Trang Chủ ���� Hình ảnh����� Kinh đi�̉n� � � Đại Tạng Kinh � � Th�̀n Chú ���� Li�n lạc

KINH ĐẠI PHƯƠNG TIỆN PHẬT B�O �N Hán Dịch: Tam Tạng Pháp Sư Cưu Ma La Th�̣p Vi�̣t Dịch: Th�ch Ch�nh Tiến - Th�ch Quảng Độ PL. 2506 - 1962 Quyển Thứ Năm 07. PH�̉M TỪ BI THỨ BẢY S�́ 0156 7Quy�̉n Quyển 1 Quyển 2 Quyển 3 Quyển 4 Quyển 5 Quyển 6 Quyển 7 L�c đ� đại ch�ng v�y quanh đức Thế T�n, c�ng d�ng, cung k�nh, t�n trọng t�n th�n.� Khi ấy Đức Như Lai v� muốn cứu ch�ng sinh khỏi c�i khổ trong ba c�i, ti�u trừ năm m�n phiền n�o v� mười điều r�ng buộc, khiến hết thảy ch�ng sinh đều được giải tho�t v�o cảnh Niết B�n y�n vui n�n Ng�i mới mở l�ng từ bi s�u xa m� chỉ b�y hai thứ ruộng ph�c: Một l� ruộng ph�c hữu vi; hai l� ruộng ph�c v� vi.� Ruộng ph�c hữu vi l� cha mẹ; ruộng ph�c v� vi l� Sư trưởng, Chư Phật, Ph�p, Tăng v� c�c vị Bồ T�t. Nếu ch�ng sinh hết l�ng phụng dưỡng c�ng d�ng, sẽ được ph�c b�o v� c� thể tiến đến th�nh đạo Bồ Đề. Bấy giờ Đức Thế T�n bảo Ng�i X� Lợi Phất, c�c vị đại đệ tử v� c�c h�ng Bồ T�t rằng: �C�c �ng n�n biết, chẳng bao l�u nữa Như Lai sẽ v�o Niết B�n.�� Khi nghe Phật n�i như thế, Ng�i X� Lợi Phất cảm thấy th�n thể rụng rời, đau đớn như cắt, buồn rầu, thương x�t qu� đến ngất đi v� ng� xuống đất.� Người xung quanh lấy nước lạnh rửa mặt cho Ng�i, hồi l�u mới tỉnh.� Ng�i liền đứng dậy, chấp tay, đọc b�i kệ ca khen ngợi c�ng đức của Phật rằng: Phật như nhạc c�i trời, Nghe kh�ng bao giờ ch�n, Phật sắp nhập Niết B�n, Hết thảy đều mất lợi. Bể sinh tử năm ngả, V� như vũng b�n nhơ, Bị �i dục r�ng buộc, Ngu si kh�ng xa l�a. Kiếp xưa tu ch�nh đạo, Bố th� kh�ng ph�n biệt Từ l�ng mi ph�ng quang, Soi tỏ kh�ng hạng định, Mắt tựa �nh trăng rằm, Chiếu khắp mười phương c�i, Khiến ch�ng sinh tr�ng thấy, Hết thảy đều vui mừng. N�i trăm ngh�n kệ, t�n th�n Phật xong, Ng�i X� Lợi Phất c�i đầu lễ ch�n Đức Thế T�n, nhiễu quanh trăm ngh�n v�ng, rồi n�i với đại ch�ng v� Thi�n, Long, Quỷ thần, Nh�n, Phi nh�n rằng: �Nầy c�c Thiện nam tử! Lạ thay! C�i thế gian n�y trở th�nh hư kh�ng, khổ thay! C�i thế gian n�y tan biến.� Đau đớn thay, c�i thế gian n�y nguy ngập! C�y cầu diệu ph�p, nay sắp hư hoại c�y đạo cao tột, nay sắp gẫy n�t cột phướn diệu bảo, nay sắp nghi�n ngả; mặt trời Phật Ph�p sắp lặn n�i đại Niết B�n gần ng�y sụp đổ!� Đại ch�ng nghe rồi, l�ng sinh sợ h�i, v� c�ng kinh ngạc.� Mặt trời mờ x�m, n�i non nghi�ng ngửa, tr�i đất rung động.� Bấy giờ Ng�i X� Lợi Phất đứng giữa đại ch�ng, n�i b�i kệ rằng: T�i thấy th�n tướng Phật, Như n�i v�ng ch�i lọi, Tướng đẹp, đủ oai đức Danh thơm c�n mu�n thuở. N�n si�ng tu tinh tiến, Để ra ngo�i ba c�i, Lựa chọn mọi nghiệp l�nh, Niết B�n vui hơn hết. Đọc b�i kệ ấy để an ủi đại ch�ng rồi, Ng�i X� Lợi Phất vận dụng thần th�ng, bay l�n hư kh�ng, h�a th�nh một ngh�n voi b�u, đứng quyện lấy nhau, hướng một ngh�n đầu ra ngo�i; mỗi con voi c� bảy ng�, tr�n mỗi ng� c� bảy c�i ao, trong mỗi ao c� bảy b�ng sen, tr�n mỗi đ�i sen c� bảy vị h�a Phật, mỗi vị h�a Phật đều c� X� Lợi Phất đứng hầu b�n cạnh; mỗi một X� Lợi Phất ph�ng ra những luồng �nh s�ng lớn, chiếu khắp mười phương v� lượng thế giới để chi�u tập những ch�ng sinh c� duy�n với Phật ph�p.� Khi những ch�ng sinh đ� đến rồi, Ng�i X� Lợi Phất lại hiện ra th�n lớn, chật c�i hư kh�ng, sau lại biến th�n nhỏ lại m� nhẩy xuống đất; hoặc lửa trong th�n bốc ch�y bừng bừng, hoặc nước trong� m�nh phun ra cuồn cuộn, tr�n ngập hư kh�ng. Sau khi đ� hiện trăn ngh�n v� số c�c thứ thần biến như thế, Ng�i từ tr�n hư kh�ng xuống, đến chỗ đại ch�ng, thuyết ph�p để chỉ dạy những điều lợi �ch, y�n vui, khiến cho v� lượng ch�ng sinh mở l�ng Bồ Đề.� Lại c� trăm ngh�n người chứng được quả Tu Đ� Ho�n cho đến đạo A La H�n v� h�ng ức triệu người ph�t t�m Thanh Văn v� t�m B�ch Chi Phật.� Sau khi l�m những việc lợi �ch ấy rồi, Ng�i X� Lợi Phất n�i với đại ch�ng rằng: �T�i sẽ kh�ng thể y�n l�ng m� nh�n Đức Như Lai v�o Niết B�n.�� N�i xong liền bay l�n hư kh�ng v� d�ng lửa thần th�ng, tự đốt ch�y m�nh m� chứng nhập Niết B�n trước. Khi ấy đại ch�ng nh�n Ng�i X� Lợi Phất, mắt kh�ng muốn chớp, l�ng sinh thương tiếc, vật v� kh�c than, mặt trời lu mờ, tr�i đất chuyển động.� Rồi trăm ngh�n đại ch�ng, thu lượm X� lợi, x�y th�p c�ng d�ng, v�y quanh Ng�i X� Lợi Phất, đau khổ, sầu thương, l�ng sinh m� man, qu�n mất ch�nh niệm. L�c bấy giờ Đức Như Lai d�ng sức từ bi h�a l�m X� Lợi Phất đứng giữa đại ch�ng.� Thấy thế, mọi người đều c�ng vui mừng, những nỗi buồn khổ ti�u tan, v� hết thảy ph�t t�m V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c. L�c đ�, Ng�i A Nan, nhờ thần lực của Phật, biết r� trong l�ng mọi người đều c� chỗ ngờ vực, liền từ chỗ ngồi đứng dậy, sửa lại �o để hở vai b�n phải, đầu gối b�n phải quỳ s�t đất, chấp tay cung k�nh m� bạch Phật rằng: �Bạch Đức Thế T�n, tại sao Ng�i X� Lợi Phất lại vội v�ng nhập diệt trước Đức thế t�n, khiến cho đại ch�ng buồn rầu, đau khổ như vậy?� Phật bảo Ng�i A Nan v� đại ch�ng rằng: �Chẳng những ng�y nay �ng X� Lợi Phất mới nhập diệt trước Như Lai, m� ở những kiếp qu� khứ xa xưa cũng kh�ng nỡ thấy thấy ta nhập diệt trước�.� Ng�i A Nan bạch Phật rằng: �Bạch Đức Thế T�n, trong những kiếp qu� khứ Ng�i X� lợi Phất đều nhập diệt trước Đức Phật, vậy việc đ� như thế n�o, xin Đức Thế T�n n�i cho ch�ng con r�.� Phật bảo Ng�i A Nan: �ng h�y nghe cho kỹ: C�ch đ�y một A tăng kỳ kiếp, bấy giờ c� nước gọi l� Ba La Nại, Vua nước ấy t�n l� Đại Quang Minh, l�m b� chủ s�u mươi tiểu quốc v� t�m trăm th�n x�.� Vua Đại Quang Minh vốn c� từ t�m, bố th� hết thảy, kh�ng tr�i � người.� C�ng thời ấy, c� một �ng Vua nhỏ ở nước l�ng giềng thường mang l�ng o�n gh�t.� Vua Đại Quang Minh, h�ng th�ng cứ đến ng�y trai, d�ng năm trăm con voi, chở c�c thứ ch�u b�u của cải, �o mặc, thức ăn đến một c�i chợ lớn v� ngo�i bốn cửa th�nh để bố th� cho mọi người.� Bấy giờ những nước th� địch v� những kẻ o�n gh�t thấy Vua Đại Quang Minh bố th� tất cả, kh�ng tr�i � người, liền đua nhau đến lấy c�c thức ăn, �o mặc, v�ng bạc, ch�u b�u đem đi.� Khi ấy, �ng Vua nhỏ nước l�ng giềng nghe thấy đức bố th� của Vua Đại Quang Minh, sinh l�ng ghen gh�t.� �ng liền triệu tập quần thần để xem c� thể đến nước Ba La Nại xin c�i đầu của Vua Đại Quang Minh.� Trong đ�m quần thần kh�ng ai d�m l�nh sứ mạng đ�.� Vua lại truyền lệnh, n�i rằng: �Nếu người n�o d�m sang nước Ba La Nại để xin đầu của Vua Đại Quang Minh th� sẽ được thưởng một ngh�n c�n v�ng.�� L�c ấy c� một người B� La M�n xin đi v� xin nh� Vua cấp đủ lương thực cho cuộc h�nh tr�nh.� Nước ấy c�ch Ba La Nại hơn s�u ngh�n dặm, nh� Vua cung cấp đầy đủ h�nh trang v� giục người B� La M�n l�n đường. Khi người B� La M�n đến ranh giới nước Ba La Nại, th� đất liền chấn động, chim mu�ng sợ h�i, bỏ chạy tứ t�n, mặt trời bị che lấp, mặt trăng th� lu mờ; c�c v� tinh t� mất vị tr� thường, cầu v�ng đỏ, đen, trắng, ng�y đ�m thường hiện sao băng.� Tất cả suối, hồ, ao, giếng trong xứ đều cạn; hoa quả, c�y cối tốt đẹp xanh tươi đều trở n�n kh� h�o.� L�c người B� La M�n đến th�nh Ba La Nại, đứng ở ngo�i cửa, th� thần giữ cửa bảo người canh g�c rằng: �Người B� La M�n đại �c n�y từ phương xa đến, muốn xin đầu Vua Đại Quang Minh, ngươi chớ cho v�o�.� Người B� La M�n phải ở ngo�i cửa th�nh mất bảy ng�y, kh�ng thể v�o được.� Một h�m, y n�i với người g�c cửa rằng: �T�i từ phương xa tới đ�y, muốn được yết kiến nh� Vua�.� Người g�c cửa liền v�o t�u Vua: �T�u Bệ hạ, c� một người B� La M�n từ phương xa đến, muốn được bệ kiến, hiện đang ở ngo�i cửa.�� Vua nghe thấy thế, tức tốc ra đ�n tiếp, như con được gặp cha.� Vua ch�o mừng trước rồi, hỏi rằng: �Đường x� xa x�i, nay Ng�i mới đến, Ng�i c� mệt mỏi lắm kh�ng?�.� Người B� La M�n đ�p: -�T�i ở phương xa, nghe thấy c�ng đức nh� Vua, bố th� kh�ng tr�i � người.� Thanh danh của Bệ hạ, xa gần đều ca ngợi, thật kh�ng ngoa.� Bởi thế kh�ng quản đường xa, vượt qua s�ng n�i đến đ�y, t�i muốn xin Bệ hạ một vật.� Vua n�i: -T�i l� người sẵn s�ng bố th� tất cả, Ng�i cần g�, xin cứ cho biết. Người B� La M�n n�i: -Thực thế sao? T�i đến đ�y chỉ xin c�i đầu của Bệ hạ, chớ kh�ng cần vật g� kh�c cả. Vua nghe n�i thế, liền tự nghĩ rằng, từ v� thủy kiếp đến nay, ta đ� bỏ bao nhi�u th�n mệnh, nhưng chưa từng bao giờ v� ph�p vong th�n cả; lăn lộn trong v�ng sinh tử, uổng c�ng, mệt tr�.� Nay c�i th�n n�y, đ� thề c�ng ch�ng sinh, cầu đạo Bồ Đề, nếu m� kh�ng cho th� tr�i với bản nguyện của ta.� Nếu kh�ng đem c�i th�n n�y m� bố th�, th� nhờ duy�n g� để chứng được đạo quả V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c? Tự nghĩ thế rồi, Vua liền n�i với người B� La M�n rằng: -Được lắm, nhưng h�y cho t�i suy x�t một ch�t để t�m người ph� th�c ng�i Vua, phu nh�n v� Th�i tử, sau bảy ng�y t�i sẽ d�ng đầu biếu Ng�i. Bấy giờ, nh� Vua v�o cung b�o cho c�c phu nh�n biết � định đ� v� t�m lời an ủi họ rằng: �Ở đời, hết thảy �n �i đều phải c� ng�y xa l�a, con người c� sống th� c� chết; sự nghiệp c� th�nh th� c� bại, vạn vật tươi thắm trong m�a xu�n, như thu, đ�ng th� t�n tạ.�� Phu nh�n v� Th�i tử nghe những lời ấy rồi nghẹn ng�o sẽ hỏi nh� Vua rằng: -Đại vương v� lẽ g� lại n�i như vậy? Vua đ�p: -C� người B� La M�n từ phương xa đến đ�y để xin đầu của ta v� ta đ� hứa cho họ rồi.� Phu nh�n v� Th�i tử nghe xong, vật v� than kh�c, đầu t�c rối b�, y phục r�ch n�t v� t�u Vua rằng: -T�u Đại vương, th�n m�nh l� vật đ�ng qu� nhất tr�n đời, tại sao Đại vương lại c� thể bỏ c�i kh� bỏ để đem cho người kh�c? Bấy giờ năm trăm vị Đại thần hỏi người B� La M�n rằng: -Người d�ng c�i đầu m�u mủ h�i thối n�y l�m g�? Người B� La M�n đ�p: -T�i chỉ cần xin đầu, hỏi t�i l�m chi? -Ngươi đến nước ta, ta phải hỏi, v� ngươi phải trả lời. Khi ấy người B� La M�n cũng muốn n�i thật, nhưng l�ng sinh sợ h�i, sợ c�c Đại thần giết chết.� Năm trăm Đại thần bảo người B� La M�n rằng: -Ngươi đừng sợ h�i, ch�ng ta sẽ v� Đại vương m� tha cho ngươi.� Người Ba La M�n ngh�o h�n kia! Ngươi lấy c�i đầu đầy m�u mủ để l�m g�? Ch�ng ta mỗi người sẽ l�m một c�i đầu bằng bảy thứ b�u để đổi cho ngươi v� cho ngươi tất cả c�c thứ cần d�ng, trong bảy đời, ngươi sẽ kh�ng phải thiếu thốn. Người B� La M�n n�i: -T�i kh�ng cần d�ng c�c thứ đ�. Bấy giờ c�c vị Đại thần kh�ng được thỏa nguyện, l�ng sinh khổ n�o, cất tiếng than kh�c m� t�u Vua rằng: -Nay Đại vương nỡ n�o v� một người B� La M�n, m� vĩnh viễn xa l�a Tổ quốc, nh�n d�n, phu nh�n v� Th�i tử? Nh� Vua n�i: -Nay ta v� c�c ngươi v� hết thảy ch�ng sinh m� xả th�n bố th�.� Khi ấy c� một Đại thần thấy nh� Vua đ� quyết định xả th�n bố th� cho người B� La M�n, liền tự nghĩ rằng: �Ta nay l�m sao c� thể ngồi nh�n Đại vương bỏ th�n mệnh n�y?�.� Nghĩ thế rồi, liền v�o một căn ph�ng vắng vẻ, d�ng dao tự s�t. L�c đ�, nh� Vua đi v�o vườn sau, gọi người B� La M�n đến, bảo rằng: -Ngươi từ phương xa đến để xin đầu ta, ta v� l�ng từ bi thương x�t ngươi, kh�ng l�m tr�i � ngươi.� Ta nguyện đời sau được đầu tr� tuệ để bố th� cho c�c ngươi. N�i xong, Vua chắp tay lễ b�i mười phương, m� nguyện rằng: �K�nh lạy chư Phật mười phương, rủ l�ng thương x�t, chư đại Bồ T�t, uy thần ủng hộ, khiến cho con được th�nh tựu nguyện n�y.� Nguyện rồi, bảo người Ba La M�n cắt đầu.� Người B� La M�n n�i: -Nh� Vua c� sức mạnh thế kia, nếu khi đau đớn, kh�ng chịu nổi, lại sinh hối hận m� quay lại giết t�i th� sao? Vậy nh� Vua h�y d�ng t�c tự quấn m�nh v�o c�nh c�y cho t�i cắt đầu. Nh� Vua nghe n�i, sinh l�ng thương x�t v� tự nghĩ: �Người kia gi� yếu, nếu kh�ng cắt được đầu ta, sẽ mất lợi lớn.�� Liền theo lời thỉnh cầu, lấy t�c tự tr�i m�nh v�o c�y, rồi bảo người B� La M�n: -Ngươi h�y cắt đầu đặt v�o tay ta, ta sẽ trao cho ngươi. Khi ấy, người B� La M�n, tay cầm dao, tiến lại gốc c�y.� Tức thời thần c�y lấy ng�n tay ấn v�o đầu người B� La M�n, người ấy t� ngất bất tỉnh.� L�c đ� Vua Đại Quang Minh bảo thần c�y rằng: �Sao �ng kh�ng gi�p t�i, lại g�y kh� khăn để cản trở ph�p l�nh?� Khi thần c�y nghe Vua n�i thế, l�ng thấy khổ n�o.� Vua n�i to l�n rằng: �Lạ thay! Khổ thay! Bầu trời xanh ngắt m� lại mưa m�u, tr�i đất rung động, mặt trời mờ �m.� L�c đ� người B� La M�n cắt đầu nh� Vua, đem về nước l�ng giềng. Bấy giờ năm trăm Th�i tử v� c�c quần thần, tẩm liệm th�n t�n của Vua Đại Quang Minh, x�y th�p c�ng d�ng.� Phật bảo Ng�i A Nan rằng: �Vị đệ nhất đại thần l�c bấy giờ, thấy Vua Đại Quang Minh đem đầu bố th�, mắt chẳng nỡ nh�n.� N�n đ�nh tự s�t, nay ch�nh l� X� Lợi Phất, c�n Vua Đại Quang Minh, nay ch�nh l� ta, Th�ch Ca Như Lai vậy.� Bồ T�t tu tập khổ hạnh như thế, thề v� ch�ng sinh, nhớ ơn chư Phật, n�n được si�u tho�t, th�nh đạo V� thượng Bồ Đề.� X� Lợi Phất, được biết Như Lai, sắp v�o Niết B�n, mắt chẳng nỡ thấy, b�n nhập diệt trước cũng như xưa kia, chẳng nỡ thấy ta, xả th�n bố th�, việc đ� kh�ng kh�c.� Trong khu vườn ấy, gốc c�y kia, ta đ� từng bỏ đủ một ng�n c�i đầu của ng�i Vua Chuyển Lu�n để bố th�, chớ đừng n�i c�c kiếp kh�c, khi kh�ng l�m Vua, ta cũng đ� từng hy sinh cả th�n thể, ch�n tay để bố th� nữa.� Khi Phật n�i đến nh�n duy�n tu khổ hạnh đ�, th� v� lượng trăm ngh�n ch�ng sinh ph�t t�m V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c; H�ng trăm ngh�n người được quả Tu Đ� Ho�n cho đến quả A La H�n. V� v� lượng trăm ngh�n người ph�t t�m Thanh Văn, t�m B�ch Chi Phật. Hết thảy đại ch�ng: Chư thi�n, Long, Quỷ thần, Nh�n v� Phi� nh�n, nghe Phật thuyết ph�p v� c�ng sung sướng, liền c�i đầu đỉnh lễ m� lui ra. Bấy giờ ở nước Ma Kiệt Đ� c� năm trăm t�n giặc, thường đ�n đường cướp ph�, h� hiếp kẻ v� cớ, l�m cản trở sự đi lại.� Vua Ma Kiệt Đ� sai qu�n đi bắt.� Họ l�a ch�ng v�o rừng, đến một nơi hiểm trở v� bắt trọn ổ cướp, rồi m�c mắt, xẻo mũi, cắt tai ch�ng.� L�c đ�, năm trăm t�n giặc, th�n thể đau đớn, sắp chết đến nơi.� Trong số năm trăm người ấy, c� một người l� đệ tử Phật.� Người n�y bảo đồng bọn rằng: �Ch�ng ta chẳng sống được bao l�u nữa, tại sao kh�ng ch� th�nh xưng niệm danh hiệu của Phật?�� Bấy giờ năm trăm người, đồng thanh h� to l�n rằng: �K�nh lạy Đức Phật Th�ch Ca M�u Ni!� Trong khi ấy, th� Phật từ n�i Kỳ X� Quật, d�ng sức thần th�ng đến n�i C�n Đ�.� Gi� lớn nổi l�n, rung chuyển c�y cối, bụi chi�n đ�n cuốn l�n, mờ mịt hư kh�ng.� Gi� liền thổi đến khu rừng, nơi bọn giặc ngộ nạn, thu nhặt những mắt, mũi, tai v.v�của bọn giặc v� l�m cho b�nh phục như cũ.� Khi bọn giặc được ho�n đ�i mắt, hết c�c thương t�ch, m�u biến th�nh sữa, th� bảo nhau rằng: �Ch�ng ta nhờ ơn Đức Phật m� th�n thể được y�n vui.� Nếu muốn b�o đền ơn Phật, ch�ng ta phải mau mau ph�t t�m V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c�.� N�i xong, tất cả đều đồng thanh h� to l�n rằng: �Những người chưa được y�n vui, ta sẽ l�m cho được y�n vui, những người chưa được giải tho�t, ta sẽ khiến cho được giải tho�t; những chưa được độ, ta sẽ độ cho; những người chưa đắc đạo, ta sẽ khiến cho được v�o Niết B�n.� Lại nữa, những phương tiện từ bi v� sức uy thần của Đức Như Lai thật kh� nghĩ b�n.� Hồi Đức Phật ở nước X� Vệ, l�c ấy trong n�i Quật Sơn c� năm trăm người, thường đ�n đường cướp ph�, l�m mọi điều phi ph�p.� Bấy giờ Đức Như Lai d�ng sức phuơng tiện, h�a l�m một người, cưỡi con voi lớn, m�nh mặc �o gi�p, lưng đeo cung t�n, tay cầm gi�o nhọn.� Con voi trang sức bằng c�c thứ bảy b�u; đồ trang sức của người ấy cũng to�n bằng thất bảo, lộng lẫy, s�ng ch�i; một m�nh đi v�o con đường hiểm trở, đến n�i Quật Sơn.� L�c đ�, từ tr�n n�i, năm trăm t�n cướp tr�ng thấy người ấy từ đằng xa, liền bảo nhau rằng: �Ch�ng ta l�m giặc đ� l�u, chưa từng thấy người n�o như thế.� T�n đầu đảng mới hỏi đồng bọn rằng: -C�c anh thấy g�? -Ch�ng t�i thấy một người cưỡi con voi lớn, y phực lộng lẫy, y�n cương của voi to�n bằng thất bảo, tỏa ra �nh s�ng, chiếu rực trời đất m� lại chỉ c� một m�nh, đang từ đằng xa đi đến.� Nếu ta bắt được, th� y phục v� đồ tư trang của người ấy d�ng đến bảy đời cũng kh�ng hết.� T�n đầu đảng nghe xong, l�ng sinh vui mừng v� khẽ bảo đồng bọn rằng: �Cẩn thận, chớ bắn vội! Ch�ng ta h�y từ từ bao v�y cả ph�a trước, ph�a sau, rồi c�ng x�ng ra một lượt m� bắt.� L�c bấy giờ năm trăm người đồng thanh h� to, bảo người kia h�y đứng lại. Người kia d�ng sức từ bi, rủ l�ng thương x�t, liền giương cung bắn.� Năm trăm t�n cướp lần lượt bị t�n, thương t�ch đau nhức, kh�ng thể chịu nổi, đều c�ng t� nh�o, lăn lộn k�u kh�c, ngồi dậy nhổ t�n ra, nhưng t�n cứ d�nh chặt, kh�ng sức n�o nhổ nổi.� Bọn cướp sợ h�i v� n�i với nhau rằng: �H�m nay ch�ng ta tất phải chết.� Từ xưa đến nay chưa gặp người n�o m� kh� chống cự như người n�y.� Rồi c�ng đọc b�i kệ hỏi rằng: ��ng l� người thế n�o C� sức ch� thuật n�y, Hiện ph�p Long, Thần, Quỷ, Một t�n bắn năm trăm Đau khổ kh�ng thể tả. Ch�ng t�i đều quy y, Xin v� nhổ t�n độc, Thuận theo kh�ng d�m tr�i.� Bấy giờ người kia liền n�i b�i kệ đ�p rằng: �Vết thương kh�ng đau mấy, T�n bắn chẳng qu� mạnh, Người khỏe kh�ng thể nhổ. Chỉ nghe nhiều l� khỏi.� N�i kệ xong, người kia liền hiện th�n Phật, ph�ng h�o quang lớn, chiếu khắp mười phương.� Hết thảy ch�ng sinh được tấy �nh s�ng đ�, th� người m� trở lại s�ng, người g� đứng thẳng được, người qu� được tay ch�n, kẻ m� lầm được thấy ch�nh đạo.� N�i t�m lại mọi sự kh�ng vừa �, đều được toại nguyện. Khi ấy Đức Như lai thuyết ph�p cho năm trăm người nghe, chỉ dạy những điều lợi lạc.� Năm trăm người nghe ph�p vui mừng, thương t�ch b�nh phục, m�u trở th�nh sữa, liền mở l�ng V� thượng Bồ Đề, đồng thanh đọc b�i kệ rằng: �Ch�ng ta ph�t t�m rồi. L�m lợi �ch ch�ng sinh. Phải n�n thường cung k�nh, Thuận theo học chư Phật, Nhờ Đức Phật từ bi, Cứu khổ, l�ng y�n vui. N�n phải nhớ ơn Phật, Bồ T�t v� Thiện Hữu Sư trưởng v� cha mẹ, C�ng mọi lo�i ch�ng sinh. O�n, th�n l�ng b�nh đẳng, Ấn đức kh�ng c� hai.� Bấy giờ tr�n kh�ng trung, c�c trời ở c�i dục v� trời Kiều Thi Ca, mưa hoa, tấu nhạc c�ng d�ng Như Lai đồng thanh đọc kệ rằng: Con nhờ ph�c đời trước, Được s�ng sủa nghi�m sức C�ng d�ng c�c thứ qu� Lợi �ch cho hết thẩy Thế T�n rất kh� gặp Diệu ph�p kh� được nghe. Nhờ vun trồng c�i ph�c Nay được gặp Như Lai Ch�ng con nhớ ơn Phật, Đều c�ng ph�t đạo t�m. Con nay được thấy Phật Nếu c� nghiệp thiện g� Xin v� mọi ch�ng sinh Hồi hướng đạo V� thượng. N�i kệ xong, c�c vị trời đi nhiễu quanh Phật trăm ngh�n v�ng, c�i đầu lễ Phật rồi bay l�n hư kh�ng, biến đi. Lại nữa, sức từ bi, phương tiện của Đức Như Lai thật kh� nghĩ b�n.� Một lần, tại nước Tỳ Gi� Ly, c� người B� La M�n, chấp theo t� kiến tham đắm ki�u căng.� Ng�i X� Lợi Phất v� Đại Mục Kiền Li�n đến nh� n�i ph�p khuy�n nhủ, nhưng người ấy kh�ng chịu tin theo, cứ cố chấp t� thuyết.� Người n�y gi�u c�, của b�u v� số, nhưng lại kh�ng con.� Người ấy tự nghĩ, một mai chết đi, của cải mất hết.� Nghĩ như thế rồi, liền đến thần miếu, v� c�c thần c�y, lễ b�i cầu tự.� Sau ch�n mươi ng�y, người vợ mang thai.� Ch�n th�ng mười ng�y, sinh được con trai, t�n h�nh đẹp đẽ, tướng mạo kh�i ng�, cha mẹ y�u mến, mọi người t�n trọng.� khi mười hai tuổi, một h�m c�ng c�c b� bạn đi chơi, giữa đường bị một con voi say đạp chết.� Cha mẹ hay tin, vật v� than kh�c, l�ng ph�t đi�n cuồng, m�nh mẩy lấm l�p, bứt t�c, rức tai, cất tiếng than rằng: �Sao m�nh bạc ph�c thế n�y, c� sống cũng như chết vậy!� Sau t�m đến nơi con chết, �m lấy x�c con, k�u g�o thảm thiết tỉnh rồi lại m�, t�m tr� cuồng loạn, khỏa th�n m� đi.� L�c đ� may sao, được thấy Đức Như Lai.� Phật d�ng sức từ bi, h�a l�m người con.� Cha mẹ thấy vậy, vội đến �m lấy, vui mừng kh�ng xiết, t�m hết cuồng loạn, tỉnh t�o như trước.� Bấy giờ Phật mới n�i ph�p cho nghe, nghe xong đều ph�t t�m V� Thượng Bồ Đề. Lại nữa, sức từ bi, thiện căn của Như Lai kh�ng thể nghĩ b�n. Một lần, c� �ng Vua t�n l� Lưu Ly, xuất qu�n chinh phạt nước X� Duy, bắt những người họ Th�ch, đem đi rồi đ�o hố ch�n vừa tới n�ch, kh�ng cho cử động.� Hơn bảy ng�y sau, Đức Như Lai d�ng sức từ bi biến chỗ đất đ� th�nh một c�i ao.� Nước ao trong m�t, đủ t�m c�ng đức.� Trong ao c� c�c thứ hoa thơm ng�t, như hoa Ba đầu ma, hoa Ph�n đ� lợi, to bằng b�nh xe, xanh, v�ng, đỏ, trắng.� Lại c� c�c lo�i chim, c�ng h�a tiếng h�t.� Những người họ Th�ch thấy thế, sinh l�ng vui mừng, liền ph�t t�m V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c.� Sau khi ph�t t�m Bồ Đề th� Vua Lưu Ly lấy rượu cho năm trăm voi đen uống thật say, đ�ng m�ng sắt v�o ch�n, buộc kiếm nhọn v�o ng�, rồi đ�ng một hồi trống, thả đ�n voi ra, d�y đạp những người họ Th�ch.� Th�n thể tan n�t, xương da r� rời, ngổn ngang tr�n mặt đất.� Nhưng nhờ sức từ bi của Phật, n�n th�n t�m được y�n vui n�n mới mở l�ng Bồ Đề, n�n đối với ch�ng sinh, sinh t�m b�nh đẳng; v� sinh t�m b�nh đẳng n�n kh�ng mang l�ng sầu hận; v� kh�ng sầu hận n�n sinh l�n c�i trời.� Khi sinh l�n c�i trời rồi, nhờ c� thi�n nh�n, thấy đủ căn duy�n, liền n�i với nhau rằng: �Nhờ từ �n của Phật, ch�ng ta mới được sinh thi�n.� Cung điện to�n bằng thất bảo, y phục lộng lẫy, th�n tướng rực rỡ, ca nhạc tuyệt vời, hết thảy đều nhờ thần lực của Đức Như Lai m� c�.� Vậy n�n ch�ng ta phải ph�t t�m đại bi l�m lợi �ch ch�ng sinh.� Bất cứ nơi n�o c� Phật Ph�p, hoặc ở th�nh, ấp, l�ng mạc, hoặc trong rừng n�i, hay cung điện, nh� cửa, hễ c� người đọc tụng, bi�n ch�p, giải b�y nghĩa l�, th� người ấy được mọi sự cung cấp, đầy đủ như �, kh�ng bao giờ thiếu thốn.� Nếu c� xảy ra chiến tranh, bệnh tật, đ�i kh�t, th� ch�ng ta phải ng�y đ�m ủng hộ, t�m kh�ng xa l�a.�� L�c mọi người ph�t nguyện như thế rồi, th�n tướng trở n�n s�ng sủa, ch�i lọi, rực rỡ hơn trước bội phần, họ vui mừng nhảy m�a, bay tr�n hư kh�ng m� đi. Lại nữa, sức từ bi phương tiện của Đức Như Lai kh�ng thể nghĩ b�n. Sau khi đ�nh ph� nước X� Duy v� h�m hại những người họ Th�ch rồi, Vua Lưu Ly bắt những người con g�i d�ng họ Th�ch, chọn những người c� nhan sắc, v� t�i năng, gồm năm trăm người, bắt họ xếp h�ng, gảy đ�n, thổi s�o, m�a h�t, m� trở về nước m�nh. Khi về tới nh�, c�c b� phu nh�n v� cung nữ l�n ngồi tr�n ch�nh điện m� n�i với mọi người rằng: �H�n nay ta sung sướng v� c�ng�.� L�c đ�, những người con g�i họ Th�ch hỏi Lưu Ly rằng: -Tại sao h�m nay c�c b� ấy sung sướng? Vua đ�p: -V� ta đ� thắng kẻ th�. Những người con g�i họ Th�ch n�i: -Nh� Vua kh�ng thắng đ�u.� Thật ra th� cả bốn bộ binh của nh� Vua cũng kh�ng thể địch lại được một người họ Th�ch ch�ng t�i.� Nhưng v� ch�ng t�i l� đệ tử của Phật, kh�ng tranh gi�nh với ai, n�n để nh� Vua thắng đ� th�i.� Nếu ch�ng t�i m� chống cự, th� chắc chắn nh� Vua phải k�o qu�n sang nước X� Duy ba bốn lần. Lần thứ nhứt, khi nh� Vua mang qu�n đến, những người trong d�ng họ Th�ch ch�ng t�i đ� bảo nhau rằng: ��ng Vua Lưu Ly n�y kh�ng biết đến �n nghĩa, sinh l�ng t�n �c.� Nếu ch�ng ta c�ng �ng ta giao chiến, th� kh�ng ph�n biệt được người hiền, kẻ ngu, đen trắng kh�ng r�.� Vậy ch�ng ta chỉ n�n l�m cho �ng ta sợ h�i m� r�t lui th�i.� N�i xong liền ph�t thệ rằng: �Mọi người ch�ng ta đều phải bắn, nhưng kh�ng được để mũi t�n g�y n�n thương t�ch.� Rồi xuất bốn bộ binh ra chống cự Vua Lưu Ly.� C�ch bốn mươi dặm, giương cung m� bắn.� Những mũi t�n theo nhau bay đi vun v�t v� đều tr�ng đ�ch.� Thấy thế, Vua Lưu Ly mang l�ng hoảng sợ, liền mở đường chạy lui. Hơn ch�n mươi ng�y sau, Vua Lưu Ly lại cử binh đi đ�nh d�ng họ Th�ch.� L�c đ� những người họ Th�ch họp lại b�n rằng: �Lưu Ly l� con người t�n �c, kh�ng biết hổ thẹn, lại k�o qu�n đến, muốn rước lấy họa hoạn hay sao?� N�i xong cũng tuy�n thệ rằng: �H�m nay ch�ng ta c�ng nhắm �o gi�p m� bắn, đừng để cho người bị thương.�� Thế rồi mọi người đều giương cung bắn, khiến cho �o gi�p v� những đồ binh kh� của địch tan t�nh, gẫy n�t, chỉ c�n người kh�ng.� Khi ấy, Vua Lưu Ly trong l�ng sợ h�i, liền triệu tập c�c quần thần để thương nghị.� Vua n�i: �H�m nay, ch�ng ta sợ kh� to�n t�nh mệnh� Trong số c� một vị đệ nhất đại thần t�u rằng: �Những người họ Th�ch đều l� đệ tử của Phật, giữ giới bất s�t, tu hạnh từ bi, nếu kh�ng, th� th�n mệnh ch�ng ta chẳng bao l�u nữa sẽ bị ti�u diệt.� Vua n�i: �Nếu thật như thế, th� ta h�y tiến l�n�. L�c đ�, những người họ Th�ch khoang tay đứng nh�n.� Qu�n m� của Vua Lưu Ly đến gần bức hiếp.� Trong số d�ng họ Th�ch, c� một người B� La M�n bảo những người họ Th�ch rằng: �Tai họa đ� đến nơi, sao lại thản nhi�n m� đứng nh�n như vậy?� Họ đ�p: �Ch�ng t�i kh�ng tranh gi�nh với ai cả, nếu đ�nh nhau với kẻ kia th� kh�ng phải l� đệ tử của Phật.� �Bất m�n với những lời n�i đ�, người B� La M�n x�ng ra v�ng chiến, đ�nh Vua Lưu Ly; bắn một ph�t, giết bảy người v� chỉ trong khoảng thời gian ngắn, số tử thương đ� tăng l�n rất nhiều, v� bốn bộ binh của Vua Lưu Ly phải t�m đường r�t lui.� L�c bấy giờ, những người họ Th�ch lại nghĩ rằng: �Ch�ng ta kh�ng l�m bạn với kẻ �c nh�n n�y.� Nghĩ xong, liền họp nhau đuổi người B� La M�n ấy đi.� Sau khi đuổi người B� La M�n đi, th� Vua Lưu Ly lại xuất qu�n đ�nh nước X� Duy v� v� thế n�n nh� Vua mới thắng. Nghe xong, Vua Lưu Ly sinh l�ng hổ thẹn, liền sai bọn Chi�n đ� la xẻo tai, mũi, cắt ch�n tay của những người con g�i họ Th�ch, rồi mang xe chở đến c�i mả thật cao m� vứt.� Sau khi bị cắt ch�n tay; những người con g�i họ Th�ch lăn l�c k�u g�o, kh�c than thảm thiết, đau đớn khổ cực biết rằng c�i th�n t�n chẳng c�n sống được bao l�u.� Họ bắt đầu gọi đến cha mẹ, anh em v� chị em, hoặc k�u trời, la đất, đau đớn kh�ng c�ng.� Trong số những người con g�i đ�, c� một người đứng hạng nhất bảo những người kia rằng: �N�y c�c chị em, t�i đ� từng theo Phật, được biết trong l�c tai nạn nguy cấp, nếu người n�o ph�t được một niệm niệm Phật, dốc l�ng quy mệnh, th� được an ổn v� đ�ng như � nguyện.� L�c đ� năm trăm người con g�i họ Th�ch đồng thanh, ch� th�nh niệm rằng: �K�nh lạy Đức Phật Th�ch Ca M�u Ni, bậc V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c!� Rồi lại c�ng xướng to l�n rằng: �Đau đớn thay! Than �i, đấng Bạc Gi� Phạm!�� Khi xướng như thế, th� ở giữa kh�ng trung, nhờ sức uy thần v� thiện căn của Đức Như Lai, một �ng m�y đại bi nổi l�n, rồi tiếp theo l� những giọt nước đại từ tu�n xuống th�n thể của những người con g�i họ Th�ch.� Nhờ những giọt mưa ấy, m� tai mũi, ch�n tay lại ho�n như cũ. Cảm thấy v� c�ng sung sướng, những người con g�i họ Th�ch đồng thanh h� to l�n rằng: �Lạy Đức Từ Phụ Như Lai, Đức Thế T�n kh�ng g� hơn.� Ng�i l� phương diệu dược của thế gian.� Đối với những ch�ng sinh trong ba c�i, Ng�i thường cứu khổ, ban vui, bởi thế n�n ng�y nay ch�ng con mới được tho�t nạn�. Rồi bảo nhau rằng: �Ch�ng ta phải nghĩ đến ơn của Phật v� phải nhớ b�o ơn Phật.� Nhưng họ lại nghĩ: N�n lấy g� để b�o �n Đức Phật? Th�n của Như Lai l� th�n kim cương, thường c�n kh�ng mất, kh�ng đ�i kh�t, sắc tướng mầu nhiệm, hết thảy đều đầy đủ; trăm ngh�n ph�p định, năm căn, năm lực v� bảy m�n trợ đạo kh�ng thể nghĩ b�n; ba mươi hai tướng tốt, t�m mươi vẻ đẹp, ph�c tuệ trang nghi�m, thường ở cảnh đại Niết B�n, coi ch�ng sinh như con, o�n th�n b�nh đẳng, kh�ng mong b�o đ�p.� Ng�y nay ch�ng muốn b�o �n Phật th� chỉ n�n xuất gia, giữ g�n giới cấm v� hộ tr� ch�nh ph�p.� Suy nghĩ thế rồi, liền cầu �o b�t, trở về bản quốc đến nơi tinh x� của Tỷ Khưu Ni xin được xuất gia. L�c ấy, bọn lục quần Tỷ Khưu Ni, thấy những người con g�i họ Th�ch, tuổi h�y c�n trẻ, nhan sắc lộng lẫy th� tự nghĩ rằng: �Tại sao họ lại c� thể bỏ những c�i kh� bỏ để đi xuất gia? Ta h�y đem những sự kho�i lạc ở đời n�i cho họ nghe, v� bảo họ đợi khi n�o luống tuổi h�y xuất gia, như thế chẳng kho�i lắm sao? Nếu họ ho�n tục, tất sẽ đem �o b�t d�ng cho ta.� Suy nghĩ thế rồi, bọn lục quần Tỷ Khưu Ni đến trước những người con g�i v� đem những việc tr�n n�i cho họ nghe.� Những người con g�i nghe xong, l�ng thấy khổ n�o.� V� tự nghĩ rằng: �Đ�y l� nơi y�n ổn, sao lại c� sự đ�ng sợ như vậy, chẳng kh�c n�o trong thức ăn, ngon ngọt m� pha lẫn thuốc độc.� Những điều m� bọ Tỷ Khưu Ni kia vừa n�i cũng lại như thế.� Trong những m�n dục lạc ở đời, c� nhiều nguy hại, ta đ� biết rồi, tại sao lại c�n t�n dương những thứ đ� v� khuy�n ta trở về để đắm theo ngũ dục?� Nghĩ xong liền o� l�n kh�c v� ra khỏi ph�ng Tăng. Bấy giờ c� một vị Tỷ Khưu Ni t�n l� Hoa Sắc hỏi những người con g�i rằng: -Tại sao c�c người lại kh�c? -V� kh�ng được như � nguyện. -C�c ngươi nguyện điều g�? -Ch�ng t�i muốn xuất gia m� kh�ng được chấp thuận. -C�c ngươi muốn xuất gia th� ta sẽ độ cho. Những người con g�i nghe rồi, l�ng sinh vui mừng n�i với b� Hoa Sắc rằng: �Bạch H�a Thượng, ch�ng con khi c�n tại gia, gặp nhiều thống khổ, họ h�ng ly t�n, lại bị xẻo mũi, cắt tay, chặt hết tay ch�n, đau đớn kh�n c�ng�. L�c ấy b� Hoa Sắc bảo c�c đệ tử rằng: �Những nỗi t�n khổ của c�c ngươi đ�u đ�ng kể.� Khi ta c�n tại gia đ� phải g�nh chịu kh�ng biết bao nhi�u khổ cực.� Những người con g�i họ Th�ch liền quỳ xuống, chắp tay, xin Thầy n�i lại căn nguy�n của c�c nỗi khổ c�n tại gia cho nghe. Bấy giờ b� Hoa Sắc Tỷ Khưu Ni mới v�o đại định, d�ng sức thần th�ng, ph�ng h�o quang lớn chiếu khắp c�i Di�m Ph� Đề, chi�u tập những người c� duy�n với Phật ph�p, Thi�n, Long, Quỷ thần, Nh�n v� Phi nh�n.� Rồi giữa đại ch�ng, b� tự n�i rằng: �Khi ở tại gia, ta l� người nước X� Vệ, cha mẹ gả ta cho người phương Bắc.� Theo phong tục nước ấy, người đ�n b� khi mang thai, gần ng�y sinh nở phải về nh� cha mẹ m�nh.� Cứ như thế, v�i năm một lần, sau lại mang thai.� C� một kỳ gần đến ng�y sinh, hai vợ chồng ta, về nh� cha mẹ đi được nửa đường th� gặp một con s�ng, nước s�ng tr�n đầy, chảy xiết, đường x� vắng tanh, lại nhiều giặc cướp.� Khi tới s�ng, th� trời vừa sẩm tối, kh�ng thể qua được, đ�nh phải ngủ lại tr�n bờ s�ng.� L�c canh một th� bụng chuyển đau, ta liền ngồi dậy v� kh�ng bao l�u sinh được một trai. Trong đ�m cỏ tr�n bờ s�ng, c� một con rắn độc, thấy m�i m�u tươi, n� mới t�m đến, nhưng chưa đến chỗ ta nằm.� Trong khi đ� th� chồng ta v� người đầy tớ đang ngủ ở giữa đường.� Rắn đến chỗ người đầy tớ v� cắn chết ngay, rồi lại nơi chồng ta, v� ngủ kh�ng biết, n�n cũng bị n� cắn chết.� L�c ta h�: �Rắn! Rắn!� Kh�ng thấy chồng ta trả lời.� Sau khi cắn chết chồng ta v� người đầy tớ rồi, n� lạ cắn lu�n cả tr�u, ngựa.� S�ng h�m sau, thấy th�n thể của chồng sưng phồng, thối n�t, xương thịt tan r�, ngổn ngang tr�n đất.� Ta đau buồn sợ h�i qu� đến nỗi ngất đi rồi vật v� than kh�c, đập đầu, rứt t�c, th�n h�nh lấm l�p, tỉnh rồi lại m�, qua mấy ng�y liền, đau khổ buồn thương như vậy. Một m�nh ở lại bờ s�ng cho đến khi nước s�ng r�t bớt, ta mới c�ng đứa con nhỏ sau lưng, c�n đứa h�i nhi mới sinh th� bọc v�o trong �o, lấy thắt lưng buộc chặt rồi ngậm ở nơi miệng m� lội qua s�ng.� Khi đến giữa d�ng, ta quay lại nh�n đứa con lớn c�n ngồi tr�n bờ, th� thấy một con m�nh hổ đang hồng hộc chạy tới: Ta vừa cất tiếng tri h�, bỗng đứa h�i nhi rơi theo d�ng nước.� Ta vội c�i xuống m� t�m, đứa h�i nhi đ� chẳng thấy, th� đứa con nhỏ tr�n lưng, v� kh�ng tay giữ, cũng lại t� xuống s�ng v� bị d�ng nước cuốn đi.� Trong khi đ�, th� đứa con lớn tr�n bờ kia bị hổ ăn thịt.� Nh�n cảnh ấy, l�ng ta tan n�t, đứt, từng kh�c ruột, m�u tr�o ra miệng, k�u g�o kh�c than; chỉ trong một buổi sớm ta đ� phải chứng kiến bao cảnh tang t�c như vậy? Khi l�n đến bờ s�ng, ta liền ng� lăn ra bất tỉnh.� Một l�c sau, ta thấy một bọn người đi đến.� Trong đ�m người đ�, c� một �ng Trưởng giả l� bạn của cha mẹ ta.� Ta vội hỏi thăm tin tức cha mẹ, th� được người Trưởng giả cho biết rằng, nh� cha mẹ ta vừa ch�y đ�m trước v� cha mẹ đều bị chết thi�u.� Được biết tin ấy, ta lại chết ngất, hồi l�u mới tỉnh.� Vừa đ�ng l�c đ�, c� năm trăm t�n cướp ph� bọn �ng Trưởng giả kia.� Bấy giờ t�n cướp bắt ta dẫn đi, rồi �p ta l�m vợ, giao cho ta giữ cửa, khi bị người đuổi, gặp l�c nguy cấp, phải mở cho mau.� �t l�u sau, một h�m chồng ta c�ng bọn giặc đi cướp giật, bị c�c t�i chủ trong l�ng, hợp lực đuổi bắt, phải bỏ chạy về.� L�c đ�, trong nh� ta vừa sanh con, chồng ta đứng ngo�i, gọi hai ba lần, nhưng kh�ng ai mở cửa.� Bấy giờ, y tự cho rằng ta muốn hại y.� Nghĩ rồi, y liền tr�o tường m� v�o v� hỏi tại sao ta kh�ng mở cửa? Ta n�i l� v� vừa mới sinh nở n�n kh�ng kịp ra mở cửa.� Thấy thế, t�n tướng cướp mới ngu�i giận v� bảo ta rằng: �Người ta hễ c� th�n, th� tất c� con.� V� ngươi sinh đẻ m� su�t nữa nguy hại cho ta.� Đức con n�y c� �ch g�, đem giết cho mau!�.� Nhưng l�ng ta thương x�t, kh�ng nỡ đem giết.� Bấy giờ t�n cướp r�t dao chặt hết tay ch�n đứa trẻ rồi bảo ta phải ăn cho hết, nếu kh�ng chịu ăn, y sẽ ch�m đầu.� V� qu� sợ h�i n�n ta phải ăn, sau khi ăn xong, y hết tức giận. Sau đ� chồng ta tiếp tục đi cướp ph�.� Một h�m bị nh� Vua bắt được, đem ra trị tội.� C�i ph�p trị giặc l� phải xử tử v� người vợ của tội nh�n cũng bị ch�n theo chồng.� L�c ấy, ta mặc to�n đồ anh lạc.� C� kẻ tham lợi, ban đ�m đến đ�o mả để lấy của b�u v� bắt ta đem đi.� Nhưng �t l�u sau, nh� Vua cho người đi d� x�t v� ta lại bị bắt.� Sau khi bắt được ta, nh� Vua theo luật m� xử như trị tội giặc.� Ph�p trị tội giặc l� xử tử v� người vợ của tội nh�n cũng ch�n theo.� Nhưng ch�n kh�ng được kỹ, n�n đ�m đến c�c lo�i hổ lang ra bới l�n để ăn tử thi, nhờ thế m� ta tho�t chết.� Khi ra khỏi mả, hồn ta m� man, mặc dầu cứ đi m� kh�ng biết đi đ�u.� Dọc đường ta gặp nhiều người, ta liền nhờ họ chỉ cho một nơi y�n ổn, để diệt trừ mọi nỗi lo �u sầu muộn.� Bấy giờ c� một vị Trưởng l�o thuộc d�ng B� La M�n, rủ l�ng thương x�t, n�i với ta rằng: �L�o từng nghe n�i, trong gi�o ph�p của Đức Phật Th�ch Ca M�u Ni, c� nhiều y�n vui, kh�ng c�n khổ n�o.� Được nghe xong, ta thấy vui mừng v� hạn.� Ta liền đến chỗ Ng�i Đại �i Đạo, Kiều Đ�m Di Tỷ Khưu Ni cầu xin xuất gia.� Sau khi xuất gia, ta cứ lần lượt y theo gi�o ph�p m� tu tập, cho đến khi chứng được đạo quả A La H�n, đầy đủ tam minh, lục th�ng v� t�m m�n giải tho�t. C�c ngươi thấy chưa? Khi c�n ở tại gia, ta đ� phải trải qua những nỗi khổ đau như vậy.� Nhưng cũng nhờ thế m� ng�y nay ta mới chứng được đạo quả. Những người con g�i họ Th�ch nghe xong, l�ng rất vui mừng, chứng được ph�p nh�n.� Đại ch�ng nghe rồi, đều c�ng ph�t t�m, cầu đạo V� thượng. Khi bấy giờ b� d� Phật l� Ng�i Kiều Đ�m Di Tỷ Khưu Ni bảo c�c vị Tỷ Khưu Ni, Thức Xoa Ma Na, Sa Di Ni, Ưu B� Di v� hết thảy phụ nữ rằng: Phật ph�p l� lợi �ch lớn.� Chỉ trong gi�o ph�p của Đức Như Lai mới c� đầu đủ c�c c�ng đức v� ba thứ quả b�o.� Hết thảy ch�ng sinh đều c� phần trong đ�.� Thế m� Đức Như Lai lại kh�ng cho phụ nữ ch�ng ta được dự v�o Phật ph�p l� v� lẽ g�? L� v� phụ nữ ch�ng ta phần nhiều hay ngờ vực, chấp trước, kh�ng c� l�ng hỷ xả.� Cũng v� chấp trước n�n mới tạo kh�ng biết bao nhi�u nghiệp tr�i buộc, đến nỗi bị ngu si v� �i dục che lấp mất ch�n t�m, do đ� m� phải ch�m đắm m�i trong bể khổ sinh tử, mặc cho lớp s�ng �i dục dập v�i.� V� t� kiến v� tham �i l�m chướng ngại, n�n mới sinh ra ki�u ngạo, lười biến, bởi thế th�n n�y, kh�ng thể đạt đến đạo quả V� Thượng Bồ Đề, kh�ng thể c� được ba mươi hai tướng tốt.� Trong đường sinh tử, kh�ng được l�m Chuyển Lu�n Th�nh Vương, d�ng ph�p Thập thiện, gi�o h�a ch�ng sinh; cũng kh�ng thể đạt đến ng�i Phạm Vương c�ng tột, kh�ng thể kiến lập Ch�nh Ph�p, v� khuyến thỉnh chư Phật chuyển b�nh xe ph�p để cho hết thẩy ch�ng sinh đều được lợi lạc.� Bởi thế n�n Đức Như Lai kh�ng cho nữ nh�n được l�m đệ tử.� Thi�n Ma Ba Tuần, c�c loại t� kiến v� hết thảy ngoại đạo chuy�n l�m điều �c, chấp theo t� thuyết, ph� hoại ch�nh ph�p, diệt Phật Ph�p Tăng.� V� vậy Đức Như Lai kh�ng cho nữ nh�n dự v�o Phật Ph�p. �Ta v� hết thảy phụ nữ, ba lần thỉnh cầu Đức Như Lai cho được xuất gia, tu học Phật ph�p, m� Phật kh�ng thuận.� V� kh�ng được như nguyện, l�ng ta buồn tủi, giận cho th�n phận nữ nh�n, bất gi�c, lệ tr�n m� mắt, ta mới thất thểu bước ra khỏi Kỳ Ho�n Tinh X�. L�c đ� ta gặp Ng�i A Nan.� Ng�i A Nan hỏi tại sao m� tr�ng ta buồn khổ như vậy.� Ta liền thuật lại cho Ng�i A Nan nghe l� ta muốn xuất gia, tu theo Phật ph�p, m� cầu xin đến ba lần Đức Như Lai cũng kh�ng chấp thuận, bởi thế n�n ta buồn khổ. Bấy giờ Ng�i A Nan bảo ta đừng lo, Ng�i hứa sẽ xin Đức Như lai chấp thuận cho ta v�o Phật Ph�p.� Nghe lời Ng�i A Nan n�i vậy l�ng ta sung sướng v� c�ng.� Khi ấy Ng�i A Nan v�o bạch Phật rằng: �Bạch Thế T�n, con muốn cầu xin Thế T�n hứa khả cho một việc.�� Phật bảo A Nan: -�ng muốn xin điều g�, cứ n�i. A Nan thưa: -Bạch Đức Thế T�n, Di Mẫu Ba X� Ba Đề đ� chăm nom nu�i nấng sắc th�n của Thế T�n, đến ng�y nay, Thế T�n đ� th�nh Phật.� Nếu kể đến c�ng lao của Di Mẫu đối với Như Lai, th� Như Lai phải mang ơn Di Mẫu rất nhiều. Thế m�, hết thảy ch�ng sinh, Như Lai c�n cho dự v�o Phật Ph�p huống chi Di Mẫu, nỡ n�o Như Lai kh�ng thuận? Phật bảo Ng�i A Nan: -Đ�ng như lời �ng n�i.� Kh�ng phải ta kh�ng biết đến th�m �n của Di Mẫu đối với ta, nhưng ta kh�ng muốn cho nữ nh�n dự v�o Phật ph�p.� Nếu ta cho nữ nh�n ở trong Phật ph�p, th� sau năm trăm năm, ch�nh ph�p của ta sẽ suy đồi.� Bởi thế m� ta kh�ng muốn để cho nữ nh�n dự v�o Phật ph�p. Bấy giờ Ng�i A Nan c�i đầu lễ, rồi quỳ gối, chấp tay lại bạch Phật rằng: -Bạch Thế T�n, con tự nghĩ chư Phật ở qu� khứ đều c� đủ bốn bộ ch�ng, m� chỉ c� một m�nh Đức Th�ch Ca Như Lai l� kh�ng đủ. Phật bảo Ng�i A Nan: -Nếu Di Mẫu qu� chuộng Phật ph�p, phải hết sức tinh tiến, tu tập ph�p B�t K�nh, ta sẽ ưng thuận, cho được xuất gia sống trong Phật ph�p. L�c đ� Ng�i A Nan lễ Phật, đi nhiễu ba v�ng, rồi lui trở ra.� Ng�i liền đến b�o cho ta biết l� Đức Như Lai đ� theo lời cầu xin của Ng�i m� bằng l�ng cho ta được xuất gia, phụng tr� Phật ph�p.� Được biết tin ấy l�ng ta vui mừng v� hạn, v� bạch Ng�i A Nan rằng: -Qu� h�a thay, Ng�i A Nan! Ng�i đ� hết l�ng thỉnh cầu Đức Như Lai, khiến cho t�i được toại nguyện.� �Rồi Ng�i n�i lại cho ta nghe ph�p B�t K�nh m� Đức Như Lai đ� �n cần dạy bảo.� Nghe xong, nửa mừng nửa tủi, ta tự nghĩ rằng: Th�n ta đ�y l� c�i th�n v� thường, nay được đem đổi lấy c�i th�n qu� b�u; mệnh sống ta đ�y, niệm niệm hằng biến diệt, kh�ng nhất định, nay được đem đổi lấy mệnh qu� b�u; th�n mệnh, của cải của ta đ�y đều do nh�n duy�n giả dối m� c�, kh�ng phải ch�n thật, nay được đem đổi lấy của b�u vĩnh viễn bất diệt.� Khi nghĩ đến những c�ng đức v� lợi �ch như thế, ta liền sinh l�ng ch� th�nh cung k�nh c�ng d�ng Ng�i A Nan v� bạch rằng: �Đại Đức A Nan, xin Ng�i đừng lo.� T�i sẽ trọn đời tu�n theo gi�o ph�p m� Đức Như Lai chỉ dạy.� D� c� phải bỏ cả th�n mệnh chăng nữa, t�i cũng kh�ng d�m vi phạm.� �Bấy giờ Đức Như Lai mới n�i ph�p B�t K�nh nhiệm mầu cho ta nghe.� L�c đ�, ta vận dụng l�ng đại bi, v� hết thảy nữ nh�n đời vị lai m� bạch Phật rằng: �Bạch Thế T�n, nếu sau n�y, trong đời �c trược, c� người Thiện nữ n�o, đối với Phật ph�p, sinh l�ng k�nh mến, th� xin Thế T�n cũng nhận cho được v�o Phật ph�p.� Khi ấy Phật bảo ta rằng: -Qu� h�a thay! Nếu sau n�y c� những người Thiện nữ, biết hộ tr� Phật ph�p, theo thứ lớp m� tu tập, giữ giới, bố th�, học rộng, tu c�c thiện ph�p, tại gia hay xuất gia, thụ tam quy hoặc tr� ngũ giới, hay giữ đủ c�c giới, tu c�c ph�p lục độ v� c�c ph�p trợ đạo, ta sẽ cho được t�y � m� tu tập, v� cũng được ba thứ quả b�o ở c�i người, c�i trời v� đạo quả V� Thượng. Nghe Phật n�i thế, l�ng ta vui sướng v� c�ng, ta liền bạch Phật rằng: -Bạch Thế T�n, nếu nữ nh�n ch�ng t�i m� được ba thứ quả b�o ấy, th� ch�nh l� nhờ ơn Phật vậy. Phật n�i: -Đừng nghĩ như thế, Như Lai kh�ng hề c� ơn, đối với ch�ng sinh, Như Lai kh�ng bao giờ kể c� ơn.� Nếu kể ơn tức l� ph� hoại c�i t�m b�nh đẳng của Như Lai.� N�n biết rằng, đối với ch�ng sinh nếu Như Lai c�n kể c� ơn hay kh�ng ơn, th� Như Lai kh�ng c� t�m b�nh đẳng.� Nếu ch�ng sinh n�o đem l�ng hủy hoại Phật, Như Lai kh�ng giận, hoặc c� ch�ng sinh lấy hương chi�n đ�n m� ướp v�o th�n Như Lai, Như Lai cũng kh�ng mừng.� Như Lai đối với hết thảy ch�ng sinh đều b�nh đẳng, kh�ng c�n o�n, th�n ph�n biệt.� Ơn l� ơn của A Nan, chớ kh�ng phải của Như Lai.� L� v� nhờ c� A Nan m� nữ nh�n mới được v�o Phật ph�p.� Vậy n�n đời sau, c�c Tỷ Khưu Ni v� hết thảy những người Thiện nữ, thường phải n�n hết l�ng ghi nhớ ơn của A Nan, nhắc nhở danh hiệu, cung k�nh, c�ng d�ng, t�n trọng t�n th�n, đừng để dứt mất.� Nếu kh�ng thể l�m được như thế lu�n lu�n, th� đ�m ng�y s�u thời, cũng phải để t�m ghi nhớ. Bấy giờ, Ng�i Kiều Đ�n Di bảo c�c vị Tỷ Khưu Ni v� tất cả mọi người Thiện nữ rằng: �Ch�ng ta phải n�n dốc l�ng quy mệnh A Nan Đại Sư.� Nếu người Thiện nữ n�o, muốn cầu sự y�n ổn v� quả b�o tốt l�nh, cứ đến ng�y m�ng T�m th�ng Hai, hoặc m�ng T�m th�ng T�m, mặc �o sạch sẽ, dốc l�ng thụ tr� ph�p B�t Trai Giới, ng�y đ�m s�u thời, si�ng tu tinh tiến, th� Ng�i A Nan sẽ d�ng sức uy thần, t�y nguyện gi�p đỡ, khiến được như �.� Nghe ph�p xong, đại ch�ng vui mừng, rồi đi v�ng b�n phải m� lui ra. Quyển Thứ Sáu 08: PHẨM ƯU BA LY THỨ T�M Khi bấy giờ đại ch�ng v�y quanh Đức Thế T�n, c�ng d�ng cung k�nh, t�n trọng t�n th�n. L�c đ� Ng�i A Nan nhận thấy trong t�m mọi người đều c� điểm ngờ vực, liền từ chỗ ngồi đứng dậy, bạch Phật rằng: -Bạch Thế T�n, tại sao Thế T�n lại nhận cho Ưu Ba Ly, l� người hạ tiện, theo Phật xuất gia? Việc đ� l�m nhục nh� cho h�ng đệ tử Phật v� khiến cho c�c d�ng bất k�nh, do vậy m� tổn mất ph�c điền, v� cũng khiến cho con Vua Bạch Tịnh l� Nan Đ� Tỷ Khưu sinh l�ng khinh mạn? Phật bảo Ng�i A Nan v� đại ch�ng rằng: �C�c �ng nghe cho kỹ! C�c �ng c� thể n�i Như Lai kh�ng c� l�ng b�nh đẳng, kh�ng c� t�m đại bi, kh�ng c� năm tr�, kh�ng c� ch�nh định, nhưng c�c �ng kh�ng được n�i rằng Ưu Ba Ly l� người hạ tiện, tu tập hạnh hạ tiện, nguyện hạ tiện v� tinh tiến hạ tiện. C�c �ng c� thể n�i, Như Lai c�n phiền n�o, thay đổi kh�ng thường, nhưng c�c �ng kh�ng được n�i Ưu Ba Ly l� người hạ tiện đi xuất gia�. �Như Lai d�ng c�i tr� biến khắp, ch�n ch�nh m� n�i những lời ch�n thật, vậy c�c �ng n�n tin theo lời Phật. Như Lai khi thấy r� được sự sinh tử l� tai họa m� một m�nh gi�c ngộ th�nh Phật, th� Ưu Ba Ly cũng theo Phật xuất gia, chứng được tam minh, lục th�ng v� đầy đủ t�m m�n giải tho�t, c�c ch�ng c�i trời, c�i người đều sinh l�ng ngưỡng mộ. Ưu Ba Ly l� người giữ luật v�o bật nhất, hộ tr� ch�nh ph�p xứng đ�ng l�nh nhận sự c�ng dường, khiến cho ch�ng sinh th�nh tựu được ba thứ diệu quả, nghĩa l�: Quả b�o ở đời n�y, đời sau v� nhiều kiếp về sau nữa. Bởi thế, c�c �ng n�n biết, Ưu Ba Lay l� một đại bi Bồ T�t, tu hạnh vi diệu. Ở những kiếp qu� khứ xa xưa, trong gi�o ph�p của Phật Th�ch Ca M�u Ni, Ưu Ba Ly cũng l� người tr� luật thứ nhất�. Khi nghe Phật t�n th�n mật hạnh của Ng�i Ưu Ba Ly, Nan Đ� Tỷ Khưu mới khởi t�m cung k�nh, liền đứng dậy đến lễ Ng�i Đại Kiều Trần Như v� lần lượt lễ c�c vị đệ tử kh�c. Nhưng khi đến Ng�i Ưu Ba Ly th� Nan Đ� chỉ c�i đầu, rồi ngẩng l�n v� chắp tay đứng nh�n m� th�i. L�c đ�, đức Như Lai v� Nan Đ� n�i b�i kệ rằng: Nan Đ�, ngươi n�n biết, Chớ khinh người ngh�o c�ng, Đừng cậy m�nh gi�u sang, Xuất gia kh�ng ph�n biệt. Nan Đ� nghe Phật chỉ dạy cho những điều lợi lạc, sinh l�ng vui mừng, liền sửa lại y phục, rồi c�i đầu lễ ch�n Ng�i Ưu Ba Ly. L�c ấy trời đất đều rung động. Nan Đ� thấy m�nh khoan kho�i, nhẹ nh�n tức th� chứng được đạo quả A La H�n m� v�o địa vị của bậc v� học vậy. Bấy giờ Phật bảo Ng�i Ưu Ba Ly rằng: ��ng h�y thuyết ph�p, n�i r� sự sai kh�c về Tam Bảo, ph�p Tứ Đế, về tại gia, xuất gia, về thất ch�ng� nghĩa l� �ng h�y n�i r� về Tam Quy, Ngũ Giới cho đến hết thảy c�c giới, về giới l�m lợi �ch ch�ng sinh, giới diệt trừ phiền n�o, giới điều trị th�n t�m, giới thuyền định, v� giới v� lậu v.v�để l�m cho ng�i Tam Bảo được hưng vượng�. Bấy giờ Ng�i Ưu Ba Ly bạch Phật rằng: �Bạch Thế T�n, nhờ sức uy thần của Như Lai tiếp dẫn, hộ niệm, con xin hỏi Thế T�n một v�i điều kh�ng hiểu�. N�i xong, Ng�i tự suy nghĩa: Thế n�o l� Tam Bảo? Phật, Ph�p, Tăng? Tam Bảo nếu kh�ng c� bản chất th� l�m thế n�o ph�n biệt m� n�i được? Ph�p Tăng cũng kh�c nhau, vậy nếu quy y Tam Bảo th� phụng h�nh thế n�o? C�n Tam Quy nếu chỉ l� một th� kh�ng thể n�i c� ba, nếu n�i Tam Quy th� tại sao lại c� thất ch�ng kh�c nhau? Tự suy nghĩ thế rồi, Ng�i Ưu Ba Ly mới bạch Phật rằng: �Bạch Thế T�n, nương nhờ về đ�u gọi l� quy y Phật?� Khi ấy Đấng Đại Gi�c Thế T�n bảo Ng�i Ưu Ba Ly rằng: �Phật l� người đ� gi�c ngộ, thấu suốt cả hai phần �t�nh� v� �Tướng� của hết thảy c�c ph�p. Lại nữa tất cả ch�ng sinh đang m� man trong ba c�i, Phật đ� được đạo nh�n, tự m�nh đ� được đạo nh�n, tự m�nh đ� thức tỉnh, lại thức tỉnh cho ch�ng sinh c�n m� man kia, bởi thế mới gọi l� Gi�c. Phật đ� thấu suốt hết thảy mọi ph�p v� c� thể thuyết minh tất cả c�c ph�p�. Ng�i Ưu Ba Ly hỏi Phật: -Thế n�o gọi l� Phật thuyết hết thảy c�c ph�p? Phật t�y cơ, th�ch ứng với ch�ng hội m� thuyết, chỉ thuyết cho từng nh�m người th�i? Phật đ�p: -Phật theo căn t�nh của ch�ng sinh v� t�y thời cơ m� thuyết c�c ph�p. Sau n�y c�c đệ tử kết tập ph�p tạng sẽ chia ra từng bộ loại một. Khi Phật th�nh đạo, v� c�c đệ tử m� n�i ra giới luật, c� giới khinh giới trọng, hữu t�n v� v� t�n, kết tập th�nh Luật Tạng. Khi Như Lai n�i về nh�n quả, tội ph�c, c�c m�n r�ng buộc, phiền n�o v� c�c nghiệp th�n, khẩu, � th� kết th�nh Luận Tạng. Như Lai v� trời, người, t�y thời c� thuyết ph�p để khuy�n họ tu tập, n�i ra bộ Tăng Nhất A H�m. Sau lại v� những ch�ng sinh th�ng minh, n�i c�c ph�p cao s�u, gọi l� Trung A H�m, để cho những người c� lợi căn theo đ� m� tu tập. Sau nữa, n�i c�c ph�p tọa thiền cho những người tu thiền định học tập, n�n mới th�nh bộ Tạp A H�m. Sau hết, v� ph� trừ t� kiến, ngoại đạo m� n�i ra bộ Trường A H�m. Tất cả bốn loại đ�, sau kết tập th�nh Kinh Tạng. Ng�i Ưu Ba Ly hỏi: -Nếu Phật đ� n�i hết thảy c�c ph�p, th� tại sao một h�m Phật ngồi dưới gốc c�y, bốc một nắm l� m� hỏi c�c đệ tử l� l� trong tay Phật nhiều hơn hay l� tr�n c�y nhiều hơn? C�c đệ tử đều trả lời l� l� tr�n c�y nhiều hơn. L�c đ� Phật bảo c�c đệ tử rằng tất cả c�c ph�p Phật đ� thấu suốt cũng nhiều như l� l� tr�n c�y. C�n c�c ph�p Phật đ� n�i chỉ l� l� trong b�n tay m� th�i. Vậy l�m sao c� thể n�i l� Phật đ� thuyết hết thảy ph�p? Phật trả lời: -Hết thảy c�c ph�p đều c� �biệt tướng� v� �tổng tướng�. Như Lai n�i đ� thuyết hết thảy c�c ph�p l� n�i về phần �biệt tướng� chứ kh�ng phải �tổng tướng�. Kh�ng phải Như Lai kh�ng n�i được phần �tổng tướng� đ�u, nhưng nếu Như Lai n�i phần �tổng tướng� th� ch�ng sinh kh�ng thể l�nh hội được. C�c �ng n�n biết Như Lai đ� thấu suốt hết thảy ph�p, nhưng mới chỉ n�i về phần �biệt tướng� của c�c ph�p chứ chưa n�i đến phần �tổng tướng�. Ng�i Ưu Ba Ly hỏi: -Nếu Phật biết m� c� thể n�i được, th� c�c vị Thanh Văn, Duy�n Gi�c, căn cứ v�o chỗ hiểu biết, cũng c� thể n�i được. Vậy tại sao c�c vị đ� kh�ng thể xưng l� Phật được? Phật đ�p: -Kh�ng thể được. L� v� Phật biết v� n�i được đầy đủ cả hai phần �t�nh�, �tướng� của c�c ph�p, c�n c�c vị Thanh Văn, Duy�n Gi�c, tuy cũng biết v� n�i được, nhưng kh�ng thể n�i hết �t�nh�, �tướng� của mọi ph�p. Lại nữa, Phật hiểu thấu v� c� thể đặt t�n cho c�c ph�p, nhưng Thanh Văn, Duy�n Gi�c kh�ng thể l�m được. Lại nữa, Phật chứng được v� bi�n ph�p v� c� thể n�i m�i kh�ng c�ng, nhưng Nhị Thừa kh�ng thể được. Lại nữa, c� ph�p �cộng� v� �bất cộng� c�i m� Nhị Thừa được th� Phật cũng c�, nhưng c�i m� Phật c� th� Nhị Thừa chưa được. C�i m� Thanh Văn đ� chứng được th� Tam Thừa đều biết; c�i m� Duy�n Gi�c đ� chứng được th� Thanh Văn v� Bồ T�t cũng đều biết. Nhưng c�i m� Phật đ� chứng th� Nhị Thừa kh�ng thể biết được, chỉ Phật tự biết m� th�i. Lại nữa, tr�p lớn th� nắp phải lớn, ph�p lớn th� ph�p tướng cũng v� c�ng. C�i tr� của Phật l� c�i tr� kh�ng c� bờ bến, cho n�n Phật mới c� thể thấu suốt v� thuyết minh được hết thảy c�c ph�p, c�n tr� của Nhị Thừa l� c�i tr� c� hạn, n�n Nhị Thừa kh�ng thể thấu suốt được �t�nh�, �tướng� của hết thảy ph�p. Lại nữa, Phật đ� chứng được c�i tr� biết như thực, nghĩa l� đối với �t�nh�, �tướng� của c�c ph�p, Phật đều hiểu r� như thực, Nhị Thừa hiểu c�c ph�p chưa được ho�n to�n chưa thấu suốt đến căn nguy�n của �t�nh� v� �tướng�, bởi thế kh�ng thể n�i l� đ� chứng được tr� biết như thực. Căn cứ v�o những nghĩa n�i tr�n, n�n biết Nhị Thừa kh�ng thể xưng l� Phật. Hơn nữa, chữ Phật kh�ng thể d�ng tiếng m� truyền được, cũng kh�ng thể lấy nghĩa m� hiểu được. C�n thế n�o gọi l� Thế T�n? L� người c� thể biết hết c�c ph�p đối trị vậy. Lại nữa, ở thế gian ng�n ngữ bất đồng, n�n người đời kh�ng hiểu được nhau, m� Phật th� hiểu biết tất cả, n�n gọi Phật l� Thế T�n. Lại nữa, như Lặc Tỷ Khưu n�i, Nhị Thừa ph�m phu tự n�i đ� chứng được c�c ph�p, hoặc ưa nơi tĩnh mịch, hoặc th�ch thiền định, hay c�c ph�p kh�c, nhưng giữ b� mật. Phật th� kh�ng thế, Phật chứng được c�c ph�p, đều rủ l�ng từ bi m� n�i cho người kh�c nghe. Lại nữa, v� Phật đ� diệt trừ được tham, s�n v� si, n�n gọi l� Thế T�n. Ng�i Ưu Ba Ly hỏi: -Nhị Thừa cũng đ� ph� trừ được tham, s�n, si, tại sao lại kh�ng thể xưng l� Thế T�n? Phật trả lời: -Kh�ng thể được, v� Nhị Thừa đối với t�m đại thừa c�n c� khi tho�i chuyển, Phật th� kh�ng bao giờ tho�i chuyển. Tho�i chuyển c� ba: Một l�, đ� chứng quả m� c�n tho�i chuyển; Hai l�, chưa chứng quả m� đ� tho�i chuyển; Ba l�, đ� đến chỗ ứng dụng m� c�n tho�i chuyển. Đ� chứng quả m� tho�i chuyển l� n�i ng�i Thanh Văn đ� chứng được quả thứ ba m� c�n c� khi tho�i chuyển. Chỉ c� quả thứ tư l� quả A La H�n th� mới kh�ng c�n tho�i chuyển. C�n như Trung Thừa, nếu đ� tu tập đủ trăm kiếp, đ� thấu suốt được mười hai nh�n duy�n, th�nh B�ch Chi Phật, cũng kh�ng c�n tho�i chuyển nữa. Nhưng nếu l� Hạ Thừa, chứng quả thứ ba, m� th�nh B�ch Chi Phật, th� vẫn c�n tho�i chuyển. C�n như Phật đ� chứng quả rồi, th� kh�ng bao giờ tho�i chuyển nữa. Chưa chứng quả m� tho�i chuyển l� n�i những người Tam Thừa, chưa chứng được quả m� đ� tho�i chuyển; nếu tu ba nghiệp của Tỷ Khưu m� lười biếng, hoặc tu tập c�c ph�p, kh�ng chăm chỉ, th� gọi l� chưa chứng quả đ� tho�i chuyển vậy. Đ� tới chỗ ứng dụng m� c�n tho�i chuyển l� n�i những người đ� chứng được c�c ph�p, m� kh�ng ứng dụng hiện tiền, như thập lực của Phật v� mười tr� của Tiểu Thừa, m� chỉ ứng dụng một; hay phải tụng mười vạn lời kinh, m� kh�ng tụng, đều gọi l� đ� đến chỗ ứng dụng m� tho�i chuyển vậy. Thanh Văn chưa chứng quả m� tho�i chuyển; Duy�n Gi�c v� Độc Gi�c cũng c� khi chưa chứng quả m� tho�i chuyển, nhưng Phật th� kh�ng bao giờ thế. Đối với tất cả hạnh tu tập, kh�ng bao giờ Phật biếng nh�c. Nhị Thừa đ� đến chỗ ứng dụng m� c�n tho�i chuyển, chứ Phật th� lại kh�ng nhất định. Như trong mười lực m� chỉ d�ng một, bỏ ch�n, n�n gọi l� tho�i chuyển. Hoặc như tụng hai mươi vạn lời kinh, m� người ph�m sức yếu, phải tụng một, hai ng�y mới xong, nhưng Phật c� thể tụng xong ngay. Thập lực cũng vậy, d�ng l� d�ng liền, kh�ng bị ngăn ngại. Cho n�n Phật kh�ng kh�ng c� sự kh�ng d�ng m� bỏ. Như người mặc �o N� ho�n tăng kh�ng phải thời kh�ng mặc, kh�ng như người thế gian. Bất cứ l�m việc g� đều v� lợi �ch của ch�ng sinh m� l�m. Việc g� c� lợi th� l�m, kh�ng c� lợi th� bỏ, chứ kh�ng phải c� lợi th� bỏ, chứ kh�ng phải kh�ng l�m được, bởi thế Phật kh�ng c� sự kh�ng d�ng m� tho�i chuyển. Tuy Phật hiểu suốt c�c ph�p m� n�i kh�ng nhất định l� v� � Phật s�u xa, kh�ng thể nghĩ lường được. Ng�i Ưu ba Ly hỏi: -Tại sao Thanh Văn đ� chứng đến quả A Na H�m c�n tho�i chuyển? Nhưng chứng quả A La H�n th� kh�ng tho�i chuyển? Phật đ�p: -Quả A Na H�m đ� từng được n�n tho�i chuyển, c�n quả A La H�n th� chưa từng được, cho n�n kh�ng tho�i chuyển. Cũng như người đang đ�i m� được ăn cỗ ngon, kh�ng bao giờ qu�n, � nghĩa quả A La H�n cũng vậy. Lại nữa, A La H�n lấy nhẫn nhục l�m đạo v� ngại, lấy tr� tuệ l�m đạo giải tho�t, c�n A Na H�m lấy tr� tuệ l�m đạo v� ngại v� cũng lấy tr� tuệ l�m đạo giải tho�t, cho n�n c�n tho�i chuyển. Lại nữa, A La H�n lấy sự hiểu biết như thực l�m đạo, cho n�n kh�ng tho�i chuyển, c�n a Na H�m th� lấy tư duy l�m đạo, cho n�n c�n tho�i chuyển. A Na H�m v� c�n phải diệt hết vọng tưởng v� trừ sạch tham, s�n, si, �i, t� kiến, v� minh, n�n c�n bị tư duy bức b�ch. Nhưng A La H�n th� t�m hiểu đạo như thực, n�n kh�ng bị bức b�ch. Thấy r� được phần �vọng� tức thấy l� �ch�n�. Như kh�ng cần tư duy, n�n kh�ng bị bức b�ch v� v� thế kh�ng tho�i chuyển vậy. Lại nữa, c�i tr� t�m hiểu của A La H�n lớn mạnh, như rường cột, chống đỡ mọi vật, n�n kh�ng tho�i; c�n c�i tr� tư duy của A Na H�m nhỏ, yếu, cho n�n c�n tho�i. Lại nữa, A La H�n d�ng t�m nhẫn nhục v� tr� tuệ để diệt trừ ch�n phẩm tư hoặc ở dục giới, bảy mươi hai phẩm kết phược ở sắc giới, cho n�n kh�ng c�n tho�i chuyển. Căn cứ v�o c�c nghĩa n�i tr�n, n�n biết Nhị Thừa kh�ng thể xưng l� Thế T�n, m� chỉ c� Phật mới được xưng Thế T�n m� th�i. Lại nữa, Phật đ� dứt hết tập kh�, nhưng Nhị Thừa chưa đoạn kết. Chẳng hạn như Ngưu Ty Tỷ Khưu thường nhai như tr�u, l� v� năm trăm kiếp trước phải đọa l�m kiếp tr�u, b�y giờ mới được l�m người, nhưng c�i tập kh� nhai như tr�u vẫn chưa hết. Hoặc như vị Tỷ Khưu kia, tuy đ� chứng quả A La H�n, nhưng thường th�ch soi giương, l� v� những kiếp trước phải l�m th�n kỳ nữ. Lại như một vị Tỷ Khưu kia, thường hay b�m lấy bao lơn m� đ�nh đu, nhẩy, nh�t, l� v� những kiếp trước, đọa l�m lo�i khỉ vậy. Bởi thế Nhị Thừa kh�ng được xưng l� Thế T�n. Ng�i Ưu B� Ly hỏi: -Phần đầu c�c kinh thường c� c�u: �Ch�nh t�i được nghe�� l� lời của A Nan n�i khi Phật c�n ở đời thuyết ph�p, �ng được nghe như vậy. Nhưng hai mươi năm sau khi Phật th�nh đạo, A Nan mới theo Phật xuất gia. Như vậy, trong hai mươi năm Phật thuyết ph�p, A Nan kh�ng được nghe. Thế m�, tại sao sau khi Phật nhập Niết B�n, l�c kết tập Ph�p Tạng, lại n�i: �Ch�nh t�i được nghe�� Phật trả lời: -Khi A Nan theo Như Lai xuất gia, c� xin bốn điều như sau: �Điều thứ nhất, xin Phật đừng cho con �o cũ của Phật;� �Điều thứ hai, xin Phật đừng bảo người kh�c mời con đi ph� trai; con v� cầu ph�p, v� cung k�nh Phật m� theo hầu b�n Phật chứ kh�ng phải v� cơm, �o.� �Điều thứ ba, sớm tối, c�c vị Tỷ Khưu muốn được thấy Phật th� cứ việc v�o, chứ con kh�ng phải v�o bạch trước.� �Điều thứ tư, trong hai mươi năm Phật thuyết ph�p, con kh�ng được nghe, xin Phật n�i lại hết cho con nghe.� Theo điều nguyện thứ tư, Như Lai phải tuyền chư Thi�n n�i lại cho A Nan nghe. Cũng c� khi Như Lai d�ng t�m Tam Muội truyền cho A Nan nghe lại từ c�c vị Tỷ Khưu kh�c. Ng�i Ưu Ba Ly lại hỏi: -Phật thuyết ph�p trong hai mươi năm, l�m thế n�o c� thể n�i lại hết được? Phật đ�p: -Như Lai d�ng c�i tr� phương tiện thiện xảo, cho n�n trong một c�u, c� thể diễn ra v� lượng ph�p, v� trong v� lượng ph�p, c� thể chỉ t�m tắt trong một c�u. Nhờ lợi căn, Phật chỉ n�i qua giềng mối của t�m vạn ph�p l� A Nan th�ng hiểu hết cả. Như một c�i c�y, gồm c� gốc, th�n c�y v� c�nh, l�, gọi l� một c�y, Phật v� ch�ng sinh, trước sau n�i ph�p, gọi l� một Tạng, như thế gọi l� t�m vạn ph�p. Lại n�i, phật ngồi ở một nơi n�i ph�p, gọi l� một Tạng, như thế l� t�m vạn ph�p. Lại như mười s�u chữ, l� nữa b�i kệ, ba mươi hai chữ l� một b�i kệ, như thế cũng gọi l� t�m vạn ph�p. Lại như một b�i kệ d�i hay ngắn, c� bốn mươi hai chữ, cũng l� một b�i kệ, như thế cũng gọi l� t�m vạn ph�p. Lại như nửa th�ng một lần tụng giới, cũng gọi l� một Tạng, như thế cũng l� t�m vạn ph�p. Lại như Phật tự n�i ra s�u vạn, s�u ngh�n b�i kệ, cũng l� một Tạng v� như thế cũng gọi l� t�m vạn ph�p. Lại như Phật n�i, c� t�m vạn trần lao, th� c� t�m vạn ph�p tạng để đối trị, cho n�n gọi l� t�m vạn ph�p tạng. Ng�i Ưu B� Ly lại hỏi: -Tại sao Kinh, Luận kh�ng lấy Phật l�m đầu, m� chỉ c� Luật Tạng l� lấy Phật l�m đầu? Phật trả lời: -V� Luật l� hơn hết, v� chỉ c� Phật mới chế ra Luật m� th�i. C�n trong Kinh cũng c� khi c�c đệ tử thuyết ph�p, cũng c� khi Thi�ng, Long, B�t Bộ do Phật hỏi m� n�i ph�p, chẳng hạn như Th�ch Đề Ho�n Nh�n tự n�i rằng bố th� l� đệ nhất, v� �ng đ� nhờ c�ng đức bố th� m� được l�m Vua c�i Trời, được mọi điều như �, v� Phật cũng cho như thế l� phải. Lại cũng c� khi Phật h�a th�nh c�c vị H�a Phật thuyết ph�p. Nhưng Luật th� kh�ng thế: Hết thảy Luật nghi, đều do Phật thuyết, v� thế n�n lấy Phật l�m đầu. Lại nữa, Kinh th� t�y nơi thuyết ph�p m� c� quyết định, luật th� kh�ng thế. Nếu phạm luật trong nh�, th� kh�ng được kết tội ngay, m� phải ra ngo�i để kết tội. Nếu ở nh� người bạch y, l�m điều g� phạm luật, phải ra trước c�ng ch�ng tăng để buộc tội; nếu ở trong l�ng x�m m� phạm luật, cũng phải ra trước ch�ng tăng để buộc tội; nếu trong năm ch�ng xuất gia m� l�m điều phạm luật, th� phải ra trước c�c Tỷ Khưu, Tỷ Khưu Ni m� buộc tội, bởi thế cho n�n lấy Phật l�m đầu. Ng�i Ưu Ba Ly hỏi: -Tam Quy lấy g� l�m t�nh? Phật trả lời: -Tam Quy lấy chỗ người kh�c dạy l�m t�nh, hoặc kh�ng theo người dạy l�m t�nh. Nghĩa l�: Khi thụ Tam Quy, qu� gối, chắp tay, miệng theo người xướng, m� đọc Tam Quy, thế l� cả th�n, khẩu đều theo người dạy, bởi vậy gọi l� lấy chỗ người dạy l�m t�nh. Nếu dốc l�ng ch� k�nh, tự m�nh xướng hiệu Tam Quy, kh�ng theo người kh�c, thế gọi l� lấy chỗ kh�ng theo người kh�c l�m t�nh. Lại nữa, Tam Quy lấy th�n, khẩu, �, tức tam nghiệp, l�m t�nh. Hoặc Tam Quy l� Ngũ �m thiện; lấy ngũ �m thiện của ch�ng sinh l� Tam Quy, lấy Tam Bảo l�m chỗ sở quy, sở quy l� n�i theo nghĩa cứu hộ. V� như người c� tội đối với nh� Vua, chạy sang nước kh�c để cầu cứu. Vua nước ấy n�i: �Nếu nh� ngươi muốn được che chở, th� kh�ng được ra khỏi nước ta, v� kh�ng được tr�i lệnh ta.� Ch�ng sinh cũng như vậy, vốn thuộc d�ng ma, c� tội sinh tử, quay về Tam Bảo để cầu sự cứu hộ. Nếu th�nh t�m tin tưởng nơi Tam Bảo, kh�ng tin chỗ kh�c, kh�ng tr�i lời Phật dạy, th� Ma Vương t� �c chẳng l�m g� được. Trước c� một con chim bồ c�u bị một con chim cắt đuổi, bay đến n�p sau b�ng Ng�i X� Lợi Phất, nhưng vẫn thấy sợ h�i. Sau n� bay đến n�p b�ng Như Lai, th� thấy thản nhi�n, kh�ng sợ; d� cho bể lớn c� thể rời đi, nhưng con chim đ� bất động. Sở dĩ thế, l� v� Phật c� đức đại từ, đại bi, c�n Ng�i X� Lợi Phất chưa c� được l�ng đại từ bi; Phật đ� hết tập kh�, nhưng Ng�i X� Lợi Phất vẫn c�n. Phật đ� tu hạnh Bồ T�t trong ba A tăng kỳ kiếp, Ng�i X� Lợi Phất mới tu tập khổ hạnh trong s�u mươi kiếp. Do đ�, chim c�u n�p b�ng Ng�i X� Lợi Phất, vẫn c�n sợ h�i, m� n�p b�ng Phật th� thản nhi�n kh�ng sợ vậy. Ng�i Ưu Ba Ly hỏi: -Nếu n�i quy y Tam Bảo th� diệt trừ được tội �c, l�ng được y�n vui, th� sao Đề B� Đạt Đa cũng quy y Tam Bảo, t�n t�m xuất gia, thụ giới cụ t�c, m� c�n phạm tội tam nghịch, đến nỗi phải đọa v�o địa ngục A Tỳ? Phật đ�p: -N�i cứu hộ l� cứu những người c�n c� thể cứu được m� th�i. Tội �c của Đề B� Đạt Đa qu� s�u nặng, hơn nữa, lại v� định nghiệp n�n kh� cứu nổi. Ng�i Ưu Ba Ly hỏi: -Nếu người tội nặng m� Phật kh�ng thể cứu được, th� người kh�ng c� tội, kh�ng cần Phật cứu. Vậy tại sao lại n�i Tam Bảo c� sức cứu hộ? Phật đ�p: -Đề B� Đạt Đa tuy quy y Tam Bảo, nhưng t�m kh�ng th�nh thật, kh�ng đủ Tam Quy, thường ham danh lợi, tự cho m�nh l� người hiểu biết hết thảy, cạnh tranh với Phật, cho n�n Tam Bảo d� c� sức lớn, cũng kh�ng thể cứu nổi. Như A X� Thế Vương, tuy phạm tội nghịch, đ�ng phải đọa v�o địa ngục A Tỳ, nhưng nhờ l�ng ch� th�nh, biết cầu Phật ăn năn, n�n giảm tội A Tỳ, chỉ phải đọa v�o địa ngục Hắc Thằng, cũng như những tội nh�n kh�c, chỉ trong bảy ng�y, đều được tho�t tội. Đ� l� nhờ sức cứu hộ của Tam Bảo vậy. Ng�i Ưu Ba Ly lại hỏi: -Nếu tội của Đề B� Đạt Đa kh�ng thể cứu được, th� tại sao c� Kinh n�i: �Nếu người n�o quy y Phật, kh�ng phải sa v�o ba đường �c�, l� nghĩa g�? Phật trả lời: -Nhờ c� quy y Tam Bảo n�n d� phải v�o địa ngục A Tỳ, nhưng Đề B� Đạt Đa cũng bớt được phần khổ cực, v� cũng c� l�c tạm nghỉ. Lại như c� người ở trong rừng n�i, hay chỗ hoang vắng đ�ng sợ, nếu họ tưởng niện đến c�ng đức của Phật, th� sự r�ng rợn sẽ ti�u tan. Như thế th� sự quy y Tam Bảo kh�ng phải l� v� �ch vậy. Ng�i Ưu Ba Ly hỏi: Trong Tứ Đế, th� Tam Bảo thay thế cho Đế n�o? Trong hai mươi căn, Tam Bảo thay cho căn n�o? Trong mười t�m giới, Tam Bảo thay cho giới n�o? Trong mười hai Nhập, Tam Bảo thay cho Nhập n�o? Trong năm Ấm, Tam Bảo thay cho Ấm n�o? Phật đ�p: Trong Tứ Đế th� Tam Bảo thay cho Diệt Đế v� một phần Đạo Đế. Trong hai mươi hai Căn, Tam Bảo thay cho ba Căn, tức l� Căn chưa biết, Căn biết rồi, v� Căn muốn biết. Trong mười t�m Giới, Tam Bảo thay cho � Căn Giới, � Thức Giới v� Ph�p Trần Giới. Trong mười hai Nhập, Tam Bảo thay cho � Nhập v� Ph�p Nhập. Trong năm Ấm, Tam Bảo thay cho năm Ấm v� lậu. Trong Tứ Đế, Phật Bảo thay cho một phần Đạo Đế, Ph�p Bảo thay cho Diệt Đế v� Tăng Bảo cũng thay cho một phần Đạo Đế. Trong mười hai Căn, Phật Bảo thay cho Căn muốn biết; Ph�p Bảo v� l� Diệt Đế v� vi, n�n kh�ng thay cho Căn n�o. C�n Tăng Bảo thay cho ba Căn v� lậu. Trong mười t�m Giới, Phật Bảo thay cho một phần � Căn Giới, � Thức Giới v� Ph�p Trần Giới; Ph�p Bảo thay cho một phần Ph�p Trần Giới; Tăng Bảo thay cho một phần � Căn Giới, � Thức Giới v� Ph�p Trần Giới. Trong mười hai Nhập, Phật Bảo thay cho một phần � Căn Nhập v� Ph�p Trần Nhập; Ph�p Bảo thay cho một phần Ph�p Trần Nhập, Tăng Bảo cũng thay một phần � Căn Nhập v� Ph�p Trần Nhập. Trong năm Ấm, Phật Bảo thay cho một phần năm Ấm v� lậu, Ph�p Bảo th� kh�ng thay cho năm Ấm, v� năm Ấm thuộc về Hữu vi, c�n Ph�p Bảo thuộc về V� vi. Tăng Bảo thay cho một phần năm Ấm v� lậu. Quy y Phật l� quy y Phật Th�ch Ca Văn hay quy y Phật cả ba đời? Phật trả lởi: -Quy y Phật ba đời, v� Ph�p th�n của Phật c�ng một thể, cho n�n quy y một đức Phật tức l� quy y chư Phật ở ba đời vậy. Ng�i Ưu Ba Ly hỏi: -Nếu n�i quy y chư Phật ba đời, th� tại sao c�c người c�i Trời, mỗi người đều tự xưng l� đệ tử của một đức Phật trong bảy vị Phật. Chẳng hạn, người th� nhận m�nh l� đệ tử của Phật Ca Diếp, người th� nhận m�nh l� đệ tử Phật C�u Lưu T�n v.v� Như vậy, th� chỉ n�n n�i l� quy y một đức Phật, chứ kh�ng n�n n�i l� quy y chư Phật ba đời. Phật trả lời: -Kh�ng n�n n�i thế. V� sao? V� trong Kinh Tỳ Sa M�n n�i: �Tỳ Sa M�n Thi�n Vương quy y Tam Bảo, l� quy y chư Phật ở qu� khứ, hiện tại v� vị lai�. Theo nghĩa đ� th� phải n�i l� quy y chư Phật ba đời. Ưu Ba Ly hỏi: -Nếu thế th� như c�c người c�i trời kia, đều tự nhận m�nh l� đệ tử của một đức Phật, nghĩa l� sao? Phật đ�p: -Kh�ng thể căn cứ v�o lời chư thi�n n�i m� cho l� nghĩa nhất định được. Chư thi�n nhận l� quy y một đức Phật, nhưng thật ra th� quy y chư Phật ở ba đời, song chỉ lấy một vị Phật đ� xuất thế để chứng minh th�i. Ưu Ba Ly hỏi: -Quy hướng v�o đ�u gọi l� quy y Phật? Phật đ�p: -Quy y Phật nghĩa l� quay về với c�i bản t�nh ch�n như, đầy đủ tr� tuệ c�ng đức của m�nh. Ưu Ba Ly hỏi: -Như vậy th� quy y sắc th�n hay quy y ph�p th�n? Phật trả lời: -Quy y ph�p th�n chư kh�ng quy y sắc th�n. Đừng tưởng sắc th�n l� Phật; n� chỉ l� c�i th�n hư vọng m� th�i. Ưu Ba Ly hỏi: -Nếu sắc th�n l� hư vọng, kh�ng phải Phật, th� tại sao Đề B� Đạt Đa l�m cho th�n Phật chảy m�u, lại mắc tội nghịch? Phật trả lời: -Sắc th�n tuy l� giả dối, nhưng l� chỗ sở y của Ph�p th�n, nghĩa l� ph�p th�n phải nương tựa v�o sắc th�n; cho n�n l�m hại sắc th�n tức l� l�m hại th�n Phật, v� thế m� phạm tội nghịch vậy. Ưu Ba Ly hỏi: -Nương tựa v�o đ�u gọi l� quy y Ph�p? Phật đ�p: -Đoạn trừ hết thẩy dục vọng để hướng về Niết B�n, thế gọi l� quy y Ph�p. Ưu Ba Lay hỏi: -Như thế th� quy y c�i v� dục của ch�nh m�nh hay quy y c�i v� dục của người kh�c? Phật trả lời: -Quy y c�i v� dục của m�nh v� c�i v� dục của người, gọi l� quy y Ph�p. Ưu Ba Ly hỏi: -Quy y Tăng l� quy y v�o đ�u? Phật đ�p: -Quy y Tăng l� hướng về ruộng ph�c tốt l�nh, nghĩa l� hướng tới quả vị Thanh Văn hữu học, v� v� học đầy đủ c�ng đức vậy. Thế gọi l� quy y Tăng. Ưu Ba Ly hỏi: -Thế th� quy y Tục Đế Tăng hay quy y Đệ Nhất Nghĩa Tăng? Nếu quy y Đệ Nhất Nghĩa Tăng, th� v� lẽ g� khi Phật thụ Tam Quy cho hai người l�i bu�n l� Đề Vị v� Ba Lợi, Phật lại dặn họ: �Sau n�y c� Tăng, c�c ngươi phải n�n quy y.� Sao Phật kh�ng n�i: �Đệ Nhất nghĩa Tăng thường ở thế gian, c�c ngươi phải n�n quy y?� Phật trả lời: -V� Tục Đế Tăng l� chỗ sở y của Đệ Nhất Nghĩa Tăng, cho n�n Như Lai mới n�i sau n�y c� Tăng, họ phải quy y. V� Như Lai n�i thế cũng l� v� muốn t�n trọng Tục Đế Tăng vậy. Ng�i Ưu Ba Ly hỏi: -Phật cũng l� Ph�p, Ph�p cũng l� Ph�p, m� Tăng cũng l� Ph�p, như thế chỉ c� một Ph�p, chứ c� chi sai kh�c? Phật trả lời: -Tuy l� một Ph�p, nhưng theo nghĩa m� n�i th� c� kh�c nhau. Chẳng hạn, n�i về Tam Bảo th� V� Sư Tr�, quả vị V� học v� hết thẩy c�ng đức l� Phật Bảo; Diệt Đế v� vi l� Ph�p Bảo, c�ng đức, tr� tuệ của quả vị Thanh Văn hữu học v� v� học l� Tăng Bảo. N�i về Ph�p, th� tr� v� sư v� ph�p v� học l� Phật Bảo, Diệt Đế v� vi, kh�ng phải ph�p hữu học, cũng kh�ng phải ph�p v� học, l� Ph�p Bảo, Thanh Văn học v� V� học l� Tăng Bảo. N�i về căn th� Phật l� Căn v� tri (vi), Ph�p th� kh�ng căn, Tăng l� ba Căn v� lậu. N�i về Tứ Đế th� Phật l� Đạo Đế, Ph�p l� Diệt Đế, Tăng l� một phần Đạo Đế. N�i về quả Sa M�n, th� Phật l� Sa M�n, Ph�p l� quả Sa M�n, Tăng cũng l� Sa M�n. N�i về B� La M�n th� Phật l� B� La M�n, Ph�p l� quả B� La M�n, Tăng cũng l� quả B� La M�n. N�i về Phạm Hạnh th� Phật l� Phạm Hạnh, Ph�p cũng l� Phạm Hạnh quả, Tăng cũng l� Phạm Hạnh. N�i về Nh�n quả th� Phật l� Nh�n, Ph�p Bảo l� quả, Tăng l� Nh�n, Ph�p Bảo cũng l� quả. N�i về Đạo quả th� Phật l� Đạo, Ph�p Bảo cũng l� quả, Tăng l� Đạo, Ph�p Bảo cũng l� quả. Phật lấy Ph�p l�m thầy, Phật do Ph�p sinh ra, Ph�p l� mẹ của Phật, Phật nương v�o Ph�p m� trụ. Ưu Ba Ly hỏi: -Phật lấy Ph�p l�m thầy vậy tại sao trong Tam Bảo lại kh�ng xưng Ph�p trước? Phật đ�p: -Ph�p tuy l� thầy, nhưng nếu kh�ng c� Phật th� Ph�p kh�ng được mở rộng, bởi thế thường n�i: �Đạo do người mở mang�, cho n�n Phật đứng đầu Tam Bảo l� thế. L�c bấy giờ Ng�i Ưu Ba Ly lại hỏi Phật rằng: �Bạch Thế T�n, nếu khi thụ Tam Quy, xưng Ph�p Bảo trước rồi sau mới xưng Phật, c� được kh�ng?� Phật trả lời: -Nếu người kh�ng hiểu biết, đọc kh�ng theo thứ tự, họ kh�ng mắc tội, cũng th�nh Tam Quy được. Nhưng nếu người hiểu biết, m� cố t�nh đọc sai thứ lớp th� phải mắc tội, v� kh�ng thể th�nh được Tam Quy. Ưu Ba Ly hỏi: -Nếu chỉ xưng Phật v� Ph�p, m� kh�ng xưng Tăng, c� th�nh Tam Quy kh�ng? Hoặc xưng Ph�p v� Tăng m� kh�ng xưng Phật, c� th�nh Tam Quy kh�ng? Hay chỉ xưng Phật v� Tăng m� kh�ng xưng Ph�p, c� th�nh Tam Quy kh�ng? Phật đ�p: -Tất cả đều kh�ng th�nh Tam Quy, v� kh�ng đủ Tam Bảo. Ưu B� Ly hỏi: -Nếu kh�ng thụ Tam Quy m� thụ ngay Ngũ giới, c� được kh�ng? Hoặc kh�ng thụ Tam Quy m� thụ ngay B�t giới, c� th�nh kh�ng? Hay kh�ng thụ Tam Quy c� được thụ Thập giới kh�ng? Nếu kh�ng bạch Tứ Yết Ma, c� được thụ giới Cụ T�c kh�ng? Phật trả lời: -Hết thảy đều kh�ng được. Nếu muốn thụ Ngũ giới, trước phải thụ Tam Quy. Thụ Tam Quy, xong mới được thụ Ngũ giới. Sở dĩ phải n�i t�n của năm giới, l� v� muốn cho người thụ biết r� t�n c�c giới, cũng như bạch bốn lần Yết Ma rồi mới được thụ giới Cụ T�c. C�n phải n�i đến bốn y, bốn đọa v� mười ba tăng t�n, cũng l� v� muốn cho người thụ giới r� vậy. Thụ Tam Quy xong, n�i đến giới s�t, v.v�bấy giờ mới được giới. Nếu một giới giữ được th� năm giới cũng c� thể giữ được, bởi thế n�i một giới m� gồm được cả năm giới. Hơn nữa, trong năm giới ph�n biệt r� r�ng, n�n tự � ph�t nguyện thụ cả năm giới. N�i thụ năm giới rồi sau được giới, song trong tất cả thuyết n�i tr�n, đều n�n phải thụ Tam Quy rồi mới thụ ngũ giới, như thế mới đ�ng nghĩa. Ưu Ba Ly hỏi: -Như một người Ưu B� Tắc, trước đ� thụ Tam Quy rồi sau nếu muốn thụ năm giới, t�m giới hoặc mười giới, th� c� cần phải thụ lại Tam Quy nữa kh�ng? Phật đ�p: -Kh�ng cần phải thụ tam Quy nữa cũng được c�c giới, v� trước đ� thụ Tam Quy rồi. Ưu Ba Ly hỏi: -Nếu trước kh�ng thụ Tam Quy m� bạch ngay Tứ Yết Ma, th� c� được giới Cụ T�c kh�ng? Phật đ�p: -Nếu thụ năm giới, t�m giới v� mười giới, th� trước cần phải thụ Tam Quy rồi sau mới thụ c�c giới đ�, th� mới th�nh giới. Nhưng nếu thụ giới Cụ T�c th� cần phải bạch Tứ Yết Ma mới th�nh giới, chứ kh�ng cần phải thụ Tam Quy trước. L� v� c�ng đức của giới Cụ T�c rất s�u dầy, nếu kh�ng nhờ nhiều duy�n sức kh�c th� kh�ng th�nh được giới. Cho n�n Tam Quy kh�ng đủ m� phải c� ba vị H�a Thượng v� bảy vị t�n chứng, bạch Tứ Yết Ma mới th�nh được giới Cụ T�c vậy. C�n như năm giới, t�m giới v� mười giới �t c�ng đức, cho n�n nếu thụ Tam Quy l� được th�nh giới, kh�ng cần nhiều duy�n sức kh�c như giới Cụ T�c. Ưu Ba Ly hỏi: -Tại sao khi thụ giới Cụ T�c rồi chỉ n�i đến bốn tội v� mười ba tội tăng t�n, m� kh�ng n�i đến c�c giới kh�c? Phật đ�p: -Hai đoạn giới n�y l� những giới nặng nhất, nếu phạm một giới, kh� trở lại thanh tịnh được. Tuy c� thể trở lại thanh tịnh được nhưng c�ch s�m hối rất kh�. Người phạm giới n�y phải h�nh ph�p Ba Lợi B� Sa v� Ma Na Đỏa, sau phải đối trước hai mươi vị Tăng m� s�m hối mới được thanh tịnh. Những giới đ� rất kh� giữ, c�n c�c giới kh�c th� dễ giữ, cho n�n kh�ng cần n�i. Bởi thế chỉ n�i đến hai đoạn Tứ đọa v� Thập Tam Tăng T�n, m� kh�ng n�i đến những đoạn kh�c. Ưu Ba Ly hỏi: -Giới Ba La Đề Mộc Xoa n�y l� V� lậu giới hay Thiền giới? Phật đ�p: -Kh�ng phải V� lậu giới, cũng kh�ng phải Thiền giới. Nếu c� Phật ra đời th� mới c� giới Ba La Đề Mộc xoa, nếu kh�ng c� Phật ra đời th� kh�ng c�. Nhưng Thiền giới v� V� lậu giới, th� d� c� Phật ra đời hay kh�ng, l�c n�o cũng c� cả. Giới Ba La Đề Mộc Xoa phải do người dạy, c�n Thiền giới v� V� l�u giới kh�ng do người dạy. Giới Ba La Đề Mộc Xoa phải c� người truyền, c�n Thiền giới v� V� lậu giới kh�ng cần người truyền. Bất luận l�c ngủ hay thức, t�m thiện, t�m �c, hay t�m kh�ng thiện kh�ng �c, l�c n�o cũng c� giới Ba La Đề Mộc Xoa, nhưng Thiền giới v� V� lậu giới th� chỉ t�m Thiền định v� t�m v� lậu mới c�, ngo�i ra trong c�c t�m vọng niệm th� kh�ng c�. Giới Ba La Đề Mộc Xoa chỉ ở c�i người mới c�, nhưng Thiền giới v� V� lậu giới th� cả c�i người v� c�i trời đều c�. Giới Ba La Đề Mộc Xoa chỉ c� ở c�i Dục, c�n giới V� lậu v� Thiền giới th� ở c�i Dục cũng như c�i Sắc, đều th�nh tựu cả. Giới Ba La Đề Mộc Xoa chỉ đệ tử Phật mới c�, nhưng Thiền giới th� kh�ng những đệ tử Phật mới c�, m� cả đệ tử của ngoại đạo cũng c�. Ưu Ba Ly hỏi: -Trong năm giới của Ưu B� Tắc, th� giới n�o l� t�nh tội, giới n�o l� tội cấm? Phật trả lời: -Bốn giới: S�t sinh, trộm cắp, t� d�m v� n�i dối l� t�nh tội, c�n giới uống rượu l� tội cấm. V� uống rượu m� c� thể phạm bốn giới kia, cho n�n đặt th�nh giới thứ năm. Uống rượu l� nguồn gốc của sự bu�ng lung, d�ng dỡ, c� thể dễ phạm v�o bốn giới kh�c. Như trong thời đức Phật Ca Diếp, c� một người Ưu B� Tắc, v� say rượu m� phạm giam với vợ người kh�c, bắt g� của người ta m� giết, đến khi người ta hỏi tại sao, th� lại chối l� kh�ng l�m g� cả. V� say rượu, c� thể trong một l�c ph� cả bốn giới. Lại v� say rượu, c� thể g�y n�n bốn tội nghịch nữa, duy c� tội ph� h�a hợp Tăng l� kh�ng thể g�y được m� th�i. Tuy kh�ng phải l� t�c nghiệp, nhưng vẫn phải chịu quả b�o cuồng loạn, v� uống rượu, n�n t�m hồn trở n�n m� man, rối loạn, cũng như người đi�n. Lại cũng v� say rượu m� bỏ mất ch�nh nghiệp như: Ngồi thiền, tụng kinh hoặc gi�p đỡ c�ng việc trong ch�ng. Do đ�, uống rượu tuy kh�ng phải l� t�nh tội, nhưng cũng kh�ng kh�c g� t�nh tội. Ng�i Ưu B� Ly lại hỏi Phật rằng: -Trong năm giới của Ưu B� Tắc th� chỉ đối với ch�ng sinh mới l� giới cấm, kh�ng được phạm, hay đối với c�c lo�i kh�ng phải l� ch�ng sinh, như Thi�n, Long, Quỷ, Thần v.v�cũng l� giới cấm kh�ng được phạm? Lại nữa, đối với ch�ng sinh c� thể giết hại, c� thể trộm cướp, c� thể t� d�m, c� thể n�i dối, th� mới l� giới cấm, kh�ng được phạm. C�n đối với Thi�n, Long, Quỷ thần, kh�ng phải l� ch�ng sinh, kh�ng thể s�t hại, kh�ng thể trộm cướp, kh�ng thể t� d�m, kh�ng thể n�i dối, cũng l� giới cấm, kh�ng được phạm sao? Phật trả lời: -Đối với ch�ng sinh, th� c� bốn giới đầu, đối với lo�i kh�ng phải ch�ng sinh, th� c� giới cấm thứ năm. Nhưng, nếu n�i rộng ra, th� d� ch�ng sinh c� thể giết hại, kh�ng thể giết hại, c� thể trộm cướp, kh�ng thể trộm cướp, c� thể t� d�m, kh�ng thể t� d�m, c� thể n�i dối, kh�ng thể n�i dối, hết thảy đều c� giới cấm, kh�ng được phạm. Dưới từ địa ngục A Tỳ, tr�n từ c�i trời Phi Phi Tưởng, v� trong ba ng�n đại thi�n thế giới, cho đến Như Lai, hết thảy mọi lo�i c� sinh mệnh, đều c� giới cấm, kh�ng được phạm, v� ngay l�c thụ giới, tất cả đều kh�ng được s�t hại, kh�ng được trộm cướp, kh�ng được t� d�m, kh�ng được n�i dối. Bởi vậy, hết thảy ch�ng sinh đều c� giới cấm. Cho n�n, ph�m thụ giới ph�p, trước phải n�i c�c giới cho người ta nghe, chỉ b�y, giải th�ch cho người ta hiểu, để lượng sức m�nh xem c� l�nh thụ được kh�ng, nếu được họ sẽ sinh l�ng khao kh�t, do đ� mới ph�t t�m tinh tiến m� tu tr�. C�n ph�p thụ giới, th� tất cả ch�ng sinh đều c� bốn giới, v� bốn giới n�y lại kh�c nhau, n�n th�nh mười hai giới. Chẳng hạn, kh�ng được giết hại, kh�ng được trộm cướp, kh�ng được t� d�m, kh�ng được n�i dối, m� nếu phạm v�o bốn giới đ�, đều do ba cớ: Một l� v� tham, hai l� v� s�n, ba l� v� si. Như vậy th� ai ai cũng c� mười hai điều �c v� nếu l�m tr�i lại với mười hai điều �c ấy, th� th�nh được mười hai giới thiện. Hết thảy mọi lo�i ch�ng sinh đều như thế, v� thử một trăm vạn hay ng�n vạn vị A La H�n được v�o Niết B�n, th� từ vị La H�n đầu t�n cho đến vị La H�n cuối c�ng, đều do c�ng đức tr� giới m� được th�nh tựu đạo quả. Nhưng đừng tưởng rằng c�c vị La h�n đ� chứng quả th� c�c giới cũng kh�ng c�n nữa đ�u. Chẳng hạn đ� thụ giới �kh�ng uống rượu� th� trọn đời kh�ng uống rượu, v� khi thụ giới đ� ph�t nguyện, d� khắp trong ba ngh�n thế giới c� c�c thứ rượu, cũng kh�ng bao giờ uống nữa. Giả sử kh�ng c�n ai l�m rượu chăng nữa, th� giới do vẫn thường được tr�, m� kh�ng bị bỏ mất vậy. Ng�i Ưu B� Ly hỏi: -Một người trước khi thụ giới, đối với hết thảy nữ nh�n, kh�ng phạm giới d�m, nhưng sau lại lấy vợ, th� c� phạm giới d�m kh�ng? Phật đ�p: -Kh�ng phạm. L� v� đối với tất cả nữ nh�n, kh�ng được t� d�m, nhưng đ�y l� vợ m�nh, th� kh�ng phải t� d�m, n�n kh�ng phạm giới đ�. Lấy nghĩa ấy m� suy ra, th� tất cả đều thế. T�m giới, mười giới, Ch�ng sinh hay Thi�n Long, Quỷ thần được giới cũng thế. Trong hai trăm năm mươi giới, th� hết thẩy ch�ng sinh đều được bảy giới. Trong bảy giới n�y, ph�n biệt về nghĩa, th� c� hai mươi mốt giới. Th� dụ: Ch�ng sinh n�o th�n tạo ba điều �c, v� miệng tạo bốn, th�nh bảy điều �c, th� khi tạo những điều �c đ� phải c� đủ ba yếu tố: Một l� v� tham, hai l� v� s�n, v� ba l� v� si m� tạo. Do ba yếu tố đ� m� g�y n�n bảy điều �c, cho n�n ba bảy th�nh hai mươi mốt giới �c. Nếu l�m tr�i lại hai mươi mốt giới �c ấy th� th�nh được hai mươi mối giới thiện. Một ch�ng sinh được hai mươi mốt giới tướng như thế th� hết thẩy ch�ng sinh kh�c cũng vậy. Lấy đ� m� suy, th� trong một l�c c� thể được v� lượng giới, nhưng kh�ng thể phạm hết c�c giới trong một l�c, song c� thể xả tất cả giới trong một l�c. N�i về ph�p ph� giới, nếu ph� bốn giới nặng, th� kể như mất giới, nếu ph� giới rồi, sau thụ lại, cũng kh�ng được giới. Chẳng hạn như đ� ph� một giới nặng trong B�t trai giới, sau lại thụ t�m giới, năm giới, mười giới, hoặc hai trăm năm mươi giới, thiền giới v� giới v� lậu, hết thẩy đều kh�ng được. Nếu trong năm giới m� ph� hết bốn giới nặng rồi, sau c� thụ t�m giới, mười giới, giới Cụ T�c, giới v� lậu hay thiền giới, đều kh�ng th�nh giới. Nếu ph� cả năm giới rồi, muốn xả năm giới để thụ mười giới, th� lại kh�ng thể được nữa. Nếu đ� ph� v� xả năm giới, t�m giới, mười giới, Cụ T�c giới, V� lậu giới v� Thiền giới, hết thẩy đều kh�ng được. Nếu đ� ph� những giới nặng trong mười giới v� giới Cụ T�c, muốn được giới lại n�n mới xả giới để thụ lại, th� cũng như trong năm giới đ� n�i ở tr�n, nghĩa l� kh�ng được. Ng�i Ưu Ba Ly hỏi: -Thiền giới, V� lậu giới v� Ba La Đề Mọc Xoa, trong ba giới đ� th� giới n�o hơn hết? Phật đ�p: -Ba La Đề Mộc Xoa hơn hết. L� v� nếu Phật c� ra đời th� mới c� giới n�y c�n Thiền giới v� V� lậu giới th� thời n�o cũng c�. Chỉ c� lo�i người mới được thụ tr� Ba La Đề Mộc Xoa giới, c�n Thiền giới v� V� lậu giới th� người cũng như trời đều được cả. Đối với hết thẩy ch�ng sinh, phải sinh l�ng thương x�t, mới được thụ Ba La Đề Mộc Xoa giới, c�n Thiền giới v� V� lậu giới th� kh�ng do l�ng từ bi cũng được. Sở dĩ duy tr� được Phật ph�p, l� nhờ c� Thất ch�ng, đạo quả Tam Thừa c�n m�i ở thế gian, kh�ng bao giờ dứt, đều l� nhờ lấy Ba La Đề Mộc Xoa l�m gốc. Thiền giới, V� lậu giới th� kh�ng thế, cho n�n trong ba c�i Ba La Đề Mộc Xoa giới t�n qu� hơn hết. Khi sắp thụ giới, bạch Tứ Yết Ma rồi, l� giới tướng đ� th�nh tựu. Một mối nghĩ về giới tướng l�c ban đầu gọi l� thiện nghiệp, cũng gọi l� đạo nghiệp. Nhưng nếu c� một niệm ban đầu rồi, sau mới sinh giới tướng, th� chỉ l� thiện nghiệp th�i, chứ chưa phải l� đạo nghiệp. L� v� một niệm về giới tướng l�c đầu, c� đầy đủ hai phần �tư� v� �nguyện� v� v� thế n�n gọi l� �Tư� đạo nghiệp. Trước lấy giới l�m nh�n, sau giới tướng tự nhi�n ph�t sinh, cho n�n gọi l� thiện nghiệp m� kh�ng phải l� đạo nghiệp. Chẳng hạn như một niệm về giới đầu ti�n, c� �giới tướng�, �giới t�nh� rồi sau lần lượt sinh ra c�c giới, nhưng chỉ c� giới t�nh m� kh�ng c� giới tướng, cho n�n một niệm về giới l�c đầu, cũng gọi l� giới, cũng gọi l� hạnh l�nh, hoặc gọi l� luật nghi. Sau đ�, c�c giới tiếp tục ph�t sinh, th� cũng theo nghĩa ấy. Ưu Ba Ly lại hỏi Phật: -Trong ba đời, th� đời n�o được giới? Phật trả lời: -Ở hiện tại, chỉ một niệm l� được giới, c�n qu� khứ v� vị lai l� ph�p, chứ kh�ng phải ch�ng sinh, cho n�n kh�ng được giới, hiện tại một niệm l� ch�ng sinh, cho n�n được giới. Ưu Ba Ly hỏi: -Vậy th� ở trong t�m thiện m� được giới, hay trong t�m bất thiện, hoặc trong t�m v� k�, hay trong c�i v� t�m m� được giới? Phật đ�p: -Trong hết thảy c�c thứ t�m ấy đều được cả. Trước hết phải lấy thiện t�m m� l�m lễ Tăng, thỉnh cầu thầy H�a Thượng, xin thụ đại giới, quỳ gối chấp tay, bạch Tứ Yết Ma xong, thiện t�m vẫn tiếp tục, đến khi giới tướng được th�nh tựu, như thế gọi l� trong thiện t�m m� được giới. Nếu l�c đầu lần lượt theo c�c ph�p, thường sinh thiện t�m m� nghe lời truyền giới, nhưng đến khi bạch Tứ Yết Ma, th� lại ph�t khởi t�m tham dục, t�m s�n hận v� c�c niệm bất thiện, nếu trong l�c ấy, m� th�nh tựu c�c giới tướng, th� gọi l� trong t�m bất thiện m� được giới, l� v� phải nhờ sức thiện t�m mới được giới chứ kh�ng phải nhờ sức t�m bất thiện vậy. Nếu l�c đầu, lấy thiện t�m m� nghe lời giảng dạy về giới luật, nhưng khi bạch Tứ Yết Ma lại buồn ngủ, v� nếu trong l�c ngủ ấy m� sinh c�c giới tướng, th� gọi l� trong t�m v� k� m� được giới. Nếu l�c đầu lấy t�m thiện m� nghe lời truyền giới, nhưng đến khi bạch Tứ Yết Ma lại v�o định Diệt Tận, nếu ngay l�c đ� m� th�nh tựu c�c giới tướng, th� gọi l� trong c�c v� t�m m� được giới vậy. Ng�i Ưu B� Ly lại hỏi Phật: -Nếu người tại gia kh�ng thụ năm giới m� khi xuất gia, thụ ngay mười giới như thế c� th�nh giới kh�ng? Phật trả lời: -Nếu như thế th� một l�c được hai loại giới: Được giới Ưu B� Tắc v� được giới Sa Di. Nếu kh�ng thụ năm giới, mười giới, m� thụ ngay hai trăm năm mươi giới, th� một l�c được ba loại giới. Ưu Ba Ly lại hỏi: -Nếu thụ hai trăm năm mươi giới m� đồng thời được ba loại giới, th� h� tất phải theo thứ lớp trước thụ năm giới, kế thụ mười giới rồi mới thụ hai trăm năm mươi giới? Phật đ�p: -Tuy c� thể đồng thời được ba loại giới đấy, nhưng muốn được thấm nhuần Phật ph�p, tất phải theo thứ lớp, trước thụ năm giới để điều phục lấy m�nh, khiến cho l�ng tin tăng dần, kế thụ mười giới rồi, thiện căn c�ng th�m s�u, sau mới thụ hai trăm năm mươi giới. Nếu theo thứ lớp như thế, th� th�m nhiễm được Phật ph�p, l�ng tin vững bền, kh� c� thể tho�i chuyển, cũng như đi v�o bể lớn, dần dần tới chỗ thật s�u, v�o bể Phật ph�p, cũng lại như thế. Nếu một l�c m� thụ ngay hai trăm năm mươi giới, th� kh�ng những đ� mất thứ lớp m� lại c�n ph� uy nghi nữa. Hơn nữa, cũng c� người chỉ thụ năm giới m� được đạo quả, cũng c� người do thụ mười giới m� được đạo quả. Bởi những sự kh�c nhau ấy, cho n�n Như Lai mới đặt ra thứ tự. Nếu trước thụ năm giới, kế thụ mười giới, th� trong l�c thụ mười giới cũng th�nh tựu hai loại giới, nghĩa l� năm giới, v� mười giới. Thụ mười giới rồi, sau thụ đến hai trăm năm mươi giới, th� trong l�c thụ hai trăm năm mươi giới, cũng th�nh tựu được ba loại giới, nghĩa l� ngũ giới, thập giới, v� Cụ t�c giới. Như trong ph�p thụ giới của bảy ch�ng, th� duy chỉ c� giới bạch Tứ Yết Ma l� phải lần lượt ba thời mới được giới, c�n s�u ch�ng kh�c th� chỉ thụ một thời cũng được giới chứ kh�ng cần phải theo thứ lớp ba thời. Nếu một l�c thụ được ba loại giới, khi muốn xả giới, nếu n�i rằng: �T�i l� Sa Di, kh�ng phải Tỷ Khưu�, th� mất giới Cụ T�c, chỉ c�n hai loại giới. Nghĩa l� ngũ giới v� thập giới. Nếu n�i rằng: �T�i l� Ưu B� Tắc kh�ng phải Sa Di�, th� mất mười giới, chỉ c�n năm giới. Nếu n�i rằng: �T�i xả hết c�c giới tại gia, xuất gia. T�i chỉ l� Ưu B� Tắc Quy y m� th�i�, th� đồng thời mất hết ba loại giới, nhưng Tam Quy vẫn c�n. Ng�i Ưu Ba Ly hỏi: -Nếu khi thụ giới, theo thứ lớp được ba loại giới, th� khi xả giới cũng theo thứ tự: Chẳng hạn trước đ� thụ giới Ưu B� Tắc, sau xuất gia thụ thập giới, c� phải xả ngũ giới, trước kh�ng? Phật trả lời: -Kh�ng phải xả, chỉ mất danh Ưu B� Tắc v� tại gia, chứ kh�ng mất ngũ giới. Mất danh Ưu B� Tắc, được danh Sa Di, mất thứ lớp tại gia, được thứ lớp xuất gia. Ưu B� Ly hỏi: -Sa Di khi thụ giới Cụ T�c, c� mất thập giới v� ngũ giới kh�ng? Phật đ�p: -Chỉ mất danh v� thứ lớp, chứ kh�ng mất giới. Mất danh Sa Di, được danh Tỷ Khưu; mất danh thứ lớp Sa Di, được thứ lớp Tỷ Khưu, trước, sau vẫn l� ba loại giới, nhưng t�y thời m� thay đổi t�n gọi. Cũng như l� c�y, m�a xu�n, m�a hạ th� xanh, m�a thu th� v�ng, m�a đ�ng th� trắng, m�u sắc c� kh�c những l� c�y vẫn một. Giới cũng như thế, thường l� một giới, nhưng t�y thời m� c� những t�n gọi kh�c nhau. Hay cũng như sữa để l�u th�nh v�ng sữa v� sau th�nh sữa đặc, t�y thời c� kh�c, nhưng vẫn l� sữa. Giới cũng vậy, tuy c� ba loại kh�c nhau, nhưng giới vẫn l� một. Ưu Ba Ly lại hỏi Phật rằng: -Ph�m thụ giới Ưu B� Tắc, nếu người kh�ng đủ sức thụ cả năm giới, m� chỉ thụ một giới, hai giới, hay bốn giới th�i, như thế c� được kh�ng? Phật trả lời: -Kh�ng được. Ưu Ba Ly lại hỏi: -Nếu kh�ng được, th� tại sao lại c� Kinh n�i �Thiểu phận Ưu B� Tắc�, �Đa phận Ưu B� Tắc�, l� thế n�o? Phật đ�p: -N�i như thế l� để minh định c�i c�ng đức tr� giới nhiều hay �t, chứ kh�ng phải n�i c�i ph�p thụ giới như thế được. Ưu Ba Ly lại hỏi Phật: -Năm giới chỉ thụ tr� trong một ng�y, hai ng�y hay mười ng�y, như thế c� được kh�ng? Phật trả lời: -Kh�ng được. Phật đặt ra giới, đều c� hạn định, nếu thụ năm giới, phải giữ trọn đời; nếu thụ t�m giới, phải tr� một ng�y, một đ�m, bởi thế kh�ng được. -Ph�m giới bạch Tứ Yết Ma, đều c� thượng, trung, hạ. Năm giới l� giới hạ phẩm; mười giới l� giới trung phẩm, hai trăm năm mươi giới l� giới thượng phẩm. Trong năm giới, cũng c� ba phẩm, nếu ph�t t�m nhỏ m� thụ giới, th� được hạ phẩm; nếu ph�t t�m vừa m� thụ giới, th� được giới trung phẩm; nếu ph�t t�m lớn m� thụ giới, th� được giới thượng phẩm; mười giới, hai tăm năm mươi giới đều c� ba phẩm, cũng như trong năm giới n�i tr�n. Nếu ph�t t�m nhỏ m� được năm giới rồi, sau ph�t t�m vừa hay t�m lớn m� thụ mười giới, th� trước cũng được năm giới, chứ kh�ng th�m, kh�ng hơn. Từ giới thứ s�u cho đến giới �Qu� giờ kh�ng ăn� nghĩa l� ngo�i năm giới, th� gọi l� được �năm giới tăng thượng�. Nếu trước ph�t t�m nhỏ m� được năm giới, th� cũng vẫn được năm giới hạ phẩm th�i. Lại như trước ph�t t�m nhỏ m� thụ năm giới, sau ph�t t�m vừa v� t�m lớn m� thụ hai trăm năm mươi giới, th� trước cũng chỉ được năm giới, kh�ng th�m, kh�ng hơn. Ngo�i năm giới ra, c�c giới kh�c cũng thế, nếu khi thụ giới m� t�m th�m l�n, th� được giới tăng thượng. Lấy đ� m� suy, th� giới Ba La Đề Mộc Xoa kh�ng phải dễ được. Theo thứ tự m� n�i, th� năm giới l� hạ phẩm, mười giới l� trung phẩm, hai trăm năm mươi giới gọi l� thượng phẩm. Theo nghĩa đ� m� suy, th� cũng c� thể l�: Nếu ph�t t�m lớn m� thụ năm giới, th� được giới thượng phẩm; nếu ph�t t�m vừa m� thụ mười giới, th� được giới trung phẩm; nếu ph�t t�m nhỏ m� thụ hai trăm năm mươi giới th� được hạ phẩm. Căn cứ v�o đ� th� biết rằng, cứ tuỳ ở t�m, c� lớn, vừa, nhỏ, m� được giới cũng c� thượng, trung, hạ, kh�ng giống nhau, kh�ng nhất định vậy. Nếu thỉnh thầy H�a Thượng, m� trong l�c thụ mười giới, H�a Thượng kh�ng đến, th� cũng được giới. Nếu trong khi thụ mười giới, m� thầy H�a Thượng chết, hoặc biết tin đ� chết, th� thụ giới kh�ng được; nếu chết m� kh�ng biết, th� thụ giới, được giới. Nếu trong l�c bạch Tứ Yết Ma thụ giới Cụ T�c, m� thầy H�a Thượng vắng mặt, th� kh�ng được thụ giới; l� v� kh�ng đủ tăng số; nếu đủ tăng số v� c� người thay mặt cho H�a Thượng, th� được thụ giới. Ng�i Ưu Ba Ly lại hỏi Phật rằng: -Người Ưu B� Tắc thụ năm giới, c� được bu�n b�n kh�ng? Phật trả lời: -Được bu�n b�n, nhưng kh�ng được l�m năm nghề sau đ�y: 1. Kh�ng được lấy việc bu�n b�n s�c sinh l�m nghề nghiệp.Nếu trước khi thụ giới, nh� c� nu�i s�c vật, được ph�p b�n đi, nhưng kh�ng được b�n cho nh� đồ tể. 2. Kh�ng được l�m nghề bu�n b�n cung, t�n, dao, kiếm, s�ng đạn. Trước khi thụ giới, nếu c� c�c thứ đ�, th� được b�n đi. 3. Kh�ng được l�m nghề b�n rượu. Trước khi thụ giới, nếu c� rượu, th� được đem b�n. 4. Kh�ng được �p dầu, s�t hại c�n tr�ng. V� c�ch �p dầu ở nước Thi�n Tr�c v� nước Kế T�n l�: Gi� nhỏ hạt gai, đem ch�n xuống đất mấy ng�y, khi n�o sanh ra nhiều tr�ng mới đem ra �p, để được nhiều dầu. Nhưng nếu xứ n�o kh�ng l�m theo c�ch ấy, th� �p dầu kh�ng phạm giới. 5. Kh�ng được l�m nghề nhuộm năm sắc lớn, v� phải giết nhiều s�u bọ. C�ch nhuộm m�u sắc ở c�c nước Lạc Sa v.v�phải giết nhiều c�n tr�ng bởi thế cấm l�m nghề nhuộm. Ưu Ba Ly lại hỏi Phật: -Ph�p thụ �B�t quan trai�, kh�ng được ăn qu� Ngọ. Nhưng kh�ng ăn qu� Ngọ l� giới thứ ch�n, vậy tại sao kh�ng n�i l� �Cửu quan trai�, m� gọi l� �B�t quan trai�? Phật đ�p: -Ph�m ph�p ăn chay l� lấy sự kh�ng ăn qu� Ngọ l�m thể. T�m giới c�ng gi�p đỡ cho th�nh c�i �thể� của ph�p ăn chay, gọi l� �Trai ph�p B�t Chi� cho n�n n�iT�m giới m� kh�ng gọi l� Ch�n giới vậy. Ưu Ba Ly hỏi: -Người thụ B�t quan trai giới, trong bảy ch�ng, họ thuộc ch�ng n�o? Phật trả lời: -Tuy kh�ng thụ giới trọn đời, nhưng v� họ giữ giới trong một ng�y đ�m; th� cũng c� thể gọi l� Ưu B� Tắc. Ưu Ba Ly lại hỏi: -Ngo�i bảy ch�ng ra, c� giới Ba La Đề Mộc Xoa kh�ng? Phật đ�p: -C� B�t trai giới đ�. Lấy đấy m� suy, th� nếu thụ B�t trai giới, kh�ng thuộc v�o bảy ch�ng vậy. Ph�p thụ B�t trai giới, chỉ n�i kh�ng s�t sinh trong một ng�y, một đ�m th�i, ngo�i ra kh�ng cấm. Cho n�n đừng lầm lẫn với giới tướng trọn đời. Ưu Ba Ly hỏi: -Ph�p thụ B�t trai giới, c� được thụ một l�c trong hai ng�y, ba ng�y cho đến mười ng�y kh�ng? Phật trả lời: -Phật đ� chế ra giới một ng�y, một đ�m, th� kh�ng được qu� hạn. Nếu c� sức thụ được, th� một ng�y xong rồi, lại lần lượt thụ lại, cứ như thế t�y sức nhiều hay �t, chứ đừng t�nh số ng�y. Ph�m thụ B�t trai ph�p, l� phải theo người kh�c dạy, mới được thụ. Ưu Ba Ly hỏi: -Theo người n�o m� thụ? Phật trả lời: -Theo người trong năm ch�ng xuất gia m� thụ. Đ� thụ T�m giới, m� đ�nh đập ch�ng sinh, th� kh�ng được thanh tịnh. Tuy ngay h�m thụ giới, kh�ng đ�nh đập nhưng h�m sau m� đ�nh đập ch�ng sinh, cũng kh�ng được thanh tịnh. N�i t�m lại, nếu th�n, khẩu, � l�m những việc tr�i uy nghi, tuy kh�ng phạm giới, nhưng cũng mất thanh tịnh. Nếu th�n, khẩu, thanh tịnh, nhưng t�m lại khỏi l�n những � tưởng tham dục s�n hận, v� n�o hại, th� cũng kh�ng được thanh tịnh. Nếu th�n, khẩu, � ba nghiệp đều thanh tịnh, nhưng lại kh�ng tu s�u niệm, th� cũng mất thanh tịnh. Thụ T�m giới rồi, si�ng tu s�u niệm, mới được gọi l� trai ph�p thanh tịnh. Nếu l�m đến Vua c�i Di�m Ph� Đề, gi�u c� tự tại, v�ng bạc, của b�u, kh�ng thiếu thứ g�. Tuy c� những c�ng đức như thế, nhưng nếu đem chia ra l�m mười s�u phần, th� c�ng đức của Vua Di�m Ph� Đề kh�ng bằng một phần c�ng đức giữ B�t quan trai giới được ho�n to�n thanh tịnh. Nếu người muốn thụ ph�p B�t quan trai nhưng trước khi thụ, l�m những điều ph�ng t�ng, như ham m� sắc dục, đ�n địch, ca h�t, ăn thịt uống rượu v� b�y mọi tr� vui, ph�ng t�m l�m những việc ấy rồi, sau mới thụ B�t trai giới, như thế bất luận trước sau, đều kh�ng th�nh trai giới. Nếu người trong t�m kh�ng định thụ giới B�t trai, m� l�m c�c việc ph�ng t�ng ấy, sau gặp Thiện tr� thức dạy cho, liền thụ B�t trai giới, th� bất luận trước sau, đều th�nh được trai giới. Nếu người muốn thụ B�t trai giới, m� gặp nhiều việc kh� khăn, chướng ngại, kh�ng được tự tại, nhưng sau giải quyết xong c�c việc kh� khăn, rồi thụ B�t trai giới, th� bất luận trước sau, đều th�nh trai giới. Ng�i Ưu Ba Ly hỏi: -Nếu người muốn thụ c� hạn, th� dụ chỉ thụ trai ph�p ban ng�y m� kh�ng thụ trai ph�p ban đ�m hoặc chỉ thụ trai ph�p ban đ�m m� kh�ng thụ trai ph�p ban ng�y, như thế c� được t�m giới kh�ng? Phật trả lời: -Kh�ng được. L� v� Phật đặt ra trai ph�p, cho thụ một ng�y một đ�m đ� c� hạn định như vậy, kh�ng được l�m sai. Ưu Ba Ly hỏi: -Nếu kh�ng được, th� tại sao trong luận B� C�ch n�i rằng: �Ức Nhĩở chỗ đồng kh�ng m�ng quạnh, thường thấy c�c lo�i quỷ đ�i, chịu mọi tội khổ; hoặc ban ng�y hưởng ph�c, ban đ�m chịu tội. Hoặc ban đ�m hưởng ph�c, ban ng�y phải chịu tội. Sở dĩ như thế, l� v� trước kia, khi họ l�m người, ban ng�y th� thụ giới ph�p, ban đ�m th� l�m việc �c, hoặc ban đ�m thụ giới ph�p, ban ng�y lại l�m c�c hạnh chẳng l�nh�, th� nghĩa ấy ra sao? Phật đ�p: -Ph�m l� nh�n duy�n kiếp trước, th� kh�ng thể căn cứ v�o lời n�i đ� được. Luận B� C�ch kh�ng phải l� Kinh Luật, cho n�n kh�ng thể căn cứ v�o đ� để định nghĩa c�c thực được. Điều ấy c� khi l� �ng Ca Chi�n Di�n, v� muốn độ Ức Nhĩ, m� biến hiện như thế để h�a độ Ức Nhĩ, chứ kh�ng phải sự thực. Khi thụ trai rồi nếu muốn xả trai, kh�ng cần phải cầu năm ch�ng để xả. Khi muốn ăn, chỉ cần đến n�i với một người l� h�m nay xả trai, thế l� trai đ� được xả rồi. Nếu n�i đến năm ngả, th� chỉ c� lo�i người mới được giới Ba La Đề Mộc Xoa, c�n bốn ngả kh�ng được. Chẳng hạn người c�i trời th� đắm đuối ham vui qu� n�n kh�ng được giới. Như trước kia, một h�m v� một đệ tử l�m bệnh, n�n Đại Mục Liền Li�n phải l�n cung trời Đao Lợi để t�m thầy thuốc Kỳ B� xuống chữa. Khi l�n tới nơi, th� Mục Kiền Li�n thấy c�c người c�i trời đang vui chơi trong vườn Hoan Lạc. L�c do Mục Li�n dừng lại b�n đường, nhưng kh�ng ai để � đến cả. Sau Kỳ B� ngoảnh lại tr�ng thấy Mục Li�n, liền giơ tay ch�o, rồi cưỡi xa thẳng tới. Mục Li�n tự nghĩ: �Người n�y trước kia vốn l� đệ tử của ta. Nay được hưởng ph�c b�o ở c�i trời, v� v� qu� đắm say th� vui n�n kh�ng c�n nhớ nữa�. Nghĩ xong, liền d�ng sức thần th�ng để chặn xe lại. Kỳ B� xuống xe, l�m lễ Mục Li�n. Bấy giờ Mục Li�n d�ng mọi lời để tr�ch m�c. Kỳ B� thưa rằng: �Bạch Ng�i Mục Li�n, v� trước kia ở c�i người, t�i vốn l� đệ tử của Đại Đức, bởi thế mới giơ tay ch�o hỏi, chứ Ng�i c� thấy chư thi�n l�m như thế kh�ng? Ph�m đ� sinh l�n c�i trời, t�m người n�o cũng đắm theo kho�i lạc, n�n kh�ng được tự tại, cho n�n mới thế.� Bấy giờ, Mục Li�n hỏi Kỳ B� rằng: -T�i c� người đệ tử l�m bệnh, n�n chữa theo c�ch n�o? Kỳ B� đ�p: -N�n nhịn ăn l� tốt hơn hết. Lại một h�m Mục Li�n khuy�n Vua Th�ch Đề Ho�n Nh�n, n�i rằng: �Phật ra đời kh� gặp, tai sao Ng�i kh�ng lu�n lu�n gần gũi, để c�ng d�ng v� cầu nghe ch�nh ph�p?� Vua Đế Th�ch muốn hiểu � Ng�i Mục Li�n, n�n sai một người sứ đến. Nhưng gọi hai ba lần m� người n�y kh�ng lại, v� họ c� một người vợ v� một n�ng ca kỹ, ham m� t�nh dục, n�n tuy l� người c�i trời, m� kh�ng tự cắt đứt được. Nhưng cuối c�ng, kh�ng thể dừng được m� phải đến. Khi tới nơi, Vua Đế Th�ch mới hỏi nguy�n do tại sao, th� người ấy cứ thực t�nh m� đ�p, nghĩa l� v� qu� say m� c�c th� vui, n�n kh�ng đến ngay được. Nh�n thế, Vua Đế Th�ch mới bạch Mục Li�n rằng: �Người ấy chỉ c� một vợ v� một n�ng ca kỹ, m� c�n vui chơi đắm đuối, kh�ng tự dứt được, huống nữa l� Vua C�i Trời, c� rất nhiều cung điện, v� số thi�n nữ, c�c m�n thi�n thực, trăm m�i thơm ngon, trăm ngh�n ca kỹ, ham m�, đắm đuối, nh�n về ph�a Đ�ng, qu�n mất ph�a T�y, th� tự dứt sao được? Cho n�n tuy biết rằng Phật ra đời kh� được gặp, ch�nh ph�p kh� được nghe, nhưng v� c�c lạc th� tr�i buộc, mất hết tự tại, biết l�m sao được?� Ph�m ph�p thụ giới, l� phải d�ng c�i t�m dũng m�nh, thề cắt đứt mọi duy�n, sau mới được giới. C�c người ở c�i Trời, l�ng ham đắm dục lạc th� nhiều, sức thiện t�m lại yếu ớt, th� do đ�u m� được giới? C�c lo�i ngạ quỷ th� đ�i kh�t khổ sở, th�n t�m bị thi�u đốt; c�c lo�i ở địa ngục th� chịu mọi sự h�nh phạt, đau đớn � chề, t�m � n�o loạn, cũng kh�ng nhờ đ�u m� được giới. C�n c�c lo�i s�c sinh th� nghiệp chướng s�u dầy, ngu si dốt n�t, kh�ng hiểu, kh�ng biết, n�n cũng kh�ng thể thụ được giới. Tuy c� chỗ Tịnh n�i l� Rồng cũng thụ Trai ph�p, nhưng đ� chỉ n�i về thiện t�m, nghĩa l� thụ t�m giới trong một ng�y một đ�m th� được c�ng đức thiện t�m, chứ kh�ng được t�m giới, l� v� nghiệp chướng vậy. Nếu n�i về bốn thi�n hạ, th� chỉ c� ba thi�n hạ l� Di�m Ph� Đề, C�u Gia Ni, Phất B� Đề v� những người tr�n Hải Ch�u, khoảng giữa ba thi�n hạ, l� được giới ph�p. Như ở ch�u C�u Gia Ni, th� Phật sai T�n Đầu Lư đến để truyền b� đạo ph�p, th�nh lập bốn bộ ch�ng. Ở ch�u Phất B� Đề cũng c� Tỷ Khưu thi h�nh Phật sự, v� cũng c� bốn bộ ch�ng. Duy chỉ c� Bắc C�u Lư ch�u l� kh�ng c� Phật ph�p, v� dĩ nhi�n l� kh�ng c� giới. V� ở đ�y ph�c b�o sung sướng qu�, v� con người lại ngu si, n�n kh�ng l�nh thụ được Phật ph�p. Lại nữa, c� bốn hạng người l�: Con trai, con g�i, ho�ng m�n, v� nhị căn. Trong bốn hạng ấy, chỉ c� hai hạng: Con trai, con g�i l� được giới, c�n hai hạng kia, l� ho�ng m�n v� nhị căn, th� kh�ng được giới. Nhưng trong những hạng con trai v� con g�i, nếu người n�o giết cha mẹ, giết A La H�n, l�m th�n Phật chảy m�u, ph� hoại ch�ng Tăng, l�m nhơ Tỷ Khưu ni, dứt hết căn l�nh, v� những kẻ giả mạo l�m tăng, những kẻ kh�ng thể độ, tất cả những người như thế đều kh�ng được giới. N�i rộng ra th� ph�m đ� mến chuộng Phật Ph�p, bất luận l� Trời, Rồng, Quỷ thần, hay Bắc C�u Lư ch�u, hoặc ho�ng m�n, nhị căn, tất cả nhưng lo�i phi nh�n ấy, đều được thụ Tam Quy vậy. Ưu Ba Ly hỏi: -Chư Phật ba đời, độ cho ch�ng sinh được thụ giới đều nhau hay hơn k�m nhau? Phật đ�p: -Kh�ng đều. Ph�m n�i đến giới, th� chỉ c� c�c lo�i ch�ng sinh v� phi ch�ng sinh mới được giới m� một vị Phật ra đời, độ v� số A tăng kỳ ch�ng sinh, v�o c�i V� dư Niết B�n. Đến đức Phật sau ra đời, th� hết thảy c�c ch�ng sinh ấy đều kh�ng được giới. Như thế đủ biết, chư Phật chỗ được giới, đều kh�ng giống nhau. Chẳng hạn, như Phật Ca Diếp, độ cho v� số A tăng kỳ ch�ng sinh. V�o c�i V� dư Niết B�n v� Ng�i cho hết thẩy ch�ng sinh đ� đều được giới. Nhưng đến Phật Th�ch Ca Văn, th� những ch�ng sinh ấy đều kh�ng được giới. Song hết thảy chu Phật đều c� ba việc như nhau: Một l� chứa g�p c�ng hạnh như nhau. Hai l� ph�p th�n như nhau. Ba l� độ ch�ng sinh như nhau. Hết thẩy chư Phật đều đ� tu hạnh Bồ T�t qua ba A tăng kỳ kiếp, đều đ� đầy đủ �Năm phần ph�p th�n�, �Mười lực�, �Tứ v� sở �y�, �Mười t�m ph�p bất cộng�, v� cũng đ� độ cho v� số A tăng kỳ ch�ng sinh v�o c�i V� dư Niết B�n. Ưu Ba Ly hỏi: -Trong kinh thường n�i, một đức Phật ra đời, độ cho ch�n mươi na do tha ch�ng sinh v�o V� dư Niết B�n, nay lại n�i v� số A tăng kỳ ch�ng sinh, l� nghĩa thế n�o? Phật trả lời: -Trong kinh n�i, một Phật ra đời, độ ch�n mươi na do tha ch�ng sinh, l� chỉ n�i nhờ Phật m� từng ấy ch�ng sinh được độ. C�n c� những ch�ng sinh, hoặc nhờ Phật m� được độ, hoặc nhờ c�c đệ tử của Phật m� được độ, hay nhờ gi�o ph�p của Phật m� được độ. Cho n�n n�i ch�n mươi na do tha ch�ng sinh l� chỉ do nhờ ch�nh Phật m� được độ. N�i t�m lại, hoặc nhờ Phật, nhờ đệ tử hay nhờ gi�o ph�p m� v� số A tăng kỳ ch�ng sinh đ� được độ v�o c�i V� dư Niết B�n. Chư Phật ba đời đều c� ba việc giống nhau, nhưng c�ch độ sinh đắc giới th� kh�c nhau vậy. Ưu Ba Ly hỏi: -C�c lo�i ch�ng sinh v� phi ch�ng sinh đều được thụ �c luật nghi giới kh�ng? Phật đ�p: -chỉ c� ch�ng sinh mới được thụ �c luật nghi giới, c�n phi ch�ng sinh kh�ng được thụ. N�i một c�ch kh�c, chỉ c� c�c lo�i c� thể giết hại, được thụ �c giới, c�n lo�i kh�ng thể giết hại, th� kh�ng được thụ, nhưng cũng c� thể n�i, ch�ng sinh hay s�t hại hay ch�ng sinh kh�ng thể giết, đều được thụ �c giới. Chẳng hạn, như người đồ tể giết d�, thường mang l�ng giết ch�c. � l�c n�o cũng nghĩa đến việc giết d�, giả sử c� người ở c�i nh�n hay c�i thi�n, kh�ng l�m nghề giết ch�c, nhưng v� phải lưu chuyển trong v�ng thụ sinh, cũng c� khi phải đọa l�m kiếp d�. Cho n�n hết thảy ch�ng sinh đều c� thể thụ �c giới. Trong mười hai �c luật nghi cũng vậy. Mười hai �c luật nghi l�: 1. Nghề đồ tể 2. Nghề b�n nem 3. Nghề nu�i heo 4. Nu�i g� 5. Bắt c� 6. Săn bắn 7. Bẫy chim 8. Bắt trăng 9. Bẫy rồng 10. L�m nghề coi ngục 11. L�m giặc 12. L�m nghề đ�nh giặc mướn Đ� l� mười hai nghề �c luật nghi. Như người l�m nghề nu�i tằm cũng l� người kh�ng xa l�a được �c luật nghi. C� ba thời xả �c Luật nghi giới: Một l� l�c chết, hai l� l�c thụ luật nghi giới, ba l� l�c thụ Tam Quy. Thời thứ nhất bỏ được �c giới, thời thứ hai v� thứ ba th� được gọi l� Thiện giới. Ưu Ba Ly hỏi: -Khi người ta l�m �c giới, th� l�c n�o xả thiện giới m� được �c giới? Phật đ�p: -Lần đầu ti�n n�i: �T�i l� người đồ tể�, th� bỏ mất thiện giới. Lần thứ hai, thứ ba n�i: �T�i l� người đồ tể�, liền được �c giới. N�i c�ch kh�c, t�y l�c bỏ thiện giới m� được �c giới. Nếu người tu thiện giới, tuy chưa n�i m�nh l� đồ tể, nhưng v� tham lợi, c�ng với đồ tể l�m việc giết hại, th� l�c ấy cũng phạm thiện giới rồi. Muốn bỏ thiện giới m� cầu �c giới, th� chỉ tự m�nh ph�t thệ l� được, chứ kh�ng cần theo người kh�c dạy cho. Nếu muốn thụ �c luật nghi giới trong một ng�y, một đ�m, cho đến mười ng�y, hoặc một năm, hai năm cứ t�y theo chỗ t�m m�nh muốn l�u hay ch�ng, th� đều được cả, l� v� c�c ph�p �c thuận theo d�ng sinh tử, cho n�n cứ t�y theo việc l�m l� được, chứ kh�ng như thiện luật nghi giới. Quyển Thứ Bảy 09: PHẨM TH�N CẬN THỨ CH�N Phật n�i: C�c bậc đại Bồ T�t biết ơn, b�o ơn, tu c�c phương tiện, l�m lợi �ch ch�ng sinh, phải n�n t�y thời th�ch nghi m� hiển b�y Phật ph�p. Bấy giờ Phật bảo c�c vị Bồ T�t rằng: -N�y c�c Thiện nam tử! C�ch đ�y đ� l�u, c� một vị Phật ra đời, hiệu l� V� �y Vương, Như Lai, Ứng C�ng, Ch�nh Biến Tri, Minh H�nh T�c, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, V� Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thi�n Nh�n Sư, Phật Thế T�n. Ng�i ra đời để tiếp dẫn cho những kẻ c� duy�n với Phật ph�p, v� khi độ hết những người c� duy�n rồi Ng�i liền v�o Niết B�n. Sau khi Ng�i nhập diệt, trong thời Ch�nh Ph�p, c� người B� La M�n, hết sức th�ng minh, thụ tr� năm giới, ủng hộ Phật ph�p. Một h�m người B� La M�n, nh�n c� duy�n sự, phải đi đến một nước kh�c, m� con đường n�y, lại c� nhiều giặc cướp. C�ng đi với người B� La M�n, c�n c� năm trăm người nữa. Khi đến qu�ng đường kh� khăn, họ liền tạ tr� lại. Nơi đ�y thường c� một bọn cướp gồm năm trăm người, ẩn n�p để cướp giật những kh�ch bộ h�nh. Khi thấy bọn người B� La M�n dừng lại, t�n tướng cướp liền mật sai một người đi d� x�t rồi hẹn giờ c�ng x�ng ra. Nhưng trong đ�m cướp ấy lại c� một người, trước kia l� bạn th�n với người B� La M�n, v� v� chỗ th�n thiện, n�n mới đến trước bảo người B� La M�n rằng: ��ng bạn n�n biết, canh một, đ�m nay sẽ c� cướp đến. T�i sợ l�c đ� lộn xộn, sẽ l�m phương tổn đến �ng, n�n mới đến trước b�o cho �ng hay. Vậy �ng n�n t�m c�ch một m�nh l�nh xa đi, đừng để c�c bạn �ng biết�. Nghe xong, người B� La M�n nghẹn ng�o, đau đớn. Muốn đem việc đ� n�i cho mọi người đồng h�nh biết, nhưng lại sợ họ giết hại người kia. Nếu họ giết hại, họ sẽ phải đọa v�o ba đường �c, chịu khổ v� c�ng. M� nếu cứ im đi, th� bọn cướp sẽ hại đồng bạn. Nếu bọn cướp giết hại những người đồng h�nh, ch�ng cũng sẽ phải sa v�o ba ngả �c, chịu c�c tội khổ. Thật l� kh� nghĩ! Sau một l�c ph�n v�n, người B� La M�n tự quyết định rằng: �Ta phải d�ng phương tiện l�m lợi �ch cho ch�ng sinh, d� phải đọa v�o ba đường �c, cũng l� v� ch�ng sinh m� chịu khổ, chứ kh�ng phải v� bản th�n.� Nghĩ xong, người B� La M�n liền cầm dao giết người kia đi, khiến c�c bạn đồng h�nh đều được b�nh an. Khi ấy, mọi người sửng sốt, đồng thanh hỏi rằng: �Xưa nay, �ng vốn l� người cao qu�, hiền lương, tại sao h�m nay �ng lại l�m một việc cực �c như vậy? L�c đ� ,người B� La M�n quỳ gối chắp tay, l�ng sinh hổ thẹn, n�i rằng: -Lẽ ra t�i kh�ng được l�m �c, nhưng v� lợi �ch của ch�ng sinh, v� của c�c bạn, m� h�m nay t�i phải giết người. Đồng bạn lại hỏi: -�ng tự � giết người, chứ c� lợi lạc g� cho ch�ng t�i đ�u? Người B� La M�n n�i: -Đ�y l� một t�n cướp, định mưu hại c�c bạn. V� c�c bạn m� t�i phải giết y, để c�c bạn được b�nh an trở về. C�n tội khổ phải đọa địa ngục, t�i sẽ xin chịu. Bấy giờ năm trăm người, vừa mừng vừa sợ, đồng thanh n�i rằng: Ở đời kh�ng g� hơn mệnh sống, v� kh�ng g� đ�ng sợ hơn c�i chết. Thế n�n, hết thảy ch�ng sinh đều sẵn s�ng bỏ cả v�ng bạc, của b�u, cho đến quốc th�nh, th� tử, hoặc cơm ăn, �o mặc để đổi lấy mệnh sống. N�i xong, liền tự nghĩ rằng: �Người B� La M�n n�y, v� l�m lợi �ch cho ch�ng sinh, đ� kh�ng sợ c�c nỗi thống khổ trong ba đường dữ. Ng�y nay ch�ng ta n�n ghi nhớ trọng �n v� sẽ phải b�o đền trọng �n ấy.� Nghĩ thế rồi, tất cả đều ph�t t�m V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c. Trong khi ấy, th� bọn cướp cũng đ� đến v� đồng thanh n�i rằng: -Xưa nay �ng l� người cao qu�, hiền lương, tại sao c� thể l�m một việc đại �c như thế n�y? Người B� La M�n n�i: -Thật t�i kh�ng n�n l�m việc cực �c ấy, nhưng v� lợi �ch của ch�ng sinh, v� cũng v� t�nh mệnh của c�c �ng nữa, m� t�i phải l�m. Bọn cướp lại hỏi: -Việc �ng giết người c� lợi �ch g� cho ch�ng t�i? Người B� La M�n bảo bọn cướp: -Ta đ� biết trước l� c�c ngươi hiện ở đ�y, nhưng ta cứ mặc nhi�n, kh�ng b�o cho nh� Vua v� đồng bạn của ta biết, bởi thế n�n t�nh mệnh của c�c ngươi mới được to�n vẹn. Nghe xong, bọn cướp tự nghĩ: �� ra v� thế m� cuộc đời ch�ng ta được b�nh an.� Nghĩ rồi liền chắp tay n�i với người B� La M�n rằng: -Qu� h�a thay, bậc Đại Sĩ! Người tu nguyện đại bi. Xin dậy cho ch�ng t�i biết, ch�ng t�i phải l�m g� để đền đ�p ơn cao cả ấy? Người B� La M�n n�i: -C�c ngươi muốn trả ơn ta, th� chỉ c� c�ch l�: C�c ngươi h�y cải t� quy ch�nh, l�m ăn lương thiện v� mau ph�t t�m V� thượng Bồ Đề. Bấy giờ bọn cướp, v� muốn b�o �n, liền ph�t t�m V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c. Phật bảo Ng�i A Nan rằng: �Bồ T�t si�ng tu tinh tiến, muốn trang nghi�m đạo Bồ Đề, muốn đền đ�p ơn Phật, th� phải nhớ nghĩđến hết thảy ch�ng sinh, như thương nhớ một đứa con vậy. �ng n�n biết, người B� La M�n l�c ấy, c� phải ai kh�c đ�u, ch�nh l� Như Lai đ�y. Nhờ thế m� sau ch�n kiếp tu h�nh, Như Lai đ� chứng đạo V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c. Lại nữa, Bồ T�t tu c�c phương tiện, biết ơn, đền ơn. Khi Như Lai ở Tr�c L�m tinh x�, c� một Tỷ Khưu, mắc bệnh lở l�i, khắp cả th�n thể m�u mủ thường chảy, ai cũng sợ h�i, kh�ng d�m th�n gần. Vị Tỷ Khưu n�y, ở trong căn ph�ng dột n�t, c�ch xa đại ch�ng. Bấy giờ Như Lai, d�ng sức thần th�ng, che mắt mọi người, kh�ng cho ai biết, Như Lai một m�nh đến chỗ ngườiTỷ Khưu c� bệnh, tr�ng nom săn s�c, lấy nước rửa r�y. Nghĩ như thế rồi, Như Lai b�n cho hết thảy chư Thi�n ở c�i Dục biết. Đế Th�ch Đề Ho�n Nh�n c�ng với trăm ngh�n quyến thuộc v�y quanh trước sau, đứng giữa kh�ng trung, mưa mọi thứ Thi�n hoa v� khởi c�c loại Thi�n nhạc. L�c đ� Vua c�i trời Đao Lợi n�ng một chiếc b�nh b�ch ph�c trang nghi�m, trong đựng đầy nước đại bi thanh tịnh, đến trước m� d�ng Như Lai, c�i đầu đ�nh lễ, rồi đứng lại một b�n. Như Lai liền giơ c�nh tay đầu đủ ph�c đức l�n, th� ngay l�c ấy, từ năm đầu ng�n tay nhỏ b� ph�ng ra những tia s�ng lớn, chiếu khắp c�c c�i trời. Khi c�c người c�i trời, theo �nh s�ng ấy m� c�ng đến hội họp rồi, Như Lai mới đến chỗ người Tỷ Khưu c� bệnh. L�c đến nơi, Như Lai liền ph�ng ra một luồng h�o quang từ đỉnh đầu, chiếu v�o người bệnh Tỷ Khưu. Khi gặp được �nh s�ng ấy, người bệnh Tỷ Khưu cảm thấy hết đau đớn, liền ngồi dậy c�i đầu quy mệnh. L�c đ� Như Lai d�ng tay phải đỡ lấy nước từ Vua Đế Th�ch v� rửa đầu cho người bệnh Tỷ Khưu, c�n tay tr�i th� xoa vuốt m�nh mẩy. Tay Như Lai đưa tới đ�u th� những vết lở l�i tr�n m�nh Tỷ Khưu đều khỏi đến đấy. Sau khi b�nh phục, người Tỷ Khưu vui mừng kh�n xiết, liền cất tiếng niệm rằng: -K�nh lạy đức Th�ch Ca M�u Ni! Đấng Đại Từ Phụ, Đấng V� Thượng Y Vương! Con nay đ� hết th�n bệnh. Xin Như Lai rủ l�ng thương x�t, cho con Ph�p dược để trừ hết bệnh hoạn của th�n, t�m. Bấy giờ Như Lai bảo người bệnh Tỷ Khưu rằng: �Như Lai vẫn nhớ trọng �n của ngươi. Nay Như Lai muốn đền đ�p ơn ấy.� Nghe xong, người bệnh Tỷ Khưu v� c�ng kinh ngạc. Như Lai liền chỉ dạy cho những điều lợi hỷ. Người Tỷ Khưu vui mừng, v� ngay l�c ấy, chứng quả A La H�n đầy đủ Tam Minh, Lục th�ng v� t�m m�n giải tho�t. Khi ấy Vua Đế Th�ch v� c�c quyến thuộc, c�ng v� lượng Thi�n ch�ng đều nghi ngờ, liền hỏi: �Tại sao đức Như Lai đ� hạ th�n v�ng ngọc để rửa những vết ung nhọt, đầy m�u mủ của người bệnh Tỷ Khưu, m� lại bảo l� b�o �n, th� việc đ� ra sao? Xin Như Lai v� ch�ng con m� ph�n biệt giải th�ch?� Phật bảo Đế Th�ch v� Chư Thi�n rằng: �C�c �ng h�y nghe cho kỹ t�i sẽ v� c�c �ng m� n�i việc kiếp trước�. �N�y Đế Th�ch, ở đời qu� khứ, c�ch đ�y v� lượng A tăng kỳ kiếp, c� một �ng Vua độc �c, v� đạo, thường hay �p bức, b�c lột d�n l�nh một c�ch phi l� để đoạt của cải. �ng Vua độc �c n�y c� một người bầy t�i th�n t�n, t�n l� Ngũ B�. Nh� Vua cho Ngũ B� c� to�n quyền trừng trị những người phạm ph�p, hoặc thi �n hay gia uy l� t�y ở Ngũ B�, nhưng nếu c� lợi lộc đ�t l�t, th� phải chia cho nh� Vua. Cho n�n Ngũ B� thường hay đ�nh đập phạm nh�n; ai c� nhiều tiền của hối lộ th� tha, ai kh�ng c� tiền đ�t l�t th� đ�nh đập c� khi đến chết v� coi đ� l� việc đ� rất thường. �Một h�m c� một người Ưu B� Tắc phạm ch�t lỗi nhỏ, được giao cho Ngũ B� t�y � trừng phạt. Nhưng Ngũ B� vốn biết người Ưu B� Tắc l� một người hiền l�nh, ph�c hậu, n�n kh�ng nỡ đ�nh đập b�n tha cho, do đ� m� người Ưu B� Tắc được tho�t nạn v� vui mừng kh�n xiết. Kiều Thi Ca n�n biết: Ngũ B� l�c bấy giờ, nay l� người bệnh Tỷ Khưu v� người Ưu B� Tắc nay l� Như Lai vậy. Cho n�n, Bồ T�t trong v� lượng A tăng kỳ kiếp, ơn tuy nhẹ nhưng cũng lo đền đ�p, cho đến khi th�nh bậc Ch�nh Gi�c m� l�ng thường kh�ng qu�n.� L�c đ� Vua Đế Th�ch v� v� lượng thi�n ch�ng hết sức vui mừng, c� bốn vạn t�m ngh�n chư thi�n, ph�t t�m V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c. Ph�t t�m xong rồi, trổi thi�n nhạc c�ng d�ng Như Lai, đoạn trở về c�i trời. Phật bảo Ng�i A Nan rằng: �Nếu người thiện nam, thiện nữ biết ơn, muốn b�o ơn, th� phải l�m bốn việc sau đ�y: 1. Phải gần gũi bạn hiền. 2. Phải dốc l�ng nghe ph�p. 3. Phải suy nghĩ nghĩa l�. 4. Phải đ�ng như ph�p m� tu h�nh. Lại c� bốn việc nữa sau đ�y: 1. Theo ph�p chứ kh�ng theo người. 2. Theo nghĩa, kh�ng theo chữ. 3. Theo tr�, kh�ng theo thức. 4. Theo Kinh liễu nghĩa, kh�ng theo Kinh kh�ng liễu nghĩa. L�m theo t�m việc ấy gọi l� biết ơn. Nếu lại l�m theo t�m ph�p sau đ�y m� kh�ng nhiễm trước gọi l� b�o �n: 1. Lợi 2. Suy 3. Hủy 4. Khen 5. T�n th�n 6. Ch� bai 7. Khổ 8. Vui Lại nữa, nếu l�m theo bốn việc sau đ�y th� gọi l� biết ơn v� b�o ơn: 1. Thấy những kẻ độc �c, l�ng sinh thương x�t, để khởi l�ng từ. 2. Thấy những người đau khổ, mắt kh�ng thể rời, để khởi t�m thương. 3. Thấy Sư trưởng, cha mẹ v� những bậc c� đức, t�m t�nh vui vẽ, để khởi l�ng k�nh mến. 4. Thấy những người th� o�n, l�ng kh�ng giận tức, để tu ph�p hỷ xả. Bấy giờ Ng�i A Nan sửa lại y phục đến trước Phật bạch rằng: �Bạch Thế T�n, khi Thế T�n mới ph�t t�m Bồ Đề, đ� biết ơn, b�o ơn m� l�m theo bốn việc kể trước, l� thế n�o? Phật bảo A Nan rằng: -Ở thời qu� khứ, c�ch đ�y v� lượng A tăng kỳ kiếp, c� một vị Phật, hiệu l� Tỳ B� Thi, Như Lai, Ứng C�ng, Ch�nh Biến Tri, Minh H�nh T�c, Thiện Thệ Thế Gian Giải, V� Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thi�n Nh�n Sư, Phật, Thế T�n. Ng�i ra đời để gi�o h�a cho ch�ng sinh c� duy�n với Phật Ph�p. Gi�o h�a xong, Ng�i mới v�o Niết B�n. Sau khi Ch�nh Ph�p v� Tượng Ph�p của Phật diệt rồi, c� một nước gọi l� Ba La Nại. Nh�n d�n gi�u c�, đất đai ph� nhi�u. Vua d�ng ch�nh ph�p trị nước, kh�ng ức hiếp d�n l�nh. Trong nước lớn c� một d�y n�i gọi l� Ti�n Th�nh Sơn. Tr�n n�i thường c� năm trăm vị B�ch Chi Phật v� rất nhiều Thần, Ti�n. Lại c� v� số cầm th�, trong số đ�, c� con sư tử t�n l� Ki�n Thệ, l�ng v�ng ch�i lọi, mạnh khỏe lực lưỡng, bệ vệ uy nghi�m, khi cất tiếng rống, chim đang bay phải rơi xuống, c�c th� rừng đều sợ h�i, t�m nơi ẩn n�p. Một h�m sư tử Ki�n Thệ đến chỗ khe n�i, thấy một vị B�ch Chi Phật, th�n tướng uy nghi, thanh tịnh. Ki�n Thệ thấy, th� l�ng vui mừng, kh�ng sợ. Rồi từ đ�, cứ ng�y ng�y đến gần để nghe vị B�ch Chi Phật tụng kinh, thuyết ph�p. Bấy giờ c� người thợ săn, thấy sư tử Ki�n Thệ, m�nh v�ng ch�i lọi, hết sức mừng rỡ, liền tự nghĩ rằng: �Nếu m�nh bắt được con sư tử kia lột da đưa d�ng nh� Vua chắc sẽ được ban thưởng rất nhiều, bảy đời kh�ng phải thiếu thốn. Nhưng sư tử Ki�n Thệ l� ch�a sơn l�m, cung t�n kh� c� thể bắn nổi, v� bẫy rập cũng kh� c� thể bắt được. Vậy ta phải lập mưa để bắt. Ki�n Thệ thường k�nh mến v� gần gũi vị Sa M�n B�ch Chi Phật, ta phải giả dạng l�m Sa M�n, dấu cung t�n c� tẩm thuốc độc dưới lớp C� sa, rồi từ từ tến đến ngồi dưới gốc c�y kia. Ki�n Thệ thấy ta tất sẽ lại gần, l�c đ� ta sẽ giương cung bắn, th� chắc cả trăm phần l� được�. Nghĩ như thế rồi, liền trở về n�i với người nh� rằng: �Tổ ti�n ta đ� trải mấy đời l�m nghề săn bắn, m� ta chưa từng nghe n�i c� con th� n�o lại c� bộ l�ng v�ng ch�i như thế, huống nữa b�y giờ ta được thấy, th� phải bắt cho bằng được. �N�i xong, lập tức, cạo đầu, kho�c �o C� sa như đ� định trước, rồi trở v�o trong n�i, ngồi dưới gốc c�y. Khi thấy người Tỷ Khưu giả mạo kia, sư tử Ki�n Thệ sinh l�ng vui mừng, tiếng ngay lại gần, liếm ch�n Tỷ Khưu. L�c đ�, người thợ săn giương cung bắn ngay. Bị tr�ng t�n độc, sư tử gầm th�t, k�u rống, muốn vồ lấy người thợ săn m� x� tan th�n x�c. Nhưng lại nghĩ rằng, đ� l� một vị Sa M�n, mặc �o hoại sắc l� ti�u biểu của Chư Phật, Hiền Th�nh. Nếu ta định giết th� chẳng kh� g�, nhưng nếu giết người tức l� ph� hoại c�i ti�u biểu của chư Phật, Hiền, Th�nh vậy. Nghĩ như thế liền nuốt giận chịu khổ. Sau một l�c l�u, v� thuốc độc chạy khắp th�n thể, sư tử cảm thấy đau đớn, kh� nhẫn, lại định cấu x� người thợ săn. Nhưng lại nghĩ rằng, nếu giết th� kh�ng kh�, nhưng Chư Phật, Hiền, Th�nh sẽ quở tr�ch hơn nữa người đời sẽ kh�ng ph�n biệt được được thiện �c. Đ�y l� một kẻ �c nh�n, mang l�ng th�m độc, �m mưu hại ta, nếu ta kh�ng nhịn được th� cũng kh�ng kh�c g� kẻ kia. Người tu h�nh nhẫn nhục, ai cũng k�nh mến, kẻ kh�ng nhẫn nhịn, ai cũng gh�t bỏ, v� thế m� c�ng th�m phiền n�o tăng trưởng th� sinh tử th�m l�n, sinh tử c�ng tăng th� phải sinh v�o những nơi nạn xứ; sinh v�o nơi nạn xứ, th� xa l�a bạn l�nh, xa l�a bạn l�nh th� kh�ngđược nghe Ch�nh ph�p, kh�ng được nghe Ch�nh ph�p c�ng sinh ho�i nghi, ho�i nghi c�ng nhiều th� phải xa l�a đạo V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c, v� thế ta kh�ng n�n l�m �c. Nghĩ như thế rồi, liền n�i b�i kệ rằng: Đối với người mặc (�o) ph�p Xin tự nguyện bỏ m�nh Trọng kh�ng khởi t�m �c. Đối với người Xuất gia, Xin tự nguyện bỏ m�nh, Trọn kh�ng khởi t�m �c. N�i b�i kệ xong, liền vật ra chết. L�c đ� trời đất r�ng động, cầm th� sợ h�i, bỏ chạy tứ t�n, trời xanh mưa m�u, mặt nhật lu mờ. Bấy giờ người thợ săn mới cởi bỏ �o ph�p, cầm dao lột lấy da đem về. Khi về tới nh� liền đưa d�ng Vua. Vua thấy vui mừng, mới n�i với quần thần rằng: �Ta chưa từng nghe thấy c� giống th� n�o m� l�ng lại v�ng ch�i như thế. Vậy m� h�m nay mắt lại được thấy, thế mới lạ. Vua mới hỏi người thợ săn d�ng c�ch n�o m� bắt được da ấy. Người thợ săn t�u Vua rằng: -Nếu Bệ hạ c� tha cho hạ thần, th� hạ thần mới d�m t�u. Nh� Vua n�i: -Cho ph�p nh� ngươi cứ tự do m� n�i. Người thợ săn b�n thuật lại đầy đủ c�u chuyện cho Vua nghe. Nghe xong, Vua thấy l�ng nghẹ ng�o, đau đớn, n�i chẳng n�n lời. Liền triệu tập tất cả quan đại thần v� c�c tiểu vương lại m� tuy�n bố rằng: �C�c khanh n�n biết, ta từng được nghe c�c bậc tr� giả n�i rằng, nếu c� con th� n�o l�ng m�nh sắc v�ng, tức l� Bồ T�t h�a h�a th�n, v� hết thẩy ch�ng sinh, mở l�ng Bồ Đề m� l�m việc đại lợi �ch. Tại sao ng�y n�y, t�n thợ săn độc �c n�y d�m d�ng quỷ kế để giết hại một vị Bồ T�t? Nay nếu ta đem quan tước, bổng lộc, voi, ngựa, của b�u, cơm �o, tiền t�i v� tơ lụa m� ban thưởng kẻ �c nh�n n�y, th� tức l� ta đ� v�o h�a với y m� l�m việc v� đạo vậy�. N�i xong liền đem người thợ săn ra m� ch�m đầu. Rồi đem bộ da sư tử v�o trong n�i, t�m lấy x�c chết bọc lấy, v� d�ng ngưu đầu, chi�n đ�n chất l�n th�nh gi�n m� đốt. Đốt xong thu lấy X� lợi, x�y th�p c�ng d�ng. Phật bảo A Nan v� đại ch�ng rằng: -C�c thiện nam tử! Ki�n Thệ sư tử bấy giờ, nay l� Như Lai, Th�ch Ca Văn Phật vậy. Bồ T�t th�n cận thiện tr� thức như thế biết ơn v� b�o ơn. Bởi thế Bồ T�t thường được gần gũi thiện hữu, tri thức v� ch�ng th�nh được đạo V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c. Thiện nam tử! Bồ T�t si�ng tu, gần thiện tr� thức, cầu nghe Ch�nh ph�p, cho đến một c�u, một b�i kệ hoặc một nghĩa để diệt trừ hết thảy phiền n�o trong ba c�i. Khi Bồ T�t dốc l�ng cầu lời Phật dạy, v� khao kh�t ph�p mầu, n�n chẳng tiếc th�n mệnh, d� c� phải đứng tr�n sắt n�ng, bị lửa thi�u đốt, cũng kh�ng lấy thế l�m lo. Bồ T�t v� một c�u kệ c�n chẳng tiếc th�n mệnh, huống chi cả mười hai bộ Kinh. V� một c�u kệ m� đến th�n mệnh c�n kh�ng tiếc, huống chi những b�u vật kh�c. L� v� c�i lợi nghe ph�p l�m cho th�n t�m được y�n vui, sinh ra t�n t�m ch�n ch�nh. Được thấy người thuyết ph�p, cũng như thấy cha mẹ, l�ng kh�ng d�m khinh lờn. V� ch�ng sinh m� dốc l�ng nghe ph�p, chứ kh�ng phải v� lợi lộc; v� l�m lợi cho ch�ng sinh chứ kh�ng phải v� tư lợi. V� ch�nh ph�p m� kh�ng sợ mọi nạn khổ, cho đến đ�i kh�t, n�ng lạnh, hổ lang, �c th� v� những việc giặc gi�, trộm cướp, hết thảy đều kh�ng sợ. Trước phải điều phục lấy m�nh, diệt trừ tận gốc c�c phiền n�o, rồi sau mới nghe ph�p. Khi nghe ph�p, l�ng kh�ng rối loạn, cung k�nh người n�i ph�p, t�n trọng ph�p, thế gọi l� Bồ T�t biết ơn, b�o ơn. Thế n�o gọi l� Bồ T�t dốc l�ng nghe ph�p? Nghe ph�p c� bốn điều: 1. T�m th�nh t�n. 2. T�m chuy�n ch�. 3. T�m cung k�nh. 4. Thiện t�m. Sở dĩ Bồ T�t dốc l�ng nghe ph�p, cần cầu mười hai bộ Kinh, l� v� nhớ nghĩ trọng �n của Phật, muốn cho ch�nh ph�p của Phật được lưu bố khắp nơi, muốn l�m cho Phật ph�p trường tồn m�i m�i; muốn cho thế gian tin ở Phật ph�p, khiến cho hết thẩy ch�ng sinh đều chứng được đạo V� Thượng Bồ Đề. Thế l� Bồ T�t v� nghĩ đến v� lượng ch�ng sinh ở mười phương, v� đền đ�p ơn s�u dầy của Phật, cho n�n dốc l�ng nghe ph�p, cần cầu mười hai bộ Kinh. Tại sao Bồ T�t lại cần cầu Phật ph�p? -L� v� muốn khiến cho ch�ng sinh, sinh l�ng tin cậy. Cho n�n Bồ T�t cần cầu Phật ph�p. Tại sao Bồ T�t phải t�m hiểu Nh�n Luận? -L� v� muốn hiểu thấu mọi tội lỗi, muốn ph� trừ c�c t� thuyết của ngoại đạo, muốn biết phương tiện để điều phục ch�ng sinh, muốn ph�n biệt r� � nghĩa của lời Phật dạy để đối trị những lời lời n�i của thế gian. Bởi thế Bồ T�t phải t�m hiểu Nh�n Luận. Tại sao Bồ T�t phải t�m hiểu Thanh Luận? -L� v� muốn cho lời n�i được thanh tịnh trang nghi�m. Nếu lời n�i kh�ng thanh tịnh th� kh�ng thể giải th�ch r� r�ng mọi � nghĩa, v� muốn hiểu biết hết thảy mọi nghĩa l� đề l�m cho ch�nh ph�p khỏi bị tổn hại, để diệt trừ l�ng ki�u mạn của người kh�c v� ph� tan mọi ta kiến. V� muốn biết phương tiện để điều phục ch�ng sinh, bởi thế m� Bồ T�t phải t�m hiểu Thanh Luận. Tại sao Bồ T�t phải t�m hiểu c�c phương Thuốc? -L� v� muốn khiến cho ch�ng sinh tho�t khỏi tứ b�ch tứ bệnh, xa l�a c�c điều �c; v� thương x�t hết thảy ch�ng v� muốn cho ch�ng sinh sinh l�ng tin tưởng để tr�nh mọi khổ đau cho l�ng được y�n vui. Khi l�ng đ� được y�n vui th� thường nhớ nghĩ đến t�m đại bi cứu độ ch�ng sinh của Phật. Bởi thế m� Bồ t�t t�m hiểu mọi phương thuốc. Tại sao Bồ T�t phải t�m hiểu c�c học thuật thế gian? -L� v� muốn l�m lợi �ch cho ch�ng sinh một c�ch dễ d�ng. L� v� nếu hiểu suốt c�c học thuật thế gian th� rất dễ ph� trừ l�ng ki�u mạn của mọi người để điều phục họ, khiến cho họ sinh l�ng ch�nh t�n, trừ bỏ c�c t� kiến v� chấp trược. Bởi thế m� Bồ t�t phải t�m hiểu c�c học thuật thế gian. Nếu Bồ T�t n�o kh�ng chịu cầu học năm việc ấy th� kh�ng thể chứng được đạo V� Thượng Bồ Đề. V� muốn được đạo V� Thượng Bồ Đề m� Bồ T�t phải cầu năm việc ấy. Bồ T�t ghi ơn, trả ơn l� v� ch�ng sinh m� n�i. Nhưng n�i việc g�? V� n�i c�ch n�o? -N�i việc g� l� n�i mười hai bộ Kinh vậy. C�n n�i c�ch n�o l� phải th�ng thạo năm việc kể ở tr�n. V� muốn chứng được đạo V� Thượng Bồ Đề cho n�n phải n�i theo hai c�ch: 1. N�i Ph�p theo thứ lớp; 2. N�i Ph�p Thanh Tịnh. N�i ph�p theo thứ lớp l�: Trước phải n�i bố th�, kế n�i tr� giới v.v�cho đến Tr� tuệ. Nếu muốn ghi ơn, đền ơn, th� phải suy nghĩ nghĩa l�, rồi như Ph�p m� tu h�nh. Thế gọi l� n�i Ph�p theo thứ lớp. N�i Ph�p Thanh Tịnh l�: Nếu người nghe th� ngồi m� người n�i lại đứng, th� kh�ng n�n n�i ph�p. Nếu người nghe cố t�m những lỗi của Ph�p v� của người n�i Ph�p th� cũng kh�ng n�n n�i Ph�p. Nếu người nghe căn cứ v�o người n�i m� kh�ng căn cứ v�o Ph�p, th� cũng kh�ng n�n n�i Ph�p. Nếu người nghe chấp theo chữ m� kh�ng y theo nghĩa, th� cũng kh�ng n�n n�i Ph�p, cho đến người nghe kh�ng y theo Kinh liễu nghĩa th� cũng kh�ng n�n n�i Ph�p. Tại sao vậy? L� v� những người ấy kh�ng biết cung k�nh chư Phật, Bồ T�t, v� Ph�p Thanh Tịnh. Nếu người n�i Ph�p biết t�n trọng Ph�p v� những người nghe Ph�p cũng biết s�ng k�nh, dốc l�ng nghe Ph�p, kh�ng sinh t�m khinh nhờn, thế gọi l� n�i Ph�p Thanh Tịnh. Lại nữa, n�i Ph�p theo thứ lớp l� n�i hết thẩy c�c Ph�p. N�i l� n�i hết thẩy c�c Ph�p nghĩa l� n�i mười hai bộ Kinh cho đến một c�u, một b�i kệ hay nửa b�i kệ, trong đ� t�y theo lời n�i, � nghĩa v� phương tiện tr�nh b�y, chỉ gi�o lợi �ch cho mọi người. Cũng c� khi phải d�ng lời quở tr�ch, c� l�c n�n n�i thẳng, cũng c� khi cần phải th� dụ, cứ t�y chỗ n�n n�i, hoặc n�i thiển cận cho người nghe dễ hiểu, cứ t�y theo chỗ người ta muốn nghe, d�ng phương tiện m� n�i Ph�p, thế gọi l� Bồ T�t biết ơn v� đền ơn, theo thứ lớp m� n�i Ph�p. N�i Ph�p Thanh Tịnh l�: C�c bậc đại Bồ T�t đối với những việc o�n gh�t phải tu tập l�ng từ. Khi đ� được l�ng từ rồi, d�ng mọi phương tiện để n�i Ph�p cho những người độc �c, những người d�ng dỡ cho đến những kẻ ham đắm dục lạc, t�m hồn ph�ng t�ng, v� những người ngh�o c�ng, khiến cho họ đều c�ng được tỉnh ngộ, đừng v� khen m�nh ch� người, đừng v� ăn uống, lợi lộc v� danh vọng. Thế gọi l� Bồ T�t biết ơn v� đền ơn m� n�i Ph�p Thanh Tịnh. Theo đ�ng như Ph�p m� tu tập c�c điều thiện, diệt trừ ba nghiệp, đầy đủ Thanh Tịnh, ghi ơn đền ơn để trang nghi�m đạo V� Thượng Bồ Đề. Nếu c�c bậc đại Bồ T�t muốn nhớ ơn để trả ơn th� phải suy nghĩ gi�o nghĩa, học rộng, nigh nhiều để th�ng suốt hết thẩy để n�u cao ngọn đuốc Phật ph�p. Nếu muốn l�m lợi �ch cho hết thảy ch�ng sinh, th� phải tu c�c Ph�p bố th�, tr� giới v.v� lại phải c�ng d�ng những người n�i Ph�p, kh�ng t�m lỗi của Ph�p v� của người n�i Ph�p, kh�ng mang l�ng �c hại, đem sự y�n vui cho mọi người, thế gọi l� biết ơn. Sau khiến cho cả m�nh v� người được hưởng ph�c b�o ở c�i người v� c�i trời, cho đến khi chứng được đạo quả Niết B�n, thế gọi l� b�o ơn. Lại nữa Bồ T�t phải theo bốn ph�p để tu hạnh nhẫn nhục, diệt trừ l�ng bất nhẫn, trang nghi�m đạo Bồ Đề: 1. Khuy�n hết thảy ch�ng sinh tu hạnh nhẫn nhục. 2. Tự m�nh nhẫn v� dạy người kh�c nhẫn để xa l�a sự sợ h�i, thế gọi l� biết ơn. 3. Nhờ sự nhẫn nhục n�n kh�ng sinh l�ng giận hờn, kh�ng l�m hại ai, kh�ng phải chịu khổ n�o n�n kh�ng l�ng �n hận. 4. Sau khi bỏ th�n n�y, được hưởng ph�c b�o ở c�i người v� c�i trời, cho đến chứng được đạo quả Niết B�n, thế gọi l� b�o ơn. N�y c�c thiện nam tử! Bồ T�t lại theo bốn việc m� si�ng tu tinh tiến để diệt bỏ t�nh lười biếng, trang nghi�m đạo Bồ Đề: 1. Khuy�n hết thảy ch�ng sinh v� đạo Bồ Đề m� si�ng tu tinh tiến. 2. Xa l�a mọi phiền n�o, tăng trưởng c�c ph�p l�nh cho th�n được y�n vui, thế l� tự lợi. 3. Bồ T�t tinh tiến, kh�ng l�m phiền ch�ng sinh, đ�nh đập, chửi rủa, thế l� lợi tha. 4. Bỏ th�n n�y rồi, được hưởng ph�c b�o ở c�i người, c�i trời, m�nh được y�n vui, cho đến được đạo Bồ Đề, thế l� được đại quả b�o. Lại nữa, Bồ T�t theo bốn việc m� tu ph�p định để ph� trừ t�m t�n loạn, trang nghi�m đạo Bồ Đề: 1. Khuy�n hết thẩy ch�ng sinh v� đạo Bồ Đề m� tu Thiền định. 2. Đời n�y được y�n vui, th�n t�m vắng lặng, thế gọi l� biết ơn. 3. V� th�n t�m vắng lặng, n�n kh�ng l�m phiền ch�ng sinh, thế gọi l� biết ơn, đền ơn. 4. Bồ T�t bỏ th�n n�y rồi, được th�n thanh tịnh, y�n ổn vui vẻ, chứng được Niết B�n, thế l� Bồ T�t theo bốn việc m� tu Thiền định. Lại nữa, Bồ T�t biết ơn, đền ơn, cũng phải theo bốn việc m� th�nh tựu tr� tuệ để ph� trừ v� minh, trang nghi�m đạo Bồ Đề: 1.-D�ng ph�p Tứ Nhiếp dạy bảo ch�ng sinh, v� đạo Bồ Đề, tu h�nh tr� tuệ. 2.-V� hiểu thấu �t�nh�, �tướng� của c�c ph�p, n�n m�nh được y�n vui, thế l� tự lợi. 3.-C� thể gi�p ch�ng sinh về c�c việc thế gian v� xuất thế gian, thế l� lợi tha. 4.-C� thể ti�u trừ được hai c�i chướng phiền n�o v� tr� tuệ ph�m phu, thế l� được quả b�o lớn. Như vậy gọi l� biết ơn, đền ơn. Đ� l� Bồ T�t theo bốn việc m� tu tr� tuệ kh�ng thể nghĩ b�n. Lại nữa, Bồ T�t d�ng tr� tuệ kiếp trước, biết được c�c việc kiếp trước, hiểu suốt c�c nghiệp của ch�ng sinh, d� thiện hay �c, cũng đ� đến ng�y được hưởng một duy�n l�nh. Cho n�n Bồ T�t, v� muốn l�m lợi �ch cho hết thảy ch�ng sinh, đ� d�ng đại phương tiện, từ cung trời Đ�u Suất, đầy đủ thọ mệnh, c� ba điều tối thắng: 1.- Thọ mệnh hơn hết; 2.- Đẹp đẽ hơn hết; 3.- Danh thơm hơn hết; Khi mới gi�ng sinh, ph�ng ra những tia s�ng lớn, chiếu khắp mười phương v� đ� biết trước giờ ph�t ra đời ngay từ khi mới thụ thai. L�c vừa sinh ra, đ� đi bảy bước, kh�ng phải d�u dắt v� tự n�i rằng: �Kiếp n�y l� kiếp sau ch�t của ta.� Bấy giờ, Chư Thi�n, Quỷ, Thần, C�n Th�t B�, A Tu La, Ca L�u La, Khẩn Na La, Ma Hầu La Gi� d�ng c�c thứ hoa, hương, trổi ca nhạc v� treo phan, phướn c�ng d�ng. Bồ T�t c� ba mươi hai tướng, đẹp đẽ trang nghi�m, kh�ng ai hơn được; th�n thể khỏe mạnh, kh� lực đầy đủ, d�ng sức từ thiện, dẹp ch�ng ma qu�n. Khi l�n bảy tuổi, kh�ng học thế sự m� hiểu biết hết thảy, học kh�ng cần thầy, tự tu m� chứng đạo V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c. Sau khi th�nh đạo, Phạm Thi�n khuyến thỉnh chuyển b�nh xe ph�p, tế độ ch�ng sinh. Khi nhập đại định th� d� cho sấm s�t cũng kh�ng lay chuyển. C�c loại th� vật, thường đến gần giũ, mến như mến cha mẹ; s�c vật d�ng c�c thức ăn. Phật hiểu l�ng m�nh, linh thần tu�n mưa, tắm gội th�n thể, c�y rủ c�nh l�, che rợp khắp m�nh. Trong s�u năm tu khổ hạnh, Ma thường t�m kiếm m� kh�ng thấy một lỗi lầm. Thường ngồi thiền định, th�nh tựu được s�u t�m niệm, để hiểu biết c�c gi�c quan c� l�c khởi, l�c diệt. Đ� l� điểm bất khả tư nghị của Bồ T�t giống với ch�ng sinh. C�n điểm kh�c với ch�ng sinh, l� Bồ T�t l�m lợi �ch cho hết thảy mọi lo�i ch�ng sinh, như người đi�n được thấy Như Lai th� trở lại bản t�m, người m� được thấy, người điết được nghe, người sinh ngược trở lại thuận v� những t�nh tham, s�m, si đều trừ diệt. Đ� l� chỗ bất khả tư nghị của Bồ T�t kh�c với ch�ng sinh. Lại nữa, tuy cũng sinh ra như ch�ng sinh, nhưng chỗ h�nh động của Như Lai kh�ng thể nghĩ b�n: Như Lai thường nằm nghi�ng b�n phải, như sư tử vương, d� cỏ hay l� cũng kh�ng l�m loạn được, gi� cuốn, b�o t�p m� y phục kh�ng lay động. Khi cất ch�n đi, như sư tử vương v� Bạch Nga Vương. Nếu l�c muốn đi, bao giờ cũng bước ch�n phải trước, những chỗ đi qua, đều bằng phẳng kh�ng c�n cao thấp. Khi ăn xong, kh�ng c�n s�t một hạt cơm ở miệng. Đ� l� chỗ �Cộng sinh� bất khả tư ngh� của Như Lai. Lại nữa, tuy cũng sinh như ch�ng sinh, nhưng Như Lai c� ba mươi hai tướng kh�ng thể nghĩ b�n: 1- B�n ch�n bằng phẳng; 2- B�n ch�n c� ngh�n xo�y ốc; 3- Ng�n ch�n d�i v� nhỏ; 4- G�t ch�n đầy đặn; 5- Ng�n tay c� nhiều v�n; 6- Ch�n tay mềm mại; 7- Bụng tr�n trĩnh, đầy đặn như bụng kim sắc lộc vương; 8- Mắt c� ch�n bằng phẳng; 9-Tay d�i tới đầu gối; 10- Năm căn ẩn k�n, như tượng m� vương; 11- M�nh tr�n trằn, đầy đặn như c�y Ni C�u Đ�; 12- L�ng trong m�nh đều nghi�ng l�n ph�a tr�n; 13- L�ng đều xo�y theo b�n phải; 14- Th�n m�nh sắc v�ng; 15- Thường chiếu s�ng c�ch th�n t�m thước. 16- Lớp da mịn m�ng, kh�ng d�nh bụi bặm; 17- Bảy chổ đầy đặn, bằng phẳng; 18- Nửa m�nh tr�n như m�nh sư tử; 19- C�nh tay tr�n lẳn; 20- Xương ngực bằng phẳng; 21- Th�n h�nh vạn vỡ; 22- Trong miệng c� bốn mươi rằng; 23- Răng nhỏ kh�t v� rất đều; 24- Răng trắng như ng�; 25- H�m vu�ng như h�m sư tử; 26- Khi ăn thấy hương vị thượng hảo; 27- Đỉnh tr�n tr�ng nh� l�n th�nh tướng nhục kế; 28- Lưỡi d�i v� rộng; 29- Tiếng như tiếng Phạm �m; 30- Sắc mắt xanh biếc; 31- Mắt như mắt ngưu vương; 32- Khoảng giữa l�ng mi c� một sợi l�ng d�i v� trắng. Như thế cho đến t�m mươi vẻ đẹp kh�ng thể nghĩ b�n. Mỗi mỗi tướng tốt lại c� v� lượng trăm ngh�n vẻ đẹp huyền diệu. Mỗi một tướng tốt đều l� kết quả của sự tu diệu hạnh của Bồ T�t từ l�c mới ph�t t�m Bồ Đề ki�n cố cho đến khi được th�nh đạo V� Thượng Bồ Đề. Phật lại n�i: �Như Lai đ� từng trong v� lượng A tăng kỳ kiếp dốc l�ng tu tr� tịnh giới, cho n�n nay mới được c�i tuớng b�n ch�n bằng phẳng. Nhờ sự c�ng d�ng cha mẹ, H�a Thượng Sư Trưởng v� c�c bậc c� đức, cho n�n được tướng ngh�n xo�y ốc dưới b�n ch�n. Đối với ch�ng sinh kh�ng mang l�ng l�m hại, kh�ng c� � tưởng cướp đoạt, hễ thấy cha mẹ, H�a Thượng, Sư trưởng v� những bậc c� đức, th� ra xa đ�n ch�o, sửa đặt t�a ngồi, cung k�nh lễ b�i, dẹp bỏ l�ng ki�u mạn, nhờ thế m� nay được tướng ng�n tay d�i v� nhỏ. C� đủ ba hạnh kể tr�n, n�n được tướng g�t ch�n đầy đặn. Nhờ d�ng Tứ nhiếp ph�p gi�p đỡ ch�ng sinh, n�n được tướng ng�n tay c� nhiều v�n. D�ng c�c thứ dầu thơm tắm gội cho cha mẹ, Sư Trưởng v� c�c bậc c� đức, nhờ thế m� được tướng ch�n t�y mềm mại. Nhờ c�ng tu tập c�c ph�p l�nh, kh�ng biết ch�n mỏi, n�n được tướng bụng tr�n trặn, đầy đặn. Nghe ph�p vui vẽ, th�ch n�i lại cho người kh�c nghe, v� ưa l�m việc đạo, nhờ thế m� được tướng mắt c� ch�n bằng phẳng. Nhờ ba nghiệp thanh tịnh, kh�m bệnh cho thuốc, ph� trừ l�ng ki�u ngạo, ăn uống c� chừng mực, n�n được tướng tay d�i bằng gối. Thấy người chia rẽ, d�ng lời n�i kh�o cho người ta đo�n tụ với nhau; biết tự tu hổ thẹn, lại dạy người tu, nhờ thế m� được tướng năm căn ẩn k�n. Tự m�nh tu sạch ba nghiệp, lại dạy người kh�c tu, nếu ch�ng sinh n�o đau ốm, th� t�m c�ch chạy chữa, như thế m� được tướng th�n m�nh tr�n lẳn. Nhờ l�ng vui vẻ nghe ph�p, lại hay n�i lại cho người kh�c nghe, m� được tướng l�ng trong m�nh đều hướng l�n tr�n. Suy nghĩ � nghĩa s�u xa của c�c ph�p, ưa tu c�c ph�p l�nh, c�ng d�ng cha mẹ, Sư Trưởng v� những bậc c� đức; nếu đi dọc đường gặp ph�p, hoặc tăng ph�ng đều c�ng d�ng, giữa đường nếu c� gạch đ�, gai g�c hay vật bẩn thỉu th� dọn đi, nhờ thế m� được coi tướng l�ng trong m�nh đều xo�y b�n phải. Nếu đem thức ăn hoặc đồ ch�u b�u cho người, th� kh�ng bao giờ sinh l�ng s�n hận, nhờ thế m� được hai tướng: Một l� sắc v�ng, hai l� thường c� �nh s�ng v� lại được tướng da m�nh mịn m�ng, kh�ng d�nh bụi nhơ. Thường gi�p cho những thứ cần d�ng, nhờ thế m� được tướng bảy chỗ đầy đặn. Tự m�nh dẹp bỏ t�nh ki�u mạn, biết điều h�a t�nh t�nh, t�y theo sở th�ch của mọi người, như ph�p tu h�nh để diệt c�c điều bất thiện v� tăng tưởng c�c ph�p l�nh, nhờ thế m� được tướng nửa m�nh tr�n như m�nh sư tử, tướng c�nh tay tr�n lẳn v� tướng xương ngực bằng phẳng, tướng ng�n tay nhỏ v� tướng th�n h�nh đầy đặn. Nhờ kh�ng n�i lưỡi hai chiều v� l�m cho những người tranh gi�nh phải h�a thuận m� được tướng c� bốn mươi răng, tướng răng kh�t kh�ng hở kẽ, tướng răng bằng nhau, đều đặn. Nhờ tu c�c nghiệp từ bi, thiện lạc m� được tướng răng trắng như ng�. Thấy người thiếu thốn, vui vẻ gi�p đỡ, đ�n đưa, nhờ thế m� được tướng h�m vu�ng như h�m sư tử, coi hết thẩy ch�ng sinh như một người con, v� thế m� được tướng ăn thức g� cũng thấy m�i vị thượng hảo, thường bố th� ch�ng sinh ph�p vị V� thượng, gặp người hay qu�n th� cho tr� nhớ, tự m�nh giữ năm giới, lại dạy người cũng tu tập l�ng từ, haybố th� ph�p cho mọi người, nhờ nh�n duy�n ấy m� được tướng nhục kế, tướng lưỡi d�i rộng, cứ như thực m� n�i ph�p cho mọi người vui mừng, n�i những lời �m �i, dịu d�ng, kh�ng đ�ng giờ kh�ng n�i, do đ� m� được tướng tiếng Phạm �m. Chứa g�p l�ng thương, coi hết thẩy ch�ng sinh như cha mẹ, nhờ nh�n duy�n ấy m� được sắc mắt xanh biếc, v� tướng mắt ngưu Vương, thấy những người c� đức, th�nh thật t�n th�n, do đ� m� được tướng bạch h�o. Đ� l� ba mươi hai tướng, tuy c� những nh�n duy�n kh�c nhau, nhưng nh�n duy�n ch�nh l� c�i nh�n �tr� giới� v� �tinh tiến�. Tại sao vậy? V� nếu kh�ng chịu tr� giới, v� si�ng tu tinh tiến, th� đến th�n người c�n chẳng được l�m, n�i chi đến ba mươi hai tướng?. Lại nữa, ph�m đ� l�m việc th� l�ng nhất định kh�ng hối hận, nhờ thế m� được tướng b�n ch�n bằng phẳng. V� khi l�m việc th� dốc l�ng l�m, do đ� m� được tướng ngh�n xo�y ốc dưới b�n ch�n, tướng ng�n tay c� nhiều v�n, tướng bảy chỗ bằng phẳng tuớng da mịn m�ng, tướng th�n thẳng v� tr�n, tướng lưỡi d�i rộng. Thường tu c�c ph�p thiện v� dạy người kh�c tu, cho n�n được tướng ng�n tay d�i nhỏ, tướng tay chấm gối; tướng thường ph�t �nh s�ng c�ch xa t�m thước v� tướng răng kh�t, kh�ng thưa hở. Nhờ c�ng phu tu sạch ba nghiệp n�n được c�c tướng kh�c. Lại nữa, đối với ch�ng sinh, sinh t�m thuần thiện, nhờ nh�n duy�n ấy được tướng tay ch�n mềm mại, da thịt mịn m�ng, bụi nhơ kh�ng b�m. V� theo thứ lớp v� thời tiết m� tu tập c�c ph�p l�nh, cho n�n được tướng thứ hai, thứ ba, v� thứ tư. Ưu l�m điều l�nh, l�ng kh�ng ch�n nản, nhờ nh�n duy�n ấy m� được tướng th�n sắc v�ng; tướng th�n thường s�ng; tướng răng trắng; tướng giữa khoảng l�ng mi c� sợi l�ng trắng. Nếu nghe người ta ca ngợi đức t�nh của m�nh kh�ng sinh l�ng ki�u mạn, giấu giếm việc l�nh kh�ng cho người kh�c biết, nhờ nh�n duy�n ấy m� được tướng M� �m t�ng. Ph�m tu c�c việc l�nh đều hồi hướng cho đạo Bồ Đề, v� thế m� được tướng l�ng trong m�nh đều hướng l�n ph�a tr�n v� đều xoay theo b�n phải; tướng trong miệng c� bốn mươi chiếc răng; tướng khi ăn thấy m�i vị thượng hảo. Nhờ nh�n duy�n si�ng tu tinh tiến, n�n được tướng h�m vu�ng như h�m sư tử; tướng nửa m�nh tr�n như m�nh sư tử. Dốc l�ng thương nhớ hết thẩy ch�ng sinh, như mẹ thương con, nhờ nh�n duy�n ấy m� được tướng răng nhỏ v� bằng phẳng, tướng mắt xanh biết như mắt Ngưu vương. Nhờ tu tập c�c ph�p l�nh kh�ng biết ch�n nản, cho n�n được c�c tướng kh�c. C�c bậc đại Bồ T�t, khi y v�o tịnh hạnh m� tu ba mươi hai tướng tối, khi c�c nghiệp đ� được thanh tịnh, tuy c� ba mươi hai tướng tốt như thế nhưng chưa đầy đủ, chưa được ho�n to�n trong s�ng. Bồ T�t c�n phải tu theo mười ba hạnh để thấu suốt đầy đủ hết thảy c�c ph�p của Phật. Trong v� lượng tướng, ch�ng sinh kh�ng giống nhau, c� Thượng, Trung v� Hạ kh�ng thể nghĩ b�n. Bởi thế Phật n�i, trong ba mươi hai tướng, đem c�ng đức t�ch g�p hợp của hết thảy ch�ng sinh m� so s�nh th� mới chỉ bằng c�i tướng mảy l�ng của Như Lai. Hết thảy c�c lỗ ch�n l�ng đều c� c�ng đức, chứa g�p h�a hợp m� th�nh một vẻ đẹp, rồi tập hợp c�ng đức của t�m mươi vẻ đẹp, tăng gấp trăm lần mới th�nh một tướng. Duy c� hai tướng Bạch h�o v� Nhục kế th� phải tập hợp hết thảy c�c tướng kh�c, tăng đến ngh�n lần mới th�nh được hai tướng đ�. Bởi đem h�a hợp hết thảy c�ng đức, đem hết c�ng đức của ba mươi hai tướng tốt v� t�m mươi vẽ đẹp tăng l�n ngh�n vạn ức lần mới th�nh được c�i tướng L�i �m của Như Lai, m� �m vang xa thẳm đến v� lượng v� bi�n thế giới của chư Phật nhiều như vi trần cũng đều nghe thấy. V� l�m lợi �ch cho ch�ng sinh m� Bồ T�t tu hạnh đại từ bi, nhớ ơn đền ơn, tu tập c�c ph�p s�u xa mầu nhiệm, kh� thể nghĩ b�n c�c tướng tốt vi diệu như thế. Trong mỗi tướng c� thể lợi �ch cho v� lượng trăm ngh�n vạn ức ch�ng sinh, khiến cho đều mở l�ng Bồ Đề, lần lượt tu tập, đầy đủ c�ng đức, cho th�nh được ba mươi hai tướng tốt đẹp. Khi c� đủ c�c tướng tốt đẹp rồi, đều khiến đi đến gốc c�y Bồ Đề, h�ng phục ma qu�n chứng th�nh Phật quả, quay b�nh xe Ch�nh Ph�p, độ cho ch�ng sinh qua khỏi bể khổ, ngu si, sinh tử m� l�n bờ gi�c ngộ, giải tho�t y�n vui để th�nh tựu c�ng việc lợi �ch cho hết thảy ch�ng sinh. Phật bảo Ng�i A Nan, hết thảy đại ch�ng v� c�c bậc đại Bồ T�t rằng: �C�c thiện nam tử! C�c �ng ai c� thể thường nhớ ơn của Phật, hộ tr� Ch�nh ph�p, bi�n ch�p đọc tụng kinh Đại Phương Tiện Phật B�o �n s�u xa vi diệu n�y? Ai c� thể ở đời �c trược sau n�y, ph�t t�m đại tinh tiến thụ tr� ủng hộ đạo V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c? Ai c� thể hộ ph�p truyền b� Kinh n�y để l�m lợi �ch cho hết thảy ch�ng sinh?� Bấy giờ trong đại hội c� một vạn t�m ngh�n vị đại Bồ T�t, đều từ chỗ ngồi đứng dậy sửa lại y phục, để hở vai �o b�n phải, đầu gối b�n phải quỳ s�t đất, chắp tay cung k�nh m� bạch Phật rằng: �Bạch Đức Thế T�n, trong đời �c trược sau n�y ch�ng con đều c� thể thụ tr� ủng hộ đạo V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c; đều c� thể hộ tr� Ch�nh ph�p v� gi�o h�a ch�ng sinh. L�c đ� Bồ T�t Sư Tử lại n�i rằng: �Bạch Đức Thế T�n, con cũng c� thể d�ng mọi phương tiện để gi�p đỡ ch�ng sinh�. Bồ T�t Kim Cương n�i: �Bạch Đức Thế T�n, nếu ch�ng sinh sắp sa v�o ba đường dữ con c� thể ngăn lại, khiến cho khỏi sa đọa.� Bồ T�t Văn Th� Sư Lợi n�i: �Bạch Đức Thế T�n, nếu c� ch�ng sinh cầu tu c�c thiện ph�p, con c� thể khiến cho hết thẩy đều đầy đủ như �.� Bồ t�t Tr� Tr�ng n�i: �Con c� thể cho ch�ng sinh được tr� lớn.� Bồ T�t Ph�p Trang n�i: �Bạch Đức Thế T�n con c� thể lấy ph�p m� bố th� khắp cho ch�ng sinh.� Bồ T�t Nhật Quang n�i: �Bạch Đức Thế T�n, con nguyện đem sự y�n vui m� bố th� ch�ng sinh.� Bồ T�t Nguyệt Quang n�i: �Bạch Đức Thế T�n, con c� thể gi�o h�a hết thảy ch�ng sinh, khiến tu ph�c thiện.� Bồ T�t Thiện Hộ n�i: �Bạch Đức Thế T�n, con c� thể gi�o h�a hết thẩy ch�ng sinh, khiến kh�ng bu�ng lung.� Bồ T�t V� Tận � n�i: �Bạch Đức Thế T�n, con c� thể gi�o h�a hết thảy ch�ng sinh, khiến cho thấy r� �t�nh�, �tướng� của v� tận ph�p giới.� Bồ T�t Nguyệt Thượng n�i: �Bạch Thế T�n, con c� thể bố th� ch�ng sinh điều y�n vui kh�ng g� hơn.� Như thế, c�c vị Bồ T�t lần lượt tự lập thệ nguyện vi diệu để trang nghi�m đạo Bồ Đề, l�m lợi �ch cho hết thảy ch�ng sinh. V� muốn nhớ ơn Phật v� muốn đền đ�p ơn Phật, n�n từ chỗ ngồi đứng dậy, hồ quỳ, chắp tay m� bạch Phật rằng: �Xin Đức Thế T�n đem Kinh n�y giao ph� cho h�ng Bồ T�t ch�ng con.� Bấy giờ Ng�i A Nan bạch Phật rằng: �Bạch Đức Thế T�n, Kinh n�y n�n đặt t�n l� g� v� phụng tr� như thế n�o?� Phật bảo Ng�i a Nan: -Kinh n�y gọi l� Kinh �Nhiếp Ch�ng Sinh Thiện Bản�, cũng gọi l� �Đại Phương Tiện�, cũng gọi l� �Vi Mật Hạnh�, cũng gọi l� �Phật B�o �n�. Phật bảo Ng�i A Nan v� c�c bậc đại Bồ T�t rằng: �C�c �ng phải như thuyết m� tu h�nh.� Khi Phật n�i phẩm Ch�c Lũy n�y c� bảy vạn, hai ngh�n vị Thanh Văn ph�t t�m V� Thượng Bồ Đề. Hết thảy chư Thi�n, Long, Quỷ, Thần, Kiền Th�c B�, Khẩn Na La, Ma Hầu La Gi�, Nh�n, Phi Nh�n, v� đại ch�ng, nghe Phật thuyết Ph�p, vui mừng v�ng theo. KINH ĐẠI PHƯƠNG TIỆN PHẬT B�O �N Quyển Thứ Bảy Hết NAM M� ĐẠI B�O �N HỘI THƯỢNG PHẬT BỒ T�T, MA HA T�T (BA LẦN) Nguyện đem c�ng đức n�y Hướng về khắp tất cả Mọi lo�i v� ch�ng sinh Đều đồng th�nh Phật đạo. Tr�n đền bốn ơn nặng Dưới cứu khổ ba đường Nếu c� ai thấy nghe Ph�t nguyện t�m Bồ Đề Hết một b�u th�n n�y Đồng sinh An Lạc Quốc. Nam M� A Di Đ� Phật. � � �� �