KINH ĐẠI THỪA BẢN SINH T�M ĐỊA QU�N 1-4

�� Một thời Đức Phật ở trong n�i Kỳ x� quật, thuộc th�nh Vương x� c�ng với ba vạn hai ng�n đại Tỳ kheo. C�c vị đều l� bậc A la h�n: t�m thiện giải tho�t, tuệ thiện giải tho�t, chỗ tạo t�c đ� xong, bỏ mọi g�nh nặng, việc lợi m�nh đ� được, hết mọi sự r�ng buộc trong c�c c�i, đạt được đại tự tại, an trụ trong giới phẩm thanh tịnh, phương tiện kh�o l�o, tr� tuệ trang nghi�m, chứng được t�m ph�p giải tho�t, đến bờ Niết b�n. T�n của c�c vị ấy l� Cụ thọ A-Nh�-Kiều-Trần-Như, A-Sử-Bỉ-Thất-Đa, Ma-Ha-Na-Ma, Ba-Đế-Lợi-Ca, Ma-Ha Ca-Diếp, Kiều-Phạm-Ba-Đề, La-Ba-Đa, Ưu-L�u-Tần-Loa Ca-Diếp, Na-Đề Ca-Diếp, Gi�-Gia Ca-Diếp, X�-Lợi-Phất, Đại Mục-Kiền-Li�n, Ma-ha Ca-Chi�n-Di�n, Ma-ha Ca-Tỳ-Na, Ch�n-Đề-Na, Ph�-L�u-Na, Di-Đa-La-Ni-Tử, A-Ni-L�u-Đ�, Vi-Diệu-T�, Tu-Bồ-Đề, Bạc-C�u-La, T�n-Đ�-La-Nan-Đ�, La-Hầu-La... c�c vị như thế đều l� Cụ thọ, A la h�n.

�� V� c� những bậc Hữu học như �ng A-Nan... đều c�ng với h�ng trăm ng�n quyến thuộc, c�ng nhau đảnh lễ ch�n Phật, rồi lui ra ngồi về m�t b�n.

�� Lại c� t�m vạn bốn ng�n vị Đại Bồ t�t c�ng ở chỗ Đức Phật. C�c vị đều l� Đại Ph�p vương tử, Nhất sinh bổ xứ, c� uy đức lớn như Đại Long vương, trăm phước vi�n m�n, th�n quang ch�i lọi như ng�n mặt trời l�m quang đ�ng mọi tối tăm, tr� tuệ lắng suốt, hơn cả biển lớn; hiểu thấu cảnh giới b� mật của chư Phật, đốt đuốc đại ph�p, dẫn dắt ch�ng sinh; l�m bậc Đại thuyền sư trong bể sinh tử, thương x�t ch�ng sinh như con đỏ, thường bố th� cho ch�ng sinh sự an vui trong mọi l�c, tiếng khen đồn khắp mười phương thế giới; thần th�ng vi diệu, lực dụng tự tại, đ� thấu r� được c�c m�n Tổng tr�; đủ bốn ph�p biện t�i v� ngại tự tại, đ� vi�n m�n được đại nguyện tự tại, th�nh tựu tốt đẹp sự nghiệp tự tại, đ� chứng nhập được Tam muội tự tại, ho�n to�n vi�n m�n phước đức tự tại; thường l� người bạn kh�ng phải thỉnh của ch�ng sinh, trải qua v� lượng kiếp si�ng tu S�u độ, lu�n phụng sự chư Phật khắp nơi, kh�ng an trụ nơi Niết b�n; dứt mọi phiền n�o, chủng tử tập kh� đều trừ, tuy sinh trong s�u đường nhưng kh�ng hề vướng mắc lỗi lầm, lu�n hiện th�n khắp mười phương giảng thuyết diệu ph�p, trong v� lượng thế giới, gi�o h�a, đem lại lợi �ch cho mọi lo�i; ngăn ngoại đạo, n�n dẹp t�m t�, xa l�a nh�n chấp đoạn, chấp thường, l�m cho ch�ng sinh sinh ra ch�nh kiến m� kh�ng c�n c� tướng dao động, lui tới; chẳng phải trang nghi�m m� l� l�m trang nghi�m cả mười phương c�i Phật, kh�ng n�i m� như n�i ra tất cả diệu l� tịch diệt, an trụ nơi v� sở trụ, độ ch�ng sinh trong c�c c�i trời, người; thọ nhận nơi v� sở thọ c�c ph�p mầu vui vẻ, rộng lớn; mặc �o gi�o tinh tấn, cầm gươm tr� tuệ, đ�nh vang trống ph�p, ph� bọn ma qu�n; th�n thường thị hiện ngồi khắp trong đạo tr�ng, thổi loa đại ph�p để gi�c ngộ mọi lo�i; tất cả c�c lo�i hữu t�nh đều được nhờ lợi �ch, ai nghe qua t�n hiệu, tr�ng thấy sắc th�n đều c� được ba tr�, ngộ được ph�p của ba đời; biết r� c�c căn lanh lợi, ngu độn của ch�ng sinh, t�y bệnh cho thuốc, kh�ng c�n mọi thứ nghi hoặc; chia rải m�y ph�p lớn, rưới mưa cam lộ, chuyển tr� ấn ph�p lu�n kh�ng tho�i chuyển, đ�ng ngục sinh tử, mở cửa Niết b�n; ph�t thệ nguyện rộng cho đến khi hết đời vị lai, nguyện độ tho�t tất cả quần sinh. C�c vị Bồ t�t ấy kh�ng bao l�u sẽ được đạo quả V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c. C�c vị ấy l�: Bồ t�t V�-Cấu, Bồ t�t Di-Lặc, Bồ t�t Sư-Tử-Hống, Bồ t�t Diệu-C�t-Tường, Bồ t�t Duy-Ma-Cật, Bồ t�t Qu�n-Tự-Tại, Bồ t�t Đắc-Đại-Thế, Bồ t�t Kim-Cang-Tạng-Vương, Bồ t�t Địa-Tạng-Vương, Bồ t�t Hư-Kh�ng-Tạng-Vương, Bồ t�t Đ�-La-Ni Tự-Tại-Vương, Bồ-t�t Tam-Muội Tự-Tại-Vương, Bồ t�t Diệu-Cao-S�n-Vương, Bồ t�t Đại-Hải-Th�m-Vương, Bồ t�t Diệu-Biện-Nghi�m-Vương, Bồ t�t Hoan-Hỷ-Cao-Vương, Bồ t�t Đại-Thần-Biến-Vương, Bồ t�t Ph�p-Tự-Tại-Vương, Bồ t�t Thanh-Tịnh-Vũ-Vương, Bồ t�t Dược-Vương, Bồ t�t Dược-Thượng, Bồ t�t Liệu-Phiền-N�o-Bệnh, Bồ t�t Bảo-S�n, Bồ t�t Bảo-T�i, Bồ t�t Bảo-Thượng, Bồ t�t Bảo-Đức, Bồ t�t Bảo-Tạng, Bồ t�t Bảo-T�ch, Bồ t�t Bảo-Thủ, Bồ t�t Bảo-Thủ-Ấn, Bồ t�t Bảo-Quang, Bồ t�t Bảo-Th�, Bồ t�t Bảo-Tr�ng, Bồ t�t Đại-Bảo-Tr�ng, Bồ t�t Bảo-Vũ, Bồ t�t Bảo-Đạt, Bồ t�t Bảo-Trượng, Bồ t�t Bảo-Kế, Bồ t�t Bảo-C�t-Tường, Bồ t�t Bảo-Tự-Tại, Bồ t�t Chi�n-Đ�n-Hương, Bồ t�t Đại-Bảo-Cự, Bồ t�t Đại-Bảo-Nghi�m, Bồ t�t Nhật-Quang, Bồ t�t Nguyệt-Quang, Bồ t�t Tinh-Quang, Bồ t�t Hỏa-Quang, Bồ t�t Điện-Quang, Bồ t�t Năng-Niệm-Tuệ, Bồ t�t Ph�-Ma, Bồ t�t Thắng-Ma, Bồ t�t Thường-Tinh-Tấn, Bồ t�t Bất-Hưu-Tức, Bồ t�t Bất-Đoạn-Đại-Nguyện, Bồ t�t Đại-Danh-Xưng, Bồ t�t V�-Ngại-Biện-T�i, Bồ t�t V�-Ngại-Chuyển-Ph�p-Lu�n. C�c vị Bồ t�t như Đại Bồ t�t V�-Cấu... tr�n đ�y như thế, c�ng với h�ng trăm ng�n quyến thuộc đều tới ph�p hội nghe Đức Phật thuyết ph�p.

�� Lại c� ức vạn Thi�n tử nơi s�u c�i trời thuộc Dục giới như� Thi�n tử Thiện-Trụ, Thi�n tử Uy-Đức, Thi�n tử Phổ-Quang, Thi�n tử Thanh-Tịnh-Tuệ, Thi�n tử C�t-Tường, Thi�n tử Đại-C�t-Tường, Thi�n tử Tự-Tại, Thi�n tử Đại-Tự-Tại, Thi�n tử Nhật-Quang, Thi�n tử Nguyệt-Quang... Trong số c�c vị Thi�n tử đ�, Th�ch Đề-Ho�n-Nh�n� l�m Thượng thủ. V�, c�c vị đều ưa th�ch diệu ph�p Đại thừa, nguyện theo v� phụng sự Như Lai trong ba đời, v�o cảnh giới b� mật bất tư nghị, l�m trang nghi�m c�c hội đạo tr�ng của chư Phật. Tất cả c�c vị Thi�n tử ấy c�ng với h�ng trăm ng�n quyến thuộc đều đến ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

�� Lại c� hằng h� sa Thi�n tử trong c�i sắc như Thi�n tử Đại-Quang-Phổ-Chiếu, Thi�n tử V�-Cấu-Trang-Nghi�m, Thi�n tử Thần-Th�ng-Du-H�, Thi�n tử Tam-Muội-Tự-Tại, Thi�n tử Đ�-La-Ni Tự-Tại, Thi�n tử Đại-Đ�-La-Di�n, Thi�n tử Vi�n-M�n-Thượng-Nguyện, Thi�n tử V�-Ngại-Biện-T�i, Thi�n tử C�t-Tường-Phước-Tuệ, Thi�n tử Thường-Ph�t-Đại-Nguyện... Trong số c�c vị Thi�n tử n�y, Quang-Minh-Đại-Phạm Thi�n vương l�m Thượng thủ. C�c vị ấy đều đầy đủ c�c ph�p Tam muội, thần th�ng, ưa thuyết giảng, giỏi biện t�i, thường phụng sự chư Phật Như Lai trong ba đời từ khi ở b�n gốc c�y Bồ đề, ngồi t�a Kim cang ph� ma qu�n rồi, chứng đạo Bồ đề cho đến khắp c�c ch�ng hội v� đều ở trong l�c đầu ti�n, khuyến thỉnh Như Lai chuyển xe diệu ph�p, mở cửa cam lộ, độ tất cả ch�ng sinh trong c�i trời, người; kh�o ngộ được nghĩa l� s�u xa b� mật của chư Phật, đối với đạo Đại Bồ đề, kh�ng c�n tho�i chuyển. Tất cả c�c vị Thi�n tử ấy c�ng với tất cả trăm ng�n quyến thuộc, đều tới ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

Lại c� bốn vạn t�m ng�n vị Đại Long vương như Long vương Ma-Na-Tư, Long vương Đức-Xoa-Ca, Long vương Nan-Đ�, Long vương Bạt-Nan-Đ�, Long vương A-Nốc-Đạt-Tr�, Long vương Đại-Kim-Diện, Long vương Như-�-Bảo-Ch�u, Long vương Vũ-Diệu-Tr�n-Bảo, Long vương Thường-Ch�-Cam-Vũ, Long vương Hữu-Đại-Uy-Đức, Long vương Cường-Lực-Tự-Tại... Trong c�c vị Long vương n�y, Long vương Sa-Kiệt-La l�m Thượng thủ. C�c vị ấy đều ưa th�ch diệu ph�p Đại thừa, ph�t thệ nguyện rộng, cung k�nh hộ tr� ch�nh ph�p. Tất cả c�c vị đại Long vương ấy c�ng với h�ng trăm ng�n quyến thuộc đều tới ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

�� Lại c� năm vạn t�m ng�n thần Dược xoa như thần Dược xoa Đại-Sư-Tử vương, thần Dược xoa Chuyển-Lu�n-Quang-Chiếu, thần Dược xoa Diệu-Na-La-Di�n, thần Dược xoa Thậm-Khả-Bố-�y, thần Dược xoa Li�n-Hoa-Quang-Sắc, thần Dược xoa Chư-Căn-Mỹ-Diệu, thần Dược xoa Ngoại-Hộ-Ch�nh-Ph�p, thần Dược xoa C�ng-Dường-Tam-Bảo, thần Dược xoa Vũ-Ch�ng-Tr�n-Bảo, thần Dược xoa Ma-Ni-B�t-la, ... Trong số c�c vị thần n�y, thần Dược xoa Tăng-Thận-Nhĩ-T� l�m Thượng thủ. C�c vị ấy đều đầy đủ �nh s�ng tr� tuệ kh� nghĩ b�n, ngọn đuốc tr� tuệ kh� nghĩ b�n, h�nh tướng tr� tuệ kh� nghĩ b�n, giới đức tr� tuệ kh� nghĩ b�n, thường v� ch�ng sinh chế phục những loại �c quỷ, khiến họ được an vui lớn, l�m cho phước đức, tr� tuệ được tăng trưởng; lu�n nối tiếp v� giữ g�n ph�p Đại thừa kh�ng bị đoạn tuyệt. Tất cả c�c vị thần Dược xoa n�y c�ng với h�ng trăm ng�n quyến thuộc đều tới ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

�� Lại c� t�m vạn ch�n ng�n C�n-th�t-b� vương như C�n-th�t-b� vương Đỉnh-Thượng-Bảo-Quan, C�n-th�t-b� vương Phổ-Ph�ng-Quang-Minh, C�n-th�t-b� vương Kim-Cang-Bảo-Tr�ng, C�n-th�t-b� vương Diệu-�m-Thanh-Tịnh, C�n-th�t-b� vương Biến-Ch�-Ch�ng-Hội, C�n-th�t-b� vương Phổ-Hiện-Chư-Phương, C�n-th�t-b� vương �i-Nhạo-Đại-Thừa, C�n-th�t-b� vương Chuyển-Bất-Tho�i-Lu�n... Trong số c�c vị C�n-th�t-b� vương n�y, C�n-th�t-b� vương Chư-Căn-Thanh-Tịnh l�m Thượng thủ. C�c vị ấy đối với Đại thừa đều sinh l�ng �i k�nh s�u xa, l�m lợi lạc cho ch�ng sinh, kh�ng bao giờ lười ch�n, mệt mỏi. Tất cả c�c vị C�n-th�t-b� vương ấy c�ng với h�ng trăm, ng�n quyến thuộc đều tới ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

�� Lại c� ng�n ức A-tu-la vương như A-tu-la vương La-hầu-La, A-tu-la vương Tỳ-Ma-Chất-Đa, A-tu-la vương Xuất-Hiện-Uy-Đức, A-tu-la vương Đại-Ki�n-Cố-Lực, A-tu-la vương Mỹ-Diệu-�m-Thanh, A-tu-la vương Quang-Minh-Biến-Chiếu, A-tu-la vương Đấu-Chiến-Hằng-Thắng, A-tu-la vương Thiện-Xảo-Hiển-H�a... Trong số c�c vị A-tu-la vương n�y, c� A-tu-la vương Quảng-Đại-Diệu-Biện l�m Thượng thủ. C�c vị ấy đều kh�o tu tập, xa l�a ng� mạn, thọ tr� ph�p Đại thừa, t�n k�nh Tam bảo. Tất cả c�c vị A-tu-la vương ấy c�ng với trăm ng�n quyến thuộc tới ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

�� Lại c� năm ức Ca-l�u-la vương như Ca-l�u-la vương Bảo Kế, Ca-l�u-la �vương Kim-Cang-Tịnh-Quang, Ca-l�u-la vương Tốc-Tật-Như-Phong, Ca-l�u-la vương Hư-Kh�ng-Tịnh-Tuệ, Ca-l�u-la vương Diệu-Th�n-Quảng-Đại, Ca-l�u-la vương T�m-Bất-Tho�i-Chuyển, Ca-l�u-la vương Quảng-Mục-Thanh-Tịnh, Ca-l�u-la vương Đại-Ph�c-Bảo-M�n, Ca-l�u-la vương Hữu-Đại-Uy-Đức, Ca-l�u-la vương Tr�-Tuệ-Quang-Minh. Trong số c�c vị Ca-l�u-la vương n�y, Ca-l�u-la vương Như-�-Bảo-Quang l�m Thượng thủ. C�c vị ấy đều th�nh tựu Ph�p nhẫn bất khởi, kh�o đem lại được những sự lợi �ch cho tất cả ch�ng sinh. Tất cả c�c vị Ca-l�u-la vương ấy c�ng với h�ng trăm ng�n quyến thuộc đều tới ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

�� Lại c� ch�n ức Khẩn-na-la vương như Khẩn-na-la vương Động-Địa, Khẩn-na-la vương Diệu-Bảo-Hoa-Tr�ng, Khẩn-na-la vương Bảo-Thọ-Quang-Minh, Khẩn-na-la vương Thiện-Ph�p-Quang-Minh, Khẩn-na-la vương Tối-Thắng-Trang-Nghi�m, Khẩn-na-la vương Hỏa-Ph�p-Quang-Minh, Khẩn-na-la vương Thọ-Tr�-Diệu-Ph�p, Khẩn-na-la vương Diệu-Bảo-Nghi�m-Sức, Khẩn-na-la vương Th�nh-Tựu-Diệu-Qu�n... Trong số c�c Khẩn-na-la vương n�y, Khẩn-na-la vương Duyệt-�-Nhạc-Thanh l�m Thượng thủ. C�c vị ấy đều đầy đủ diệu tuệ thanh tịnh, th�n t�m vui th�ch, dụng lực tự tại. Tất cả c�c vị Khẩn-na-la vương ấy c�ng với h�ng trăm ng�n quyến thuộc đều tới ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

�� Lại c� ch�n vạn t�m ng�n Ma-hầu-la-gi� vương như Ma-hầu-la-gi� vương Diệu-Kế, Ma-hầu-la-gi� vương Cụ-Đại-Uy-Đức, Ma-hầu-la-gi� vương Trang-Nghi�m-Bảo-Kế, Ma-hầu-la-gi� vương Tịnh-Nh�n-Vi-Diệu, Ma-hầu-la-gi� vương Quang-Minh-Bảo-Tr�ng, Ma-hầu-la-gi� vương Sư-Tử-Hung-Ức, Ma-hầu-la-gi� vương Như-S�n-Bất-Động, Ma-hầu-la-gi� vương Khả-�i-Quang-Minh... Trong số c�c vị Ma-hầu-la-gi� vương n�y, Ma-hầu-la-gi� vương Du-H�-Thần-Th�ng l�m Thượng thủ. C�c vị ấy đ� tu tập được phương tiện thiện xảo, l�m cho ch�ng sinh bỏ hẳn mọi sự tr�i buộc của �i dục. Tất cả c�c vị Ma-hầu-la-gi�-vương ấy c�ng với h�ng trăm ng�n quyến thuộc đều tới ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

�� Lại c� c�c vị Chuyển lu�n th�nh vương trong vạn ức quốc độ ở phương kh�c như Chuyển lu�n th�nh vương Kim-Lu�n, Chuyển lu�n th�nh vương Ng�n-Lu�n, Chuyển lu�n th�nh vương Đồng-Lu�n, Chuyển lu�n th�nh vương Thiết-Lu�n, c�ng với quyến thuộc l� ng�n người con v� bảy thứ b�u hết sức trang nghi�m với v� lượng voi, ngựa, xe cộ, v� số cờ phướn b�u giăng treo, v� số v�ng hoa, lọng b�u, tơ lụa, phất trần trắng, đủ thứ loại ch�u b�u, chuỗi ngọc v� c�ng qu� gi�, c�c thứ hương xoa, hương bột, h�a hợp mu�n thứ hương lạ vi diệu. V� mỗi người mang theo l� hương bằng mọi thứ b�u v� gi�, đốt hương đại bảo c�ng dường Đức Thế T�n, c�ng đem những lời n�i vi diệu khen ngợi tr� tuệ của Đức Như Lai hết sức th�m diệu như biển rộng, rồi bạch Phật:

�� -Bạch Đức Thế T�n, nay ch�ng con kh�ng cầu quả b�o hữu lậu trong ba c�i của h�ng trời, người. Ch�ng con chỉ cầu đạo V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c xuất thế gian m� th�i. Sở dĩ như thế l� v� trong ba c�i tuy ở nơi t�n qu�, hưởng phước vui nơi h�ng trời, người, nhưng, khi phước đời trước hết lại phải sinh v�o nẻo xấu �c chịu v� lượng khổ, như thế ai l� người c� tr� tuệ lại ưa th�ch sự vui sướng ở thế gian n�y!

�� C�c vị Chuyển lu�n n�i lời ấy rồi đều nhất t�m chắp tay v� c�ng với h�ng trăm ng�n quyến thuộc của họ đều an tọa nơi ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

�� Lại c� mười s�u vị Đại Quốc vương như Đại vương Tịnh Phạn nước Ca-tỳ-la, Tần-B�-Sa-La vương nước Ma-gi�-đ�, Đại vương Ca-Tư nước Ba-la-nại, Đại vương Vu-Xiển nước Hữu-Vu-Đ�, Ca-tỳ-na vương nước Sa-La... Trong mười s�u Đại vương v� c�c Tiểu vương ấy, vua Ba-tư-nặc quốc chủ nước X�-Vệ t�n l� Nguyệt-Quang l�m Thượng thủ. C�c vị ấy đều đầy đủ phước đức tr� tuệ thần th�ng, c� uy đức lớn như Chuyển lu�n vương, tất cả o�n địch đều tự nhi�n h�ng phục, nh�n d�n đ�ng đảo sung t�c, đất nước gi�u c�, an vui. C�c vị ấy từng vun trồng căn l�nh nơi v� thượng chư Phật n�n thường được chư Phật hộ niệm. Trong kiếp Trang nghi�m qu� khứ c� ng�n Đức Phật ra đời, c�c vị Đại vương, Tiểu vương ấy thường l�m th� chủ; trong Hiền kiếp hiện tại với ng�n Đức Phật ra đời, c�c vị Đại vương, Tiểu vương ấy cũng l�m th� chủ; trong kiếp Tinh t� sau n�y với ng�n Đức Phật ra đời, c�c vị ấy sẽ l�m th� chủ; cho đến đời vị lai tất cả chư Phật xuất hiện nơi thế gian, c�c vị vua ấy đều dốc hết sức mạnh của bản nguyện, thường l�m việc bố th� tạo mọi lợi �ch cho lo�i hữu t�nh, t�y nghi hội nhập c�c cửa phương tiện. Tuy l�m Quổc vương, nhưng c�c vị vua ấy kh�ng tham đắm sự vui sướng của thế gian, đều ch�n bỏ sinh tử, tu nh�n giải tho�t, dốc cầu Phật đạo, ưa th�ch ph�p Đại thừa, lu�n gi�o h�a đem lợi lạc cho quần sinh, kh�ng chấp trước c�c tướng, nối d�ng Tam bảo, khiến hạt giống đ� kh�ng hề đoạn tuyệt. C�c vị ấy v� duy�n nghe ph�p c�ng dường Như Lai, sắm sửa nhiều đồ ăn qu� gi�, k�nh cẩn đem hương hoa đến nơi Phật, c�ng với một vạn, hai vạn cho đến ng�n vạn c�c quyến thuộc đều ngồi nơi ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

�� Lại c� c�c phu nh�n của mười s�u Đại Quốc vương như phu nh�n Vi-Đề-Hy, phu nh�n Diệu-Thắng-Man, phu nh�n Thậm-Khả-�i-Nhạo, phu nh�n Tam-Giới-V�-Tỷ, phu nh�n Phước-B�o-Quang-Minh, phu nh�n Như-�-Bảo-Quang, phu nh�n Mạt-Lỵ, phu nh�n Diệu Đức�Trong c�c vị phu nh�n ấy, phu nh�n Th�-Thắng-Diệu-Nhan l�m Thượng thủ. C�c vị phu nh�n ấy đ� kh�o nhập được v� lượng c�c ph�p ch�nh định. Song v� muốn h�a độ ch�ng sinh, c�c phu nh�n ấy thị hiện nữ th�n, d�ng ba ph�p m�n giải tho�t tu tập t�m m�nh m� c� tr� tuệ lớn, phước đức vi�n m�n, thể hiện t�m đại từ đại bi, dứt mọi duy�n chấp, kh�ng hề bị ngăn ngại, thương x�t ch�ng sinh như con đỏ. Do sức mạnh từ bản nguyện, c�c phu nh�n ấy được gặp Thế T�n v� v� muốn nghe ph�p n�n tới nơi Phật, chi�m ngưỡng t�n nhan, mắt kh�ng hề chớp. C�c vị phu nh�n ấy đem v� lượng c�c thứ vật c�ng dường thượng diệu trong c�i người, k�nh d�ng l�n Thế T�n c�ng với v� số chuỗi ngọc b�u qu� gi� bậc nhất c�ng dường l�n Đức Như Lai, rồi c�c phu nh�n ấy c�ng với h�ng trăm ng�n quyến thuộc thảy ngồi lại nơi ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

�� Lại c� v� số người như Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, Ưu-b�-tắc, Ưu-b�-di, c�c B�-la-m�n, S�t-đế-lỵ, Phệ-x�, Th�-đạt-la, c�ng c�c Trưởng giả, Cư sĩ, tất cả nh�n d�n trong c�c c�i nước. C�c đại ch�ng ấy ph�t khởi l�ng tin thanh tịnh, �n s�u nặng, v� xưa kia đ� từng vun trồng căn l�nh, n�n sinh ra được gặp Phật nghe ph�p v� v� cầu đạo xuất thế, n�n khởi ra tưởng kh� gặp, m� tới chỗ Phật. Tới nơi, c�c vị ấy đều ph�t t�m, chắp tay v� c�ng với h�ng trăm ng�n quyến thuộc đều ngồi nơi ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

Lại c� v� số đồ ch�ng ngoại đạo như Khổ-hạnh ngoại đạo, Thế-tr� ngoại đạo, Nhạo-viễn-ly ngoại đạo, Lộ-gi�-gia-đ� ngoại đạo, m� Lộ-gi�-gia-trị-ca-nễ ngoại đạo l�m Thượng thủ. C�c ngoại đạo ấy đ� th�nh tựu năm ph�p thần th�ng bay đi tự tại v� ph�t t�m hy hữu, v� nh�n duy�n nghe ph�p n�n đi tới chỗ Đức Phật; mỗi vị c�ng với h�ng trăm ng�n quyến thuộc đều tới ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

�� Lại c� v� lượng v� số phi nh�n ngạ quỷ như quỷ V� T�i, quỷ Thực-Nh�n-Thổ, quỷ N�o-Ch�ng-Sinh, quỷ Thực-Di-Th�a, quỷ Thọc-Bất-B�o, quỷ X�-Cực-X�, quỷ Thực-Phẩn-Uế, quỷ Thực-Nh�n-Thai, quỷ Thực-Sinh-Tử, quỷ Thực-Bất-Tịnh, quỷ Sinh-C�t-Tường. Trong c�c loại quỷ ấy, đại Quỷ thần vương Tỳ-L�-Đ�-Gi� l�m Thượng thủ. C�c quỷ ấy đều l�a bỏ t�m độc �c, quy y Phật, Ph�p, Tăng v� hộ vệ ch�nh ph�p của Như Lai. C�c quỷ ấy v� duy�n nghe ph�p n�n đến nơi Phật, năm v�c gieo xuống đất cung k�nh lễ Phật v� v� khao kh�t được ngưỡng mộ c�ng đức của Đức Thế T�n n�n c�c quỷ ấy c�ng với h�ng trăm ng�n quyến thuộc đều ngồi tại ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

�� Lại c� v� lượng, v� số c�c vua của h�ng chim, th� như Mạng-mạng-điểu vương, Anh-vũ-điểu vương, c�ng Sư-tử vương, Tượng vương, Lộc vương. Trong tất cả c�c vua của h�ng chim th� ấy, Kim-sắc Sư tử vương l�m Thượng thủ. C�c vua của h�ng chim th� ấy đều quy mạng Bậc Đại Sư Như Lai, v� muốn nghe ph�p n�n đi đến nơi Phật v� t�y theo nguyện lực m� c�ng dường Đức Thế T�n. C�c vua của h�ng chim th� ấy bạch Phật:

�� -K�nh xin Đức Như Lai thương x�t nhận lấy sự c�ng dường �t ỏi của ch�ng con! Ch�ng con mong l�a bỏ hẳn hạt giống �c nghiệp trong ba đường, để được hưởng quả b�o phước lạc trong c�i trời, người; xin Như Lai mở rộng ph�p m�n cam lộ Đại thừa, để ch�ng con ch�ng dứt được ngu si v� sẽ được giải tho�t!

�� Khi c�c vua cầm th� n�i lời ấy rồi th� đều nhất t�m, chắp tay chi�m ngưỡng Như Lai v� c�ng với h�ng trăm ng�n quyến thuộc c�ng ngồi lại nơi ph�p hội nghe Phật thuyết ph�p.

�� Lại c� trăm ng�n Diễm-ma-la vương c�ng v� số c�c Đại La-s�t với đủ mọi h�nh loại, mọi �c vương, quan thuộc chốn u minh v� những ngục lại coi giữ việc h�nh, tra x�t tội phước, nhờ uy lực Phật, dứt bỏ t�m �c, c�ng Diễm-ma-la vương đến nghe ph�p v� bạch Phật:

�� -Bạch Đức Thế T�n, tất cả ch�ng sinh v� ngu si, tham đắm năm dục lạc, tạo năm tội nghịch n�n bị đọa v�o trong c�c địa ngục, lu�n chuyển v� c�ng tận. Sở dĩ bị như thế, l� do chỗ nghiệp nh�n của m�nh m� phải chịu khổ n�o nhiều, cũng như con tằm, c�i k�n ở đời, tự m�nh l�m ra sự r�ng buộc lấy m�nh li�n tục! K�nh xin Như Lai tu�n mưa ph�p lớn để diệt lửa địa ngục, tỏa gi� m�t l�nh, mở cửa giải tho�t để đ�ng k�n ba nẻo �c! Khi Diễm-ma vương n�i lời ấy rồi, liền đem mọi thứ ch�u b�u c�ng dường Như Lai, nhất t�m cung k�nh nhiễu quanh Phật trăm ng�n v�ng v� c�ng với h�ng trăm ng�n quyến thuộc đều lễ xuống ch�n Phật, rồi lui về một b�n để nghe Phật thuyết ph�p.

�� Bấy giờ, Đức Thế T�n ngồi tr�n t�a sư tử kết hoa sen b�u. T�a sư tử ấy m�u lưu ly biếc, do c�c thứ ngọc lạ t� điểm xen kẽ tạo th�nh; ngọc b�u pha l� l�m cuống sen, v�ng r�ng m�u t�a l�m c�nh sen v� d�ng ngọc Ma-ni l�m tua hoa trong đ�i sen. C� t�m vạn bốn ng�n hoa sen lớn qu� bằng v�ng tốt của ch�u Nam Di�m-ph�-đề l�m quyến thuộc. Đức Phật được đại ch�ng nhiễu quanh trước sau cung dường, cung k�nh, t�n trọng, t�n th�n.

�� Khi ấy, Đức Thế T�n ngồi kiết gi� tr�n t�a Sư tử, diện mạo uy nghi th� thắng như n�i Tu-di do bốn thứ b�u tạo th�nh ở trong bể lớn, tự nhi�n ph�t ra trăm ng�n mặt trời soi s�ng khắp hư kh�ng, ph�ng ra v� lượng �nh s�ng, ph� mọi tối tăm; v� cũng như ức vầng trăng tr�n ở trong c�c v� sao, tỏa ra �nh s�ng m�t l�nh cả thế giới. L�c ấy Đức Như Lai nhập ph�p Tam-muội Hữu-đỉnh-thiền-cực-thiện gọi l� T�m-anh-lạc-bảo trang nghi�m vương, an trụ nơi định ấy th�n t�m kh�ng động.

�� C�ng l�c, tất cả c�c vị Thi�n tử ở c�i V� sắc tung rải v� lượng thứ hoa hương vi diệu, từ trong hư kh�ng như m�y sa xuống. Mười t�m vị Phạm vương tr�n c�c c�i trời thuộc sắc giới, rải v� số những thi�n hoa tạp sắc, c�ng trăm ng�n vạn thứ diệu hương nơi c�i Phạm thi�n, đầy khắp hư kh�ng như m�y sa xuống. Chư Thi�n c�ng ch�ng Thi�n tử tr�n s�u c�i trời thuộc Dục giới, d�ng phước lực của c�i Thi�n, tung rải c�c thứ hoa, như hoa Ưu-đ�m-b�t-la, hoa Ba-đầu-ma, hoa C�u-vật-đầu, hoa Ph�n-đ�-lợi, hoa Chi�m-bặc-ca, hoa A-đề-mục-đa, hoa Ba-lợi-thi-ca, hoa T�-ma-na, hoa Mạn-đ�-la, hoa Ma-ha mạn-đ�-la, hoa Mạn-th�-sa, hoa Ma-ha mạn-th�-sa ở trong hư kh�ng lớp lớp rơi xuống, c�ng dường Phật v� ch�ng Ph�p bảo. Lại rắc những bảo hương v� gi� tr�n c�i trời, bảo hương ấy như m�y, h�a th�nh m�u sắc trăm b�u v� d�ng thần lực của c�i trời, l�m cho hương thơm lan tỏa khắp c�c thế giới ở c�i n�y để c�ng dường đại hội.

�� Khi Đức Thế T�n từ trong thiền định dậy, ngay nơi bản tọa Ng�i lại nhập Sư-tử-ph�n-tấn Tam muội, hiện đại thần th�ng, khiến tam thi�n đại thi�n thế giới n�y b�y đủ s�u thứ chấn động l�: động, động mạnh, động mạnh khắp; t�e ra, t�e ra mạnh, t�e ra mạnh khắp; rung, rung mạnh, rung mạnh khắp; đ�nh, đ�nh mạnh, đ�nh mạnh khắp; gầm, gầm mạnh, gầm mạnh khắp; nổ, nổ mạnh, nổ mạnh khắp. Lại, thế giới n�y, phương Đ�ng t�e ra, phương T�y tắt đi; phương T�y t�e ra, phương Đ�ng tắt đi; phương Nam t�e ra, phương Bắc tắt đi; phương Bắc t�e ra, phương Nam tắt đi; ở giữa t�e ra, ở b�n tắt đi; ở b�n t�e ra, ở giữa tắt đi. Đất của thế giới n�y trang nghi�m, trong sạch v� đều mềm nhũn, l�m cho cỏ c�y sinh s�i nảy nở, tạo lợi �ch cho mu�n lo�i. Do những chấn động ấy, trong tam thi�n giới kh�ng c�n c� địa ngục, ngạ quỷ, s�c sinh nữa v� những ch�ng sinh trong c�c nẻo �c kh�c bị đau khổ kh�ng được rảnh rang cũng đều được khỏi khổ, xả th�n n�y, được sinh v�o c�i người v� s�u c�i trời thuộc Dục giới. Họ đều biết th�n mạng của kiếp trước, thảy đều vui mừng hớn hở v� đồng đến nơi Phật, đem t�m nhớ tới �n s�u nặng đảnh lễ ch�n Phật mang c�c thứ ngọc b�u, c�ng v� số chuỗi ngọc c�ng dường l�n Phật v� gi�c ngộ nghĩa Tam-lu�n-kh�ng để b�o �n Phật.

�� Bấy giờ, ở nơi ngực v� những lỗ ch�n l�ng của Như Lai ph�ng ra h�o quang s�ng lớn t�n l� Chư Bồ t�t du h� thần th�ng, khiến c�c Bồ t�t t�m kh�ng tho�i chuyển đối với quả vị Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c. Sắc của h�o quang ấy như sắc của thứ v�ng nơi Nam Di�m-ph�-đề. V� sắc h�o quang v�ng ấy soi khắp tam thi�n đại thi�n thế giới c�ng c�c thế giới kh�c. Cho đến trăm ức ngọn Diệu cao sơn vương, tất cả Tuyết sơn, Hương sơn, Hắc sơn, Kim sơn, Bảo sơn, Di-l�u sơn, Đại-di-l�u sơn, Mục-ch�n-l�n-đ� sơn, Đại-mục-ch�n-l�n-đ� sơn, Tiểu-thiết-vi sơn, Đại-thiết-vi sơn, s�ng lớn, s�ng nhỏ, biển cả, suối chảy, ao tắm v� đến trăm ức thế giới trong bốn đại ch�u, mặt trời, mặt trăng, sao, thi�n cung, long cung, c�c t�n thần cung, những quốc ấp, vương cung, l�ng x�m, c�ng nơi c�i Diễm-ma-la c� những tướng trạng của ch�ng sinh do nghiệp tạo tội phải chịu khổ trong t�m ngục h�n, t�m ngục nhiệt v� c�c địa ngục kh�c. Cả đến những h�nh tướng thọ khổ của h�ng s�c sinh, ngạ quỷ trong mười phương, những tướng trạng chịu sướng, khổ của ch�ng sinh thuộc năm c�i trong tất cả thế gian..., tất cả những tướng trạng như thế đều hiện trong �nh h�o quang lớn sắc v�ng n�y.

�� Lại nữa, trong �nh h�o quang n�y hiện r� mọi tướng mạo của c�c vị Bồ t�t tu h�nh Phật đạo. Như Bồ t�t Th�ch-ca trong thời xa xưa l�m vua Quang Minh, khi mới bắt đầu ph�t t�m cầu đạo quả V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c, cho đến l�c th�nh Phật đạo b�n gốc c�y Bồ đề, nhập Niết b�n trong rừng Sa la; v� trong khoảng ấy, ba v� số trăm vạn kiếp, c� tất cả những sự về Từ, Bi, Hỷ, Xả, c�ng t�m vạn bốn ng�n ph�p m�n Ba la mật cũng đều hiện đủ. Trong thời qu� khứ, Bồ t�t l�m Kim-lu�n vương, cai trị bốn thi�n hạ cho đến tận c�ng biển cả, Bồ t�t đem ch�nh ph�p gi�o h�a thế gian qua v� lượng kiếp, nh�n d�n rất thịnh, đất nước gi�u vui, tất cả của cải qu� b�u đầy dẫy quốc giới. Khi ấy, Kim-lu�n vương kia qu�n s�t thế gian đều l� v� thường, ch�n năm dục lạc, bỏ ng�i Kim-lu�n, xuất gia học đạo. Hoặc khi Bồ t�t l�m người con y�u qu� của vị Đại Quốc vương, xả th�n mạng, gieo m�nh v�o nơi hổ đ�i. Hoặc khi Bồ t�t l�m Thi-tỳ vương cắt thịt m�nh cứu chim bồ c�u. Hoặc khi Bồ t�t xả th�n nai ch�a cứu con hươu đang c� mang. Hoặc khi Bồ t�t v� cầu nửa b�i kệ m� xả to�n th�n nơi n�i Tuyết. Hoặc hiện th�n thọ sinh nơi nh� vua Tịnh Phạn, bỏ s�u vạn thể nữ, c�ng bỏ mọi thứ kỹ nhạc tuyệt hay nơi hậu cung m� vượt th�nh xuất gia; s�u năm tu khổ hạnh, ng�y chỉ ăn hạt vừng, hạt gạo, h�ng phục được c�c ngoại đạo; nơi gốc Bồ đề ph� tan ma qu�n, đạt được đạo quả V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c. Tất cả tướng mạo của trăm ng�n hằng sa hạnh nguyện kh� nghĩ b�n như thế đều hiện r� trong �nh h�o quang lớn sắc v�ng n�y.

�� Lại nữa, trong �nh h�o quang n�y hiện r� ra t�m bảo th�p lớn kh�ng thể nghĩ b�n được của Như Lai l� bảo th�p kỷ niệm nơi sinh trong cung vua Tịnh Phạn nước C�u-sa-la; bảo th�p kỷ niệm khi th�nh Phật dưới gốc c�y Bồ đề, b�n th�nh Gi�-gia nước Ma-gi�-đ�; bảo th�p kỷ niệm khi Ng�i bắt đầu Chuyển ph�p lu�n độ sinh trong vườn Lộc d� nước Ba-la-nại; bảo th�p tại vườn của �ng Cấp-C�-Độc trong nước X�-vệ kỷ niệm nơi Ng�i c�ng c�c ngoại đạo luận nghị s�u th�ng m� Ng�i được xưng tụng l� Bậc Nhất Thiết Tr�; bảo th�p b�n th�nh Kh�c nữ nước An-đạt-la kỷ niệm sự thần dị khi Ng�i l�n Đao lợi thi�n thuyết ph�p cho th�n mẫu, c�ng Phạm thi�n vương, Thi�n đế Th�ch v� mười hai vạn th�nh ch�ng, từ c�i trời Ba mươi ba hiện ra ba đường thềm b�u xuống c�i Di�m-ph�, bảo th�p tại n�i Kỳ-x�-quật b�n th�nh Vương x�, nước Ma-kiệt-đ� kỷ niệm khi Ng�i n�i về c�c kinh Đại thừa: Đại B�t nh�, Ph�p Hoa Nhất Thừa T�m Địa kinh...; bảo th�p tại rừng Am-la-vệ, nước Tỳ-x�-ly kỷ niệm l�c �ng Trưởng giả Duy-Ma-Cật hiện bệnh trong sự bất khả tư nghị; bảo th�p kỷ niệm l�c sẽ vi�n tịch của Ng�i trong rừng Sa-la, b�n s�ng Bạt-đề nước C�u-thi-na. T�m th�p b�u như thế l� phương thức gi�o h�a của bậc Đại th�nh, l� chốn quy y, cung k�nh c�ng dường, l�m nh�n th�nh Phật của hữu t�nh trong c�i người v� c�i trời. Như thế c�c �m thanh c�ng h�nh ảnh những sự kiện kh� nghĩ b�n ở ba đời đều hiện r� trong �nh h�o quang lớn n�y.

�� Lại, chư Phật trong ba đời ở mười phương thế giới c�ng c�c Đại Bồ t�t tụ hội đ�ng đủ nơi đạo tr�ng, c�c sự việc về thần th�ng biến h�a hiếm c� v� những tiếng n�i ph�p vi diệu của c�c Đức Như Lai n�i ra, đều ghi r� như tiếng vang ứng hợp trong �nh h�o quang lớn sắc v�ng n�y kh�ng g� l� kh�ng tr�ng thấy, nghe thấy. Tất cả ch�ng sinh gặp được �nh h�o quang n�y, thấy tướng l�nh kia đều ph�t t�m V� đẳng đẳng V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c. Khi đại ch�ng tr�ng thấy thần lực bất khả tư nghị của Phật, ai cũng đều khen chưa từng c� bao giờ v� đều bảo nhau:

�� -Ng�y nay Như Lai nhập ch�nh định, ph�ng ra h�o quang s�ng lớn soi khắp mười phương thế giới khiến ch�ng ta được thấy Như Lai trong thuở xa xưa c� những sự kh� nghĩ b�n để điều phục những ch�ng sinh t� kiến trong đời �c trược, khiến họ ph�t sinh sự hiểu biết ch�n ch�nh v� dốc hướng về đạo Bồ đề. Đức Như Lai l� bậc hiếm c�, Ng�i đ�ng l� Cha của tất cả thế gian, trong v� lượng kiếp kh� thấy được Ng�i. Ch�ng ta nhiều kiếp tu c�c hạnh nguyện, n�n nay mới được gặp Bậc Đại Sư của trời, người trong ba c�i. K�nh mong Đức Từ T�n thương x�t thế gian, từ thiền định dậy, n�i ph�p s�u xa, chỉ dạy cho ch�ng sinh đạt được những lợi lạc, vui vẻ! Tất cả ch�ng sinh n�i l�n lời �y rồi đứng im, chi�m ngưỡng dung nhan Đức Từ T�n.

�� Bấy giờ, trong ph�p hội c� một vị Bồ t�t t�n l� Sư-Tử-Hống, trong ba v� số kiếp, Bồ t�t đ� tu h�nh về phước đức, tr� tuệ, trong Hiền kiếp n�y Bồ t�t sẽ chứng đắc quả vị Phật nhận ng�i Qu�n đảnh l�m Bậc Đại Ph�p Vương. Bồ t�t hướng về bốn phương xem x�t đại ch�ng trong hải hội, cất tiếng n�i lớn:

�� -Trong v� lượng kiếp xa xưa t�i đ� ph�t t�m V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c, đ� phụng sự hằng sa chư Phật, đ� từng ở nơi đệ nhất ch�ng hội đạo tr�ng, được thấy những thần th�ng biến h�a bất tư nghị của chư Phật. Nhưng t�i chưa từng tr�ng thấy �nh h�o quang sắc v�ng n�y, hiện r� tất cả hạnh nguyện của Bồ t�t, c�ng hiện ra mọi tướng mạo của Như Lai, l�m cho t�i được thấy những sự kh� nghĩ b�n trong ba đời. Vậy, k�nh mong c�c Nh�n giả nhất t�m, chắp tay, chi�m ngưỡng T�n nhan, từ thiền định dậy Ng�i sẽ trao cho ch�ng sinh thuốc cam lộ, trừ những bệnh nhiệt n�o, l�m cho ch�ng sinh chứng được Ph�p th�n thường, lạc, ng�, tịnh. C�c Đức Như Lai c� hai ph�p m� c�c Ng�i kh�ng ở l�u trong ch�nh định: một l� Đại Từ, hai l� Đại Bi. Nương v�o Đại Từ phải cho ch�ng sinh được an vui, dựa v�o Đại Bi phải nhổ sạch mọi đau khổ cho ch�ng sinh. Do hai ph�p ấy, trong v� số kiếp c�c Ng�i đ� dốc tu tập, hun đ�c nơi t�m c�c Ng�i m� th�nh ng�i Ch�nh gi�c. Ch�ng sinh trong thế gian chịu nhiều khổ n�o, do nh�n duy�n ấy, kh�ng bao l�u nữa Đức Như Lai từ ch�nh định dậy, sẽ v� ch�ng sinh diễn thuyết về diệu ph�p T�m địa qu�n m�n của Đại thừa. T�i xin k�nh c�o đại ch�ng: �Đại ch�ng kh�ng n�n cầu c�c phước lạc trong trời, người m� n�n cầu ngay đạo quả V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c xuất thế gian. Sở dĩ thế l� sao? Ng�y nay, Đức Thế T�n từ nơi ngực ph�ng ra h�o quang sắc v�ng, những nơi được soi tới cũng đều như sắc v�ng cả, đ� l� sự hiển thị của Phật c� � nghĩa rất s�u xa m� tất cả h�ng Thanh văn, Duy�n gi�c ở thế gian d� hết sức suy nghĩ lường t�nh cũng kh�ng thể biết được. C�c vị c�n ở trong ph�m phu địa, kh�ng qu�n tự t�m, n�n phải bị tr�i giạt trong bể sinh tử! Chư Phật, Bồ t�t v� qu�n được t�m, n�n vượt qua được bể sinh tử, đến bờ Niết b�n. Ph�p của Như Lai trong ba đời đều như thế, c�c Ng�i ph�ng ra h�o quang tỏa s�ng ấy, kh�ng phải l� kh�ng c� nh�n duy�n!�. Tất cả ch�ng hội nghe Đại sĩ n�i như thế, trong t�m đều vui mừng hớn hở, cho rằng gặp được sự chưa từng c� bao giờ.

�� Bấy giờ, Bồ-t�t Ma-ha-t�t Sư-Tử-Hống muốn nhấn mạnh lại nghĩa ấy bằng lời kệ sau đ�y:

�� K�nh lễ Thi�n Nh�n Đại Gi�c T�n

�� Hằng sa phước tr� đều vi�n m�n

�� Ch�ng sinh tr�ng thấy sinh l�ng mến

�� Tướng Kim quang trăm phước trang nghi�m.

�� M�nh ở ng�i t�n hơn ba c�i

�� C�ng đức tối thắng kh�ng g� s�nh

�� D�ng sức thần th�ng tự tại khắp

�� T�y chỗ tạo nghiệp, hiện trước họ

�� T�i d�ng Thi�n nh�n qu�n thế gian

�� Tất cả kh�ng ai bằng được Phật

�� Hiện c� kim dung như trăng tr�n

�� Hiếm c� c�n hơn hoa Ưu-đ�m.

�� V� bi�n phước tr� lợi quần sinh

�� Đại quang soi như ng�n mặt trời

�� Ch�ng sinh ngu si khổ nhiều kiếp

�� Nhờ h�o quang soi trừ được cả.

�� T�i qu�n Như Lai hạnh nguyện xưa,

�� Th�n cận cứng dường v� số Phật

�� Trải qua v� số v� lượng kiếp

�� V� ch�ng sinh, hướng tới Bồ đề.

�� Thường ở trong bể khổ sinh tử

�� L�m Đại thuyền sư vớt mọi lo�i

�� Diễn n�i ph�p ch�n tịnh cam lộ

�� Khiến v�o cửa V� vi giải tho�t.

�� Ba v� số kiếp độ ch�ng sinh

�� Si�ng tu t�m mu�n Ba la mật

�� Nh�n tr�n, quả đủ th�nh Ch�nh gi�c

�� Trụ y�n thọ mạng kh�ng đi, lại.

�� Mỗi một tướng tốt khắp ph�p giới

�� Tướng thập phương Phật đều thế cả

�� Cảnh giới s�u xa kh� nghĩ b�n

�� Tất cả trời, người kh�ng lường được.

�� Thể, dụng chư Phật kh�ng sai kh�c

�� Như ng�n đ�n soi s�ng c�ng th�m

�� Tr� tuệ như kh�ng, kh�ng bờ bến

�� Ứng vật hiện h�nh như trăng nước.

�� V� bi�n ph�p giới thường vắng lặng

�� Như như bất động v� hư kh�ng

�� Như Lai thanh tịnh diệu ph�p th�n

�� Tự nhi�n đầy đủ hằng sa đức.

�� Khắp cả ph�p giới kh�ng c�ng tận

�� Kh�ng sinh, kh�ng diệt, kh�ng đi, lại

�� Ph�p vương thường ở Diệu ph�p cung

�� nh s�ng Ph�p th�n soi khắp cả.

�� Ph�p t�nh Như Lai kh�ng vướng ngại

�� T�y duy�n ứng khắp, lợi quần sinh

�� Ch�ng sinh đều thấy ngay trước mặt

�� V� m�nh tuy�n n�i ph�p cam lộ.

�� T�y t�m dốc diệt c�c phiền n�o,

�� Mọi khổ trời, người đều giũ sạch

�� Ph�p vương kỳ diệu ph� sinh tử

�� nh s�ng soi tỏa như n�i v�ng.

�� V� độ ch�ng sinh khỏi thế gian

�� Hay đốt đuốc ph�p xua tăm tối

�� Ch�ng sinh ch�m trong bể sinh tử

�� Quẩn quanh năm nẻo kh�ng hẹn ra.

�� Thiện Thệ hằng l�m thuyền ph�p diệu

�� Ngăn chặn d�ng �i, tới bờ gi�c

�� Đại tr� phương tiện kh�ng thể lường

�� Thường cho ch�ng sinh vui v� tận.

�� Ng�i l� cha l�nh của thế gian

�� Thương x�t tất cả lo�i hữu t�nh

�� Như Lai ra đời rất kh� gặp

�� V� số ức kiếp một lần hiện.

�� V� như hoa Ưu-đ�m, điềm �Diệu-thụy�

�� L� hoa hiếm c� trong người, trời

�� Trong v� lượng kiếp một lần hiện

�� Thấy Phật ra đời cũng đồng vậy.

�� C�c ch�ng sinh ấy kh�ng phước tuệ

�� Thường đắm ch�m trong bể sinh tử

�� Ức kiếp kh�ng thấy c�c Như Lai

�� Theo c�c nghiệp �c thường chịu khổ.

�� Ch�ng ta v� số trăm ng�n kiếp

�� Tu bốn V� lượng, ba Giải tho�t

�� Nay thấy Đại Th�nh M�u Ni T�n

�� Cũng như r�a m� gặp gỗ nổi.

�� Nguyện trong hằng sa kiếp đời sau

�� Niệm niệm kh�ng rời Thi�n Nh�n Sư

�� Như b�ng theo h�nh kh�ng hề l�a

�� Ng�y đ�m si�ng tu về�Chủng tr�.

�� K�nh mong Thế T�n thương x�t t�i

�� Thường cho được thấy Đại Từ T�n

�� Ba nghiệp tinh tấn thường phụng tr�

�� Nguyện c�ng ch�ng sinh th�nh Ch�nhgi�c.

�� Nay Đại Đạo Sư trong ba c�i

�� Tr�n t�a kiết gi� nhập ch�nh định

�� Một m�nh vắng lặng nh� Kh�ng tịch

�� Th�n t�m chẳng động như Tu-di.

�� Thế gian tất cả Phạm, Thi�n, Ma

�� Kh�ng thể biết r� Như Lai định

�� Ph�m, Th�nh c�i n�y v� phương kh�c

�� Đều biết Điều Ngự ở trong thiền

�� Đặt nhiều đồ c�ng rất nhiệm mầu

�� K�nh d�ng Năng Nh�n-Đức Tối Thắng.

�� Chư Thi�n c�i Dục lại c�ng dường

�� Hoa trời rơi rộn khắp hư kh�ng

�� N�n hương v� gi� do Thập thiện

�� Biến h�a m�y hương m�u trăm b�u

�� Che khắp v� lượng ch�ng trời, người

�� Mưa chen b�u diệu hiến Như Lai.

�� Hơi hương ng�o ngạt trước Tam bảo

�� Trăm ng�n kỹ nhạc vang c�i kh�ng

�� Kh�ng gảy tự tấu th�nh diệu kh�c

�� C�ng dường Thế T�n đủ phước tuệ.

�� Mười t�m c�i Phạm rải hoa trời

�� V� tu�n nhiều b�u ng�n mu�n thứ

�� Chuỗi ngọc Ma-ni c�i Phạm ma

�� Mọi b�u t� điểm nơi Thi�n y.

�� Cờ phướn tươi, lớn bằng vật b�u

�� Cầm đến c�ng dường M�u Ni T�n

�� C�i trời V� sắc rải hoa qu�

�� Hoa ấy rộng lớn như v�nh xe.

�� Rải hương vi tế đầy thế giới

�� C�ng dường ch�nh định kh� b�n, nghĩ

�� Long vương, Tu la, Nh�n, Phi nh�n

�� D�ng bao ch�u b�u do cảm mến

�� Đều đem c�ng Bậc Thi�n Trung Thi�n

�� Ưa nghe đạo Bồ đề tối thắng.

�� Khi Đấng Thế T�n: Đại y vương,

�� Kh�o chữa phiền n�o khổ của đời

�� Lực Tam muội Sư tử tần th�n

�� S�u thứ chấn động khắp tam thi�n

�� D�ng đ� gi�c ngộ kẻ c� duy�n

�� Trong ấy v� duy�n kh� biết được.

�� T�y trời, người kia kh� thể độ

�� Thấy c�c thần th�ng của Đức Phật

�� Chi�m ngưỡng dung quang M�u Ni T�n

�� Ba nghiệp sạch rồi đều v�n tập.

�� Như Lai t�m Từ dứt duy�n chấp

�� Lợi �ch ch�ng sinh th�nh thắng đức

�� Nơi ngực ph�ng đại quang minh n�y

�� L��Chư Bồ t�t bất tho�i chuyển�.

�� Như khi kiếp hết, bảy mặt trời

�� Hiện ph�ng ng�n tia s�ng ch�i lọi

�� Tất cả �nh s�ng thế gian c�

�� Kh�ng bằng tia s�ng ch�n l�ng Phật.

�� V� lượng đại thần quang v� ngại

�� Soi khắp mười phương c�c c�i Phật

�� Phước tr� Như Lai đều vi�n m�n

�� Chỗ ph�ng thần quang cũng kh� lường.

�� H�o quang rực rỡ như sắc v�ng

�� Soi khắp mười phương bao quốc độ

�� B�ng hiện trong kim quang của Phật

�� Sắc tượnq thế gian đều thấy r�

�� Tam thi�n đại thi�n thế giới n�y

�� Trong c� tất cả c�c sơn vương

�� Bốn b�u tạo th�nh n�i Diệu cao

�� Tuyết sơn, Hương sơn, Thất Kim sơn

�� Mục-ch�n-l�n-đ�, Di-l�u sơn

�� Đại thiết vi sơn v� Tiểu sơn

�� Biển cả, s�ng ng�i c�ng ao tắm

�� V� số trăm ức bốn đại ch�u

�� Mặt trời, trăng, sao mọi cung b�u

�� Thi�n cung, Long cung, c�c cung thần

�� Quốc ấp, vương cung, c�c l�ng x�m

�� H�o quang đều hiển hiện như thế.

�� Lại hiện nh�n xưa của Như Lai

�� T�ch c�ng, g�p đức cầu Phật đạo �

�� Như Lai xưa ở nước Thi-tỳ

�� Từng l�m Nh�n vương tr�n t�n vị

�� Ngọc b�u đầy dẫy trong quốc giới

�� Thường đem ch�nh ph�p gi�c h�a đời

�� Từ, Bỉ, Hỷ, Xả thường kh�ng mỏi

�� Bỏ sự kh� bỏ, hướng Bồ t�t.

�� Cắt th�n cứu chim c�p n�o hối

�� Th�m t�m thương x�t cứu ch�ng sinh.

�� Thuở xưa khi Phật tại ph�m phu

�� V�o trong non Tuyết cầu Phật đạo

�� Nhiếp t�m, dũng m�nh chăm tinh tấn

�� V� cầu nửa kệ xả to�n th�n.

�� Do nh�n duy�n cầu ch�nh ph�p

�� Trong mười hai kiếp vượt sinh tử

�� Khi xưa Ng�i l� Ti�n Ma-nạp

�� Trải t�c c�ng dường Phật Nhi�n Đăng

�� Bởi v� nh�n duy�n tinh tấn ấy

�� T�m kiếp vượt qua bể sinh tử.

�� Thuở xưa l�m Vương tử T�t-đỏa

�� Bỏ th�n y�u qu� gieo miệng hổ

�� V� nh�n duy�n lợi người, lợi m�nh

�� Vượt nh�n sinh tử mười một kiếp.

�� Trưởng giả Lưu-Thủy Đại y vương

�� B�nh đẳng cứu gi�p bao ch�ng sinh

�� Vớt c� đều được sinh Thi�n thượng

�� Trời mưa chuỗi ngọc b�o �n lại.

�� Bảy ng�y kiễng ch�n t�n Như Lai

�� Do v� tinh tấn vượt ch�n kiếp.

�� Thuở trước l�m voi trắng s�u ng�

�� Ng� đẹp lạ l�ng kh�ng g� s�nh

�� Bỏ th�n mạng m�nh cho người săn

�� Cầu V� thượng Bồ đề của Phật.

�� Hoặc l�m Vi�n m�n phước tr� vương

�� Cho mắt, tinh tấn cầu Phật đạo,

�� Lại l�m Kim sắc đại lộc vương

�� Xả th�n, tinh tấn cầu Phật đạo,

�� L�m vua Từ-Lực nước Ca-thi

�� To�n th�n th� cho năm Dạ-xoa.

�� Lại l�m Trang-Nghi�m vương nước lớn

�� Đem vợ con cho kh�ng tiếc lẫn,

�� Hoặc l�m Tối thượng th�n Bồ t�t

�� Đầu, mắt, tay, n�o cho ch�ng sinh

�� Từ bi, Bồ t�t l�m như thế

�� Đều nguyện cầu chứng đạo Bồ đề.

�� Phật xưa từng l�m Chuyển lu�n vương

�� Ngọc b�u bốn ch�u đầy khắp cả

�� Gồm đủ ng�n con c�ng quyến thuộc

�� Thập thiện dạy người trăm ng�n kiếp.

�� Đất nước y�n ổn như thi�n cung

�� Hưởng năm an lạc v� c�ng tận

�� Khi Lu�n vương kia hiểu th�n m�nh

�� V� cả thế gian kh�ng bền chắc:

�� Chư Thi�n V� tưởng t�m mu�n tuổi

�� Phước hết trở về trong nẻo �c

�� Như mộng, ảo ảnh c�ng bọt, b�ng

�� Như sương sớm mai v� �nh chớp.

�� Thấu r� ba c�i như nh� lửa

�� T�m khổ đầy dẫy kh� tho�t khỏi

�� Chưa được giải tho�t l�n bờ gi�c

�� Ai người c� ch� th�ch lu�n hồi?

�� Chỉ c� Như Lai th�n xuất thế

�� Kh�ng sinh, kh�ng diệt thường an lạc

�� Những hạnh Bồ t�t kh� l�m ấy

�� Tất cả hiện trong h�o quang v�ng.

�� Trong h�o quang n�y hiện t�m th�p

�� L� ruộng phước tốt của ch�ng sinh:

�� Th�p cung Tịnh Phạn nhớ nơi sinh��

�� Th�p gốc Bồ đề ghi th�nh Phật

�� Th�p trong vườn Lộc chuyển xe ph�p

�� Th�p vườn C� độc ghi tiếng khen

�� Th�p b�u dựng b�n th�nh Kh�c nữ��

�� Th�p nơi Linh-thứu tuy�n B�t-nh�

�� Th�p Duy-Ma-Cật tại Am-la

�� Th�p trong Sa-la ghi vi�n tịch

�� T�m th�p của Phật ghi như thế

�� Chư Thi�n, Long thần thường c�ng d�ng

�� Kim cang Mật T�ch bốn Thi�n vương

�� Ng�y đ�m g�n giữ thường kh�ng rời.

�� Nếu x�y t�m th�p để c�ng dường

�� Hiện th�n ph�c thọ được l�u d�i

�� Tr� tuệ th�m l�n, ch�ng t�n k�nh

�� Nguyện thế, xuất thế đều vi�n m�n.

�� Nếu ai lễ b�i v� t�m niệm

�� T�m th�p như thế kh�ng nghĩ b�n

�� Hai người được ph�c như nhau cả

�� Ch�ng chứng đạo V� thượng Bồ đề

�� Những sự lợi �ch ba đời ấy .

�� Ở trong h�o quang đều thấy r�.

�� Bố t�t trong mười phương c�i Phật

�� C�c Linh Ti�n đầy đủ thần th�ng

�� Chuyển lu�n vương trong mu�n ức c�i

�� Theo h�o quang n�y đều v�n tập

�� Đều d�ng thần lực lại c�ng dường

�� Rải ngọc như ‎� d�ng Từ T�n.

�� Kỹ nhạc chư Thi�n trăm ng�n thứ

�� Kh�ng gảy tự ng�n tiếng diệu kỳ,

�� Hoa trời rơi rộn đầy hư kh�ng

�� Mọi hương x�ng khắp trong đại hội

�� Cờ phướn b�u, v� số chuỗi ngọc

�� Cầm đem cứng dường Nh�n Trung T�n.

�� Kệ tụng nhiệm mầu khen Như Lai:

�� Qu� thay thường nhập trong ch�nh định!

�� Hiện đại thần lực chẳng nghĩ b�n

�� Điều phục ch�ng sinh kh� h�a độ

�� Khiến t�m an trụ, kh�ng tho�i chuyển.

�� T�i nơi chỗ Phật dốc t�y hỷ

�� K�nh mong Thế T�n ra khỏi định

�� V� mọi ch�ng sinh Chuyển ph�p lu�n.

�� Dứt hẳn tất cả c�c phiền n�o.

�� Trụ nơi v� trụ Đại Niết b�n

�� Như h�ng ch�ng t�i t�m thanh tịnh

�� Từ mu�n ức c�i lại nghe ph�p

�� D�ng sức ch�nh định thường x�t kỹ

�� Vật mọn k�nh xin Ng�i thương nhận!

�� Người cho, người nhận v� của cho

�� Ở trong ba đời v� sở đắc.

�� Ch�ng t�i an trụ t�m t�i thắng

�� C�ng dường tất cả mười phương

�� Phật Đời đời th�n cận Đại Bi Chủ

�� Thường thường phụng sự Đại Từ T�n

�� Đem căn diệu thiện v� sở đắc

�� Ph�p giới vi�n dung về ch�n gi�c.

�� Qu� khứ Như Lai v�o tịch định

�� Hiện đại thần th�ng chuyển xe ph�p

�� Nay Phật Thế T�n cũng lại thế

�� Nhập định, ph�ng quang đồng chư Phật.

�� V� vậy nghĩ rằng Th�ch Sư Tử

�� Quyết định muốn n�i T�m địa m�n.

�� Nếu muốn xa l�a nh�n sinh tử

�� Quyết đạt quả ch�n thường ba đời

�� �C�c vị chắp tay nhất t�m đợi

�� Sẽ v�o cung Như Lai an lạc.

Quyển 1H�́t

KINH ĐẠI THỪA BẢN SINH T�M ĐỊA QU�N

H�n dịch: Đời Đường, Tam tạng Ph�p sư B�t-nh�, người nước Kế t�n

Việt dịch:�Linh-Sơn Ph�p Bảo Đại Tạng Kinh

Quyển 2

Phẩm 2: B�O �N

(Phần 1)

�� Bấy giờ, Đức Thế T�n từ ch�nh định khoan thai trở dậy, bảo Đại Bồ t�t Di Lặc:

�� -Qu� h�a thay! Qu� h�a thay! Đại sĩ c�c �ng, c�c h�ng Thiện nam v� muốn được gần gũi bậc Cha l�nh của thế gian, v� muốn được nghe ph�p xuất thế, v� muốn suy nghĩ đ�ng như diệu l�, v� muốn tu tập Tr�-Như-như n�n mới đến nơi Phật cung k�nh c�ng dường. Nay Ta diễn n�i về T�m địa diệu ph�p (ph�p diệu nơi c�i t�m), để dẫn dắt ch�ng sinh, khiến họ chứng nhập tr� tuệ của Phật. Diệu ph�p như thế, chư Phật Như Lai trải qua v� lượng kiếp tu tập gi�o h�a mới tuy�n giảng. Như hoa Ưu-đ�m, Như Lai Thế T�n ra đời rất kh� gặp được v� Như Lai xuất hiện ở đời n�i diệu ph�p n�y lại c�ng kh� gặp hơn! Sở dĩ thế l� sao? Tất cả ch�ng sinh xa l�a hạnh nguyện của Bồ t�t Đại thừa, nhằm hướng về Bồ đề của Duy�n gi�c, Thanh văn, ch�n ng�n sinh tử, mong nhập Niết b�n m�i, chứ kh�ng th�ch diệu quả thường lạc của Đại thừa. Song, c�c Như Lai chuyển b�nh xe ph�p, xa l�a bốn lỗi m� n�i ph�p tương ứng. Một l� n�i kh�ng tr�i nơi chốn tức hợp ho�n cảnh. Hai l� n�i kh�ng lỗi thời tức hợp thời. Ba l� n�i kh�ng tr�i căn kh� tức hợp tr�nh độ ch�ng sinh, Bốn l� n�i kh�ng tr�i ph�p tức hợp ch�nh ph�p. Theo bệnh cho thuốc, khiến bệnh được dứt tức l� đức Bất cộng của Như Lai. H�ng Thanh văn, Duy�n gi�c c�n chưa được cảnh giới bất cộng tự tại của c�c ch�ng Bồ t�t huống l� được đức Bất cộng của Như Lai. Do nh�n duy�n ấy n�n họ kh� thấy, kh� nghe được Ph�p m�n t�m địa của Ch�nh đạo của Bồ đề! Nhưng nếu c� c�c thiện nam, thiện nữ n�o một lần nghe được diệu ph�p ấy chỉ trong khoảng chốc lất, nhiếp niệm qu�n t�m được, l� họ hun đ�c th�nh hạt giống Đại Bồ đề V� thượng, kh�ng bao l�u nữa họ sẽ ngồi tr�n t�a b�u Kim cang, nơi c�y Bồ đề, được th�nh Bậc V� Thượng Ch�nh Đẳng Ch�nh Gi�c.

�� Khi ấy, nơi th�nh lớn Vương X� c� năm trăm vị Trưởng giả t�n l�: Trưởng giả Diệu-Đức, Trưởng giả Dũng-M�nh, Trưởng giả Thiện-Ph�p, Trưởng giả Niệm-Phật, Trưởng giả Diệu-Tr�, Trưởng giả Bồ-Đề, Trưởng giả Diệu-Biện, Trưởng giả Ph�p-Nh�n, Trưởng giả Quang-Minh, Trưởng giả M�n-Nguyện... C�c vị Trưởng giả gi�u c� nổi tiếng ấy đ� th�nh tựu được ch�nh kiến, n�n tới c�ng dường Như Lai c�ng c�c Th�nh ch�ng. C�c Trưởng giả đ� nghe Đức Thế T�n t�n th�n ph�p m�n T�m địa của Đại thừa liền nghĩ rằng: �Ch�ng ta thấy Đức Như Lai ph�ng h�o quang sắc v�ng, hiện r� những sự khổ hạnh kh� l�m của Bồ t�t. Ch�ng ta kh�ng c� t�m ưa th�ch thực hiện hạnh khổ hạnh! Ai lại trong nhiều kiếp ở nơi sinh tử, v� ch�ng sinh m� chịu bao thứ khổ n�o được?�. C�c Trưởng giả ấy nghĩ thế rồi, liền từ t�a đứng dậy, để trần vai b�n phải, gối phải quỳ xuống đất, chắp tay cung k�nh, tuy kh�c miệng nhưng đồng �m, bạch trước Phật:

�� -Bạch Đức Thế T�n, ch�ng t�i kh�ng ưa th�ch những hạnh của c�c Bồ t�t Đại thừa, cũng kh�ng th�ch nghe những �m thanh n�i về khổ hạnh, sở dĩ thế l� sao? v� tất cả hạnh nguyện tu tập của c�c Bồ t�t, đều kh�ng phải l� những sự tri �n, b�o �n. V� sao? V� c�c vị ấy xa l�a cha mẹ, dốc ch� xuất gia, đem vợ con m�nh cho những kẻ ham muốn; cho đến đầu, mắt, tủy, n�o t�y theo sự mong muốn của họ, đều bố th� cả, để m�nh chịu c�c sự bức n�o; trong ba v� số kiếp tu tập đủ c�c ph�p Độ, với t�m vạn bốn ng�n hạnh Ba-la-mật, vượt d�ng sinh tử, mới đến được c�i Bồ đề đại an lạc; chẳng bằng quyết hướng về đạo quả Thanh văn, Duy�n gi�c, chỉ khoảng ba đời hay trăm kiếp tu tập tư lương, dứt được nh�n sinh tử, chứng quả Niết b�n, ch�ng đến nơi y�n vui, như thế mới gọi l� b�o �n!

�� Đức Phật bảo năm trăm vị Trưởng giả:

�� -Qu� h�a thay! Qu� h�a thay! C�c �ng nghe Ta t�n th�n ph�p Đại thừa, liền sinh t�m tho�i chuyển, nhưng c�c �ng lại ph�t khởi ra � nghĩa s�u xa, để đem lại lợi �ch an lạc cho tất cả ch�ng sinh kh�ng biết �n đức trong đời mai sau. C�c �ng h�y nghe cho kỹ, nghe cho kỹ v� nhớ nghĩ cho kh�o, nay Ta sẽ v� c�c �ng m� ph�n biệt, diễn n�i về những chỗ c� �n của thế gian v� xuất thế gian để c�c �ng hiểu.

�� N�y thiện nam, những lời của c�c �ng n�i chưa c� thể gọi l� đ�ng l�. Sao vậy? �n của thế gian v� xuất thế gian c� bốn bậc: Một l� �n cha mẹ. Hai l� �n ch�ng sinh. Ba l� �n Quốc vương. Bốn l� �n Tam bảo. Bốn �n như thế, tất cả ch�ng sinh đều b�nh đẳng g�nh chịu.

�� Thiện nam, �n cha mẹ l� cha c� �n từ, mẹ c� �n bi. �n bi của mẹ, nếu ta ở đời trong một kiếp để n�i về �n ấy cũng kh�ng thể hết được. Nay Ta v� c�c �ng n�i một �t phần về c�ng �n ấy để c�c �ng hiểu. Giả sử c� người v� việc phước đức, cung k�nh, c�ng dường một trăm vị đại B�-la-m�n tịnh hạnh, một trăm vị đại Thần ti�n được năm ph�p thần th�ng, một trăm người bạn l�nh, xếp đặt cho c�c vị ấy ở y�n trong nh� được x�y bằng bảy b�u rất đẹp, đem trăm ng�n thứ đồ ăn ngon qu�, y phục bằng mọi thứ b�u tua rủ, c�c chuỗi ngọc, dựng c�c ph�ng x� bằng gỗ Chi�n-đ�n, trầm hương, chăn gối, giường nằm trang nghi�m bằng trăm b�u, c�ng trăm thứ thuốc thang chữa khỏi c�c bệnh v� nhất t�m c�ng dường trọn trăm ng�n kiếp, cũng kh�ng bằng một niệm để t�m hiếu thuận, đem ch�t �t vật nu�i nấng sắc th�n mẹ hiền. V� theo chỗ c�ng dường hầu hạ ấy, đem so s�nh với c�ng đức trước thời đến trăm ng�n vạn phần cũng kh�ng thể n�o x�t lường kịp.

�� Sự thương nhớ con của mẹ hiền ở thế gian kh�ng g� s�nh được. �n ấy đến với con ngay từ khi chưa c� h�nh h�i. Nghĩa l� bắt đầu từ khi thọ thai, trải trong mười th�ng, đi, đứng, ngồi, nằm, mẹ chịu mọi khổ n�o, kh�ng thể d�ng miệng m� n�i hết được. Tuy c� những sự vui th�, ăn uống, may mặc, nhưng mẹ vẫn kh�ng sinh t�m ưa th�ch, m� t�m mẹ chỉ lu�n lu�n lo nghĩ đến con kh�ng ch�t qu�n l�ng.

�� H�y tự suy nghĩ: Khi sắp sinh sản, mẹ �m thầm chịu đựng mọi khổ, ng�y đ�m sầu n�o, nhưng đến l�c l�m bồn v� sự đau khổ ấy qu� đỗi như trăm ng�n mũi nhọn b�u v�o cắt x�, thực kh�ng thể n�o xiết được, c� khi đến chết. Sinh nở rồi, mẹ kh�ng c�n bị khổ n�o g� nữa, l�c đ� họ h�ng th�n th�ch vui mừng v� tận, cũng như người đ�n b� ngh�o được ngọc Như �. Khi đứa con cất tiếng kh�c ch�o đời, mẹ như l� nghe được �m nhạc. Mẹ d�ng ngực m�nh l�m chỗ ngủ nghỉ của con, hai đầu gối mẹ l� nơi chơi giỡn của con v� ngực mẹ tu�n ra những d�ng sữa như nước suối cam lộ để nu�i lớn con. �n nu�i lớn ấy nhiều hơn trời đất v� đức thương x�t ấy rộng lớn kh�ng g� s�nh được. Thế gian, n�i non l� cao, �n của mẹ hiền c�n cao hơn thế, cao hơn cả n�i Tu-Di. Thế gian c�i đất l� nặng, �n của mẹ hiền c�n nặng hơn thế!

�� Thảng hoặc c� con trai, con g�i n�o bội �n, kh�ng hiếu thuận với cha mẹ, l�m cho cha mẹ sinh t�m o�n niệm, m� mẹ bực bội thốt ra một lời n�i �c, tức thời con phải đọa theo lời n�i ấy, hoặc v�o địa ngục, hay ngạ quỷ, s�c sinh. Thế gian, nhanh g� hơn gi� dữ, một ch�t o�n niệm của cha mẹ c�n nhanh hơn gi� ấy, tất cả Như Lai, chư Thi�n, Kim cang c�ng c�c vị Ti�n được năm ph�p thần th�ng cũng kh�ng thể cứu gi�p được.

Nếu c�c thiện nam, thiện nữ n�o nghe lời dạy bảo của mẹ hiền v� v�ng thuận kh�ng tr�i, thời được chư Thi�n hộ niệm, phước lạc v� tận. Những nam, nữ ấy tức l� d�ng giống t�n qu� của trời, người hoặc l� Bồ t�t v� độ ch�ng sinh, hiện l�m nam, nữ đem lại lợi �ch cho cha mẹ.

�� Như thiện nam, thiện nữ n�o v� b�o �n cha mẹ, suốt một kiếp, mỗi ng�y ba thời, tự cắt thịt m�nh để nu�i cha mẹ, cũng chưa trả được c�ng �n một ng�y của cha mẹ. Sở dĩ thế l� sao? Tất cả nam, nữ l�c ở trong thai mẹ, miệng n�t cuống v�, uống huyết mẹ, khi ra khỏi b�o thai, trước thời ấu thơ, uống hết đến một trăm t�m mươi hộc sữa của mẹ; mẹ được ch�t vị bổ n�o đều cho con cả, ngay đến những y phục qu� tốt cũng đều như thế. V� d� rằng sinh phải đứa con ngu si, xấu x� đi nữa t�nh y�u con của mẹ cũng chỉ l� một kh�ng hai. Xem như xưa kia, c� người đ�n b� đi chơi xa tại nước kh�c, bế con lội qua s�ng Hằng, kh�ng ngờ nước s�ng l�n to, chảy xiết, sức yếu kh�ng vượt qua nổi, lại y�u mến con qu�, kh�ng nỡ rời bỏ con, n�n cả hai mẹ con đều chết ch�m. Song do sức của t�m Từ v� căn l�nh ấy tức thời người mẹ được sinh l�n c�i trời sắc cứu c�nh, l�m Đại Phạm vương.

�� Do nh�n duy�n ấy, mẹ c� mười đức:

�� -Như đại địa: v� trong thai mẹ l� chỗ nương tựa của con.

�� -Năng sinh: mẹ phải trải qua mọi sự khổ n�o mới sinh được con.

�� -Năng ch�nh: thường l� do tay mẹ ve vuốt, uốn nắn mắt, tai, mũi, lưỡi, th�n con.

�� -Dưỡng dục: mẹ phải theo hợp bốn m�a m� nu�i nấng con kh�n lớn.

�� -Bậc tr�: mẹ thường d�ng phương tiện l�m cho con sinh tr� tuệ.

�� -Trang nghi�m: mẹ lấy những chuỗi ngọc đẹp trang sức cho con.

�� -An ổn: mẹ �m ấp, l�m cho con nghỉ ngơi an l�nh.

�� -Dạy, trao: mẹ d�ng phương tiện kh�o để dẫn dắt con.

�� -Răn bảo: mẹ d�ng lời l�nh để con xa l�a những điều �c.

�� -Cho gia nghiệp: mẹ thường đem gia nghiệp giao lại cho con.

�� N�y thiện nam, ở thế gian n�y, c�i g� gọi l� rất gi�u? Điều g� l� rất ngh�o? Mẹ hiền c�n sống nơi gia đ�nh l� gi�u; mẹ hiền khuất b�ng l� ngh�o; mẹ hiền c�n sống l� mặt trời giữa trưa, mẹ hiền mất đi l� mặt trời đ� lặn; mẹ hiền c�n sống l� mặt trăng s�ng, mẹ hiền mất đi l� đ�m tối tăm! Thế n�n, c�c �ng phải si�ng năng gia tăng việc tu tập về sự hiếu dưỡng đối với phụ mẫu, thời như người c�ng dường Phật, phước b�o ấy v� phước b�o n�y bằng nhau kh�ng kh�c! C�c �ng n�n b�o �n cha mẹ như thế!

�� N�y thiện nam, �n ch�ng sinh l� tất cả ch�ng sinh từ thời v� thỉ đến nay, lu�n chuyển trong năm đường: Trời, người, địa ngục, ngạ quỷ, s�c sinh, trải qua trăm ng�n kiếp v� ở trong nhiều đời thường l�m cha mẹ lẫn nhau; v� l�m cha mẹ lẫn nhau n�n tất cả nam tử l� cha l�nh, tất cả nữ nh�n l� mẹ hiền v� trong đời đời kiếp kiếp xưa kia cũng c� �n lớn như �n của cha mẹ hiện tại kh�ng kh�c. Như thế, c�c �n xưa chưa trả được, rồi hoặc nh�n vọng nghiệp sinh ra c�c sự thuận nghịch, v� sự chấp trước lại th�nh ra o�n hại lẫn nhau. Sao vậy? Xưa c� tr� tuệ s�ng suốt nhưng v� v� minh che lấp kh�ng hiểu đời trước m�nh đ� từng l�m cha mẹ lẫn nhau, n�n phải trả �n v� đem lại lợi �ch cho nhau; kh�ng l�m được điều ấy l� bất hiếu! Do nh�n duy�n ấy, c�c lo�i ch�ng sinh trong tất cả c�c thời, cũng đều c� �n lớn, thực l� kh� trả. Những sự như thế gọi l� �n ch�ng sinh!

�� n quốc vương: Vị đứng l�m chủ một nước l� người c� đủ phước đức tối thắng. Vị ấy tuy sinh trong c�i nh�n gian nhưng được tự tại, c�c Thi�n tử trong c�i trời Ba mươi ba lu�n gi�p sức, thường hộ tr� v� đối với c�i nước, s�ng n�i, đất đai, tận c�ng biển cả đều thuộc quyền nơi Quốc vương. Vị ấy l� một người c� phước đức tối thắng hơn tất cả phước của ch�ng sinh. Vị ấy l� bậc Đại Th�nh vương d�ng ch�nh ph�p gi�o h�a, khiến ch�ng sinh đều được an vui. V� như tất cả cung điện, nh� cửa của thế gian, trụ (cột) l� căn bản; nh�n d�n thịnh vượng, vui vẻ, Quốc vương l� căn bản, v� phải dựa v�o ch�nh ph�p của Quốc vương mới c�. Như ngoại đạo cho Phạm vương sinh ra mu�n vật, th� đ�y Th�nh vương đặt ra ph�p luật trị nước, l�m lợi �ch ch�ng sinh cũng vậy. Th�nh vương cũng hay quan s�t thi�n hạ, đem lại sự y�n vui cho nh�n d�n. Quốc vương l�m mất ch�nh trị th� nh�n d�n kh�ng c� chỗ nương tựa. Nếu Quốc vương đem ch�nh ph�p gi�o h�a, t�m sự khủng bố lớn lao kh�ng x�m nhập v�o trong nước đựợc. T�m sự khủng bố ấy l�: nước ngo�i x�m lấn, phản nghịch ở ngay trong c�i, �c quỷ gieo rắc tật bệnh, đất nước đ�i thiếu, gi� mưa tr�i thời, nhật thực, nguyệt thực v� tinh t� biến hiện qu�i lạ. Nh�n vương d�ng ch�nh ph�p gi�o h�a, đem lại lợi �ch cho nh�n d�n th� t�m nạn như thế kh�ng x�m phạm được. V� như �ng Trưởng giả chỉ c� một con, y�u mến hơn hết, �ng lu�n lu�n thương x�t con, cho con sự lợi �ch, cho con sự y�n vui, ng�y đ�m kh�ng rời. Vị đại Th�nh vương trong nước cũng như thế, đồng coi quần sinh như con một, t�m ủng hộ họ ng�y đ�m kh�ng rời. Nh�n vương như thế hay khiến ch�ng sinh tu mười điều thiện, n�n gọi l� Phước đức chủ, vị n�o kh�ng l�m cho ch�ng sinh tu thiện l� Phi ph�c chủ. Sở dĩ thế l� sao? Nếu một người tu thiện ở trong vương quốc, sự tạo ph�c của họ chia l�m bảy phần, người l�m thiện được năm phần, Quốc vương kia được hai phần. Tr�i lại, nh�n l�nh của Quốc vương tu, nh�n d�n cũng đồng được ph�c lợi. V� nếu tạo mười nghiệp �c cũng như thế, nghĩa l�, cũng đồng như sự ấy. Tất cả những vật sinh nơi ruộng đất, vườn rừng trong nước đều chia l�m bảy phần, cũng lại như thế. Nếu c� Nh�n vương th�nh tựu ch�nh kiến, theo đ�ng ph�p dạy đời, thời gọi vị ấy l� Thi�n chủ. V� vị ấy đem ph�p l�nh của c�i trời dạy thế gian n�n chư Thi�n, Thiện thần c�ng Hộ thế vương thường lại gi�p đỡ v� giữ g�n vương cung. Nh�n vương tuy ở nh�n gian nhưng tu h�nh theo nghiệp của c�i Thi�n, n�n t�m thưởng, phạt kh�ng thi�n lệch. Ch�nh ph�p của tất cả c�c bậc Th�nh vương đều như thế! Th�nh vương như thế gọi l� Ch�nh ph�p vương. V� do nh�n duy�n ấy n�n Ch�nh ph�p vương th�nh tựu được mười đức:

�� -Soi s�ng (năng chiếu): đem mắt tr� tuệ soi s�ng thế gian.

�� -Trang nghi�m: đem phước đức, tr� tuệ l�m trang nghi�m đất nước.

�� -L�m cho vui (dữ lạc): đem an lạc lớn cho nh�n d�n.

�� -Dẹp o�n (phục o�n): tất cả giặc o�n tự nhi�n quy phục.

�� -Khởi sợ (ly bố): đẩy l�i t�m nạn, l�a khỏi sợ h�i.

�� -Trọng dụng bậc hiền t�i: hợp c�c người hiền b�n bạc việc nước.

�� -Ph�p bản (giữ lấy gốc ch�nh ph�p): mu�n họ an cư nương nhờ Quốc vương.

�� -Tr� thế (giữ g�n thế gian): đem ph�p của Thi�n vương giữ g�n thế gian.

�� -Nghiệp chủ (chủ của mọi nghiệp): c�c nghiệp thiện �c đều thuộc Quốc vương.

�� -Nh�n chủ: tất cả nh�n d�n, Quốc vương l� chủ.

�� Tất cả Quốc vương, do phước đức từ đời trước n�n đ� th�nh tựu

mười thắng đức như vậy. V� thế, Đại Phạm thi�n vương c�ng Đao lợi thi�n thường gi�p Nh�n vương hưởng thọ những sự vui thắng diệu; c�c La s�t vương v� chư Thần... tuy kh�ng hiện th�n gi�p đỡ, nhưng �m thầm lại hộ vệ Nh�n vương c�ng với quyến thuộc.

Nh�n vương thấy nh�n d�n tạo c�c �c nghiệp m� kh�ng ngăn cấm được th� chư Thi�n, Thần đều xa tr�nh. Nếu thấy nh�n d�n tu thiện th� chư Thi�n, Thần vui mừng t�n th�n v� tất cả đều xướng : rằng: �Th�nh vương ta!...� Long, Thi�n vui mừng rưới nước mưa cam lộ, năm thứ l�a th�c hoa m�u dồi d�o, nh�n d�n vui vẻ, thịnh vượng. Nếu Nh�n vương kh�ng gần những người �c, chăm l�m lợi �ch cho khắp thế gian, đều theo nẻo h�nh h�a ch�nh đ�ng, thời ngọc b�u Như � hiện ngay trong vương quốc, c�c vua nước l�ng giềng đều quy phục, Nh�n, Phi nh�n đều khen ngợi. V� nếu c� �c nh�n ở trong vương quốc sinh t�m phản nghịch th� trong chốc l�t, ph�c của người ấy tự suy diệt, khi mất đi, phải bị đọa trong địa ngục, trải qua lo�i s�c sinh chịu đủ mọi thứ đau khổ. Sở dĩ thế l� sao? Bởi v� kẻ ấy kh�ng biết �n đức của Th�nh vương, khởi ra những nghiệp �c, phản bội n�n phải chịu quả b�o như thế. Nếu c� nh�n d�n thực h�nh t�m thiện, hết l�ng gi�p đỡ Nh�n vương v� t�n qu� k�nh trọng như Phật, th� người ấy ngay trong đời hiện tại lu�n được y�n ổn, thịnh vượng, vui vẻ, c� mong cầu g� đều được vừa l�ng. Sở dĩ thế l� sao? Tất cả quốc vương trong thời qu� khứ đ� từng thọ giới cấm thanh tịnh của Như Lai v� đ� thường l�m Nh�n vương hưởng sự an ổn, vui sướng. V� nh�n duy�n ấy, quả b�o tr�i ngược hay thuận hợp đều như vang ứng tiếng. �n đức của Th�nh vương rộng lớn như thế !

�� N�y thiện nam, �n Tam bảo l� �n kh�ng thể nghĩ b�n được, v� Tam bảo lu�n lu�n đem lại lợi lạc cho ch�ng sinh kh�ng c� thời n�o v� chỗ n�o dừng nghỉ.

�� Th�n tướng của chư Phật l� ch�n thiện v� lậu, do tu nh�n trong v� số đại kiếp m� chứng được. Chư Phật dứt sạch hết mọi nghiệp quả trong ba c�i, c�ng đức như n�i b�u rực rỡ, kh�ng g� so s�nh kịp, m� tất cả hữu t�nh kh�ng thể n�o biết hết. Phước đức chư Phật rất s�u như biển cả, tr� tuệ v� ngại như hư kh�ng, thần th�ng biến h�a tr�n đầy thế gian, �nh s�ng soi khắp mười phương, ba đời.

�� Tất cả ch�ng sinh do bị phiền n�o nghiệp chướng ngăn che kh�ng hiểu biết đ�ng đắn, n�n phải ch�m đắm trong bể khổ sinh tử v� c�ng. Tam bảo ra đời l�m Đại thuyền sư, ngăn chặn d�ng �i dục, để ch�ng sinh vượt l�n bờ Niết b�n. Những bậc c� tr� ai cũng đều chi�m ngưỡng.

�� N�y thiện nam, chỉ một ng�i Phật bảo đ� gồm đủ ba th�n: Một l� Tự t�nh th�n. Hai l� Thọ dụng th�n. Ba l� Biến h�a th�n.

�� Th�n Phật thứ nhất c� Đại đoạn đức, l� chỗ hiển lộ nhị kh�ng, tất cả chư Phật đều b�nh đẳng.

�� Th�n Phật thứ hai c� Đại tr� đức, ch�n thực thường hằng, dứt sạch c�c lậu, tất cả chư Phật đều c�ng một �.

�� Th�n Phật thứ ba c� Đại �n đức, an định, th�ng hợp, biến hiện, tất cả chư Phật đều đồng sự.

�� N�y thiện nam, tự t�nh th�n của Phật l� v� thỉ, v� chung, l�a tất cả c�c tướng, dứt hết mọi thứ h� luận, tr�n đầy, c�ng khắp, kh�ng c�n bờ bến v� tịch nhi�n thường trụ.

�� Thọ dụng th�n ấy c� hai tướng: Một l� Tự thọ dụng th�n. Hai l� Tha thọ dụng th�n.

�� Tự thọ dụng th�n do tu mu�n hạnh, đem lại lợi �ch y�n vui cho c�c ch�ng sinh trong ba v� số kiếp, đạt được Thập địa m�n t�m, vận dụng th�n lực đi thẳng đến c�i trời sắc cứu c�nh, ra khỏi tam giới, l�m nghi�m tịnh quốc độ vi diệu, ngồi tr�n hoa sen v� số lượng ch�u b�u lớn, m� c�c ch�ng Bồ t�t đ�ng đảo kh�ng thể n�u b�y hết được, ở trong hải hội v�y quanh trước sau, đem lụa v� cấu kết tr�n đỉnh đầu, c�ng dường cung k�nh, t�n trọng, t�n th�n, như thế gọi l� �Lợi �ch của phước b�o tối hậu�. Khi ấy, Bồ t�t nhập Kim cang định, dứt bỏ tất cả sở tri chướng, phiền n�o chướng vi tế, chứng được Bậc V� Thượng Ch�nh Đẳng Ch�nh Gi�c; diệu quả như thế gọi l� �Lợi �ch của phước b�o hiện tiền�. Ch�n b�o th�n ấy gọi l� hữu thỉ, v� chung, thọ mạng t�y theo sự mong muốn, kiếp số kh�ng c� hạn lượng. V� lại từ khi bắt đầu th�nh Ch�nh gi�c cho đến l�c tận c�ng của thời vị lai, c�c căn tướng tốt trang nghi�m c�ng khắp ph�p giới.

�� Bốn tr� vi�n m�n l� B�o th�n đ�ch thực thọ dụng ph�p lạc:

�� Một l� Đại vi�n cảnh tr�, do chuyển Dị thục thức (thức thứ t�m), m� được tr� tuệ n�y, v� như tấm gương tr�n lớn hiện đủ c�c sắc tướng h�nh tượng. Cũng thế, trong gương tr� tuệ của Như Lai, hiện ra c�c nghiệp thiện, �c của ch�ng sinh; do nh�n duy�n ấy, tr� tuệ n�y gọi l� Đại vi�n cảnh tr�. Dựa v�o đại bi n�n thường duy�n với ch�ng sinh, nương v�o đại tr� n�n thường như ph�p t�nh, qu�n s�t song song cả ch�n đế, tục đế, kh�ng gi�n đoạn, thường giữ g�n lấy th�n căn v� lậu v� l� chỗ y chỉ của tất cả c�ng đức.

�� Hai l� B�nh đẳng t�nh tr�, do chuyển Ng� kiến thức (thức thứ bảy) m� được tr� tuệ n�y. V� chứng được tự tha b�nh đẳng, cả hai tự t�nh đều v� ng�, n�n gọi l� B�nh đẳng t�nh tr�.

�� Ba l� Diệu qu�n s�t tr�, do chuyển Ph�n biệt thức (thức thứ s�u) m� được tr� tuệ n�y. Hay qu�n s�t tự tướng, cộng tướng của mọi ph�p v� ở trước ch�ng hội n�u giảng ph�p nhiệm mầu, l�m cho ch�ng sinh chứng được Bất tho�i chuyển, n�n gọi l� Diệu qu�n s�t tr�.

�� Bốn l� Th�nh sở t�c tr�, do chuyển nh�n, nhĩ, tỷ, thiệt, th�n thức m� đạt được tr� tuệ n�y, hay hiện ra tất cả mọi H�a th�n, l�m cho ch�ng sinh th�nh tựu trọn vẹn c�c thiện nghiệp, do nh�n duy�n ấy n�n gọi l� Th�nh sở t�c tr�.

�� Bốn tr� ấy l� tr� tuệ tr�n hết, đầy đủ t�m vạn bốn ng�n nẻo v�o tr� tuệ. Tất cả c�c ph�p c�ng đức như thế gọi l� Tự thọ dụng th�n của Như Lai.

�� N�y c�c thiện nam, hai l� Tha thọ dụng th�n của Như Lai, đầy đủ t�m vạn bốn ng�n tướng tốt, ở nơi c�i tịnh ch�n thực n�i ph�p Nhất thừa, khiến cho c�c Bồ t�t thọ dụng được ph�p lạc vi diệu của Đại thừa. Tất cả chư Như Lai v� nhằm h�a độ c�c ch�ng Bồ t�t nơi Thập địa, n�n hiện ra mười loại Tha thọ dụng th�n: Th�n Phật thứ nhất, ngồi tr�n hoa sen trăm c�nh v� Bồ t�t Sơ địa n�i về trăm ph�p minh m�n; Bồ t�t ngộ rồi hiện ra thần th�ng biến h�a lớn lao, c�ng khắp trong trăm thế giới của chư Phật, đem lại lợi �ch y�n vui cho v� số ch�ng sinh. Th�n Phật thứ hai, ngồi tr�n hoa sen ng�n c�nh, v� Bồ t�t Nhị địa n�i về ng�n ph�p minh m�n; Bồ t�t ngộ rồi hiện ra thần th�ng biến h�a lớn lao, c�ng khắp trong ng�n thế giới của chư Phật, đem lại lợi �ch y�n vui cho v� lượng ch�ng sinh. Th�n Phật thứ ba, ngồi tr�n hoa sen mu�n c�nh, v� Bồ t�t Tam địa n�i về mu�n ph�p minh m�n; Bồ t�t ngộ rồi hiện ra thần th�ng biến h�a lớn lao, c�ng khắp trong mu�n quốc độ của chư Phật, đem lại lợi �ch y�n vui cho v� số ch�ng sinh..Như thế, Như Lai tăng trưởng dần dần, cho đến Tha thọ dụng th�n nơi Thập địa, ngồi tr�n hoa sen diệu bảo kh�ng thể n�u b�y được, v� Bồ t�t Thập địa n�i về c�c ph�p minh m�n số nhiều kh�ng thể n�i hết; Bồ t�t ngộ rồi, hiện ra thần th�ng biến h�a lớn lao, c�ng khắp quốc độ vi diệu của chư Phật, số nhiều kh�ng thể n�i được, đem lại lợi �ch y�n vui cho v� lượng, v� bi�n chủng loại ch�ng sinh với con số nhiều kh�ng thể tuy�n thuyết, kh�ng thể tuy�n thuyết được. Mười th�n như thế, đều ngồi nơi c�y Bồ đề bằng bảy b�u, chứng được đạo quả V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c.

�� C�c vị thiện nam, mỗi một c�nh hoa đều l� một Tam thi�n thế giới, trong đ� đều c� trăm ức n�i ch�a Diệu cao c�ng bốn đại ch�u, mặt trời, mặt trăng, tinh t� v� chư Thi�n trong ba c�i cũng đều đủ cả. C�c Nam-thiệm-bộ ch�u ở tr�n mỗi mỗi c�nh hoa sen, c� t�a Kim cang, c�y Bồ đề, c� trăm ng�n vạn đến số nhiều kh�ng thể n�i được những vị H�a Phật lớn, nhỏ đều ở b�n gốc c�y Bồ đề, ph� ma qu�n rồi, c�ng l�c chứng được đạo quả V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c. Th�n của c�c vị H�a Phật lớn, nhỏ như thế đều đầy đủ ba mươi hai tướng tốt v� t�m mươi vẻ đẹp k�m theo, v� c�c Bồ t�t trong h�ng Tư lương v� Bốn thiện căn c�ng h�ng Nhị thừa, ph�m phu, t�y nghi v� họ n�i ra diệu ph�p về Ba thừa; v� c�c Bồ t�t n�i về s�u ph�p Ba-la-mật th�ch ứng khiến c�c vị ấy được quả vị V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c, Phật tuệ rốt r�o; v� c�c vị cầu quả vị B�ch chi phật n�i về Mười hai ph�p nh�n duy�n; v� c�c vị cầu đạo quả Thanh văn n�i về ph�p Tứ đế, vượt qua sinh, l�o, bệnh, tử đạt đến cứu c�nh Niết b�n; v� c�c ch�ng sinh kh�c n�i về gi�o ph�p cho h�ng trời, người, khiến họ đạt được diệu quả an lạc trong c�i trời, người. C�c vị H�a Phật lớn, nhỏ như thế đều gọi l� �Biến h�a th�n của Phật�. N�y thiện nam, hai loại ứng, H�a th�n Phật như thế, tuy hiện ra diệt độ nhưng th�n Phật ấy vẫn nối tiếp thường trụ.

�� C�c vị thiện nam, như một Phật bảo c� v� lượng, v� bi�n kh�ng thể nghĩ b�n được những �n đức rộng lớn đem lại lợi lạc cho ch�ng sinh như thế, n�n cũng do nh�n duy�n ấy m� gọi l� Như Lai, Ứng C�ng, Ch�nh Biến Tri, Minh Hạnh T�c, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, V� Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thi�n Nh�n Sư, Phật, Thế T�n.

�� N�y thiện nam, trong một Phật bảo th�u t�m đầy đủ s�u thứ c�ng đức vi diệu: Một l� Ng�i v� thượng c� ruộng c�ng đức lớn lao tr�n hết. Hai l� Ng�i v� thượng c� �n đức lớn. Ba l� Ng�i ch� t�n trong những ch�ng sinh kh�ng ch�n, hai ch�n cho đến nhiều ch�n. Bốn l� Bậc rất kh� gặp, như hoa Ưu-đ�m. Năm l� Ng�i độc nhất xuất hiện trong Tam thi�n đại thi�n thế giới. S�u l� Ng�i gồm th�u đầy đủ tất cả � nghĩa trong c�ng đức thế gian v� xuất thế gian. Do đầy đủ s�u thứ c�ng đức như thế v� thường đem lại lợi lạc cho tất cả ch�ng sinh, n�n gọi l� ��n Phật bảo thật kh�ng thể nghĩ b�n được!�.

�� Khi ấy, năm trăm vị Trưởng giả bạch Phật rằng:

�� -Bạch Đức Thế T�n, như Phật n�i: Trong một Phật bảo c� v� lượng H�a Phật, hiện ra c�ng khắp thế giới đem lại lợi lạc cho ch�ng sinh, vậy do nh�n duy�n g� m� nhiều ch�ng sinh trong thế gian n�y kh�ng thấy Phật, phải chịu mọi khổ n�o?

�� Đức Phật bảo năm trăm vị Trưởng giả:

�� -V� như mặt trời tỏa trăm ng�n �nh s�ng soi khắp thế giới, m� trong đ� c� những người m� kh�ng thấy được �nh s�ng mặt trời, thời � c�c thiện nam nghĩ sao, mặt trời c� bị lỗi kh�ng?

�� C�c Trưởng giả bạch:

�� -Bạch Đức Thế T�n, mặt trời kh�ng c� lỗi!

�� Đức Phật dạy:

�� -Thiện nam tử, chư Phật Như Lai thường diễn n�i ch�nh ph�p, đem lại lợi lạc cho ch�ng sinh, nhưng c�c ch�ng sinh ấy thường tạo nghiệp �c kh�ng hiểu biết đ�ng đắn, kh�ng c� t�m hổ thẹn, kh�ng ưa th�n cận Phật, Ph�p, Tăng, ch�ng sinh như thế cội rễ của tội rất s�u nặng, trải qua v� lượng kiếp kh�ng được tr�ng thấy, nghe biết về t�n hiệu Tam bảo, cũng như những người m� kia kh�ng tr�ng thấy �nh s�ng mặt trời vậy. Nếu c� ch�ng sinh cung k�nh Như Lai, ưa th�ch ph�p Đại thừa, t�n trọng Tam bảo, n�n biết l� người ấy nghiệp chướng được ti�u trừ, phước đức, tr� tuệ tăng trưởng, căn l�nh th�nh tựu, ch�ng được thấy Phật, l�a hẳn sinh tử v� sẽ chứng được đạo quả Bồ đề.

�� C�c vị thiện nam, như một Phật bảo c� v� lượng Phật, thời Như Lai n�i về Ph�p bảo cũng thế, nghĩa l� trong một Ph�p bảo cũng c� v� lượng nghĩa.

�� N�y thiện nam, trong Ph�p bảo c� bốn loại: Một l� gi�o ph�p. Hai l� l� ph�p. Ba l� h�nh ph�p. Bốn l� quả ph�p. Tất cả những thanh, danh c�, văn thuộc ph�p v� lậu, nhằm ph� tan v� minh c�ng phiền n�o, nghiệp chướng, gọi l� Gi�o ph�p. C�c ph�p hữu vi, v� vi gọi l� L� ph�p. C�c h�nh về Giới, Định, Tuệ gọi l� H�nh ph�p. Tạo được diệu quả v� vi th� gọi l� Quả ph�p. Bốn ph�p như thế l� Ph�p bảo, dẫn dắt ch�ng sinh ra khỏi biển sinh tử, đến bờ Niết b�n.

�� N�y thiện nam, Thầy chư Phật tức l� Ph�p bảo. Sở dĩ như thế l� sao? Chư Phật trong qu� khứ, hiện tại, vị lai do dựa v�o ph�p tu h�nh, m� dứt được tất cả chướng ngại, th�nh Bồ đề, cho đến tận c�ng thuở vị lai lu�n đem lại lợi lạc cho ch�ng sinh. Do nh�n duy�n ấy, Như Lai trong ba đời thường c�ng dường c�c Ph�p bảo Ba-la-mật nhiệm mầu, huống chi l� tất cả ch�ng sinh trong ba c�i chưa được giải tho�t, h� kh�ng cung k�nh Ph�p bảo vi diệu!

�� N�y thiện nam, kiếp xưa Ta từng l�m vị Nh�n vương cầu ph�p, phải gieo m�nh v�o trong hầm lửa lớn để cầu ch�nh ph�p, mới dứt hẳn được sinh tử v� chứng được Đại Bồ đề. Thế n�n, Ph�p bảo ph� tất cả lao ngục sinh tử, cũng như Kim cang c� thể hủy hoại mu�n vật kh�c. Ph�p bảo soi s�ng ch�ng sinh tăm tối như mặt trời soi s�ng thế giới. Ph�p bảo cứu gi�p ch�ng sinh ngh�o thiếu như ngọc Ma-ni h�a hiện mọi của b�u. Ph�p bảo đem lại cho ch�ng sinh sự vui mừng cũng như tiếng trống c�i trời l�m vui chư Thi�n. Ph�p bảo l�m bậc thềm b�u cho chư Thi�n, v� nghe ch�nh ph�p n�n được sinh v�o c�i trời. Ph�p bảo l� chiếc thuyền lớn bền vững vượt qua bể sinh tử đến bờ Niết b�n. Ph�p cũng như Chuyển lu�n th�nh vương, trừ giặc phiền� n�o ba độc. Ph�p bảo l� y phục đẹp qu�, che phủ sự kh�ng thẹn của c�c ch�ng sinh. Ph�p bảo cũng như gi�p trụ Kim cang, ph� bốn loại ma, chứng đạo Bồ đề. Ph�p bảo cũng như gươm tr� tuệ sắc, cắt đứt sinh tử, tho�t khỏi mọi r�ng buộc. Ph�p bảo ch�nh l� xe b�u của Ba thừa, chuy�n chở ch�ng sinh ra khỏi nh� lửa. Ph�p bảo cũng như tất cả đ�n s�ng, soi s�ng nơi ba đường tối tăm. Ph�p bảo cũng như cung, t�n, gi�o, m�c, trấn giữ c�i nước, dẹp tan o�n địch. Ph�p bảo cũng như bậc Đạo sư nơi đường hiểm, kh�o dẫn dắt ch�ng sinh đạt đến chốn chứa nhiều ch�u b�u.

�� N�y thiện nam, Như Lai trong ba đời n�i ra diệu ph�p, c� những sự kh� nghĩ b�n như thế, n�n gọi l� �n �Ph�p bảo kh�ng thể nghĩ b�n được�.

�� N�y c�c thiện nam, thế gian, xuất thế gian c� ba hạng Tăng:� Một l� Bồ t�t tăng. Hai l� Thanh văn tăng. Ba l� Ph�m phu tăng.

�� Như c�c �ng Văn Th� Sư Lợi, Di lặc... l� Bồ t�t tăng.

�� Như c�c �ng X� Lợi Phất, Mục Kiền Li�n� l� Thanh văn tăng.

�� V� như c� c�c vị ph�m phu ch�n thiện, th�nh tựu Biệt giải tho�t giới cho đến những vị đạt đầy đủ tất cả ch�nh kiến, thường rộng r�i v� ch�ng sinh diễn thuyết, khai thị mọi ph�p của Th�nh đạo, đem lại lợi lạc cho ch�ng sinh, gọi l� Ph�m phu tăng. Tuy rằng c�c vị ấy chưa được Giới, Định, Tuệ, Giải tho�t v� lậu, nhưng c�ng dường c�c vị ấy cũng được phước đức v� lượng. Ba hạng Tăng như thế gọi l� Ph�c điền tăng đ�ch thực.

�� Lại c� một hạng gọi l� Ph�c điền tăng. Hạng n�y đối với x� lợi Phật, h�nh tượng Phật c�ng c�c Ph�p, Tăng, c�c giới Th�nh chế, sinh t�m k�nh t�n s�u xa; tự nơi m�nh kh�ng c� t� kiến v� l�m cho người kh�c cũng thế. Lại hay tuy�n thuyết ch�nh ph�p, t�n th�n Nhất thừa, tin tưởng s�u xa nh�n quả, thường ph�t nguyện l�m điều thiện, t�y theo lỗi m�nh phạm, m� ăn năn dốc dứt trừ nghiệp chướng. N�n biết sức tin Tam bảo của người ấy, hơn c�c ngoại đạo gấp trăm ng�n vạn lần v� cũng hơn cả bốn loại Chuyển lu�n th�nh vương, huống chi l� c�c loại kh�c trong tất cả ch�ng sinh. Như hoa Uất-kim tuy h�o �a nhưng c�n hơn tất cả c�c lo�i tạp hoa kh�c. Tỳ kheo c� ch�nh kiến cũng thế, hơn ch�ng sinh kh�c gấp trăm ng�n vạn lần. Tuy rằng vị ấy hủy phạm giới cấm, nhưng kh�ng hoại ch�nh kiến, do nh�n duy�n ấy n�n gọi l� Ph�c điền tăng. Nếu c�c thiện nam, thiện nữ n�o c�ng đường c�c vị Ph�c điền tăng như thế, được phước đức kh�ng c�ng tận như c�ng dường ba hạng Ch�n thực Tăng bảo trước được c�ng đức như thế n�o, thời ở đ�y đạt được c�ng đức cũng bằng thế kh�ng kh�c. Bốn hạng Th�nh, Ph�m Tăng như vậy đ� đem lại lợi lạc cho ch�ng sinh thường kh�ng hề gi�n đoạn, n�n gọi l� �n �Tăng bảo kh�ng thể nghĩ b�n được�.

�� Bấy giờ, năm trăm vị Trưởng giả bạch Phật:

�� -Bạch Đức Thế T�n, h�m nay, ch�ng t�i nghe ph�p �m của Phật, được hiểu sự lợi �ch của Tam bảo tại thế gian. Song, nay ch�ng t�i kh�ng biết do nghĩa g� m� n�i Phật, Ph�p, Tăng được gọi l� bảo? K�nh xin Phật giải thuyết, b�y tỏ c�ng ch�ng hội, c�ng tất cả ch�ng sinh đời mai sau k�nh t�n Tam bảo, dứt hẳn mọi mối ngờ vực, c� được l�ng tin bền chắc, l�m cho họ v�o được bể bất tư nghị cửa Tam bảo!

�� Đức Phật bảo c�c �ng Trưởng giả:

�� -Qu� h�a thay! Qu� h�a thay! C�c vị thiện nam đ� c� thể hỏi Như Lai về những diệu ph�p rất s�u xa như thế, tất cả ch�ng sinh đời mai sau sẽ được lợi �ch y�n vui nhiều lắm! V� như ngọc b�u bậc nhất của thế gian c� đầy đủ mười nghĩa, l�m trang nghi�m c�i nước, đem lại lợi �ch cho ch�ng sinh, thời Phật, Ph�p, Tăng bảo cũng thế:

�� -Bền chắc: như ngọc Ma-ni kh�ng ai c� thể ph� được; Phật, Ph�p, Tăng bảo cũng như vậy: ngoại đạo, Thi�n ma kh�ng thể ph� được.

�� -Kh�ng nhơ: ngọc b�u hơn hết của thế gian lu�n thanh tịnh trong s�ng kh�ng lẫn ch�t bụi nhơ; Phật, Ph�p, Tăng bảo cũng thế, đều xa l�a những phiền n�o bụi bặm cấu n�n.

�� -Cho vui: như b�nh Thi�n đức, thường cho ch�ng sinh an vui; Phật, Ph�p, Tăng bảo cũng như vậy, c� thể đem đến cho ch�ng sinh an vui trong thế gian v� xuất thế gian.

�� -Kh� gặp: như ngọc b�u tốt l�nh, hiếm c�, kh� được, Phật, Ph�p, Tăng bảo cũng thế, ch�ng sinh nhiều nghiệp chướng ức kiếp cũng kh� gặp được.

�� -C� khả năng ph� hủy: như ngọc b�u Như � c� khả năng ph� tan sự ngh�o c�ng của con người; Phật, Ph�p, Tăng bảo cũng vậy, ph� tan những sự ngh�o khổ của ch�ng sinh trong thế gian.

�� -Uy đức: như vị Chuyển lu�n vương c� cỗ xe b�u, hay dẹp y�n o�n địch; Phật, Ph�p, Tăng bảo cũng thế, đủ s�u ph�p thần th�ng, lu�n h�ng phục bốn loại ma.

�� -M�n nguyện: như ngọc Ma-ni t�y t�m mong cầu, sẽ h�a hiện dồi d�o mọi thứ của b�u; Phật, Ph�p, Tăng bảo cũng vậy, hay l�m thỏa m�n những ch�ng sinh muốn tu tập nguyện theo nẻo thiện.

�� -Trang nghi�m: như ngọc b�u thế gian trang nghi�m vương cung; Phật, Ph�p, Tăng bảo cũng thế, trang nghi�m cung b�u Bồ đề của bậc Ph�p vương.

�� -Tối diệu: như diệu bảo nơi c�i trời v� c�ng vi diệu; Phật, Ph�p, Tăng bảo cũng thế, vượt tr�n c�c diệu bảo tối thắng của thế gian.

�� -Bất biến: v� như v�ng thực v�o lửa kh�ng hề biến đổi; Phật, Ph�p, Tăng bảo cũng thế, t�m thứ gi� của thế gian kh�ng thể lay động được.

�� Phật, Ph�p, Tăng bảo đầy đủ v� lượng thần th�ng biến h�a, đem lại lợi �ch cho chung sinh, từng kh�ng c� khi n�o dừng nghỉ. V� những nghĩa ấy n�n chư Phật, Ph�p, Tăng được gọi l� �Bảo�. N�y c�c thiện nam, Ta v� c�c �ng m� n�i qua về bốn nơi c� �n của thế gian, xuất thế gian như tr�n để c�c �ng hiểu. C�c �ng n�n biết: �Tu hạnh Bồ-t�t cần phải trả bốn �n như thế!�.

�� Khi ấy, năm trăm vị Trưởng giả bạch Phật:

�� -Bạch Đức Thế T�n, bốn �n như thế rất l� kh� trả, vậy n�n tu hạnh g� để trả được những �n ấy?

�� Đức Phật bảo c�c vị Trưởng giả:

�� -N�y c�c thiện nam, người v� cầu đạo Bồ đề cần phải c� t�m tu về ba bậc của mười ph�p Ba-la-mật: Một l� mười ph�p Bố th� ba-la-mật-đa. Hai l� mười ph�p Th�n cận ba-la-mật-đa. Ba l� mười ph�p Ch�n thực ba-la-mật-đa. Nếu c� c�c thiện nam, thiện nữ n�o ph�t t�m V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c, thường đem bảy thứ ch�u b�u đầy ngập Tam thi�n đại thi�n thế giới, bố th� cho v� lượng ch�ng sinh ngh�o c�ng nhưng bố th� như thế chỉ gọi l� Bố th� ba-la-mật-đa, chứ kh�ng được gọi l� Ch�n thực ba-la-mật-đa.

Nếu c� c�c thiện nam, thiện nữ n�o ph�t t�m đại bi, v� cầu V� thượng Ch�nh đẳng Bồ đề, đem th� tử m�nh bố th� cho người kh�c, t�m kh�ng tiếc lẫn; th�n, thịt, tay, ch�n, đầu, mắt, tủy, n�o, cho đến th�n mạng, đem bố th� cho người lại xin nhưng bố th� như thế mới chỉ gọi l� Th�n cận ba-la-mật-đa, chứ chưa được gọi l� Ch�n thực ba-la-mật- đa.

�� Nếu c�c thiện nam, thiện nữ n�o ph�t khởi t�m V� thượng Đại Bồ đề, trụ nơi V� sở đắc, khuy�n c�c ch�ng sinh đồng ph�t t�m ấy, đem ph�p ch�n thực bằng một b�i kệ bốn c�u bố th� cho một ch�ng sinh, l�m cho họ hướng về đạo V� thượng Ch�nh đẳng Bồ đề, thế mới gọi l� Ch�n thực ba-la-mật-đa. Hai bậc bố th� trước chưa gọi l� b�o �n được, nếu thiện nam, thiện nữ n�o tu bậc thứ ba: Ch�n thực ba-la-mật-đa như thế, mới gọi l� ch�n thực b�o đ�p bốn �n. Sở dĩ thế l� sao? Hai bậc bố th� trước c�n c� t�m Sở đắc, bậc bố th� thứ ba t�m l� V� sở đắc, đem ph�p ch�n thực bố th� cho một ch�ng sinh, khiến ph�t t�m V� thượng Đại Bồ đề, sau n�y khi người ấy chứng được đạo quả Bồ đề, rộng độ ch�ng sinh v� c�ng tận, nối tiếp hạt giống Tam bảo kh�ng đoạn tuyệt, do nh�n duy�n ấy n�n gọi l� B�o �n.

�� L�c ấy, năm trăm vị Trưởng giả, theo Phật nghe được ph�p B�o �n từ xưa tới nay chưa được nghe bao giờ ấy, t�m sinh hớn hở, cho l� được sự chưa từng c�, c�c �ng liền ph�t t�m hướng cầu đạo quả V� thượng Bồ đề, được ph�p tam muội Nhẫn nhục, chứng nhập tr� tuệ bất tư nghị, m�i m�i kh�ng tho�i chuyển.

�� Khi đ�, t�m vạn bốn ng�n ch�ng sinh trong ph�p hội ph�t t�m Bồ đề, được l�ng tin ki�n cố v� cũng được ph�p Tam muội ấy; đại ch�ng trong hải hội đều được ph�p tam muội Kim cang nhẫn nhục, ngộ c�c ph�p Nhẫn v� sinh v� nhu thuận, hoặc chứng Sơ địa được ph�p Nhẫn bất khởi. V� lượng ch�ng sinh đều ph�t t�m Bồ đề, ở ngồi Bất tho�i.

�� Đức Phật bảo năm trăm vị Trưởng giả:

�� -Tất cả ch�ng sinh trong đời vị lai nếu nghe được phẩm T�m Địa Qu�n B�o Bốn �n n�y, thọ tr�, đọc tụng, tu tập, n�u b�y, giảng n�i, viết ch�p, truyền b� xa rộng, th� những người ấy phước đức, tr� tuệ được tăng th�m, chư Thi�n hộ vệ, hiện th�n kh�ng đau yếu, thọ mạng l�u d�i; khi mạng chung được sinh l�n nội cung của Đức Di-lặc, tr�ng thấy tướng bạch h�o của Ng�i liền si�u việt nẻo sinh tử, trong ba hội Long hoa sẽ được giải tho�t v� t�y � v�ng sinh trong mười phương Tịnh độ, thấy Phật, nghe ph�p, vận Ch�nh định tụ ch�ng th�nh tr� tuệ V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c của Như Lai.

Quyển 2H�́t

KINH ĐẠI THỪA BẢN SINH T�M ĐỊA QU�N

H�n dịch: Đời Đường, Tam tạng Ph�p sư B�t-nh�, người nước Kế t�n

Việt dịch:�Linh-Sơn Ph�p Bảo Đại Tạng Kinh

Quyển 3

PHẨM 2: B�O �N

Phần 2

�� Bấy giờ, về ph�a Đ�ng bắc đại th�nh Vương x� c�ch t�m mươi do tuần c� một nước nhỏ t�n l� Tăng trưởng ph�c. Trong nước ấy c� một �ng Trưởng giả t�n l� Tr� Quang, tuổi nhiều, gi� yếu, chỉ c� một con, m� người con ấy t�nh t�nh �c nghịch, kh�ng thuận cha mẹ, cha mẹ răn dạy g� đều kh�ng theo lời. �ng Trưởng giả xa nghe Đức Phật Th�ch Ca M�u ni Như Lai ở trong n�i Kỳ-x�-quật, th�nh Vương-x�, v� v� lượng ch�ng sinh trong c�i đời xấu �c, nhơ đục, n�u giảng về ph�p B�o �n của Đại thừa. Khi ấy, cả cha mẹ v� con c�ng mọi người quyến thuộc của �ng v� muốn nghe ph�p, n�n đem c�c đồ c�ng đến nơi Phật, cung k�nh c�ng dường Phật.

�� C�ng dường rồi �ng Trưởng giả liền bạch Phật:

�� -Bạch Đức Thế T�n, con c� một người con, t�nh n� �c tệ qu�, kh�ng chịu nghe lời khuy�n răn của cha mẹ. Nay con nghe thấy Phật giảng dạy về việc b�o đ�p bốn �n, con v� muốn nghe ph�p n�n lại nơi Phật, k�nh xin Đức Thế T�n v� ch�ng con c�ng c�c người trong quyến thuộc chỉ dạy r� về nghĩa l� s�u xa, nhiệm mầu của bốn �n, khiến đứa con tệ �c của con sinh t�m hiếu thuận, đời nay, đời sau sẽ được sự an lạc.

Đức Phật bảo �ng Tr� Quang:

�� -Qu� h�a thay! Qu� h�a thay! �ng v� ph�p n�n đến chỗ Ta, c�ng dường cung k�nh v� muốn nghe ph�p ấy, vậy c�c �ng n�n nghe cho kỹ v� nhớ nghĩ cho kh�o! Nếu c� c�c thiện nam, thiện nữ n�o ph�t t�m Bồ đề, muốn nghe c�c ph�p quan trọng, khi cất ch�n, đặt ch�n xuống đất, t�y theo số lượng bụi nhỏ của đường đất đi xa hay gần m� do nh�n duy�n ấy, người đ� cảm được Kim lu�n của Chuyển lu�n th�nh vương, khi phước b�o của Th�nh vương hết, được l�m Thi�n vương trong Dục giới; khi phước b�o của Thi�n vương trong Dục giới hết, được l�m Phạm thi�n vương, được thấy Phật, nghe ph�p v� ch�ng chứng được đạo quả vi diệu. Đại trưởng giả c�ng những người kh�c đi với �ng v� cầu ph�p n�n đến chỗ Ta, t�nh ra như thế l� phải đi qua t�m mươi do tuần đại địa vi trần, mỗi một số vi trần ấy sẽ tạo được những cảm ứng theo những quả b�o về trời, người, Lu�n vương. V� được nghe ph�p rồi, đời sau sẽ chứng đạo quả V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c.

�� Tuy trước Ta đ� n�i về nghĩa l� s�u xa, nhiệm mầu của bốn �n, nay v� c�c �ng, Ta n�u lại nghĩa ấy, bằng lời kệ sau n�y:

Tối thắng Ph�p vương, Đại Th�nh chủ

Tất cả trời, người chẳng thể s�nh

Trang nghi�m th�n bằng mọi tướng tốt

Bể tr� như hư kh�ng v� lượng.

Hạnh lợi tự, tha đều vi�n m�n

Tiếng khen đồn khắp trong c�c c�i

Dứt hẳn phiền n�o c�ng tập kh�

Kh�o tr� mật hạnh, giữ mọi căn.

Một trăm bốn mươi đức �bất cộng�

Bể phước rộng lớn đều tr�n trề

Ch�nh định, thần th�ng đầy đủ cả

Thường an vui �T�m cung tự tại�.

Trời, người, ngoại đạo trong mười phương

Kh�ng ai �năng nan� như Điều Ngự

Miệng v�ng n�i biện t�i v� ngại

Tuy kh�ng ai hỏi m� tự n�i.

V� như thủy triều kh�ng s�i thời

Cũng như trống trời hợp l�ng trời

Tự tại như thế chỉ c� Phật

Ngữ th�ng ti�n, Ma, Phạm chẳng được.

Trải v� số kiếp tu hạnh nguyện

Chứng được đại thần th�ng như thế

Trong c�i đại tịch Ta nhập định

Qu�n s�t c�c căn v� bệnh, thuốc.

Tự ra thiền định m� t�n th�n:

�Ba đời Phật ph�p T�m địa m�n�

C�c vị Trưởng giả liền tho�i t�m

Chỉ ưa hạnh Nhị thừa tự lợi.

Ta mở ph�p đại tr� phương tiện

Dấn v�o cửa giải tho�t �Tam kh�ng�

Diệu l� Như Lai chẳng thể lường

Chỉ Phật biết được ch�n b� mật.

Thanh văn lợi can v� Độc gi�c

Bồ t�t cần cầu ng�i bất tho�i

Mười hai kiếp số c�ng so lường

Kh�ng c� ai biết được phần nhỏ.

Giả sử ph�m, Th�nh tr� mười phương

Trao cho một người l�m bậc tr�

Bậc tr� như thế giống rừng tr�c

Kh�ng thể so lường được phần nhỏ.

Thế gian ph�m phu kh�ng mắt tuệ

M� nơi �n đức mất diệu quả

Ch�ng sinh trong đời năm �c trược

Kh�ng hiểu �n s�u thường tr�i đức.

Ta v� khai thị về bốn �n

Khiến v�o ch�nh kiến Bồ đề đạo

Cha l�nh mẹ hiền, �n trưởng dưỡng

Tất cả trai, g�i đều y�n vui.

�n cha l�nh cao hơn n�i lớn

�n mẹ hiền s�u như biển cả

Nếu ta ở đời trong một kiếp

N�i �n mẹ hiền kh�ng hết được.

Ta nay n�i qua một phần nhỏ

Như ruồi, muỗi uống nước biển s�u:

Giả sử c� người v� phước đức

C�ng dường B�-la-m�n tịnh hạnh

Vị ngũ th�ng thần ti�n tự tại

Sư trưởng đại tr� c�ng bạn l�nh

Nh� cửa trang ho�ng to�n bảy b�u

Ph�ng ốc bằng gỗ hương Chi�n-đ�n

Đồ nằm trăm b�u b�y trải khắp

Mỹ vị thế gian như cam lộ,

C�ng c�c thuốc men chữa mu�n bệnh

Vật dụng đều chứa đầy v�ng bạc.

C�ng dường như thế ng�y ba thời

Cho đến đủ số một trăm kiếp

Kh�ng bằng một niệm tỏ ch�t phần

Cứng dường mẹ hiền ruộng �n lớn

Phước đức v� bi�n kh�ng thể lường

T�nh to�n, th� dụ kh�ng s�nh kịp.

Mẹ hiền thế gian c� mang con

Mười th�ng mang thai chịu khổ nhiều

T�nh kh�ng tham đắm năm dục lạc

T�y thời ăn uống cũng đồng thế

Ng�y đ�m thường mang l�ng thương x�t

Đi, đứng, ngồi, nằm chịu mọi khổ.

Ngay l�c sinh con khỏi b�o thai

Như g�p mũi nhọn rạch th�n thể

M� cảm Đ�ng, T�y kh�ng ph�n biệt

Khắp m�nh đau đớn kh�ng chịu nổi

Hoặc nh�n nạn ấy m� mất mạng

Họ h�ng quyến thuộc đều buồn b�

Mọi khổ như thế đều v� con

Lo, buồn thống thiết n�i sao c�ng.

Nếu được mạnh khỏe th�n y�n vui

Như ngh�o được ngọc mừng kh�n tả

Đo�i nh�n mặt con kh�ng biết ch�n

T�m thương nhớ con kh�ng ch�t rời.

�n t�nh mẫu tử thường như thế

Ra v�o kh�ng rời con trước ngực

Sữa mẹ như nước suối cam lộ

Nu�i dưỡng kịp thời kh�ng l�c cạn.

�n nơi từ niệm thực kh� v�

C�ng đức nu�i nấng cũng kh� lường

Ở đời đại địa gọi l� nặng

�n mẹ hiền nặng hơn đất kia

Tr�n đời Tu di gọi l� cao

�n mẹ hiền cao hơn n�i đ�,

Ở đời nhanh nhất c� gi� lốc

Nhưng l�ng mẹ hiền c�n trội hơn.

Nếu c� ch�ng sinh chẳng hiếu thuận

Khiến mẹ tạm thời khởi t�m hận

Thốt lời o�n niệm chỉ phần nhỏ

Con theo lời ấy bị khổ nạn.

Chư Phật c�ng c�c thần Kim cang

B� ph�p thần ti�n kh�ng cứu được.

Nếu c� trai g�i nghe mẹ dạy

V�ng l�m, nhan sắc kh�ng hề tr�i

Tất cả tai nạn đều ti�u trừ

Chư Thi�n độ hộ thường an lạc.

Nếu hay thừa thuận theo mẹ hiền

Những nam, nữ ấy kh�c kẻ ph�m

Bồ t�t l�ng từ h�a nh�n gian

Thị hiện b�o �n mọi phương tiện.

Nếu c� thiện nam v� thiện nữ

V� b�o �n mẹ n�n hiếu dưỡng.

Cắt thịt, tr�ch huyết thường cung cấp

Như thế đủ số trong một kiếp

Mọi thứ cần tu trong đạo hiếu

C�n chưa b�o được �n tạm thời

Mười th�ng con ở trong thai mẹ

Thường ngậm cuống v� uống thai huyết

Từ khi l� con n�t, trẻ thơ

Uống hơn trăm hộc sữa của mẹ

Ăn uống, thuốc thang, y phục đẹp

Con trước, mẹ sau đ� lệ thường.

Con nếu ngu si bị người gh�t

Mẹ cũng thương nhớ kh�ng hề bỏ

Xưa, c� người nữ bế con m�nh

Lội qua s�ng Hằng nước chảy mạnh

Sức kh� vượt qua v� nước ngập

Mẹ chết c�ng con kh�ng nỡ bỏ.

V� sức thiện căn niệm l�nh ấy

Mạng mất được sinh l�n Phạm thi�n

Hưởng vui ch�nh định nơi c�i Phạm

Được gặp Như Lai nhận Phật k�.

Thế n�n mẹ hiền c� mười đức

T�y hợp nghĩa lợi đặt ra t�n:

Một l� đại địa; hai, năng sinh;

Ba l� năng ch�nh; bốn, dưỡng dục;

Năm, cho tr� tuệ; s�u, trang nghi�m;

Bảy l� an ổn; t�m dạy, trao;

Ch�n l� gi�o giới; mười, cho của.

�n kh�c kh�ng hơn �n đức mẹ.

Ph�p g� ở đời l� rất gi�u?

Ph�p g� ở đời l� rất ngh�o?

Mẹ c�n tại nh� l� rất gi�u

Mẹ đ� khuất b�ng l� rất ngh�o.

Khi mẹ c�n, l� mặt trời ngọ

Khi mẹ mất, l� mặt trời lặn

Khi mẹ c�n, thảy đều đầy đủ,

Khi mẹ mất, thảy đều rỗng kh�ng.

Tất cả h�ng Thiện nam ở đời

�n cha mẹ nặng như g�, n�i

Hiếu k�nh cần phải lu�n ở l�ng

Biết �n, trả �n l� Th�nh đạo.

Kh�ng tiếc th�n mạng d�ng đồ ngon

Chưa từng một niệm thiếu sắc dưỡng

Như khi cha mẹ bỗng mất đi

D� muốn b�o �n thật chẳng kịp.

Phật xưa tu h�nh v� từ mẫu

Cảm được tướng tốt sắc th�n v�ng

Tiếng l�nh vang dội khắp mười phương

Tất cả người, trời đều đảnh lễ

Nh�n v� Phi nh�n thảy cung k�nh

Từ duy�n xưa trước b�o từ �n.

Ta đ� l�n cung trời Đao-lợi

Ba th�ng, v� mẹ n�i ph�p mầu

Khiến mẹ l�nh hội, quy ch�nh đạo

Ngộ �Nhẫn v� sinh� thường kh�ng tho�i

Như thế đều l� b�o bi �n

Tuy b�o �n s�u vẫn chưa đủ.

Ng�i Mục-Li�n Thần th�ng đệ nhất,

Dứt hết phiền n�o trong ba c�i

D�ng sức thần th�ng xem từ mẫu

Thấy đang chịu khổ trong ngạ quỷ.

Mục-Li�n tự đi trả �n mẹ

Cứu tho�t từ th�n nơi thọ khổ

Sinh l�n c�c c�i trời Tha h�a

C�ng được an vui nơi Thi�n cung.

N�n biết �n cha mẹ rất s�u

Chư Phật, Th�nh hiền đều b�o đức.

Nếu ai ch� t�m c�ng dường Phật

Hoặc t�m tinh cần tu hiếu dưỡng

Phước hai người ấy kh�ng sai kh�c

Ba đời hưởng b�o cũng v� c�ng.

Người đời, l�m con tạo �c tội

Sa ba ngả �c chịu khổ m�i

Người chưa chứng Th�nh, kh�ng thần th�ng

Kh�ng thấy lu�n hồi, kh� b�o được.

Thương thay người đời kh�ng Th�nh lực

Kh�ng hay cứu gỡ cho mẫu hiền!

Do nh�n duy�n ấy, �ng n�n biết

Dốc tu ph�c lợi c�ng đức tốt:

Đem ngay thắng đức nơi nam, nữ,

C� đại kim quang soi địa ngục.

Trong h�o quang diễn tiếng th�m diệu

Khai ngộ cha mẹ mở t�m �.

Nhớ thuở xưa kia thường tạo tội

Một niệm t�m hối đều trừ diệt.

Miệng niệm: �Nam m� Tam thế Phật�

Th�n khổ nạn, r�ng buộc, được tho�t

Sinh l�n trời, người, hưởng vui m�i

Thấy Phật, nghe Ph�p, sẽ th�nh Phật.

Hoặc sinh Tịnh độ tại mười phương

Hoa sen bảy b�u l� cha mẹ

Hoa nở thấy Phật ngộ V� sinh

Bồ t�t Bất tho�i l� đồng học.

Được s�u thần th�ng, lực tự tại

Được v�o cung Bồ đề vi diệu

Bồ t�t đều l� c�c nam, nữ

Nương nguyện lực lớn h�a nh�n gian.

Thế l� thực b�o �n cha mẹ

C�c �ng, ch�ng sinh c�ng tu học!

Ch�ng sinh lu�n hồi sinh s�u nẻo

Cũng như b�nh xe kh�ng sau, trước

Hoặc l� cha mẹ, l� trai, g�i

Đời đời, kiếp kiếp �n lẫn nhau

Như thấy cha mẹ... kh�ng kh�c chi

Kh�ng chứng Th�nh tr�, do đ�u biết

Tất cả nam tử đều l� cha

Tất cả nữ nh�n đều l� mẹ

�n đời trước thế chưa trả xong

Lại sinh niệm kh�c th�nh o�n gh�t!

Thường n�n b�o �n, �ch lẫn nhau

Kh�ng n�n đ�nh mắng th�nh hiềm o�n

Nếu muốn tu th�m nẻo phước tr�

Ng�y đ�m s�u thời n�n ph�t nguyện:

Nguyện con đời đời v� lượng kiếp

Được T�c trụ tr� đại thần th�ng

Biết được trăm ng�n kiếp qu� khứ

Lại nhớ biết nhau l� cha mẹ.

Xoay vần s�u c�i, bốn lo�i sinh

Cho con một niệm đến nơi ấy

V� n�i diệu ph�p, l�a nh�n khổ

Trong trời, người, thọ hưởng vui m�i.

Khuy�n ph�t nguyện Bồ đề ki�n cố

Tu h�nh s�u độ của Bồ t�t

Dứt hẳn hai nh�n nơi sinh tử

Ch�ng chứng Niết b�n V� thượng đạo.

Mười phương tất cả c�c quốc vương

Ch�nh ph�p gi�o h�a l� Th�nh chủ

Phước đức quốc vương l� tối thắng.

Việc l�m tự tại gọi l� �Thi�n�

Vua trời Đao lợi v� trời kh�c

Thường đem phước lực gi�p trị v�

Chư Thi�n ủng hộ như con một

V� thế được gọi l� �Thi�n tử�.

Thế gian cho vua l� cội gốc

L� chỗ nh�n d�n tất cả nương

Cũng như nh� cửa của thế gian

Cột l� cội gốc, dựng n�n được.

Vua d�ng ch�nh ph�p h�a nh�n d�n

Giả như Phạm vương sinh mu�n vật

Vua l�m phi ph�p kh�ng ch�nh l�

Như Diễm-ma vương diệt thế gian.

Nếu vua dung nạp kẻ gian t�

Kh�c n�o voi gi�y x�o ao hoa

Đừng bảo do gặp đời �c, đục

N�n biết thiện, �c do vua tu

Như mặt trời soi s�ng thế gian

Quốc vương dạy đời cũng như thế

Mặt trời, đ�m tuy kh�ng chiếu tới

Nhưng khiến ch�ng sinh được an lạc.

Vua đem phi ph�p ra dạy đời

Tất cả nh�n d�n kh�ng tin cậy

Thế gian c� những sự sợ h�i

Nhưng nhờ ph�c vua kh�ng dấy sinh

Th�nh ra nh�n d�n được an lạc

Như thế l� ph�c vua soi tới.

Thế gian c� những hoa rất đẹp

Nhờ phức nh� vua m� nở tỏa,

Thế gian c� những rừng, vườn đẹp

Nhờ ph�c nh� vua đều tươi tốt,

Thế gian c� những c�y cỏ thuốc

Nhờ ph�c nh� vua khỏi c�c bệnh,

Thế gian trăm thứ l�a, hoa m�u

Nhờ ph�c nh� vua đều th�nh hạt,

Nh�n d�n tr�n đời hưởng vui sướng

Nhờ ph�c nh� vua thường tự nhi�n.

V� như Trưởng giả c� một con

Tr� tuệ đoan nghi�m đời kh�ng s�nh

Cha mẹ y�u mến như con mắt

Ng�y đ�m thường sinh t�m hộ niệm.

Th�nh vương trong nước cũng như thế

Nhớ mến ch�ng sinh như con một

Nu�i nấng người gi�, gi�p c� độc

T�m d� thưởng, phạt nhưng thường một.

Nh�n vương như thế l� Th�nh chủ

Mọi lo�i t�n ngưỡng như Như Lai

Nh�n vương trị nước kh�ng tai biến

Mu�n họ k�nh, chăm thường an ổn.

Vua kh�ng đem ph�p ch�nh dạy đời

Bệnh tật l�y lan hại ch�ng sinh

Như thế tất cả Nh�n, Phi nh�n

Tội, ph�c r� r�ng kh�ng che được.

Trong ph�p thiện, �c chia bảy phần

Người tạo được năm, vua được hai

Nh� cửa, ruộng, vườn, rừng đều thế

Thuế m� ph�n chia cũng như vậy.

Chuyển lu�n th�nh vương khi xuất hiện

Chia l�m s�u phần vua được một

Nh�n d�n khi ấy được năm phần

Nghiệp b�o thiện, �c cũng đều thế.

Nếu c� Nh�n vương tu ch�nh kiến

Như ph�p dạy đời l� �Thi�n chủ �

Do dựa ph�p trời m� dạy đời

Tỳ-sa-m�n vương thường ủng hộ.

Ba c�i trời kh�c, ch�ng La-s�t

Đều sẽ g�n giữ Th�nh vương cung.

Th�nh vương ra đời sửa sang nước

Lợi �ch ch�ng sinh th�nh mười đức:

Một l� soi s�ng trong quốc giới

Hai l� trang nghi�m cho quốc độ

Ba l� thường cho sự y�n vui

Bốn l� h�ng phục c�c o�n địch

Năm l� cấm ngăn mọi sợ h�i

S�u l� tập hợp c�c Th�nh hiền

Bảy l� căn bản của mọi ph�p

T�m l� hộ tr� cho thế gian

Ch�n l� thường l�m c�ng tạo h�a

Mười l� chủ nh�n d�n, đất nước.

Nếu vua th�nh tựu mười thắng đức

Phạm vương, Đế Th�ch v� chư Thi�n

Dạ xoa, La s�t, Quỷ thần vương

Ẩn m�nh thường lại hộ đất nước,

Long vương hoan hỷ tu�n mưa ngọt

L�a th�c được m�a mu�n họ y�n,

Khắp nơi trong nước sinh ch�u b�u

Người, ngựa sức mạnh, kh�ng o�n địch,

Ngọc b�u Như � hiện trước vua

C�c vua c�i ngo�i tự triều phục.

Ai sinh t�m �c với quốc vương

Một niệm khởi t�m th�nh mọi �c

Người ấy mạng chung đọa địa ngục

Chịu khổ nhiều kiếp kh� hẹn ra.

Nếu dốc l�ng th�nh chăm gi�p vua

Chư Thi�n hộ niệm th�m phước lộc.

Trưởng giả Tr� Quang, �ng n�n biết:

Tất cả Nh�n vương do nghiệp cảm

C�c ph�p đều do nh�n duy�n th�nh

Nếu kh�ng nh�n duy�n kh�ng c�c ph�p.

N�i kh�ng sinh thi�n v� c�i �c

Những người như thế kh�ng hiểu nh�n

Kh�ng nh�n, kh�ng quả: đại t� kiến

Kh�ng biết tội, phước sinh vọng chấp.

Nay vua được hưởng mọi phước vui

Xưa kia từng giữ ba tịnh giới

Giới đức hu�n tu chi�u cảm tới

Diệu quả trời, người, được th�n vua.

Nếu người ph�t khởi t�m Bồ đề

Nguyện lực gi�p th�nh quả V� thượng

Giữ bền giới tịnh trong thượng phẩm

Đi, ở tự tại l�m Ph�p vương;

Thần th�ng biến h�a khắp mười phương

T�y duy�n gi�p hết cả mu�n loại.

Trung phẩm thọ tr� Bồ t�t giới

Phước đức tự tại Chuyển lu�n vương

T�y t�m l�m g� đều n�n cả

V� lượng trời, người đều tu�n phụng.

Hạ thượng phẩm tr�: Đại quỷ vương

Tất cả phi nh�n đều theo phục

Thọ tr� giới phẩm tuy khuyết phạm

Nhưng do giới thắng được l�m vua.

Hạ trung phẩm tr�: cầm th� vương

Tất cả chim mu�n đều quỵ phục

Trong giới thanh tịnh c� khuyết phạm

Nhưng do giới thắng được l�m vua.

Hạ hạ phẩm tr�: Diễm-ma vương

Ở trong địa ngục thường tự tại

Tuy hủy giới cấm sinh nẻo �c

Nhưng do giới thắng được l�m vua.

Do v� nghĩa ấy c�c ch�ng sinh

N�n thọ Bồ t�t thanh tịnh giới

H�y giữ g�n kh�o kh�ng khuyết phạm

T�y chỗ sinh ra l�m Nh�n vương.

Nếu người kh�ng thọ giới Như Lai

C�n kh�ng được th�n con c�o đồng

Huống l� quả cảm trong trời, người

Ng�i vua hưởng mọi vui sướng

Thế n�n l�m vua phải tạo �nh�n�

Giới nghiệp tinh, si�ng, th�nh diệu quả.

Quốc vương ch�nh l� chủ mu�n d�n

L�nh thương như mẹ nu�i con nhỏ

Như thế Nh�n vương c� �n lớn

Tấm l�ng dưỡng nu�i kh� b�o được.

V� nh�n duy�n ấy, c�c ch�ng sinh

Nếu tu chứng được Đại Bồ đề

Đối với ch�ng sinh khởi đại bi

N�n thọ Như Lai tam tụ giới.

Nếu mu�n như ph�p m� thọ giới

Cần n�n s�m hối tội ti�u diệt.

Nguy�n nh�n khởi tội c� mười duy�n:

Th�n ba, miệng bốn v� � ba

Sinh tử v� thỉ, tội v� c�ng

Bể lớn phiền n�o s�u kh�ng đ�y.

Nghiệp chướng cao v�t như Tu di

Tạo nghiệp do nh�n hai thứ khởi.

Tức l� Hiện h�nh v� Chủng tử

Tạng thức giữ, duy�n Nhất thiết chủng.

Như b�ng theo h�nh kh�ng rời th�n

Trong tất cả thời chướng Th�nh đạo

Gần, chướng diệu quả của trời, người

Xa, chướng V� thượng Bồ đề quả

Tại gia thường gắn nh�n phiền n�o

Xuất gia th� ph� giới thanh tịnh.

Nếu ai như ph�p m� s�m hối

Bao nhi�u phiền n�o đều trừ diệt

Cũng như kiếp lửa hoại thế gian

Đốt sạch Tu di v� biển cả.

S�m hối, đốt sạch củi phiền n�o

S�m hối, thường sinh l�n đường trời

S�m hối, được vui nơi Tứ thiền

S�m hối, mưa b�u ngọc Ma ni

S�m hối, th�n Kim cang th�m thọ

S�m hối, được v�o cung �Thường lạc�

S�m hối, ra khỏi ngục ba c�i

S�m hối, nở ra hoa Bồ đề

S�m hối, thấy Đại vi�n cảnh Phật

S�m hối, đến được chốn �Bảo sở�.

Nếu y như ph�p m� s�m hối

N�n nương hai ph�p Qu�n m�n tu:

Một l� Qu�n sự diệt tội m�n

Hai l� Qu�n l� diệt tội m�n.

Qu�n sự diệt tội lại chia ba:

Thượng, trung, hạ căn l� ba phẩm.

Nếu c� thượng căn cầu giới tịnh

Ph�t đại tinh tấn t�m kh�ng l�i

Thương kh�c rơi lệ thường dốc khẩn

Ai cảm khắp m�nh đều ửng huyết

Lu�n nghĩ đến thập phương Tam bảo

C�ng c�c ch�ng sinh trong s�u đường

Quỳ d�i, chắp tay t�m an định,

Gột t�m ph�t lộ cầu s�m hối:

"K�nh xin thập phương Tam thế Phật

Lấy đại từ bi thương x�t con

Con m�i lu�n hồi kh�ng chỗ nương

Sinh tử đ�m d�i thường chẳng biết.

Con ở ph�m phu đủ mọi buộc

T�m cuồng đi�n đảo, lăng xăng khắp

Con ở trong nh� lửa ba c�i

Nhiễm đắm s�u trần kh�ng cứu hộ.

Con sinh trong nh� ngh�o, hạ tiện

Kh�ng được tự tại thường chịu khổ

Đầu thai nhằm cha mẹ t� kiến

Tạo tội nương theo quyến thuộc �c

K�nh xin chư Phật Đại Từ T�n

Thương x�t hộ niệm như con một.

Nhất t�m s�m hối, kh�ng tạo tội

Tam thế Như Lai sẽ chứng minh

Người s�m hối dũng m�nh như thế

Gọi l� thượng phẩm cầu giới tịnh.

Như c� trung căn cầu giới phẩm

Một l�ng mạnh mẽ s�m mọi tội

Nghĩ m�nh lệ ứa kh�ng ai biết

To�n t�m bồi hồi cầu nguyện Phật:

�Giải b�y nghiệp sinh tử v� thủy

Xin nước từ bi gột bụi trần

Giũ bỏ tội chướng sạch s�u căn

Cho con Tam tụ giới Bồ t�t.

Con nguyện giữ vững kh�ng lui chuyển

Tấn tu, độ tho�t khổ ch�ng sinh

Người chưa được độ, con chưa đắc

Đến thời vị lai thường kh�ng dứt�.

Như thế tinh cần, dũng m�nh l�m,

Kh�ng tiếc th�n mạng cầu Bồ đề

Cảm tướng lạ thi�n của Tam bảo

Gọi l� trung phẩm đại s�m hối.

Nếu c� hạ căn cầu giới tịnh

Khởi ph�t t�m V� thượng Bồ đề

Rơi lệ, thương kh�c, l�ng th�n rởn

Với chỗ tạo tội rất hổ thẹn

Đối trước Tam bảo khắp mười phương

V� trước ch�ng sinh trong s�u đường

Ch� th�nh ph�t lộ từ v� thỉ.

C� những ch�ng sinh bị n�o loạn

Khởi t�m đại bi kh�ng chướng ngại

Kh�ng tiếc th�n mạng hối ba nghiệp

Những tội đ� l�m đều tỏ b�y

Những �c chưa l�m kh�ng d�m tạo.

Như thế, ba phẩm s�m mọi tội

Đều gọi giới Thanh tịnh đệ nhất.

D�ng nước hổ thẹn rửa bụi trần

Th�n t�m đều l� "thanh tịnh phẩm �

N�y c�c thiện nam, phải n�n biết

Đ� n�i tịnh qu�n c�c s�m hối

Trong sự, l� đ� kh�ng sai biệt

Do bởi căn duy�n ứng chẳng đồng.

Nếu khi tu tập qu�n ch�nh l�

Phải xa l�a tất cả mọi t�n loạn.

Mặc �o mới sạch ngồi kiết gi�

Nhiếp t�m, ch�nh niệm bỏ c�c duy�n:

Thường qu�n diệu Ph�p th�n chư Phật

Thể t�nh như Kh�ng, �bất khả đắc �

Tất cả c�c tội, t�nh đều như

Nh�n duy�n đi�n đảo, t�m vọng khởi.

Tội tướng như thế vốn l� kh�ng

Ở trong ba đời �v� sở đắc �

Chẳng trong, chẳng ngo�i, chẳng ở giữa

T�nh, tướng Như như đều kh�ng động.

Diệu l� ch�n như dứt danh ng�n

Chỉ c� Th�nh tr� hay th�ng suốt

Chẳng �c�, chẳng �kh�ng�, chẳng �c� kh�ng�

Chẳng c� �c� kh�ng �, l�a danh tướng

Th�u t�m ph�p giới kh�ng sinh diệt

Chư Phật bản lai đồng một thể.

K�nh xin chư Phật th�y gia hộ

Diệt được tất cả t�m đi�n đảo

Nguyện, con sớm ngộ nguồn ch�n t�nh

Ch�ng chứng Như Lai V� thượng đạo.

Nếu c� thanh t�n Thiện nam tử

Ng�y đ�m hay qu�n diệu l� Kh�ng

Tất cả tội chướng tự ti�u trừ

Thế l� giữ giới tịnh tr�n hết.

Nếu người qu�n biết thực tướng Kh�ng

Hay diệt tất cả c�c tội trọng

Cũng như gi� to thổi lửa dữ

Đốt ch�y v� lượng c�c cỏ c�y.

C�c h�ng Thiện nam qu�n ch�n thực

L� m�n b� yếu của chư Phật.

Nếu muốn v� người ph�n biệt rộng

Hạng người v� tr� đừng n�u giảng.

Tất cả ch�ng sinh loại ph�m ngu

Nghe quyết sinh nghi t�m bất t�n.

Nếu c� bậc tr� sinh tin hiểu

Niệm niệm qu�n s�t ngộ Ch�n như

Chư Phật mười phương đều hiện trước

Bồ đề diệu quả tự nhi�n th�nh.

C�c vị Thiện nam, sau Ta diệt

Những người tịnh t�n trong đời sau

Theo hai qu�n m�n thường s�m hối

N�n thọ Bồ t�t Tam tụ giới

Nếu muốn thọ tr� giới thượng phẩm

N�n thỉnh Giới sư: Phật, Bồ t�t,

Thỉnh Ta, Th�ch Ca M�u Ni Phật

L�m vị H�a thượng giới Bồ t�t,

Long chủng Tịnh tr� t�n vương Phật

Sẽ l�m tịnh giới A-x�-l�,

Đạo sư mai sau: Phật Di lặc

Sẽ l�m thanh tịnh Gi�o thọ sư,

Hiện tại mười phương Lưỡng T�c T�n

Sẽ l�m thanh tịnh Chứng giới sư,

Mười phương tất cả c�c Bồ t�t

Sẽ l�m bạn b� tu học giới,

Phạm, Th�ch, Tứ vương, Kim cang thi�n

Sẽ l�m ch�ng ngoại hộ học giới,

Phụng thỉnh Phật, Bồ t�t như thế

V� c�c thầy truyền giới hiện tiền

V� muốn trả khắp bốn �n s�u

Ph�t khởi t�m Bồ đề thanh tịnh.

N�n thọ Tam tụ giới Bồ t�t:

Nhi�u �ch tất cả Hữu t�nh giới

Tu nhiếp tất cả Thiện ph�p giới

Tư nhiếp tất cả Luật nghi giới

Tam tụ thanh tịnh giới như thế

Như Lai ba đời đều hộ niệm.

Ch�ng sinh phi ph�p kh�ng nghe biết

Trong v� lượng kiếp chưa nghe thấy

Chỉ c� thập phương Phật qu� khứ

Đ� thọ tịnh giới thường hộ tr�

Hai phiền n�o chướng đoạn trừ hẳn

Chứng được quả V� thượng Bồ đề.

Tất cả Thế T�n đời vị lai

Giữ g�n Tam tụ tịnh giới b�u

Dứt trừ ba chướng c�ng tập kh�

Sẽ chứng Ch�nh đẳng Đại Bồ đề.

Mười phương c�c Thiện Thệ hiện tại

Đều tu nh�n Tam tụ tịnh giới

Dứt hẳn khổ sinh tử lu�n hồi

Được chứng tam th�n Bồ đề quả.

Si�u việt bể sinh tử s�u lớn

Tịnh giới Bồ t�t l� thuyền b�,

Dứt hẳn r�ng buộc tham, s�n, si

Tịnh giới Bồ t�t l� gươm b�n,

Đường hiểm sinh tử c�c sợ h�i

Tịnh giới Bồ t�t l� nh� cửa,

Trừ khỏi c�c nh�n khổ ngh�o h�n

Tịnh giới thường l�m ngọc Như �,

Bị ma quỷ ốp, c�c tật bệnh

Tịnh giới Bồ t�t l� thuốc qu�,

L� vua trời, người, được tự tại

Tam tụ tịnh giới l� duy�n tốt,

C�ng c�c th�n vua trong bốn c�i

Tịnh giới l� duy�n được thắng quả.

Thế n�n tụ được nh�n tự tại

Sẽ được l�m vua hưởng t�n qu�

Trước n�n lễ k�nh mười phương Phật

Ng�y đ�m tu th�m giới thanh tịnh.

Chư Phật hộ niệm thường thọ tr�

Giới như Kim cang kh�ng ph� hoại

Chư Thi�n thiện thần trong ba c�i

Hộ vệ th�n vua v� quyến thuộc.

Tất cả o�n địch đều quy phục

Mu�n d�n vui mừng cảm �n vua

Thế n�n thọ tr� giới Bồ t�t

Cảm quả v� vi thế, xuất thế.

Tam bảo thường trụ h�a độ đời

�n đức rộng lớn bất tư nghị

Qu�, hiện, vị lai v� số kiếp

C�ng đức lợi sinh kh�ng dừng nghỉ.

Ng�n �nh Phật quang thường soi tỏa

Lợi �ch quần sinh độ c� duy�n

Kh�ng duy�n kh� thấy Từ quang

Phật Cũng như người m� kh�ng tr�ng thấy.

Ph�p thuần một vị kh�ng biến đổi

Phật trước, Phật sau n�i đều đồng

Như mưa, một vị thấm khắp cả

Cỏ c�y tươi tốt, lớn, nhỏ kh�c.

Ch�ng sinh t�y căn đều giải được

Cỏ c�y nhuần thấm cũng sai kh�c.

Bồ t�t, Thanh văn độ ch�ng sinh

Như nước s�ng lớn chảy kh�ng cạn

Ch�ng sinh kh�ng t�n, h�a kh�ng tới

Như chỗ tối tăm trời kh� soi

�nh trăng Như Lai rất trong l�nh

Hay trừ mọi tối cũng như thế.

Cũng như chậu �p trăng kh�ng chiếu

Ch�ng sinh m� hoặc cũng như thế.

Ph�p bảo như cam lộ, thuốc hay

Trị được tất cả bệnh phiền n�o

Người tin uống thuốc, chứng Bồ đề

Kh�ng tin t�y duy�n sa đường �c.

Bồ t�t, Thanh văn thường ở đời

V� số phương tiện độ ch�ng sinh

Ch�ng sinh nếu c� l�ng tin th�ch

Nhập ng�i an lạc của Ba thừa.

Như Lai kh�ng xuất hiện ở đời

Tất cả ch�ng sinh v�o t� đạo

M�i l�a cam lộ, uống thuốc độc

Ch�m đắm bể khổ kh�ng kỳ ra.

�Phật nhật � xuất hiện ba ng�n c�i

Tỏa �nh s�ng lớn chiếu đ�m d�i

Ch�ng sinh như ngủ kh�ng hay biết

Nhờ s�ng được v�o nh� v� vi.

Như Lai chưa n�i ph�p Nhất thừa

Quốc độ mười phương đều kh�ng, hư

Ph�t t�m tu h�nh th�nh Ch�nh gi�c

Tất cả c�i Phật đều nghi�m tịnh.

Ph�p bảo Nhất thừa: mẹ chư Phật

Như Lai ba đời từ đấy sinh

B�t nh� phương tiện tu kh�ng mỏi

Th�nh đạo giải tho�t l�n diệu gi�c.

Nếu Phật, Bồ t�t chẳng thị hiện

Ch�ng sinh ở đời kh�ng đạo sư

Hiểm nạn sỉnh tử kh�ng ai dẫn

Như thế l�m sao đến Bảo th�nh?

D�ng nguyện lực lớn l�m bạn l�nh

Thường n�i diệu ph�p khiến tu h�nh

Dốc hướng Thập địa chứng Bồ đề

Kh�o v�o Niết b�n chốn an lạc.

Bồ t�t Đại Bi hiện ở đời

Phương tiện dẫn dắt c�c ch�ng sinh

Trong ẩn hạnh ch�n thực Nhất thừa

Ngo�i hiện tướng Thanh văn, Duy�n gi�c.

Độn căn tr� nhỏ nghe Nhất thừa

Sợ phải ph�t t�m qua nhiều kiếp

Kh�ng biết m�nh c� t�nh Như Lai

Chỉ vui tịch diệt, ch�n phiền n�o.

Ch�ng sinh vốn c� giống Bồ đề

Đều ở trong tạng thức: Lại-da

Nếu gặp bạn l�nh ph�t t�m lớn

Ba thứ r�n m�i, tu diệu hạnh.

Dứt hẳn phiền n�o, sở tri chướng

Chứng được th�n thường trụ Như Lai

Diệu quả Bồ đề chẳng kh� th�nh

Ch�n thiện tri thức thực kh� gặp.

Tất cả Bồ t�t tu thắng đạo

Bốn ph�p trọng yếu cần n�n biết:

Th�n cận bạn l�nh l� thứ nhất,

Lắng nghe ch�nh ph�p l� thứ hai,

Như l� suy lường l� thứ ba,

Như ph�p tu chứng l� thứ tư.

Tất cả đại Th�nh chủ mười phương

Tu bốn ph�p ấy chứng Bồ đề.

N�y c�c �ng: Trưởng giả, hội ch�ng

V� Thanh t�n sĩ đời vị lai,

Bốn ph�p nơi Bồ t�t như thế

Đ� l� bốn ph�p h�ng Bồ t�t

Cần phải tu tập th�nh Phật đạo.

C�c h�ng Thiện nam n�n lắng nghe

Như Lai n�i ra bốn �n tr�n

Th� �n Phật bảo l� tối thượng

V� độ ch�ng sinh ph�t t�m lớn.

Ba tăng kỳ kiếp trong đại kiếp

Tu đủ trăm ng�n c�c hạnh khổ

C�ng đức vi�n m�n khắp ph�p giới

Thập địa rốt r�o chứng ba th�n.

Ph�p th�n thể hiện khắp ch�ng sinh

Mu�n đức c� đọng t�nh thường trụ

Kh�ng sinh, kh�ng diệt, kh�ng đi, lại

Kh�ng một, kh�ng kh�c, kh�ng đoạn, thường

Đầy khắp ph�p giới như hư kh�ng

Tất cả Như Lai c�ng tu chứng.

Hữu vi, v� vi c�c c�ng đức

Nương tựa Ph�p th�n thường thanh tịnh

Bản t�nh Ph�p th�n như hư kh�ng

Xa l�a s�u trần kh�ng nhiễm trước.

Ph�p th�n v� h�nh l�a c�c tướng

Năng tướng, sở tướng thảy đều kh�ng

Như thể diệu Ph�p th�n chư Phật

H� luận, ng�n từ tướng vắng bặt.

Xa l�a tất cả c�c ph�n biệt

�T�m h�nh xứ diệt� thể đều như

V� muốn chứng được th�n Như Lai

Bồ t�t kh�o tu nơi mu�n hạnh.

Thể �tr� v� vi ch�n ph�p t�nh

Sắc, t�m tất cả c�c Phật đồng

V� như chim bay đến n�i v�ng

L�m cho th�n chim đồng sắc ấy.

Tất cả Bồ t�t như chim bay

Thể Ph�p th�n Phật tựa n�i v�ng

Tự thọ dụng th�n c�c tướng tốt

Mỗi một đầy khắp c�i mười phương.

Bốn tr� vi�n minh hưởng ph�p lạc

Phật trước, Phật sau thể đều đồng

Tuy khắp ph�p giới kh�ng chướng ngại

Diệu cảnh như thế kh� nghĩ b�n.

Th�n ấy thường trụ b�o Phật độ

Tự hưởng ph�p lạc kh�ng gi�n đoạn

Tha thọ dụng th�n c�c tướng tốt

T�y cơ ứng hiện kh�ng th�m, bớt.

Vi độ Bồ t�t bậc Địa thượng

Một Phật hiện ra mười loại th�n

T�y chỗ ứng hiện đều bất đồng

Dần dần tăng tiến đến v� cực.

Ph� hợp căn cơ n�i ph�p mầu

Khiến hưởng ph�p lạc v�o Nhất thừa

Vị được thần th�ng dần tăng trưởng

Ph�p m�n sở ngộ cũng như thế.

Hạ địa Bổ t�t khởi tr� tuệ

Chẳng thể thấu đạt c�c Địa tr�n

H�a độ năng, sở t�y thượng hạ

Mỗi mỗi t�y duy�n l�m sở thuộc.

Hoặc một Bồ t�t, nhiều H�a Phật

Hoặc nhiều Bồ t�t, một H�a Phật

Như thế, mười Phật th�nh Ch�nh gi�c

Đều ngồỉ dưới Bồ đề bảy b�u.

Phật trước nhập diệt, Phật sau th�nh

H�a Phật chẳng đồng trải kiếp hiện

Mười Phật ngồi tr�n đ�i hoa sen

Quanh khắp đều cỏ trăm ng�n c�nh.

Mỗi một c�nh sen một c�i Phật

Tức l� c�i Tam thi�n đại thi�n

Trong mỗi một c�i c� trăm ức

Mặt trời, trăng, sao bốn đại ch�u.

S�u c�i trời Dục v� bốn Thiền

Kh�ng xứ, Thức xứ đến Phi tưởng

C�ng ch�u Nam thiệm trong bốn ch�u

Mỗi mỗi đều c� t�a Kim cang.

C�ng với Bồ đề đại thọ vương

C�c th�n Phật h�a trong khi ấy

Nhất thời chứng được đạo Bồ đề

Quay xe diệu ph�p trong Đại thi�n.

Bồ t�t, Duy�n gi�c v� Thanh văn

T�y chỗ hợp căn th�nh Th�nh quả

Như thế, n�i ra ba th�n Phật

Tr�n hết, kh�ng g� s�nh, l� �Bảo

Ứng, H�a hai th�n n�i ra ph�p

Gi�o, l�, h�nh, quả l� Ph�p bảo

Chư Phật lấy Ph�p l�m Đại sư

Tu t�m chứng được đạo Bồ đề.

Ph�p bảo ba đời kh�ng biến đổi

Tất cả chư Phật đều y cứ

Ta nay đảnh lễ Nhất thiết tr�

N�n n�i Ph�p bảo, Thầy chư Phật.

Hoặc v�o lửa dữ kh�ng thể ch�y

Ứng thời liền đạt ch�n giải tho�t

Ph�p bảo hủy ph� ngục sinh tử

Giống như Kim cang ph� mu�n vật.

Ph�p bảo soi v�o t�m ch�ng sinh

V� như mặt trời tr�n kh�ng giới.

Ph�p bảo hay l�m thuyền bền chắc

Vượt qua biển �i l�n bờ gi�c.

Ph�p bảo hay cho ch�ng sinh vui

V� như tr�ng trời hợp l�ng trời.

Ph�p bảo hay gi�p ch�ng sinh ngh�o

Như ngọc Ma ni mưa mọi b�u.

Ph�p bảo hay l�m thềm Tam bảo

Nh�n tu nghe ph�p sinh thượng giới.

Ph�p bảo: Kim Lu�n đại Th�nh vương

D�ng sức ph�p lớn ph� bốn ma.

Ph�p bảo hay l�m xe b�u lớn

Chuy�n chở ch�ng sinh ra nh� lửa.

Ph�p bảo hay l�m Đại Đạo sư

Dẫn dắt ch�ng sinh đến �Bảo sở�.

Ph�p bảo hay thổi loa đại ph�p

Gi�c ngộ ch�ng sinh th�nh Phật đạo.

Ph�p bảo hay l�m đ�n đại ph�p

Soi chỗ tối tăm trong sinh tử.

Ph�p bảo hay l�m �Kim cang tiễn�

Trấn giữ quốc giới dẹp mọi o�n.

Những ph�p của Phật ba đời n�i

L�m lợi ch�ng sinh khỏi khổ buộc

Dẫn v�o th�nh Niết b�n an lạc

Thế l� �n Ph�p bảo kh� trả.

Trưởng giả Tr� Quang �ng nghe kỹ,

Thế, xuất thế Tăng c� ba hạng:

Bồ t�t, Thanh văn Th�nh, ph�m ch�ng

L� thửa ruộng phước, lợi ch�ng sinh.

Văn Th� Tư Lợi: Đại Th�nh T�n

Chư Phật ba đời cho l� mẹ.

Như Lai mười phương l�c ph�t t�m

Đều do gi�o h�a của Văn Th�.

Tất cả thế gian, c�c hữu t�nh

Nghe t�n, thấy th�n v� h�o quang

C�ng thấy th�n h�a hiện t�y loại

Đều th�nh Phật đạo kh� nghĩ b�n,

Di Lặc Bồ t�t: Ph�p vương tử

Từ mới ph�t t�m kh�ng ăn thịt

Do nh�n duy�n ấy gọi�Từ Thị�

V� nhằm th�nh tựu c�c ch�ng sinh.

Ớ c�i thứ tư: trời Đ�u suất

Trong điện Như � bốn ch�n tr�ng

Ng�y đ�m thường n�i �hạnh Bất tho�i�

V� số phương tiện độ trời, người.

Nước t�m c�ng đức ao Diệu hoa

Chứng sinh c� duy�n đồng sinh đến.

Đệ tử Ta nay giao Di Lặc

Trong hội Long hoa được giải tho�t.

C�c thiện nam tử, đời mạt ph�p

Một nắm cơm ăn cho ch�ng sinh

Nhờ căn l�nh ấy thấy Di Lặc

Sẽ được đạo Bồ đề cứu c�nh.

Ồng X� Lợi Phất... Đại Thanh văn

Tr� tuệ thần th�ng h�a mọi lo�i

Nếu th�nh tựu được giới giải tho�t

Thực l� người tu h�nh ch�nh kiến

V� người thuyết ph�p truyền Đại thừa

Ruộng phước như thế l� thứ nhất.

Hoặc c� một hạng ph�m phu Tăng

Giới phẩm kh�ng trọn, sinh ch�nh kiến

Ca ngợi Nhất thừa ph�p nhiệm mầu,

Tuy phạm, dốc hối, chướng ti�u trừ.

V� c�c ch�ng sinh gieo nh�n Phật

Ph�m phu như thế l� Tăng bảo

Như hoa Uất kim tuy h�o �a

Vẫn hơn tất cả c�c hoa đẹp.

Tỳ kheo ch�nh kiến cũng như thế

Bốn hạng Lu�n vương chẳng so kịp.

Như thế bốn hạng Th�nh, Ph�m

Tăng Lợi lạc hữu t�nh kh�ng dừng nghỉ

L� ruộng phước tốt của thế gian

Thế l� Tăng bảo �n đức lớn.

Như Ta đ� n�i bốn �n nghĩa

L� �n tạo ra ruộng phước đời

Tất cả mu�n vật từ đấy sinh

Nếu rời bốn �n kh�ng thể được.

V� như c�c sắc trần thế gian

Sinh được do nơi bốn Đại tạo

Hữu t�nh thế gian cũng như thế

Do bốn �n kia được an lập.

�� Khi ấy, Trưởng giả Tr� Quang c�ng con �ng v� quyến thuộc... nghe Phật n�i về bốn �n lớn ấy, cho rằng được nghe sự chưa từng c� bao giờ, hoan hỷ chắp tay bạch Phật:

�� -Qu� h�a thay! Qu� h�a thay! Đại Từ Thế T�n! Ng�i đ� v� những ch�ng sinh t� kiến kh�ng tin nh�n quả, kh�ng hiếu cha mẹ trong đời xấu �c � trược, n�i ch�n diệu ph�p đem lại lợi lạc cho thế gian, nay k�nh xin Đức Thế T�n n�i th�m cho về nghĩa b�o �n. Ch�ng con đ� ngộ được � rất s�u của bốn �n nhưng, nay ch�ng con chưa biết tu nghiệp thiện g� để b�o được �n ấy.

�� Đức Phật bảo �ng Trưởng giả:

�� -C�c Thiện nam, trước kia Ta đ� v� năm trăm vị Trưởng giả n�i rộng về nghĩa ấy rồi, nay Ta sẽ v� c�c �ng n�i qua �t phần m� th�i!

�� C�c h�ng thiện nam, thiện nữ n�o muốn được đạo quả V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c th� n�n tinh si�ng tu h�nh mười ph�p Ba-la-mật. Song, nếu c�n sở đắc th� vẫn chưa được gọi l� B�o �n. Nếu người n�o chỉ trong gi�y l�t l�m được một t�m thiện V� sở đắc, mới được gọi l� B�o �n. Sở dĩ thế l� sao? V� tất cả Như Lai chứng đạt nẻo V� sở đắc mới th�nh Phật đạo, h�a độ ch�ng sinh.�� Nếu c� c�c Thiện nam tịnh t�n n�o được nghe kinh n�y, tin, hiểu, thọ tr�, giảng n�i, viết ch�p, đem V� sở đắc, tam lu�n thể kh�ng ri�ng v� một người m� giảng n�i ph�p, d� chỉ bốn c�u, khiến họ trừ được t�m t� kiến, dốc hướng về đạo Bồ đề, thế tức l� b�o bốn �n. Sao vậy? V� người ấy sẽ được đạo quả V� thượng Bồ đề, lần lượt gi�o h�a cho v� lượng ch�ng sinh, khiến họ nhập Phật đạo, l�m cho hạt giống Tam bảo m�i m�i kh�ng hề bị.đoạn tuyệt.

�� Khi �ng Trưởng giả Tr� Quang nghe b�i kệ ấy rồi liền đạt được tam- muội Nhẫn nhục, ch�n l�a c�c khổ ở thế gian, được Bất tho�i chuyển. C�ng l�c đ�, t�m ng�n người con v� quyến thuộc cũng đạt được ph�p Tam muội ấy v� đều ph�t t�m V� đẳng đẳng, V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c; bốn vạn t�m ng�n người kh�c cũng chứng được Tam muội, xa l�a mọi thứ bụi bặm phiền n�o, được ph�p nh�n thanh tịnh.

Quyển 3 H�́t

KINH ĐẠI THỪA BẢN SINH T�M ĐỊA QU�N

H�n dịch: Đời Đường, Tam tạng Ph�p sư B�t-nh�, người nước Kế t�n

Việt dịch:�Linh-Sơn Ph�p Bảo Đại Tạng Kinh

Quyển 4

Phẩm 3: YẾM XẢ

�� Bấy giờ, Trưởng giả Tr� Quang nhờ uy thần của Phật, liền từ t�a đứng dậy đảnh lễ ch�n Phật, cung k�nh chắp tay bạch Phật:

�� -Bạch Đức Thế T�n, con nay theo Phật, nghe được diệu ph�p B�o �n rất s�u ấy, trong l�ng hớn hở, cho rằng được sự chưa từng c� bao giờ, như người đang đ�i kh�t gặp được m�n ăn cam lộ. Con nay mong muốn đền trả bốn �n, c�ng dường Phật, Ph�p, Tăng, xuất gia tu đạo, thường si�ng tinh tấn mong chứng Bồ đề!

�� Phật đại từ bi, trong một thời tại th�nh Tỳ-x�-ly �ng V� cấu Xưng n�i ph�p rất s�u rằng:

�� ng V� Cấu Xưng (Duy-Ma-Cật), lấy t�m thanh tịnh l�m gốc thiện nghiệp, lấy t�m bất thiện l�m gốc �c nghiệp; t�m thanh tịnh th� thế giới thanh tịnh, t�m tạp uế, thế giới tạp uế; trong Phật ph�p của Ta lấy t�m l�m chủ. Tất cả c�c ph�p đều do t�m. Nay �ng l� người tại gia c� phước đức lớn, mọi thứ ch�u b�u chuỗi ngọc kh�ng g� l� kh�ng đầy đủ; họ h�ng trai, g�i y�n ổn an lạc, lại th�nh tựu ch�nh kiến, kh�ng hủy b�ng Tam bảo, biết đem t�m hiếu dưỡng cung k�nh t�n th�n, khởi t�m đại từ bi cấp cho kẻ c� độc v� cho đến c�c loại s�u, kiến... cũng kh�ng l�m hại. �ng lấy nhẫn nhục l�m �o mặc, từ bi l�m nh� ở, t�n k�nh bậc c� đức, t�m kh�ng ki�u mạn; thương x�t tất cả ch�ng sinh như con đỏ; kh�ng tham t�i lợi, thường tu thiện xả, c�ng dường Tam bảo, t�m kh�ng biết đủ, v� ph�p bỏ m�nh vẫn kh�ng lẫn tiếc. Người tại gia như thế tuy kh�ng xuất gia nhưng đ� đầy đủ v� lượng, v� bi�n c�ng đức. Đời sau �ng sẽ đầy đủ mu�n hạnh, vượt tr�n ba c�i chứng Đại Bồ đề. Sự tu tập của �ng đ�ng l� ch�n Sa m�n, cũng l� B� la m�n, l� ch�n Tỳ kheo, l� ch�n xuất gia. Người như thế n�n gọi l� tại gia xuất gia.�

�� Hoặc c� một thời, Đức Thế T�n ở nơi tinh x� trong vườn Tr�c Ca-lan-đ�, v� đ�m lục quần Tỳ kheo t�nh t�nh xấu �c, n�i ph�p nhằm khuy�n dạy họ:

�� C�c �ng Tỳ kheo, c�c �ng h�y nghe cho kỹ! Nghe cho kỹ! V�o bể Phật ph�p �T�n� l� căn bản, qua s�ng sinh tử �Giới� l� thuyền b�. Nếu người xuất gia kh�ng giữ giới cấm, tham đắm mọi thứ dục lạc ở đời, hủy hoại giới qu� b�u của Phật, hoặc mất ch�nh kiến lạc v�o rừng t� kiến, dẫn theo v� lượng người rơi xuống hố s�u lớn. Tỳ kheo như thế kh�ng gọi l� người xuất gia, chẳng phải Sa m�n, chẳng phải B� la m�n, h�nh tướng giống Sa m�n, nhưng t�m thường tại gia, Sa� m�n như thế kh�ng c� hạnh viễn ly. Hạnh viễn ly c� hai thứ: Một l� th�n viễn ly. Hai l� t�m viễn ly. Th�n viễn ly, như người xuất gia th�n ở nơi thanh vắng, kh�ng bị nhiễm cảnh dục l� �th�n viễn ly�. Nếu như người xuất gia tu t�m thanh tịnh kh�ng bị nhiễm cảnh dục gọi l� �t�m viễn ly�. Th�n tuy xa l�a thế tục, nhưng t�m vẫn c�n tham cảnh dục, người như thế kh�ng gọi l� viễn ly. Như c�c tịnh t�n nam v� tịnh t�n nữ, th�n tuy ở nơi l�ng x�m m� ph�t t�m v� thượng, d�ng t�m đại từ bi đem lại lợi �ch cho tất cả ch�ng sinh, tu h�nh như thế l� ch�n viễn ly �

L�c đ�, lục quần Tỳ kheo t�nh kh� xấu �c nghe ph�p �m ấy liền đạt được ph�p nhẫn Nhu thuận. Nay ch�ng con tuy tin lời Phật n�i, nhưng đều c�n c� t�m ho�i nghi, � chưa quyết định. L�nh thay Thế T�n! Ng�i hay cắt đứt mọi sự nghi ngờ của thế gian! Ng�i l� bậc ở nơi tất cả c�c ph�p lu�n được tự tại! Ng�i l� bậc c� lời n�i ch�n thực, lời n�i duy nhất kh�ng hai! Ng�i l� bậc biết đạo, l� bậc mở đạo! Vậy, k�nh xin Như Lai v� ch�ng con c�ng tất cả ch�ng sinh đời mai sau, bỏ phương tiện, giảng n�i ph�p ch�n thực, l�m cho ch�ng con dứt hẳn được sự ngờ vực, nghi hoặc, v�o được Phật đạo.

�� Nay trong hội n�y c� hai h�ng Bồ t�t: một l� Bồ t�t xuất gia; hai l� Bồ t�t tại gia. Hai h�ng Bồ t�t ấy đều kh�o đem lại sự lợi lạc cho tất cả ch�ng sinh, kh�ng hề dừng nghỉ. Như con suy nghĩ: Bồ t�t xuất gia kh�ng bằng người tại gia tu hạnh Bồ t�t. V� sao thế? Xưa c� Kim lu�n Th�nh vương ph�t t�m cầu đạo quả V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c, ch�n ng�n sự v� thường, khổ, kh�ng của thế gian, bỏ ng�i Lu�n vương như nhổ bỏ nước mũi, nước bọt, dốc theo nẻo xuất gia thanh tịnh đi v�o trong đạo Phật. Khi ấy, t�m vạn bốn ng�n phu nh�n, thể nữ nơi hậu cung thấy vua xuất gia đều mang l�ng luyến mộ t�m � xốn xang sầu n�o qu� thể, khởi ra sự đau khổ trong t�nh �i biệt ly, như bị nỗi khổ nơi địa ngục. Kim lu�n Th�nh vương từ l�c bắt đầu nhận ng�i vua đ� cảm mến được c�c bảo nữ c�ng ng�n vương tử v� c�c đại thần quyến thuộc, nay nh� vua bỏ ng�i b�u đi xuất gia, họ c�ng đau l�ng giữa t�nh ly biệt, tiếng g�o kh�c của họ vang dậy bốn thi�n hạ. Những người quyến thuộc ấy đều n�i: �Vua ch�ng t�i phước tr� v� lượng v� bi�n, l�m sao m� nỡ bỏ ch�ng t�i đi xuất gia! Thương thay! Khổ thay! Thế giới rỗng kh�ng! Từ nay trở đi ch�ng t�i khổng c�n nơi nương cậy!�

�� Nếu c� c�c thiện nam, thiện nữ n�o với l�ng tin thanh tịnh, quy y Phật, Ph�p, Tăng, ph�t t�m Bồ đề, l�a bỏ cha mẹ xuất gia nhập đạo, th� cha mẹ thương x�t, �n niệm t�nh th�m, sự buồn khổ trong ly biệt thật cảm động cả trời đất. Như c� ở chỗ vũng nước cạn phải lăn l�c tr�n mặt đất, thời nỗi khổ về �i biệt ly cũng thế v� như t�m nơi đ�m họ h�ng Kim lu�n vương kia kh�ng kh�c. Bồ t�t xuất gia đem đến lợi �ch cho ch�ng sinh, sao lại l�m nhiễu hại cha mẹ, vợ con khiến nhiều người chịu khổ n�o qu� như vậy? Do nh�n duy�n ấy, Bồ t�t xuất gia kh�ng c� từ bi, kh�ng đem lại lợi �ch cho ch�ng sinh, thế n�n kh�ng bằng Bồ t�t tại gia đủ t�m đại từ bi, thương x�t ch�ng sinh l�m lợi �ch tất cả!

�� L�c đ�, Đức Phật bảo Trưởng giả Tr� Quang:

�� -Qu� h�a thay! Qu� h�a thay! �ng c� t�m đại từ bi khuyến thỉnh Như Lai n�i về sự hơn k�m của hai h�ng Bồ t�t xuất gia v� tại gia. Nay �ng hỏi v� cho rằng Bồ t�t xuất gia kh�ng bằng tại gia, nghĩa ấy kh�ng phải. Sở dĩ thế l� sao? Bồ t�t xuất gia hơn tại gia v� lượng v� bi�n kh�ng thể lấy g� s�nh v� được Sao vậy? V� Bồ t�t xuất gia d�ng năng lực tr� tuệ ch�n ch�nh qu�n s�t h�ng tại gia một c�ch tỉ mỉ vẫn thấy c� nhiều lỗi lầm; đ� l� tất cả nh� cửa ở thế gian, trong đ� t�ch g�p nhiều vật b�u m� vẫn chưa biết l� đầy đủ, cũng như biển cả dung nhận tất cả nước c�c con s�ng lớn, nhỏ nhưng cũng chưa từng cho l� đầy đủ. N�y thiện nam, ph�a Nam Hương sơn, ph�a Bắc Tuyết Sơn c� ao A-nậu, bốn Đại Long vương đều ở trong ấy v� mỗi vị ở một g�c: Long vương ở g�c Đ�ng nam l� Bạch-Tượng-Đầu, Long vương ở g�c T�y nam l� Thủy-Ngưu-Đầu, Long vương ở g�c T�y bắc l� Sư-Tử-Đầu, Long vương ở g�c Đ�ng bắc l� Đại-M�-Đầu. Nước từ bốn g�c ấy chảy ra bốn s�ng lớn:

�� -S�ng Căng-gi�, nước s�ng n�y chảy đến chỗ n�o th� lo�i voi trắng theo đ� sinh sản.

�� -S�ng T�n-độ, nước s�ng n�y chảy đến chỗ n�o th� lo�i tr�u theo đ� sinh s�i.

�� -S�ng Bạc-s�, nước s�ng n�y chảy đến chỗ n�o th� lo�i sư tử theo đ� xuất hiện.

�� -S�ng Tư-đ�, nước s�ng n�y chảy đến chỗ n�o th� lo�i ngựa lớn theo đ� m� sinh ra.

�� Những con s�ng lớn ấy, trong mỗi con s�ng lại c� năm trăm d�ng s�ng vừa vừa, trong mỗi con s�ng vừa vừa lại c� v� lượng s�ng nhỏ. Tất cả nước trong c�c con s�ng lớn, vừa vừa v� nhỏ ấy đều chảy v�o biển cả, song, biển cả kia vẫn chưa từng cho l� đầy đủ. Ch�ng sinh trong thế gian với mọi thứ hiện c� về nơi ở, nh� cửa cũng như thế. Họ gom g�p được c�c thứ ngọc b�u ở bốn phương đem lại đều để v�o trong nh� ấy, song họ chưa từng cho l� đầy đủ. cầu nhiều, t�ch g�p nhiều th� tạo ra nhiều tội lỗi; v� thường vụt đến, phải vứt bỏ nh� cũ ra đi, khi ấy chủ nh� t�y nghiệp m� chịu b�o, trải qua v� lượng kiếp ho�n to�n kh�ng c� chỗ n�o để quay về cả!

�� N�y thiện nam, đ�y n�i về �nh�� tức l� n�i về c�i th�n năm Uẩn, m� chủ căn nh� ấy l� Bản thức của �ng. Người c� tr� tuệ ai lại ưa căn nh� �hữu vi� ấy; m� chỉ th�ch cung điện b�u Bồ đề an lạc xa l�a hẳn mọi thứ l�o, bệnh, tử, ưu bi khổ n�o th�i! Nếu những Thiện nam... c� căn kh� linh lợi, l�ng tin thanh tịnh s�u d�y, muốn độ cha mẹ, vợ con, họ h�ng để họ v�o được ng�i nh� �V� vi cam lộ� th� n�n quy Tam bảo, xuất gia học đạo!

�� Bấy giờ, Đức Như Lai n�i lại � nghĩa tr�n bằng lời kệ sau đ�y:

Bồ-t�t xuất gia hơn tại gia

T�nh to�n, th� dụ kh�ng s�nh kịp.

Tại gia bức b�ch như lao ngục

Mu�n cầu giải tho�t rất l� kh�,

Xuất gia thư th�i như hư kh�ng

Tự tại, v� vi khỏi r�ng buộc.

X�t kỹ tại gia nhiều lỗi lầm

Tạo t�c tội lỗi kh�ng bờ bến

Mưu sống, cầu nhiều thường chẳng đủ

Cũng như biển cả kh� đầy được.

Long vương ở trong ao A-nậu

Bốn g�c chảy ra bốn bể lớn

Bao nhi�u nước s�ng lớn, vừa, nhỏ

Ng�y đ�m tu�n chảy kh�ng hề ngừng

Song, biển cả kia chưa từng đủ

Tham cầu nh� cửa cũng như thế.

Tại gia khởi nhiều c�c nghiệp �c

Chưa từng s�m, tẩy cho trừ diệt.

Kh�ng biết �i niệm nguy ngập th�n

Kh�ng r� mạng căn như sương sớm.

Sứ giả Diễm-ma c�ng giục th�c

Vợ con, nh� cửa sao theo được

U minh tăm tối trong đ�m d�i

�Ri�ng đến cửa chết t�y nghiệp chịu.

Chư Phật xuất hiện khởi l�ng thương

Muốn cho ch�ng sinh nh�m trần tục.

�ng nay đ� nhận th�n kh� được

N�n si�ng tinh tấn chớ ph�ng dật�

Nh� cửa tại gia rất đ�ng ch�n

Nh� b�u �Kh�ng tịch � kh� nghĩ b�n

Rời hẳn bệnh khổ v� ưu n�o

Những bậc c� tr� qu�n s�t kỹ.

Thiện nam, t�n nữ ở đời sau

Muốn độ cha mẹ v� quyến thuộc

Để v�o th�nh �Cam lộ v� vi�

Mong cầu xuất gia tu diệu đạo

Tu h�nh dần dần th�nh Ch�nh gi�c

Sẽ chuyển V� thượng đại Ph�p lu�n.

�� Lại nữa thiện nam tử, Bồ t�t xuất gia xem nh� cửa nơi thế gian cũng như đ� lửa c�ng sinh lo, ch�n. Sao vậy? V� như ch�t lửa c� thể đốt ch�y tất cả cỏ c�y�, nh� cửa nơi thế gian cũng như thế. T�m tham muốn t�m cầu, giong ruổi khắp bốn phương, nếu c� được những g� th� sự thọ dụng vẫn kh�ng đủ; trong tất cả thời gian theo đuổi t�m kiếm đều kh�ng hề biết ch�n v� nếu kh�ng được g� th� t�m sinh sầu n�o, ng�y đ�m c�ng truy cầu th�m. Thế n�n tất cả nh� cửa nơi thế gian hay sinh ra v� lượng lửa phiền n�o, v� khởi t�m tham, thường kh�ng biết đủ. Của b�u ở thế gian cũng như cỏ c�y, c�n t�m tham dục th� như nh� cửa thế gian. Do nh�n duy�n ấy, tất cả chư Phật thường n�i: �Ba c�i l� nh� lửa�. Thiện nam tử, Bồ t�t xuất gia n�n lu�n qu�n tưởng như thế, ch�n l�a thế gian mới l� �xuất gia ch�n ch�nh�.

�� Khi ấy, Đức Như Lai lại n�i nghĩa tr�n bằng lời kệ sau đ�y:

Bồ-t�t xuất gia xem nh� đời

Cũng như ch�t lửa của thế gian

Tất cả cỏ c�y dần ch�y hết

Nh� đời, n�n biết cũng như thế.

Ch�ng sinh c� nhiều những của b�u

Lạ c�n t�m cầu, thường kh�ng đủ

Cầu kh�ng được khổ thường tại t�m

Lửa l�o, bệnh, tử kh�ng l�c dứt.

Do nh�n duy�n ấy c�c Thế T�n

N�i rằng �Ba c�i l� nh� lửa�

Nếu muốn vượt qua khổ ba c�i,

N�n tu Phạm hạnh l�m Sa m�n

Tam muội thần th�ng được hiện tiền

Tự lợi lợi tha đều vi�n m�n.

�� Lại nữa thiện nam, ưa muốn xuất gia th� n�n qu�n nh� cửa, như trong hang đ� n�i s�u c� kho b�u lớn. V� như �ng Trưởng giả chỉ c� một con, nh� �ng rất gi�u, của b�u v� lượng, t�i trai tớ g�i, người hầu, voi, ngựa v� số. Trong thời sau n�y người cha chợt bị bệnh nặng. Thầy hay thuốc tốt kh�ng sao cứu chữa được, �ng Trưởng giả tự biết m�nh kh�ng bao l�u nữa sẽ chết, liền gọi con lại bảo:

�� - Ph�m tất cả của b�u hiện c� của ta, ta giao ph� hết cho con, con cố gắng giữ g�n đừng để mất m�t! Người cha dặn d� trao gởi rồi liền mất. Sau đ�, con �ng Trưởng giả kh�ng thuận mạng cha, tha hồ ph�ng t�ng, đua đ�i, gia nghiệp hao tốn, của cải tan mất, t�i tớ lại lẩn trốn kh�ng c�n nương tựa nữa. Khi ấy, t�m b� mẹ gi� mang sự lo buồn, sầu n�o bị bệnh nặng rồi mất. Người con ấy bị ngh�o c�ng, kh�ng c�n c� chỗ nhờ cậy, liền v�o nơi hang n�i nhặt củi, h�i quả b�n đi mua ch�o cơm tự sống qưa ng�y. Một ng�y kia, gặp mưa tuyết, người con ấy tạm thời v�o trong hang đ� nghỉ ngơi. Trong hang ấy l� chỗ Quốc vương xưa cất giấu đồ thất bảo, kh�ng ai biết cả, nay đ� trải qua h�ng trăm ng�n năm, nơi đ�y vắng bặt b�ng người lui tới.

�� Bấy giờ, người ngh�o kia do nh�n duy�n đưa đẩy, t�nh cờ v�o trong hang th�y rất nhiều v�ng, t�m vui mừng qu� cho rằng được sự chưa từng c� bao giờ. Nh�n đ�, người ấy mới chia ra: Ngần n�y phần v�ng để dựng cất nh� cửa, ngần n�y phần v�ng l� để cưới vợ, phần n�y thu� t�i tớ, phần n�y mua voi, ngựa, t�y t�m muốn g� đều được như �. Đang khi tr� t�nh như thế, c� bọn giặc v� chạy đuổi con hươu đến trước hang, thấy người ngh�o ấy đem v�ng ph�n phối ra từng phần, liền bỏ kh�ng đuổi hươu nữa, m� giết người lấy v�ng. Ph�m ngu si cũng giống như thế, qu� ham sự vui sướng ở đời kh�ng th�ch l�a bỏ. Hang đ� n�i s�u như nh� cửa của đời, v�ng ngọc ch�n giấu cũng như thiện căn, sứ giả của Di�m ma vương tức l� bọn giặc. Theo nghiệp chịu b�o bị đọa trong ba đường �c, kh�ng nghe thấy t�n hiệu của cha mẹ, Tam bảo, lại l�m mất cả căn l�nh. Do nh�n duy�n ấy, người đời cần n�n ch�n rời, ph�t t�m V� thượng Đại Bồ đề, xuất gia tu đạo mong th�nh tựu bậc Diệu gi�c.

�� Khi ấy, Đức Như Lai n�i lại nghĩa tr�n bằng lời kệ:

Ưa th�ch tại gia, c�c Bồ t�t

Xem x�t nh� cửa như kho qu�.

V� như Trưởng giả c� một con

Nh� �ng rất gi�u nhiều của b�u

T�i tớ người hầu c�ng xe ngựa

Tất cả cần d�ng đều sung t�c.

Về sau Trưởng giả th�n bị bệnh

Thầy giỏi khắp đời đều b� tay

Sắp mất, k�u gọi người th�n tộc

Giao ph� gia t�i cho người con

Dạy răn con giữ t�m hiếu dưỡng

Si�ng việc hưởng tự đừng đoạn tuyệt.

Khi ấy người con tr�i mạng cha

Thả l�ng ngu si, ph�ng dật nhiều

Mẹ gi� lo buồn th�n đau yếu

Lại nh�n con hư liền chết mất.

Quyến thuộc xa l�a kh�ng chỗ nương

Nhặt củi đổi ch�o l�m thường dụng

Đến n�i s�u kia gặp gi� tuyết

V�o trong hang đ� tạm nghỉ ngơi.

Trong hang xưa giấu của qu� b�u

Đ� trải l�u xa kh�ng người biết

Kẻ ấy gặp được kho v�ng thực

Sinh l�ng hớn hở chưa từng c�.

Tức thời ph�n phối số v�ng kia

T�y � muốn g� đều d�ng n�

Hoặc để dựng nh�, hoặc cưới vợ

T�i tớ, voi, ngựa v� xe cộ

So t�nh mai sau kh�ng bỏ được

Bọn giặc đuổi hươu chạy đến trước

L� o�n giữ kia khi hội ngộ

Liền giết người ngh�o lấy v�ng đi.

Ch�ng sinh ngu si cũng như thế

Hang đ� cũng như nh� cửa đời

Ch�n giấu v�ng thật v� thiện căn

Quỷ sứ Diễm-ma như giặc cướp.

Do nh�n duy�n ấy, c�c Phật tử

Sớm n�n xuất gia tu thiện phẩm

Qu�n xem th�n mạng như bọt nổi

Si�ng tu Giới, Nhẫn Ba-la-mật.

Sẽ tới c�y Bồ đề thất bảo

Tr�n t�a Kim cang chứng Như như

Thường trụ bất diệt kh� nghĩ b�n

Chuyển xe ch�nh ph�p độ quần sinh.

�� Lại nữa thiện nam, tất cả nh� cửa hiện c� của thế gian, cũng như m�n ăn uống ngon ngọt m� bị lẫn lộn thuốc độc. V� như �ng Trưởng giả chỉ c� một người con, căn kh� linh lợi, th�ng minh, tr� tuệ, thấu suốt được Qu�n m�n b� mật Ca-l�u-la, biết d�ng phương tiện kh�o l�o để ph�n biệt những thứ thuốc độc, v� thế cha mẹ thương y�u, nhớ mến kh�ng g� s�nh v� được. Bấy giờ, con �ng Trưởng giả v� c� việc cần n�n đi ra ngo�i chợ chưa kịp trở về, ở nh� cha mẹ c�ng th�n tộc c� việc vui mừng, b�y đặt yến tiệc, sắm sửa đầy đủ c�c m�n ăn uống ngon qu�. Nhưng, l�c đ� c� kẻ th� o�n n�o ngấm ngầm đem thuốc độc bỏ v�o trong thức ăn uống, kh�ng một ai hay biết. Khi ấy cha mẹ cũng kh�ng biết l� trong m�n ăn c� thuốc độc lẫn lộn, vậy l� cả nh� lớn, b� đều ăn phải m�n ăn lẫn thuốc độc đ�. Sau người con về tới, cha mẹ vui mừng đưa cho con những m�n ăn uống c�n để phần. Con �ng Trưởng giả khi chưa d�ng đến c�c m�n ăn uống ấy, liền niệm Qu�n m�n Ca-l�u-la b� mật, biết ngay l� trong m�n ăn c� lẫn thuốc độc. Người con tuy biết sự việc, nhưng kh�ng d�m n�i r� l� cha mẹ đ� ăn lầm phải thuốc độc. Sở dĩ thế l� sao? V� nếu cha mẹ biết m�nh đ� ăn phải thuốc độc th� c�ng th�m phiền muộn, n�o loạn, độc kh� ch�ng ph�t, c�ng l�m cho người ta ch�ng chết. Người con mới đặt ra phương tiện thưa cha mẹ:

�� -Con sở dĩ chưa d�ng m�n ăn uống n�y v� con phải đi ra chợ một ch�t, khi về con sẽ ăn. Sao vậy? Vừa rồi con c� mua được một vi�n ngọc b�u v� gi�, con bỏ trong k�t qu�n chưa kh�a.

Cha mẹ nghe con n�i đến thứ ngọc b�u th� sinh t�m hoan hỷ, mặc cho con đi. Người con b�n chạy vội đến nh� thầy thuốc giỏi, cầu thuốc hay l� thuốc A-gi�-đ� giải độc. Được thuốc ấy rồi, người con chạy vội về nh�, lấy sữa, t� v� đường ph�n, ba vị sắc chung rồi h�a với thuốc A-gi�-đ�. L�m thuốc xong, người con mới thưa cha mẹ:

�� -K�nh xin cha, mẹ uống nước cam lộ n�y, đ�y l� thuốc A-gi�-đ� ở n�i Tuyết, sở dĩ thế l� sao? L�c n�y cha mẹ ăn lầm phải thuốc độc trộn trong thức ăn, con tạm ra ngo�i một ch�t, bản � của con chỉ v� cha mẹ c�ng mọi người dốc t�m được thuốc hay bất tử n�y m� th�i. Khi ấy t�m cha mẹ v� mọi người rất vui mừng, cho như l� được sự chưa từng c�, liền uống ngay thuốc ấy, n�n hết c�c độc kh�, kh�ng bị chết v� th�n mạng được sống l�u.

�� Bồ t�t xuất gia cũng thế, cha mẹ qu� khứ bị ch�m đắm trong sinh tử, cha mẹ hiện tại kh�ng tho�t ly được, th� nẻo sinh tử trong mai sau kh� dứt hết v� phiền n�o hiện tại cũng kh� dẹp trừ. Do nh�n duy�n ấy, v� muốn độ cha mẹ v� c�c ch�ng sinh n�n đ� mạnh mẽ ph�t t�m đồng thể đại từ bi cầu Đại Bồ đề xuất gia nhập đạo. N�y thiện nam, thế gọi l� nh� cửa nơi thế gian như thuốc độc lẫn trộn trong m�n ăn ngon tốt.

�� Khi ấy, Đức Như Lai n�i lại � nghĩa tr�n bằng lời kệ:

Nh� cửa sở hữu của thế gian

N�i l� thuốc độc lẫn mỹ thực.

V� như Trưởng giả c� một con

Th�ng minh, lợi tr� lại nhiều t�i

Giỏi m�n b� mật Ca-l�u-la

C� phương tiện kh�o biết thuốc độc.

Con c� sự duy�n ra ngo�i chợ

Tạm thời bu�n b�n chưa về nh�

Cha mẹ y�n vui hợp th�n thuộc

Cỗ qu� trăm m�i đều đầy đủ.

C� một kẻ �c mang thuốc độc

Ngầm đến, bỏ v�o m�n ăn uống

Người con khi ấy kh�ng ở nh�

Cha mẹ v� con lưu một phần.

Cả nh� ăn lầm thuốc tạp độc

Con niệm qu�n m�n biết c� độc

Liền chạy vội đến chỗ thầy thuốc

Cầu được thuốc Gi�-đ� bất tử.

Ba vị h�a sắc, thuốc th�nh rồi

Liền thưa th�n thuộc uống nhanh nhanh

Uống thuốc như thế như cam lộ

Khỏi mọi tạp độc đều an lạc.

Tất cả Thiện nam c� l�ng tin

Xuất gia tu đạo cũng như thế

V� cứu cha mẹ v� ch�ng sinh

Uống phải thuốc độc của phiền n�o

T�m cuồng đi�n đảo tạo c�c tội

Ch�m m�i trong bể khổ sinh tử.

Cắt �i, từ th�n v�o đạo Phật

Được gần Điều Ngự Đại Y vương

Tu về v� lậu A-gi�-đ�

Sinh lại nh� cha mẹ ba c�i

Khiến uống thuốc ph�p dứt ba chướng

Sẽ chứng quả V� thượng Bồ đề

M�i đời vị lai thường chẳng diệt

L�m chỗ quy y độ ch�ng sinh

Rốt r�o ở nơi Đại Niết b�n

V�, Phật Bồ đề tr� tr�n s�ng.

�� Lại nữa thiện nam, Bồ t�t xuất gia thường qu�n tất cả nh� cửa của thế gian cũng như gi� lớn kh�ng hề dừng. Sao vậy? Thiện nam, t�m � của h�ng tại gia thường khởi vọng tưởng chấp trước ngoại cảnh, kh�ng thể th�ng tỏ được sự thực, m�i say đắm trong nẻo v� minh tối tăm, mọi sự tiếp x�c với cảnh lu�n bị đi�n đảo kh�ng hề an trụ được. �c gi�c dễ khởi, thiện t�m kh� sinh. Do vọng tưởng duy�n khởi ra c�c phiền n�o; nh�n c�c phiền n�o tạo ra nghiệp thiện, �c; v� y v�o c�c nghiệp thiện, �c ấy m� thọ nhận lấy quả b�o trong năm đường, cứ như thế, như thế, sinh tử kh�ng dứt. Chỉ c� đạt được ch�nh kiến, t�m kh�ng đi�n đảo, tạo mọi nghiệp thiện, l�m nh�n cho ba thiện căn v� lấy �t�n� tăng trưởng cho hạt giống v� lậu của c�c ph�p ấy, ph�t khởi thần th�ng V� lậu tam muội, thần th�ng như thế, như thế l� chứng Th�nh quả tương tục. Nếu dẹp được vọng tưởng, tu tập ch�nh qu�n thời tất cả phiền n�o sẽ được dứt sạch hẳn.

�� Bấy giờ, Trưởng giả Tr� Quang bạch Phật:

�� -Bạch Đức Thế T�n, tu tập ch�nh qu�n c� v� lượng m�n, vậy tu tập những qu�n m�n n�o mới dẹp được vọng tưởng?

�� Đức Thế T�n bảo �ng Trưởng giả:

�� -N�y thiện nam, cần n�n tu tập ch�nh qu�n V� tướng. Qu�n V� tướng l� dẹp trừ được vọng tưởng. Song, chỉ qu�n thực t�nh chứ kh�ng cần nhận thức về mười hiện tướng, v� thể của tất cả c�c ph�p m�n vốn kh�ng tịch, vượt mọi sự nhận thức l�nh hội th�ng thường thế gọi l� Ch�nh qu�n. Nếu c� Phật tử n�o an trụ nơi ch�nh niệm, qu�n s�t như thế, tu tập v� tướng V� vi trong thời gian d�i, gi� dữ của vọng tưởng vắng bặt, kh�ng c�n dấy động nữa, th� Th�nh tr� xuất hiện ngay chứng; đắc diệu l�, th�nh tựu vi�n m�n. Thiện nam, đ� l� Hiền th�nh, đ� l� Bồ t�t, đ� l� Như Lai V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c. Do nh�n duy�n ấy, tất cả Bồ t�t v� muốn dẹp trừ vọng tưởng m�i m�i kh�ng dấy khởi l�n nữa, v� mu�n trả bốn �n, th�nh tựu được bốn đức, xuất gia tu học, ngừng t�m vọng tưởng, trải v� lượng kiếp th�nh tựu Phật đạo.

�� Khi ấy, Đức Như Lai n�i lại � nghĩa tr�n bằng lời kệ:

Bồ t�t xuất gia qu�n tại gia

Cũng như gi� dữ kh�ng hề dừng

Cũng như vọng chấp trăng trong nước

So t�nh ph�n biệt lấy l�m thực.

Trong nước bản lai kh�ng b�ng trăng

Nước tịnh l� duy�n thấy trăng thực.

C�c ph�p duy�n sinh đều l� giả

Ph�m ngu vọng chấp cho l� �ta�

C�i ấy theo �duy�n�, �ph�p� kh�ng thực

Vọng tưởng ph�n biệt chấp l� c�.

Nếu hay dứt trừ được hai chấp

Sẽ chứng V� thượng Đại Bồ đề.

Vọng tưởng t�nh ph�m như hắc phong

Thổi rừng sinh tử niệm niệm khởi

Bốn quỷ đi�n đảo thường theo đuổi

Khiến tạo năm thứ nh�n V� gi�n.

Ba căn bất thiện hiện r�ng buộc

Sinh tử lu�n hồi lu�n nối nhau

Nếu người nghe kinh, tin, hiểu s�u

Ch�nh kiến hay trừ t�m đi�n đảo

Hạt giống Bồ đề niệm niệm sinh

Đại tr� thần th�ng Tam muội khởi.

Nếu tu tập được qu�n th�m diệu

Hoặc, nghiệp, quả khổ đ�u khởi được?

Chỉ qu�n thực tướng ch�n t�nh như

Năng, sở đều mất, bỏ mọi kiến.

T�nh tướng nam, nữ bản lai kh�ng

Vọng chấp theo duy�n sinh hai hướng.

Như Lai dứt hẳn nh�n vọng tưởng

Ch�n t�nh vốn kh�ng tướng nam, nữ.

Diệu quả Bồ đề chứng đều đồng

Ph�m phu vọng chấp sinh tướng kh�c.

Ba mươi hai tướng vốn phi tướng.

Liễu tướng, phi tướng l� thực tướng.

Nếu người xuất gia tu Phạm hạnh

Nhiếp t�m tịch tĩnh chốn kh�ng nh�n

Đ� l� Bồ t�t t�m ch�n tịnh

Kh�ng l�u sẽ chứng Bồ đề quả.

�� Lại nữa thiện nam, Bồ t�t xuất gia ng�y đ�m thường qu�n nh� cửa của thế gian tất cả l� chỗ sinh ra phiền n�o. Sao vậy? Như c� một người x�y dựng được t�m ng�i nh�, đem c�c vật b�u m� tự trang nghi�m cho những căn nh� ấy. Dựng nh� xong, người ấy nghĩ rằng: �Nay nh� cửa l� vật sở hữu của ta, kh�ng lệ thuộc v�o người kh�c, chỉ c� nh� cửa của ta l� tốt đẹp hơn hết, nh� cửa của người kh�c kh�ng thể s�nh kịp�. Do chấp trước như thế, n�n sinh ra phiền n�o; do phiền n�o từ chấp ng�, ng� sở l�m căn bản, m� t�m vạn bốn ng�n cửa trần lao c�ng nhau đua khởi, chật cả trong nh�. Sở dĩ thế l� sao? Ph�m phu tại gia tham đắm s�u nặng về năm dục, vợ con, họ h�ng, t�i trai, tớ g�i, người hầu thảy đều gồm đủ; v� nh�n duy�n ấy, n�n dấy ra bao sự khổ về sinh, l�o, bệnh, tử, lo, buồn, sầu, n�o, o�n gh�t hợp hội, �n �i, biệt ly, ngh�o c�ng v� mọi sự suy vi, cầu kh�ng được... C�c khổ như thế như b�ng theo h�nh, như vang ứng tiếng, đời đời nối tiếp nhau lu�n kh�ng thể đoạn tuyệt. C�c khổ như thế đều c� nguy�n nh�n m� c�c thứ phiền n�o lớn, nhỏ l� căn bản. Tất cả những của b�u đều do sự t�m cầu m� được, nếu kh�ng c� nh�n trước thời kh�ng thể t�m kiếm v� giả sử c� t�m kiếm đi chăng nữa th� cũng kh�ng đạt được.

�� N�y thiện nam, do v� nghĩa ấy, n�n tất cả phiền n�o, t�m theo đuổi t�m kiếm l� gốc, nếu diệt được t�m giong ruổi ấy đi thời v� lượng phiền n�o kia đều dứt hết. Song, nay th�n n�y l� chỗ nương tựa cho c�c khổ, những người c� tr� n�n sinh t�m ch�n bỏ! Do đ�, Đức Phật Ca Diếp đời qu� khứ, v� c�c lo�i cầm th� m� n�i b�i kệ:

Th�n n�y l� gốc khổ

Khổ kh�c l� c�nh, l�

Nếu đoạn được gốc khổ

C�c khổ đều trừ diệt.

Nghiệp xưa của c�c ngươi

Tạo tội, t�m chẳng hối

Thọ th�n tướng xấu x�

Chịu khổ n�o đủ loại.

Nếu khởi t�m �n trọng

Một niệm cầu s�m hối

Như lửa đốt. n�i đầm

C�c tội đều ti�u diệt.

Th�n n�y khổ, bất tịnh

V� ng� v� v� thường

C�c ngươi đều phải n�n

Thực t�m sinh ch�n, bỏ!

�� L�c đ�, v� lượng cầm th� nghe b�i kệ ấy rồi, trong nhất niệm, t�m ch� th�nh s�m hối, liền bỏ được nẻo xấu �c sinh l�n c�i trời thứ tư trong Dục giới phụng sự vị Bồ t�t Nhất sinh bổ xứ, nghe ph�p bất tho�i cứu c�nh Niết b�n.

�� N�y thiện nam, do nh�n duy�n ấy, nay th�n khổ n�y cũng như nh� cửa, tất cả phiền n�o tức l� chủ nh�. Thế n�n, c�c Thiện nam c� l�ng tin thanh tịnh, ph�t t�m Bồ đề, xuất gia nhập đạo, quyết được giải tho�t tất cả mọi thứ khổ v� đều sẽ th�nh tựu đạo quả V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c.

�� Khi ấy, Đức Như Lai n�i lại � nghĩa tr�n bằng lời kệ:

Bồ t�t xuất gia thường qu�n s�t

Nh� cửa nơi sinh c�c phiền n�o.

Như c� một người dựng nh� cửa

Trang ho�ng bằng mọi thứ ngọc b�u

Tự nghĩ tr�ng lệ kh�ng đ�u bằng

Kh�ng thuộc người kh�c, chỉ ri�ng ta,

Thợ kh�o sửa sang đẹp lạ l�ng

Nh� cửa tr�n đời kh�ng đ�u s�nh

Ph�n biệt như thế sinh chấp trước

Lấy �ng�, ng� sở� l�m căn bản

T�m vạn bốn ng�n c�c phiền n�o

Đầy khắp nh� cửa sinh tai họa,

Tất cả nam, nữ ở tr�n đời

S�u th�n quyến thuộc đều đầy đủ

Do nh�n duy�n ấy sinh mọi khổ

Tức l�: sinh, l�o v� bệnh, tử.

Lo buồn, khổ n�o, thường theo đuổi

Như b�ng theo h�nh kh�ng hề rời

Tạo nh�n c�c khổ, tham dục sinh

Nếu dứt tham cầu, diệt hết khổ.

Th�n n�y thường l� gốc mọi khổ

Si�ng tu yếm xả, hướng Bồ đề

Th�n t�m ba c�i như nh� cửa

Chủ nh�: phiền n�o ở tại trong

C�c �ng n�n ph�t t�m Bồ đề

L�a bỏ ph�m phu ra ba c�i.

�� Lại nữa thiện nam, Bồ t�t xuất gia thường qu�n s�t h�ng tại gia cũng như trong một nước lớn, c� �ng Trưởng giả gia sản gi�u sang, của b�u v� lượng, trong nhiều kiếp, nh�n duy�n cha con nối tiếp nhau kh�ng dứt v� chuy�n tu c�c hạnh l�nh, nến được tiếng khen đồn xa. Những của b�u hiện c� của �ng Trưởng giả ấy được chia l�m bốn phần: một phần của b�u thường sinh lợi tức để l�m tăng trưởng gia nghiệp, một phần của b�u để cung cấp v�o sự cần d�ng đầy đủ h�ng ng�y, một phần của b�u nhằm gi�p đỡ những người c� độc để tu nh�n t�ch đức, một phần của b�u để cứu gi�p th�n thuộc v� kh�ch lui tới. Bốn phần như thế chưa từng c� l�c n�o ngừng dứt, cha con cứ nối tiếp nhau ph�t huy gia nghiệp ở đời. Nhưng về sau c� một người con ngu si, tệ �c, qu� tham m� năm thứ dục lạc, l�m những việc ph�ng t�ng bừa b�i, tr�i lời dạy của cha mẹ v� kh�ng y theo bốn sự nghiệp tr�n, m� n�o dựng l�n c�c nh� cửa, lầu qu�n bảy tầng hơn hẳn lối x�y cất th�ng thường, trang ho�ng bằng mọi thứ ch�u b�u, đất l�t lưu ly, cửa sổ bằng ngọc b�u, �nh s�ng lồng nhau; n�o đầu rồng, h�nh c� thảy đều đủ cả, ng�y đ�m tiếng nhạc dập d�u li�n mi�n kh�ng dứt, thụ hưởng năm dục lạc như c�i trời Đao lợi n�n bị quỷ thần hiềm gh�t, người, trời tr�nh xa.

�� Một h�m, bỗng dưng nh� h�ng x�m bốc lửa, lửa dữ bừng bừng, theo gi� lan tr�n, đốt ch�y hết cả kho t�ng v� c�c l�u đ�i. L�c đ�, con �ng Trưởng giả tr�ng thấy lửa dữ như thế, khởi t�m giận bực, vội bắt vợ con, t�i trai, tớ g�i v� họ h�ng v�o cả trong ng�i nh� hai tầng, đ�ng k�n cửa lầu g�c lại; kh�ng ngờ do sự ngu si ấy, khiến bao người kia nhất thời đều chết cả.

�� Ph�m phu tại gia cũng như thế. Người ngu ở đời v� như con �ng Trưởng giả, c�n chư Phật, Như Lai v� như �ng Trưởng giả; kh�ng thuận theo lời Phật dạy, tạo c�c nghiệp �c, phải đọa v�o ba đường dữ, chịu nhiều khổ n�o. Do nh�n duy�n ấy, Bồ t�t xuất gia thường xem h�ng tại gia như con �ng Trưởng giả kh�ng v�ng lời cha mẹ, bị lửa đốt ch�y, vợ con đều chết. N�y c�c thiện nam, n�n sinh t�m ch�n, bỏ những sự an vui nơi thế gian, trời, người, dốc tu hạnh thanh tịnh sẽ chứng Bồ đề.

�� Khi ấy, Đức Như Lai n�i lại � nghĩa tr�n bằng lời kệ:

Bồ t�t xuất gia qu�n tại gia

V� như Trưởng giả sinh con ngu

Nh� �ng gi�u c� nhiều của b�u

Nối tiếp l�u đời kh�ng thiếu chi.

Gia nghiệp đời trước truyền con ch�u

Tất cả của cải chia bốn phần

Thường tu thắng hạnh kh�ng lỗi �c

Tiếng khen lan khắp c�c quốc độ.

V�ng, bạc, ngọc b�u số v� bi�n

Lợi tức xuất nhập khắp nước ngo�i

Từ, bi, Hỷ, Xả t�m kh�ng ch�n

Cứu gi�p c� bần thường chẳng dứt.

Rốt sau Trưởng giả sinh một con

Ngu si, bất hiếu, kh�ng tr� tuệ

Tuổi t�c đ� gi�, g�n sức suy

Gia t�i trong, ngo�i đều giao con.

Con tr�i mạng cha l�m bừa b�i

Kh�ng nối bốn nghiệp nh� sa s�t

Cất lầu bảy tầng bằng ch�u b�u

D�ng lưu ly biếc l�m cửa sổ,

Đ�n địch h�t xướng lu�n kh�ng dứt

Thường lấy bất thiện l�m thầy t�m

Hưởng năm dục lạc như Thi�n cung

Tất cả Long thần đều xa tr�nh.

Nh� b�n bỗng dưng hỏa tai dấy

Lửa dữ theo gi� kh� cấm được

Kho t�ng, của b�u v� vợ con

Nh� cửa, tầng lầu đều ch�y hết.

T�ch �c, tai ương đến diệt th�n

Vợ con, quyến thuộc đồng chết cả.

Tam thế chư Phật như Trưởng giả

Tất cả ph�m phu l� ngu tử

Kh�ng tu ch�nh đạo dấy t�m t�

Mạng chung đọa nơi c�c nẻo �c

Nhiều kiếp ri�ng chịu khổ đốt ch�y

Lần lữa như thế kh�ng kỳ hết.

Phật tử tại gia, �ng n�n biết

Kh�ng tham vui đời, si�ng tu chứng

Ch�n đời, xuất gia tu Phạm hạnh

N�i rừng vắng lặng bỏ mọi duy�n.

V� trả bốn �n tu thắng đức

L�m ng�i Ph�p vương trong ba c�i

Độ sinh đến hết thuở vị lai

L�m bạn kh�ng mời, thường thuyết ph�p.

Ngăn hẳn d�ng ��i� đến bờ kia

Trụ nơi th�nh Niết b�n thanh tịnh.

�� Lại nữa thiện nam, Bồ t�t xuất gia qu�n tất cả nh� cửa của thế gian cũng như mộng lớn. V� như �ng Trưởng giả c� một đồng nữ mới mười lăm tuổi, dung nhan đoan ch�nh, sinh đẹp lạ l�ng. Một h�m, cha mẹ ở tr�n lầu ba tầng, đem con g�i y�u của m�nh l�n, c�ng hưởng xem những sự vui th�ch. Đ�m, mẹ con c�ng ngủ chung tr�n một giường qu� v� đang y�n giấc. Trong khi ngủ, đồng nữ chi�m bao thấy cha mẹ cho về nh� chồng; vợ chồng lấy nhau trải qua nhiều năm, sinh được một người con dung mạo tươi s�ng, xinh xắn v� c�ng lại c� tướng th�ng minh tr� tuệ. H�ng ng�y nhờ �n nu�i nấng, dần dần đứa con ấy biết đi. Một h�m, tr�n lầu cao, kh�ng may n� trược ch�n từ tr�n cao rơi xuống, rơi chưa đến đất, bỗng dưng c� một con hổ đ�i đứng đỡ lấy ăn thịt. Đồng nữ thấy thế, kinh sợ qu�, cất tiếng g�o kh�c, liền tỉnh mộng. Bấy giờ, cha mẹ hỏi con:

�� -Do nh�n duy�n g�, bỗng dưng con kinh sợ vậy?

�� Người con g�i thẹn kh�ng chịu n�i. Người mẹ �n cần hỏi gạn m�i, người con g�i mới n�i thầm với mẹ về việc chi�m bao như tr�n.

�� N�y thiện nam, thế gian l� nh� cửa sinh tử hữu vi, n�n phải ở m�i trong lu�n hồi, nghĩa l� chưa được ở v�o phận vị ch�n gi�c m� thường phải ở trong nh� chi�m bao, sinh, l�o, bệnh, tử nơi ba c�i, như đồng nữ kia trong chi�m bao, hư vọng ph�n biệt cũng thế. Quỷ sứ nơi Diễm-ma bỗng dưng đến, như hổ đ�i trong hư kh�ng đỡ đứa b� kia m� ăn. Tất cả ch�ng sinh trong từng niệm, niệm lu�n bị c�c nỗi khổ về v� thường, l�o, bệnh, tử cũng như thế. Ai l� người c� tr� tuệ lại y�u th�ch th�n n�y! V� nh�n duy�n ấy, qu�n s�t trong sinh tử như giấc mộng đ�m d�i, m� ph�t t�m Bồ đề, ch�n bỏ thế gian, dốc sức tu tập sẽ đạt được diệu quả thường trụ của Như Lai.

�� Khi ấy, Đức Thế T�n n�i lại nghĩa tr�n bằng lời kệ:

Phật tử dốc cầu đạo V� thượng

N�n qu�n nh� cửa như trong mộng

V� như đại trưởng giả gi�u sang

C� một đồng nữ đoan nghi�m lạ.

C� theo cha mẹ l�n lầu cao

Đi theo xem coi rất vui vẻ.

C� ngủ trong lầu, c� chi�m bao:

R� r�ng mơ thấy đi lấy chồng.

Sau ở nh� chồng sinh một con

T�m mẹ thương x�t nhớ mến con

Con tr�n lầu đ�i ham vui chơi

Từ cao rơi xuống ngay miệng hổ.

C� kh�c thất thanh liền tỉnh mộng

Mới biết mộng tưởng vốn kh�ng thực.

V� minh �m chướng như đ�m d�i

Chưa th�nh Ch�nh gi�c như trong mộng

Sinh tử thế gian thường chẳng thực

Vọng tưởng ph�n biệt cũng như thế.

Chỉ c� �Bốn tr� lớn tr�n s�ng �

Ph� tối tăm l� �Ch�n diệu gi�c�.

V� thường niệm niệm như hổ đ�i

Hữu vi v� giả kh� dừng l�u

Chim ngủ sớm mai đều bay tản

Mạng hết biệt lỵ cũng thế th�i

Theo nghiệp thọ sinh chịu c�c b�o

�n t�nh cha mẹ kh�ng biết nhau.

Thương thay, th�n sinh tử ph�m phu

Lu�n chuyển ba đường chịu khổ m�i

Nếu biết thiện, �c theo nghiệp cảm

Cần n�n s�m hối cho ti�u diệt.

Tất cả quả vui của trời, người

Thẹn hổ ch�nh kiến ch�nh l� nh�n

N�n ph�t t�m Bồ đề ki�n cố

Mặc �o tinh tấn si�ng tu học!

�� Lại nữa thiện nam, Bồ t�t xuất gia qu�n s�t nh� cửa như cửa biển Tẫn-m� tu�n ra lửa dữ, thu h�t, lan tỏa cả bốn ng�i ở bốn b�n, cho đến trăm s�ng v� mọi d�ng đều bị lửa ch�y hết.

�� V� như xưa kia trong nước La-đ� c� một vị Bồ t�t t�n l� Diệu Đắc Bỉ Ngạn. Bồ t�t ấy c� t�m Từ bi, thường dốc sức đem lại lợi �ch cho ch�ng sinh, n�n c� những l�i bu�n khi v�o biển t�m của b�u lu�n mời Bồ t�t ấy đồng đi tr�n thuyền buồm v� đều đi được tới bến c� ch�u b�u, vượt qua mọi hiểm nạn, kh�ng c� sự g� trở ngại, đến được bờ an vui.

�� Về sau, khi Bồ t�t đ� trăm tuổi, dần dần gi� yếu, đứng, ngồi phải c� người n�ng dắt, sức lực kh�ng thể đi biển được như trước nữa. Khi ấy, c� một thương chủ tới nơi Bồ t�t lễ b�i c�ng dường v� thưa với Bồ t�t:

�� -T�i muốn v�o biển t�m c�c ngọc b�u mong được đại ph� qu�, để tho�t khỏi bần c�ng m�i m�i. Nay thỉnh Bồ t�t c�ng đi với t�i!

�� Bồ t�t bảo thương chủ:

�� -Nay t�i gi� cả suy k�m, g�n cốt, sức lực yếu ớt, kh�ng thể v�o biển được.

�� Thương chủ lại n�i:

�� -K�nh xin Đại sĩ đừng bỏ t�m Từ bi, thương x�t v� nhận lời thỉnh của t�i. Đại sĩ chỉ an tọa trong thuyền buồm của t�i, kh�ng phải l�m g� cả, đ� l� sở nguyện của t�i.

�� Bồ t�t b�n nhận lời thỉnh của người l�i bu�n. Bồ t�t ở trong thuyền lớn chạy v�o biển cả, hướng về ph�a Đ�ng nam để tới nơi c� ngọc b�u. Trong khi đi, thuyền gặp phải gi� Bắc tr�i giạt v�o biển ph�a Nam. Gi� dữ thổi ng�y đ�m vun v�t kh�ng ngừng, thuyền tr�i suốt trong bảy ng�y, tới một nơi tr�ng thấy nước biển cả biến th�nh m�u sắc v�ng như l� v�ng nung chảy. Những người l�i bu�n thấy thế bạch Bồ t�t:

�� -Bạch Bồ t�t, do nh�n duy�n g� m� ở đ�y c� d�ng nước biến ra sắc v�ng như thế?

Bồ t�t bảo:

�� -C�c �ng n�n biết, ch�ng ta đ� v�o biển ho�ng kim lớn, v� c� v� lượng, v� bi�n những thứ v�ng r�ng t�a sẫm đầy dẫy nơi biển cả, �nh s�ng của v�ng b�u ấy giao h�a lẫn nhau n�n mới c� d�ng như thế. C�c �ng đ� vượt qu� đường thẳng m� giạt v�o trong biển n�y, thời đều phải tự m�nh dốc cầu, tạo mọi phương tiện để trở về phương Bắc!

�� Qua v�i ng�y, thấy nước biển cả biến th�nh sắc trắng như ngọc tuyết, Bồ t�t bảo:

�� -C�c �ng n�n biết, ch�ng ta nay đ� v�o biển ch�u b�u lớn, c� bạch ngọc tr�n ch�u đầy dẫy trong biển, �nh s�ng của thứ b�u ấy chiếu v�o sắc nước, n�n c� d�ng như thế. C�c �ng n�n dốc sức tạo ra mọi phương tiện để trở về phương Bắc!

�� Qua v�i ng�y, nước trong biển cả biến th�nh sắc xanh như nước lưu ly xanh. Bồ t�t bảo:

�� -T�i v� c�c �ng đ� v�o trong biển pha l� xanh, v� c� v� lượng v� bi�n ngọc b�u pha l� xanh đầy dẫy nơi biển cả, sắc pha l� giao h�a với �nh s�ng n�n thấy to�n m�u xanh như thế!

�� Qua v�i ng�y, nước biển cả lại biến th�nh sắc hồng như m�u hiện ra. Bồ t�t bảo:

�� -T�i v� c�c �ng đ� v�o biển pha l� hồng, v� c� v� lượng v� bi�n c�c thứ ngọc b�u pha l� hồng đầy dẫy nơi biển cả, sắc ngọc b�u đỏ hồng, giao h�a với �nh s�ng n�n mới c� hiện tượng như vậy!

�� Qua v�i ng�y nữa, nước biển liền biến th�nh sắc đen như nước mực v� xa nghe tiếng lửa dữ b�ng ch�y, nổ ran, như lửa lớn đốt ch�y rừng tr�c kh�; lửa ch�y bừng bừng rất đ�ng sợ h�i, d�ng dấp như thế, chưa từng tr�ng thấy, nghe thấy bao giờ. Lại thấy lửa lớn bốc ch�y ở phương Nam, như ch�m n�i cao hơn trăm trượng, thế lửa bay bốc l�n kh�ng, l�c hợp, l�c tan, �nh s�ng như chớp giật, những h�nh d�ng như thế chưa hề gặp phải thật hết sức lạ l�ng. Mọi người thấy vậy đều bảo nhau:

�� -Th�n mạng ch�ng ta thực kh� đảm bảo được.

�� L�c đ� Bồ t�t bảo mọi người:

�� -C�c �ng h�m nay rất đ�ng sợ h�i! Sao vậy? Ch�ng ta đ� v�o nơi cửa biển Tẫn-m�, bốn v�ng biển rộng c�ng với c�c d�ng s�ng lớn nhỏ trong bốn c�i thi�n hạ chảy v�o cửa b�n ph�a Bắc, thảy đều bị chết ch�y hết. Sở dĩ thế l� sao? V� sức mạnh nơi nghiệp tăng thượng của c�c ch�ng sinh, n�n tự nhi�n lửa trời đốt ch�y nước biển. Nếu lửa trời n�y kh�ng đốt ch�y nước biển, th� trong một ng�y một đ�m tất cả lục địa đều biến th�nh biển cả, mọi lo�i ch�ng sinh hiện c� thảy đều tr�i hết. Song, nay ch�ng ta gặp phải gi� dữ lớn, tr�i dạt v�o cửa biển Tẫn-m� n�y th� th�n mạng mọi người ở đ�y kh�ng c�n k�o d�i bao l�u nữa!

�� Khi ấy, c� hơn ng�n người ở trong thuyền buồm, đồng thời cất tiếng thảm thương g�o kh�c, hoặc tự nhổ t�c, hoặc tự vật m�nh n�i l�n lời n�y:

�� -Nay ch�ng ta v� cầu ngọc b�u, v�o biển cả gặp phải hiểm nạn n�y. Thương thay! Khổ thay! Biết d�ng phương tiện g� để tho�t khỏi được nạn n�y!

�� L�c đ�, cả ng�n người đều ch� th�nh quy mạng: hoặc k�u mẹ hiền, hoặc gọi cha từ, hoặc k�u Phạm thi�n, hoặc gọi Ma-h�-thủ-la Thi�n vương, hoặc cầu Đại lực Na-la-di�n thi�n. Hoặc c� người quy mạng Bồ t�t Đắc Ngạn, k�nh lễ Bồ t�t m� bạch:

�� -K�nh xin Bồ t�t cứu vớt bọn ch�ng t�i!

�� Bấy giờ, Bồ t�t v� muốn mọi người khỏi sự sợ h�i, liền n�i b�i kệ:

Đại trượng phu tối thượng tr�n đời

Tuy v�o cửa chết kh�ng sinh sợ.

Người nếu lo buồn mất tr� tuệ

Cần n�n nhất t�m b�y phương tiện.

Nếu được cửa phương tiện kh�o l�o

Tho�t khỏi t�m nạn l�n bờ kia

Thế n�n y�n t�m đừng lo sợ

Cần n�n khẩn niệm Đại Từ T�n.

�� Bồ t�t n�i xong b�i kệ ấy, liền đốt c�c hương tốt lễ b�i, c�ng dường chư Phật mười phương, rồi ph�t nguyện rằng:

�� -Nam m� Thập phương chư Phật! Nam m� Thập phương chư Phật! Chư Đại Bồ t�t Ma-ha-t�t ch�ng! Tất cả Hiền th�nh Tứ quả, Tứ hướng. Bậc c� Thi�n nh�n, bậc c� Thi�n nhĩ, Tr� tha t�m, bậc Ch�ng tự tại! T�i v� ch�ng sinh vận dụng t�m đại bi, giũ bỏ th�n mạng, cứu gi�p c�c khổ nạn. Nay t�i c� ch�t thiện căn, l� thọ tr� giới kh�ng n�i dối của Như Lai trong v� lượng kiếp, t�i chưa từng thiếu phạm bao giờ. Nếu trong một kiếp n�o t�i c� n�i dối, thời nay gi� dữ n�y chuyển mạnh hơn l�n; m� nếu giới đức nơi t�i như thế, thực sự chẳng phải hư vọng, thời nguyện đem nghiệp l�nh ấy, hồi hướng ban bố cho tất cả, t�i c�ng ch�ng sinh sẽ th�nh Phật đạo v� nếu thực kh�ng hư, nguyện cho gi� dữ, xấu n�y tức thời ngừng bặt, luồng gi� như � t�y niệm thổi tới. Th�n c�c ch�ng sinh tức l� th�n t�i, ch�ng sinh c�ng t�i b�nh đẳng kh�ng sai kh�c!

�� Khi Đại Bồ t�t ấy ph�t nguyện �Đồng thể đại bi v� ngại� rồi, chừng khoảng một niệm, gi� dữ liền ngừng, tức th� gặp được gi� thuận, giải tho�t mọi nạn v� đến được nơi chốn c� vật b�u, thu được nhiều ngọc b�u.

�� Bấy giờ, Bồ t�t bảo với c�c người l�i bu�n ấy:

�� -Ngọc b�u như thế rất l� kh� gặp được, đời trước c�c �ng đ� l�m nhiều sự bố th� n�n nay mới gặp được c�c ngọc b�u qu� như thế. Nhưng trước kia khi tu về bố th�, t�m c�c �ng c�n c� sự tiếc lẫn, v� nh�n duy�n ấy, n�n nay c�c �ng gặp phải gi� dữ. Thương th�n c�c �ng t�m được ngọc b�u, c�c �ng n�n biết hạn lượng, kh�ng n�n lấy nhiều, v� nếu t�m tham, bu�ng thả th� sau bị nạn lớn. C�c �ng n�n biết: Trong mọi thứ ch�u b�u th� t�nh mạng l� hơn hết; nếu mạng m�nh c�n th� đ� l� vật b�u v� gi�!

�� C�c l�i bu�n nhờ được Bồ t�t dạy bảo n�n sinh t�m biết đủ, kh�ng d�m lấy nhiều. Mọi người tho�t khỏi tai nạn, được nhiều ngọc b�u, xa l�a sự ngh�o c�ng v� đến được bờ kia.

�� C�c Thiện nam, Bồ t�t xuất gia cũng lại như thế, th�n cận chư Phật, bạn l�nh l� h�ng thiện tri thức, như những người l�i bu�n kia được gặp Bồ t�t; khỏi hẳn sinh tử đến được bờ gi�c, cũng như thương chủ đạt được ph� qu� lớn lao. Nh� cửa hữu vi hiện c� của thế gian cũng như cửa biển Tẫn-m� đốt ch�y mọi d�ng s�ng. Bồ t�t xuất gia cũng thế, qu�n s�t kỹ lưỡng những lỗi lầm sai tr�i của h�ng tại gia. Thiện nam c�c �ng, kh�ng nhiễm năm thứ dục lạc thế gian, ch�n bỏ sinh tử khổ nạn trong ba c�i, tất được v�o th�nh lớn, gồm đủ mọi an vui m�t mẻ!

�� Khi ấy, Đức Như Lai n�i lại � nghĩa tr�n bằng lời kệ:

Bồ t�t xuất gia qu�n nh� cửa

Như biển Tẫn-m� đốt mọi d�ng.

V� như xưa kia nước La-đ�

C� một Bồ t�t t�n Đắc Ngạn

Đ� tr�, phước lớn, phương tiện kh�o

Từ bi dứt duy�n, nhiếp hữu t�nh.

Xin Bồ t�t ấy đi tr�n thuyền

L�i bu�n được ngọc l�n bờ kia.

Song, Bồ t�t tuổi gi� sức yếu

Kh�ng ưa lợi tha, ham thiền tịch.

C� một thương chủ thỉnh Bồ t�t

Muốn v�o biển cả t�m ch�u b�u

K�nh xin Bồ t�t nhận lời thỉnh

Cho m�nh gi�u c� kh�ng thiếu thốn.

Khi ấy Bồ t�t vận đại bi

Liền nhận lời thỉnh đi tr�n thuyền.

Khi trương buồm lớn gặp gi� thuận

Thẳng hướng Đ�ng nam tới chốn b�u

Bỗng gặp gi� dữ thổi thuyền buồm

Giạt v�o Nam hải lầm chỗ đến.

Trải qua bảy ng�y nước biển cả

Thảy đều biến sắc th�nh v�ng r�ng

V�ng r�ng t�a b�ng đầy trong biển

�nh ngọc b�u hiện sắc ch�n kim.

Lại qua v�i ng�y nước biển cả

Biến th�nh sắc trắng như ngọc tuyết

Tr�n ch�u tr�n bảo đầy khắp bể

Cho n�n nước biển th�nh sắc trắng.

Lại qua v�i ng�y nước biển cả

Biến th�nh xanh biếc như lưu ly

Ngọc pha l� xanh đầy biển cả

Cho n�n nước th�nh sắc xanh biếc.

Lại qua v�i ng�y nước biển cả

Thảy đều biến th�nh sắc đỏ hồng

Ngọc pha l� đỏ đầy trong bể

N�n biến sắc nước đồng như n�.

Lại qua v�i ng�y nước biển cả

Biến th�nh sắc đen như nước mực

Như thế lửa trời đốt ch�y hết

Nước biển tất cả như sắc mực.

Biển ấy gọi l� cửa Tẫn-m�

Thu h�t bốn biển v� mọi d�ng

Tất cả thuyền buồm nếu đi qua

Những người đến đấy, phần nhiều chết.

Lửa trời bừng bừng như n�i chất

Tiếng nổ rền vang như sấm động

Mọi người xa thấy t�m kinh sợ

K�u g�o, đ�m ngực bạch Đại sư.

Khi ấy Bồ t�t khởi từ bi

Kh�ng tiếc th�n mạng, rủ cứu hộ.

Gi� dữ liền ngừng, gi� thuận khởi

Qua nơi hiểm nạn đến chốn b�u

Đều được ngọc qu� tới bờ y�n

Khỏi hẳn bần c�ng hưởng an lạc.

Bồ t�t xuất gia cũng như thế

Th�n cận chư Phật như thương chủ

Tho�t hẳn nh� lửa l�n Ch�n gi�c

Cũng như thương nh�n về bản xứ.

Nh� cửa sở hữu của thế gian

Như cửa biển lớn: Tẫn-m� kia.

Xuất gia thường ch�n về tại gia

Kh�ng nhiễm thế gian rời năm dục

Ưa chốn kh�ng nh�n, t�m bất động

Kh�o suốt l� ch�n diệu rộng s�u.

Hoặc ở trong l�ng x�m nh�n gian

Như ong h�i hoa kh�ng ch�t tổn

Trong bốn uy nghi thường lợi vật

Kh�ng tham vui đời v� tiếng khen.

Miệng thường thốt giọng, lời dịu d�ng

�c ng�n th� bỉ kh�ng hề khởi

Biết �n, trả �n tu nghiệp thiện

M�nh, người đều được nhập �ch�n thường�

�� Bấy giờ, Trưởng giả Tr� Quang v� c�c Trưởng giả kh�c tất cả một vạn người, tuy kh�c miệng nhưng c�ng một giọng bạch Phật:

�� -L�nh thay, Đức Thế T�n! Hiếm c� thay, Đấng Thiện Thệ! Đ�ng như thế! Đ�ng như thế ! Thế T�n n�i ra Ch�nh ph�p vi diệu đệ nhất, phương tiện kh�o l�o, l�m lợi �ch cho ch�ng sinh. Như Phật n�i, ch�ng con h�m nay đều biết: nh� cửa thế gian cũng như lao ngục, tất cả ph�p xấu, �c đ� từ nh� cửa ấy sinh ra; người xuất gia thực c� v� lượng v� bi�n lợi lạc th� thắng v� thế ch�ng con rất th�ch xuất gia, cho đời hiện tại v� vị lai lu�n được hưởng những ph�p lạc.

�� Đức Thế T�n bảo c�c Trưởng giả:

�� -Qu� h�a thay! Qu� h�a thay! C�c �ng ph�t t�m muốn xuất gia! Nếu những thiện nam, thiện nữ ph�t t�m V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c, xuất gia tu đạo một ng�y một đ�m, th� hai trăm vạn kiếp kh�ng phải đọa v�o nẻo �c, thường được sinh ở nơi chốn l�nh, được hưởng sự an vui thắng diệu, gặp được c�c bậc thiện tri thức, vĩnh viễn t�m kh�ng tho�i chuyển, được gặp chư Phật, được thọ k� quả Bồ đề, ngồi tr�n t�a Kim cang, th�nh đạo Ch�nh gi�c. Song, người xuất gia tr� giới rất kh�, người tr� giới ch�nh l� bậc xuất gia ch�n ch�nh đ�ng nghĩa.

�� L�c đ�, c�c Trưởng giả bạch Phật:

�� -Bạch Đức Thế T�n, ch�ng con xin giữ giới, tu c�c hạnh thanh tịnh, nguyện cho ch�ng con ch�ng ra khỏi bể khổ sinh tử, nguyện cho ch�ng con ch�ng v�o được cung b�u thường lạc, nguyện cho ch�ng con rộng độ tất cả ch�ng sinh, ch�ng chứng đắc Tr� v� sinh!

�� Khi ấy, Đức Thế T�n bảo Bồ t�t Di Lặc v� Văn Th� Sư Lợi:

�� -C�c �ng Trưởng giả n�y Ta ph� ch�c cho c�c �ng, c�c �ng n�n khuyến kh�ch họ xuất gia v� thọ tr� tịnh giới!

�� Liền đ�, ch�n ng�n người đối trước Bồ t�t Di Lặc xin xuất gia tu đạo, thọ tr� giới luật của Phật; bảy ng�n người đối trước Bồ t�t Văn Th� xuất gia tu đạo, thọ giới cấm của Phật. Những người ấy được xuất gia rồi, th�nh tựu được ph�p nhẫn, hội nhập v�o cảnh giới b� mật của Như Lai, kh�ng c�n bị tho�i chuyển. V� lượng vạn người ph�t t�m Bồ đề đến ng�i bất tho�i chuyển. V� số người, trời xa l�a mọi bụi bặm cấu uế, đạt được ph�p nh�n thanh tịnh.

Quyển 4 H�́t

��