�

佛山* Buddha Mountain * Ph�̣t Sơn

Calgary Alberta Canada

[中文|�ENGLISH]

[ TRANG CHỦ |�KINH ĐI�̉N�|�ĐẠI TẠNG KINH | TH�̀N CHÚ |HÌNH ẢNH�|�LI�N LẠC�]

S�́ 1663

BỒ ĐỀ T�M QU�N TH�CH�

-��������� Đại Ch�nh T�n Tu Đại Tạng Kinh quyển thứ 32, thuộc Luận Tập bộ to�n.

-��������� Thứ tự kinh văn số 1663 (562-563).

-��������� T�y Thi�n dịch kinh Tam Tạng Tri�u T�n Đại Phu Th� Hồng Lư Khanh truyền gi�o Đại sư Thần Ph�p Thi�n phụng chiếu Vua dịch từ chữ Phạn sang chữ H�n.

-��������� Sa M�n Th�ch Như Điển, Phương Trượng Ch�a Vi�n Gi�c, Đức Quốc, dịch từ chữ H�n sang tiếng Việt, tại Tu Viện Đa Bảo, �c Đại Lợi ng�y 26 th�ng 12 năm 2003, c�ng với sự trợ dịch của Tỳ Kheo Th�ch Đồng Văn v� Tỳ Kheo Th�ch Hạnh Giới.

Quy mệnh Bổn sư

Đại Gi�c Thế T�n

Con nay lược giải

Bồ Đề T�m qu�n

Như Phật đ� n�i: Từ t�m sanh ra tất cả c�c Ph�p. Con nay đang muốn luận nghị về Bồ Đề t�m kia.

Thế n�o l� t�nh ?

Đ�p rằng: L�a hết tất cả t�nh.

Thế n�o l� tất cả t�nh ?

Nghĩa l� t�nh của uẩn, xứ, giới v.v... Bồ Đề t�m kia l�a việc thủ xả vậy. Tức ph�p ấy v� ng� tự t�nh b�nh đẳng. Gốc của n� chẳng sanh. V� tự t�nh vốn kh�ng, cho n�n n�i l� tất cả tự t�nh vậy, l� t�nh của ch�ng ta. Nghĩa l� c�i t�nh của ta, người, ch�ng sanh, thọ giả. Bổ Đặc Gi� La Ma Noa Phạt Gi� (Pulgala) (sổ thủ thư, nhiều lần lu�n hồi qua c�c nẻo) m� nơi t�nh kia kh�ng c� Bồ Đề t�m. V� sao vậy? Nghĩa l� nơi kia với ch�ng ta m� tự t�nh xa rời tất cả tướng để sanh ng� kiến. Từ ng� kiến sanh tất cả c�c phiền n�o. C�i nầy chẳng sanh t�m kia. Hoặc n�i uẩn, xứ, giớ v.v... lại l�a thủ xả. Nghĩa l� t�nh chơn thật của uẩn, xứ, giới v.v... chẳng thể được vậy.

Thế n�o l� sắc tướng kh�ng thật ?

Nghĩa l� sắc uẩn, tứ đại hợp th�nh vậy. Tứ đại l� đất, nước, lửa, gi� lại sanh ra năm sắc. Đ� l� sắc, thanh, hương, vị, x�c. Địa đại c�ng với 5 sắc kia, mỗi mỗi tự t�nh kh�ng thể c�. Như thế c�c ph�p đều như vậy cả. Cho n�n biết sắc l� hư giả. Do điều nầy biết sắc uẩn l� kh�ng. V� dụ như c�c nhơn l� c�y c� c�i b�ng, khi c�y mất, c�i b�ng c�y ấy kh�ng c�n nữa. Sắc uẩn l� như thế, thọ uẩn cũng lại như vậy.

Sao gọi l� tho ?

Thọ c� 3 loại. Đ� l� khổ thọ, lạc thọ, v� bất khổ bất lạc thọ. Nhưng ba thọ nầy hỗ tương với nh�n duy�n. Lại c� 2 loại. Đ� l� th�n thọ v� � thọ. Th�n do sắc uẩn nhiếp lấy, th�n kh�ng thể được. Nếu kh�ng c� th�n tức kh�ng c� thọ. Lại cũng chẳng thể n�i, lại cũng chẳng thể gọi, kh�ng ngắn, kh�ng d�i, chẳng sắc, chẳng tướng, kh�ng thật, kh�ng d�nh mắc, chẳng thể biết vậy. Th�n thọ như thế, � thọ lại cũng như vậy. Thọ uẩn như thế, thấy thọ uẩn l� kh�ng. Tưởng uẩn lại cũng hư giả chẳng thật. Duy�n như thế m� nhiếp, nhưng m� duy�n lự ở kia chẳng thể được. Tức chẳng c� duy�n lự, m� chẳng duy�n lự, tưởng uẩn l� kh�ng, tưởng uẩn l� như vậy. H�nh uẩn cũng lại như thế.

T�m đ� tạo t�c thiện �, kỷ niệm v� h�nh lại chẳng c�. T�m ph�p kia sanh ra sắc v� uẩn mỗi mỗi đều chẳng sanh. Cho n�n phải biết h�nh uẩn, nghiệp tướng chẳng thật, lại kh�ng c� chủ tể, tức th�nh h�nh uẩn kh�ng, h�nh uẩn như thế. Thức uẩn cũng lại như vậy. Cho đến nh�n, nhĩ, tỹ, thiệt, th�n, � v� nh�n thức kia mỗi mỗi tự t�nh đều kh�ng thể được. Nh�n kia duy�n v�o sắc v� duy�n nầy sanh ra thức. Nếu kh�ng c� duy�n tức chẳng sanh thức, m� nh�n sắc nầy c�ng với sắc uẩn kia chẳng c� chia đều ra. Sự ph�n biệt của nh�n sắc. Thức chẳng sanh n�n nh�n thức như vậy. Nhĩ, tỹ, thiệt, th�, � cũng như thế. Như thế phải biết rằng thức nầy nương v�o dừng lại ở Mạt Na Thức. Do sự nương v�o dừng lại ở Mạt Na Thức m� ph�t ra qu� khứ, vị lai, hiện tại ph�p vậy.

Thế n�o l� ph�p qu� khứ, hiện tại, vị lai ?

Nghĩa l� qu� khứ đ� qua, vị lai chưa đến, thấy hiện tại chẳng dừng. Do đ�y m� biết l� thức uẩn kh�ng. Như thế mỗi mỗi n�i đến uẩn, xứ, giới v.v... mỗi mỗi đều ph�n biệt tự t�nh đều kh�ng. C�i kia chẳng phải kh�ng t�nh n�n gọi l� ch�n thật. Dụ như kh�ng c� hạt nh�n th� chẳng sanh ra mầm, cho n�n n�i uẩn, xứ, giới v.v... kia lại chẳng l�a thủ xả.

Thế n�o l� Bồ Đề t�m kh�ng thủ, kh�ng xả ?

Như Phật dạy: bảo c�c B� Mật Chủ (Bồ T�t) rằng Bồ Đề T�m khi Như Lai th�nh Ch�nh Đẳng Ch�nh Gi�c mới r� biết t�m kia, kh�ng xanh, kh�ng v�ng, kh�ng đỏ,, kh�ng trắng, chỉ c� m�u hồng, chẳng c� m�u quả tần, kh�ng ngắn, kh�ng d�i, kh�ng tr�n, kh�ng m�o, kh�ng s�ng, kh�ng tối, chẳng nữ, chẳng nam, chẳng phải ho�ng m�n v.v...

Lại vầy nữa, c�c B� Mật Chủ (Bồ T�t) Bồ Đề T�m kia tất cả tr� cầu chẳng thể được.

V� sao được thủ xả ?

Như thế nơi ph�p được l�a thủ xả, b�nh đẳng v� ng� như tất cả ph�p v� ng� cũng lại như vậy. Như Phật đ� n�i Bồ Đề T�m cũng lại như thế. Tất cả c�c ph�p đều kh�ng, v� tướng, v� ng�. C�c ph�p c� tướng tịch tĩnh v� kh�ng tịch tĩnh. T�m ấy vốn b�nh đẳng, bổn lai chẳng sanh, lại chẳng phải sanh. Như vậy c�i t�nh như thế n�o ?

�p:

- Kh�ng t�nh

- Đ� kh�ng sao gọi l� t�nh ?

Nghĩa l� giống như hư kh�ng vậy. Như Phật n�i: C�i t�nh của hư kh�ng l� dụ cho c�i kh�ng c� kh�ng. Bồ Đề T�m lại cũng như thế. T�n Bồ Đề l� phi t�nh, phi tướng, v� sanh, v� diệt, phi gi�c, phi v� gi�c. Nếu hiểu r� như thế, c� t�n l� Bồ Đề T�m.

Lại như Phật n�i: Nầy c�c B� Mật Chủ (Bồ T�t), nơi tự bổn t�m như thật r� biết,� ở nơi đ� chẳng c� ph�p n�o lại c� thể được. Cho n�n gọi l� A Nậu Đa La Tam Miệu Tam Bồ Đề.

Lại bảo c�c B� Mật Chủ (Bồ T�t) rằng: Phải nơi tự t�m m� qu�n như thật rồi, sau đ� mới ph�t khởi phương tiện qu�n nơi ch�ng sanh, biết rằng tất cả ch�ng sanh� ở nơi t�nh tự gi�c chẳng như c�i tr� ch�n thật, khởi n�n nghi vọng, đi�n đảo, chấp trước, thọ nơi tất cả nhiều loại lu�n hồi khổ sở. Do đ�y, ta khởi đại bi t�m, gi�p cho tất cả ch�ng sanh ở nơi ph�p tự t�m như thật m� chứng đắc gi�c ngộ. Điều nầy gọi t�n l� Bồ Đề T�m. Cũng c� t�n l� lợi �ch t�m, an lạc t�m, tối thượng t�m, ph�p giới thiện gi�c t�m, như thế m� biết, để nhiếp h�a c�c ch�ng sanh vậy.

T�n gọi Bồ Đề T�m ph�t ra từ t�m nầy nhận được phước đức lại như hư kh�ng, c� ngắn m�. C�ng đức hải nầy lại cũng v� lượng. Tuy kiếp số c� cuối c�ng, nhưng c�ng đức ấy, kh�ng c�ng tận. Như thế t�n l� ph�t tất cả tr� căn bản, l� tối thượng Bồ Đề T�m.

Bồ Đề T�m Qu�n Th�ch

�

�

�

[ TRANG CHỦ |�KINH ĐI�̉N�|�ĐẠI TẠNG KINH | TH�̀N CHÚ |HÌNH ẢNH�|�LI�N LẠC�]