Đại Đường T�y Vức K� 10

�

佛山* Buddha Mountain * Ph�̣t Sơn

Calgary Alberta Canada

[中文|�ENGLISH]

Đại Đường T�y Vức K�

Hán Dịch : Ph�p sư Huyền Trang
Vi�̣t Dịch : Th�ch Như Điển

-o0o-

Quyển thứ mười
(17 nước)

1. Nước Y Lan N�a B�t Phạt D�
2. Nước Chi�m Ba
3. Nước Yết Ch�u �n Đệ La
4. Nước B�n Na Phạt Đản Na
5. Nước Ca Ma Lầu Ba
6. Nước Tam Ma Đản Th�t
7. Nước Trầm Ma Phi�u Đệ
8. Nước Yết La Noa T� Phạt Sắc Na
9. Nước � Tr�
10. Nước Cung Ngự Đ�
11. Nước Yết Lăng Gi�
12. Nước Kiều T�t La
13. Nước �n Đạt La
14. Nước Đ� Na Yết L�n Ca
15. Nước Ch�u Lợi Da
16. Nước Đạt La Tỳ Tr�
17. Nước Chư La Cự Th�c

1) Nước Y Lan N�a B�t Phạt D� chu vi hơn 3000 dặm, kinh đ� ph�a bắc gi�p s�ng Hằng, chu vi hơn 20 dặm. Nơi đ�y trồng l�a hoa quả rất tốt tươi, kh� hậu điều h�a phong tục thưần chất. C� hơn 10 ng�i Gi� Lam v� hơn 4000 tăng t�n đồ, đa phần tu theo Tiểu thừa ph�i Ch�nh Lượng Bộ. C� hơn 20 đền thờ, ngoại đạo sống hỗn hợp với nhau. C� �ng Vua b�n cạnh lật đổ Vua nước nầy mang kinh đ� nước nầy c�ng th� cho ch�ng Tăng. Tại th�nh nầy c� x�y dựng hai ng�i Gi� Lam, mỗi nơi gần 1000 người. Họ tu học theo Tiểu thừa Gi�o thuộc Thuyết Nhứt Thiết Hữu Bộ.

Ph�a b�n th�nh lớn tiếp gi�p với s�ng Hằng l� n�i Y Lan N�a, sương kh�i lu�n lu�n che phủ ng�y đ�m. Xưa nay c�c vị ti�n th�nh, tiếp tục hiển th�nh nơi đ�y. B�y giờ c� đền thờ ở ph�a nầy. Tại đ�y đức Như Lai cũng thường hay tr� ngụ, đ� v� trời người m� diễn thuyết Diệu Ph�p. Th�nh lớn ph�a Nam c� một Bảo Th�p, Như Lai đ� ở đ�y ba th�ng để thuyết ph�p. B�n cạnh l� nơi ghi lại dấu t�ch của ba vị Phật trong qu� khứ đi kinh h�nh v� ngồi thiền.

Ph�a t�y nơi ba vị Phật kinh h�nh chẳng xa mấy, c� một Bảo Th�p. Đ�y l� nơi sanh trưởng của hai trăm ức Tỳ Kheo L�u Đ� Tần. Ng�y xưa nơi th�nh nầy c� một vị Trưởng Giả gi�u c� cự ph�, nhưng chưa c� người thừa kế. Cho n�n đem hai trăm ức tiền v�ng l�m phước cầu con. V� thế đứa con c� t�n l� Cậu b� nghe hai trăm ng�n ức tiền v�ng, liền đến chỗ chưa từng đặt ch�n đến. Với một b�n ch�n d�i c� c�i l�ng ch�n hơn một thước, ph�t ra �nh s�ng vi diệu m�u ho�ng kim. Cậu b� rất l� xinh tươi đẹp đẽ, nh� ở tận tr�n n�i Tuyết Sơn, được bảo đến ở b�n nh�, để chế tạo thuốc nhưng kh�ng ai học được.

Người gi�u c� như thế, đức Thế T�n biết rằng sẽ c� một thiện căn ph�t triển cho n�n mới bảo ng�i Mục Kiền Li�n đến để h�a độ. Ng�i đến trước cửa nh� �ng Trưởng giả chưa th�ng b�o cho Trưởng giả v� gia đ�nh biết. S�ng đ� �ng đang hướng về hướng đ�ng để lễ b�i, l�c đ� T�n Giả d�ng thần th�ng lực từ mặt trời m� hạ xuống ph�a trước. Trưởng giả nghi rằng đ� l� �ng thần mặt trời do vậy c�ng th� hương hoa đồ ăn rồi về. Đồ ăn v� hương hoa nầy x�ng đến th�nh Vương X�. L�c ấy Vua Tần B� Sa La nghe m�i hương kh�c lạ n�n mới ra lệnh t�m xem, b�n đến Tinh X� Tr�c L�m để gặp Ng�i Mục Kiền Li�n v� Ng�i lại mới từ nh� của Trưởng Giả trở về, do vậy biết con �ng Trưởng Giả c� một điều rất kỳ dị cho n�n mới triệu v�o. Trưởng Giả thừa mệnh Vua v� vui vẻ ch�o thuyền đ�nh trống vượt s�ng gi� lớn rất nguy hiểm, rồi l�n xe cỡi voi đến. Người xem đ�ng đảo chen lấn đạp l�n nhau, như thế từ nh� �ng cho đến Vương X� Th�nh, họ dẫm l�n đ� bẹp c�y cỏ. Thuyền rồng ph�a trước hướng dẫn đến Vương X� th�nh, trước đảnh lễ đức Thế T�n, đoạn Thế T�n bảo rằng:

- Vua Tần B� Sa La ra lệnh mời �ng đến muốn xem l�ng ch�n của �ng. Vua muốn xem cho n�n �ng ngồi kiết gi� v� đưa ch�n về ph�a Vua. Theo quốc ph�p th� chết, n�n Trưởng giả xin s�m hối trước rồi v�o b�n trong. Vua muốn thấy c�i l�ng ch�n b�n bảo ngồi kiết gi�. Vua rất vui vẻ khi thấy được điều đặt biệt tr�n qu� nầy rồi cho trở về nơi Phật.

L�c ấy Như Lai đ� n�i về ph�p s�m hối. Nghe xong tỉnh ngộ liền xin xuất gia. �ng rất si�ng năng tu tập muốn cầu chứng th�nh quả, đi kinh h�nh kh�ng ngừng nghỉ n�n ch�n ra m�u. Đức Thế T�n k�u lại bảo rằng:

- Nầy g� thiện nam! L�c c�n tại gia ngươi biết đ�n phải kh�ng?

Đ�p rằng:

- Dạ biết.

- Nếu biết rồi th� lấy đ� l�m th� dụ. Nếu d�y căng qu� th� chẳng hợp �m. Nếu d�y d�n qu� nghe chẳng h�a nh�, cho n�n chẳng nhanh m� cũng chẳng chậm th� nghe mới được. Ph�m kẻ tu h�nh cũng giống như vậy. Khi qu� si�ng năng th�n sinh tật bịnh v� t�m sinh giải đ�i. C�n qu� chậm chạp th� � ch� hao m�n.

�ng ta nghe Phật chỉ gi�o rồi liền phụng h�nh kh�ng bao l�u được chứng quả.

Bi�n giới ph�a t�y của nước l� s�ng Hằng v� ph�a nam đến n�i C� Sơn, nơi c� nhiều n�i non hiểm trở. Ng�y xưa đức Phật đ� an cư ở đ�y ba th�ng, h�ng phục Dạ Xoa Bạt C�u La. Ph�a đ�ng nam của n�i ở dưới ch�n n�i c� một tảng đ� lớn nơi đ� c� dấu ch�n Phật c�n lưu lại tr�n đ� hơn cả thước. Chiều d�i năm tấc hai v� chiều ngang l� hai tấc mốt. Tr�n đ�y c� kiến tạo một Bảo Th�p. Tiếp đến ph�a nam gần tảng đ� đ� dấu t�ch nơi Phật để b�nh b�t l�n s�u hơn một tấc v� c� t�m c�i hoa sen mọc l�n.

Kh�ng xa về ph�a nam c�ch chỗ Phật ngồi l� dấu t�ch vết ch�n của Dạ Xoa Bạt C�u La, chiều d�i năm s�u tấc, chiều rộng bảy t�m tấc, ấn s�u xuống đ� hai tấc. Ph�a sau dấu ch�n của Dạ Xoa, c� một tượng Phật ngồi bằng đ� rất lớn cao đến s�u bảy thước. Tiếp đến ph�a t�y kh�ng xa mấy l� nơi của Phật đi kinh h�nh. Ở tr�n đảnh n�i nầy c� chỗ của Dạ Xoa ở. Tiếp theo ph�a bắc c� dấu ch�n của Phật d�i hơn t�m tấc v� ngang hơn s�u tấc, ấn s�u xuống nửa tấc. Tr�n dấu t�ch nầy lại c� một Bảo Th�p. Nơi đ�y ng�y xưa đức Như Lai h�ng phục Dạ Xoa l�m cho ch�ng chẳng giết người để ăn thịt, cung k�nh l�nh thọ giới của Phật sau đ� rồi sanh Thi�n. Ph�a t�y c� đến s�u bảy suối nước n�ng. Nước ở đ�y rất n�ng, bi�n giới ph�a nam gi�p với rừng gi�. Trong đ� c� nhiều voi th�n h�nh vĩ đại. Từ đ�y thuận theo s�ng Hằng về ph�a nam c�ch ph�a đ�ng ba trăm dặm l� nước Chi�m Ba.

2) Nước Chi�m Ba, chu vi hơn 4000 dặm. Đ� Th�nh nằm ở ph�a bắc gi�p với s�ng Hằng, chu vi hơn 40 dặm. Ruộng s�u n�n cấy được nhiều l�a tốt. Kh� hậu �n h�a phong tục thuần chất. C� hơn 10 ng�i Gi� Lam, hầu hết bị hư. Tăng đồ hơn 200 người, họ tu theo Tiểu Thừa. C� hơn 20 đền thờ. Ngoại đạo sống lộn xộn. Tường của Đ� Th�nh x�y bằng gạch cao hơn một trượng. Bước được qua nơi nầy cũng rất nguy hiểm.

Ng�y xưa ở kiếp sơ, con người c�ng mu�n vật sống nơi hoang d� lấy hang n�i l�m nh� chưa c� ph�ng ốc. C� một Thi�n Nữ xuống trần dạo chơi. Đến s�ng Hằng tắm rửa uống nước, sau đ� thọ thai, sinh ra bốn người con, chia đi h�ng cứ mỗi phương ở Thiệm Bộ Ch�u, kiến thiết thủ đ� th�nh ấp ph�n chia ranh giới v� mỗi người cai trị một nước. Th�nh Thiệm Bộ Ch�u l� th�nh đầu ti�n. Ph�a đ�ng của th�nh c� hơn 150 dặm l� s�ng Hằng H�. Ph�a nam nước chảy xiết, tr�n đ� c� một đền thờ linh ứng. Người ta lấy đ� l�m ph�ng, lấy nước dẫn v�o hồ. Hoa rừng c� nhiều loại qu� b�u. Đỉnh n�i nầy c� nhiều đ� cheo leo. Kẻ hiền nhơn v� người c� tr� đều cư ngụ nơi đ�. Khi xem nơi n�y th� qu�n trở về cố quốc. Bi�n giới ph�a nam của nước nầy l� rừng hoang, trong đ� c� nhiều voi, m�nh th� số c� hơn ng�n. Từ đ�y đi về ph�a đ�ng hơn bốn trăm dặm đến nước Yết Ch�u �n Đệ La.

3) Nước Yết Ch�u �n Đệ La chu vi hơn 2000 dặm, đất đai nước non ẩm thấp cho n�n trồng l�a rất tốt. Kh� hậu �n h�a, phong tục tốt đẹp.Thường k�nh trọng những bậc học cao v� qu� trọng nghề nghiệp. C� s�u bảy ng�i Gi� Lam, v� hơn 300 Tăng Sĩ. C� hơn 10 ng�i đền thờ, ngoại đạo tạp cư. Từ h�ng trăm năm nay, Vương tộc đ� tuyệt tự cho n�n phụ thuộc nước b�n cạnh. V� vậy nơi th�nh c� nhiều th�n x�m lập ra lộn xộn. Ng�y xưa Vua Giới Nhựt đi về ph�a đ�ng Ấn Độ liền cho x�y dựng cung nầy v� đặt chỗ cai trị. Đến ng�y nay chỉ c�n lại dấu t�ch v� lửa đ� hỏa thi�u hết rồi.

Bi�n giới ph�a nam của nước ấy c� nhiều voi rừng. Bi�n giới ph�a bắc gi�p với s�ng Hằng. Kh�ng xa mấy, c� một đ�i rất cao được x�y bằng đ� gạch. Đ�i nầy được chạm trỗ rất tinh vi. Chung quanh đ�i bốn mặt đều c� chạm h�nh c�c vị Th�nh. H�nh Phật v� h�nh chư Thi�n được khắc ri�ng. Từ đ�y đi qua ph�a đ�ng gặp s�ng Hằng. Đi hơn 600 dặm nữa, gặp nước B�n Na Phạt Đản Na.

4) Nước B�n Na Phạt Đản Na chu vi hơn 4000 dặm. Đ� th�nh chu vi hơn 30 dặm. Cư d�n sống rất đ�ng đ�c. C� ao hồ c� nh� cửa, c� hoa l� rừng c�y. Người người qua lại rất vui vẻ, đất đai nằm dưới thấp n�n c�y cấy rất thưận lợi. C� nhiều tr�i c�y rất tr�n qu�. Quả nầy lớn như tr�i b� đỏ v� chuyển m�u v�ng đỏ sau khi ch�n. Cắt ra trong ruột c� nhiều hạt nhỏ. Lớn như trứng chim hạc, khi đập ra trong đ� c� nước v�ng đỏ. M�i vị rất ngọt ng�o. Hoặc tại nơi c�nh c�y c� nhiều tr�i kết lại với nhau, hoặc tại nơi gốc c�y tr�i cũng như thế. Kh� hậu điều h�a, phong tục tốt đẹp ưa chưộng sự học hỏi. C� hơn 20 ng�i Gi� Lam v� hơn 3000 Tăng Sĩ. Họ tu tập theo cả Đại Thừa lẫn Tiểu Thừa. Đền thờ của ngoại đạo c� hơn 100 ng�i. Họ sống tạp nhạp tu theo đạo l�a thể.

Ph�a t�y của th�nh hơn 20 dặm c� một ch�a t�n l� Bạt Thỉ. Vườn Ch�a rất rộng c� x�y đ�i cao. Tăng đồ hơn 700 người, tu học theo Gi�o Ph�p Đại Thừa.

Bi�n giới ph�a đ�ng Ấn Độ đa phần những bậc thạc học danh tăng đều sinh ra ở nơi nầy. C�ch đ�y kh�ng xa, c� một Bảo Th�p do Vua A Dục dựng n�n. Ng�y xưa đức Như Lai đ� ở lại nơi đ�y ba th�ng v� chư Thi�n v� lo�i người m� thuyết ph�p. Đến giờ ngọ thường ph�t ra �nh s�ng. Ph�a nầy c�n c� di t�ch của bốn vị Phật ngồi thiền v� đi kinh h�nh. Nơi đ�y chẳng xa lại c� một tinh x� trong đ� c� dựng tượng Bồ T�t Qu�n Tự Tại rất linh thi�ng v� thường hay ứng hiện, xa gần mọi người đều đến đ�y để cầu khẩn. Từ đ�y sang ph�a đ�ng đi hơn 900 dặm, qua s�ng đến nước Ca Ma Lầu Ba ở ph�a đ�ng xứ Ấn Độ

5) Nước Ca Ma Lầu Ba, chu vi hơn vạn dặm. Đ� Th�nh hơn 30 dặm, đất đai m�u mỡ trồng trọt, thu hoạch tốt. C� nhiều tr�i c�y qu�. Tr�n rừng c� nhiều danh mộc. Ngo�i ra, s�ng ng�i v� ao hồ giao nhau b�n cạnh th�nh ấp. Kh� hậu �n h�a, phong tục thuần chất. Người ở đ�y tướng tốt nhưng da ngăm đen. Ng�n ngữ kh�ng kh�c mấy với người miền trung Ấn Độ. T�nh t�nh rộng r�i ph�ng kho�ng. � ch� cao cả ưa học tập. Người ở đ�y thờ thần l� ch�nh, kh�ng tin tưởng Phật Ph�p. Cho n�n từ thời đức Phật cho đến b�y giờ, vẫn chưa th�nh lập được Gi� Lam n�o để mời chư Tăng về. Tuy c� một số �t t�n đồ; nhưng chưa l�m được g� cả. C� cả h�ng trăm đền thờ v� h�ng vạn người theo ngoại đạo.

Vua b�y giờ thuộc d�ng d�i của Bổn Na La Di�n Thi�n, giai cấp B� La M�n t�n l� B� Tắc Kệ La Phạt Ma, hiệu l� C�u Ma La, chiếm cứ l�nh thổ gần Vua Dịch Diệp. Nối tiếp cho đến b�y giờ l� đời Vua thứ 1000. Quốc Vương ham học. Cho n�n d�n ch�ng cũng noi theo. Những người học cao biết rộng đến đ�y rất đ�ng. Tuy họ kh�ng thuần t�n Phật Ph�p, nhưng rất cung k�nh bậc Sa M�n, học cao, biết rộng. Đầu ti�n họ nghe c� vị Sa M�n đến nước nầy từ ch�a Na Lan Đ� của nước Ma Kiệt Đ�, vị nầy l� người từ xa đến học, nhưng Phật Ph�p rất th�m hậu, khuy�n răn mọi người đến ba lần. Nếu kẻ n�o chưa đến th� ng�i Thi La Phạt Đa La (Giới Hiền) luận sư n�i rằng:

- Muốn b�o �n Phật phải n�n hoằng truyền Ch�nh Ph�p. Con h�y đi đi, đừng nản l�ng g� cả. Vua C�u Ma La tin theo ngoại đạo. Nhưng nay thỉnh Sa M�n đến l� điều rất qu� h�a. Nay nh�n cơ hội nầy c� thể biến đổi để được phước lợi về sau. Con ng�y xưa với t�m từ quảng đại đ� khởi l�n t�m niệm v� ph�t thệ hoằng th�m. Nguyện đi một m�nh đến c�c nơi kh�c. Bỏ th�n để cầu Ph�p, nhằm phổ tế h�m linh. H� điều đ� từ nơi qu� hương đ� qu�n rồi sao? Chớ nệ h� vinh nhục h�y tuy�n dương Th�nh Gi�o v� khai đạo quần m�. Trước v� sự hoằng ph�p m� h�y qu�n đi danh phận của m�nh. Đ�y l� điều kh�ng được giải đ�i m� n�n tiến h�nh để hội kiến gặp gỡ.

Vua C�u Na La n�i:

- Tuy l� kẻ bất t�i nhưng thường hay �i mộ những bậc học rộng t�i cao, đ� nghe danh từ l�u v� muốn cung thỉnh.

Trả lời rằng:

- Kẻ nầy t�i tr� th� thiển thấp k�m, kh�ng biết rằng c� lưu được c�i g� lại chăng?

Vua C�u Ma La đ�p:

- L�nh thay, l�nh thay! V� ham học Phật ph�p m� l�m cho ng�i phải khổ th�n. Vượt qua những kh� khăn nguy hiểm, từ xa đến nước nầy, để theo những phong tục m� học hỏi. B�y giờ ở Ấn Độ nầy, c�c nước đều ca tụng ng�i l� bậc Đại Tỳ Kheo đ� đến đ�y mang lại niềm vui cho bao người, cũng giống như qu� hương của Đại Đức vậy.

Đ�p rằng:

- Thật l� một lời ca ngợi qu� tốt đẹp. Đ� l� nhờ c�i đức của qu�n vương.

Vua C�u Ma La n�i:

- Bạch Đại Đức, đừng lo lắng. Người nước nầy �i mộ phong tục ph�a đ�ng từ l�u. Kh�ng v� sơn xuy�n c�ch trở, đường s� xa x�i, m� đ� đến đ�y được l� điều rất qu�.

Đ�p rằng:

- Với t�i, Vua l� một bậc Th�nh c� c�i đức rất cao cả, xa gần đều gội nhuần, đ� l�m cho mọi người cung k�nh trọng vọng.

Vua C�u Ma La đ�p:

- Nhờ được che chở, l�ng nầy muốn được triều cống cho Vua Giới Nhựt ở nước Yết Chư �n Đệ La sẽ l�m đại Ph�p Th� để trồng c�y Phước Đức. C�c vị Sa M�n, B� La M�n c� học của năm nước Ấn Độ, chưa được triệu tập, nay lại thỉnh mời mong ng�i c�ng đi, đến nơi đ�. Nước nầy ở ph�a đ�ng d�y n�i gần đ�y v� kh�ng c� đ� th�nh lớn. Ph�a T�y Nam, tiếp gi�p với bi�n giới, cho n�n người ở đ�y như mọi rợ. Muốn biết vấn đề r� r�ng của nơi ấy th� cứ hai th�ng đi về ph�a bi�n giới t�y nam một lần. Tuy nhi�n n�i s�ng hiểm trở, kh� hậu khắc nghiệt. Rắn độc, c�y độc sẽ l�m hại đến người v� ph�a đ�ng nam của nước ấy lại c� nhiều bầy voi dữ. Cho n�n trong xứ, c� nhiều chiến trận sử dụng bằng voi. Từ đ�y đi về ph�a Nam hơn 1230 dặm, đến nước Tam Ma Đản Th�t.

6) Nước Tam Ma Đản Th�t chu vi hơn 3000 dặm, nằm gần bờ biển, đất đai ẩm thấp. Đ� th�nh rộng hơn 20 dặm. C�y cấy trồng trọt hoa quả tốt tươi. Kh� hậu �n h�a, phong tục thuần nh�, người t�nh t�nh cương trực, da ngăm m�u nắng. Si�ng năng học tập, t� ch�nh đều tin. C� 30 ng�i Gi� Lam. C� hơn 2000 tăng đồ. Họ đều tu tập theo ph�i Thượng Tọa Bộ. C� 100 ng�i đền thờ. Ngoại đạo sống hỗn tạp. Nơi đ�y họ tu theo ph�i Ni Kiền Tử (L�a Thể). C�ch th�nh kh�ng xa mấy, c� một Bảo Th�p do Vua A Dục dựng n�n. Ng�y xưa đức Như Lai đ� v� chư Thi�n v� lo�i người thuyết ph�p ở nơi đ�y bảy ng�y. B�n cạnh đ� l� dấu t�ch của bốn vị Phật trong qu� khứ đi kinh h�nh v� ngồi thiền. C�ch nơi nầy kh�ng xa c� một Gi� Lam, trong đ� c� một tượng Phật ngọc xanh, chiều cao t�m thước, tướng hảo trang nghi�m vi�n m�n, v� c�ng linh diệu. Từ đ�y đi đến ph�a đ�ng bắc gặp bờ biển. C�ch n�i ph�a b�n kia l� nước Thất Lợi Sai Đản La. Tiếp đến ph�a t�y nam của biển lớn l� nước Ca Ma L�ng Ca. Tiếp đến ph�a đ�ng l� nước Tri La B�t Đệ. Tiếp đến ph�a đ�ng c� nước Y Thưởng Na Bổ La.

Tiếp theo ph�a đ�ng c� nước Ma Ha Chi�m Ba, l� nước L�m Ấp. Đến ph�a T�y Nam l� nước Chi�m Ma Na Ch�u. Ph�m s�u nước nầy n�i s�ng c�ch trở cho n�n kh�ng nhập cảnh được. Tuy nhi�n những phong tục tập qu�n của c�c nước nầy đều được nghe biết. Từ nước Tam Ma Đản Th�c đi qua ph�a t�y hơn 900 dặm, đến nước Trầm Ma Phi�u Đệ.

7) Nước Trầm Ma Phi�u Đệ chu vi 1450 dặm. Đ� Th�nh hơn 10 dặm. Nằm gần bờ biển n�n đất đai ẩm thấp, c�y cấy được m�a, hoa quả tốt tươi, kh� hậu n�ng nực, phong tục h�ng tr�ng. T�nh người h�o động, t� ch�nh đều tin. C� hơn 10 ng�i Gi� Lam, hơn 1000 Tăng Sĩ, c� hơn 50 ng�i đền thờ. Ngoại đạo sống hỗn tạp. Nước nầy c� bờ biển v� s�ng ng�i giao nhau, cho n�n c� nhiều vật qu� b�u tụ tập nơi đ�y. Phải n�i rằng người của nước nầy rất gi�u c�. Ph�a trong th�nh c� một Bảo Th�p do Vua A Dục x�y dựng. B�n cạnh đ� l� nơi dấu t�ch của bốn vị Phật trong qu� khứ đi kinh h�nh v� ngồi thiền. Từ đ�y đi đến hướng t�y bắc hơn 700 dặm, đến nước Yết La Noa T� Phạt Sắc Na.

8) Nước Yết La Noa T� Phạt Sắc Noa c� chu vi hơn 4450 dặm, c� đ� th�nh với chu vi hơn 20 dặm. D�n ch�ng nơi đ�y rất gi�u c� sung t�c. Ruộng nương nằm dưới thấp n�n rất được m�a. Hoa tr�i c�y cỏ tốt tươi. Kh� hậu điều h�a, phong tục thuần hậu. Học vấn v� nghề nghiệp cao. Tin theo cả t� lẫn ch�nh. C� hơn 10 ng�i Gi� Lam v� hơn 2000 Tăng Sĩ, tu theo ph�i Tiểu Thừa Ch�nh Lượng Bộ, c� 50 đền thờ, theo ngoại đạo tạp cư. Đặc biệt c� ba ng�i ch�a kh�ng ăn sữa đặc, v� t�n s�ng lời dạy của T�n Giả Đề B� Đạt Đa.

Ph�a b�n Đại Th�nh c� một ch�a t�n l� Lạt Đ� Vị Tri, c� vườn rất rộng, cũng như c� c�c cốc nhỏ chung quanh. Trong nước c� những bậc t�i cao, th�ng minh, mẫn tiệp, hoặc tập trung ở đ�y l� những vị giới đức trang nghi�m m� phạm. Đầu ti�n ở nước nầy, d�n ch�ng chưa tin tưởng Phật Ph�p. Khi ấy ở ph�a nam Ấn Độ c� một người ngoại đạo, bụng mang l� đồng, đầu đội đ�n s�ng, tay chống t�ch trượng từ xa đi v�o th�nh, liền đ�nh chu�ng trống muốn cầu luận nghị. C� người hỏi rằng:

- Đầu v� bụng mang c�i g� lạ l�ng như vậy?

Đ�p rằng:

- Ta c� nhiều khả năng về học thuật, nhưng sợ c�i bụng n� bể v� buồn cho những kẻ ngu �m n�n mới mang đ�n đến để chiếu s�ng.

Nhiều ng�y sau người kỳ dị đ� đi tr�n đường m� chẳng c� ai hỏi đến. Vua bảo rằng:

- Trong nước của m�nh kh�ng c� bậc minh triết n�o sao? Đối với vị kh�ch kia kh� m� th� đ�p, nhưng v� thể diện quốc gia, phải l�m sao cầu thỉnh cho được người hiền đức.

Lại c� kẻ thưa:

- Trong rừng s�u, cũng c� một kẻ kh�c đời, kh�c người, tự xưng l� Nhật Sa M�n. C� sở học rất cao cường v� đ� ở l�u nơi sơn l�m tịch tinh. V� thể diện quốc gia cũng như đức độ của Vua, chẳng lẽ kh�ng thể mời được người nầy sao?

Vua nghe như vậy đ�ch th�n đi đến thỉnh mời. Sa M�n đ�p rằng:

- T�i l� người ph�a nam xứ Ấn Độ, đến đ�y ở lại học nghiệp rất n�ng cạn, sợ chẳng giống như điều nghe. C� thể đến được chẳng d�m chối từ, nhưng xin thưa nếu luận nghị kh�ng thua phải kiến lập Gi� Lam để triệu tập tăng đồ đến chấn hưng Phật ph�p.

Vua đ�p:

- Xin cung k�nh ghi nhận v� kh�ng qu�n c�ng đức đ�. Sau đ� Sa M�n nhận lời thỉnh cầu đến đạo tr�ng để luận nghị. L�c ấy ngoại đạo đọc tụng hơn ba vạn lời. � nghĩa s�u xa văn chương b�c học bao h�m danh tướng thấy nghe tr�ng tr�ng như lỗ lưới. Sa M�n nghe qua một lần th� đ� hiểu r� từng c�u từng chữ chẳng sai lầm, d�ng lời để biện bạch cả trăm lần v� giải th�ch cũng như để hỏi lại Ngoại Đạo. Ngoại Đạo � hết l� đuối, c�m miệng chẳng thể trả lời. đ� thua xấu hổ rồi lui. Vua th�m kỉnh c�i đức ấy cho n�n cho kiến tạo Gi� Lam nầy v� từ đ� về sau d�ng nơi nầy để hoằng ph�p.

C�ch Gi� Lam chẳng bao xa, c� một Bảo Th�p do Vua A Dục dựng n�n. Tại đ�y ng�y xưa đức Như Lai đ� khai đạo thuyết ph�p bảy ng�y. B�n cạnh đ� c� một tinh x� l� nơi ghi lại dấu vết của bốn vị Phật trong qu� khứ đ� kinh h�nh v� ngồi thiền. Lại c� Bảo Th�p l� nơi Như Lai đ� ngồi thuyết ph�p do Vua A Dục dựng n�n. Từ đ�y đi qua ph�a t�y nam, hơn 700 dặm, đến nước � Tr�.

9) Nước � Tr� c� chu vi hơn 7000 dặm, c� đ� th�nh chu vi 20 dặm. Đất đai m�u mỡ, l�a th�c được m�a. Hoa tr�i thật l� sum s� v� nhiều hoa thơm cỏ lạ, kh� m� tường thuật hết. Kh� hậu �n h�a, phong tục thuần hậu. Người dung mạo đẹp đẽ. Ng�n từ dịu d�ng, kh�c với miền trung Ấn Độ. Th�ch học hỏi nhưng chẳng th�m t�n Phật Ph�p, c� hơn 100 ng�i Gi� Lam v� hơn 10 ng�n Tăng Sĩ, tất cả đều tu theo Đại Thừa. C� hơn 50 đền thờ, ngoại đạo sống tạp nhạp. C� hơn 10 Bảo Th�p, đều l� những nơi đức Như Lai thuyết ph�p v� do Vua A Dục dựng n�n.

Ph�a t�y nam bi�n giới l� n�i cao, lại c� một Gi� Lam nơi đ� cũng c� một Bảo Th�p bằng đ� rất linh dị, đến trưa h�o quang chiếu s�ng rực rỡ. Cho n�n c� nhiều tịnh t�n xa gần đến đ�y để lễ b�i, hoặc mang hương hoa tr�ng phan bảo c�i để tu phước c�ng dường. Số nhiều v� kể v� những Bảo C�i được dựng ở b�n ngo�i rất đẹp đẽ. Từ ph�a t�y bắc của Gi� Lam lại c� một Bảo Th�p cũng giống như ph�a trước. Đ�y l� hai Bảo Th�p m� do chư Thần kiến tạo n�n. Cho n�n rất linh dị. Ph�a đ�ng nam bi�n giới của nước, gi�p bờ biển lớn c� th�nh Chiếc Lợi Đản La với chu vi hơn 20 dặm. Tại xứ nầy c� nhiều lữ kh�ch đến từ v�ng biển. Họ qua lại c�c nơi kh�c v� dừng ở đ�y. Th�nh qu�ch rất ki�n cố v� c� nhiều của qu�. B�n ngo�i th�nh c� hơn 50 ng�i Gi� Lam.Trong ch�a c� trang tr� những tượng rất trang nghi�m. Ph�a nam đến nước Tăng Gi� La hơn hai vạn dặm. Những đ�m thanh tịnh đ�o mắt nh�n về nước kia thấy Bảo Th�p răng của Phật, tr�n đ� c� ph�ng ra h�o quang, giống như đ�n chiếu s�ng huyền b� nhiệm mầu. Từ đ�y đi về ph�a t�y nam v�o trong rừng s�u đi hơn 1200 dặm, đến nước Cung Ngự Đ�.

10) Nước Cung Ngự Đ� c� chu vi hơn 1000 dặm, Đ� Th�nh hơn 20 dặm, nằm cạnh bờ biển lại c� n�i cao. đất đai ẩm thấp, l�a th�c được m�a. Kh� hậu ấm �p. Phong tục n�o động. H�nh tướng kỳ dị, nước da đen b�ng. Tuy c� lễ nghĩa nhưng ưa dối tr�. Chữ viết giống như miền trung Ấn Độ, lời n�i v� phong tục c� nhiều kh�c biệt. T�n s�ng ngoại đạo chẳng tin Phật Ph�p. C� hơn 100 ng�i đền thờ v� hơn vạn người ngoại đạo. Trong nước c� 10 th�nh nhỏ. Biển v� n�i giao nhau cho n�n th�nh rất ki�n cố, binh l�nh mạnh mẽ oai h�ng nằm ở bi�n giới, chẳng ai địch nổi. Đất nước nầy gi�p biển cho n�n c� nhiều vật qu�. D�ng ốc s� tr�n ch�u l� phương tiện trao đổi khi mua b�n. Nơi đ�y c� nhiều voi xanh, chạy rất nhanh. Từ đ�y qua ph�a t�y nam v�o nơi hoang d� đến rừng s�u, c� c�y cối rậm rạp, đi hơn 1450 dặm, đến nước Yết Lăng Gi� nằm ở miền nam Ấn Độ.

11) Nước Yết Lăng Gi� c� chu vi hơn 5000 dặm, đ� th�nh hơn 20 dặm. L�a th�c hoa quả được m�a. Rừng rậm c�y cối hoang vu, c� cả h�ng trăm loại động vật kh�c nhau. C� nhiều voi xanh sanh sản ở đ�y được xuất khẩu qua c�c nước b�n cạnh. Kh� hậu n�ng bức, phong tục th� bạo. T�nh t�nh con người hung tợn, nhưng � ch� c�n tin nơi điều nghĩa. Ng�n ngữ nhẹ nh�ng khi ph�t �m điều tiết. Tiếng n�i phong tục kh�c với miền trung Ấn Độ, �t tin tưởng ch�nh ph�p, lại hay tin theo ngoại đạo. C� hơn 10 ng�i Gi� Lam v� hơn 500 tăng đồ, họ theo cả hai truyền thống Đại Thừa v� Thượng Tọa Bộ. C� hơn 100 ng�i đền thờ, Ngoại đạo sống hỗn tạp, đa phần l� Ni Kiền Tử.

Nước Yết Lăng Gi�, tại đ�y ng�y xưa c� l�c tập tục của nh�n gian rất thịnh h�nh. Người xứ nầy x�c phạm đến vị Ti�n Nhơn, đạt đến Ngũ Th�ng v� vị ấy mất hết thần th�ng cho n�n d�ng ch� thuật t�n hại người cả nước. Do đ� người ở đ�y c�n lại rất �t. Ng�y th�ng tr�i qua c�ng ng�y c�ng giảm. V� phạm lỗi đ� cho n�n người c�ng ng�y c�ng �t.

Th�nh ph�a Nam chẳng xa c� một Bảo Th�p cao hơn 100 thước, do Vua A Dục dựng l�n. B�n cạnh đ� c� di t�ch của bốn vị Phật trong qu� khứ ngồi Thiền v� kinh h�nh. Bi�n giới ph�a bắc đến đỉnh n�i cao lại c� một Bảo Th�p bằng đ� cao hơn 100 thước. V�o một kiếp sơ nọ khi con người thọ nhiều tuổi, c� một vị Độc Gi�c Phật nhập Niết B�n nơi đ�y. Từ đ�y đi về ph�a t�y bắc chỉ to�n l� n�i v� rừng rậm. Đi hơn 1800 dặm, đến nước Kiều T�t La, nằm ở miền trung Ấn Độ.

12) Nước Kiều T�t La c� chu vi hơn 6000 dặm. C� n�i non rừng rậm bao bọc chung quanh. Đ� th�nh c� chu vi hơn 40 dặm, đất đai trồng trọt thuận lợi tốt tươi. L�ng mạc nh� cửa san s�t, người người gi�u c�. H�nh d�ng người kỳ dị, nước da ng�m đen, phong tục h�ng tr�ng. T�nh t�nh th� bạo. Tin theo t� v� ch�nh. Nghề nghiệp tinh xảo. Vua thuộc d�ng S�t Đế Lợi. T�n k�nh Phật Ph�p nhơn từ đức độ. C� hơn 100 ng�i Gi� Lam v� hơn một vạn Tăng Sĩ, tu theo Gi�o l� Đại Thừa. C� 70 đền thờ. Ngoại Đạo sống hỗn tạp. C�ch th�nh về ph�a nam chẳng xa, c� một ng�i ch�a cũ, b�n cạnh đ� c� một Bảo Th�p do Vua A Dục dựng n�n. Nơi đ�y ng�y xưa đức Như Lai đ� từng đến v� ở, hiện đại thần th�ng nhiếp phục ngoại đạo. Nơi nầy, cũng l� nơi dừng ch�n của Bồ T�t Long M�nh. L�c bấy giờ c� vị vua t�n l� B� Đ� B� Ha (Dẫn Ch�nh) rất tr�n qu� v� cung k�nh ng�i Long M�nh. Bốn b�n đều c� hộ vệ. L�c bấy giờ c� Bồ T�t Đề B� từ nước Chấp Sư Tử đến muốn cầu Luận nghĩa n�i với c�c m�n nh�n rằng:

- H�n hạnh xin được yết kiến.

Thời m�n nh�n đến bạch Ng�i Long M�nh biết danh t�nh. Ng�i Long M�nh đổ nước đầy b�nh b�t v� ra lệnh cho đệ tử rằng:

- �ng mang nước nầy đưa cho Đề B�.

Đề B� chờ nước đứng y�n rồi bỏ c�y kim v�o. Đệ tử mang b�t trở lại với vẻ ho�i nghi. Long M�nh hỏi:

- �ng ấy n�i g�?

Đ�p rằng:

- Y�n lặng, kh�ng n�i g� hết, rồi bỏ c�y kim v�o b�t.

Long M�nh n�i:

- Thật l� kẻ t�i tr�! Kẻ đ� biết việc như thần. Phải l� bậc � Th�nh. Đạo đức cao vời. H�y mời v�o.

Hỏi rằng:

- Nghĩa l� sao? Kh�ng lời n�i vi diệu biện t�i n�o hơn.

Đ�p rằng:

- Ph�m l� nước th� t�y theo đồ đựng m� c� h�nh d�ng tr�n hay vu�ng, theo đ� m� hiện sạch hay dơ, kh�ng c� g� c� thể ngăn cản v� đong lường hết được. Đem sự to lớn đ� m� so s�nh với sự học của ta thật l� t�i tr�. Việc bỏ c�y kim v�o trong nước, phải n�i rằng một điều hy hữu. Đ�y l� kẻ rất phi thường h�y cho v�o.

Long M�nh thấy phong th�i tư c�ch an nhi�n đẹp đẽ, lời n�i �n tồn sanh ra cảm phục. Đề B� c� đầy đủ phong c�ch như thế m� từ xa c�n đến đ�y muốn học hỏi. D�ng dấp oai thần đi đến rất oai nghi�m, rồi l�n t�a ngồi v� đ�m luận suốt ng�y kh�ng hết. C�u nghĩa chương c� thanh tao. Cho n�n Long M�nh n�i:

- Kẻ hậu học nh�n đời vi diệu. Sự biện b�c s�ng sủa hơn trước. T�i nay gặp người tuấn kiệt v� th�nh thật n�i rằng đ�y l� điều hy hữu v� ngọn đ�n Ch�nh Ph�p kh�ng thể tắt. Gi�o Ph�p ấy c� thể hoằng dương cho người đời sau thật l� h�n hạnh. C� thể đến c�i ghế trước mặt để đ�m luận huyền nghĩa.

Đề B� nghe n�i như vậy, t�m liền tự phụ đến trước ph�t lời biện luận nghĩa l�. Đề B� d�ng từ thật mạnh hướng về đối chất nghĩa l�. Nhưng thấy uy nghi dung mạo rồi qu�n đi lời v� ngậm miệng. Đoạn từ chỗ ngồi bước xuống rồi xin theo học. Long M�nh n�i:

- H�y ngồi xuống lại đi. B�y giờ ngươi l� học tr�, ta sẽ dạy cho Ch�n Di�ụ L� Ph�p Vương. L�c ấy Đề B� ngũ thể đầu địa một l�ng nghe lời v� thưa:

- Từ nay về sau con xin v�ng mệnh. Long M�nh Bồ T�t sống nh�n nh� nhờ thuốc dưỡng sinh, thọ mạng hơn 100 tuổi m� dung mạo kh�ng suy. Cũng gi�p nh� Vua thuốc men như thế để thọ hơn 100 tuổi.

Nh� vua c� một Vương tử, hỏi mẹ rằng:

- Con bao giờ được l�m Vua?

Mẹ đ�p:

- Ta thấy chưa c� cơ hội n�o cả. Ta nghe vua sống đến h�ng trăm tuổi cho n�n con ch�u gi� hết, v� cũng sống l�u. Lại được Long M�nh cho th�m phước lực bằng thuốc trường sanh. Nếu Bồ T�t tịch diệt, nh� vua mất ng�i.

- Long M�nh Bồ T�t l� bậc tr� huệ cao vời, từ bi th�m hậu, ban cho tất cả quần sanh một đời sống như thế. N�n con c� thể đến đ�, xin c�i đầu của Ng�i. Nếu được th� kết quả sẽ như �.

Vương tử theo lời dạy của mẹ, đến Gi� Lam v� xin người g�c cổng được v�o b�n trong. L�c ấy ng�i Long M�nh Bồ T�t đang tụng kinh v� nhiễu Phật, liền thấy Vương Tử n�n hỏi rằng:

- V� l� do g� m� đến tăng ph�ng v�o ban đ�m vậy? C� g� nguy hại tật bịnh m� đến phải kh�ng?

Đ�p rằng:

- Từ mẫu của con dạy con rằng kẻ sĩ xả th�n, sự xả th�n ấy cũng mang lại lợi lạc cho quần sanh. Qua lời dạy đ� con chưa c� thể bỏ được b�o th�n nầy để cầu được điều như � muốn. Mẹ con bảo kh�ng sao, Chư Thiện Thệ Như Lai của ba đời trong mười phương xưa nay để được chứng quả phải cần cầu Phật Đạo, tu tập Giới Nhẫn. Hoặc hiến th�n cho th�, hoặc cắt thịt cho chim. Vua Nguyệt Quang đ� th� đầu cho B� La M�n. Vua Từ Lực đ� hiến m�u cho Dạ Xoa. Những việc như thế kh� m� n�i hết, trước cầu cho m�nh gi�c ngộ chứ kh�ng phải cho người kh�c. Nay, Bồ T�t Long M�nh c� � ch� cao vời cho n�n con cũng cầu xin được c�i đầu của ng�i để c� việc. Nếu ng�i xả th� c� thể v�o cuối năm nầy. Như ng�i xả liền th� tội con rất nhiều, việc đ� sẽ hại đến c�i đức. Nguyện cho sự tu tập của Bồ T�t sẽ th�nh Phật quả, đem l�ng từ đến cho ch�ng sanh v� tr� tuệ ấy th� v� c�ng. Xin xem nhẹ sinh mạng v� xem th�n nầy tr�i nổi như một loại giặc, Ng�i c� thể v� bổn nguyện m� cho con được toại nguyện kh�ng?

Long M�nh Bồ T�t đ�p:

- Lời n�i hay thật, Ta vốn cầu Th�nh quả, v� học Phật n�n thường xả bỏ. Th�n nầy như �m hưởng như bọt nước lưu chuyển trong tứ sanh, qua lại trong lục th�, chứa chấp nhiều lời nguyện, chẳng muốn một việc g� m� nay Vương Tử chỉ c� một chứ kh�ng kh�c. Nếu Vương Tử vẫn một l�ng mong muốn ta sẽ tu�n mệnh. Nhưng khi th�n ta mạng chung rồi th� Phụ Vương của Vương Tử cũng mất. Nhưng rồi ai l� người bảo hộ ngươi. Long M�nh bồi hồi đ�p sự y�u cầu rồi tuyệt mệnh. B�n lấy l� kh� tự vận, sau đ� lấy kiếm để cắt đầu. Vương Tử thấy thế rất kinh ngạc rồi lui. Người g�c cổng thưa:

- Việc ấy xong chưa?

Vua nghe bi cảm v� kết quả l� ng�i đ� ra đi.

Ph�a t�y nam của nước đi hơn 300 dặm, đến n�i Phạt La Mạt La Kỳ L�. Nơi đ�y c� đỉnh cao rất nguy hiểm. C� nhiều hang động bao bọc to�n l� đ�. Vua Ch�nh Vương đ� v� Long M�nh Bồ T�t m� x�y dựng Gi� Lam trong n�i ấy. Đi khỏi n�i khoảng 10 dặm c� đường trống. Từ n�i nh�n xuống c� rất nhiều đ�. Nơi đ� c� nhiều h�nh lang đi bộ, giống như những ng�i nh� x�y nhiều tầng. C� nơi cao đến năm tầng v� c� nhiều Viện kh�c nhau. Trong mỗi tinh x� như thế đều c� những tượng bằng v�ng, lớn bằng th�n Phật đi�u khắc kỳ c�ng, tướng hảo trang nghi�m v� tất cả những trang sức đều bằng v�ng qu�. Gần nơi đỉnh n�i cao ấy, c� một th�c nước từ tr�n chảy xuống, b�n ngo�i c�c hang động c� ph�t ra �nh s�ng. Nơi đ�y Vua Ch�nh Vương c� kiến thiết Gi� Lam. Nh�n lực hao m�n, c�ng khố trống rỗng. Việc ấy chưa xong ph�n nửa, m� t�m hay �u lo cho n�n Long M�nh thưa rằng:

- Đại Vương v� sao c� sự ưu sầu như thế?

Vua đ�p:

- Ta đ� d�ng tất cả tấm l�ng để l�m việc phước đức l�u d�i đợi Ng�i Từ Thị, c�ng việc chưa xong m� tiền t�i hết sạch. Mỗi lần nghĩ đến buồn lo, ngồi đ�y để chờ.

Ng�i Long M�nh thưa:

- Xin đừng lo �u. Ph�m l� phước đức thắng di�n th� kh�ng c� c�i cuối c�ng. Cứ ph�t nguyện lớn đừng lo chẳng xong.

�Ng�y h�m đ�, Vua về lại cũng rất l� an lạc. Sau đ� Vua xuất du để thăm s�ng n�i liền đến nơi b�nh nghị nầy m� kiến thiết Bảo Th�p. Vua đ� thọ nhận sự hối qu� v� tiếp tục phụng tr� Ch�nh Ph�p. Long M�nh Bồ T�t c� thần dược vi diệu đ� rải l�n tr�n đ� lớn, liền biến th�nh v�ng. Vua đến thấy v�ng, t�m rất sung sướng. Khi hồi gi� đến nơi Long M�nh thưa rằng:

- H�m nay, du ngoạn đ� c� sự cảm ứng của thần linh, nơi đất đai n�i rừng kia, đ� thấy được v�ng bạc tụ lại.

Long M�nh n�i:

- Chẳng phải quỷ thần cảm động đ�u. Đ� l� do l�ng ch� th�nh m� cảm ứng n�n v�ng bạc vậy.

Sau khi n�i như vậy liền cho lấy về để x�y dựng ch�a Th�p. Sau khi x�y dựng xong, ch�a năm tầng, mỗi tầng như thế đều c� bốn tượng Phật lớn bằng v�ng. Những v�ng c�n dư đem cho v�o kho, rồi triệu tập một ng�n vị tăng đến để lễ tụng v� Long M�nh Bồ T�t v� Gi�o Ph�p của đức Th�ch Ca m� tuy�n dương v� v� c�c vị Bồ T�t kh�c diễn thuật v� b�n luận, soạn ra biệt tạng ở nơi nầy. Nơi tầng lầu một chỉ để tượng Phật v� c�c kinh luận. Tầng năm ph�a dưới c�ng để cho tịnh nh�n ở v� những đồ vật ri�ng tư. Ở giữa ba tầng th� l�m ph�ng ốc. Nghe người xưa bảo lại rằng:

- Khi Vua Ch�nh Vương x�y dựng xong, kể cả c�ng nh�n ăn uống v� chư Tăng d�ng hết ch�n ức tiền v�ng.

Cho n�n sau nầy tăng t�n đồ phẫn nộ tranh đấu v� ph� ph�n Vua. L�c ấy c�c tịnh nhơn liền n�i rằng:

- Tăng đồ tranh tụng n�i lời hủy b�ng nhau. Kẻ �c sẽ nh�n đ�y m� hủy hoại Gi� Lam. Cho n�n những lầu nầy kh�ng cho tăng đồ ở. Từ đ�y về sau chư Tăng kh�ng được qua lại, tới lui nơi cửa của nước nầy.

L�c bấy giờ, liền cho những y sư giỏi v�o b�n trong để trị bệnh, nhiều cửa ra v�o chẳng biết l�m sao kiểm so�t. Từ đ�y v�o trong rừng s�u ph�a Nam đi hơn 900 dặm, đến nước An Đạt La ở ph�a Nam Ấn Độ.

13) Nước An Đạt La c� chu vi hơn 3000 dặm. Đ� th�nh hơn 20 dặm. T�n th�nh l� B�nh Kỳ La, đất đai tốt tươi. C�y cấy trồng trọt được m�a. Kh� hậu �n h�a, phong tục phức tạp. Ng�n ngữ nhẹ nh�ng kh�c với miền trung Ấn Độ. Chữ nghĩa quy tắc giống nhau. C� hơn 20 ng�i Gi� Lam v� hơn 3000 Tăng Sĩ. Đền thờ c� hơn 30 ng�i. Ngoại đạo sống tạp nhạp. C�ch th�nh B�nh Kỳ La chẳng bao xa c� một ng�i Gi� Lam lớn. Ng�i ch�a nầy c� nhiều tầng lầu v� c�ng đẹp đẽ. Tượng Phật v� c�c tượng Bồ T�t h�nh tướng trang nghi�m chạm trổ rất c�ng phu. Ph�a trước Gi� Lam c� một ng�i Bảo Th�p cao hơn 100 thước. Đ�y l� do vị Chiết La A La H�n kiến tạo.

Sau ch�a A La H�n, về hướng t�y nam chẳng bao xa lại c� một Bảo Th�p, do Vua A Dục dựng n�n. Nơi đ�y ng�y xưa đức Như Lai đ� thuyết ph�p, hiện đại thần th�ng độ v� lượng ch�ng.

Rồi cũng từ ph�a t�y nam của ch�a A La H�n đi hơn 20 dặm, đến n�i C� Sơn. Tr�n đảnh n�i c� một Bảo Th�p bằng đ�, nơi đ�y Ng�i Trần Na Bồ T�t tạo n�n Nh�n Minh Luận (Dinnag�-Đồng Thụ). Bồ T�t Trần Na l� người sau Phật Nhập Diệt mặc Ph�p Y, ch� nguyện rộng lớn, huệ lực thăm thẳm, thương đời chẳng nơi nương tựa, n�n muốn hoằng dương Th�nh Gi�o, m� tạo ra Nh�n Minh Luận. Lời s�u l� rộng. Nếu bậc học giả kh�ng cố gắng th� kh� th�nh sự nghiệp, b�n v�o th�m sơn tham thiền nhập định qu�n s�t nội t�m, xem x�t lợi hại mới tạo n�n văn nghĩa. L�c bấy giờ trong động đ� g�y n�n tiếng vang, kh�i m�y biến th�i, cho n�n sơn thần đến gặp Bồ T�t th�n cao trăm thước v� xướng l�n lời rằng:

- Ng�y xưa, đức Phật Thế T�n v� quyền biến hướng dẫn h�m linh v� v� t�m từ bi m� Thuyết Nhơn Minh Luận, diệu l� bao qu�t ng�n từ s�u sắc. Như Lai tịch diệt nghĩa ấy đ� bị ch�n v�i. B�y giờ c� ng�i Trần Na Bồ T�t, phước tr� cao vời, s�u hiểu Th�nh Gi�o về Nh�n Minh Luận cho n�n tr�ng tuy�n lại.

L�c đ� Bồ T�t ph�ng đại quang minh chiếu đến những nơi u �m v� Vua của nước nầy sanh t�n t�m s�u xa v� t�n k�nh Tam Bảo. Thấy tướng quang minh nầy, nghi rằng đ� v�o Kim Cang Định, nh�n đ�y m� thỉnh Bồ T�t chứng quả V� Sanh. Bồ T�t Trần Na đ�p:

- Ta đ� nhập định v� qu�n s�t. Nếu muốn dịch nghĩa ch� th�ch kinh nầy s�u sắc, th� t�m phải hiểu rộng biết nhiều chẳng nguyện chứng quả V� Sanh.

Vua đ�p:

- Quả V� Sanh l� nơi Th�nh ch�ng ngưỡng mộ, xa l�a tam giới, chứng được tam minh l� điều rất cao cả. Nguyện n�n chứng lấy.

Bồ T�t Trần Na l�c ấy rất hoan hỷ lời thỉnh cầu của Vua n�n liền chứng quả V� Học. Bồ T�t Văn Th� (Diệu C�t Tường) thương tiếc, muốn cảnh giới khảy m�ng tay liền ngộ v� n�i rằng:

- Tiếc thay! L�m sao m� bỏ c�i t�m rộng lớn chỉ v� � ch� hẹp h�i. Từ việc nhớ nghĩ cho ri�ng m�nh kể cả lu�n c�i ch� nguyện. Nếu muốn c� lợi lạc, h�y n�i rộng c�i Thuyết Du Gi� Sư Địa Luận của Bồ T�t Từ Thị hướng dẫn cho kẻ hậu học được lợi �ch biết l� bao.

�Bồ T�t Trần Na kỉnh thọ � chỉ phụng tr� s�m hối. Rồi từ đ�y nổi tr�i nghi�n cứu rộng th�m Nh�n Minh Luận. Nếu những học giả sợ giải b�y luận c� t�nh chất từ chương th� h�y đưa nghĩa lớn của t�ng phong m� b�y ra lời n�i vi diệu l�m n�n Nh�n Minh Luận để hướng dẫn cho kẻ hậu học về sau.

Từ nay về sau n�n tuy�n dương Du Gi�. Từ đ� c� rất nhiều m�n nh�n v� những kẻ hiểu biết trong đời. Từ đ�y đi v�o giữa rừng qua hướng nam hơn ng�n dặm, đến nước Đ� Na Yết L�n Ca (Nước An Đạt La), thuộc miền nam xứ Ấn Độ.

14) Nước Đ� Na Yết L�n Ca c� chu vi hơn 6000 dặm. Đ� th�nh c� chu vi hơn 60 dặm, đất đai m�u mỡ, l�a th�c được m�a. C� nhiều l�ng ấp hoang d� �t người sanh sống. Kh� hậu �n h�a, người da m�u đen sậm. T�nh t�nh hung bạo, ham học nghề nghiệp. C� nhiều ng�i Gi� Lam bị hoang vu, c�n lại chừng hai chục ng�i. Tăng đồ hơn 1000 người. Đa phần học theo Đại Ch�ng Bộ. Đền thờ c� hơn 100 ng�i, ngoại đạo sống tạp nhạp.

Ph�a đ�ng của th�nh l� n�i, nơi đ� c� một Tăng Gi� Lam t�n l� Phất B� Thế La (Đ�ng Sơn). Ph�a t�y của th�nh cũng l� n�i. Nơi đ� c� ng�i ch�a A Phạt La Thế La (Thế Sơn). Xứ nầy đầu ti�n, Vua v� Phật Ph�p m� kiến tạo n�n Gi� Lam. C� s�ng chảy qua ph�a trước ch�a, những h�nh lang đi bộ dọc theo n�i. C� những vị thần linh xuất hiện v� c�c bậc Th�nh Hiền tới lui. Kể từ khi Phật Nhập Diệt sau 1000 năm, mỗi năm như vậy c� khoảng 1000 chư Tăng c�ng đến đ�y an cư. Khi giải chế mọi người chứng A La H�n, d�ng thần lực bay l�n hư kh�ng m� đi. Một ng�n năm sau, ph�m th�nh đồng cư. Nhưng kể từ 100 năm nay kh�ng c� Tăng Lữ v�ng lai. Cũng c� những Sơn Thần dị h�nh, hoặc l�m h�nh con ch�, hoặc l�m h�nh khỉ vượn, để dọa nạt người đi qua nơi chỗ hoang vắng, chẳng c� tăng n�o cả.

C�ch về ph�a nam của th�nh kh�ng xa, c� một ngọn n�i cao. Nơi đ� l� nơi m� Luận Sư B� Tỳ Phệ D� (Thanh Biện) ở trong động A Tu La để chờ gặp Bồ T�t Di Lặc th�nh Phật. Luận sư c� đức s�u d�y kh� tả. B�n ngo�i mặc �o ngoại đạo, nhưng b�n trong hoằng dương tư tưởng học thuật của Long M�nh. Khi nghe Ng�i Hộ Ph�p Bồ T�t ở nước Ma Kiệt Đ� muốn hoằng dương gi�o l� của đức Phật c� cả ng�n người theo v� muốn luận nghị cho n�n chống t�ch trượng m� đến th�nh Ba Th�c Ly. Biết rằng Bồ T�t Hộ Ph�p đang ở dưới c�y Bồ Đề cho n�n luận sư đ� n�i với m�n nh�n rằng:

- Qu� vị h�y đến c�y Bồ Đề để gặp Bồ T�t Hộ Ph�p v� t�i m� thưa rằng: "Bồ T�t đ� tuy�n dương Gi�o Ph�p hướng dẫn nhiều người bỏ t� quy ch�nh, ngưỡng đức cao d�y từ l�u m� nguyện chưa xong, nay muốn đến yết kiến v� lễ b�i dưới gốc c�y Bồ Đề, thệ nguyện nếu kh�ng gặp được, th� sẽ gặp khi chứng được quả trời người" .

Bồ T�t Hộ Ph�p bảo với người sứ rằng:

- Cuộc đời con người giống như huyễn, th�n mệnh lại nổi tr�i, kh�t khao ng�y th�ng chưa đến để được đ�m luận, m� người tin tưởng chưa gặp được.

Luận sư nghe vậy liền trở về qu� hương, ngồi thiền chờ đợi v� nghĩ rằng nếu kh�ng phải ng�i Từ Thị th�nh Phật, ai c� thể giải được c�i nghi của m�nh, cho n�n đ� ở trước tượng Qu�n Tự Tại Bồ T�t, th�nh t�m tụng ch� Đ� La Ni. Kh�ng ăn chỉ uống nước trong v�ng ba năm. Đức Qu�n Tự Tại Bồ T�t liền hiện ra sắc th�n vi diệu v� luận sư m� bảo rằng � mong muốn g� vậy?

Đ�p rằng:

- Nguyện lưu giữ th�n nầy để chờ được gặp đức Từ Thị.

Bồ T�t Qu�n Tự Tại bảo:

- Đời sống con người ở thế gian nầy rất nguy hiểm, nổi tr�i ph� phiếm. Cho n�n muốn như ước nguyện th� n�n sanh về c�i trời Đẩu Suất để lễ b�i v� chờ đợi gặp đức Di Lặc.

Luận sư đ�p rằng:

- � ch� kh�ng thể đạt được v� t�m nầy kh�ng c� hai.

Bồ T�t đ�p:

- Nếu quả như vậy th� n�n đến nước Đ� Na Yết L�n; nơi th�nh ph�a nam c� một ngọn n�i cao, nơi đ� c� thần Chấp Kim Cang v� h�y th�nh t�m tụng ch� Kim Cang Đ� La Ni, �ng sẽ được toại nguyện.

Luận sư đến đ� để tụng v� ba năm sau th� thần nh�n m�ch bảo rằng:

- Nh� ngươi mong muốn g� m� si�ng năng như vậy?

Luận sư đ�p:

- Nguyện lưu giữ th�n nầy lại để chờ gặp đức Từ Thị. Bồ T�t Qu�n Tự Tại đ� chỉ điểm đến đ�y để thỉnh cầu v� nguyện của t�i c� th�nh được th� ở tại nơi nầy. Mong thần mật hiểu cho.

Rồi chỉ trong ng�y ấy trong ngọn n�i nầy c� một cung của A Tu La. Theo sự thỉnh cầu tường đ� kia lại mở ra. Khi mở ra, đi v�o b�n trong chờ gặp v� luận sư n�i:

- Chỗ ở tối tăm kh�ng thấy, l�m sao biết được Phật?

Chấp Kim Cang đ�p rằng:

- Khi Bồ T�t Từ Thị xuất thế t�i sẽ b�o cho �ng.

Luận sư y lời rồi chuy�n t�m tr� tụng. Cả ba năm như thế chẳng c� suy nghĩ g� kh�c.

Tr� ch� xong rồi, c� người g� cửa động, động liền mở ra. L�c ấy c� trăm ng�n vạn người thấy rồi qu�n trở về. Luận sư kh�a cửa lại m� bảo với họ rằng:

- Ta c� lời nguyện ở l�u để chờ gặp đức Di Lặc. Th�nh ch�ng đ� khuy�n như thế th� đại nguyện mới th�nh cho n�n bảo rằng v�o nơi nầy th� sẽ gặp Phật. Họ nghe như vậy rất kinh ngạc mới đ�ng cửa lại, trở th�nh một hang rắn độc. Họ sợ hại đến th�n mệnh. Ba lần n�i như vậy tuy chỉ c� được s�u người v�o. Luận sư lại cảm tạ v� những người ấy đi v�o. Khi v�o rồi tường đ� trở lại như cũ v� mọi người mới hối hận giận m�nh đ� n�i ra lời n�i ấy.

Từ đ�y đi qua ph�a t�y nam hơn 1000 dặm, đến nước Ch�u Lợi Da nằm ở ph�a nam xứ Ấn Độ.

15) Nước Ch�u Lợi Da, chu vi hơn 2450 dặm. Đ� th�nh chu vi hơn 10 dặm, đất đai trống trải trở n�n hoang phế. Cư d�n sống rải r�c, cho n�n đạo tặc ho�nh h�nh. Kh� hậu �n h�a, phong tục gian �c. T�nh người cuồng bạo. S�ng t�n ngoại đạo. Nhiều ng�i Gi� Lam bị hủy hoại nhưng cũng c�n tu sĩ. C� hơn 10 ng�i đền đa phần theo đạo l�a thể.

C�ch về ph�a đ�ng nam của th�nh kh�ng xa mấy, c� một Bảo Th�p do Vua A Dục dựng n�n. Như Lai ng�y xưa đ� từng ở nơi nầy, hiện đại thần th�ng thuyết Vi Diệu Ph�p để h�ng phục ngoại đạo v� độ cho trời người.

Ph�a t�y th�nh chẳng bao xa, lại c� một ng�i Gi� Lam cũ. Đ�y l� nơi luận nghị của Đề B� Bồ T�t v� A La H�n. Đầu ti�n Bồ T�t Đề B� nghe nơi Gi� Lam nầy c� vị A La H�n �n Đản La chứng được thần th�ng v� đầy đủ t�m giải tho�t, liền từ xa đến để t�m hiểu xem x�t về phong c�ch m� phạm ra sao, cho n�n đ� đến đ�, đảnh lễ A La H�n. A La H�n l� bậc thiểu dục tri t�c chỉ c� một c�i giường. Khi Bồ T�t Đề B� đến kh�ng c� chỗ ngồi, n�n gom l� c�y lại l�m t�a để mời ngồi. A La H�n nhập định nửa đ�m th� xuất. Bồ T�t Đề B� thỉnh cầu giải quyết chỗ nghi của m�nh. A La H�n t�y theo chỗ kh� m� giải th�ch. Bồ T�t Đề B� nghe v� hỏi đến lần thứ bảy th� im lặng kh�ng trả lời. Rồi vận thần th�ng lực bay l�n c�i Đẩu Suất để hỏi ng�i Di Lặc. Ng�i Từ Thị v� đ� m� giải th�ch, nh�n đ�y bảo rằng:

- �ng Đề B� ấy, nhiều kiếp đ� tu h�nh v� trong hiền kiếp nầy sẽ được quả vị Phật, n�n biết như vậy.

Đoạn thi lễ rồi như trong khoảng khảy m�ng tay th� trở lại chỗ ngồi cũ, d�ng diệu nghĩa tuy�n dương v� bẻ g�y những điều nghi. Bồ T�t Đề B� thưa:

- Điều nầy đức Bồ T�t Từ Thị đ� d�ng Th�nh tr� m� giải th�ch, h� c� phải l� ng�i c� thể tường tận?

A La H�n đ�p:

- Đ�ng vậy!

Đ� l� sự chỉ b�y của Như Lai. Từ chỗ ngồi t�n th�n th�m k�nh lễ b�i. Từ đ�y đến ph�a Nam v�o trong rừng s�u đi hơn 1560 dặm, đến nước Đạt La Tỳ Tr�.

16) Nước Đạt La Tỳ Tr� c� chu vi hơn 6000 dặm. Đ� th�nh t�n l� Khang Ch� Bổ La c� chu vi hơn 30 dặm, đất đai m�u mỡ l�a th�c gi�u c�. Lại c� nhiều hoa quả v� sản xuất vật qu�. Kh� hậu �n h�a, phong tục th� bạo. Người tin s�u nghĩa l�, biết nhiều học rộng. Nhưng ng�n ngữ, chữ viết th� sai kh�c miền trung Ấn Độ một �t. C� 100 ng�i Gi� Lam, tăng đồ hơn vạn người, học theo Thượng Tọa Bộ. C� 80 ng�i đền thờ đa phần theo đạo l�a thể.

Như Lai khi c�n tại thế đ� đến đ�y nhiều lần, thuyết ph�p độ người, cho n�n Vua A Dục đ� đến Th�nh T�ch nầy m� cho x�y dựng n�n c�c Bảo Th�p.

Th�nh Kham Ch� Bổ La l� nơi m� Bồ T�t Đạt Ma Ba La (Hộ Ph�p) sanh trưởng. Bồ T�t l� con đầu của vị Đại Thần của nước nầy. L�c nhỏ thi�n tư đặc biệt, lớn l�n thấy xa biết rộng. Hồi ấy, rất l�u nhưng Vương Thần chưa sinh. Hằng đem lo lắng suy nghĩ, đối trước tượng Phật thiết tha kỳ nguyện một c�ch ch� th�nh cho n�n cảm ứng đến thần linh, từ xa m� đến.

Sau khi sanh ra lớn l�n một h�m đi hơn 100 dặm, đến ng�i ch�a tr�n n�i. Đến giữa giảng đường c� vị tăng mở cửa. Thấy thiếu ni�n nầy, vị tăng nghi l� kẻ trộm b�n cật vấn, Bồ T�t liền đưa tay ra hiệu � bảo người xuất gia kh�ng n�n kinh dị v� � ng�i đ� toại nguyện. Nh� Vua đ� biết sự mong muốn của ng�i v� biết Bồ T�t c� � xuất trần cho n�n Vua lại c�ng th�m k�nh hơn nữa. Bồ T�t đ� tự mặc �o hoại sắc tinh cần học tập, t�m đến nơi vị A La H�n để biết phong c�ch m� phạm như tr�n đ� thuật.

C�ch về ph�a nam th�nh kh�ng xa c� một Đại Gi� Lam m� trong nước khắp nơi đều giống vậy. Lại c� một Bảo Th�p cao hơn 100 thước do Vua A Dục dựng n�n. Đức Như Lai ng�y xưa ở nơi đ�y thuyết ph�p để h�ng phục ngoại đạo v� rộng độ trời người. Gần đ� cũng c� một di t�ch l� nơi của bốn vị Phật qu� khứ, ngồi thiền v� kinh h�nh. Từ đ�y đến ph�a nam đi hơn 3000 dặm đến nước Chu La Cự Th�c.

17) Nước Chu La Cự Th�c c� chu vi hơn 5000 dặm, đ� th�nh c� chu vi hơn 40 dặm, đất đai kh� cằn kh�ng trồng trọt được mấy; nhưng những hải sản tr�n qu� đều tập họp nơi nước nầy. Kh� hậu ấm �p, người da ngăm đen. T�nh t�nh cương nghị, t� ch�nh đều tin, �t th�ch nghề nghiệp, ưa l�m điều thiện. Đa phần Ch�a Viện nơi đ�y đều bị hoang phế, chỉ c�n lại một số �t chư Tăng. C� hơn 100 ng�i đền thờ, tin theo ngoại đạo, đa phần theo đạo l�a thể. Th�nh ph�a đ�ng chẳng xa, c� một Gi� Lam cũ, vườn Ch�a trở n�n hoang phế. Do em của Vua A Dục kiến thiết n�n. Ph�a đ�ng nầy lại c� một Bảo Th�p, chỉ c�n nền m�ng. Bảo Th�p nầy do Vua A Dục x�y. Nơi đ�y ng�y xưa đức Như Lai đ� thuyết ph�p hiện đại thần th�ng độ v� lượng ch�ng. V� h�nh ảnh của Th�nh t�ch nầy, Vua đ� x�y dựng n�n, thời gian năm th�ng tr�i qua, người ta đến cầu nguyện v� xem ở đ�y như l� chỗ ở của thần linh.

Ph�a nam của nước nầy l� bờ biển lại c� n�i Ch�u Sắc Gia. Đỉnh cao v� hẹp lại c� những động đ� ăn s�u v�o trong. Trong n�i, c� c�y Bạch Đ�n, c�y Chu Đ�n v� nhiều loại c�y kh�c, kh� c� thể ph�n biệt hết, duy chỉ c� m�a hạ l�n n�i chi�m ngưỡng thấy nơi đ�y c� nhiều rắn lớn. Được biết rằng v� chất của gỗ mục ẩm ướt cho n�n rắn th�ch ở, cũng c� nhiều người thấy thế liền lấy t�n bắn. M�a đ�ng như ẩn nấp v�o trong th�n c�y. Tại đ�y cũng c� c�y Yết Bố La Hương (C�y Long N�o), c�y t�ng, c�y b�ch v� c� nhiều c�y kh�c. Những c�y ở dưới ẩm thấp kh�ng c� m�i hương. Khi c�y kh� người ta chặt đi, trong đ� c� m�i hương v� từ trong l�i c�y c� những đường v�n m�u sắc giống như nước v� như tuyết. Đ�y ch�nh l� m�i hương của Long N�o.

N�i Chư Sắc Gia về ph�a đ�ng c� n�i Bố Đản Lạt Ca. N�i nầy rất nguy hiểm, c� nhiều hang động. Tr�n đảnh n�i c� Hồ, nước trong như mặt gương, chảy th�nh s�ng, chảy quanh n�i đến hai mươi v�ng rồi đi v�o biển Nam Hải. B�n cạnh c�i hồ đ�, c� động đ� rất đẹp l� nơi m� Bồ T�t Quan Tự Tại qua lại dạo chơi. Nếu ai c� lời nguyện muốn gặp Bồ T�t chẳng quản th�n mệnh, lội nước tr�o non, qu�n đi nguy hiểm th� c� thể đạt được lời nguyện ấy. Dưới ch�n n�i c� người ở, đến đ�y kỳ nguyện thỉnh cầu để được thấy, hoặc tạo n�n h�nh Tự Tại Thi�n, hoặc b�i than l�n m�nh như ngoại đạo, để an ủi dụ dỗ những người c� lời nguyện. Từ n�i nầy đi qua ph�a đ�ng bắc th� đến bờ biển. Từ bờ biển ph�a nam, c� đường đi qua nước Tăng Gi� La. Người xưa n�i rằng từ đ�y đi v�o biển ph�a đ�ng nam đi hơn 3000 dặm đến nước Tăng Gi� La (Nước Chấp Sư Tử) kh�ng thuộc nước Ấn Độ.

�

� � Hết quyển mười��

[ ^ ]‖ Mục lục ‖ Lời tựa ‖ 01 ‖ 02 ‖ 03 ‖ 04 ‖ 05 ‖ 06 ‖ 07 ‖ 08 ‖ 09 ‖ 10 ‖ 11 ‖ 12

�

�