�a ph�n biệt, biết r� c�c giai đoạn tu h�nh. �ng sẽ tu tập đối trị c�c ph�p, chứng nghĩa ch�n thật, nhập ph�p lạc tam muội, được chư Phật nhiếp thọ, an tr� trong ph�p lạc xa ma địa (samapatthi), xa l�a lỗi lầm của định nhị thừa, an tr� c�c cấp bực Bồ t�t: Bất động, Thiện huệ, Ph�p v�n. �ng sẽ như thật r� biết c�c ph�p v� ng�, sẽ được ngồi trong hoa sen b�u, được chư Phật lấy nước tam muội rưới đầu, được v� số Bồ t�t ở trong sen b�u v�y quanh, c�ng ch�ng hội đều hướng nh�n �ng. C�c cảnh giới như thế kh�ng thể nghĩ b�n. �ng sẽ sinh khởi c�c hạnh Nhất hạnh v� Nhất phương tiện. �ng quyết định sẽ đạt những điều bất tư ngh� như thế trong quả vị Như lai, sẽ t�y cơ cảm ch�ng sinh m� ứng hiện th�n tướng. Những g� �ng sẽ đạt, h�ng nhị thừa, ngoại đạo, Phạm vương, Đế th�ch, Tứ thi�n vương đều chưa từng thấy.

Được Phật cho ph�p, Lăng gi� vương rời chỗ ngồi tr�n đỉnh n�i b�u thanh tịnh trang nghi�m như hoa sen lớn đứng dậy, với ch�ng thể nữ v�y quanh, h�a ra v� lượng hoa đủ m�u, c�c loại hương như hương bột, hương thoa, tr�ng phan, d� lọng, quang b�i (?), anh lạc c�ng c�c đồ trang sức thắng diệu kh�c thế gian chưa từng nghe. Lại biến h�a ra rất nhiều nhạc kh� m� dục giới c�, c�c nhạc kh� vượt hơn nhạc kh� c�i trời, rồng, nhạc thần, c�ng hết thảy thế gian, c�c nhạc kh� m� chư Phật mười phương đều thấy. Lại h�a c�c lưới b�u che khắp chư Phật, Bồ t�t. Lại hiện c�c thứ y phục mỹ lệ, dựng tr�ng phan để c�ng dường Như lai. Xong La b� na liền bay l�n hư kh�ng c�ch bảy c�y đa la, rưới xuống c�c lễ vật c�ng dường, trỗi nhạc, rồi từ tr�n kh�ng xuống, ngồi ở đỉnh n�i sen b�u tỏa �nh s�ng như mặt trời, vui mừng cung k�nh bạch: "Con nay muốn hỏi Như lai hai nghĩa. Hai nghĩa n�y con đ� từng hỏi c�c đức Như lai Ứng ch�nh đẳng gi�c trong qu� khứ. Chư Phật xưa cũng đ� nh�n lời cầu thỉnh của con m� tr�nh b�y. Nay con muốn hỏi lại nghĩa ấy, xin đức Như lai n�i r� cho con. Bạch Thế t�n, hai nghĩa ấy được c�c đức Như lai biến h�a chứ kh�ng phải Phật căn bản (Phật Ph�p th�n) tuy�n thuyết. Phật căn bản th� chỉ n�i cảnh giới của ph�p lạc tam muội chứ kh�ng n�i những cảnh giới do hư vọng ph�n biệt. Hay thay đức Thế T�n tự tại đối với c�c ph�p, xin ng�i rũ l�ng thương x�t n�i hai nghĩa n�y, hết thảy h�ng con Phật đều c� l�ng muốn nghe." Khi ấy đức Thế T�n bảo vua:

�ng cứ hỏi, ta sẽ n�i cho.

Vua Dạ xoa liền mang th�m c�c thứ mũ b�u v� anh lạc, c�c đồ trang sức để trang nghi�m th�n rồi n�i:

Như lai thường dạy: "Ph�p c�n phải xả, huống hồ phi ph�p." Bạch Thế T�n, l�m sao xả hai thứ ph�p ấy? Ph�p l� g�, phi ph�p l� g�? L�m sao c� hai ph�p để xả? C� hai ph�p tức đ� sa v�o tướng ph�n biệt giữa hữu thể v� v� thể (svabh�v�bh�va) giữa thị v� phi (abhautibhautika). Tất cả đấy đều l� ph�n biệt, kh�ng thể biết được tướng v� sai biệt của A lại da thức. Như khi thấy v�ng l�ng (mao lu�n) trong hư kh�ng m� cho c� thật, (sự ph�n biệt) đ� kh�ng phải l� cảnh giới của tịnh tr�. Ph�p t�nh vốn như vậy, l�m sao c� thể xả (ph�p hay phi ph�p)?

Phật dạy:

Lăng gi� vương, �ng kh�ng thấy sự t�n hoại v� thường của c�c vật như b�nh, v.v..hay sao ? Ph�m phu thấy những ph�p ấy liền sinh ph�n biệt. �ng kh�ng biết sự kh�c nhau giữa ph�p v� phi ph�p sao ? Đấy l� do ph�m phu ph�n biệt, kh�ng phải l� c�i thấy của bậc chứng tr�. Ph�m phu sa v�o sự ph�n biệt tướng, c�c bậc đ� chứng th� kh�ng thế. N�y Lăng gi� vương, như khi thi�u đốt cung điện, vườn rừng, thấy c�c ngọn lửa, t�nh lửa vẫn l� một, nhưng do sức ch�y của c�c nơi ph�t ra ngọn lửa m� lửa c� d�i ngắn to nhỏ kh�c nhau. Sao �ng kh�ng biết tướng sai biệt giữa ph�p v� phi ph�p? N�y Lăng gi� vương, như một hạt giống sinh mộng, th�n nhỏ, c�nh, l� cho đến hoa quả, sai biệt v� c�ng; ngoại ph�p như thế, nội ph�p cũng vậy. Do v� minh l�m duy�n sinh uẩn, giới, xứ c�ng hết thảy ph�p trong ba c�i, thọ sinh v�o c�c đường, c� khổ lạc, tốt, xấu, n�i, im, đi, nghỉ đều kh�c nhau. Lại như tướng của c�c thứ chỉ l� một, song theo cảnh giới m� c� tr�n, giữa, dưới, uế, sạch, thiện, �c v.v.. kh�ng đồng. N�y Lăng gi� vương, kh�ng những c�c ph�p như tr�n c� sai biệt, m� c�c bậc tu h�nh khi tu qu�n hạnh cũng thấy trong c�c hạnh nội chứng của m�nh c� c�c tướng sai biệt, huống chi ph�p với phi ph�p m� kh�ng ph�n biệt hay sao? N�y Lăng gi� vương, ph�p c�ng phi ph�p kh�c nhau, n�n biết đấy l� do ph�n biệt c�c tướng m� ra. Lăng gi� vương ! Ph�p l� g�? Ấy l� những ph�p m� nhị thừa ngoại đạo do hư vọng ph�n biệt cho l� c�, thật, l�m nh�n cho c�c ph�p. Những ph�p như vậy cần phải xa l�a, chớ nắm giữ tướng để sinh ph�n biệt, thấy c�c ph�p do tự t�m biến m� cho l� thật. Thấy được ph�p t�nh của tự t�m, ấy gọi l� kh�ng chấp trước. C�c vật như c�i b�nh v.v.. m� ph�m phu chấp vốn kh�ng tự t�nh, những người tu qu�n hạnh lấy tỳ b�t x� na (vipassana-qu�n) như thật qu�n s�t, gọi l� xả c�c ph�p. N�y Lăng gi� vương, phi ph�p l� sao? Ấy l� c�c ph�p kh�ng c� tự t�nh, kh�ng tướng, l�a ph�n biệt; người thấy như thật th� cảnh giới d� c� d� kh�ng đều kh�ng khởi quan niệm, ấy gọi l� xả phi ph�p. Lại nữa, phi ph�p ấy l� như sừng thỏ, con của thạch nữ v.v.. đều kh�ng t�nh kh�ng tướng, kh�ng thể ph�n biệt, cần phải xa l�a. Phi ph�p n�y tuy kh�ng t�nh kh�ng tướng, m� thế gian vẫn c� danh từ, kh�ng phải như c�i b�nh v.v.. c� thể cầm nắm. C�c ph�p c� tướng ph�n biệt như b�nh, v� kh�ng tướng như l�ng r�a, đều phải xả bỏ, ấy gọi l� xả ph�p c�ng xả phi ph�p. Lăng gi� vương, những chỗ �ng hỏi trước ta đ� n�i xong. N�y Lăng gi� vương, c�i qu� khứ �ng n�i đ� chỉ l� ph�n biệt, vị lai cũng l� ph�n biệt, v� ta (hiện tại) cũng như c�c đức Như lai kia. Lăng gi� vương, ph�p của chư Phật n�i đều xa l�a ph�n biệt, đ� ra khỏi hết thảy h� luận, kh�ng như sắc tướng c� thể ph�n biệt, chỉ c� tr� mới chứng nhập được m� th�i. Ch�nh v� muốn cho ch�ng sinh an vui m� chư Như lai mới diễn n�i ph�p, d�ng tr� v� tướng m� n�i, gọi l� Như lai. Bởi đức Như lai lấy tr� l�m thể, lấy tr� l�m th�n, n�n Như lai kh�ng ph�n biệt cũng kh�ng thể bị ph�n biệt. Kh�ng thể lấy tướng ng�, nh�n, ch�ng sinh... m� ph�n biệt Như lai . V� sao? Bởi v� � thức do cảnh m� khởi rồi b�m lấy sắc, h�nh, tướng. Cho n�n (Như lai ) xa l�a năng ph�n biệt cũng như sở ph�n biệt. N�y Lăng gi� vương, th� như ch�ng sinh trong bức tranh m�u tr�n v�ch kh�ng c� gi�c tri, ch�ng sinh ở thế gian cũng vậy, kh�ng c� nghiệp, b�o. Ph�p Phật cũng thế, kh�ng c� nghe, kh�ng c� n�i. N�y Lăng gi� vương, ch�ng sinh ở thế gian cũng như cảnh biến h�a, ph�m phu ngoại đạo kh�ng thấu đạt nghĩa n�y. Lăng gi� vương, thấy được như thế gọi l� ch�nh kiến, thấy kh�c gọi l� ph�n biệt kiến, v� ph�n biệt n�n b�m giữ nhị nghĩa. Lăng gi� vương n�y, v� như c� người tự thấy b�ng m�nh trong gương nước, dưới �nh trăng, nghe tiếng m�nh �m hưởng trong hang n�i, b�n sinh ph�n biệt m� khởi sự b�m v�u. Đ�y cũng vậy, ph�p, phi ph�p chỉ l� ph�n biệt, v� ph�n biệt n�n kh�ng thể xa l�a; chỉ tăng trưởng hư vọng, kh�ng được an tĩnh. An tĩnh ấy nghĩa l� nhất duy�n (ek�gra), nhất duy�n ấy l� tam muội tối thắng, từ đ� c� thể ph�t sinh Th�nh tr� tự chứng, lấy Như lai tạng l�m cảnh giới.�

CHƯƠNG 2.1 : THỰC H�NH TẤT CẢ PH�P

Đại Huệ Bồ t�t c�ng Ma đế Bồ t�t những vị đ� viếng c�c c�i Phật, bấy giờ nương uy thần Phật, từ chỗ ngồi đứng dậy, trật vai �o b�n phải, gối phải quỳ xuống đất, chắp tay hướng Phật cung k�nh n�i b�i tụng:

Thế gian l�a sinh diệt

Như hoa đốm hư kh�ng

Tr� kh�ng chấp c�, kh�ng

Hưng khởi t�m đại bi

Vạn ph�p đều như huyễn

Xa l�a t�m v� thức

Tr� kh�ng chấp c� kh�ng

Hưng khởi t�m đại bi

Thế gian thường như mộng

Xa l�a cả đoạn, thường

Tr� kh�ng chấp hữu, v�

Hưng khởi t�m đại bi

Kh�ng c� Phật niết b�n

Kh�ng Niết b�n cho Phật

L�a biết v� bị biết

L�a hữu c�ng phi hữu

Ph�p th�n như huyễn mộng

C� g� để ngợi khen

Biết v� t�nh v� sinh

Ấy mới l� khen Phật

Phật kh�ng căn, cảnh, tướng

Kh�ng thấy l� thấy Phật

L�m sao trước M�u ni

M� khởi sự khen ch�

Ai ở trước M�u ni

Sinh thanh tịnh, xa l�a

Kẻ ấy đời n�y, sau

L�a chấp, kh�ng chỗ thấy.

N�i kệ t�n Phật xong, Đại Huệ Bồ t�t tự xưng t�n:

Con t�n l� Đại huệ

Th�ng đạt ph�p đại thừa

Xin đem trăm t�m nghĩa

K�nh hỏi đấng V� thượng.

Nghe lời ấy, đấng Thế gian giải nh�n khắp hội ch�ng rồi dạy rằng:

C�c ngươi h�ng con Phật

Nay cứ tự do hỏi

Ta sẽ n�i cho ngươi

Cảnh giới đ� tự chứng.

Được Phật chấp thuận, Đại huệ Bồ t�t đảnh lễ dưới ch�n ng�i xong, thưa hỏi bằng kệ tụng như sau:

Do đ�u suy lường sinh?

L�m sao sạch suy lường?

Do đ�u m� hoặc sinh?

L�m sao hết m� hoặc?

Sao gọi l� Phật tử

C�ng thứ lớp v� ảnh (nir�bh�sa)?

Do đ�u h�a c�i nước

C�c tướng v� ngoại đạo?

Giải tho�t đến nơi n�o?

Ai bị tr�i, ai mở?

Cảnh giới thiền ra sao?

Tại sao c� ba thừa?

Nh�n duy�n g� sinh ph�p?

C�i g� nh�n g� quả?

Ai n�i l�a bốn nghĩa?

Do đ�u c�c c�i sinh?

Sao gọi định v� sắc?

Sao gọi Diệt tận định?

Thế n�o l� tưởng diệt?

L�m sao từ định gi�c?

V� sao sinh hoạt động?

Th�n đi, đứng nắm giữ?

L�m sao thấy sự vật?

L�m sao v�o c�c "địa"?

L�m sao c� Phật tử?

Ai ph� được ba c�i?

Ở đ�u, th�n ra sao?

Sinh v� tr� nơi n�o?

L�m sao đặng thần th�ng

Tự tại v� ch�nh định?

T�m tam muội ra sao?

Nguyện Phật v� con n�i

Sao gọi l� t�ng thức?

Sao gọi l� � thức?

L�m sao c�c kiến khởi?

L�m sao c�c kiến diệt?

T�nh, phi t�nh l� g�?

V� sao n�i duy t�m?

V� sao kiến lập tướng?

Sao gọi l� V� ng�?

Sao l� kh�ng ch�ng sinh?

Sao l� t�y tục n�i?

L�m sao để khỏi khởi

Thường kiến v� đoạn kiến?

Sao Phật c�ng ngoại đạo

Tướng vốn kh�ng kh�c nhau?

L�m sao đời vị lai

C� c�c bộ ph�i sinh?

Sao gọi l� T�nh kh�ng?

Sao gọi s�t na diệt?

Thai tạng từ đ�u sinh?

Sao thế gian bất động?

V� sao bảo cuộc đời

Như huyễn, lại như mộng

Như th�nh C�n th�t b�

Như �nh nước sa mạc

Như vừng trăng đ�y nước?

"Bồ đề phần" l� sao?

"Gi�c phần" từ đ�u khởi?

V� sao c�i nước loạn?

V� sao hữu kiến sinh?

L�m sao biết thế ph�p?

L�m sao l�a văn tự?

Sao l� "như kh�ng hoa"?

Kh�ng sinh cũng kh�ng diệt?

Ch�n như c� mấy loại?

"Độ t�m" c� mấy loại?

Sao l� như hư kh�ng?

Sao l� l�a ph�n biệt?

V� thứ tự c�c "địa"?

Sao l� được v� ảnh?

Sao l� hai v� ng�?

Sao l� hết sở tri?

Th�nh tr� c� mấy loại?

C� mấy loại giới ph�p

Phật chế cho ch�ng sinh?

Ngọc b�u d�ng t�n qu�

Từ đ�u m� xuất hiện?

Ai sinh ra ng�n ngữ

Ch�ng sinh v� c�c vật?

Năm minh v� kỹ thuật

Ai l�m cho s�ng tỏ?

Kệ tụng (g�th�) c� mấy loại?

Trường h�ng c� mấy thứ?

Đạo l� mấy bất đồng?

Giải th�ch bao sai biệt?

Ăn uống ấy ai l�m?

�i dục v� sao khởi?

Sao gọi Chuyển lu�n vương

Cho đến c�c tiểu vương?

L�m sao vua giữ nước?

Ch�ng trời c� mấy loại?

Đất, mặt trời, trăng, sao

C�c thứ ấy thế n�o?

Giải tho�t c� mấy loại?

Mấy loại thầy tu h�nh?

Sao gọi A x� l�?

Đệ tử bao nhi�u hạng?

Như lai c� mấy loại?

Chuyện tiền th�n ra sao?

Ch�ng ma v� dị gi�o?

Mỗi thứ c� bao nhi�u?

Tự t�nh bao sai biệt?

T�m c� bao nhi�u loại?

Giả lập nghĩa l� g�?

Xin Phật giải th�ch cho

Từ đ�u sinh m�y gi�?

Niệm, tr� v� sao c�?

Bụi, bờ, c�y h�ng lớp

C�c thứ ấy ai l�m?

Những th� vật voi ngựa

Nh�n g� bị bắt giữ?

Sao c� người h�n xấu?

Xin Phật giải cho con

Sao gọi l� s�u thời?

Nhất xiển đề do đ�u?

G�i, trai v� bất nam?

Do đ�u m� sinh khởi?

Sao l� tu tiến bộ?

Sao l� tu thụt l�i?

Thầy du gi� mấy hạng

Dạy người tu ph�p ấy?

Ch�ng sinh sinh c�c đường

H�nh sắc, tướng ra sao?

Gi�u c�, rất an ổn

Ấy l� do nh�n g�?

Sao c� d�ng Th�ch ca?

Sao c� d�ng Cam gi�?

Ti�n nh�n khổ hạnh l�u

Ấy do ai chỉ gi�o?

L�m sao Phật Thế T�n

Hiện th�n khắp c�c c�i

Ch�ng Phật tử v�y quanh

Đủ c�c lo�i sai biệt?

V� sao kh�ng ăn thịt?

Nh�n g� dạy bỏ thịt?

C�c ch�ng sinh ăn thịt

Do nh�n g� m� ăn?

Sao c� c�c c�i nước

Tr�ng như h�nh trời trăng

Tu di v� hoa sen

Chữ vạn, tượng sư tử?

Sao c� c�c c�i nước

Như lưới trời Đế th�ch

Lật �p hoặc nằm nghi�ng

M� th�nh c�c m�n b�u?

Sao c� c�c c�i nước

Như nhật nguyệt kh�ng dơ

Hoặc như h�nh hoa quả,

Ống s�o, trống eo nhỏ?

Phật Biến h�a l� g� (Nirm�nikabuddha)?

V� phật Dị thục sinh? (Vip�kajabuddha)

C�ng phật Ch�n như tr� (Tath�t�jn�nabuddha)?

Xin giải th�ch cho con.

V� sao ở Dục giới

Kh�ng th�nh Đẳng ch�nh gi�c?

Sao ở Sắc cứu c�nh (Akanistha)?

L�a nhiễm được tr� tuệ?

Ai sẽ giữ ch�nh ph�p?

Phật trụ thế bao l�u?

Ch�nh ph�p trụ d�i, ngắn?

Tất đ�n c� mấy loại?

Kiến chấp c� bao nhi�u?

V� sao lập luận tạng?

Cho đến c�c Tỳ kheo

Hết thảy c�c Phật tử

Độc gi�c v� Thanh văn

L�m sao chuyển c�c thức?

L�m sao được v� tướng?

L�m sao được Thế th�ng?

L�m sao được xuất thế?

Lại v� nh�n duy�n g�

T�m ở trong bảy địa?

Tăng gi� c� mấy loại?

Sao gọi l� ph� tăng?

L�m sao v� ch�ng sinh

Rộng n�i phương cứu liệu?

Cớ g� Đại m�u ni

N�i l�n lời như vầy:

"Ca diếp, C�u lưu t�n

C�u na h�m l� ta?"

Cớ g� n�i đoạn thường?

V� n�i ng�, v� ng�?

Sao kh�ng thường n�i thật:

"Hết thảy do t�m tạo"?

Sao c� rừng nam nữ

Ha l� (Har�taki), am ma la (�mal�vana)?

K� la b� (Kail�sa), Lu�n vi�n (Cakrav�da)?

Cho đến n�i kim cương (vajr�)

Trong c�c chỗ ấy c�

V� lượng b�u trang nghi�m

Ti�n nh�n, c�n th�t b�

Tất cả đều sung m�n

Đấy do nh�n duy�n g�?

Xin Phật v� con n�i.

Nghe những lời hỏi về ph�p m�n tối thượng, ph�p m�n đại thừa "t�m Phật" vi diệu ấy, đức Thế T�n liền bảo: "Hay thay, Đại huệ! H�y lắng nghe, lắng nghe. Như chỗ �ng hỏi, ta sẽ lần lượt n�i." V� ng�i n�i kệ tụng:

Sinh c�ng với kh�ng sinh

Niết b�n v� v� tướng

Lưu chuyển, v� tự t�nh

Ba la mật, phật tử

Thanh văn, B�ch chi Phật

Ngoại đạo, hạnh v� sắc

Tu di c�ng biển n�i

C� lao, c�c c�i đất

Tinh t� v� nhật nguyệt

Ch�ng trời, a tu la

Giải tho�t v� thần th�ng

Thiền định v� tam muội

Diệt v� c�c thần t�c

Bồ đề phần, B�t ch�nh

Thiền c�ng v� lượng t�m

C�c uẩn c�ng đến, đi

Cho đến diệt tận định

T�m sinh khởi n�i năng

T�m, �, thức, v� ng�

Năm ph�p, ba tự t�nh

Ph�n biệt, bị ph�n biệt

Hai loại kiến năng sở

Cội nguồn của c�c thừa

V�ng, ma ni, tr�n ch�u

D�ng họ lớn, xiển đề

Nước hỗn loạn, một Phật

Tr�, tr� chướng, đắc hướng

Ch�ng sinh, c� c�ng kh�ng

Voi, ngựa, th�, nh�n g�

V� sao bị bắt giữ

V� sao nh�n, th� dụ

Tương ưng th�nh tất đ�n?

Sở t�c v� năng t�c

N�i rừng v� m� hoặc?

L� ch�n thật "như thị"

Duy t�m, kh�ng cảnh giới?

C�c địa kh�ng thứ lớp

Kh�ng tướng, chuyển sở y?

Y phương, c�c nghệ thuật

Kỹ thuật, c�ng năm minh?

Tu di v� n�i, đất

Biển, trời trăng bao lớn?

Ch�ng sinh thượng, trung, hạ

Mỗi th�n bao vi trần?

Mỗi cung c� mấy trữu?

C�u l� x� mấy cung?

Nửa do tuần? Do tuần?

L�ng, thỏ v� bụi cửa?

Mỗi th�n bao vi trần?

Rận, l�ng d�, bột mạch?

Nửa đấu v� một đấu

Gồm bao nhi�u hạt l�a?

Một hộc v� mười hộc

Mười vạn v� thi�n ức

Cho đến tầm b� la (Vimvara: 10 triệu)

Mỗi m�n số bao nhi�u?

Mấy trần (anu) th�nh giới tử (sarsapa)?

Mấy giới tử th�nh thảo tử?

Lại c� mấy thảo tử

Mới th�nh một hạt đậu (m�sa)?

Mấy hạt đậu th�nh th� (Dharana)?

Mấy th� l� một lượng (Karsa)?

Mấy lượng th�nh một c�n (pala)?

Mấy c�n th�nh tu di (meru)?

Đấy những điều n�n hỏi

V� sao hỏi chuyện kh�c?

Thanh văn, B�ch chi Phật

C�c Phật v� Bồ t�t

Số lượng th�n bao nhi�u?

Mỗi th�n mấy vi trần?

Lửa, gi� c� mấy trần?

Mỗi căn c� mấy trần?

L�ng m�y, lỗ ch�n l�ng

Mấy trần th�nh mỗi thứ?

C�c sự việc như thế

Sao kh�ng đem hỏi ta.

V� sao được gi�u c�?

Sao l� chuyển lu�n vương?

L�m sao vua giữ nước?

L�m sao được giải tho�t?

Thế n�o l� Trường h�ng?

D�m dục v� ăn uống?

Thế n�o rừng nam nữ?

C�c n�i, kim cương sơn?

Như huyễn, mộng, ảo ảnh?

M�y do từ đ�u sinh?

Thời tiết l�m sao c�?

Nh�n g� c� m�i vị?

Nam, nữ v� bất nam

Phật, bồ t�t trang nghi�m?

Sao c� c�c n�i đẹp

Ti�n c�n th�t trang ho�ng?

Giải tho�t đến chỗ n�o?

Ai bị tr�i? Ai mở?

Sao l� cảnh giới thiền?

Biến h�a v� ngoại đạo?

Sao l� v� nh�n t�c?

Sao l� hữu nh�n t�c?

Sao l� chuyển c�c kiến?

Sao l� khởi suy lường?

L�m sao sạch suy lường?

Hoạt động từ đ�u sinh?

Sao gọi l� chuyển khứ?

Sao l� dứt c�c tưởng?

Sao l� sinh tam muội?

Ph� ba c�i l� ai?

Chỗ n�o, th�n ra sao?

Sao gọi l� kh�ng ng�?

Sao l� theo tục n�i?

�ng hỏi tướng ra sao?

Sao gọi l� phi ng�?

Sao gọi l� thai tạng

C�ng c�c chi phần kh�c?

Sao l� thấy đoạn thường?

Sao l� t�m một cảnh?

Sao l� tr� ng�n thuyết?

Giới, d�ng họ, Phật tử?

L� luận v� giải th�ch?

Sao l� thầy, đệ tử?

T�nh ch�ng sinh sai kh�c?

Ăn uống v� hư kh�ng?

Th�ng minh, ma, giả lập?

V� sao h�ng c�y b�y?

C�c c�u hỏi như thế

Nh�n g� hết thảy nước

C�c loại tướng kh�ng đồng?

C� c�i h�nh ống ti�u

Trống eo c�ng hoa quả

C� chỗ kh�ng �nh s�ng

Ti�n nh�n khổ hạnh l�u

Hoặc c� gi�ng họ qu�

Khiến ch�ng sinh t�n trọng

Hoặc c� kẻ hạ tiện

Bị người kh�c khinh khi?

V� sao trong c�i dục

Tu h�nh kh� th�nh Phật?

Ở c�i sắc cứu c�nh

Mới th�nh đẳng ch�nh gi�c?

V� sao người thế gian

Lại c� được thần th�ng?

Sao gọi l� tỳ kheo?

Sao gọi l� Tăng gi�?

Sao l� H�a, B�o Phật?

Phật tr� tuệ ch�n như?

L�m sao khiến t�m m�nh

An tr� trong bảy "địa"?

Nghĩa n�y v� c�c nghĩa

�ng nay đều hỏi ta

Như Phật trước đ� n�i

Đủ một trăm t�m c�u

Mỗi mỗi tướng tương ưng

Xa l�a c�c lỗi chấp

Lại l�a ph�p thế tục

Do ng�n ngữ m� th�nh

Ta nay v� �ng n�i

Phật tử kh� lắng nghe.�

Khi ấy Bồ t�t Đại huệ bạch Phật:

Bạch Thế T�n! Sao l� 108 c�u?

Phật dạy:

N�y Đại huệ! C�i gọi l� sinh c� (mệnh đề về sinh) phi sinh, thường phi thường, tướng phi tướng, tr� dị phi tr� dị, s�t na phi s�t na, tự t�nh phi tự t�nh, kh�ng phi kh�ng, đoạn phi đoạn, t�m phi t�m, trung phi trung, duy�n phi duy�n, nh�n phi nh�n, phiền n�o phi phiền n�o, �i phi �i, phương tiện phi phương tiện, thiện xảo phi thiện xảo, thanh tịnh phi thanh tịnh, tương ưng phi tương ưng, th� dụ phi th� dụ, đệ tử phi đệ tử, sư phi sư, chủng t�nh phi chủng t�nh, tam thừa phi tam thừa, v� ảnh tượng phi v� ảnh tượng, nguyện phi nguyện, tam luận phi tam luận, ti�u tướng phi ti�u tướng, hữu phi hữu, v� phi v�, c�u phi c�u, tự chứng th�nh tr� phi tự chứng th�nh tr�, hiện ph�p lạc phi hiện ph�p lạc, s�t phi s�t, trần phi trần, nước phi nước, cung phi cung, d�ng giống lớn phi d�ng giống lớn, x� lậu phi x� lậu, thần th�ng phi thần th�ng, hư kh�ng phi hư kh�ng, m�y phi m�y, mỹ thuật phi mỹ thuật, kỹ thuật phi kỹ thuật, gi� phi gi�, đất phi đất, t�m phi t�m, giả lập phi giả lập, thể t�nh phi thể t�nh, uẩn phi uẩn, ch�ng sinh phi ch�ng sinh, gi�c phi gi�c, Niết b�n phi Niết b�n, hiểu biết phi hiểu biết, ngoại đạo phi ngoại đạo, hỗn loạn phi hỗn loạn, huyễn phi huyễn, mộng phi mộng, lửa phi lửa, ảnh tượng phi ảnh tượng, v�ng lửa phi v�ng lửa, C�n th�nh phi C�n th�nh, trời phi trời, ăn uống phi ăn uống, d�m dục phi d�m dục, thấy phi thấy, đ�o bỉ ngạn phi đ�o bỉ ngạn, th�nh phi th�nh, nhật nguyệt tinh t� phi nhật nguyệt tinh t�, đế phi đế, quả phi quả, diệt phi diệt, diệt khởi phi diệt khởi, y phương phi y phương, tướng phi tướng, chi phần phi chi phần, thiền phi thiền, m� phi m�, hiện phi hiện, hộ phi hộ, d�ng họ phi d�ng họ, ti�n phi ti�n, vua phi vua, nhiếp thọ phi nhiếp thọ, qu� phi qu�, k� ức phi k� ức, nhất xiển đề phi nhất xiển đề, nữ nam bất nam phi nữ nam bất nam, m�i vị phi m�i vị, t�c phi t�c, th�n phi th�n, suy lường phi suy lường, động phi động, căn phi căn, hữu vi phi hữu vi, nh�n quả phi nh�n quả, sắc cứu c�nh phi sắc cứu c�nh, thời tiết phi thời tiết, c�y d�y phi c�y d�y, sự vật phi sự vật, diễn thuyết phi diễn thuyết, quyết định phi quyết định, luật tạng phi luật tạng, tỳ kheo phi tỳ kheo, trụ tr� phi trụ tr�, văn tự phi văn tự. N�y Đại huệ! 108 nghĩa n�y đều l� những g� Phật qu� khứ đ� n�i.

Đại huệ Bồ t�t bạch Phật:

Bạch Thế T�n! C�c thức c� mấy thứ sinh tr� diệt?

Phật dạy:

Đại huệ, c�c thức c� hai thứ sinh tr� diệt, kh�ng phải d�ng suy lường đo t�nh m� biết được. Ấy l� tương tục sinh v� tướng sinh, tương tục tr� v� tướng tr�, tương tục diệt v� tướng diệt. C�c thức c� ba tướng: chuyển tướng, nghiệp tướng, ch�n tướng. Đại huệ! Thức n�i rộng c� 8 thức, lược n�i th� c� hai: hiện thức v� ph�n biệt sự thức. Đại huệ! Như trong gương s�ng c�c h�nh sắc đều hiện r�, hiện thức cũng thế. Đại huệ! Hiện thức v� ph�n biệt sự thức, hai thức n�y kh�ng kh�c nhau, ch�ng l�m nh�n cho nhau. Hiện thức lấy sự biến h�a "bất tư ngh� hu�n" l�m nh�n, ph�n biệt sự thức lấy sự ph�n biệt cảnh giới v� tập kh� h� luận từ v� thỉ l�m nh�n. Đại huệ! Những tập kh� hư vọng ph�n biệt của thức a lại da diệt th� hết thảy căn thức diệt, ấy gọi l� tướng diệt. Đại huệ! Tương tục diệt ấy l� nh�n sở y diệt c�ng sở duy�n diệt th� tương tục cũng diệt. Nh�n sở y l� tập kh� h� luận hư vọng, sở duy�n l� cảnh giới do tự t�m thấy v� ph�n biệt th�nh. Đại huệ! Th� như nắm b�n v� vi trần kh�ng kh�c nhau, cũng kh�ng phải l� một. V�ng v� đồ trang sức cũng thế. Đại Huệ, nếu b�n v� vi trần kh�c nhau th� đ�ng lẽ b�n kh�ng do vi trần hợp th�nh, n�n n�i kh�ng kh�c. Nếu nắm b�n v� vi trần kh�ng kh�c, th� đ�ng ra kh�ng thể ph�n biệt nắm b�n với vi trần. Đại huệ! Chuyển thức v� tạng thức nếu kh�c nhau, th� tạng thức kh�ng thể l�m nh�n cho c�c chuyển thức. Nếu kh�ng kh�c th� khi chuyển thức diệt, lẽ ra tạng thức cũng diệt lu�n, song kỳ thật ch�n tướng của tạng thức kh�ng diệt. Đại huệ! Ch�n tướng của tạng thức kh�ng diệt, chỉ c� nghiệp tướng của n� diệt. Nếu ch�n tướng diệt th� tạng thức cũng diệt hay sao? Nếu tạng thức diệt, th� kh�ng kh�c g� thuyết đoạn diệt của ngoại đạo. Đại huệ! Ngoại đạo lập thuyết thế n�y: c�i thức tương tục nắm giữ cảnh giới diệt th� thức tương tục từ v� thỉ cũng diệt. Đại huệ! Những người ngoại đạo bảo thức tương tục do một t�c giả tạo ra chứ kh�ng n�i nh�n thức do sắc, h�nh, �nh s�ng h�a hợp m� sinh; chỉ n�i t�c giả l�m nh�n sinh ra. T�c giả ấy l� g�? Họ kể ra Thắng t�nh (Pradh�na), trượng phu (purusa), Tự tại (�s'vara), Thời (k�la) v� vi trần (anu) l� những ph�p năng t�c. Lại nữa, n�y Đại huệ! c� bảy m�n tự t�nh, ấy l� Tập (Samudaya), T�nh (Bh�va), Tướng (Laksana), Đại chủng (Mah�bh�ta), nh�n (hetu), duy�n (pratyaya), Th�nh (nispatti). V� nữa, n�y Đại huệ, c� bảy thứ đệ nhất nghĩa, l�: T�m sở h�nh (cittagocara), Tr� sở h�nh (Jn�nagocara), nhị kiến sở h�nh (Drstidvayagocara), si�u nhị kiến sở h�nh (Drstidvay�tikr�ntagocara), si�u tử địa sở h�nh, Như lai sở h�nh, Như lai tự chứng th�nh tr� sở h�nh (Tath�gatasyapraty�tma- gatigiocarah). N�y Đại huệ, ấy l� ph�p tự tại, t�m đệ nhất nghĩa của tất cả Như lai Ứng Ch�nh đẳng gi�c trong ba đời qu� khứ, hiện tại, vị lai, d�ng t�m n�y m� th�nh tựu c�c ph�p tối thượng của Như lai ở thế gian v� xuất thế gian, d�ng tuệ nh�n của bậc th�nh m� thể nhập c�c tự tướng v� cọng tướng, thảy đều an lập. Những g� c�c bậc ấy an lập kh�ng đồng với chỗ lập thuyết của ngoại đạo �c kiến. Đại huệ ! Sao gọi l� �c kiến ngoại đạo? Ấy l� kh�ng biết rằng cảnh giới vốn do tự t�m ph�n biệt m� hiện, đối tự t�nh đệ nhất nghĩa m� chấp c�, kh�ng, khởi ra ng�n thuyết. Đại huệ! Ta nay sẽ n�i, nếu biết r� cảnh giới l� như huyễn, do tự t�m hiện, th� sẽ diệt khổ v� vọng tưởng ba c�i, diệt c�c v� tri, �i, nghiệp, duy�n. Đại huệ, c� những b� la m�n v� sa m�n vọng chấp c�i vốn kh�ng v� cho rằng những ph�p hiện ở ngo�i y theo nh�n quả, thời gian m� tr�, hoặc cho rằng uẩn giới xứ theo duy�n m� sinh, tr�, sau khi hiện hữu th� hoại diệt. Đại huệ! Quan niệm của những người kia đối với c�c ph�p như tương tục, t�c dụng, sinh diệt, hiện hữu, Niết b�n, đạo, nghiệp, quả, đế ... đều l� l� luận ph� hoại, đoạn diệt. V� sao? Bởi v� họ kh�ng đạt được hiện ph�p (pratyaksa), kh�ng thấy căn bản. Đại huệ! Th� như chiếc b�nh vỡ kh�ng thể l�m được việc của n�, lại như hạt giống ch�y kh�ng thể sinh mầm, đ�y cũng thế. Nếu c�c ph�p uẩn giới xứ đ� hiện sẽ diệt, n�n biết đấy tất kh�ng phải tương tục sinh, v� ch�ng kh�ng c� nh�n, chỉ c� tự t�m hư vọng thấy th�nh. Lại nữa, Đại huệ! Nếu thức vốn kh�ng, do ba duy�n hợp m� sinh, th� đ�ng lẽ r�a cũng sinh l�ng, c�t sẽ sinh dầu; như vậy T�n (pratijn�) của ngươi hỏng, v� tr�i với nghĩa quyết định (niyama); những g� lập ra tất sẽ th�nh v� dụng. Đại huệ! Ba ph�p hợp l�m duy�n l� do t�nh nh�n quả m� n�i, v� như vậy c� (những ph�p như) hiện tại qu� khứ vị lai, hữu v� v�. Nếu họ cứ ở tr�n lập trường l� gi�o (yukty�gama) ấy, th� những g� họ chứng minh sẽ l� do luận l�, l� gi�o của họ, v� k� ức những quan niệm sai lầm sẽ m�i m�i hu�n tập họ (theo bản Suzuki). Đại huệ! Kẻ ph�m phu ngu dốt bị �c kiến cắn rỉa, t� kiến m� hoặc, v� tr� m� vọng n�i l� Nhất thiết tr�. Đại huệ! Lại c� c�c sa m�n, b� la m�n, qu�n hết thảy ph�p kh�ng tự t�nh, như m�y giữa hư kh�ng, như v�ng lửa quay, như th�nh biến h�a của lo�i C�n th�t b�, như huyễn h�a, như ảo ảnh, như trăng dưới nước, như cảnh chi�m bao, tất cả đều kh�ng ngo�i t�m, chỉ v� c�i thấy hư vọng từ v� thỉ m� chấp thật c� cảnh giới b�n ngo�i. Qu�n như thế rồi, họ bặt dứt c�c duy�n ph�n biệt, xa l�a danh nghĩa m� vọng t�m �m giữ, biết rằng th�n, t�i sản v� nh� cửa, tất cả đều l� cảnh giới tạng thức, kh�ng c� năng sở, kh�ng c� sinh, trụ, diệt, họ thường tư duy như thế kh�ng rời. Đại huệ! Những đại Bồ t�t ấy kh�ng l�u sẽ xem b�nh đẳng giữa sinh tử v� Niết b�n (sams�ranirv�na), được hạnh đại bi phương tiện kh�ng cần dụng c�ng, qu�n s�t ch�ng sinh như huyễn như h�a, như h�nh ảnh theo duy�n m� sinh, biết ngo�i t�m kh�ng c� c�c cảnh giới. C�c vị ấy sẽ thực h�nh đạo v� tướng, dần tiến l�n c�c "địa", an tr� trong ch�nh định, hiểu r� ba c�i do t�m, chứng được định Như huyễn (M�yopamasam�dhi), tuyệt dứt c�c ảnh tượng, th�nh tựu tr� tuệ, chứng ph�p v� sinh, nhập định kim cương dụ (vajravimbopama), sẽ được Phật th�n (Tath�gatak�ya). Nhưng vị ấy sẽ thường tr� trong Như như (Tath�ta) m� khởi c�c thần th�ng biến h�a, trang sức bằng tự tại, tr� tuệ, phương tiện để dạo chơi c�c c�i Phật, xa l�a c�c ngoại đạo. T�m, �, thức, lần lượt chuyển y m� th�nh tựu th�n Như lai. Đại huệ! C�c vị đại Bồ t�t muốn được th�n Phật, phải xa l�a uẩn giới xứ, v� đấy l� c�c ph�p do nh�n duy�n sinh, xa l�a c�c ph�p sinh, tr�, diệt, ph�n biệt, h� luận. Chỉ n�n ch� t�m qu�n s�t ba c�i l� do tập kh� hư vọng từ v� thỉ khởi l�n, tư duy Phật địa vốn v� tướng, v� sinh, l� th�nh ph�p tự chứng. Như thế sẽ được t�m tự tại, hạnh kh�ng cần dụng c�ng, như ngọc ma ni hiện đủ thứ h�nh sắc, đạt l� duy t�m, tuần tự nhập v�o c�c địa. Bởi thế, n�y Đại huệ, c�c bậc đại Bồ t�t n�n si�ng tu học ch�n l� tự chứng n�y.

KINH ĐẠI THỪA NH�̣P LĂNG-GIÀ

MỤC-LỤC-- -->>

[M] [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7]

�

TRANG CHỦ*--KINH ĐI�̉N*--ĐẠI TẠNG KINH*--TH�̀N CHÚ*--HÌNH ẢNH*--中文*--ENGLISH

Uploaded / Updated on 2021-07-08

�