KINH NGŨ B�CH VẤN
(KINH MỤC-KIỀN-LI�N HỎI NĂM TRĂM TỘI KHINH TRỌNG TRONG GIỚI LUẬT)

Ch� giải:
* Mất t�n người dịch sang H�n văn.
* Đời Minh, ch�a B�o Quốc, t�-kheo hoằng giới, sa-m�n T�nh K�.

* Đời Minh, ch�a Mẫn Trung, t�-kheo truyền giảng T�-ni, sa-m�n Vĩnh Hối.

* Việt dịch: T�-kheo Th�ch Nguy�n Lộc.

1.PHẨM HỎI VỀ QUẢ B�O PHẠM NĂM THI�N GIỚI

Đ�ng thật như thế, ch�nh t�i được nghe: Một thời Đức Phật cư ngụ tại vườn tr�c Ca-lan-đ� thuộc th�nh Vương X�. L�c bấy giờ, Mục-kiền-li�n đứng dậy bạch Phật:

- Bạch đức Thế T�n! Nay con c� điều muốn thưa hỏi, xin đức Thế T�n chỉ dạy!

Phật dạy:

- Qu� thay! Nếu việc ấy c� thể l�m lợi �ch v� lượng cho ch�ng sinh th� �ng cứ t�y � m� hỏi.

Mục-kiền-li�n bạch Phật:

- Bạch đức Thế T�n! V�o thời mạt ph�p, nếu c� t�-kheo khinh mạn lời dạy của Phật, phạm giới Ch�ng học, sử dụng lẫn lộn những vật dụng của Tam bảo th� sẽ đọa v�o chốn n�o?

Đức Phật bảo Mục-kiền-li�n:

- �ng h�y lắng nghe, Ta sẽ n�i cho �ng r�!

Nếu t�-kheo kh�ng biết hổ thẹn, khinh mạn lời Phật dạy, phạm giới Ch�ng học th� chịu khổ trong địa ngục ch�n trăm ngh�n năm, bằng thọ mạng năm trăm năm của chư thi�n c�i trời Tứ Thi�n Vương. Nếu t�-kheo phạm Ba-la-đề-đề-x�-ni, sẽ chịu khổ trong địa ngục ba ức s�u mươi ngh�n năm, bằng thọ mạng một ngh�n năm của chư thi�n c�i trời Tam Thập Tam. Nếu t�-kheo phạm Ba-dật-đề, th� sẽ chịu khổ trong địa ngục hai mươi ức ngh�n năm, bằng thọ mạng hai ngh�n năm của chư thi�n c�i trời Dạ-ma. Nếu t�-kheo phạm Th�u-lan-gi�, th� sẽ chịu khổ trong địa ngục năm mươi ức s�u mươi ngh�n năm, bằng thọ mạng bốn ngh�n năm của chư thi�n c�i trời Đ�u-suất. Nếu t�-kheo phạm Tăng-gi�-b�-thi-sa, th� sẽ chịu khổ ở địa ngục hai trăm ba mươi ức bốn mươi ngh�n năm, bằng thọ mạng t�m ngh�n năm của chư thi�n c�i trời H�a Lạc. Nếu t�-kheo phạm Ba-la-di, th� sẽ chịu khổ trong địa ngục ch�n trăm hai mươi mốt ức s�u mươi ngh�n năm, bằng thọ mạng mười s�u ngh�n năm của chư thi�n c�i trời Tha H�a Tự Tại.

2. PHẨM HỎI VỀ VẬT DỤNG CỦA PHẬT

Hỏi: Vật dụng của Phật đặt một nơi, nếu t�-kheo chuyển đến một nơi kh�c để l�m Phật sự, th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Kh�^[1]. Tất cả vật dụng của Phật đều kh�ng được dời đi nơi kh�c. Nếu c� nạn, tăng ch�ng bỏ đi nơi kh�c hết, th� t�-kheo n�n bạch đại ch�ng. Nếu đại ch�ng chấp nhận, t�-kheo được mang đến chỗ kh�c m� kh�ng c� tội.

Hỏi: Vật dụng của Phật, t�-kheo c� thể b�n lấy tiền mua c�c vật dụng kh�c để c�ng dường Phật được kh�ng?

Đ�p: Được!

Ch� giải: Đ�y l� n�i những vật như hoa quả, hương đ�n, cờ lọng� m� th� chủ c�ng dường cho Phật. Nếu những vật n�y qu� nhiều, t�-kheo được b�n rồi lấy tiền mua lại c�c vật kh�c d�ng cho Phật thụ dụng. Việc n�y đều khiến cho th� chủ được ph�c. Nếu vật c�ng dường cho quỉ thần� th� kh�ng được l�m thế.

Hỏi: D�ng vật dụng của Phật để x�y nh� rồi định gi� thu� mướn được kh�ng?

Đ�p: Được mua lại tất cả vật dụng của Phật, nhưng kh�ng được thu� mướn.

Hỏi: T�-kheo l�m Phật sự c� thể mượn người gi�p việc, tr�u, lừa, ngựa của Phật để sử dụng kh�ng?

Đ�p: Nếu đ� biết đ� l� vật dụng của Phật th� kh�ng được. Nếu kh�ng biết th� được, v� ho�n to�n kh�ng biết ph�p tắc.

Hỏi: X�y th�p Phật tr�n đất của tăng, lại d�ng vật dụng của Phật l�m r�o chắn, t�-kheo c� thể ở trong đ� kh�ng?

Đ�p: Nếu biết m� cố � v�o th� phạm tội Đọa; kh�ng biết m� v�o th� kh�ng phạm. Nếu biết, d� đ� ba lần can gi�n m� vẫn cố ở th� t�-kheo phạm tội Th�u-lan-gi�; qua bốn lần can gi�n th� phạm tội Ba-la-di.

Hỏi: Điện thờ Phật bị hư sập, c� người xuất tiền ri�ng để sửa lại, rồi c�ng cho tăng những vật liệu cũ th� tăng được nhận kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được.

Ch� giải: V� đ� l� những vật của Phật. Nếu tăng nhận th� t�nh th�nh tiền m� định tội nặng nhẹ. Lại kh�ng được d�ng v�o việc kh�c, chỉ để d�ng cho Phật th�i.

Hỏi: D�ng vật dụng của Phật r�o ngăn phần đất của chư tăng. C�c thứ như giếng, rau, quả c� trước trong đ�, t�-kheo c� thể lấy d�ng kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu l� vật của đ�n việt d�ng l�m Phật sự, trước ti�n phải c�ng dường chư tăng rồi mới được d�ng. Nếu kh�ng l�m như vậy t�-kheo kh�ng được d�ng. Hoặc mua với gi� gấp năm lần rồi d�ng. Nếu biết m� kh�ng mua, tự tiện lấy d�ng th� t�nh th�nh tiền d� nhiều hay �t t�-kheo đều phạm tội.

Hỏi: Qu�t bỏ bụi đất tr�n th�p Phật c� tội kh�ng?

Đ�p: Kh�ng! Nhưng kh�ng được d�ng đất n�y v�o việc kh�c.

Ch� giải: Đ� n�i th�p Phật tức l� vật dụng của Phật. N�n biết, qu�t bụi th�p Phật m� c�n như vậy, việc lớn hơn c� thể biết được. Phật ph�p s�u xa vi diệu như thế l� để đề ph�ng những lỗi nhỏ, ngăn chặn ph�t triển, khiến mọi người biết r� nh�n quả, tội ph�c. Cho n�n n�i chớ khinh thường việc thiện nhỏ cho l� kh�ng c� ph�c, tuy nước nhỏ giọt lần lần đầy b�nh lớn.

Hỏi: Nợ vật dụng của Phật trong thời gian l�u, th� phải bồi thường như thế n�o?

Đ�p: Bồi thường bằng với gi� trị của vật ấy, v� Phật kh�ng chi thu, n�n kh�ng bồi thường th�m. D� vậy, vẫn đọa địa ngục.

Thuở xưa, sau khi Phật nhập niết-b�n, c� một vị t�-theo th�ng minh, tinh tiến tu h�nh. L�c bấy giờ c� một vị b�-la-m�n thấy t�-kheo như vậy, n�n cho con g�i m�nh theo vị t�-kheo n�y xuất gia l�m t�-kheo ni. T�-kheo n�y liền chấp nhận. V� người nữ kia xinh đẹp, n�n một thời gian sau vị t�-kheo sinh l�ng y�u thương, rồi c�ng chung sống. Mỗi người trong họ sử dụng của Phật, ph�p v� tăng, tất cả khoảng mười vạn tiền để sắm sửa y phục v� thức ăn. Nhưng vị t�-kheo n�y rất th�ng minh, c� thể n�i ph�p khiến cho người chứng bốn đạo quả^[2]. �ng tự nghĩ tội m�nh rất nặng, muốn bồi thường số tiền n�y, n�n đến nước Sa-khư khất thực được rất nhiều tiền của v� vật dụng rồi trở về để bồi thường. Nhưng khi t�-kheo n�y đi qua đoạn đường n�i th� bị Thất bộ x�^[3] cắn.

T�-kheo biết khi bị loại rắn n�y cắn, th� đi bảy bước sẽ chết. V� thế khi �ng đi đến bước thứ s�u, th� liền truyền đạt cho đệ tử biết � ph�n chia c�c vật dụng bồi thường, rồi sai mang về nước v� n�i: �Khi �ng bồi thường vật dụng xong th� trở lại. Ta ở đ�y đợi �ng!�. Đệ tử mang vật dụng đi bồi thường, trở về b�o xong. T�-kheo đứng dậy đi bước thứ bảy th� qua đời v� đọa v�o địa ngục A-tỳ. L�c mới v�o ngục, t�-kheo c�n cảm thấy ấm �p, chưa đến nỗi qu� n�ng khổ, b�n cho l� ng�i nh� ấm �p, n�n cất to giọng tụng kinh ch� nguyện gi�p cho v� số tội nh�n v� quỉ sứ trong địa ngục được độ. Thấy vậy, ngục tốt rất tức giận, liền lấy chỉa ba bằng sắt đ�nh, vị đ� mạng chung sinh l�n tầng trời thứ Ba Mươi Ba^[4]. Lấy c�u chuyện n�y m� nghiệm biết, hễ thụ dụng vật của Phật, ph�p v� tăng th� kh�ng thể kh�ng bồi thường. Về sau tuy bị thụ tội, nhưng vị ấy sẽ c� l�c tho�t khỏi.

Hỏi: T�-kheo lấy vật dụng của Phật cho người kh�c vay, rồi lấy chỗ lời đ� sử dụng th� c� tội kh�ng?

Đ�p: Vật dụng của Phật m� lấy cho người kh�c vay th� phạm tội trọng. V� chỗ lời đ� cũng đồng với vật dụng của Phật, cho n�n đều phạm tội trọng. Tăng lấy chỗ lời đ� c�ng Phật m� c�n kh�ng c� ph�c, v� hủy hoại ph�p th�n, cung dưỡng cho sắc th�n.

Hỏi: Người chủ ch�a cấp trẻ em, n� bộc của Phật cho t�-kheo. T�-kheo c� thể sai khiến họ kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được sai khiến, v� đ�y l� người của Phật.

Hỏi: T�-kheo l�m việc cho Phật, c� được ph�p d�ng thức ăn của Phật kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! T�-kheo kh�ng c� l� l�m thu�, huống g� lấy vật dụng, y phục, thức ăn uống của Phật để d�ng!

Hỏi: H�ng cư sĩ l�m việc cho Phật, nhận được vật dụng của Phật, lại d�ng vật n�y đổi lấy thức ăn thức uống, rồi thỉnh chư tăng d�ng, chư tăng d�ng được kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được d�ng!

Ch� giải: Tuy đ� qua tay cư sĩ, nhưng v� đ� vốn l� vật của Phật. Đ�y l� vật dụng nu�i sống gia đ�nh cư sĩ, đối với họ l� đ�ng lẽ. Nhưng nếu l� t�-kheo hiện tiền biết ph�p m� phạm ph�p cũng t�nh th�nh tiền m� định tội.

Hỏi: L�m Phật sự, ph�p sự được ph�p cất giữ tiền của, v�ng bạc kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nắm giữ th� phạm tội Xả đọa.

Ch� giải: Với những Phật sự, ph�p sự lại d�ng ph�p tắc thường t�nh của thế gian m� lễ tạ, như lấy tiền t�i� th� cũng giống như bu�n b�n, như người l�m thu�, tr�i với những điều Phật chế định, n�n kh�ng được. Trong kinh luật, Đức Phật dạy t�-kheo chỉ n�n khất thực, kh�ng được cất giữ tiền t�i. Nếu c� người v� ph�p, nhất định xin được c�ng dường, t�-kheo nếu kh�ng thể từ chối được, th� n�n l�m cho thanh tịnh, d�ng để tạo một c�ng đức kh�c th� được.

Hỏi: Người c�ng dường tr�u, lừa, ngựa, n� t� cho Phật để l�m c�c Phật sự, ph�p sự, t�-kheo được thụ nhận kh�ng?

Đ�p: Được ph�p thụ nhận v� sử dụng! Nhưng kh�ng được phung ph�. Lại cũng kh�ng được nhận kh� giới qu�n dụng như cung t�n, đao kiếm.

Hỏi: Người c�ng dường nh� cửa cho Phật, nhưng Phật chưa sử dụng th� t�-kheo c� thể tạm tr� được kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! V� đ�y l� vật dụng của Phật.

Hỏi: Đ�n thắp c�ng Phật, ban ng�y tắt được kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu tắt th� phạm tội Đọa, d� Phật kh�ng c� s�ng-tối. Người c�ng dường th� được ph�c, người tắt đ�n th� phạm tội.

Hỏi: Nếu kh�ng phải l� nh� của Phật m� c� tượng Phật trong đ�, th� c� thể ăn uống, nằm ngủ trước Phật kh�ng?

Đ�p: Được! Như Phật c�n tại thế, th� mọi người vẫn ăn uống, nằm ngủ trước Ng�i được, huống g� tượng Phật m� kh�ng được sao! Nhưng khi nằm phải d�ng m�n ngăn che. Nếu c� đ�n s�ng th� kh�ng được đạp hoặc đứng trong v�ng �nh s�ng đ�. Nếu tự m�nh cầm đ�n th� được.

Hỏi: Tr�o tr�n th�p Phật, bức tường c� vẽ tượng Phật để nh�n xa th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu kh�ng biết th� kh�ng phạm, gặp nạn nguy cấp cũng kh�ng phạm. Nếu biết m� ng� mạn đứng tr�n đ� th� phạm tội Đọa. Đ� ba lần can gi�n m� kh�ng nghe th� người ấy phạm tội Th�u-lan-gi�; bốn lần can gi�n m� vẫn đứng th� phạm tội Ba-la-di.

Hỏi: Đ� quyết định những vật liệu d�ng để in kinh, tạc tượng Phật, sau đ� được vật liệu kh�c n�n kh�ng sử dụng vật ấy nữa. Như vậy được kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! V� đ� định d�ng vật g� th� phải d�ng đ�ng vật đ�.

Ch� giải: Nếu kh�ng l�m như vậy th� t�m tham cầu kh�ng ch�n, nh�n quả c� sai lạc, lời n�i kh�ng thật. V� c� ba lỗi n�y, n�n kh�ng được. Kh�ng luận vật của Phật, vật của ph�p, trước hay sau, tất cả đều d�ng th� ph�c đức nhiều v� lượng.

Hỏi: Quan s�t, so s�nh, h�nh dung tướng hảo của Phật tương tợ những g�, những g� th� phạm tội thế n�o?

Đ�p: Tất cả tượng Phật, d� đẹp hay xấu, đều kh�ng được so s�nh giống những g�. Tội n�y rất nặng, nhất định kh�ng được phạm.

Hỏi: Được ph�p mua tơ lụa đ� d�ng c�ng Phật để may ph�p y cho m�nh kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được!

Ch� giải: Đ�y l� vải v�c, tơ lụa m� t�n th� v� cầu ph�c m� c�ng dường Phật. T�-kheo c� t�m tham kh�ng biết xấu hổ, tự mua may ph�p y cho m�nh, khiến cho th� chủ tổn ph�c, tho�i t�m, theo l� th� phạm tội trọng.

Hỏi: Người trước tạo tượng Phật, mũi kh�ng c� lỗ, người sau c� được t�y hỉ sửa lại để tượng c� lỗ mũi kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được!

Ch� giải: Đồng với tội nặng so s�nh tượng Phật đ� n�i tr�n. V� sao? V� tượng đ� được tạo th�nh.

Hỏi: Tường v�ch c� họa, khắc tượng Phật, được ph�p tựa đồ vật v�o kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu tựa th� phạm tội Đọa. Thuở xưa, c� một vị t�-kheo v�o ch�a lễ Phật, c� một vị b�-la-m�n giỏi tướng số, thấy vị t�-kheo n�y c� tướng l�m thi�n tử, n�n n�i với t�-kheo: �Ta c� một đứa con g�i muốn gả cho �ng�. T�-kheo n�i: �Đợi t�i v�o lễ Phật trở ra rồi n�i!�. T�-kheo liền tựa t�ch trượng v�o tường, v�o ch�a lễ th�p rồi trở ra. Vị b�-la-m�n kh�ng n�i g� cả.

T�-kheo hỏi:

- �ng c� gả con g�i cho t�i kh�ng?

B�-la-m�n đ�p: Kh�ng!

- Tại sao l�c n�y �ng n�i gả con g�i cho t�i, b�y giờ lại kh�ng?

- L�c n�y t�i thấy �ng c� tướng đại qu� n�n muốn gả con g�i, nhưng nay kh�ng c�n tướng ấy nữa n�n kh�ng gả. Tại sao? V� c�ng đức đ� ti�u hết rồi.

Do đ�, kh�ng n�n tựa đồ vật v�o th�p Phật v� tường v�ch c� họa vẽ h�nh Phật. L�m vậy, đ� phạm giới, lại ti�u hết v� lượng c�ng đức.

Hỏi: Vật dụng của Phật c� thể d�ng để tạo h�nh s�c sinh v� trời người kh�ng?

Đ�p: Nếu tạo c�c h�nh tượng trời-người v� c�c vật hầu b�n Phật th� được.

Hỏi: Nếu t�-kheo độ người m� kh�ng hỏi r� nguồn gốc, sau đ� biết người kia l� người thuộc về Phật m� vẫn kh�ng bảo rời đi th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu biết m� độ, th� t�-kheo phạm tội trọng. Nếu trước đ� kh�ng biết, độ rồi mới biết th� n�n bảo rời đi. Nếu kh�ng bảo rời đi th� phạm tội trọng.

Hỏi: Người được độ n�y c� phải l� đại đạo nh�n kh�ng?

Đ�p: Kh�ng phải!

Ch� giải: Do t�-kheo độ người cố � tr�i với luật Phật chế, kh�ng sợ nh�n quả, kh�ng biết xấu hỗ, kh�ng c� tr� tuệ, n�n kh�ng phải l� đại đạo nh�n.

Hỏi: C� người đem của cải m�nh ra thu� t�-kheo tạo tượng Phật, t�-kheo được nhận tiền c�ng kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được!

Ch� giải: V� sẽ phạm hai lỗi: Một, tiền c�ng n�y từ Phật m� được, n�n cũng l� vật của Phật. Hai, đ� c� khả năng n�y th� mọi người c�ng nhau l�m, c�ng đức sẽ c�ng cao, nếu lấy tiền th� giống như người l�m c�ng, mất giới thể t�-kheo.

Hỏi: Tr�ng phan treo tr�n Phật, t�-kheo được ph�p lấy l�m Phật sự kh�ng?

Đ�p: Để l�m Phật sự th� được, nhưng nếu đ�n việt kh�ng đồng � th� kh�ng được d�ng.

Hỏi: Được đỉnh lễ chung bảy Đức Phật thời qu� khứ kh�ng?

Đ�p: Được, v� ph�p th�n đồng thể.

Ch� giải: Trong kinh c� n�i bảy Đức Phật qu� khứ v� bảy Đức Phật hiện tại. Lại chia ra c�c vị Phật qu� khứ như Phật T�-b�-thi�, c�c vị Phật hiện tại như Phật C�u-lưu-t�n�. N�i được, l� do danh hiệu ba đời chư Phật tuy sai kh�c, nhưng ph�p th�n kh�ng hai, chỉ c� thể ch� t�m lễ b�i, th� c�ng đức v� lượng. Lại kh�ng ph�n biệt qu� khứ, vị lai. � nghĩa danh hiệu của bảy Đức Phật, trong luật Tứ phần lược giải th�ch r� r�ng.

Hỏi: Nếu c� người l�c trước hứa lập ba lễ hội Phật (Đản sinh, Th�nh đạo v� Niết-b�n), nhưng sau đ� chỉ lập một hội; hoặc ba lần d�ng hương, ba lần bố th� th� c� được kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được. V� tr�i với lời hứa l� phạm tội.

Ch� giải: V� c� t�m tham tiếc v� miệng n�i dối, n�n phạm tội Xả đọa. Than �i! Đời mạt ph�p l�ng tin của t�-kheo n�ng cạn, xem Phật sự như tr� đ�a, l�m sao m� kh�ng chuốc lấy c�c tội lỗi, h� kh�ng cẩn thận sao?

Hỏi: T�-kheo phạm tội Quyết đoạn^[5] được ở trong đất Phật s�m hối kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được!

Ch� giải: Đất Phật l� khu vực ph�a trước h�nh tượng Phật. Đ�y chẳng phải l� nơi m� tăng t�c ph�p s�m hối. N�i kh�ng được l�m, v� chiếu theo luật th� người phạm tội Tăng t�n, n�n cưỡng cho h�nh biệt trụ, cho đến s�m hối� Sau đ� t�-kheo đối trước hai mươi vị tăng tr�nh b�y lỗi lầm, thiếu một người tội c�n chưa trừ, huống g� s�m hối tr�n đất Phật m� kh�ng c� ch�ng. Ph� ph�p tắc của Như Lai m� được sao?

Hỏi: Ng�i ch�a qu� l�u đời, hư đổ, kh�ng c� tường v�ch ph�n định, kh�ng biết đất của Phật rộng hẹp. Nếu muốn x�y sửa, th� l�m sao x�c định ranh giới?

Đ�p: Nếu kh�ng biết th� phải khởi � tưởng định ra ranh giới. V� kh�ng biết, n�n tăng hay giảm đều kh�ng c� tội.

Hỏi: Lấy vật dụng của Phật l�m nơi ở cho quỉ tử mẫu v� tạo h�nh tượng ch�ng th� c� tội kh�ng?

Đ�p: Phạm tội bằng tội lấy vật dụng của Phật cho người kh�c.

Ch� giải: Tội đ� rất nặng, giống như tr�n c� thể biết, v� lấy vật t�n qu� để l�m việc thấp h�n, giống như l�m mất c�c vật của t�n th�. Lại nữa, t�-kheo kh�ng được thờ c�ng quỉ thần. Đ�y l� tham danh lợi m� mất oai nghi, tuyệt đối kh�ng thể được.

Hỏi: T�-kheo tự tay chặt c�y, đ�o đất để l�m ch�a, th�p Phật v� tạc h�nh tượng, c� ph�c kh�ng?

Đ�p: C�n kh�ng tho�t khỏi tội khổ trong địa ngục, l�m sao c� ph�c được! V� phạm giới.

Hỏi: T�-kheo được đỉnh lễ t�-kheo kh�c ở trước th�p Phật kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu lễ th� phạm tội Đọa.

Ch� giải: V� trước điện thi�n tử hay trong c�ng đường xử �n, quan lại thứ d�n c�n kh�ng nhường nhau, h� trước tượng Đại th�nh m� như vậy được sao? Cho n�n lễ th� phạm tội n�y. Nay rất nhiều t�-kheo phạm tội n�y, n�n phải cẩn thận.

Hỏi: T�-kheo b�n tượng Phật c� tội kh�ng?

Đ�p: Phạm tội giống như tội b�n cha mẹ.

Ch� giải: Lời Phật dạy m� kh�ng tin th� tin lời của ai? T�-kheo đời n�y cũng c� những việc như vậy, n�n tội đồng như tội ngũ nghịch, đ�u thể l�m vậy? Người xưa n�i: �Việc n�y đ�ng nhẫn, sao lại kh�ng thể nhẫn?�. Trong kinh �Phạm v�ng� ghi: �Cần phải bảo d�ng t�i vật chuộc lại�. Nay kh�ng chỉ kh�ng t�n k�nh m� c�n b�n, th� chuốc lấy khổ b�o của tội ngũ nghịch, nhất định kh�ng thể tr�nh khỏi. Hoặc n�i: �Đức Phật đại từ bi, b�n cũng kh�ng sao�, đ� l� lời của kẻ xiển-đề t� kiến. X�t kĩ lời n�y m� c� thể l�m tr�i ư!

3. PHẨM HỎI VIỆC THUYẾT PH�P

Hỏi: T�-kheo ngồi tr�n t�a cao thuyết ph�p, th�nh ch�ng t�-kheo mặc �o quần thế tục th� c� thể thuyết ph�p kh�ng?

Đ�p: Người thuyết v� người nghe đều phạm nhiều tội, trải qua ba lần can gi�n m� kh�ng sửa đổi, phạm tội Đột-kiết-la; lại trải qua ba lần can gi�n nữa m� kh�ng nghe th� phạm tội Th�u-lan-gi�; lại trải qua ba lần can gi�n nữa vẫn kh�ng nghe th� phạm tội Ba-la-di. Nếu kh�ng can gi�n, để trải qua ba lần thuyết giới th� tội họ dần dần tăng.

Hỏi: T�-kheo thuyết ph�p đ�ng như ph�p, người nghe ph�p kh�ng đ�ng như ph�p, th� thuyết ph�p được kh�ng?

Đ�p: Nếu thuyết th� phạm tội giống như tr�n.

Hỏi: T�a thuyết ph�p của tăng, thỉnh Phật ngồi l�n trước, sau tăng c� được ngồi l�n đ� thuyết ph�p kh�ng?

Đ�p: Thỉnh Phật ngồi l�n trước, th� được. Nếu tăng ngồi l�n đ� trước th� kh�ng được.

Ch� giải: Đ�y n�i ph�p sư thăng t�a thuyết ph�p, trước ti�n phải thỉnh Phật l�n t�a trước, đ�ng l� l� thay Phật tuy�n dương gi�o ph�p. Nếu kh�ng l�m như vậy l� mất thứ bậc cao thấp, cũng mất � nghĩa thay Phật tuy�n dương gi�o ph�p, n�n tăng kh�ng được ngồi trước.

Hỏi: Thỉnh người l�n t�a cao thuyết ph�p, nhưng tr�n t�a cao ấy đ� giăng m�n, treo lọng b�u, l� những phẩm vật c�ng dường Phật, t�-kheo được ph�p ngồi dưới kh�ng?

Đ�p: Nếu kh�ng biết th� kh�ng phạm, c�n biết th� kh�ng được ngồi!

Hỏi: C� người thỉnh t�-kheo tụng kinh, thuyết ph�p, nếu họ c�ng dường phẩm vật th� được nhận kh�ng?

Đ�p: Nếu c� t�m mong cầu m� thụ nhận th� phạm tội Xả đọa. Nếu kh�ng c� t�m tham m� thụ nhận th� kh�ng phạm. Nếu kh�ng c� y b�t th� được nhận, kh�ng phạm.

Hỏi: T�-kheo l�n t�a cao thuyết ph�p cho ch�ng tăng nghe, được ph�p d�ng ghế đỡ ch�n v� cầm phất trần kh�ng?

Đ�p: Nếu ch�n kh�ng bệnh m� ngồi đặt ch�n l�n ghế nhỏ, cầm phất trần th� phạm tội Đọa. Nếu phất trần kh�ng phải l�ng đu�i, l�ng c�nh lo�i vật th� được.

Hỏi: Giấu giếm kinh luật kh�ng chịu truyền, c� phạm tội kh�ng?

Đ�p: Phạm tội Đọa.

Ch� giải: Kinh luật l� đạo nhiệm mầu để th�nh Phật, l� kim chỉ nam để xuất thế, n�n truyền b� rộng r�i để được c�ng đức v� lượng. Ngược lại, nếu giấu giếm, lười biếng kh�ng chịu truyền b� th� phạm tội n�y. V� nửa b�i kệ m� xả th�n, chặt tay để cầu ph�p đều chỉ v� việc n�y, v� thế t�-kheo kh�ng được tham tiếc.

Hỏi: Thầy bị bệnh, mặc �o quần thế tục, c� được thuyết ph�p cho người nghe v� đệ tử n�n đỉnh lễ kh�ng?

Đ�p: Nếu c� bệnh th� được thuyết ph�p cho nghe v� đỉnh lễ. Nếu thầy kh�ng bệnh m� mặc y phục thế tục th� chỉ nhận đỉnh lễ chứ kh�ng được n�i ph�p cho nghe.

Hỏi: C� thể thuyết ph�p cho người đội mũ nghe kh�ng?

Đ�p: Trừ người c� bệnh cần phải đội mũ, ngo�i ra đều kh�ng được.

Ch� giải: Ph�p tắc n�y kh�ng chỉ T�y Vực mới c� m� Trung Quốc cũng vậy. Người đời nay khi tham dự c�c lễ tiết long trọng nhất định c� �o mũ l� đ�ng. Nhưng c�c lễ tiết th�ng thường th� kh�ng như vậy, so s�nh với đ�y cũng c� thể biết. Ở T�y Vực c� ph�p tắc n�y. Trong luật dạy l� t�-kheo kh�ng được thuyết ph�p cho những người che tr�m đầu, trừ người bệnh. Người thuyết ph�p thời nay, chỉ y theo những lễ nghi long trọng th� đội mũ cũng đ�ng, kh�ng cần phải b� buộc.

Hỏi: Tr�n quyển kinh c� bụi, r�c được ph�p d�ng miệng thổi kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được.

Ch� giải: V� hơi dơ trong miệng x�ng v�o quyển kinh, xem thường kh�ng cung k�nh kinh, n�n phạm tội. N�n d�ng khăn sạch m� lau, cho đến tượng Phật� đều kh�ng được d�ng miệng thổi.

Hỏi: T�-kheo được ph�p ch�p kinh để đổi lấy t�i vật kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu lấy phạm tội Xả đọa.

Ch� giải: Nếu tự ch�p v� bảo người ch�p để truyền b� th� c�ng đức v� c�ng, b�o được �n của Phật. Nếu ch�p để đổi lấy vật th� c� t�m tham lam, khinh mạn, n�n phạm tội n�y.

Hỏi: Đặt thức ăn tr�n kinh m� d�ng th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu c� t�m ng� mạn cố � l�m, th� phạm tội Th�u-lan-gi�; kh�ng c� t�m ng� mạn th� phạm tội Đọa.

Hỏi: C�c bản giới luật kh�ng sử dụng, hư r�ch được ph�p đốt kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu kh�ng biết l� đốt sẽ c� tội, th� đốt sẽ phạm tội Đọa. Nếu biết đốt l� c� tội m� cố � đốt th� phạm tội Th�u-lan-gi�, đồng với tội phương tiện ph� tăng, cũng giống như tội đốt cha mẹ.

4. PHẨM HỎI VỀ PH�P KIẾT GIỚI

Hỏi: Ph�p kiết giới như thế n�o?

Đ�p: Về c�ch thức kiết giới, nếu ở trong n�i s�u, đầm vắng kh�ng c� người th� t�y � kiết giới xa hay gần đều được. Nếu ở trong th�nh ấp, x�m l�ng th� kh�ng được kiết giới xa, cũng kh�ng được kiết giới ban đ�m. Trước khi t�c ph�p kiết giới trường, n�n tập họp chư tăng, cư sĩ v� những người phục vụ tr�n giới trường, ước định ranh giới ở bốn hướng. Đến l�c t�c ph�p kiết giới th� n�n cho sa-di v� cư sĩ ra khỏi phạm vi giới trường, lại phải c� t�-kheo đứng bốn g�c, kh�ng được cho người ngo�i v�o. Nếu c� người ngo�i v�o th� kiết giới kh�ng th�nh. L�c kiết giới phải trừ bốn nơi:

1. X�m l�ng.

2. B�n ngo�i x�m l�ng, những khu vực m� người thế tục thường đến l�m việc như ruộng vườn�

3. Nếu a-lan-nh� nằm ri�ng trong n�i rừng, khe suối, sợ l�c yết-ma thuyết giới gặp nhiều sự nạn, tăng kh�ng thể đến được, th� n�n bạch đại ch�ng xin kiết tiểu giới ri�ng. Nếu đại ch�ng chấp nhận th� được. Nếu chỗ kia kh�ng đủ năm người, th� n�n mời chư tăng đến cho đủ m� kiết tiểu giới ri�ng. Đ�y ch�nh l� kiết giới trụ xứ a-luyện-nh�.

4. Kiết giới trường thụ giới, th� bỏ hết tất cả những lằn ranh đ� kiết giới trước kia rồi mới kiết giới trường; x�a những chỗ kiết giới n�y mới được. Nếu kiết đại giới trước, sau mới kiết giới trường, rồi ở trong đ� thụ giới th� giống như c�ng sở nằm trong ch�u, quận, th�nh, ấp. Ở trong đ� m� thụ giới th� sẽ kh�ng đắc giới vậy. Bởi sợ c� người kh�ng x�c định được tướng của giới trường, lại cho rằng kh�ng biết, cũng giống như chưa chế định. Nếu c� người nhờ đ�y m� biết giới trường để v�o, th� cũng chỉ m� may mắn m� th�i. Nếu c� t�-kheo bị bệnh kh�ng thể đến trong tăng được, xin kiết giới ri�ng trong một ph�ng, chư tăng cũng n�n cho ph�p, nhưng trước ti�n phải giải đại giới, sau đ� mới kiết ri�ng tiểu giới; khi kiết tiểu giới xong, sau đ� kiết lại đại giới. Ban đ�m, tất cả t�-kheo, nếu kh�ng mang y th� kh�ng được v�o. Trụ xứ c� kiết đại giới, một t�-kheo cũng c� thể đ�nh kiền ch�y thuyết giới, nhưng trước ti�n phải s�m hối tăng bốn phương rồi mới thuyết v� cũng được ba lần thuyết giới.

Hỏi: Kiết giới trường thụ giới, nếu đất chật th� c� được ph�p kiết th�ng với đất của Phật trong đại giới kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được ở trong đ� thụ giới. Nếu trước đ� sa-di kh�ng biết ph�p tắc m� đ� thụ giới th� đắc giới. Nếu tam sư v� thất chứng biết m� cố � l�m tr�i th� phạm tội.

Hỏi: Đi tr�n thuyền c� được kiết giới kh�ng?

Đ�p: Được! Nếu c� sa-di, cư sĩ trong đ� th� n�n cho l�n bờ, rồi mới kiết giới. Nếu kh�ng đưa họ l�n th� ngăn ra một phần rồi kiết giới. Sau khi kiết giới xong, v�o ban đ�m, một t�-kheo kh�c, nếu kh�ng mang y th� kh�ng được v�o trong đ�.

Hỏi: Đại tăng đi hết, chỉ c� sa-di ở trong đại giới, được kh�ng?

Đ�p: Chỉ cần c� một thiện nam, t�n nữ th� giới tướng kh�ng bị mất, huống g� c� sa-di. Nếu tất cả mọi người vắng một đ�m th� giới tướng bị mất. Nếu chư tăng đi hết m� kh�ng trở về th� cũng kh�ng cần giải giới tướng.

Hỏi: Giặc cướp v�o trong phạm vi kiết giới giết t�-kheo, th� giới tướng bị mất kh�ng?

Đ�p: Kh�ng mất!

Ch� giải: Giặc cướp giết t�-kheo cũng kh�ng li�n quan đến giới tướng, huống g� trong giới vẫn c� t�-kheo ở, cho n�n kh�ng mất.

Hỏi: Một, hai, ba hay bốn người đi tr�n đường hoặc ở nh� cư sĩ được ph�p kiết giới kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Năm người trở l�n mới được kiết giới.

Hỏi: Khi kiết giới, được ph�p kiết th�ng với s�ng, suối, ao hồ kh�ng?

Đ�p: Tất cả d�ng nước, nếu kh�ng chảy th� được, c� ph�n d�ng tu�n chảy th� kh�ng được. V� kh�ng biết ranh giới ở đ�u.

Hỏi: Sau khi kiết giới m� kh�ng đ�nh kiền ch�y th� đại giới mất kh�ng?

Đ�p: Kh�ng mất!

Ch� giải: Ph�p tu h�nh kh�ng phụ thuộc v�o việc đ�nh kiền ch�y. Đ�nh kiền ch�y chẳng qua l� để nh�m họp ch�ng thanh tịnh, cho đến l�m lợi �ch ch�ng sinh trong đường khổ. Cho n�n đ�nh kiền ch�y hay kh�ng đ�nh cũng kh�ng ảnh hướng đến việc kiết giới.

Hỏi: Kiết giới được ph�p kiết th�ng với đường lớn kh�ng?

Đ�p: Được! Nhưng l�c kiết giới n�n sai người chặn hai đầu kh�ng cho người đi v�o, sau đ� mới được kiết giới.

Hỏi: Đất kh�ng c� chủ được kiết giới kh�ng?

Đ�p: Được! Giống như ph�p tắc ở c�i Uất-đơn-việt^[6] vậy.

Ch� giải: Người c�i Bắc C�u-l� ch�u kh�ng c� ng� chấp, n�n tất cả vật đều kh�ng c� chủ; đ� kh�ng c� chủ th� nơi n�o n�n kiết giới th� liền kiết.

Hỏi: Kiết giới trước, sau đ� c� nước d�ng, hoặc đ�o hầm d�i mười lăm bước, hoặc ở trong đ� h�nh dục, th� giới tướng n�y mất kh�ng?

Đ�p: Đều kh�ng mất. Giả sử c� đ�o một hố s�u, rộng một do-tuần, giới vẫn kh�ng mất, huống g� hố nhỏ.

Hỏi: T�-kheo được v�o trong đại giới của ni ở lại qua đ�m kh�ng?

Đ�p: Được, nhưng kh�ng được v�o ph�ng ni, cũng được kh�ng rời y.

Hỏi: Tăng kiết giới xong, sau đ� c� vị tăng đến c�ng ở, nhưng kh�ng mang y th� mất y kh�ng?

Đ�p: Kh�ng mất! V� l�c kiết giới đ� kiết th�ng cả tăng ba đời.

Hỏi: Tăng kh�ng nh�m họp hết, được kiết giới kh�ng?

Đ�p: Nếu c� việc phải vắng, c� dặn d� truyền lại th� được, c�n kh�ng c� việc m� vắng th� kh�ng được.

Hỏi: Một lần kiết giới được trải qua thời gian bao l�u?

Đ�p: Kh�ng giới hạn thời gian. Nếu th� chủ d�ng c�ng th�m đất th� kiết lại.

Hỏi: Chư tăng đ� kiết giới, kh�ng giải giới m� bỏ đi, tăng đến sau c� được kiết giới lại nơi đ� kh�ng?

Đ�p: Được!

Ch� giải: Tuy tăng kh�ng giải giới, nhưng qua một đ�m th� mất đại giới, v� kh�ng c� người giữ ph�p, n�n tăng đến sau được kiết giới lại nơi đ�.

Hỏi: L�c kiết giới trường, cần phải nh�m họp tất cả chư tăng hay t�y � bao nhi�u vị cũng được?

Đ�p: Năm người trở l�n th� được. Nếu kh�ng c� đại giới, ch�ng tăng kh�ng v�n tập cũng kh�ng phạm.

Hỏi: Khi kiết giới trường, tăng cần phải ở trong giới trường hay cũng được ph�p ở xa kiết?

Đ�p: Cần phải v�o trong giới trường mới được kiết giới.

Ch� giải: Kh�ng đến l� kh�ng được. V� sao? V� th�n t�m kh�ng cung k�nh, tr�i với lời Phật chế, kh�ng thể th�nh tựu.

Hỏi: Hai đại giới của hai ch�ng (hoặc hai bộ ch�ng tăng-ni, hoặc hai ch�ng của hai trụ xứ) c� được kiết tr�ng nhau kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được kiết tr�ng nhau, chỉ được kiết th�ng nhau m� th�i.

Ch� giải: Kia đ�y tr�ng nhau, lẫn lộn kh� ph�n, lại tranh c�i lẫn nhau, cho n�n kh�ng được. Chỉ được kết giới th�ng với nhau, tuy n�i hai ch�ng, nhưng sự th� đồng một thể.

Hỏi: Trong một đại giới được đ�nh hai kiền ch�y kh�ng?

Đ�p: Được, nhưng kh�ng được ph�p ở hai nơi thuyết giới v� yết-ma c�c việc của tăng. Chỉ được đốt hương, ăn uống m� th�i.

Hỏi: Đại tăng được ph�p kiết đại giới th�ng với đại giới của ni kh�ng?

Đ�p: Được!

Ch� giải: Khi kiết th�ng, th� tất cả tăng ni cần phải nh�m họp lại để kiết giới. Đ�y gọi l� Tứ phương đại giới, cho n�n kiết giới th�ng nhau cũng kh�ng phạm lỗi.

5. PHẨM HỎI VỀ VIỆC AN CƯ

Hỏi: Trong ba th�ng hạ c� bao nhi�u ng�y được kiết giới an cư để nhận tuổi hạ?

Đ�p: Từ ng�y mười s�u th�ng tư đến hết ng�y mười lăm th�ng năm, th� ng�y n�o cũng c� thể kiết hạ an cư. Đ�y l� n�i l�c mới an cư, gặp nạn duy�n n�n kh�ng kiết hạ được. Hoặc từ ba, bốn, năm ng�y cho đến hết một th�ng m� kiết hạ th� cũng đồng với người đ� đến trước, đ�y gọi l� ba mươi ng�y kiết hạ, m� chỉ c� một ng�y thụ tuổi hạ. Nhưng người đến sau th� chỉ được một ng�y kiết giới an cư. Nếu sau ng�y mười lăm th�ng bảy m� c� nạn, th� ng�y n�o cũng c� thể thụ tuổi hạ, đến hết ng�y mười lăm th�ng t�m. Đ�y gọi l� một ng�y kiết giới an cư m� ba mươi ng�y thụ tuổi hạ.

Hỏi: Kiết hạ thụ ph�p xuất giới bảy ng�y, l� khi mới v�o an cư thụ hay l� l�c đi mới thụ?

Đ�p: Nếu thụ l�c mới v�o an cư th� rất tốt, đến l�c đi thụ cũng được. Hễ thụ ph�p bảy ng�y, nhưng đi kh�ng đủ bảy ng�y m� trở về, sau đ� nếu c� đi nữa th� cũng kh�ng cần thụ lại, khi đủ bảy ng�y th� mới thụ lại. Nếu sợ qu�n th� cũng c� thể hằng ng�y thụ.

Hỏi: Trong m�a an cư, nếu kh�ng t�c ph�p thụ nhận mười hai loại vật dụng như giường, t�a, ph�ng x� th� c� được an cư kh�ng?

Đ�p: Kh�ng cần thụ!

Ch� giải: Mười hai vật th� đ� n�i r� trong Căn bản t�-ni. Phần sau n�i trong ba th�ng được sửa chữa ph�ng x�, th� tợ như cũng n�n cho thụ ba y, s�u vật, kh�ng thể thiếu. Những vật kh�c như ngọa cụ� m�a h� trời n�ng th� kh�ng thụ cũng được.

Hỏi: Trong m�a hạ hoặc c� việc Tam bảo, hoặc gặp c�c sự nạn như bệnh� th� được dời đến nơi kh�c an cư kh�ng?

Đ�p: Được! L�c mới v�o an cư th� phải bạch đại ch�ng, rồi ở trong ch�ng thụ ph�p ba mươi ch�n ng�y. Khi thụ ph�p ba mươi ch�n ng�y xong, c� việc phải đi ra ngo�i giới ba mươi ch�n ng�y, đủ ba mươi ch�n ng�y rồi trở về lại th� tốt; c�n kh�ng về được, th� c� thể ở nơi đ� m� nhận tuổi hạ cũng kh�ng phạm. Nếu l�c mới v�o an cư kh�ng thụ ph�p n�y, th� đến l�c đi, thụ cũng được. Nếu ở nơi kia đ� an cư đủ ba mươi ch�n ng�y, khi c� việc ra ngo�i giới th� kh�ng cần thụ lại. Nếu v� c�ng việc m� kh�ng trở về được th� cũng c� thể ở tr� xứ đ� nhận tuổi hạ.

Hỏi: Nếu kiết hạ m� kh�ng nhập hạ th� được tuổi hạ kh�ng?

Đ�p: Nếu trước đ� kh�ng biết ph�p an cư th� được thụ tuổi hạ, c�n biết m� cố � tr�i th� kh�ng được.

Hỏi: Kh�ng kiết hạ, kh�ng an cư được nhận tuổi hạ kh�ng?

Đ�p: Nếu trước đ� kh�ng biết c� kiết hạ, kh�ng biết c� ph�p an cư th� được nhận tuổi hạ. Khi biết rồi th� n�n đến ch�ng tăng s�m hối. Nếu trước đ� biết ph�p kiết hạ an cư m� cố tr�i phạm th� kh�ng được.

Hỏi: Nếu kh�ng kiết hạ m� an cư, được thụ tuổi hạ kh�ng?

Đ�p: Giống như việc vừa n�i tr�n!

Hỏi: Trong l�c an cư, được ph�p xuống s�ng, suối, ao, hồ tắm kh�ng?

Đ�p: Nếu thuộc nội giới th� được. Nếu đ� thụ ph�p bảy ng�y, khi đi gặp s�ng suối th� cũng được tắm.

Hỏi: Trong l�c an cư, nếu phạm tội Th�u-lan-gi� m� kh�ng s�m hối th� được thụ tuổi hạ kh�ng?

Đ�p: D� c� tội, nhưng vẫn được nhận tuổi hạ. V� vị n�y vẫn l� t�-kheo.

Hỏi: Người phạm tội, nếu l�c nhận tuổi hạ m� tăng kh�ng h�a hợp th� được tuổi hạ kh�ng?

Đ�p: Trước ti�n người đ� cần phải s�m hối, rồi mới thụ tuổi hạ. Nếu người đ� kh�ng chịu s�m hối th� đuổi ra ngo�i, sau đ� tăng mới được thụ tuổi hạ. Nếu vị đ� kh�ng chịu ra, ch�ng tăng n�n can gi�n ba lần. Nếu can gi�n qu� ba lần m� kh�ng chịu ra th� phạm tội Th�u-lan-gi�, can gi�n qu� bốn lần phạm tội Ba-la-di. Nếu cố sức đuổi ra khỏi cương giới th� tốt, c�n chịu kh�ng ra th� n�n giam ri�ng người n�y trong ph�ng, rồi ch�ng tăng thụ tuổi hạ m� kh�ng cần quan t�m, v� vị đ� kh�ng c�n l� t�-kheo nữa. Nếu c� nhiều người xấu �c ở trong đại giới m� kh�ng đuổi ra được, th� tăng n�n dời ra ngo�i giới để t�c ph�p thụ tuổi hạ, nếu c�ng cương giới với họ m� thụ tuổi hạ th� kh�ng th�nh.

Hỏi: Trong l�c an cư được ph�p sử dụng quạt kh�ng?

Đ�p: Tất cả quạt bằng l�ng chim th� kh�ng được, c�n quạt bằng c�y lau, tr�c th� được ph�p sử dụng.

Hỏi: Trong l�c an cư, được ph�p tạo ph�c cho h�a thượng, a-x�-l� đ� thị tịch kh�ng?

Đ�p: Được, nhưng kh�ng được tự tay m�nh l�m c�c việc ấy.

Hỏi: Người hậu an cư, được ph�p thụ tuổi hạ trong ng�y mười lăm th�ng bảy v� rời khỏi đại giới kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu trước đ� kh�ng biết m� đ� thụ tuổi hạ th� được, c�n biết ph�p m� cố � tr�i th� kh�ng được. Nếu tăng h�a hợp, th� người hậu an cư chỉ được t�nh v�o số tăng thụ tuổi hạ m� th�i, khi đủ số ng�y an cư mới được rời khỏi cương giới. Nếu người hậu an cư l�c thụ tuổi hạ như vậy, th� người tiền an cư cũng như vậy.

Hỏi: Hai người đồng tuổi hạ, người nhỏ th� tiền an cư, người lớn th� hậu an cư, người tiền an cư đ� thụ tuổi hạ, người hậu an cư chưa thụ, th� trong một th�ng ấy ai lớn tuổi hạ hơn?

Đ�p: Người thụ giới cụ t�c trước lớn hơn, v� t�nh ngay ng�y đầu thụ giới, chứ kh�ng t�nh ng�y thụ tuổi hạ.

Hỏi: Trong an cư, kh�ng thụ ph�p bảy ng�y, tạm ra khỏi đại giới thời gian ngắn, th� được trở về tiếp tục an cư kh�ng?

Đ�p: Nếu s�m hối th� được!

Ch� giải: Kh�ng thụ ph�p m� ra khỏi đại giới, th� phạm tội Việt ph�p, n�n phải s�m hối mới được thụ hạ. N�n biết trong luật qui định, khi ra khỏi đại giới phải thưa cho đại ch�ng biết, hoặc c� việc đột xuất kh�ng kịp thưa đại ch�ng, th� khi về phải s�m hối. Nếu kh�ng s�m hối th� tội c�ng nặng th�m.

Hỏi: Trong an cư, chỉ một sự duy�n, được ph�p ba lần thụ ph�p bảy ng�y kh�ng?

Đ�p: Được!

Ch� giải: T�-kheo c� nh�n duy�n như v� Tam bảo, chăm s�c người bệnh, c�ng dường đại ch�ng� hoặc đi đường xa gặp nạn, hết ng�y m� c�ng việc chưa xong, nhọc c�ng ra v�o, n�n Đức Phật từ bi phương tiện m� khai cho. Nhưng cũng chớ v� việc n�y m� rong chơi, mong an th�n, lười biếng, mất hết c�ng đức lớn.

Hỏi: Trong m�a hạ c� mười, hoặc năm người kh�ng an cư muốn đến nương để c�ng nhận tuổi hạ, th� được ph�p c�ng ở, c�ng nhận tuổi hạ kh�ng?

Đ�p: Nếu kịp thời gian hậu an cư sau th� được t�c ph�p an cư, c�n kh�ng kịp hậu an cư th� kh�ng được. Nếu người n�y ho�n to�n kh�ng biết c� ph�p kiết hạ an cư th� cho ph�p. Nếu biết m� cố � l�m tr�i th� kh�ng được.

Hỏi: Kh�ng an cư, hoặc kh�ng thụ ph�p bảy ng�y m� đ� nhận tuổi hạ th� được c�ng đức hạ an cư kh�ng?

Đ�p: Kh�ng biết ph�p v� đ� thụ th� được tuổi hạ, nhưng kh�ng được c�ng đức hạ an cư. Nếu ch�ng tăng can gi�n một lần m� người n�y t�c ph�p kiết hạ v� thụ ph�p th� tốt. Nếu ba lần can gi�n m� kh�ng chịu t�c ph�p an cư v� thụ ph�p bảy ng�y th� phạm tội Th�u-lan-gi�. B�y giờ nếu chịu t�c ph�p, thụ ph�p th� cũng được. L�c t�c ph�p thụ ph�p phải bạch đại ch�ng; đại ch�ng chấp nhận th� mới được.

Hỏi: T�-kheo kh�ng thụ tuổi hạ phạm tội g�?

Đ�p: Nếu một t�-kheo kh�ng thụ tuổi hạ, đại ch�ng can gi�n một lần cho đến ba lần m� thụ th� tốt. Nếu can gi�n qu� ba lần m� kh�ng thụ, th� phạm tội Th�u-lan-gi�; Can gi�n qu� bốn lần m� kh�ng thụ th� chẳng phải sa-m�n, v� kh�ng chịu thụ ph�p.

Hỏi: Trong thời gian an cư, t�-kheo mới thụ giới, đ�ng Ngọ hoặc sau Ngọ mới t�c ph�p an cư th� được nhận tuổi hạ kh�ng?

Đ�p: Được, nhưng đến cuối đ�m th� kh�ng được.

Ch� giải: Theo lời n�y th� h�nh như mới tối vẫn c�n được. Cuối đ�m c� hai nghĩa: Một, đ� thuộc ng�y h�m sau; Hai, thiếu l�ng ch� th�nh.

Hỏi: Trong hạ an cư, v� qu�n n�n kh�ng thụ ph�p bảy ng�y m� ra ngo�i giới một lần th� được an cư kh�ng?

Đ�p: Nếu nhớ lại liền s�m hối th� được, nhưng trong một m�a hạ kh�ng được s�m hối qu� ba lần. Nếu s�m hối qu� ba lần th� kh�ng được tuổi hạ.

Hỏi: L�c thụ tuổi hạ, nếu trời mưa th� được ph�p ở tại ph�ng thụ tuổi hạ kh�ng?

Đ�p: Được!

Ch� giải: Theo luật, khi thụ tuổi hạ, n�n ở trong khu vực đất trống của giới trường m� thụ, biểu thị c�ng đức thụ hạ vi�n m�n, vượt ngo�i ba c�i. Nhưng v� trời mưa m� dời v�o ph�ng th� cũng kh�ng c� g� ngại.

Hỏi: Đ� định đến một nơi n�o đ� kiết hạ an cư m� bị chướng ngại kh�ng đến được, th� cho ph�p từ xa t�c ph�p an cư kh�ng?
Đ�p: Kh�ng được! Phải đến chỗ ấy để t�c ph�p hậu an cư, hoặc tr�n đường đi c� tr� xứ của chư tăng, th� đến đ� t�c ph�p an cư, dọn dẹp ph�ng ốc hai ba ng�y, rồi ở đ� ba mươi ch�n ng�y mới được đi. Nếu kh�ng c� tr� xứ của chư tăng, th� năm người trở l�n c�ng kiết giới an cư. Sau đ� một hoặc hai người ở lại giữ cương giới, đủ ba mươi ch�n ng�y mới được đi. Nếu người ở lại kh�ng đủ ba mươi ch�n ng�y m� bỏ đi, như người đi trước kh�ng biết th� kh�ng mất hạ, người đi sau sẽ mất.

Hỏi: Một t�-kheo cho đến bốn t�-kheo được ph�p ở nh� cư sĩ kiết giới an cư kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Năm người trở l�n mới được.

Ch� giải: Năm người cho đến nhiều người mới c� thể t�c ph�p yết-ma kiết tiểu giới m� tọa hạ. Nếu thiếu người th� kh�ng đ�ng ph�p, kiết giới kh�ng th�nh.

Hỏi: Một người ở nơi vắng vẻ được ph�p t�c ph�p an cư kh�ng?

Đ�p: Nếu trước đ� đ� kiết giới v� hai người trở l�n th� được, một người th� kh�ng được. V� kh�ng c� người c�ng thụ an cư v� kh�ng c� cương giới th� kh�ng được. Nếu muốn an cư ri�ng, th� phải thỉnh ch�ng tăng kiết giới mới được.

Hỏi: Trong l�c hạ an cư, t�-kheo được thụ nhận phẩm vật thanh tịnh c�ng dường v� đồ vật k� gởi của người kh�c từ mười ng�y cho đến ba th�ng kh�ng?

Đ�p: Nếu kh�ng khởi � tham m� thụ nhận th� kh�ng giới hạn thời gian.

Hỏi: L�c hạ an cư, ở trong cương giới l�m c�c việc hữu vi th� được c�ng đức an cư kh�ng?

Đ�p: Nếu l�m việc c� ph�c đức th� được, nhưng chỉ b�y cho người kh�c l�m, chứ kh�ng được tự tay l�m, v� sợ mất oai nghi, xao l�ng việc ngồi thiền. Tất cả những việc kh�c đều kh�ng được.

Hỏi: Người thụ an cư n�i gian ph�ng n�y bị hư dột, n�n sửa sang lại. Đ� l� n�i l�c mới an cư để tu sửa hay an cư xong mới tu sửa?

Đ�p: Nếu trong ba th�ng an cư m� ph�ng ốc hư th� n�n tu sửa.

Hỏi: L�c thụ tuổi hạ, ch�ng ni v�o nội giới cầu xin thụ tuổi hạ, th� n�n cho thụ tuổi hạ kh�ng?

Đ�p: Nếu hai vị ni trở l�n th� được, c�n một th� kh�ng được. Tại sao? V� một vị t�-kheo ni ra khỏi cương giới l� phạm tội trọng.

6. PHẨM HỎI VIỆC ĐỘ NGƯỜI

Hỏi: Một t�-kheo được ph�p độ sa-di kh�ng?

Đ�p: Kh�ng! Hai người trở l�n mới được độ sa-di.

Ch� giải: V� cần một vị l�m h�a thượng, một vị l�m gi�o thụ a-x�-l�. H�a thượng th� đ�ch th�n truyền giới ph�p, c�n a-x�-l� th� dạy cho ph�p tắc. Kh�ng giống như thế gian một người cũng được. V� thế nhiều người th� c�ng tốt, chỉ một người th� kh�ng thể l�m thầy.

Hỏi: T�-kheo độ sa-di, được ph�p từ xa thỉnh h�a thượng kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được!

Ch� giải: Một khi đ� độ người tức l� bổn sư của người ấy, nhưng tự m�nh đ� kh�ng thể, hơn nữa phải tu�n theo thời gian, n�n kh�ng được ph�p từ xa thỉnh h�a thượng. Kh�ng được từ xa thỉnh, nghĩa l� kh�ng được ở nơi xa thỉnh một thầy kh�c thay m�nh độ, v� vị kh�c độ tức l� đệ tử vị đ�. Hoặc hướng v�o hư kh�ng lễ thỉnh, xướng t�n bổn sư để chứng minh, th� cũng kh�ng được, v� khi truyền giới th� thầy tr� phải đối mặt thấy nhau.

Hỏi: T�-kheo chưa đủ năm tuổi hạ m� độ người th� phạm tội g�? Vị đệ tử đ� đắc giới kh�ng?

Đ�p: Nếu biết l� kh�ng đ�ng ph�p m� vẫn độ, th� phạm tội Đọa. Qu� ba lần can gi�n m� kh�ng bỏ th� phạm tội Th�u-lan-gi�. Nếu vị đệ tử kh�ng biết đ� l� phi ph�p th� đắc giới, c�n biết th� kh�ng đắc giới.

Hỏi: T�-kheo kh�ng tụng giới, lại kh�ng biết c�c việc của tăng m� độ nhiều người, hoặc l�m tam sư^[7]th� c� phạm tội kh�ng?

Đ�p: Người n�y c�n kh�ng đ�ng ăn cơm của t�n th�, huống l� độ người.

Ch� giải: Nếu t�-kheo kh�ng tụng giới, th� mỗi ng�y ăn cơm uống nước l� phạm tội trộm cắp, n�n n�i kh�ng được� Tự m�nh m� muội, kh�ng thể khiến cho người kh�c s�ng tỏ, n�n Phật chế giới n�y. Đ� thụ giới cụ t�c, phải si�ng năng cần mẫn như cứu lửa ch�y đầu. Trước ti�n phải theo vị t�-kheo c� tr� tuệ học giới mới được, chớ lười biếng để cho một đời luống uổng tr�i qua.

Hỏi: Nếu người m� cha mẹ, ph�p vua kh�ng cho ph�p độ, nhưng t�-kheo vẫn l�n dẫn đi độ xuất gia th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội trọng! Nếu người của nh� quan hay n� bộc đến chỗ t�-kheo học đạo, t�-kheo biết m� vẫn cho ở th� phạm tội trọng, cho d� chưa độ xuất gia.

Hỏi: Nếu con xuất gia trước, cha mẹ đến chỗ người con cầu xin xuất gia th� người con được ph�p độ kh�ng?

Đ�p: Được!

Ch� giải: Xuất gia học đạo lấy việc ngộ l� l�m đầu, chỉ luận Phật ph�p, kh�ng c�u nệ lễ tiết thế gian. Nếu đ� c� khả năng độ người th� được độ tất cả. Như vua Tịnh Phạn lễ b�i đức Như Lai, th�nh mẫu Ma-gia nghe Phật n�i ph�p. Cho n�n n�i l� độ được.

Hỏi: T�-kheo phạm giới được ph�p độ người kh�ng?

Đ�p: Nếu t�-kheo phạm giới trọng th� kh�ng được độ người; Nếu phạm tội Th�u-lan-gi� m� độ người th� đồng như t�-kheo chưa được năm tuổi hạ m� độ người n�u tr�n. Nếu phạm c�c giới khinh kh�c, th� y theo ph�p phải s�m hối rồi mới được độ người.

Hỏi: Cư sĩ muốn đến một vị t�-kheo xin xuất gia, t�-kheo liền nhận, nhưng lại thỉnh h�a thượng truyền giới cho người n�y. Vậy t�-kheo kia c� phải l� thầy của người ấy kh�ng?

Đ�p: Kh�ng phải l� bổn sư của người ấy. Nếu sau n�y theo t�-kheo ấy thụ ph�p th� c� thể l�m ph�p sư, c�n nương theo th� c� thể l�m thầy y chỉ.

Hỏi: T�-kheo độ nhiều đệ tử, hoặc l�m tam sư m� kh�ng biết dạy bảo, th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Đọa. Thuở xưa, v�o thời Phật Ca-diếp c� một vị t�-kheo độ đệ tử m� kh�ng biết dạy bảo. C�c đệ tử l�m nhiều việc phi ph�p, l�c mạng chung c� kẻ sinh l�m lo�i rồng. Theo nghiệp của lo�i rồng, trong bảy ng�y th� c� một ng�y bị lửa đốt, thịt da ch�y sạch chỉ c�n bộ xương; sau đ� ho�n lại như cũ, rồi lại đốt tiếp, đau khổ kh�ng thể chịu nỗi. L�c ấy n� suy nghĩ: �Kiếp trước ta bị tội g� m� nay chịu khổ như thế n�y?�.

Thế l� n� liền qu�n chiếu th�n mạng kiếp trước, th� thấy m�nh l� một sa-m�n kh�ng giữ giới cấm, thầy m�nh cũng kh�ng dạy bảo. Thế l� n� liền khởi niệm �c, giận bổn sư của m�nh, � muốn h�m hại. Sau đ� gặp bổn sư v� năm trăm người đi thuyền qua biển, con rồng kia từ dưới biển nổi l�n giữ thuyền lại.

Mọi người liền hỏi: �Ngươi l� ai?�.
Đ�p: Ta l� rồng.

Hỏi: Tại sao người giữ thuyền ch�ng t�i?

Đ�p: Nếu c�c ngươi thả vị t�-kheo n�y xuống biển, th� ta sẽ tha cho c�c ngươi đi!

Hỏi: T�-kheo n�y đ�u c� d�nh d�ng g� đến việc của ngươi m� ngươi chỉ bắt �ng ấy, c�n tha tất cả mọi người?

Đ�p: Vị t�-kheo n�y vốn l� thầy của ta, nhưng kh�ng dạy bảo, khiến cho ta h�m nay phải chịu sự thống khổ n�y, n�n t�m bắt. Việc của mọi người th� cứ tiếp tục, ta chỉ muốn bắt vị t�-kheo đưa xuống biển.

T�-kheo n�i: �Ta tự nhảy xuống nước, kh�ng cần ngươi bắt�.

T�-kheo n�i xong, liền nhảy xuống nước chết. Thần thức thụ sinh v�o c�c nơi đau khổ, chịu v� lượng tội. Kiểm nghiệm chuyện n�y th� biết việc độ người rất quan trọng, kh�ng thể kh�ng dạy bảo.

7. PHẨM HỎI VIỆC THỤ GIỚI

Hỏi: Sa-di phạm mười giới, hoặc một, hai, ba giới m� kh�ng s�m hối, được ph�p thụ đại giới kh�ng?

Đ�p: Nếu nhớ c� tội m� kh�ng s�m hối th� kh�ng được thụ đại giới. Tất cả đều kh�ng nhớ, lại kh�ng biết ph�p đ� thụ th� được. Ph�m l�c thụ giới, vị ph�p sư n�n hỏi sa-di: ��ng c� phạm giới kh�ng?�. Nếu sa-di đ�p phạm, liền dạy s�m hối. Nếu bổn sư kh�ng hỏi, th� tr�n giới đ�n, thầy truyền giới phải hỏi. Nếu kh�ng hỏi th� tất cả đều phạm tội Đọa.

Hỏi: Khi đ� thụ đại giới, được ph�p s�m hối những tội đ� phạm l�c c�n l�m sa-di kh�ng?

Đ�p: Được! N�n thực h�nh ph�p s�m hối giống như ph�p s�m hối khi l�m sa-di.

Ch� giải: Hoặc đến trước bổn sư, hoặc trước một t�-kheo s�m hối cũng được, kh�ng nhất định đồng với ph�p s�m hối của đại t�-kheo. Nếu kh�ng s�m hối th� e rằng đại giới kh�ng bền vững. Lại nữa, kh�ng thể l�m đại kh�i giống như tr�n được. Trước đ� phạm m� kh�ng nhớ, đến khi thụ đại giới mới nhớ m� s�m hối. Đ� l� sợ sau khi thụ đại giới nhớ m� kh�ng s�m hối, n�n mới n�u ra việc n�y.

Hỏi: Sa-di sắp đăng đ�n thụ đại giới, hoặc mặc y phục của thế tục, ch�n mang gi�y d�p, hoặc y b�t kh�ng đủ phải đi mượn, vị đ� c� đắc giới kh�ng?

Đ�p: Chỉ cần mặc y phục thế tục, m� giới sư kh�ng hỏi th� sa-di ấy kh�ng đắc giới, c�n tất cả đều đắc giới, nhưng giới sư phạm tội Đọa.

Hỏi: T�-kheo kh�ng xả giới m� l�m sa-di, tức l� đại đạo nh�n, nếu thụ giới lại th� đắc giới kh�ng?

�p: Kh�ng!

Hỏi: Nếu kh�ng đắc giới, th� giới đ� thụ khi trước c�n kh�ng?

Đ�p: Vẫn c�n.

Ch� giải: Do giới đ� thụ trước vẫn c�n, n�n nay thụ lại kh�ng được. V� trong luật dạy, nếu t�-kheo phạm giới trọng, th� phải xả giới l�m sa-di, c�n chưa cho thụ đại giới lại, huống g� người chưa xả m� được thụ đại giới ư!

Hỏi: Nếu giới trước vẫn c�n, th� vị thầy truyền giới sau được gọi l� thầy của vị đ� kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được!

Ch� giải: Do kh�ng đắc giới, n�n kh�ng được gọi vị ấy l� thầy.

Hỏi: Nhiều người thụ giới m� c�ng thỉnh một người l�m thầy truyền giới, th� được ph�p cho năm người, mười người c�ng l�c thụ giới kh�ng?

Đ�p: Kh�ng c� lẽ n�y!

Ch� giải: Trong luật dạy, thụ giới cụ t�c phải đủ thập sư: Một vị h�a thượng, hai vị a-x�-l� v� bảy vị thầy như ph�p l�m chứng. Tất cả đều phải thỉnh c�c vị tăng thanh tịnh. Nếu kh�ng đủ mười vị th� giới kh�ng th�nh tựu. V� sao? Như trong bộ �Hoằng ph�p giới nghi� ghi: �Tr�n đủ Tam tụ ắt phải nương v�o tam sư; kiểm x�t bảy lỗi ho�n to�n nhờ v�o thất chứng�. Thế n�n phải đủ mười vị mới được cho người thụ giới.

Hỏi: Sa-di thụ đại giới, thỉnh một vị t�-kheo l�m đại giới sư, nhưng vị t�-kheo n�y kh�ng biết yết-ma v� ph�p thụ giới, lại thỉnh một người kh�c truyền giới, người n�y được l�m thầy kh�ng?

Đ�p: Vị truyền giới l� thầy, c�n người kh�ng c� giới ph�p để truyền trao th� chẳng phải thầy.

Ch� giải: Ph�p yết-ma, một lần bạch ba lần yết-ma, khuyến ph�t v� hỏi c�c việc r� r�ng kĩ lưỡng. Nhưng muốn l�m người thầy m� phạm, th� phải biết r� ba ph�p qu�n, th�ng suốt chỉ tr� v� t�c tr�, năm đức, thập số, lời n�i v� việc l�m đều trọn vẹn mới được. Nếu kh�ng được như vậy, th� việc của m�nh đ� kh�ng th�ng m� muốn l�m thầy của người th� kh�ng thể được.

Hỏi: Giới sư đăng đ�n truyền giới, hoặc mặc y phục thế tục, hoặc phạm giới, th� người thụ giới đắc giới kh�ng?

Đ�p: Nếu người thụ giới biết h�nh vi đ� kh�ng đ�ng ph�p th� kh�ng đắc giới, c�n kh�ng biết th� đắc.

Hỏi: L�c thụ giới, ch�ng tăng kh�ng h�a hợp, hoặc đ�nh mắng nhau, th� giới tử đắc giới kh�ng?

Đ�p: Nếu đăng đ�n truyền giới m� ch�ng tăng h�a hợp th� đắc giới, c�n kh�ng h�a hợp th� giới tử kh�ng đắc giới.

Ch� giải: V� khởi niệm nghi ngờ, n�n trong kinh c� dạy: Nếu một ph�p kh�ng thanh tịnh th� giới luật nghi của �ng kh�ng thanh tịnh, nhất định kh�ng thể th�nh tựu. C�n kh�ng biết th� được. Nghĩa l� tuy thầy c� lỗi, đệ tử nhận thức đ�ng, thiết tha ch� th�nh, ho�n to�n kh�ng c� niệm nghi ngờ, th� đắc giới. L�ng tin l� nguồn của đạo, l� mẹ của c�c c�ng đức, ch�nh l� tại chỗ n�y. Như vậy, thầy truyền cho đệ tử m� kh�ng gi�n đoạn.

Hỏi: Thụ giới c� giới hạn thời gian kh�ng?

Đ�p: Chỉ thụ v�o cuối đ�m l� kh�ng được, nhưng đầu đ�m hay giữa đ�m m� kh�ng c� đ�n cũng kh�ng được, v� cần phải nh�n thấy nhau mới được.

Hỏi: L�c thụ giới, gặp trời mưa phải chuyển giới trường v�o trong nh� thụ giới, th� c� đắc giới kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu muốn chuyển giới trường, trước ti�n phải giải đại giới, kiết lại giới trường th� mới cho thụ giới. Nếu kh�ng l�m như vậy th� kh�ng được.

Hỏi: L�c thụ giới, như c� sự nạn khiến t�c ph�p chưa trọn vẹn, th� người n�y th�nh đại t�-kheo kh�ng?

Đ�p: Chỉ cần xong ba lần yết-ma l� được.

Ch� giải: Nếu ba lần yết-ma chưa xong, th� người n�y chưa đắc giới. Về sự nạn, th� như bị nạn nước, lửa� n�u tr�n. Xong tức l� sau ba lần yết-ma, lại n�i tứ t�y^[8], tứ y^[9], khai thị c�c ph�p. Văn sau c� giảng rộng.

Hỏi: Khi thụ giới cụ t�c, giới sư mới đọc đến tụ Mười ba việc^[10] th� kh�ng đọc nữa. Sau đ� c�c h�a thượng giới sư lại kh�ng tiếp tục gi�o giới, th� giới tử đắc giới kh�ng?

Đ�p: Nếu h�a thượng giới sư kh�ng gi�o giới, trải qua mười lăm ng�y, khi thuyết giới m� giới tử chuy�n t�m lắng nghe v� thụ tr� th� người n�y cũng đắc giới.

Hỏi: L�c thụ giới m� kh�ng đủ ba y, chỉ c� vải đ� nhuộm hoặc chưa nhuộm, hoặc đ� cắt rọc hoặc chưa cắt rọc, th� người đ� được y kh�ng?

Đ�p: Đều kh�ng được!

Ch� giải: Kh�ng được y, v� chỉ c� danh m� kh�ng thật, lại mất oai nghi. Người thụ giới phải đủ ba y, thiếu một kh�ng được. Mặc d� l� y c� gi� trị, nhưng chưa đầy đủ y, n�n đều kh�ng được. Như ở tr�n n�i mượn y� chẳng những kh�ng đắc giới m� về sau rơi v�o ba đường khổ.

Hỏi: L�c thụ giới, kh� thỉnh được số tăng đ�ng qui định. Vậy bao nhi�u vị tăng th� được ph�p cho thụ đại giới?

Đ�p: Trừ tam sư ra, năm người trở l�n th� được.

Ch� giải: Nếu đủ mười th� đ�ng, đồng với tam sư thất chứng ở trước. Nếu s�u người cũng được. Đ�y chỉ tạm thời theo phương tiện, chẳng phải ph�p hằng thường. C� thuyết cho rằng thất chứng l� biểu thị ph� bảy tội nghịch.

Hỏi: Sa-di từng dối xưng l� đại đạo nh�n, nhận sự lễ lạy của đại t�-kheo, sau n�y thụ đại giới được kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được!

Ch� giải: V� phạm tội đại vọng ngữ.

Hỏi: Sa-di từ biệt thầy để đi xa, gặp sự nạn kh�ng trở về được, liền ở chỗ kia xin thầy y chỉ thụ đại giới, như vậy c� đắc giới kh�ng?

Đ�p: Đắc giới!

Ch� giải: Gặp sự nạn th� kh�ng sao. Nếu gặp vị thầy như ph�p n�n thụ th� liền thụ, hai b�n đều kh�ng c� lỗi.

Hỏi: Nếu t�-kheo dụ dỗ đưa sa-di của một vị thầy kia đến ch�ng tăng kh�c cho thụ đại giới th� phạm tội g�? Ch�ng kia biết việc n�y, c� n�n cho thụ kh�ng?

Đ�p: Nếu vị thầy của sa-di đ� l�m việc phi ph�p, th� sa-di v� người dẫn đi đ� kh�ng c� tội. Nếu vị thầy đ� kh�ng l�m việc phi ph�p, người dẫn đi đ� phạm tội trọng. Vị thầy tr�n đ�n truyền giới phạm tội Đọa.

Thuở xưa, c� vị t�-kheo gi� chỉ c� một sa-di chăm s�c. L�c ấy c� một vị t�-kheo dụ dẫn vị sa-di bỏ đi. Vị t�-kheo gi� kh�ng c� người chăm s�c, chẳng bao l�u th� mạng chung. Nh�n việc n�y m� Phật chế giới: Kh�ng được dụ dỗ sa-di của thầy kh�c. Nếu dụ đi th� phạm tội trọng. Nếu t�-kheo thấy sa-di kh�c chăm s�c người gi� bệnh m� bảo bỏ đi, th� phạm tội trọng.

8. PHẨM HỎI VỀ VIỆC NHẬN PHẨM VẬT C�NG DƯỜNG

Hỏi: T�-kheo nhận tứ sự của đ�n-việt c�ng dường, những phẩm vật đ� nhận đ� được ph�p ban cho người kh�c kh�ng?

Đ�p: Được!

Ch� giải: M�nh tổn thất m� người kh�c được, hoặc bố th� cho những người đ�i kh�t� th� c�ng đức v� lượng, đ�ng với việc ch�nh của m�nh, hiển r� t�m kh�ng tham lam.

Hỏi: Đ� nhận lời thỉnh của th� chủ c�ng dường tứ sự l�u d�i, nếu c� c�c sự duy�n nhỏ ra ngo�i, được ph�p thụ nhận thức ăn, y phục, thuốc men của người kh�c kh�ng?

Đ�p: Nếu th� chủ đ� cho ph�p th� được!

Ch� giải: V� muốn khiến cho tất cả mọi người tu ph�c. Nếu kh�ng nhận th� kh�ng được, v� tr�i với t�m nguyện của người kh�c, khiến họ ch� tr�ch. Người xưa n�i: �Đạo sư c� dạy, khuy�n răn t�-kheo tiến đạo nghi�m th�n, ăn-mặc-ngủ thường kh�ng đủ, tham cầu qu� mức, n�n tự x�t suy�.

Hỏi: C� người muốn c�ng dường vật dụng cho t�-kheo, trước ti�n phải hỏi t�-kheo kia c� vật ấy hay chưa. Nếu t�-kheo kia đ� c� m� v� t�m tham n�n n�i dối l� kh�ng, người kia liền c�ng dường vật dụng, t�-kheo n�y nhận th� phạm tội g�?

Đ�p: V� tham m� nhận lấy th� phạm tội Xả đọa, n�i dối th� phạm tội Đọa.

Hỏi: Thức ăn của ch�ng tăng m� chỉ d�ng cho thượng tọa, th� thượng tọa được ph�p ăn kh�ng?

Đ�p: Nếu thượng tọa c� t�m tham m� nhận th� phạm tội Đọa.

Ch� giải: Việc lớn xuất thế, quan trọng nhất l� bỏ tham, s�n, si. Đ� xưng l� thượng tọa th� n�n tự biết, mặc d� v� ch�ng m� l�m c�c việc lao nhọc, theo l� th� sẽ được c�ng những m�n kh�c, nhưng kh�ng tham th� kh�ng c� tội, c�n tham th� mang tội. Như trong kinh �Tăng hộ� ghi: �Thượng tọa c� t�m tham, đọa v�o địa ngục, hoặc thụ th�n lạc đ�, bị c�c khổ lửa đốt, k�u g�o�. Lẽ n�o kh�ng cẩn thận ư?

Hỏi: T�-kheo kh�ng bệnh m� n�i c� bệnh khổ để xin được thức ăn ngon. Nếu được thức ăn th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội trọng!

Ch� giải: V� dối tr�, tham lam chẳng kh�c g� kẻ trộm; lừa gạt những người ngh�o khổ.

Hỏi: T�-kheo kh�ng đắp ba y m� thụ thực th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Đọa.

Ch� giải: V� tr�i lời Phật dạy. Lại nữa t�-kheo khất thực được ph�p đắp y ch�n điều, dự trai hội th� đắp y bảy điều, b�nh thường thụ thực đắp y năm điều. Lại nữa, kh�ng chỉ thụ thực mới đắp y, m� y thứ ba kh�ng thể l�a th�n mới gọi l� người ch�n ch�nh giữ g�n luật hạnh. Nếu kh�ng tu�n theo lời Phật dạy, chỉ mong giản tiện th� phạm tội n�y.

Hỏi: Đ�n việt chỉ thỉnh hai hoặc ba vị tăng, c� cần xướng l�n cho đại ch�ng biết kh�ng?

Đ�p: Cần phải xướng l�n.

Ch� giải: Xướng tức l� vị tăng chấp sự theo thứ tự lần lượt lu�n phi�n mời thỉnh, kh�ng được vượt thứ bậc. V� tất cả kh�ch tăng đều c� phần lợi dưỡng, nếu kh�ng xướng th� kh�ng biết, cho n�n phải xướng.

Hỏi: L�c đại t�-kheo yết-ma ph�n chia phẩm vật, c� vị ni v�o trong đại giới, vị n�y được chia phần kh�ng?

Đ�p: Được!

Ch� giải: Vị n�y được chia phần, v� đ�y l� phẩm vật của mười phương tăng hiện tại. Ni cũng thuộc tăng số, n�n được chia. Nếu kh�ng như vậy th� c� ph�n biệt ta v� người, bị quả b�o xan tham, n�n vị trụ tr� cần phải biết.

Hỏi: C� người gởi phẩm vật c�ng dường cho chư tăng của một tr� xứ. Sau khi đưa phẩm vật đến, lại c� một vị t�-kheo đến, l�c ph�n chia phẩm vật cũng c� mặt. Vậy t�-kheo ấy được chia phần kh�ng?

Đ�p: Nếu đ�nh kiền ch�y th� được chia, c�n kh�ng đ�nh th� kh�ng được chia.

Ch� giải: Đ�nh kiền ch�y l� th�ng b�o cho tăng khắp mười phương biết, n�n c� tăng đến th� phải chia, nếu kh�ng chia th� phạm lỗi. Kh�ng đ�nh kiền ch�y th� kh�ng được chia, v� vật n�y chỉ c�ng dường cho một tr� xứ, chứ kh�ng c�ng dường cho tăng mười phương, n�n kh�ng th�ng b�o cho tăng mười phương. V� thế, d� tăng đến m� kh�ng chia cũng l� phải lẽ.

Hỏi: T�-kheo đi tr�n đường gặp một người nữ c�ng dường vật dụng, được nhận lấy kh�ng?

Đ�p: Nếu người đ� l� b� con l�ng x�m hay người quen th� được ph�p nhận.

Ch� giải: Luật chế định kh�ng được xin phẩm vật từ những người nữ kh�ng quen biết. Nếu xin được sẽ bị mọi người nghi ngờ, ch� tr�ch.

Hỏi: T�-kheo đi tr�n đường gặp t�-kheo ni c�ng dường vật dụng, được ph�p nhận kh�ng?

Đ�p: Nếu c�ng dường cho đại ch�ng th� nhận, c�n kh�ng c�ng cho đại ch�ng m� nhận l� phạm tội Đọa.

Ch� giải: V� nếu nhận cho đại ch�ng th� kh�ng sao. Nếu nhận vật m� ni c�ng cho ri�ng m�nh th� sợ người đời nghi ngờ, ch� tr�ch.

Hỏi: Trai chủ c�ng dường gạo cho chư tăng m� chư tăng c� việc phải đi. Trai chủ d�ng gạo đ� c�ng dường cho chư tăng đến sau. Chư tăng đến sau được d�ng kh�ng?

Đ�p: Nếu đ�nh kiền ch�y th� được d�ng, c�n kh�ng đ�nh kiền ch�y m� d�ng một bữa th� phạm tội Ba-la-di.

Ch� giải: Đ�nh kiền ch�y tức đ� c� t�m v� đại ch�ng, kh�ng lấy ri�ng cho m�nh, n�n thụ thực kh�ng phạm tội. V� thức ăn n�y vốn l� của tăng mười phương, nếu người đến sau lấy d�ng ri�ng, tức l� trộm vật của tăng mười phương vậy.

Hỏi: Ng�y m�ng t�m th�ng tư th� chủ c�ng dường phẩm vật. Đến ng�y mười lăm th�ng bảy, ch�ng tăng ở trước đ� đi. Vị chủ ch�a đem c�c phẩm vật đ� ph�n chia cho ch�ng tăng đến sau. Nếu ch�ng tăng đến sau chia nhau nhận th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu đ�nh kiền ch�y nh�m họp ch�ng tăng hiện tiền c�ng ph�n chia th� kh�ng c� tội. C�n kh�ng đ�nh kiền ch�y m� ph�n chia l� phạm tội trộm cắp.

Hỏi: Cư sĩ d�ng phẩm vật c�ng dường cho tăng, nhưng c� một vị tăng chưa kịp nhận th� đ� đi xa. Vị cư sĩ kia đem phần n�y c�ng cho vị tăng đến sau. Vị tăng đến sau được ph�p nhận kh�ng?

Đ�p: Vị n�y n�n hỏi mọi người xem vị tăng kia c� trở về kh�ng. Nếu họ n�i vị ấy kh�ng về, th� ch� nguyện v� nhận. C�n họ n�i sẽ trở về th� kh�ng được nhận, nếu nhận th� phạm tội Xả đọa. Nếu biết vị tăng kia đ� chết m� nhận th� phạm tội Ba-la-di. V� khi vị tăng kia chết th� những đồ vật n�y thuộc về tăng bốn phương.

Hỏi: T�-kheo kinh doanh sinh sống kiếm lời, c�ng dường thức ăn, y phục cho t�-kheo kh�c, th� vị ấy được ph�p nhận kh�ng?

Đ�p: Nhận y th� phạm tội Xả đọa. Nếu ở những nơi nguy hiểm kh�ng c� thức ăn, t�-kheo kinh doanh đ� sai cư sĩ l�m thức ăn d�ng c�ng, th� t�-kheo kia c� thể thụ dụng. Bấy giờ vị tăng kinh doanh n�n bạch đại ch�ng: �Vật n�y kh�ng phải của t�i, đ�y l� vật của người kia�. Nếu được như vậy th� c� thể ăn. C�n t�-kheo n�y kh�ng bạch đại ch�ng m� t�-kheo kia ăn th� phạm tội Đọa. Chỉ c� hai, ba vị cũng n�n bạch. Nếu vị tăng n�y đ� th� cho người được sai sử kia, th� người ấy thưa: �Đ�y l� phẩm vật của t�i, qu� thầy c� thể d�ng!�.

Hỏi: T�-kheo được ph�p xuất vật để th�u lợi tức kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu xuất th� phạm tội Xả đọa.

Hỏi: T�-kheo nhận lời thỉnh của th� chủ thụ trai một trăm ng�y. Trong khoảng thời gian đ� vị n�y c� được ph�p thụ nhận một hoặc hai bữa ăn của người kh�c kh�ng?

Đ�p: Th� chủ kia cho ph�p th� được, c�n kh�ng cho th� kh�ng được.

Hỏi: T�-kheo khất thực c� thức ăn dư, được ph�p cho người kh�c kh�ng?

Đ�p: Trước đ� kh�ng c� l�ng tham m� nhận thức ăn, nếu c� dư th� bố th� cho ch�ng sinh. Nếu kh�ng c� ch�ng sinh, th� treo tr�n c�nh c�y, c� ch�ng sinh đến ăn th� tốt. C�n kh�ng c� ch�ng sinh đến ăn, h�m sau trở lại rưới nước v� lấy ăn chứ kh�ng được bỏ, v� phẩm vật của t�n th� rất nặng. Sở dĩ trở lại được ph�p tự lấy ăn l� v� thức ăn đ� kh�ng c� chủ, giống như c�ch lấy thức ăn ở c�i Uất-đơn-việt.

Hỏi: T�-kheo ăn cơm, hoặc ngậm cơm trong miệng rồi phun ra, hoặc n�m bỏ một vắt cơm th� phạm tội kh�ng?

Đ�p: Phạm tội Đọa.

Ch� giải: Do l�c ăn cơm kh�ng qu�n x�t năm việc. Nếu c� thức ăn dư, th� hoặc niệm ch� gia tr�, th�nh t�m đặt ở nơi sạch sẽ, khiến cho quỉ thần thụ hưởng, hoặc c�c lo�i chim nhỏ� d�ng thức ăn đ�, th� được c�ng đức v� c�ng. Nếu ngậm, nhả bỏ c�c thức ăn đ� tức l� xem thường vật c�ng dường của đ�n-na t�n th�, n�n bị tội n�y.

Hỏi: C� vị th� chủ tha thiết thỉnh t�-kheo c�ng dường t�i vật l�u d�i, t�-kheo ấy được ph�p nhận lời kh�ng?

Đ�p: Nếu ở chỗ của th� chủ đ�, t�-kheo được ph�p h�nh đạo, kh�ng c� c�c nạn duy�n, nh�n d�n kh�ng ngh�o thiếu th� được ph�p đến thụ nhận.

Hỏi: Th� chủ thỉnh t�-kheo đến nh� d�ng cơm, t�-kheo ấy được ph�p sai người đi thay kh�ng?

Đ�p: Nếu � của th� chủ kh�ng quyết định một vị n�o th� được, c�n th� chủ đ� quyết định, lại c�n kh�ng th�ch người đi thay th� t�-kheo ấy phạm tội Đọa.

Hỏi: Thức ăn của quỉ tử mẫu, t�-kheo d�ng được kh�ng?

Đ�p: Được, nhưng phải ch� nguyện rồi mới ăn.

Ch� giải: Nếu chỉ c� nhang đ�n v� c�c thức ăn của quỉ thần, th� tăng đều phải ch� nguyện mới c� thể ăn. Ch� th� t�y � giữ g�n, nguyện tức nguyện cho quỉ tử mẫu, thần� mau si�u tho�t về c�i tịnh; lại nguyện cho th� chủ c�ng thức ăn được tăng th�m ph�c tuệ. Tuy nhi�n, nếu tăng t�nh cờ gặp m� kh�ng c� g� ăn th� được, c�n kh�ng th� kh�ng được d�ng thức ăn n�y.

Hỏi: Th� chủ c�ng dường tr�u, ngựa v� người gi�p việc đ�ng với gi� trị thức ăn c�ng cho t�-kheo, th� t�-kheo được ph�p nhận kh�ng?

Đ�p: Được ph�p nhận v� sử dụng, nhưng kh�ng được b�n. Nếu th� chủ trao cho hung kh� như cung, dao, gậy th� kh�ng được nhận.

Hỏi: C� th� chủ xuất t�i vật c�ng dường cơm chay cho chư tăng trong một tr� xứ. Khi thụ trai xong, chư tăng đi, thức ăn c�n lại, tăng mười phương đến được ph�p d�ng kh�ng?

Đ�p: Nếu đ�nh kiền ch�y th�ng b�o th� được d�ng, c�n kh�ng đ�nh kiền ch�y m� d�ng th� phạm tội trộm cắp.

Hỏi: Nhiều t�-kheo ngồi c�ng m�m, vị n�y d�ng qua phần của vị kia phạm tội g�?

Đ�p: Nếu hỏi vị kia, vị kia đồng � th� kh�ng phạm tội; C�n kh�ng được đồng � m� lấy ăn th� phạm tội Đọa. Nếu kh�ng hỏi m� lấy ăn th� cũng phạm tội Đọa. Sở dĩ kh�ng phạm tội trộm cắp l� v� phẩm vật đ� được người c�ng trao cho.

Hỏi: T�-kheo xin phẩm vật, vị th� chủ hỏi t�-kheo đ� chứng quả th�nh chưa, t�-kheo trả lời l� đ� chứng quả th�nh, nếu xin được th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu đ� thật chứng m� tự n�i m�nh chứng th� phạm tội Đọa, c�n chưa chứng m� n�i đ� chứng th� phạm tội Ba-la-di.

Hỏi: T�-kheo lần lượt c�ng dường tất cả đồ vật dư cho người kh�c rồi n�i: �Sau n�y nếu cần th� t�i sẽ tự đến lấy lại�, được ph�p như vậy kh�ng?

Đ�p: Nếu người được cho ấy l� người đ�ng tin. Tuy nhi�n, sau đ� cũng phải n�i với một người kh�c: �T�i c�ng dường phẩm vật cho vị t�-kheo t�n��. L�c lấy th� đến n�i với người ấy rồi mới lấy, kh�ng được tự � lấy liền.

9. PHẨM HỎI VỀ BỆNH TẬT

Hỏi: L�c t�-kheo bệnh được l�a b�t m� thụ thực kh�ng?

Đ�p: Bệnh nặng th� được, bệnh nhẹ th� kh�ng được.

Hỏi: T�-kheo bị bệnh kh�ng mang theo ba y phạm tội g�?

Đ�p: Nếu bệnh qu� nặng kh�ng biết g� th� được rời ba y. Nếu c�n biết th� kh�ng được rời y.

Ch� giải: Tiếc thay! Nếu bệnh m� c�n tỉnh th� cũng kh�ng được l�a ba y, huống g� kh�ng bệnh. T�-kheo thời n�y mạnh khỏe m� kh�ng chịu cầu tiến, chỉ dựa v�o sức tu ri�ng lẻ, m� bỏ qu�n y b�t, n�n tr�i với lời Phật dạy, h� kh�ng bị tội ư! T�-kheo tr� giới nhất định nhớ lấy lời n�y, khắc cốt ghi t�m mới được.

Hỏi: T�-kheo chăm s�c người bệnh, tự � lấy tiền của người bệnh n�y cấp cho người bệnh kh�c v� may y, l�m thức ăn, mua thuốc men th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu sử dụng từ năm tiền trở l�n th� phạm tội Ba-la-di. Nhưng nếu sau đ� t�-kheo n�i với người bệnh việc n�y, người bệnh hoan hỉ th� kh�ng phạm. Nếu người bệnh tức giận, t�-kheo lại kh�ng bồi thường th� cũng phạm tội Ba-la-di.

Hỏi: V� t�-kheo bệnh, n�n th� chủ c�ng dường mỗi ng�y một trăm tiền. Tuy nhi�n chỉ cần năm mươi tiền l� đủ, số dư đ� được ph�p cho người bệnh kh�c mua thức ăn v� thuốc kh�ng?

Đ�p: Người bệnh ấy tự cho th� được.

Hỏi: T�-kheo bị bệnh m� kh�ng c� người chăm s�c, t�-kheo kh�c được ph�p l�m thức ăn cung cấp cho kh�ng?

Đ�p: Ở chốn n�i rừng vắng vẻ kh�ng người, hằng ng�y kh�ng c� ai đến, th� được l�m thức ăn trong v�ng bảy ng�y. Tuy nhi�n, t�-kheo trước ti�n phải nhận lấy gạo củi thanh tịnh mới được l�m.

Ch� giải: Nhận gạo củi kh�ng thanh tịnh v� sợ l�m tổn thương lo�i tr�ng kiến. Lại n�i, ở trong ch�ng yết-ma t�c tịnh, rồi nhận lấy m� l�m thức ăn cũng được. Chương �Ph�p thụ nhật� trong bộ �Đ�m V� Đức� ghi: �L�c c� việc Phật, việc tăng, việc th�p, hoặc gặp c�c duy�n cha mẹ, đ�n việt thỉnh t�-kheo đến truyền giới, s�m hối, xem bệnh bốc thuốc, hỏi c�c việc nghi, hỏi về ph�p th� kh�ng biết l�m thế n�o?�. Phật dạy: �Nếu trong một ng�y trở về kh�ng kịp, th� cho ph�p t�-kheo đi bảy ng�y; nếu c�ng việc bảy ng�y về kh�ng kịp, cho ph�p đi mười lăm ng�y; nếu mười lăm ng�y về kh�ng kịp, th� cho đi một th�ng. Đến ng�y cuối th�ng t�-kheo n�n trở về, nhưng khi đi cần phải thỉnh ch�ng tăng h�a hợp, bạch nhị yết-ma mới được ra khỏi giới. Việc xong trở về an cư cho đến l�c m�n thụ tuổi hạ��.

Hỏi: Người bệnh cần một hoặc hai l�t rượu để h�a thuốc chữa bệnh, c� được kh�ng?

Đ�p: Nếu thầy thuốc n�i uống v�o c� thể l�nh bệnh, th� cho h�a v�o thuốc để uống, chứ kh�ng được uống rượu kh�ng.

Ch� giải: Uống rượu trắng th� ph� giới, sẽ phạm tội Đọa, n�n kh�ng được uống. Uống rượu phạm ba mươi s�u lỗi, cho đến v� lượng lỗi. Nếu ngươi sống với gia đ�nh m� uống rượu th� tan nh� mất nước. Đối với chư tăng th� rượu l�m cho m� mờ, đ�nh mất ch�n t�nh, trong luật c� giải r�, kh�ng dẫn ra đ�y.

Hỏi: T�-kheo bệnh, được ph�p phục kh�^[11] kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được, v� đồng với ngoại đạo.

Hỏi: T�-kheo bị bệnh thủng được ph�p nhờ người niệm thần ch� để chữa trị kh�ng?

Đ�p: Được.

Ch� giải: Thủng l� căn bệnh do c�c kh� h�n v� nhiệt kết tụ lại m� th�nh, tức do phong đại kh�ng điều h�a m� sinh. Nếu t�-kheo bị bệnh n�y, thường th� cho uống thuốc để kh� lưu th�ng. Trong nội gi�o c� ph�p Ch� thủy c� thể d�ng để trị bệnh n�y chăng? Đức Phật cho ph�p. Bởi duy�n khởi s�u xa của bệnh n�y l� do t�m vọng tưởng đi�n đảo m� sinh, thần ch� c� thể gi�p ti�u trừ vọng tưởng. Trong kinh �Qu�n đỉnh� ghi: �Gia tr� một trăm lẻ t�m biến thần ch� v�o nước kh�ng c� vi tr�ng, rồi cho người bệnh uống, th� tất cả bệnh khổ đều ti�u trừ�, ch�nh l� � n�y.

Hỏi: T�-kheo bị bệnh nặng m� giảm bớt ba y v� b�nh b�t để c�ng dường ch�ng tăng, hoặc b�n y b�t của m�nh lấy tiền l�m ph�c th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu c� y cũ thay thế th� được, c�n b�n rồi m� kh�ng c� y cũ thay v�o th� phạm tội Xả đọa.

Ch� giải: Đ� l� v� muốn l�nh bệnh m� tr�i lời Phật dạy. Phật đ� dạy: Y b�t l� những vật tối cần thiết để nu�i sống v� bảo vệ th�n, cũng l� ch�nh duy�n để v�o đạo, giống như hai b�nh của chiếc xe, hai c�nh của con chim. Cho n�n th� bỏ th�n mạng, chứ kh�ng được l�a y b�t qua một đ�m.

10. PHẨM HỎI VỀ VIỆC T�-KHEO THỊ TỊCH

Hỏi: Đối với vật dụng của t�-kheo thị tịch, nếu ch�ng tăng kh�ng đ�nh kiền ch�y th�ng b�o, kh�ng yết-ma m� ph�n chia th� phạm tội g�?

Đ�p: Trong phạm vi kiết giới c� từ mười người trở l�n đều phải đ�nh kiền ch�y th�ng b�o để yết-ma ph�n chia vật dụng. Nếu kh�ng đ�nh kiền ch�y m� yết-ma, hoặc đ�nh kiền ch�y m� kh�ng yết-ma đều phạm tội Ba-la-di. Sở dĩ như vậy l� v� tất cả đồ vật của t�-kheo thị tịch đều thuộc về tăng bốn phương, n�n kh�ng được tự � ph�n chia. Nếu ở ngo�i phạm vi kiết giới, từ năm người trở l�n được ph�p yết-ma ph�n chia phẩm vật m� kh�ng cần đ�nh kiền ch�y, v� kh�ng c� cương giới. Từ bốn người trở xuống kh�ng được yết-ma ph�n chia phẩm vật, m� phải mang đến một tr� xứ chư tăng. Nếu tự � chia phạm tội Ba-la-di. Nếu tự lấy mang đến tr� xứ tăng kh�c, v�o đại giới th� kh�ng phạm, sau đ� tự mang phẩm vật ra khỏi đại giới th� phạm tội Ba-la-di. Như vậy, khi mang đến tr� xứ chư tăng kh�c, một lần đem ra khỏi đại giới l� một lần phạm tội Ba-la-di. Đệ tử mang vật của thầy m�nh đi cũng vậy.

Hỏi: T�-kheo thị tịch, đệ tử kh�ng mang đồ vật của thầy trao cho đại ch�ng m� tự ph�n chia c�ng dường chư tăng tại tr� xứ đ�, ch�ng tăng được ph�p d�ng kh�ng?

Đ�p: Vị đệ tử đ� biết c� qui định phải đ�nh kiền ch�y th�ng b�o trước m� kh�ng đ�nh th� phạm tội. Ch�ng tăng kh�ng đ�nh kiền ch�y, kh�ng yết-ma m� d�ng th� phạm tội Xả đọa.

Ch� giải: Người l�m đệ tử ng�y nay khi thấy thầy m�nh thị tịch, liền cho rằng tất cả những t�i sản, vật dụng của thầy để lại đương nhi�n l� thuộc về m�nh, giống như gia nghiệp của cha mẹ hẳn để lại cho con c�i, ai d�m gi�nh lấy. Nhưng họ kh�ng biết rằng Phật ph�p kh�c với lẽ đời, n�n chẳng kể l� phạm tội hay kh�ng phạm tội, dẫu cho c� địa ngục đi nữa họ vẫn l�m! H�y nh�n trước mắt xem! Những người n�y chỉ l� �ng tăng thế tục, tuy học đạo m� kh�ng th�ng Phật ph�p. Thật buồn tiếc thay! Ph�m, người học đạo n�n th�ng hiểu gi�o tướng, tin r� nh�n quả. Nếu kh�ng, d� học đạo m� lại rơi v�o địa ngục, thật chẳng c� chỗ để cầu xin!

Hỏi: Nếu thầy thị tịch, ch�ng tăng yết-ma ph�n chia đồ vật, đệ tử c� phần kh�ng?

Đ�p: Được, v� đệ tử cũng l� tăng.

Ch� giải: Than �i! Đệ tử cũng l� ch�ng, n�n chỉ được chia một phần. Theo đ�y c� thể biết Phật ph�p b�nh đẳng đến như vậy. Thời mạt ph�p nếu c� được đệ tử như vậy, th� c� thể cho l� người tu h�nh ch�n ch�nh, nhất định tăng trưởng giới định tuệ, hi vọng được quả V� thượng bồ-đề. Nếu kh�ng được như vậy, th� mờ mờ mịt mịt, kh�ng r� nh�n quả, muốn cầu đạo th�nh th� sợ rằng kh�ng mong được g� trong hiện tại.

Hỏi: Nếu thầy thị tịch, ở đ� kh�ng c� tăng kh�c, chỉ c� năm, mười đệ tử th� được ph�p yết-ma ph�n chia đồ vật kh�ng?
Đ�p: Được! V� đ� ch�nh l� tăng n�n được ph�n chia, nhưng phải đ�nh kiền ch�y v� yết-ma. Nếu kh�ng l�m vậy th� kh�ng được.

Hỏi: T�-kheo bệnh qua đời, vật dụng c�ng dường người bệnh c�n dư, đệ tử hoặc người chăm s�c bệnh được ph�p mang cho người bệnh kh�c kh�ng?
Đ�p: Đ�y ch�nh l� vật dụng của tăng, kh�ng được tự � cho người kh�c, nếu cho đủ gi� trị bằng năm tiền th� phạm tội Ba-la-di.

Hỏi: Thầy tr�, cha mẹ, anh em qua đời được ph�p kh�c kh�ng?
Đ�p: Kh�ng được! Kh�c ra tiếng l� phạm tội Đọa, chỉ được kh�c thầm m� th�i.

Ch� giải: Kh�c thầm, tuy trong đạo xuất thế cũng kh�ng vượt ngo�i ph�p thế đế, c�ng sinh trong một hội kh�ng nỡ bỗng chốc xa l�a. Như kinh Vu-lan-bồn n�i ng�i Mục-kiền-li�n thương x�t rơi lệ� th� c� thể biết. Lại nữa, trong thi�n Phụ gi�o của thiền sư Minh Gi�o Tung c� n�i rằng, cha mẹ, thầy tổ, chư tăng qua đời, trong l�c tổ chức tang lễ, kh�ng được mặc �o tang m� tụng kinh, nhưng mặc tăng phục, đại y cũng được. Nhất định để t�m tang ba năm, ch� th�nh tu tập ph�p thanh tịnh để tạo ph�c cho người mất. Hai k� xu�n thu truy niệm, phải thiết trai tụng kinh, cho đến mọi việc mọi ph�p đều kh�c với thế tục. Đ�y l� n�i đại hiếu.

Hỏi: Khi một vị thị tịch , c�c t�-kheo c� mặt, nhưng l�c yết-ma chia vật dụng th� kh�ng c� mặt; hoặc l�c vị kia thị tịch, t�-kheo kh�ng c� mặt m� yết-ma c� mặt, th� được ph�n chia vật dụng kh�ng?

Đ�p: Kịp c� mặt khi yết-ma, th� họ đều được ph�n chia vật dụng. C�n l�c vị kia thị tịch, t�-kheo c� mặt, m� yết-ma kh�ng c�, th� cũng kh�ng được chia.

Ch� giải: L�c tăng thị tịch, tuy t�-kheo c� mặt, nhưng đ� thuộc qu� khứ. L�c yết-ma vắng mặt l� thuộc vị lai, đều kh�ng phải hiện tại, n�n kh�ng được chia. Nhưng y theo luật Tăng-kỳ, hoặc c� khi gặp tăng thị tịch m� kh�ng gặp l�c yết-ma, cho đến t�-kheo v� người bệnh m� đi cầu thầy xin thuốc, hoặc v� việc th�p, việc tăng m� vắng mặt, n�n cũng được ph�n chia. Đ�y gọi l� ph�p vật v� thường. Nhưng cũng c� l�c kh�ng n�n ph�n chia đồ vật. Trong đ� n�n ph�n chia cho những vị tụng đọc kinh luật� , kh�ng n�n ph�n chia để b�n, nếu ph�n ra b�n th� phạm tội. C�c vị n�n cẩn thận việc n�y.

Hỏi: T�-kheo thị tịch, c�c đệ tử mua quan t�i, y phục để ch�n cất th� phạm tội g�?

Đ�p: Khi c� t�-kheo qua đời th� n�n bạch c�ng tăng, tăng sẽ cấp cho y N�-ho�n-tăng^[12] v� Tăng-k�-chi^[13] để đắp. C�n tất cả vật dụng của t�-kheo ấy đều phải được sung v�o tăng chứ kh�ng được ch�n theo. Nếu ch�n một vật gi� trị bằng năm tiền th� phạm tội Ba-la-di. Nếu đ� l� đồ vật ri�ng của đệ tử th� được. Nếu người chết biết ph�p, khi c�n sống đ� ph�n định trước, người sau y theo đ� m� ph�n xử th� kh�ng c� tội.

Hỏi: Cha mẹ, b� con qua đời, t�-kheo được ph�p cho y phục, quan t�i để ch�n cất kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu cha mẹ bị bệnh kh�ng c� người phụng dưỡng, t�-kheo được ph�p đi khất thực về chia một nửa. Nếu cha mẹ c� thể tự l�m việc nhỏ như xe chỉ, dệt vải th� kh�ng được cung cấp thức ăn. Nếu t�-kheo cấp thức ăn th� phạm tội Đọa, cấp y phục th� phạm tội Xả đọa, huống g� l� qua đời m� cho quan t�i để ch�n cất!

Hỏi: T�-kheo bị bệnh qua đời, trước đ� t�-kheo n�y đ� tặng y b�t cho người chăm s�c bệnh m� kh�ng yết-ma. Sau đ� người chăm s�c bệnh b�n y b�t lấy tiền mua thức ăn c�ng dường tăng, tăng được ph�p d�ng kh�ng?

Đ�p: Nếu tăng chưa yết-ma m� d�ng th� tăng phạm tội Xả đọa. Nếu người chăm s�c bệnh kh�ng biết trong Phật ph�p cần phải yết-ma mới được ăn, m� bấy giờ chưa yết-ma th� tăng n�n bảo yết-ma rồi mới d�ng.

Hỏi: T�-kheo cho t�-kheo kh�c mượn vật dụng, nhưng t�-kheo đ� thị tịch. T�-kheo n�y được ph�p tự � lấy lại kh�ng?

Đ�p: Tất cả đều kh�ng được. Nếu tự lấy lại phạm tội Đột-kiết-la. N�n bạch tăng, tăng trả lại th� được lấy, c�n tăng kh�ng cho m� tự � lấy th� phạm tội Đọa.

Ch� giải: Đ�y l� vật của tăng, kh�ng n�n lấy, nếu xả l� tốt, c�n kh�ng xả l� đọa v�o địa ngục. Tham lam tr�i lời Phật chế, n�n bị tội n�y.

Hỏi: Khi thầy thị tịch, t�-kheo được ph�p x�y th�p thờ kh�ng?

Đ�p: Nếu d�ng t�i vật của m�nh th� được x�y, c�n lấy t�i vật của thầy th� kh�ng được.

Hỏi: T�-kheo được ph�p đỉnh lễ mộ th�p của thầy kh�ng?

Đ�p: Được! C� người gạn hỏi: �L�c sống l� thầy của ta, nhưng đ� chết th� kh�ng c�n l� t�-kheo, chỉ một bộ xương kh� m� th�i, th� v� sao m� phải đỉnh lễ?�. Trả lời: �Vậy khi Phật c�n ở thế gian th� n�n cung k�nh c�ng dường. Sau khi Phật nhập niết-b�n cũng l� bộ xương kh� th�i, v� sao phải c�ng dường? Cho n�n biết, l�c thầy sống đ� d�ng ch�nh ph�p l�m lợi �ch mọi người, sau khi thị tịch, ta đỉnh lễ th� c� lỗi g�!�.

Hỏi: L�c yết-ma ph�n chia phẩm vật đ� xong, nếu c� tăng đến, vị n�y được chia phẩm vật kh�ng?

Đ�p: Nếu ba lần yết-ma xong mới đến, kh�ng chia cũng kh�ng c� tội. Nếu sau một lần yết-ma m� đến th� vẫn được chia.

11. PHẨM HỎI VỀ BA Y

Hỏi: L�c t�-kheo giặt ba y cần phải th� xả kh�ng?

Đ�p: Cần phải th� xả, kh�ng xả l� phạm tội Đọa. Tức n�n th� cho người kh�c, rồi họ trả lại th� mới được nhận.

Ch� giải: V� giặt xả y th� cũng đồng như may y mới, cho n�n cần phải xả rồi nhận lại. Ph�m giặt y cần phải c� tế hạnh, kh�ng n�n d�ng tay đập, ch�n đạp, cũng kh�ng n�n d�ng miệng ngậm nước phun. N�n k�nh y như k�nh Phật, cẩn thận chớ xem thường. C�c văn yết-ma xả thụ đều giống như trong luật. Nếu kh�ng kịp yết-ma, t�y � dặn d�, hỏi han người nhận k� gởi v� chỉ cần n�i �xả hoặc thụ� cũng được.

Hỏi: Nếu ba y đều c� điều bằng nhau được kh�ng?

Đ�p: Nếu đại y th� được, c�n y trung v� hạ kh�ng được.

Ch� giải: Trong mỗi điều của đại y, số đoạn d�i nhiều hơn ngắn l� biểu thị cho � địa vi tế, tập kh� phiền n�o nhiều. Lại cũng biểu thị mỗi khi thụ giới, đắp y th� trong � nghiệp t�m th�nh tăng trưởng, niệm ph�m giảm thiểu, l� nh�n đầu ti�n để vượt ra hai mươi lăm hữu trong ba c�i. Trong mỗi điều của y trung, số đoạn d�i nhiều đoạn ngắn �t l� biểu thị cho bốn lỗi của khẩu nghiệp. Kế đến nơi � nghiệp, biểu thị rằng một khi thụ giới tr� y, th� � th�nh tăng trưởng, niệm ph�m giảm thiểu, l� nh�n đầu ti�n để ra khỏi bảy đường. Trong mỗi điều của y hạ, số đoạn d�i nhiều đoạn ngắn �t l� biểu thị cho ba lỗi của th�n nghiệp. Kế đến đối với bốn lỗi của khẩu nghiệp, một khi thụ giới tr� y, th� niệm th�nh tăng trưởng, niệm ph�m giảm thiểu, l� nh�n đầu ti�n để ra khỏi năm đường. Như vậy y trung v� y tiểu, số điều v� đoạn d�i ngắn kh�c với c�ng dụng cực cao của đại y n�n n�i l� kh�ng được.

Hỏi: T�-kheo được ph�p đắp y năm điều đốt hương c�ng Phật v� l�n giảng đường nghe ph�p kh�ng?

Đ�p: Trường hợp kh�ng c� y bảy điều th� được. Nếu y năm điều chưa đắp vẫn c�n sạch sẽ th� cũng được.

Ch� giải: Y năm điều vốn để đắp khi l�m việc, uống nước, s�c miệng� C�n c�c việc đốt hương� t�-kheo n�n đắp y bảy điều. Nếu kh�ng c�, th� tạm thay thế cũng được. Nếu c� m� sử dụng kh�ng đ�ng th� loạn ph�p tắc, n�n kh�ng được. N�n biết, v� y năm điều mặc s�t người, phần nhiều bị dơ, nếu sạch th� Phật kh�ng cấm.

Hỏi: T�-kheo giặt y, c�c sợi vải bị s�t ra, được ph�p d�ng nước gạo để tẩm d�n lại kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu d�ng phạm tội Đọa.

Hỏi: Ba y c� được ph�p may th�m lớp l�t trong kh�ng?

Đ�p: May hay kh�ng may đều được!

Ch� giải: Trong luật dạy đại y c� s�u lớp, y bảy điều v� năm điều c� thể một hoặc hai lớp, t�y theo thời tiết n�ng lạnh.

Hỏi: Đại y được ph�p đắp l�n nghe giảng v� đỉnh lễ Phật kh�ng?

Đ�p: Nếu kh�ng c� y trung th� được.

Ch� giải: Nghe giảng v� đỉnh lễ Phật phải đắp y bảy điều; đắp đại y l�c thăng t�a v� khất thực� Nay thuận theo những chỗ thiếu s�t đ� cũng l� tạm khai phương tiện. Nếu kh�ng như vậy th� t�-kheo cũng kh�ng thể l�m rối loạn qui chế đ�. Cho n�n l�m tr�i cũng sợ phạm tội.

Hỏi: T�-kheo được ph�p d�ng tơ lụa mỏng may ba y kh�ng?

Đ�p: Tất cả y tơ lụa mỏng, nếu kh�ng nh�n thấy th�n th� được ph�p đắp.

Ch� giải: Giới bản ghi: �Ba y n�n d�ng cỏ gai dệt th�nh vải th� l�m thể. Nếu d�ng l�ng th�, tơ tằm th� hại vật, tổn thương l�ng từ bi, mặc d� đ� may th�nh rồi, nhưng đều phải đem ph� r�ch, ch� x�t tr�n đất�. Ở đ�y n�i được d�ng tơ lụa sống, l� do đức Như Lai phương tiện, t�y theo cơ nghi. Kinh n�y nhất định l� gi�o bất liễu nghĩa trong gi�o Tiểu thừa, tạm thời cho ph�p, chứ nhất định l� ph�p thường. Giới bản th� n�u ra những giới ph�p thường hằng, bao gồm cả Đại thừa, cho n�n ho�n to�n kh�ng chế định theo quyền thật t�y thời như vậy, suy nghĩ kĩ c� thể hiểu r�.

Hỏi: T�-kheo phẫn nộ tự hủy hoại y b�t, t�ch trượng th� phạm tội g�?

Đ�p: Phẫn nộ tự hủy hoại ba y, b�nh b�t th� phạm tội Xả đọa; hủy hoại t�ch trượng th� phạm tội Đọa. Nếu ph� hoại đồ vật của người kh�c th� qui th�nh tiền m� định tội.

Hỏi: Được ph�p cho người kh�c mượn ba y kh�ng?

Đ�p: Được, nhưng kh�ng được mang ra khỏi đại giới một đ�m. Nếu c�ng ở trong đại giới th� kh�ng hạn chế số ng�y.

Ch� giải: Trong luật dạy kh�ng cho l�a y một đ�m, huống g� ra ngo�i đại giới! Xa c�ch hai trượng năm thước l� đ� l�a y. Ở trong đại giới th� được, hoặc bất đắc dĩ cho người kh�c mượn tạm một c�i cũng kh�ng giới hạn số ng�y. Nếu cho mượn tất cả, th� tuyệt đối kh�ng được.

Hỏi: T�-kheo v�o x�m l�ng kh�ng đắp đại y phạm tội g�?

Đ�p: Nếu kho�c tr�n vai m� v�o th� kh�ng phạm. Nếu tăng sai, hoặc v� người bệnh m� kh�ng mang theo th� kh�ng phạm.

Hỏi: Ba y bị r�ch, sau khi v� lại liền d�ng hay phải th� cho người kh�c?

Đ�p: Y r�ch chừng dấu ch�n m�o th� phải th� cho người kh�c. Khi người đ� trả lại mới được v� rồi đắp, hoặc v� trước rồi th� cho người cũng được.

12. PHẨM HỎI VỀ B�T

Hỏi: Đối với t�-kheo, như thế n�o mới gọi l� mất b�t?

Đ�p: Nếu b�t bị sứt mẻ, lủng lỗ, nứt, vỡ hoặc d�nh dầu rửa kh�ng sạch đều gọi l� mất. B�t bị sứt mẻ, lủng, vỡ th� kh�ng thể l�m lại được. C�n b�t nứt, th� m�nh tự d�n lại rồi th� cho người kh�c. Khi người đ� trả lại, t�-kheo mới được nhận d�ng. Trường hợp b�t d�nh dầu kh�ng thể rửa cũng như vậy.

Hỏi: T�-kheo được ph�p �p b�t tr�n tường kh�ng?

Đ�p: Nếu tr�m khăn l�n th� được ph�p để chỗ sạch sẽ. Nếu đựng trong t�i treo l�n th� tốt, kh�ng được �p b�t tr�n tường. Thuở xưa, nh�m Lục quần t�-kheo �p b�t tr�n tường, b�t bị rơi xuống đất vỡ. Phật nh�n việc đ� m� chế giới: Kh�ng được �p b�t tr�n tường. Nếu người n�o �p th� phạm tội Đọa, để b�t rơi xuống đất vỡ th� phạm tội Xả đọa.

Hỏi: Buổi s�ng t�-kheo được d�ng b�t ăn cơm. Nếu kh�ng d�ng c� tội g� kh�ng?

Đ�p: Tất cả c�c bữa ăn đều n�n d�ng b�t. Nếu trong một ng�y m� kh�ng d�ng b�t th� phạm tội Đọa.

Ch� giải: � n�i chỉ d�ng b�t cho một bữa trong một ng�y cũng được. Đức Phật hằng ng�y c�n kh�ng l�a y b�t, cho đến c�c Tổ sư nhiều đời như V�n M�n, Đức Sơn, Vĩnh Minh� đều kh�ng tạm l�a. T�-kheo thời nay kh�ng n�n lười biếng, lơ l� việc n�y m� tự chuốc lấy tội lỗi.

Hỏi: T�-kheo ăn cơm sắp hết, được ph�p nghi�ng b�t v�t cơm kh�ng?

Đ�p: Được!

Ch� giải: T�-kheo phải cầm b�t ngay ngắn, khi d�ng hết, nghi�ng b�t v�t sạch cơm sợ mất oai nghi, n�n thưa hỏi Phật. Đức Phật dạy: �Kh�ng sao!�. Trong luật chỉ dạy khi d�ng cơm kh�ng được khua b�t ph�t ra tiếng, khiến cho trong cổ ngạ quỉ ph�t lửa. V� thế t�-kheo n�n cẩn thận điều n�y.

Hỏi: T�-kheo ăn cơm xong, lại ăn tr�i c�y, tay được ph�p rời b�t kh�ng?

Đ�p: Được! Nếu ăn cơm chưa xong, cũng được tạm rời b�t.

Hỏi: Khi ăn cơm, t�-kheo n�n bưng b�t, nhưng cũng c� thể đặt xuống đất kh�ng?

Đ�p: Cần phải bưng l�n. Nếu c� nh�n duy�n ch�nh đ�ng th� đặt b�t xuống đất cũng kh�ng phạm lỗi.

Hỏi: T�-kheo d�ng ch�n đựng cơm rồi đặt v�o trong b�t, cứ để thế m� d�ng cơm, c� được chăng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu l�m phạm tội Đọa.

Ch� giải: Đ�y l� những t�-kheo lười biếng, hoặc sợ lạnh gi�, hoặc lười rửa b�t, cho n�n l�m như vậy. Nếu hu�n tập l�u ng�y th�nh th�i quen, liền mất hết ph�p tắc, n�n phạm tội Xả đọa. Lỗi ấy chẳng phải nhỏ, n�n phải cẩn thận. Hơn nữa nếu l�m như vậy th� kh�ng đ�ng ph�p, kh�ng đ�ng luật, tr�i lời Phật dạy.

Hỏi: Cho ph�p người kh�c mượn b�t được kh�ng?

Đ�p: Được! Trừ trường hợp m�nh đang ăn.

Hỏi: Được ph�p d�ng b�t nấu thức ăn kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu nấu th� phạm tội Xả đọa.

Ch� giải: Rửa b�t c�n phải d�ng nước ấm. Nếu rửa nước s�i sợ mất lớp men tr�ng th� b�t sẽ dễ b�m chất dơ, huống g� d�ng b�t để nấu! Sử dụng lẫn lộn sẽ tr�i với qui chế.

13. PHẨM HỎI VỀ C�C VIỆC LINH TINH

Hỏi: Nếu t�-kheo bị trộm cắp lấy mất vật dụng, nhưng vật chưa được mang ra khỏi đại giới. T�-kheo đ� thấy l� vật của m�nh m� kh�ng biết ai trộm cắp, c� được ph�p lấy lại kh�ng?

Đ�p: Được ph�p lấy lại, nhưng khi lấy th� khởi tưởng như trường hợp lấy lại vật b�u trong ch�n mươi việc đ� n�u. Tức trước ti�n phải khởi niệm: Nếu c� người nhận th� ta kh�ng được lấy, c�n kh�ng c� người nhận th� bạch ch�ng rồi mới lấy. Nếu kh�ng c� tăng th� t�c ph�p đ� l� vật dụng nội giới để lấy, kh�ng n�n cho đ� l� vật dụng của m�nh m� tự � lấy.

Hỏi: Ch�ng tăng đ�nh kiền ch�y ăn cơm m� c� tăng ngo�i đại giới đến, nếu kh�ng cho vị ấy ăn, th� phạm tội g�?

Đ�p: Mất lợi �ch lớn, lại phạm Đột-kiết-la.

Ch� giải: Đ�nh kiền ch�y, tức l� th�ng b�o cho tăng mười phương đến thụ dụng, nhưng lại tham tiếc kh�ng chia phần cho, th� gọi đ� l� �miệng n�i chung m� � lại d�ng ri�ng�. Việc n�y khiến cho mọi người ch� tr�ch, c�n m�nh v� mọi người mất lợi �ch, n�n phạm tội n�y. Nếu gặp những người kh�ng biết hổ thẹn, lu�n đến l�m phiền, th� chỉ cần ph�n chia cho ch�t �t cũng được. Chứ nếu ho�n to�n kh�ng cho th� kh�ng được.

Hỏi: Trước đ� t�-kheo chỉ dạy đ�n việt thiết trai c�ng dường một trăm vị, nhưng nếu đến thừa một vị cho đến mười vị th� c� cho họ thụ kh�ng? C�n t�-kheo chỉ dạy đ� c� bị phạm tội kh�ng?

Đ�p: Nếu l�c đ�nh kiền ch�y thụ trai m� tăng đến th�m th� n�n cho thụ. Người chỉ dạy kh�ng phạm tội. V� sao? V� đ�nh kiền ch�y thỉnh tăng, tăng đến nhiều cũng đ�u c� lỗi g�? Ph�m hễ đ�nh kiền ch�y l� phải khởi niệm thỉnh bốn phương tăng. Tăng đến nhiều hay �t, cũng đều phải chia cho tất cả t�i vật v� thức ăn uống. Việc n�y kh�ng c� lỗi sai.

Hỏi: T�-kheo dạy cư sĩ c�ng dường ch�ng tăng, nếu c� tăng ngoại giới đến xin, t�-kheo được ph�p cho một thăng hoặc năm thăng lương thực kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu biết đ� l� việc kh�ng đ�ng ph�p m� tự � cho chỉ một phần gi� trị năm tiền th� phạm tội Ba-la-di. Nếu bạch ch�ng, ch�ng tăng cho th� được.

Hỏi: Nếu th� chủ c�ng dường chư tăng l�u d�i, một ng�y c�ng một trăm tiền, nhưng đại ch�ng chỉ d�ng năm mươi tiền, số c�n lại được ph�p d�ng v�o việc kh�c kh�ng?

Đ�p: Đ�nh kiền ch�y th�ng b�o th� được. Nếu ch�ng tăng kh�ng c� y b�t, kh�ng đ�nh kiền ch�y nhưng tăng h�a hợp th� được ph�p chi d�ng cho việc ấy. Nếu giảm bớt phần m�nh để c�ng dường cho kh�ch tăng th� c�ng tốt.

Hỏi: Th� chủ c�ng dường thức ăn cho một t�-kheo trong mười ng�y. Sau mười ng�y n�y, thức ăn c�n dư th� chủ lại l�m thức ăn ngon c�ng dường th�m năm ba ng�y. T�-kheo thụ thực th� phạm tội g�?

Đ�p: Kh�ng phạm. Nhưng kh�ng được xin tiếp, nếu xin th� phạm tội Đọa. Nếu chưa đủ mười ng�y m� bỏ đi cũng phạm tội Xả đọa.

Hỏi: Th� chủ c�ng dường thức ăn cho t�-kheo trong mười ng�y, nhưng tự chia nhỏ để l�m thức ăn cho một th�ng, th� c� được kh�ng?

Đ�p: Đ�nh kiền ch�y th�ng b�o th� được. Nếu kh�ng đ�nh kiền ch�y, trong thời gian n�y, tăng c� việc phải đi, nếu kh�ng c�ng dường cho tăng đến sau m� tăng đến sau d�ng hết phần ăn của m�nh lại d�ng qua phần của người kh�c, nếu d�ng no th� phạm tội Ba-la-di, c�n chưa no th� phạm tội Đọa.

Hỏi: Nếu cha mẹ, anh em thiếu nợ, bị chủ nợ bắt v� b�n cho người kh�c, t�-kheo được ph�p xin t�i vật chuộc họ về lại kh�ng?

Đ�p: Được. Nhưng kh�ng được n�i l� xin cho m�nh, phải n�i l� xin cho cha mẹ, anh em mới được. Nếu xin được t�i vật đền b� xong m� c�n dư, t�-kheo kh�ng được tự d�ng, v� t�i vật đ� đ� thuộc về người được chuộc. Nếu tự sử dụng m� người th�n kh�ng o�n giận th� phạm tội Xả đọa. Nếu họ o�n giận m� t�-kheo kh�ng trả lại th� phạm tội Ba-la-di.

Hỏi: T�-kheo được ph�p đến nh� b�n rượu xin thức ăn v� t�i vật kh�ng? Kh�ng c� duy�n sự, được ph�p ngồi n�i chuyện su�ng kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được v�o tất cả những cửa nh� c� rượu, nếu v�o th� phạm tội Đọa. Nếu nh� n�y c� những cửa kh�c, kh�ng c� b�y b�n rượu th� được v�o. Nếu th� chủ b�n rượu thỉnh t�-kheo thiết trai c�ng dường th� n�n hỏi:

- Th� chủ c� thể thụ giới một ng�y^[14] kh�ng?

Nếu họ trả lời l� được th� cho họ thụ tr�, chư tăng c� thể đến nh�. Nếu họ kh�ng thụ giới, nhưng c� thể nghỉ b�n rượu một ng�y, th� t�-kheo được ph�p đến nh�. Đối với nh� đồ tể th� cũng như vậy.

Hỏi: T�-kheo x�i �p người uống rượu th� phạm tội g�?

Đ�p: Cố �p m� người kia kh�ng uống, th� phạm tội Đột-kiết-la. Nếu người kia uống th� t�-kheo phạm tội Đọa.

Ch� giải: Người tham ăn đọa v�o địa ngục Ph�n n�ng, Nước đồng s�i. Trong kinh ghi: �D�ng tay trao ch�n rượu cho người kh�c uống th� năm trăm đời kh�ng c� tay, huống g� tự uống, bảo người uống ư!�. Nếu c� thể khuy�n được một người bỏ ăn mặn, giữ giới uống rượu, cho đến thụ tr� tam qui, ngũ giới, th� cả hai đều được ph�c lợi v� c�ng.

Hỏi: T�-kheo gởi đồ vật cho cư sĩ, nhưng qu� thời hạn m� t�-kheo n�y kh�ng đến lấy, cư sĩ liền đem m�n đồ vật ấy cho t�-kheo kh�c. Vậy, t�-kheo kh�c đ� được ph�p lấy kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được lấy. Nếu t�-kheo chủ của m�n đồ vật ấy c�n sống th� đ� l� đồ vật c� chủ, c�n t�-kheo đ� qua đời th� m�n đồ vật đ� thuộc tăng bốn phương.

Hỏi: Ban đ�m, t�-kheo được ph�p cầm đuốc đi kh�ng?

Đ�p: M�a đ�ng th� được, c�n m�a hạ th� n�n cầm đ�n lồng. Nếu vị ấy cầm đuốc th� phạm tội Đọa.

Ch� giải: M�a đ�ng được cầm đuốc v� kh�ng c� c�n tr�ng bay v�o. Vị ấy phạm tội Đọa v� l�m tổn thương lo�i tr�ng kiến.

Hỏi: Vật dụng của t�-kheo gi� trị một tiền, đến nơi kh�c b�n được năm ba tiền, số dư n�y c� thể nhận kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu nhận th� phạm tội Xả đọa.

Ch� giải: T�y theo địa phương gi�u ngh�o m� gi� trị của vật c� tăng giảm. Theo l� vốn kh�ng c� lỗi lầm, nhưng người thế tục th� được, c�n đạo nh�n xuất thế thường n�n xả th�, đ�u được tham lợi dưỡng m� mưu cầu l�m tăng th�m lỗi lầm, n�n phạm tội n�y.

Hỏi: T�-kheo đ�a giỡn vay mượn đồ vật của người kh�c m� kh�ng trả lại th� phạm tội g�?

Đ�p: Đ�a giỡn lấy hoặc cho đều phạm tội Xả đọa. Nếu người kh�ng cho m� t�-kheo cưỡng đoạt th� phạm tội Ba-la-di.

Hỏi: T�-kheo c� thể d�ng chỗ thức ăn c�n lại sau khi một t�-kheo kh�c nếm thử kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Biết m� vẫn d�ng th� phạm tội Đọa, t�-kheo nếm thức ăn kia cũng phạm tội Đọa. Nếu kh�ng s�m hối th� tội ng�y c�ng tăng. Thuở xưa, c� một t�-kheo chấp sự, được ph�n c�ng l�m thức ăn. Vị n�y thường chạm ng�n tay v�o c�c b�t đĩa thức ăn v� bảo: �Lấy m�n n�y, d�ng m�n n�y�. Hằng ng�y t�-kheo n�y thường l�m như vậy m� kh�ng chịu s�m hối, n�n sau khi mạng chung đọa v�o lo�i ngạ quỉ. Một đ�m nọ, t�-kheo V� Trước v�o nh� x�, bỗng nghe tiếng r�n rỉ, b�n hỏi: �Ngươi l� ai?�.

Đ�p: Ta l� ngạ quỉ.

Hỏi: Thuở xưa ngươi l�m g� m� đọa v�o trong lo�i ngạ quỉ?

Đ�p: Ở trong ch�a n�y l�m vị tăng chấp sự.

Hỏi: Ngươi vốn l� người rất tinh tiến, v� l� do g� m� đọa v�o trong ngạ quỉ?

Đ�p: Cho ch�ng tăng d�ng thức ăn bất tịnh.

Hỏi: Thế n�o m� ngươi n�i l� bất tịnh?

Đ�p: T�i chạm ng�n tay v�o những b�t thức ăn của ch�ng v� bảo: �Lấy m�n n�y, d�ng m�n n�y!�, l�c ấy t�i đ� phạm tội Đọa rồi. Nhưng trải qua ba lần thuyết giới m� t�i kh�ng s�m hối, n�n tội tăng dần trở th�nh qu� nặng. V� vậy m� t�i đọa v�o trong lo�i ngạ quỉ, hai tay cứ đ�nh v�o ngực đến nỗi r�ch da, n�t thịt, rồi tự b�p lấy cổ cho nước phun ra.

Hỏi: V� sao m� phải đ�nh v�o ngực?

Đ�p: C�n tr�ng ăn trong th�n đau đớn.

Hỏi: V� sao b�p lấy cổ cho nước phun ra?

Đ�p: Trong miệng c� c�n tr�ng.

Hỏi: V� sao r�n rỉ?

Đ�p: Qu� đ�i kh�t sắp chết.

Hỏi: Ngươi muốn ăn g� kh�ng?

Đ�p: � muốn ăn ph�n m� kh�ng thể ăn được.

Hỏi: Tại sao ăn kh�ng được?

Đ�p: V� nhiều loại quỉ x� đẩy gi�nh nhau, kh�ng thể tiến đến lấy được.

Hỏi: Vậy t�i biết l�m thế n�o gi�p ngươi đ�y?

Đ�p: Xin ch�ng tăng ch� nguyện cho t�i!

V� Trước n�i: - Được rồi!

Thế l� �ng liền trở về bạch với ch�ng tăng việc ấy. Ch�ng tăng hỏi:

- Ng�y xưa vị đ� tu h�nh tinh tiến, nhưng v� sao đọa v�o lo�i ngạ quỉ?

Đ�p: Đ� l� do ng�y xưa vị ấy cho ch�ng tăng d�ng thức ăn bất tịnh m� kh�ng s�m hối. Xin ch�ng tăng ch� nguyện cho vị kia!

Ch�ng tăng liền ch� nguyện, quỉ kia được ăn ph�n, kh�ng c�n r�n rỉ nữa. Lấy việc n�y chứng nghiệm, n�n biết đại t�-kheo kh�ng được tự d�ng tay l�m thức ăn v� chạm v�o b�t của tăng. Nếu kh�ng phải b�t của ch�ng tăng, tự tay thụ nhận rồi trao cho tăng th� kh�ng phạm.

Hỏi: Thầy sai đệ tử bu�n b�n, l�m c�c việc phi ph�p th� đệ tử được ph�p rời bỏ thầy kh�ng?

Đ�p: Được ph�p rời bỏ. Đệ tử c� bốn trường hợp n�n ở với thầy:

1. Dạy gi�o ph�p v� cho thức ăn m� kh�ng cho y b�t th� n�n ở.

2. Dạy gi�o ph�p v� cho y b�t m� kh�ng cho thức ăn th� n�n ở.

3. Dạy gi�o ph�p, cho y b�t v� thức ăn th� n�n ở.

4. Dạy gi�o ph�p m� kh�ng cho y b�t v� thức ăn th� n�n ở.

Nếu thầy kh�ng dạy gi�o ph�p, cho y b�t v� thức ăn th� n�n đi.

Hỏi: Những g� cần phải sạch, c� bao nhi�u vật cần phải l�m sạch?

Đ�p: Rau quả n�n d�ng dao gọt, tay b�c, lửa đốt để l�m sạch; chỉ c� gạo l� cần d�ng lửa nấu ch�n. Quả đ� lấy sạch hạt th� ăn sẽ kh�ng hề g�.

Hỏi: T�-kheo đỉnh lễ Tam bảo được ph�p mang gi�y d�p kh�ng?

Đ�p: Gi�y d�p sạch th� được.

Ch� giải: Nếu đ�ng ph�p, khi lễ Tam bảo, th�p Phật th� n�n cởi gi�y d�p, mũ n�n, đắp y b�y vai phải, trừ khi c� bệnh th� được mang gi�y d�p da gấu. Kh�ng được mang c�c loại gi�y d�p l�m bằng năm loại da: voi, ngựa, sư tử, cọp, s�i v� những con th� đồng loại với ch�ng. Nhưng ở đ�y Đức Phật khai cho ph�p mang gi�y, nhưng gi�y phải thật sạch sẽ. Nếu gi�y kh�ng sạch th� phạm tội �c t�c.

Hỏi: T�-kheo họa vẽ hoa l� tr�n cờ phướn rồi b�n lấy tiền th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Xả đọa.

Ch� giải: V� c� t�m tham. Vẽ tr�ng phan c�ng dường Tam bảo th� được. Nếu b�n lấy tiền th� tội giống như mua b�n v� l�m thu� n�i tr�n.

Hỏi: T�-kheo dạy người kh�c bu�n b�n th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Xả đọa.

Ch� giải: T�-kheo lẽ ra n�n tu hạnh tịnh mạng xuất li, lại cũng dạy người tu hạnh n�y. Nếu ngược lại, t�-kheo dạy bảo người bu�n b�n, khởi t�m tham; Lại bởi xem thường giới của Phật chế định, dạy cho người nh�n duy�n tr�i buộc n�n vị ấy phạm tội Xả đọa.

Hỏi: T�-kheo nu�i người hầu, tr�u, lừa, ngựa th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Xả đọa. Nếu kh�ng s�m hối th� tội c�ng tăng như đ� n�i ở tr�n.

Ch� giải: Tất cả ch�ng sinh đều c� Phật t�nh, giống như ta kh�ng sai kh�c. Nếu t�-kheo nu�i người v� c�c lo�i s�c vật để sai khiến, th� t�m sinh ph�n biệt người vật, chủ tớ, đ�y kia kh�c nhau, mất l�ng từ bi, tham cầu qu� mức, chẳng phải l� đệ tử của Phật, n�n phạm tội n�y. Nếu biết m� s�m hối th� tội diệt, kh�ng s�m hối th� tội th�nh nặng. Trong kinh �Nhật tạng phần� ghi: �Như trong ph�p của Ta, từ một đến bốn t�-kheo th� kh�ng được nhận nu�i n� bộc�. Luật �Tứ phần� ghi: �T�-kheo kh�ng được nhận nu�i m�o, ch�, chim, nhưng nếu năm t�-kheo trở l�n th� được nhận�. Nghĩa l� nếu v� Phật sự th� c�c t�-kheo được nhận n� bộc, lừa ngựa để sử dụng. Nếu kh�ng c� Phật sự m� ri�ng m�nh nhận nu�i d�ng th� phạm tội.

Hỏi: Cư sĩ đến chỗ t�-kheo xin xuất gia, khi chưa cạo t�c được ph�p d�ng thức ăn của tăng kh�ng?

Đ�p: Thưa cho tăng biết th� được, c�n kh�ng thưa th� t�-kheo cho thức ăn phạm tội Đọa.

Ch� giải: Tất cả những vật của t�-kheo cũng ch�nh l� vật của đại ch�ng, nếu kh�ng bạch ch�ng m� cấp ri�ng cho một người l� phạm tội n�y. N�n bạch ch�ng: �Xin Đại đức tăng nghe! Con t�n� họ� h�m nay thưa ch�ng tăng xin độ người thụ giới. Con xin tăng cho ph�p con được độ người thụ giới. Xin từ bi thương x�t�. N�i như vậy ba lần, xem r� trong luật, ở đ�y kh�ng dẫn ra.

Hỏi: T�-kheo v� tăng m� đi khất thực, l�c đi tr�n đường được ph�p d�ng cơm của ch�ng tăng kh�ng?

Đ�p: Nếu trước l�c đi đ� thưa với tăng, tăng cho ph�p th� được d�ng. Nếu l�c đi kh�ng thưa với tăng, trở về mới thưa m� tăng cho ph�p th� cũng được. Nếu tăng kh�ng cho th� phải t�nh th�nh tiền m� bồi thường, nếu kh�ng bồi thường th� phạm tội trọng.

Hỏi: Nếu người kh�c mang ch�n b�t gởi trong ph�ng t�-kheo qua đ�m th� c� phạm tội kh�ng?

Đ�p: Kh�ng phạm.

Ch� giải: Kh�ng phạm, v� vật người kh�c gởi kh�ng li�n quan đến m�nh. V� tự m�nh kh�ng phạm lỗi để thức ăn qua đ�m, n�n kh�ng c� lỗi.

Hỏi: T�-kheo được ph�p đem một th�ng, hai th�ng dầu đốt đ�n c�ng Phật để trong ph�ng m�nh kh�ng?

Đ�p: Được!

Ch� giải: Nếu kh�ng sử dụng sai lầm, th� cất giữ trong ph�ng của m�nh cũng kh�ng c� lỗi. Nếu để sử dụng ri�ng, th� cũng n�n t�nh theo gi� tiền m� định tội.

Hỏi: T�-kheo được ph�p để rượu thuốc trong ph�ng m�nh kh�ng?

Đ�p: Nếu chữa bệnh th� được để bảy ng�y.

Ch� giải: Nếu để qu� bảy ng�y th� phạm giới, v� sợ khởi l�ng tham. Nếu thầy thuốc bảo kh�ng c� rượu, kh�ng thể chữa l�nh bệnh, th� c� thể h�a thuốc v�o rượu m� uống, nhưng kh�ng nghe m�i rượu mới được. Nếu c� bệnh th� được giữ bảy ng�y. Kh�ng c� bệnh th� một giọt cũng kh�ng được cố � d�ng. Y theo luật dạy th� người bệnh uống rượu đ� kh�ng cho nhập ch�ng, sau bảy ng�y n�n đến trước điện Phật, ph�a dưới gi�, từ xa ch� th�nh đỉnh lễ bảy ng�y mới cho đắp y nhập ch�ng. Việc ăn thịt c� cũng như vậy.

Hỏi: Nếu t�-kheo kh�ng d�ng c�nh dương chải răng th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Đọa.

Ch� giải: Trong luật n�i d�ng c�nh dương c� năm lợi �ch: Một l� miệng kh�ng đắng, hai miệng kh�ng h�i, ba l� trừ gi� độc, bốn l� trừ nhiệt, năm l� trừ đ�m v� mắt s�ng� Nếu kh�ng d�ng c�nh dương th� tr�i với năm lợi �ch tr�n. Kh�ng d�ng c�nh dương, kh�ng chỉ mất lợi �ch m� c�n phạm tội. Lại gọi kẻ ấy l� người nhiễm �, kh�ng cho lễ Phật v� h�a thượng� V� thế phải n�n si�ng năng ch� răng, chớ c� lười biếng.

Hỏi: Trời chưa s�ng được ph�p d�ng c�nh dương kh�ng?

Đ�p: Sau khi sao mai xuất hiện mới được ph�p d�ng. Nếu d�ng kh�ng đ�ng thời th� phạm tội Đọa.

Hỏi: Sau buổi cơm trưa được ph�p d�ng c�nh dương chải răng kh�ng?

Đ�p: Được. Nếu kh�ng d�ng nước tro, bồ kết v� c�nh dương th� đều phạm tội Đọa. Nếu qua giờ Ngọ mới d�ng cũng phạm tội Đọa. Sau giờ Ngọ trừ uống thuốc, c�n tất cả cỏ c�y c� m�i vị đều kh�ng được đưa v�o miệng, nếu kh�ng sẽ phạm tội Đọa.

Hỏi: Nếu kh�ng c� c�nh dương, được ph�p xỉa hay chải răng bằng c�c loại c�y kh�c kh�ng?

Đ�p: Đều được.

Ch� giải: Tất cả những loại d�ng để trừ cấu bẩn ở răng miệng th� đều c� thể d�ng. Kệ ch� �Dương chi� đều c� ghi trong bộT�-ni nhật dụng.

Hỏi: T�-kheo thiếu thốn, được ph�p v�o chợ xin kh�ng?

Đ�p: Trước giờ Ngọ th� được, c�n sau giờ Ngọ th� kh�ng được, cũng kh�ng được xin tiền. Nếu muốn xin tiền, phải dẫn theo một vị cư sĩ hoặc sa-di.

Hỏi: C� người bắt t�-kheo đem b�n, t�-kheo được ph�p bỏ trốn kh�ng?

Đ�p: L�c đầu th� được, c�n l�c đ� b�n cho chủ rồi th� kh�ng được bỏ trốn.

Hỏi: Nếu t�-kheo đ�a giỡn m� được phẩm vật, d�ng phẩm vật n�y đổi lấy thức ăn thức uống mời t�-kheo kh�c d�ng, t�-kheo kh�c đ� được ph�p d�ng kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Nếu d�ng phạm tội Đọa.

Ch� giải: Những kẻ t� kiến, ngoại đạo ngu si, theo l� n�n quở tr�ch, đuổi ra ngo�i, trừ diệt �c kiến cho họ, hầu chấn chỉnh thanh qui. Nếu người thụ thức ăn n�y th� đồng với lối sống kh�ng đ�ng ch�nh ph�p, n�n phạm tội Đọa.

Hỏi: T�-kheo ni kh�ng tinh tiến, t�-kheo được ph�p khuy�n họ bỏ đạo kh�ng?

Đ�p: Kh�ng c� đạo l� n�y!

Ch� giải: T�-kheo n�n gi�o huấn t�-kheo ni: �H�y si�ng năng h�nh đạo, chớ c� bu�ng lung�. Ch�n th�nh khuy�n bảo như vậy th� được, chứ đ�u thể l�m ngược lại, khiến họ xả tịnh nghiệp, chạy theo nhiễm nghiệp, phạm tội c�ng nặng, cho n�n kh�ng c� l� n�y.

Hỏi: T�-kheo b�o chế thuốc men bố th� cho người, nhưng kh�ng biết c�ch pha chế, người uống v�o liền chết th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu c� t�m tốt ban cho th� kh�ng phạm tội, c�n c� t�m �c ban cho th� phạm tội trọng.

Hỏi: T�-kheo năm tuổi hạ hoặc mười tuổi hạ m� kh�ng bao giờ tụng giới th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu kh�ng tụng giới, hằng ng�y ăn cơm t�n th� đều phạm tội trộm cắp. Nếu trước đ� kh�ng biết th� vẫn được s�m hối.

Hỏi: Tất cả nh� của quỉ thần, t�-kheo được ph�p ở nhờ qua đ�m kh�ng?

Đ�p: Nếu đi lỡ đường th� được ph�p, c�n c� � g�y rối m� đến th� phạm tội Đọa.

Hỏi: T�-kheo ăn thịt ch�ng sinh phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Đọa.

Ch� giải: L�c đầu đức Thế T�n cho ăn mặn m�n tịnh nhục khi: Ta kh�ng thấy giết, kh�ng nghe giết, kh�ng nghi v� ta m� giết, tự ch�ng chết, chim th� ăn c�n thừa. Nhưng t�-kheo kh�ng được ăn thịt sống l�m tổn thương dạ d�y, chướng ngại đạo th�nh. Nếu ăn, sẽ phạm tội Đọa. T�-kheo tu ph�p Đại thừa tuyệt đối kh�ng d�ng. Cần phải biết r� điều n�y.

Hỏi: T�-kheo tạo điều kiện cho hai người nam h�nh dục, nhưng kh�ng th�nh th� phạm tội g�?

Đ�p: Tội Th�u-lan-gi�.

Ch� giải: T�-kheo lẽ ra n�n dạy mọi người tu hạnh thanh tịnh, nhưng lại bảo l�m việc nhiễm � n�y, n�n phạm tội như thế.

Hỏi: T�-kheo muốn khiến hai người nam h�n m�i để lấy đ� l�m vui. Hai người nam định l�m, nhưng liền th�i, th� t�-kheo n�y phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Đọa. Nếu việc n�y th�nh th� t�-kheo phạm tội Th�u-lan-gi�.

Ch� giải: V� c� t�m dục vậy. Cả hai c�u hỏi tr�n đều n�i đến hai người nam, th� thật cũng kh� giải th�ch cho th�ng. V� nếu n�i l� đồng tử, đ� kh�ng phải t�-kheo th� đ�u thể qui kết v�o năm thi�n tội? Nếu n�i l� tăng, sao gọi l� hai người nam? N�i l� một tăng một tục, th� kh�ng thuận với văn kinh. Vậy rốt cuộc l� như thế n�o? Theo ngu � của t�i, n�i hai người nam ở đ�y, ch�nh l� n�i hai t�-kheo trẻ tuổi chưa trừ hết th�i quen nhiễm �, th�ch vui đ�a l�m thế, n�n mới chế ra giới n�y. Người dịch đ� lược ẩn ng�n từ, n�n chỉ n�i l� hai nam. Người tr� n�n biết r�.

Hỏi: Giường của t�-kheo c� người kh�c h�nh dục tr�n đ�, t�-kheo được ph�p ở lại trụ xứ ấy kh�ng?

Đ�p: Nếu thấy sạch sẽ th� ở được.

Hỏi: Khi đ� xướng tăng-bạt, c�c thượng tọa chưa d�ng m� c�c vị hạ tọa d�ng trước th� phạm tội g�?

Đ�p: Nghe xướng xong m� d�ng th� kh�ng phạm.

Ch� giải: Xướng tăng-bạt xong, tất cả mọi người được d�ng cơm. Nếu lược bỏ kh�ng xướng m� d�ng th� phạm tội. Tăng-bạt, tức l� khi thụ thực xướng c�u: �Phật chế t�-kheo thực tồn ngũ qu�n��.

Hỏi: T�-kheo kh�ng đủ s�u vật^[15] phạm tội g�?

Đ�p: Nếu kh�ng xin để l�m cho đủ th� phạm tội Xả đọa, c�n xin m� kh�ng được th� kh�ng phạm.

Hỏi: Trời r�t lạnh, t�-kheo được ph�p đắp mền chung nằm ngủ kh�ng?

Đ�p: Mỗi người c� đắp y th� được.

Ch� giải: Hai người c�ng đắp y m� kh�ng khởi niệm g� kh�c th� được. Nhưng trời n�ng th� kh�ng được, nếu đắp chung phạm tội Việt ph�p. Chữ �chung� c� hai nghĩa: Một, nếu x�t từ hai người, th� như tr�n đ� giải th�ch. Hai, nếu x�t từ một người, tức to�n th�n đắp y m� nằm th� cũng được. V� sao? V� tăng sĩ ở T�y Vực chỉ c� ba y, kh�ng c� chăn mền n�o kh�c, nếu trời lạnh m� kh�ng đắp, sợ tr�ng phải gi� độc, n�n n�i cố đắp y th� được nằm chung mền. Nay vẫn giữ hai lời giải th�ch n�y để cho người đời sau kh�ng nghi ngờ.

Hỏi: T�-kheo tự n�i m�nh l� d�ng họ t�n qu� v� si�ng năng tr� giới để xin phẩm vật, nếu được phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Xả đọa.

Ch� giải: Đ�y l� kẻ cống cao ng� mạn đ�ng thương dối cho m�nh l� t�n qu�, tham lam cầu xin phẩm vật, n�n phạm tội n�y.

Hỏi: Như chị hoặc em c� bệnh thủng, hoặc c� chỗ đau đớn, t�-kheo tự tay ấn hay xoa v�o chỗ đau để trị bệnh th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu động t�m th� phạm tội Th�u-lan-gi�, c�n kh�ng động t�m phạm tội Đọa.

Hỏi: Nếu chị hoặc em kh�ng c� con trai nối d�i, nhờ t�-kheo dạy phương ph�p v� c�c thuật để sinh con, t� kheo liền dạy th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Th�u-lan-gi�.

Ch� giải: Nếu dạy cho người phương ph�p n�y tức l� tr�i với ch�nh tr�. C� con nối d�i hay kh�ng l� do nghiệp duy�n kiếp trước đ� định, kh�ng thể mong cầu. Đ� kh�ng dạy cho họ tu tập ph�p m�n ch�nh tr� thanh tịnh m� tr�i lại c�n dạy cho họ việc đ�, n�n đối với vi�c nhiễm � v� tập kh� thế tục chưa trừ, t�-kheo phạm tội n�y.

Hỏi: C� người gởi đồ vật cho t�-kheo nhờ trao lại cho người kh�c, nhưng t�-kheo n�y kh�ng trao lại th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu tự � lấy m� kh�ng trao lại th� phạm tội trọng. Nếu t�-kheo cố � ph� hoại rồi trao lại th� t�nh theo gi� trị m�n đồ vật ấy m� định l� tội khinh hay trọng.

Hỏi: T�-kheo v�o l�ng x�m m� kh�ng đắp y, th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Đọa.

Ch� giải: Trong luật dạy t�-kheo v�o l�ng x�m hoặc đi khất thực đều phải đắp y. Nếu vị ấy kh�ng đắp y th� gọi l� ngoại đạo, kh�ng được người thế tục t�n k�nh, tr�i với lời Phật chế, n�n phạm tội.

Hỏi: T�-kheo than kh�c th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu ở trong th�n x�m đ�ng người, mỗi lần kh�c l� một lần phạm tội Đọa. Nếu tăng ba lần can gi�n m� t�-kheo kh�ng bỏ th� phạm tội Th�u-lan-gi�.

Hỏi: Ở trong th�n x�m, t�-kheo cầm cung t�n, đao kiếm l�n xem th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu trước đ� kh�ng biết ph�p th� kh�ng phạm, c�n biết m� cố l�m th� phạm tội Đột-kiết-la.

Hỏi: T�-kheo cưỡi l�n c�c con vật th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu l� con đực, th� một lần cưỡi l� phạm tội Đọa, nếu qu� ba lần can gi�n m� kh�ng dừng th� phạm tội Th�u-lan-gi�. Nếu cưỡi con c�i, một lần cưỡi l� phạm tội Th�u-lan-gi�.

Hỏi: Ở trong th�n x�m, t�-kheo xem cư sĩ đ�nh nhau phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Đọa.

Ch� giải: Cư sĩ đ�nh nhau li�n quan đến sống chết, người thế tục c�n kh�ng n�n l�m, huống g� l� tăng! Trong luật dạy t�-kheo đi tr�n đường quay nh�n hai b�n c�n mất oai nghi, huống g� xem đ�nh nhau, t�m rong ruổi theo ngoại cảnh, n�n phạm tội nầy.

Hỏi: T�-kheo chơi cờ tướng, cờ v�y� th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Đọa.

Ch� giải: Đ�y l� tr� vui chơi của thế tục, chẳng phải việc của h�ng Th�ch tử. V� những việc n�y nhiễu loạn t�m �, chướng ngại đạo th�nh, n�n t�-kheo phạm tội n�y.

Hỏi: Trong th�n x�m, t�-kheo bế đứa trẻ ba tuổi, miệng ph�t ra những tiếng y�u thương nựng nịu th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Đọa.

Ch� giải: Nếu l�ng dục khởi th� phạm tội Th�u-lan-gi�. Đ�y l� những việc biểu hiện t�-kheo chưa dứt trừ t�nh �i, đ�nh mất oai nghi, hủy hoại ch�nh ph�p, n�n Phật chế giới n�y.

Hỏi: Ở trong th�n x�m, t�-kheo đ�nh nhau với cư sĩ th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Đột-kiết-la.

Ch� giải: T�-kheo vung tay đ�nh nhau với cư sĩ, l� biểu hiện chưa trừ tập kh� trạo cử, dẫn đến xung đột, chuốc lấy tai họa, trở ngại việc tu tập ch�nh hạnh, n�n phạm tội tr�n.

Hỏi: Ở trong th�n x�m, t�-kheo xem cư sĩ h�nh d�m với s�c sinh th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu biết đ� l� việc phi ph�p m� cố � xem th� phạm tội Đọa, c�n kh�ng biết th� kh�ng phạm. Nếu l�c xem m� trong t�m khởi niệm d�m, miệng n�i lời nhiễm � th� phạm tội Th�u-lan-gi�.

Hỏi: T�-kheo d�ng cơm chưa no đủ, được ph�p bảo người chưa thụ giới cụ t�c mang th�m kh�ng?

Đ�p: Được! Chỉ trừ b�-la-m�n.

Ch� giải: T�-kheo thụ trai, hoặc sức ăn kh�ng đồng nhau, hoặc ăn nhanh chậm c� sai kh�c, n�n c� đủ hay kh�ng đủ. Những vị sa-di hoặc người giữ năm giới đều gọi người chưa thụ giới cụ t�c, bảo họ đem th�m thức ăn th� được. C�n b�-la-m�n hoặc ngoại đạo� ng� mạn cống cao v� kh�ng cung k�nh Tam bảo, thấy chư tăng họ khởi t�m phỉ b�ng, n�n phải trừ họ ra.

Hỏi: Trong n�i hoặc nơi đồng hoang vắng vẻ thấy một m�n đồ vật kh�ng c� chủ, t�-kheo được ph�p lấy d�ng kh�ng?

Đ�p: Được. Chỉ cần b�o với ch�nh quyền sở tại, hoặc n�i với người kh�c th� được d�ng, nhưng kh�ng được mang đi. Nếu mang đi phạm tội Xả đọa.

Hỏi: T�-kheo l�m thầy thuốc chữa bệnh được ph�p nhận t�i vật kh�ng?

Đ�p: Nếu v� t�m từ bi m� chữa bệnh th� được, c�n với t�m xấu th� kh�ng được. Nếu kh�ng c� y b�t, người được chữa trị c�ng dường cho th� t�-kheo được ph�p nhận. C�n như c� y b�t rồi m� người ấy �p nhận, nếu v� tạo ph�c th� t�-kheo được nhận. Nếu người ấy kh�ng cho, t�-kheo cũng kh�ng được v� l�m ph�c m� xin. Nếu xin, vị ấy phạm tội Xả đọa.

Hỏi: Khăn d�ng v�o việc ăn cơm, nếu rau dưa� hoặc nhiều hay �t đổ d�nh v�o, c� cần phải giặt kh�ng?

Đ�p: D� kh�ng dơ th� hằng ng�y cũng phải giặt. Nếu c� sa-di hay cư sĩ th� gởi cho họ giặt rồi hằng ng�y nhận lại d�ng, cũng kh�ng phạm tội. Nếu đ� gởi trong ph�ng sa-di hay cư sĩ th� kh�ng cần phải lo, c�n kh�ng gởi cũng kh�ng giặt th� phạm tội Xả đọa.

Hỏi: T�-kheo ở ph�ng ri�ng, nếu c� việc lặt vặt ra khỏi ph�ng m� kh�ng đ�ng cửa, c� phạm tội kh�ng?

Đ�p: Phạm tội Xả đọa.

Ch� giải: Sợ mất đồ đạc, kh�ng biết qui tội cho ai, n�n phải cẩn thận đề ph�ng việc chưa xảy ra, th� cũng đều l� tu đạo. Như c� người bu�ng lung tự cho l� ch�n đạo v� t�m m� kh�ng biết nghịch cảnh kh� tho�t, th� tr�i lại sẽ l�m mất hết ch�nh t�m, n�n phạm tội n�y.

Hỏi: T�-kheo ở ph�ng ri�ng vỗ tay cười đ�a th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Xả đọa.

Ch� giải: Kinh Lăng-nghi�m ghi: �S�ng sớm lấy tay xoa đầu�, cạo bỏ r�u t�c, đắp y hoại sắc l� v� việc g�? Kh�o th�u nhiếp th�n t�m c�n chưa tương ưng với đạo, huống g� vỗ tay cười lớn, d� ở ph�ng ri�ng t�-kheo cũng mất oai nghi, t�m � bu�ng lung, n�n phạm tội n�y.

Hỏi: T�-kheo được ph�p nhảy qua vũng nước hay mương nước nhỏ kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được, nếu nhảy sẽ phạm tội Đọa. Thuở xưa, c� vị ưu-b�-tắc muốn thỉnh t�-kheo về nh� c�ng dường một tấm y tốt, t�-kheo liền đi theo. Tr�n đường đi, thấy vũng nước nhỏ, t�-kheo liền nhảy qua. Vị ưu-b�-tắc liền ch� tr�ch v� suy nghĩ: �Ta cho rằng vị t�-kheo n�y tốt, n�n muốn c�ng dường một tấm y tốt, nhưng lại nhảy qua vũng nước, khi về đến nh� ta c�ng dường nửa tấm y th�i�. Vị t�-kheo n�y ch�nh l� ng�i V� Trước, biết suy nghĩ của người đ�, n�n l�c đi tr�n đường gặp một vũng nước, ng�i lại cố � nhảy qua.

Vị ưu-b�-tắc n�y lại suy nghĩ: �Khi về nh�, ta chỉ c�ng một tấm vải th��. Tr�n đường đi lại gặp một vũng nước, t�-kheo cũng nhảy qua. Vị ưu-b�-tắc lại nghĩ: �L�c về nh� ta chỉ c�ng dường một bữa cơm th�i�. Ng�i V� Trước lại biết được suy nghĩ của người n�y, n�n khi gặp một vũng nước, ng�i lại v�n y bước qua. Vị ưu-b�-tắc hỏi t�-kheo:

- Tại sao ng�i kh�ng nhảy qua?

Đ�p: Trước đ� �ng hứa cho t�i một tấm y tốt. Lần đầu ti�n t�i nhảy qua vũng nước th� chỉ c�n nửa tấm y. Lần thứ hai nhảy qua vũng nước, chỉ c�n được tấm vải th�. Lần thứ ba nhảy qua vũng nước chỉ c�n được bữa ăn. Nay t�i kh�ng nhảy qua l� v� sợ mất lu�n bữa ăn.

Ưu-b�-tắc biết vị n�y ch�nh l� bậc đạo nh�n, liền s�m hối. Khi về đến nh� ưu-b�-tắc n�y c�ng dường rất lớn. Theo chuyện n�y m� nghiệm biết, th� t�-kheo kh�ng được nhảy qua vũng nước nhỏ.

Hỏi: T�-kheo chạy phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Đọa. Nếu c� việc gấp th� kh�ng phạm.

Hỏi: C� người sau khi xuất gia, trở về trộm đồ vật của nh� m�nh th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Ba-la-di. V� sao? V� khi đ� xuất gia, th� tất cả đều xả bỏ, kh�ng c�n l� đồ vật của m�nh nữa.

Hỏi: L�c c�n ở nh� c�ng cha mẹ, anh em, t�-kheo c� cất giấu một �t của cải. Sau khi xuất gia, người nh� đều chết, t�-kheo trở về tự � lấy vật n�y th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu tự � lấy th� phạm tội Ba-la-di. Nếu c� cư sĩ th�n thuộc, th� n�n bảo họ đến lấy mang đi l�m ph�c, nhưng cũng n�n chia một nửa cho ch�nh quyền địa phương. V� sao? V� vật n�y v� chủ, lẽ ra thuộc về ch�nh quyền. V� thế m� kh�ng được lấy hết, nếu lấy hết th� phạm tội trọng.

Hỏi: Thầy thụ giới trở lại, n�n nhỏ hơn đệ tử. Đệ tử c� được tự cho m�nh tuổi hạ nhỏ, giới k�m v� đi sau kh�ng? Nếu kh�ng được vậy, th� c� được ph�p đỉnh lễ thầy kh�ng?

Đ�p: Kh�ng c� l� đ�! V� lớn nhỏ chỉ căn cứ theo giới phẩm v� hạ lạp m� th�i.

Hỏi: T�-kheo đi v�o ruộng c� l�a hay kh�ng c� l�a của người kh�c th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu c� l�a th� phạm tội Đọa, nhưng v� việc gấp th� kh�ng phạm. Nếu kh�ng c� l�a th� đều kh�ng c� tội.

Hỏi: T�-kheo phạm tội Tăng t�n đ� tỏ b�y s�m hối, nhưng mới được năm, ba ng�y, th� nơi ấy c� nạn, ch�ng tăng ph�n t�n, vậy tội ấy c� được ti�u trừ kh�ng?

Đ�p: Phải cầu ch�ng tăng s�m hối lại, đợi m�n bảy ng�y th� tội mới trừ.

Hỏi: Vương giả hỏi t�-kheo về chuyện c�t-hung, t�-kheo liền n�i cho họ nghe. Sau đ� họ c�ng dường cho, th� t�-kheo phạm tội g�?

Đ�p: Nếu nhận thức ăn th� phạm tội Đọa, nhận y th� phạm tội Xả đọa. Nếu n�i về việc đi đ�nh dẹp nước kh�c m� được c�ng dường th� phạm tội trọng.

Hỏi: T�-kheo gặp hoạn nạn nguy cấp được ph�p đi băng qua ruộng của người thế tục kh�ng?

Đ�p: Được.

Ch� giải: Được băng qua ruộng c� l�a mạ, l� v� tạm để tr�nh nạn dữ, gi�p th�n an ổn tu đạo. Nhưng nếu kh�ng c� việc cấp b�ch th� kh�ng được băng qua ruộng.

Hỏi: T�-kheo chưa được năm tuổi hạ m� kh�ng cầu thầy y chỉ th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu kh�ng cầu thầy để nương th� mỗi ng�y ăn cơm, uống nước của t�n th� đều phạm tội trộm cắp. Nếu trước đ� kh�ng biết th� t�-kheo được s�m hối.

Ch� giải: N�i năm hạ, trong bộ �B�ch nhất yết-ma� ghi:

Đức Phật dạy:

- Những t�-kheo đ� đủ năm hạ, th�nh tựu năm ph�p sau đ�y th� được l�a thầy, du h�nh nh�n gian: biết phạm, biết chẳng phạm, biết tội nhẹ, biết tội nặng, hiểu r� th�ng b�t v� tụng l�u th�ng kinh Biệt giải tho�t.

- Bạch Đại đức! Những t�-kheo đ� đủ năm hạ, th�nh tựu năm ph�p th� được l�a thầy y chỉ, du h�a trong nh�n gian. Vậy nếu t�-kheo chỉ đủ bốn hạ, r�nh rẽ năm ph�p th� được l�a thầy y chỉ chăng?

Đức Phật đ�p: - Kh�ng được! V� năm hạ l� thời gian đ� qui định!

- Bạch Đại đức! T� kheo đ� đủ năm hạ, m� chưa th�ng thạo năm ph�p th� được rời thầy y chỉ kh�ng?

Đức Phật dạy: - Kh�ng được, v� th�nh tựu năm ph�p l� ph�p tắc đ� qui định.

- Bạch Đại đức! Nếu t�-kheo đ� chứng ba minh, trừ sạch ba cấu, nhưng mới ba tuổi hạ, người n�y c� phải nương thầy y chỉ kh�ng?

Phật đ�p: - Chẳng phải do chưa đắc hay đ� đắc, hoặc đ� chứng đ� ngộ m� được l�a thầy y chỉ, m� chỉ do tu�n theo ph�p tắc đ� chế định, t�-kheo cần phải đủ năm tuổi hạ, biết năm ph�p mới được l�a thầy y chỉ. Cho d� đ� thụ giới t�-kheo, sống t�m mươi tuổi, đủ s�u mươi tuổi hạ m� kh�ng biết năm ph�p th� cũng phải y chỉ.

Hỏi: - Bạch Đại đức! N�n y chỉ v�o người n�o?

Phật đ�p: - N�n y chỉ vị thầy lớn tuổi. Nếu kh�ng c� vị thầy lớn tuổi th� c� thể y chỉ vị thầy trẻ.

Hỏi: - Bạch Đại đức! Muốn lễ thầy trẻ tuổi th� l�m sao?

Phật đ�p: - Chỉ trừ lễ b�i, ngo�i ra những việc kh�c đều c� thể l�m. Hai vị lớn tuổi v� trẻ tuổi n�y xuất gia trong ch�ng b�-s�, mới thụ giới cụ t�c, chưa th�ng thạo oai nghi ph�p tắc của sa-m�n, th� cần phải y chỉ v�o vị trưởng l�o c� đức hạnh.

Hỏi: - Trong luật chế định, t�-kheo đủ năm tuổi hạ mới được l�a thầy y chỉ. Nếu t�-kheo chưa đủ năm tuổi hạ m� kh�ng y chỉ, th� phạm thi�n giới n�o?

Phật đ�p: - Nếu kh�ng y chỉ thầy, th� mỗi ng�y ăn cơm uống nước đều phạm tội trộm cắp. V� kh�ng y chỉ, t�-kheo kh�ng biết luật v� ph�p, kh�ng c� đức hạnh để ti�u được cơm t�n th�. Nếu trước đ� kh�ng biết c� ph�p y chỉ, c�n cho t�-kheo s�m hối rồi sau đ� như ph�p m� y chỉ. Nếu đ� biết r� ph�p y chỉ m� kh�ng l�m theo, th� kh�ng cho vị ấy s�m hối. Nếu c�c ni kh�ng y chỉ h�a thượng, phạm tội Đọa�.

Hỏi: T�-kheo mười tuổi hạ m� kh�ng tụng giới th� phạm tội g�?

Đ�p: Đồng với tội kh�ng y chỉ n�u tr�n.

Hỏi: Nếu t�-kheo giao dịch b�n bu�n, tự khen đồ vật của m�nh tốt, đưa ra gi� cao. Người kia tin mua với gi� cao th� t�-kheo phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội trộm cắp.

Ch� giải: T�-kheo vốn kh�ng c� đạo l� bu�n b�n; nếu n�i dối cầu lợi, th� gọi l� miệng ăn trộm. Nếu được năm tiền th� phạm tội Ba-la-di. Đ�y l� kẻ cướp kh�ng cầm cung t�n, đao kiếm, l� kẻ cướp nguy hiểm trong Phật ph�p, thật kh�ng thể l�m.

Hỏi: T�-kheo đi tr�n đường vắng vẻ, gặp được thức ăn m� kh�ng c� người l�m chứng v� trao cho, th� l�m sao để được d�ng?

Đ�p: Chỉ được một lần đưa một tay lấy thức ăn m� th�i. Nếu qu� mức ấy sẽ phạm tội Đọa.

Hỏi: T�-kheo đi thuyền tr�n s�ng lớn, kh�ng thể xuống bờ, th� được ph�p đại tiểu tiện xuống nước kh�ng?

Đ�p: Được.

Ch� giải: L�n xuống thuyền e rằng sẽ mất thời gian, hoặc l�m trở ngại mọi người, n�n c� thể t�y nghi cũng kh�ng phạm giới, nhưng m� cũng phải kh�o l�o. Xem r� trong luật bộ th� c� thể biết.

Hỏi: T�-kheo ch�p kinh tr�n tre, gỗ, tụng xong x�a bỏ, c� phạm tội kh�ng?

Đ�p: Phạm tội Đọa.

Ch� giải: Kinh đ� c� bản, n�n phải t�n trọng học tập. Nếu viết l�n tre gỗ học rồi x�a đi l� khinh thường Phật ph�p, n�n phạm tội n�y. Nếu ch�p kinh văn, thần ch� ở tr�n th�nh tường v�ch� khiến người kh�c học th� được ph�c v� lượng.

Hỏi: T�-kheo chưa đủ năm tuổi hạ, được ph�p c�ng đại ch�ng tụng giới kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được. Chỉ dạy bảo sơ lược m� th�i. Nếu tụng, vị ấy phạm tội Đọa.

Hỏi: Thụ đại giới m� đ�n giới chưa ho�n m�n, lại chưa xả giới sa-di, th� người n�y c�n l� sa-di kh�ng?

Đ�p: Kh�ng c�n l� sa-di, v� qua bốn lần yết-ma th� đ� nhập v�o ch�ng t�-kheo.

Hỏi: T�-kheo ngủ ban ng�y phạm tội g�?

Đ�p: Nếu ngủ m� mở cửa ph�ng th� phạm tội Đọa.

Ch� giải: Ở đ�y � n�i ngũ ban ng�y m� đ�ng cửa cũng được. V� sao? V� do ngồi thiền mệt mỏi, đ�ng cửa ph�ng chợp mắt một l�c để điều h�a bốn đại th� kh�ng c� tội. Ngủ m� mở cửa th� kh�ng được, v� phạm hai việc: Một, tư thế sơ suất mất oai nghi. Hai, sợ người sơ t�m bắt chước. Do c� chỗ kh�ng đ�ng, n�n ban ng�y ngủ m� mở cửa th� phạm tội n�y.

Hỏi: T�-kheo được ph�p tựa v�o tường hay nằm tr�n đất kh�ng?

Đ�p: Trong ph�ng ri�ng th� được, giữa đại ch�ng th� kh�ng. Nếu l�m, vị ấy sẽ phạm tội Đọa.

Hỏi: T�-kheo ở trong ph�ng x�, nếu kh�ng đắp ba y th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu ngồi thiền, tụng kinh kh�ng đắp y th� phạm tội Đọa.

Ch� giải: Nếu căn cứ bộ Nam Sơn tứ nghi th� ba y kh�ng được rời th�n, đ�u chỉ ở trong ph�ng! Ng�y nay c�c vị tu thiền mở miệng liền n�i ngồi thiền tại t�m, đắp y l�m g�? Nhưng họ kh�ng biết rằng b�n trong tu tập thiền qu�n, b�n ngo�i chỉnh sửa uy nghi, ngo�i v� trong nhất như, mới gọi l� ch�nh tr�. Giả như chấp l� m� bỏ sự, gọi l� ngoại đạo thi�n kiến, n�n phạm tội Đọa.

Hỏi: T�-kheo đi tr�n đường mặc n�-ho�n-tăng được ph�p buộc phủ k�n ch�n kh�ng?

Đ�p: Nếu trời qu� lạnh th� được.

Ch� giải: Kh�ng lạnh th� kh�ng được, sợ kh�ng hợp ph�p tắc của nước kia. C�n Đ�ng độ kh�ng phải như vậy, trời lạnh hay n�ng đều phải buộc k�n, đắp y trang nghi�m mới dễ nh�n. Phong tục đ�y kia kh�ng giống nhau, n�n lập giới n�y.

Hỏi: T�-kheo cất giữ b�t l�m bằng gỗ sơn th� phạm tội g�?

Đ�p: Kh�ng được d�ng b�t l�m bằng gỗ sơn, nếu d�ng phạm tội Đọa.

Ch� giải: B�t gỗ sơn l� d�ng dao chặt c�y lấy gỗ, cũng l� ph� hoại, thiếu t�m từ bi, nhẫn nhục. T�-kheo c�n kh�ng được giẫm đạp l�n cỏ xanh, huống g� chặt c�y! Lo�i hữu t�nh v� v� t�nh đều l� một thể, n�n phạm tội n�y. Trong t�ng l�m thời nay, dường như ho�n to�n kh�ng thể tr�nh việc n�y, n�n t�-kheo phải s�m hối để giảm bớt tội l� được. Nếu kh�ng l�m như vậy, th� tr�i với lời Phật dạy, ho�n to�n kh�ng thể.

Hỏi: T�-kheo d�ng tay sạch l�m thức ăn, hoặc h�a trộn thức ăn thức uống khiến tay bị d�nh thức ăn, th� được ph�p để nguy�n như vậy thụ thực kh�ng?

Đ�p: Được.

Ch� giải: Trong luật dạy: �Tay dơ kh�ng được bốc thức ăn. Cần phải học�. Tay n�y vốn sạch, nhưng do l�m thức ăn n�n bị d�nh dơ, chứ kh�ng phải l� kh�ng sạch, n�n n�i l� được. Ngo�i ra đều kh�ng được.

Hỏi: T�-kheo đến thượng ph�ng, l� nơi kh�ng n�n ngồi m� tự � ngồi th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Đọa.

Ch� giải: Thượng ph�ng tức l� ph�ng của bậc thượng tọa t�n t�c, hoặc trong ph�ng ấy c� tượng bậc th�nh. Hoặc c� chỗ n�i l� ph�ng ở tr�n lầu, nếu c� tượng Phật ở b�n dưới, th� đ�y l� chỗ kh�ng được t�y tiện ngồi, nếu ngồi phạm tội Đọa. Thượng tọa đủ mười đức, n�n gọi l� đức trọng. Người mới cầu học, n�n phải khi�m nhường v� k�nh cẩn, nếu kh�ng bảo ngồi m� tự � ngồi, tức phạm tội. Mười đức: C� trụ xứ, kh�ng sợ, kh�ng phiền n�o, c� hiểu biết, biện t�i� Trong luật Thập tụng c� dạy r�.

Hỏi: T�-kheo nhiễu th�p, nếu c� t�-kheo ni v� ưu-b�-di theo sau c� phạm tội kh�ng?

Đ�p: Nếu c� th�m ưu-b�-tắc th� kh�ng phạm.

Ch� giải: C� những ưu-b�-tắc theo sau, lại c� ch�ng kh�c th� kh�ng phạm. Nếu kh�ng như vậy th� bị người đời ch� tr�ch, n�n phải cẩn thận.

Hỏi: Rau sống đ� rửa sạch, nhưng c�n gốc rễ, t�-kheo được ph�p d�ng kh�ng?

Đ�p: Được.

Ch� giải: Nếu l� rau sống, củ cải� th� đều c� thể ăn cả gốc rễ. Như rau cải, cần phải bỏ rễ, nhưng nếu rửa thật sạch th� kh�ng cần bỏ rễ cũng c� thể ăn, n�n mới n�i l� được. Hoặc l�c đi tr�n đường kh�ng tiện l�m cũng c� thể d�ng.

Hỏi: Đệ tử đi xa gởi vật dụng lại cho thầy, hoặc thầy gởi cho đệ tử m� qu� thời hạn kh�ng trở về, hoặc trải qua nhiều năm m� kh�ng nhận lại, th� người được gởi c� thể lấy d�ng kh�ng?

Đ�p: Nếu l�c đi m� kh�ng n�i g� th� kh�ng được d�ng. V� nếu người kia c�n sống th� đ� l� đồ vật c� chủ, c�n chết l� đồ vật của tăng, n�n đều kh�ng được tự � lấy d�ng

Hỏi: T�-kheo dạy cư sĩ kh�ng c�ng tế tất cả người chết l� đ�ng l� kh�ng?

Đ�p: Kh�ng đ�ng! D� cha mẹ kh�ng thụ thực, nhưng v� cung k�nh c�ng dường th� cư sĩ cũng được ph�c.

Hỏi: Trong ch�ng, t�-kheo được ph�p c�ng ngồi chung b�n với thầy thụ trai kh�ng?

Đ�p: Nếu c�ng b�n tr�n, th� kh�ng được ngồi kế nhau (Nếu ngồi hai d�y th� kh�ng được đối diện nhau).

Hỏi: T�-kheo kh�ng v�n y l�n m� lễ Phật th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm Ch�ng đa (Giới ch�ng học) Đột-kiết-la.

Ch� giải: T�-kheo lễ Phật phải d�ng tay phải v�n y, để gối b�n phải kh�ng đ� y. Nếu kh�ng đ�ng như vậy th� tuy n�i l� lễ Phật nhưng v� khinh y, n�n mất l�ng cung k�nh, cho n�n cũng phạm tội. Ch�ng đa l� phạm giới Ch�ng học, tội Đột-kiết-la. N�n biết.

Hỏi: T�-kheo được ph�p tự tay pha chế thuốc kh�ng?

Đ�p: C�c thứ cỏ thuốc thanh tịnh th� được.

Ch� giải: Thuốc chỉ d�ng loại cỏ thuốc thanh tịnh, kh�ng được d�ng c�c lo�i vật như rắn rết v� b� cạp để l�m thương tổn ch�ng, v� đ� thuộc về �c luật nghi. Nếu tu�n theo c�c vị thuốc như huỳnh li�n, quan quế� trong Thần N�ng bản thảo, th� kh�ng phương thuốc n�o m� kh�ng hiệu nghiệm, c�ng đức đ� v� hạn, n�n n�i loại cỏ thanh tịnh th� được. T�-kheo h�nh y kh�m bệnh phải xem x�t tỉ mỉ, nếu như bừa b�i, tr�i lại chuốc lấy tội lỗi, n�n phải cẩn thận.

Hỏi: T�-kheo c� � bỏ đạo, mặc y phục của thế tục một thời gian, lễ lạy h�ng t�n th�n thế gian. Sau đ� vị ấy đến ch�ng tăng xin kh�i phục lại địa vị t�-kheo như cũ. C� n�n cho ph�p kh�ng?

Đ�p: Nếu người đ� chưa xả giới th� cho ph�p.

Ch� giải: Nếu như người đ� xả giới rồi th� kh�ng được. Người đ� d� c� xả hay kh�ng xả, tăng đều nhất định phải tra hỏi kĩ c�ng. Hoặc hỏi những người th�n t�n hay những ai gần gũi người đ�. Xem người đ� tuyệt đối kh�ng ph� giới căn bản của t�-kheo th� mới cho kh�i phục lại địa vị. Nếu kh�ng l�m như vậy, tăng cũng kh�ng cho ph�p. Nếu kẻ ấy chỉ phạm giới tội khinh, tăng n�n bảo họ hổ thẹn s�m hối, sửa lỗi cũng được.

Hỏi: T�-kheo biết cha mẹ, anh em bị lưu t�n, phải b�n th�n cho người. Nếu vị ấy kh�ng chuộc lại th� c� tội kh�ng?

Đ�p: Nếu v� h�nh đạo m� kh�ng chuộc lại th� cũng kh�ng c� tội.

Ch� giải: Nếu tu đạo xuất thế, th� c� thể đoạn trừ nỗi khổ lu�n hồi sinh tử cho cha mẹ. N�n cha mẹ d� gặp nạn lớn, c� nỗi khổ lưu t�n, nhưng vẫn c�n c� thể tr� ho�n, do đ� kh�ng chuộc lại cũng kh�ng c� lỗi. Nếu kh�ng được như vậy, th� th�n do cha mẹ sinh ra cho đến anh em th�n thiết, đ�u được ngồi nh�n m� kh�ng l�m, cam chịu giống như lo�i vật v� t�nh ư? Tuy vậy cũng phải t�y theo năng lực của m�nh.

Hỏi: Nếu c� cư sĩ thưa với tăng, t�n xưng chư tăng l� th�nh ch�ng, th� tăng được ph�p đồng � kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được đồng �.

Ch� giải: V� sao? Th�nh tức chẳng phải ph�m. Người chứng được tứ quả, tứ hướng mới gọi l� th�nh. Như người đời lạm xưng chứng được th�nh vị, tức chưa được m� n�i được, phạm tội đại vọng ngữ, mắc tội chẳng phải nhỏ. Người kia đ� t�n xưng, ta n�n khởi t�m sợ h�i, khi�m cung m� từ chối th� kh�ng c� lỗi.

Hỏi: Nếu c� cư sĩ đem phẩm vật c�ng dường chư tăng m� n�i l� c�ng dường cho th�nh ch�ng, n�n thụ nhận kh�ng?

Đ�p: Nếu họ kh�ng n�i l� th�nh ch�ng, hễ chia th� được nhận, v� ch�ng gồm c� cả ph�m tăng.

Hỏi: T�-kheo đi tr�n đường gặp mương nước, liền sai người c�ng qua th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu t�-kheo ấy kh�ng phải l� người gi�, bệnh th� phạm tội Đọa.

Ch� giải: Do ở trước kh�ng cho nhảy qua mương nước. Đến đ�y n�i kh�ng cho sai người c�ng qua. Hai việc n�y đều l� do t�-kheo trẻ tuổi ki�u căng, khinh mạn kh�ng chịu được ch�t khổ nhọc, mất oai nghi, n�n Phật mới chế giới n�y. Gặp trường hợp n�y th� phải đi ch�n trần, v�n y từ từ bước qua l� được. Những t�-kheo gi� bệnh kh�ng đủ sức để bước qua th� nhờ người c�ng cũng kh�ng phạm.

Hỏi: Đối với người c�ng quả cho tăng, t�-kheo được ph�p nhờ họ l�m chuyện lặt vặt được kh�ng?

Đ�p: C�c việc lặt vặt th� được, c�n việc lớn th� kh�ng.

Hỏi: T�-kheo để m�ng tay d�i phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Đọa.

Ch� giải: M�ng tay l� nơi rất dơ, trong luật chế chỉ c� thể để m�ng tay d�i bằng hạt l�a, c�n d�i hơn th� cắt bỏ. Để m�ng tay c� hai lỗi: Một l� giống với người thế tục, mong mọi người th�ch nh�n, sinh l�ng y�u mến m� chướng đạo. Hai l� v� chăm s�c m�ng tay của m�nh, th�ch lười biếng an nh�n, kh�ng si�ng năng l�m việc ch�ng. Lại nữa, việc ấy l�m xấu tướng t�-kheo m� Đức Phật quở tr�ch, n�n để m�ng tay th� t�-kheo phạm tội Đọa.

Hỏi: T�-kheo thượng tọa chưa tắm, t�-kheo hạ tọa tắm trước c� phạm tội kh�ng?

Đ�p: Phạm tội Đọa.

Ch� giải: Đ� ph�n theo tứ tự t�n ti, th� nhất nhất phải c� trước sau. Nếu kh�ng như vậy th� t�-kheo đ�nh mất sự cung k�nh v� chẳng kh�c g� c�c b�-la-m�n tụ tập n�i chuyện ồn �o, n�n phạm tội Đọa.

Hỏi: Trong b�t (hoặc trong h�m rương�) của t�-kheo bỗng nhi�n c� vật lạ, hoặc đồ vật đ� hư cũ m� kh�ng biết của ai, t�-kheo được ph�p lấy d�ng kh�ng? C� thể vứt bỏ kh�ng?

Đ�p: Giao cho chư tăng xử l�, kh�ng được tự � d�ng.

Ch� giải: Vật kh�ng c� chủ nhận cũng đồng với vật của tăng. Nếu t�-kheo sử dụng vật ấy ắt phạm tội; Hoặc sợ sau đ� c� người nhận, t�-kheo sử dụng ri�ng th� kh�ng thể biện bạch, n�n n�i kh�ng được.

Hỏi: Một trụ xứ nhiều vị tăng đến-đi, c� người qu�n đồ vật, hoặc y mới, hoặc y cũ m� người ấy vĩnh viễn kh�ng trở lại lấy d�ng, t�-kheo c� thể lấy d�ng kh�ng?

Đ�p: Phải giao cho ch�ng tăng. Ch�ng tăng cất giữ một th�ng hoặc một năm, sau đ� mới được lấy d�ng. Nếu sau n�y người chủ đến th� d�ng vật của tăng để trả lại. Nếu đ� l� vật qu� gi�, sau n�y ch�ng tăng kh�ng thể bồi thường được th� chớ d�ng.

Hỏi: T�-kheo c� một vị cư sĩ quen th�n đến ch�a thăm hỏi. T�-kheo n�y c� được ph�p thưa với thượng tọa duy-na đem phần cơm của tăng cho người đ� d�ng kh�ng?

Đ�p: Nếu trước đ� tăng c� chế lệnh cho ph�p người thế tục d�ng th� được, c�n kh�ng chế th� kh�ng được.

Hỏi: T�-kheo bỏ đạo về đời, sau đ� lại xuất gia. Vị thầy trước vẫn l� thầy người đ� chăng?

Đ�p: Kh�ng phải.

Ch� giải: V� giới ph�p trước đ� xả rồi, người truyền giới sau mới l� thầy. Tuy vậy t�-kheo kh�ng thể thiếu lễ k�nh đối với vị thầy trước, do �n đức vị thầy trước dẫn đường v� chỉ bảo vẫn c�n.

Hỏi: C�c vị tăng đăng đ�n truyền giới cụ t�c c� được gọi l� thầy kh�ng?

Đ�p: Kh�ng c� l� đ�. V� t�-kheo kh�ng từ những vị n�y thụ ph�p, n�n họ ho�n to�n kh�ng được gọi l� thầy.

Hỏi: Tất cả c�c sư tăng trong đ�n truyền giới đều được gọi l� h�a thượng v� tự xưng l� đệ tử kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được. Nhưng n�n k�nh trọng c�c vị ấy như bậc t�n qu� thế tục.

14. PHẨM HỎI VỀ THỤ BA TỰ QUI

Hỏi: Người n�o được ph�p thụ v� kh�ng được thụ ba tự qui?

Đ�p: Trừ người phạm tội ngũ nghịch^[16], c�n tất cả đều được thụ.

Hỏi: Thụ ba tự qui th� n�n l�m những việc g�?

Đ�p: Th�n, miệng, � kh�ng l�m việc sai quấy v� kh�ng theo học nhưng vị thầy c� kiến chấp sai lầm.

Ch� giải: Th�n kh�ng giết hại, trộm cướp, d�m dục; miệng kh�ng n�i dối, n�i lời hoa mĩ, n�i lưỡi đ�i chiều, n�i lời th� �c; � kh�ng tham lam, s�n hận, si m�. Ba nghiệp thanh tịnh như vậy tức l� ch�nh kiến, n�n n�i kh�ng l�m việc sai quấy, cũng kh�ng theo những vị thầy c� ba nghiệp bất tịnh, bất ch�nh. Người n�o sau khi thụ tam qui y sẽ tu theo c�c hạnh n�y. V� sao? V� qui y Tam bảo tức l� được thể của năm giới vậy.

Hỏi: Như thế n�o l� phạm ba tự qui?

Đ�p: Th�ch t� kiến v� theo c�c sư ngoại đạo.

Ch� giải: Ở tr�n đ� n�i mười nghiệp �c: Th�n c� ba, miệng c� bốn v� � c� ba. Lại c� th�n kiến, bi�n kiến cho đến s�u mươi hai kiến. C�c thứ chấp sai lầm kh�ng tương ưng với Phật ph�p đều gọi l� ngoại đạo t� kiến. Nếu ai th�ch l�m, hoặc h�a theo tức l� phạm ba tự qui, đọa lạc chỉ ở ngay đ�y. Nếu kẻ ấy c� thể bỏ t� về ch�nh mới được gọi l� kh�ng phạm. N�n cẩn thận việc n�y.

Hỏi: Nếu phạm ba tự qui th� s�m hối như thế n�o?

Đ�p: Đến bổn sư m� s�m hối. Nếu kh�ng c� bổn sư th� đến một vị t�-kheo kh�c cũng được.

Hỏi: Nếu kh�ng thể giữ, th� được ph�p xả kh�ng?

Đ�p: Được.

Hỏi: Nếu xả th� xả như thế n�o?

Đ�p: Đến bổn sư hoặc một vị t�-kheo thưa: �Con từ h�m nay trở về sau kh�ng thể nương tựa Phật, ph�p v� t�-kheo tăng�. N�i ba lần như thế th� xả ba tự qui. Nếu n�i kh�ng đủ ba lần th� ba tự qui vẫn c�n.

Hỏi: Người thụ ba tự qui l� đ� s�m hối tội thập �c^[17], ngũ nghịch qu� khứ. Điều n�y hợp l� kh�ng?

Đ�p: Kh�ng hợp l�!

Ch� giải: V� sao? Đoạn văn tr�n n�i kẻ phạm tội ngũ nghịch c�n kh�ng được thụ ba tự qui. Vậy nay người thụ ba tự qui th� đ�u c� thể s�m hối được tội ngũ nghịch kiếp trước! D� cho đ� tạo từ trăm ngh�n kiếp trước th� nay nghiệp ấy cũng chưa mất, cho n�n n�i l� kh�ng hợp l�. C� thuyết n�i: �Người qui y Tam bảo tin chắc l� nhờ oai lực đ� m� tất cả c�c nghiệp đều ti�u, giống như mặt trời mọc th� tuyết ti�u tan, kh�ng cần đợi s�m hối. Như người phạm tội với quan, sau đ� đến chỗ vua, nhờ oai lực của vua n�n dẫu c� tội nặng, cũng được miễn�. Thật kh�ng c� l� n�y, l�m sao m� ti�u hết được? Nhưng trong kinh n�y n�i ch�nh v� người mới thụ ba tự qui, chỉ nương v�o mười phương Tam bảo m� được thụ năm giới, v� c�n thuộc về c�c sự tướng nhỏ n�n mới như vậy. Nếu thể hội được nhất thể Tam bảo, hiểu s�u thật tướng, liễu ngộ tội t�nh vốn kh�ng, s�m hối m� kh�ng thấy chỗ s�m hối, th� người ấy kh�ng c� điều �c n�o kh�ng trừ, kh�ng c� tội n�o m� kh�ng diệt. V� thế n�i c�c tội như sương mai, mặt trời tr� tuệ c� thể ti�u trừ. Nếu người muốn s�m hối, th� ngồi ngay thẳng, qu�n thật tướng c�c ph�p, th� c� thời gian n�o m� n�i việc n�y. Nếu kh�ng được như vậy, th� cũng l� chưa được m� n�i l� được, vẫn l� kh�ng được. Cần phải suy nghĩ việc n�y.

Hỏi: Thụ ba tự qui, chỉ được thụ từ một vị thầy; nhưng c� thể từ ba vị, mỗi một vị thụ một tự qui kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được!

Ch� giải: V� thể Tam bảo chỉ c� một. Nghĩa l� về danh xưng th� gọi l� Tam bảo, nhưng thể vốn nhất như. D� l� mười phương Tam bảo, th� thể vẫn đồng nhất. Do đ� chỉ c� thể từ một thầy thụ mới được. Nếu từ ba thầy th� tợ như th�nh hư n�t, n�n n�i kh�ng được; kh�ng giống với ngũ giới, mỗi giới thụ từ một thầy cũng được.

Hỏi: Thụ ph�p ba tự qui cần phải giữ suốt đời, nhưng do kh�ng thể giữ l�u, n�n cho ph�p giữ một năm, nửa năm, mười ng�y hay năm ng�y rồi xả được kh�ng?

Đ�p: T�y � giữ l�u hay mau cũng được.

Ch� giải: Ba tự qui cũng n�n suốt đời thụ cho đến vị lai� như tr�n đ� n�i, mới l� đ�ng l�. Nhưng ở đ�y n�i t�y �, cũng l� đức Như Lai từ bi thương x�t ch�ng sinh, chắc chắn muốn cho họ giữ g�n l�u d�i, nhưng sợ căn cơ của ch�ng cạn hẹp, sợ phiền phức, kh�ng chịu thụ. Do đ�, Phật d�ng phương tiện t�y theo căn cơ, khiến họ dần dần thể nhập cảnh giới tốt đẹp m� gieo nh�n n�n mới n�i như vậy. Người tr� cũng chớ do việc n�y m� tự lười biếng.

Hỏi: Nếu theo thầy thụ ba tự qui một năm hoặc nửa năm, sau khi hết thời gian đ�, vị ấy vẫn l� thầy chăng?

Đ�p: Một khi theo thầy thụ ph�p th� suốt đời l�m thầy.

Hỏi: Ba tự qui, được ph�p chỉ thụ một hoặc hai tự qui được kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được.

Ch� giải: Tam bảo chỉ một thể, theo l� kh�ng thể ph�n chia, thụ th� đồng thụ, xả th� đồng xả. Nếu thụ một hoặc hai tự qui, cũng đồng với việc ph�n chia ph�p th�n, n�n kh�ng được. Kh�ng giống như ngũ giới, t�y � thụ một hoặc hai.

Hỏi: Muốn thụ ba tự qui, nhưng hiện tại kh�ng c� thầy truyền thụ. Vậy người ấy c� được ph�p đối trước Phật, căn cứ theo văn giới m� thụ kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được.

Ch� giải: Nếu muốn thụ giới Bồ-t�t, trong khoảng một ngh�n dặm m� kh�ng thể t�m thầy truyền giới, được ph�p đứng trước tượng Phật tự ph�t thệ m� thụ giới. Nhưng ba tự qui, năm giới, cho đến giới t�-kheo đều kh�ng được. V� sao? Nếu từ m� Phật Oai �m Vương trở về trước m� kh�ng c� thầy truyền giới th� được; nhưng từ m� Phật Oai �m Vương trở về sau, nếu kh�ng c� thầy truyền trao m� tự thụ l� ngoại đạo.

Hỏi: Trước đ� đ� thụ tam tự qui, phạm tội m� kh�ng s�m hối, được thụ lại kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được! Cần phải s�m hối. Nếu muốn thụ lại th� phải xả giới đ� thụ, c�n kh�ng xả m� thụ lại th� kh�ng được.

15. PHẨM HỎI VỀ THỤ NĂM GIỚI

Hỏi: Nếu kh�ng thụ ba tự qui m� thụ năm giới, c� được kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được.

Ch� giải: Trong giới bản ghi: �Trước xướng ba tự qui, tiếp đến n�i năm giới, mười giới, cụ t�c giới, tr�ng tuy�n Nhất thừa�. Luận T�t-b�-đa ghi: �Trước ti�n thụ ba tự qui, kh�ng thuyết năm giới m� năm giới tự đắc, n�n n�i �kh�ng thụ kh�ng đắc�. Thứ đến n�i t�n ngũ giới, khiến cho người thụ biết giới tướng m� giữ g�n, kh�ng để mất�. V� thế ba tự qui l� gốc của năm giới, t�m giới v� mười giới cũng như vậy. Như giới t�-kheo, trước ti�n cần phải bạch tứ yết-ma mới đắc giới, sau đ� mới n�i giới tướng để khiến cho người thụ biết được giới tướng m� thụ tr�. Điều n�y kh�ng thể kh�ng biết.

Hỏi: Nếu thụ ba tự qui m� phạm tội, kh�ng s�m hối, người đ� c� được thụ năm giới kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được.

Ch� giải: Đ� n�i ba tự qui l� gốc của năm giới, nay kẻ ấy đ� phạm ba tự qui tức ph� hoại thể của năm giới, n�n n�i kh�ng được thụ. Kẻ ấy cần phải hổ thẹn s�m hối, như b�nh được s�c sạch sẽ, th� mới c� thể chứa cam lộ. Nếu kẻ ấy kh�ng s�m hối th� kh�ng được, v� chưa thanh tịnh. V� thế cần phải nỗ lực s�m hối.

Hỏi: Ph�p thụ năm giới, c� thể chỉ thụ năm ng�y, mười ng�y, một năm hay hai năm được kh�ng?

Đ�p: T�y � thụ nhiều hay �t cũng được.

Ch� giải: Cũng kh�ng giới hạn số ng�y thụ. Việc n�y cũng đồng với ba tự qui n�i tr�n, nhưng đ�y l� quyền gi�o A-h�m khai cho, chứ Phương đẳng kh�ng như vậy. Trong hội Phương đẳng, ng�i Ưu-ba-li hỏi:

- Năm giới c� thể thụ năm ng�y, mười ng�y kh�ng?

Phật đ�p:

- Kh�ng được.

Thế n�n biết, Như Lai chế giới mỗi mỗi đều c� thời cơ.

Hỏi: Phạm năm giới m� kh�ng s�m hối, người ấy c� được ph�p thụ lại kh�ng?

Đ�p: Nếu người ấy kh�ng xả th� kh�ng được thụ lại. Nếu kh�ng s�m hối th� cũng kh�ng thể xả.

Ch� giải: Người ấy hoặc phạm m� s�m hối, s�m hối xong th� xả; xả rồi thụ lại, mới kh�ng xả giới, l�ng ch� th�nh kh�ng thay đổi. Nếu kh�ng s�m hối th� tội đ� kh�ng diệt, tựa như chẳng phải l� b�nh sạch, n�n đều kh�ng được. Người ấy chỉ c� thể dốc l�ng giữ g�n vững chắc, kh�ng phạm một mảy may n�o, tức được tiến bộ. C�c giới sau đều lấy đ�y để l�m căn bản.

Hỏi: Phạm năm giới, c� được ph�p s�m hối tất cả kh�ng?

Đ�p: Nếu giết người, h�nh d�m với h�ng t�n th�n v� t�-kheo ni, hoặc trộm phẩm vật của Tam bảo th� kẻ ấy kh�ng được s�m hối. Ngo�i c�c tội ấy ra, đều được.

Hỏi: Đ� thụ năm giới, nếu kh�ng thể giữ, th� trong khoảng một năm, hai năm c� thể xả kh�ng?

Đ�p: Được ph�p xả. Nếu muốn xả hết năm giới v� ba tự qui th� n�i: �Từ nay Phật kh�ng phải l� Thế T�n của ta, ta chẳng phải đệ tử Phật�, n�i ba lần như thế th� xả. Ph�p v� tăng cũng n�i ba lần như vậy. Nếu xả một, hai, ba hoặc bốn giới, th� chỉ n�i: �Con từ h�m nay kh�ng c�n giữ giới thứ nhất��, n�i ba lần như vậy. Nếu kh�ng n�i đủ ba lần th� giới vẫn c�n.

Hỏi: Thụ năm giới, c� thể theo năm thầy, từ mỗi thầy thụ một giới kh�ng?

Đ�p: Được.

Ch� giải: V� sao? Thể tướng của năm giới kh�ng giống nhau, t�c dụng cũng sai kh�c, n�n một thầy hay năm thầy đều được. Kh�ng giống như ba tự qui, ba tức l� một, thể h�a hợp kh�ng ph�n chia. Nhưng chỉ được một giới thụ một thầy, nếu với một giới m� thụ nhiều thầy th� kh�ng được. V� phảng phất giống � đ� n�u tr�n m� lạm dụng, n�n Phật chế định ri�ng điều n�y.

Hỏi: Đ� thụ năm giới, nhưng c� thể xả một hoặc hai giới trọng v� kh� giữ, c� được chăng?

Đ�p: Được.

Ch� giải: L�c xả th� n�i giống như tr�n. Muốn xả những giới trọng, bởi l�c mới ph�t khởi l�ng tin, kh�ng chỉ năm giới, cho đến giới t�-kheo cũng c� thể một l�c thụ tr�. Đ�u ngờ l�u ng�y chầy th�ng, th�i quen đời kiếp trước chưa ti�u, t�m đạo dần dần lui sụt, đ� gọi l� muốn trong m� lệch sang đục, th�ch thẳng m� lại cố nghi�ng, n�n mới dẫn đến như vậy. Đ�y cũng do đức Như Lai phương tiện t�y thuận ch�ng sinh, n�n mới n�i l� được.

Hỏi: Trong năm giới, c� thể thụ một, hai hoặc ba giới được kh�ng?

Đ�p: T�y � thụ nhiều hay �t.

Hỏi: T�-kheo phạm giới trọng, hoặc giới uống rượu, c� được kh�ng?^[18]

Đ�p: Kh�ng được.

Ch� giải: Người phạm những giới trọng vĩnh viễn ở b�n ngo�i biển Phật, kh�ng được ở chung với ch�ng thanh tịnh, n�n n�i kh�ng được. Y cứ theo luật, kẻ phạm tội nặng th� phải s�m hối, xả giới, suốt đời chỉ thụ học giới sa-di, cho đến kh�ng được l�m thầy hướng dẫn người kh�c. Than �i! Cẩn thận việc n�y, chớ cho l� chuyện đ�a. C�n rượu l� khởi đầu của c�c Gi� giới, từ đ�y ph�t sinh nhiều tội lỗi, ph�p thế gian c�n cấm, huống g� t�-kheo! N�n cũng kh�ng được phạm.

Hỏi: C� t�m giới của cư sĩ kh�ng?

Đ�p: Kh�ng. Chỉ c� t�m trai giới.

Ch� giải: H�ng cư sĩ chỉ c� thể thụ năm giới, n�n n�i l� kh�ng. Nay hoặc cho h�ng cư sĩ thụ t�m giới l� phi ph�p tr�i luật, ho�n to�n kh�ng được. Quan l� đ�ng k�n. Đ�ng k�n t�m tội lỗi kh�ng cho sinh khởi, cũng ch�nh l� t�m giới: Một, kh�ng giết hại ch�ng sinh; Hai, kh�ng trộm cắp; cho đến giới thứ t�m kh�ng ngồi giường cao rộng; c�n kh�ng ăn phi thời l� trai. Trai th� lấy việc kh�ng ăn qu� Ngọ l�m thể. V� t�m giới tr�n gi�p th�nh tựu thể của trai, cả hai giữ g�n lẫn nhau. Lại v� gọi l� t�m chi trai ph�p, n�n bảo l� t�m m� kh�ng n�i l� ch�n. Trai giới n�y chỉ d�ng cho người thế tục. H�ng cư sĩ thụ tr� trong thời gian một ng�y một đ�m; một ng�y thụ, một ng�y giải. Đ�y cũng do đức Như Lai phương tiện chế định cho h�ng Phật tử tại gia, l� những người kh�ng thể thụ tr� suốt đời. V� kh�ng c� giới giữ suốt đời, n�n kh�ng gọi l� ưu-b�-tắc; V� c� giới giữ trong một ng�y một đ�m, n�n cũng l� ưu-b�-tắc; v� thế chỉ gọi l� người trung gian. Nhưng nếu thụ ph�p trai giới một ng�y, th� người thụ nhất định phải thanh tịnh v� ch� th�nh mới được. Nếu kh�ng thanh tịnh ch� th�nh, th� chỉ c� hư danh, kh�ng được lợi �ch g�, n�n phải cẩn thận.

16. PHẨM HỎI VỀ THỤ MƯỜI GIỚI

Hỏi: Kh�ng thụ năm giới, c� được ph�p thụ mười giới kh�ng?

Đ�p: Nếu trước c� thụ ba tự qui th� được. V� trong mười giới đ� c� năm giới, n�n cũng kh�ng nhất định thụ lại.

Hỏi: Nếu phạm năm giới m� kh�ng s�m hối, c� được ph�p thụ mười giới kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được. Nếu trước đ� người kh�ng biết c� ph�p s�m hối m� đ� thụ th� được, nhưng nếu biết m� kh�ng s�m hối th� kh�ng được.

Hỏi: Nếu h�a thượng phạm giới trọng, đệ tử từ thầy ấy thụ mười giới, đệ tử c� được đắc giới kh�ng?

Đ�p: Kh�ng đắc giới.

Ch� giải: Thầy tức l� h�a thượng. Người c� giới đức v� hạ lạp đầy đủ mới được l�m thầy. Nếu tự th�n đ� phạm tội trọng, kh�ng c�n l� t�-kheo nữa, th� đ�u thể độ người. Giống như thuyền bị thủng m� chở người qua s�ng sẽ bị ch�m, n�n n�i l� kh�ng được. Do đ�, muốn cầu ph�p xuất thế� kh�ng thể kh�ng chọn thầy cho m�nh. Phải cẩn thận việc n�y.

Hỏi: C�c thầy như a-x�-l� phạm giới trọng, giới tử theo thụ mười giới th� đắc giới kh�ng?

Đ�p: Kh�ng đắc giới.

Hỏi: Sa-di phạm mười giới, c� được s�m hối tất cả kh�ng?

Đ�p: Đồng với việc phạm năm giới ở tr�n.

Ch� giải: Giống như phần phạm năm giới ở tr�n. Người phạm bốn giới như s�t sinh� th� kh�ng được s�m hối. Trừ bốn giới n�y ra, c�n phạm bất cứ giới n�o kh�c trong mười giới cũng cho ph�p s�m hối.

17. PHẨM HỎI VỀ SA-DI

Hỏi: Sa-di phạm tội muốn s�m hối c� cần đối trước ch�ng kh�ng?

Đ�p: Kh�ng cần. Chỉ cần đến trước bổn sư l� được. Nếu hiện tại kh�ng c� bổn sư, th� đến một vị t�-kheo kh�c s�m hối cũng được.

Hỏi: Sa-di c� cần mỗi nửa th�ng tụng giới kh�ng?

Đ�p: Kh�ng c� l� n�y. V� sao? V� người thụ giới sa-di kh�ng th�nh người thế tục, m� cuối c�ng sẽ th�nh t�-kheo. Khi đ� sẽ được dự thuyết giới. Nhưng hiện nay sa-di mỗi nửa th�ng c� thể nh�m họp một lần c�ng đại tăng dự yết-ma th�nh giới.

Hỏi: Sa-di phạm giới được ph�p đến một sa-di kh�c s�m hối kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được.

Ch� giải: V� tr� tuệ sa-di cạn kh�ng biết phương tiện tr�-phạm, khinh-trọng, kh�ng thể chủ tr� mọi người yết-ma xuất tội, n�n kh�ng được. Giống như văn ở trước đ� n�i, nếu đến bổn sư m� s�m hối th� được.

Hỏi: Sa-di được ph�p mặc y phục thế tục kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được.

Ch� giải: Giống như ở trước, sa-di muốn thụ đại giới, kh�ng được mặc �o quần thế tục. Đ� l�m sa-di, th� ba y kh�ng được thiếu, một b�nh b�t lu�n mang b�n th�n. Nếu kh�ng như vậy th� th�n h�nh v� �o quần mặc tr�n người kh�ng tương xứng, kh�ng phải tục m� chẳng phải tăng, n�n kh�ng được.

Hỏi: Bổn sư l�m những việc tr�i với ch�nh ph�p, sa-di được ph�p bỏ đi, t�m nương một vị thầy kh�c kh�ng?

Đ�p: Được.

Ch� giải: Thầy tức l� h�a thượng. Luận T�t-b�-đa ghi: �C� bốn hạng h�a thượng: Một, c� ph�p m� kh�ng c� ăn mặc; Hai, c� ăn mặc m� kh�ng c� ph�p; Ba, c� ph�p v� c� ăn mặc; Bốn, kh�ng c� ph�p cũng kh�ng c� ăn mặc. Ba hạng đầu c� thể nương ở, một hạng sau kh�ng n�n nương ở. Nhưng những h�a thượng c� cho ăn mặc nhưng kh�ng ban cho ph�p, th� sa-di cũng được bỏ đi, tự t�m thầy giỏi.

Hỏi: Sa-di phản bội bổn sư, t�n cư sĩ l�m thầy để học nghề nghiệp thế tục, lại kh�ng xả giới, trải qua một th�ng hoặc một năm lại trở về với thầy. Vị ấy c�n l� sa-di kh�ng? Vị ấy chỉ s�m hối tội lỗi, kh�ng cần thụ giới lại, c� được kh�ng?

Đ�p: Vị ấy vẫn c�n l� sa-di v� chỉ cần đến thầy s�m hối. Lại nữa, vốn kh�ng xả giới th� kh�ng cần thụ lại. Nếu thụ lại cũng kh�ng đắc giới.

Hỏi: Sa-di bị giặc bắt, trải qua một th�ng hoặc một năm hoặc chuyển sang chủ kh�c th� c� được ph�p trốn đi kh�ng?

Đ�p: Nếu chuyển chủ kh�c th� kh�ng được trốn đi.

Hỏi: Sa-di phạm giới cấm, ch�ng tăng đ� đuổi đi, nếu đ� s�m hối th� vị ấy được ph�p xuất gia lại kh�ng?

Đ�p: Nếu chưa xả giới, th� vị đ� vẫn c�n l� sa-di, n�n chỉ cần s�m hối m� th�i.

Hỏi: Khi c�n l� cư sĩ, vị n�y theo vị sa-di thụ ngũ giới, nhưng một thời gian sau vị cư sĩ ấy xuất gia thụ giới T�-kheo. Bấy giờ vị n�y được ph�p gọi vị sa-di đ� l� thầy kh�ng?

Đ�p: Được gọi l� thầy, nhưng kh�ng được đỉnh lễ, tr�i lại sa-di n�n đỉnh lễ vị t�-kheo ấy. L�c c�n cư sĩ theo chư ni thụ ngũ giới, sau đ� xuất gia th� cũng như vậy.

Hỏi: T�-kheo tham tiền của, phẩm vật th� phạm tội g�?

Đ�p: Tội đ� rất nặng. Thuở xưa, c� một vị t�-kheo tham đắm một c�i chu�ng đồng nhỏ, sau khi chết đọa l�m ngạ quỉ. Một h�m đại ch�ng vừa ph�n chia đồ vật xong, quỉ liền hiện đến, th�n h�nh n� rất lớn v� đen giống như đ�m m�y đen, c�c t�-kheo kinh ngạc liền hỏi:

- Đ�y l� vật g�?

Trong ch�ng c� một người chứng đạo n�i:

- Đ�y l� vị t�-kheo đ� chết, nhưng v� tham đắm c�i chu�ng nhỏ m� bị đọa trong lo�i ngạ quỉ, nay c�n tham tiếc n�n đến đ�i.

C�c t�-kheo mang chu�ng ra trả lại, vừa thấy chu�ng quỉ liền �m lấy v� l� lưỡi liếm rồi ph�ng xuống đất bỏ đi. C�c t�-kheo nhận lại chu�ng, nhưng qu� thối, kh�ng thể đến gần. Sau đ� ch�ng tăng lại sai người đ�c th�nh vật dụng kh�c m� vẫn c� m�i thối kh�ng thể d�ng được. Lấy chuyện n�y m� nghiệm biết, tham l� tai họa lớn.

T�-kheo tham đắm y phục th� c� tai họa bị thi�u đốt. Thuở xưa, c� một vị t�-kheo vui mừng v� vừa may y mới, n�n ng�y đ�m m� đắm kh�ng th�i. L�c bị bệnh nguy kịch, tự biết m�nh sẽ chết, n�n vị ấy ngẩng đầu l�n ngắm chiếc y, trong l�ng khởi niệm �c: �Sau khi ta chết, xem thử ai d�m đắp y của ta?�. Kh�ng bao l�u vị t�-kheo n�y mạng chung, biến th�nh con rắn, trở về quấn lấy tấm y. Đại ch�ng khi�ng vị t�-kheo chết ra thi�u v� an t�ng xong, liền sai người đến lấy vật dụng v� y của t�-kheo ấy. Khi người đến lấy, con rắn quấn y, miệng phun nọc độc rất xa. Người kia kh�ng d�m đến gần, liền trở về thưa đại ch�ng. Đại ch�ng c�ng đến xem, cũng kh�ng ai d�m lại gần n�. L�c ấy c� vị t�-kheo chứng đạo, nhập định tứ v� lượng t�m từ, bi, hỉ, xả, n�n độc kh�ng thể hại được, liền đến đ� v� n�i với con rắn:

- Đ�y vốn l� y của ngươi. Nay người chết rồi th� vật n�y kh�ng phải l� của ngươi nữa, giữ n� l�m g�?

Nghe n�i vậy, rắn liền bỏ đi. Đi một đoạn kh�ng xa, n� lại chui v�o bụi cỏ, lửa độc tr�n th�n n� ph�t ra thi�u rụi bụi cỏ, lại thi�u ch�y lu�n th�n m�nh. Sau khi bỏ th�n rắn, t�-kheo lại đọa v�o địa ngục Hỏa thi�u, một ng�y trong địa ngục phải trải qua ba lần bị đốt ch�y. Tất cả đều do l�ng tham l�m hại.

18. VĂN S�M HỐI SAU CH�N MƯƠI NG�Y KIẾT HẠ

Đại đức tăng lắng nghe! Nếu tăng đ�ng thời m� đến, tăng h�a hợp thuận nghe. Tăng sai con l�� v� đại ch�ng t�c ph�p s�m hối sau ch�n mươi ng�y an cư. Như Lai đ� thụ ph�p an cư th� t�-kheo cũng n�n như vậy. Từ khi bắt đầu thụ an cư, đến nay việc an cư kiết hạ đ� xong. Trong ba th�ng con phạm nhiều lỗi lầm. Lỗi lầm đ� ch�nh l� phạm c�c thi�n giới. Trừ hai thi�n: Bốn Ba-la-di v� Mười ba Tăng t�n l� kh�ng phạm, c�n c�c thi�n kh�c th� chưa hẳn kh�ng phạm. V� vậy cuối hạ, đức Thế T�n mới nh�m h�a hợp tăng để chỉ dạy. Nay con nghĩ cũng n�n c�ng chư tăng tỏ b�y r� những điều đ� sai phạm. Xin tăng chấp nhận cho con t�c ph�p s�m hối. Do trong ch�n mươi ng�y qua, con kh�ng nương v�o đại định của Thế T�n, kh�ng c� tr� tuệ rộng lớn của Thế T�n, kh�ng y theo giới cấm của Thế T�n, n�n phạm nhiều lỗi lầm; kh�ng c� tr� tuệ rộng lớn của Thế T�n, kh�ng nương giới cấm của Thế T�n n�n phạm tội; kh�ng nương giới cấm của Thế T�n n�n phạm tội; kh�ng c� tr� tuệ rộng lớn của Thế T�n n�n qu�n mất nhiều điều m� gi�o ph�p đ� chỉ dạy; kh�ng c� đại định của Thế T�n n�n phạm tội loạn �. Hoặc nghĩ đến d�m m� kh�ng l�m việc d�m, nghĩ đến trộm m� kh�ng c� h�nh vi trộm, nghĩ đến giết hại m� kh�ng c� h�nh vi giết hại, nghĩ đến lừa dối m� kh�ng l�m những việc lừa dối, nghĩ đến c�c ph�p Tăng t�n m� kh�ng h�nh Tăng t�n.

Đ� l� những việc con đ� phạm trong ch�n mươi ng�y an cư đồng với những sai phạm về oai nghi vậy.

Mục-kiền-li�n lại hỏi Đức Phật:

- Cư sĩ muốn xin xuất gia. T�-kheo liền chấp nhận, nhưng lại thỉnh thầy truyền giới. Vị t�-kheo ấy c� phải l� thầy kh�ng?

Đ�p: Kh�ng phải! Nếu theo vị n�y học ph�p th� mới t�n l� thầy, c�n chỉ nương theo th� gọi l� thầy y chỉ.

Hỏi: Nếu c� t�-kheo kh�ng xả giới t�-kheo m� lại l�m sa-di, tức đại đạo nh�n, nhưng sau đ� thụ giới t�-kheo lại để l�m tăng, c� đắc giới kh�ng?

Đ�p: Kh�ng đắc.

Hỏi: Nếu thụ m� kh�ng đắc giới, th� giới đ� thụ khi trước c�n kh�ng?

Đ�p: Vẫn c�n.

Hỏi: Vị cho thụ giới sau c� phải l� thầy chăng?

Đ�p: Kh�ng phải.

Hỏi: Nhiều người thụ giới c�ng thỉnh một vị l�m thầy. Vị n�y c� được c�ng l�c cho ph�p năm người hay mười người thụ giới kh�ng?

Đ�p: Kh�ng được.

Hỏi: Sa-di thụ đại giới, thỉnh một vị t�-kheo l�m thầy truyền đại giới. Nhưng vị t�-kheo n�y kh�ng biết ph�p yết-ma v� truyền giới, n�n lại thỉnh một vị kh�c truyền giớ. Như vậy vị n�o l�m thầy?

Đ�p: Vị truyền giới đ� l� thầy, c�n vị kh�ng biết ph�p kia kh�ng phải l� thầy.

Hỏi: T�-kheo chỉ được truyền năm giới cho b�-la-m�n v� những người tại gia. Vị n�y c� được truyền cho người nữ kh�ng?

Đ�p: Được! Nhưng l�c truyền, t�-kheo kh�ng được hỏi những việc tế nhị, nếu hỏi th� phạm tội Tăng t�n.

Ch� giải: Trước khi thụ giới, nhất định phải hiểu r� giới. Đối với người nam tại gia, t�-kheo phải hỏi kĩ mới được. C�n với tất cả người nữ, t�-kheo chỉ cần hỏi đại kh�i m� th�i, kh�ng n�n hỏi c�c việc tế nhị. Nếu hỏi kĩ khiến cho họ xấu hổ, t�-kheo sẽ phạm tội n�y v� đồng với tội n�i lời th� �c vậy. Người l�m thầy cần phải biết việc n�y.

Hỏi: Khi tất cả tứ sự của tăng, nh� vua kh�ng c�ng dường đầy đủ, t�-kheo c� được cưỡng lấy th�m những phẩm vật chưa c�ng kh�ng?

Đ�p: Nếu vua kh�ng ch� tr�ch th� được.

Ch� giải: Nếu lấy m� vua ch� tr�ch th� kh�ng được. Nếu kh�ng được c�ng dường đầy đủ m� t�-kheo đ�i hỏi cho được tức rơi v�o lỗi cưỡng cầu nhiều. V� thế, t�-kheo n�n biết đủ với những vật m� th� chủ c�ng dường th� được.

Hỏi: T�-kheo thấy người h�nh dục m� kh�ng quở tr�ch, th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu t�-kheo biết c� thể can gi�n người ấy được m� kh�ng can gi�n th� phạm tội Đọa. Nếu t�-kheo kh�ng thể can gi�n, th� n�n đến một vị t�-kheo kh�c s�m hối về tội kh�ng thể can gi�n người kia.

Hỏi: T�-kheo l�c trước đ� phạm giới, sau đ� muốn s�m hối xin thụ giới lại, c� được ph�p ở chung với ch�ng tăng kh�ng?

Đ�p: Nếu phạm giới trọng th� kh�ng được thụ giới lại, n�i g� đến ở chung. Nếu phạm tội Th�u-lan-gi� m� s�m hối lỗi lầm th� được thụ giới; Nếu phạm tiếp m� kh�ng s�m hối, th� c�n kh�ng được thụ giới lại, huống g� l� được ở chung!

Hỏi: C� việc gấp, t�-kheo cầm cung t�n l�n thuyền, những t�-kheo kh�c được đi c�ng thuyền đ� kh�ng?

Đ�p: T�-kheo cầm cung t�n phạm tội trọng, c�n t�-kheo đi c�ng thuyền phạm tội Xả đọa.

Ch� giải: Đ� cầu đạo xuất thế, th� th� bỏ th�n mạng chứ kh�ng thể l�m việc đ�. Người chủ động cầm hung kh� ắt sẽ c� t�m giết hại, n�n phạm tội trọng. Những người đi theo kẻ n�y kh�ng thể tr�nh những tiếng hiềm tr�ch, cũng tr�i với lời Phật dạy, n�n phạm tội Xả đọa.

Hỏi: Nếu t�-kheo bị quan �p l�m việc phi ph�p th� phạm tội g�?

Đ�p: Kh�ng được l�m! (Nếu l�m, t�y theo việc lớn nhỏ m� định tội nặng nhẹ).

Hỏi: Hai t�-kheo c�ng nhau đ�a nghịch, nhưng liền dừng th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu việc đ�a nghịch đ� th�nh th� phạm tội Th�u-lan-gi�.

Hỏi: T�-kheo l�n nghe hai người nam h�nh dục, th� phạm tội g�?

Đ�p: Nếu kh�ng c� t�m dục m� nghe th� phạm tội Đọa; C�n c� t�m dục m� nghe, nhưng th�n kh�ng l�m th� phạm tội Đột-kiết-la.

Ch� giải: Nếu kh�ng c� t�m dục m� nghe th� phạm tội Đột-kiết-la; nếu v� t�nh nghe được th� n�n quở tr�ch can gi�n họ. Nếu đ�ng quở tr�ch m� kh�ng quở tr�ch th� t�-kheo phạm tội �c t�c. Nhất định phải giọng nghi�m khắc quở tr�ch can gi�n, tự cảnh tỉnh m�nh v� người, th� t�-kheo mới kh�ng c� tội. Thế n�n ở đ�y phải d�ng hai c�u �c� t�m v� kh�ng t�m� để ho�n đổi th� mới thuận c�u văn. Nếu kh�ng như vậy th� chuốc lấy tai họa. Nếu chẳng những t�-kheo kh�ng can gi�n m� c�n c� t�m dục, th� tội đ� c�ng nặng. Đ� n�i c� t�m dục, chưa hẳn l� kh�ng c� lỗi, đ�u chỉ phạm tội Đột-kiết-la! Đoạn n�y nhất định c�c nh� phi�n dịch bi�n ch�p c� chỗ sai lầm, người tr� n�n biết r�.

Hỏi: T�-kheo bị bệnh, kh�ng thể đi lại, c� được ph�p ngồi xe ngựa kh�ng?

Đ�p: Nếu vị ấy cưỡi ngựa đực th� đều được; C�n cưỡi ngựa c�i m� t�-kheo kh�ng khởi niệm xấu th� phạm tội Đọa, khởi niệm xấu phạm tội Th�u-lan-gi�. Nếu kh�ng biết đ� l� ngựa c�i th� t�-kheo kh�ng c� tội.

Hỏi: T�-kheo ch� kinh kh�ng đẹp, n�n mang b�n rồi tạo lại kinh đẹp th� phạm tội g�?

Đ�p: Tội b�n kinh đồng với tội b�n cha mẹ.

Ch� giải: Như cha mẹ dung mạo rất xấu x�, người con ch� bai m� mang đi b�n, tội n�y kh�ng thể dung thứ, đồng với tội ngũ nghịch. T�-kheo ch� kinh kh�ng đẹp, tội cũng như vậy v� b�n cha mẹ ph�p th�n.

Hỏi: Hai t�-kheo đấu vật nhau th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Đọa.

Ch� giải: T�-kheo th�n thể cường tr�ng, đ�ng ra n�n d�ng sức mạnh nhẫn nhục si�ng năng tu tr� mới xứng l� bậc trượng phu dũng m�nh! Đ�u thể d�ng sức mạnh của th�n m� l�m việc n�y. Kẻ ấy đ� mất hết thể diện của tăng, lại khiến mọi người ch� tr�ch, n�n phạm tội n�y.

Hỏi: S�c sinh h�nh dục, t�-kheo t�nh cờ thấy được, khiến ch�ng rời nhau th� phạm tội g�?

Đ�p: Phạm tội Đọa.

Ch� giải: Trong bốn oai nghi, t�-kheo n�n lu�n nhiếp t�m phản chiếu, giữ g�n c�c căn để khi tiếp x�c với c�c cảnh nhiễm tịnh, t�m kh�ng chấp trước. Đ�y l� do t�m chạy theo cảnh xấu, n�n phạm tội n�y. Nếu như kẻ ấy khởi niệm m� mất th�n, c�n th�m phạm tội Tăng t�n. V� thế kh�ng thể kh�ng cẩn thận.

Hỏi: T�-kheo đắp y tiểu v�o tụ lạc, để y đại lại trong nội giới, c� được ph�p nhận sự c�ng dường của th� chủ kh�ng?

Đ�p: Được.

Ch� giải: V� sao?V� người h�nh đạo nhận vật c�ng dường, l�m ruộng ph�c cho mọi người. Ba y đều được gọi l� ph�c điền. V� vậy bất đắc dĩ, t�-kheo c� thiếu th� cũng kh�ng c� lỗi.

Hỏi: Trong m�a hạ, t�-kheo được ph�p nhận phẩm vật thuộc tăng kh�ng?

Đ�p: Nếu th� chủ c�ng dường những phẩm vật thuộc về tăng th� t�-kheo n�n ph�n chia ngay, kh�ng được cất giữ.

Ch� giải: Nếu giữ lại sẽ phạm hai lỗi: Một, tăng th�m l�ng tham, chướng ngại đạo nghiệp. Hai, chư tăng c� người đến v� đi, mất phần của tăng hiện tiền. Người chủ tr� cố l�m tr�i l� phạm tội, kh�ng biết nh�n quả. Như trong văn n�i: �Nếu t�-kheo một m�nh thụ hưởng sự c�ng dường của t�n th� th� kh�ng được�.

Hỏi: T�-kheo c� th�n quen với một gia đ�nh th� chủ. Gia đ�nh n�y muốn l�m Phật sự, n�n giao việc ấy cho t�-kheo. Sau đ� lại c� một t�-kheo kh�c đến t�-kheo n�y xin vật dụng. Nếu t�-kheo kh�c đ� nhận được, th� t�-kheo được th� chủ giao việc bị phạm tội g�?

Đ�p: Xem � nếu vị th� chủ đ� kh�ng th�ch th� t�-kheo kh�ng được lấy cho. Nếu cho th� t�-kheo phạm tội Đọa. Nếu th� chủ đồng �, th� t�-kheo được ph�p lấy cho t�-kheo kia.

Hỏi: Chim c�u, chim sẻ l�m tổ trong ch�a hay ph�ng tăng, m� t�-kheo ph� đi, hoặc lấp hang chuột, th� vị ấy phạm tội g�?

Đ�p: Nếu chim c�u, chim sẻ l�m tổ m� chưa c� con th� được ph�p đuổi ch�ng đi; c�n ch�ng c� con th� t�-kheo kh�ng được đuổi. Hang chuột chỉ c� một lỗ th� t�-kheo kh�ng được b�t; Nếu trong v� ngo�i hang th�ng nhau th� t�-kheo được ph�p b�t lỗ b�n trong.

Hỏi: T�-kheo được ph�p viết thư qua lại với thầy v� bạn đồng học kh�ng?

Đ�p: Nếu c�ng địa phương th� được, c�n ở nước kh�c th� kh�ng được.

Hỏi: Ph�p vua v� cha mẹ kh�ng cho người ấy xuất gia, nhưng người ấy vẫn xuất gia thụ giới, th� c� đắc giới kh�ng?

�p: Kh�ng!

Ch� giải: Theo luật th� phạm tội khinh, phạm Gi� giới, c�n kh�ng đắc giới, huống g� ph�p lệnh của vua nghi�m ngặt, lời dạy từ h�a của mẹ cha, m� kẻ ấy kh�ng nghe theo tức tr�i với lời Phật dạy, n�n kh�ng được. Hiếu thuận v�ng theo, ch�nh l� giới vậy. V� sao? Hiếu gọi l� giới, n�n người đời nay muốn cầu xuất gia, phải n�n chi�m nghiệm lời Phật dạy m� tự th�n phải cẩn thận.

Bấy giờ, Mục-kiền-li�n từ chỗ ngồi đứng dậy bạch Phật:

- Bạch đức Thế T�n! Con rất vui mừng khi được nghe Như Lai dạy T�-ni. Nhưng sau khi Như Lai diệt độ, ai c� thể thụ tr� T�-ni n�y?

Phật bảo Mục-kiền-li�n:

- Người n�o học tập v� tư duy T�-ni, n�n biết người đ� c� thể tu tập v� thụ tr� T�-ni n�y.

Phật lại bảo:

- Sau khi Ta diệt độ, nếu c� t�-kheo, t�-kheo ni n�o phỉ b�ng người thụ tr� T�-ni n�y, th� kẻ đ� l� bạn của ma, chẳng phải l� đệ tử của Ta. Bọn người n�y đời đời học đạo kh�ng th�nh, kh�ng thể vượt khỏi ba c�i. Nay Ta thương x�t c�c ch�ng sinh đ� m� n�i kinh n�y.

Nghe Đức Phật n�i xong, Mục-kiền-li�n v� c�ng vui mừng v� cung k�nh h�nh tr�.

Ch� giải: Hoan hỉ l� � tin nhận, tức c� chỗ l�nh hội ngộ nhập, dốc l�ng tin chắc kh�ng c�n nghi ngờ, n�n gọi l� hoan hỉ. Phụng l� tu�n theo. H�nh l� dốc l�ng thực h�nh, tức l� d�ng ph�p n�y để tự lợi v� lợi tha, lưu truyền khắp c�i trời v� nh�n gian, truyền khắp vi trần c�i nước. Lại kế tục phương xa từ vạn cổ, nối tiếp tuệ mạng đến ngh�n năm, khiến cho vĩnh viễn kh�ng c�ng, n�n gọi l� �tin thụ lưu th�ng�. C� người cho rằng kinh ghi: �C�c ph�p từ xưa đến nay, tướng thường tự vắng lặng�; kinh lại ghi: �Tu v� tướng ch�nh qu�n, tức chứng Bồ-đề�. Vậy d�ng năm trăm sự tướng n�y m� tu, th� h� kh�ng qu� rườm r� tỉ mỉ ư? Nếu n�i vậy th� mọi người kh�ng biết đức Thế T�n thuyết gi�o c� quyền c� thật. Trước ti�n Ng�i d�ng giới tướng t�-ni khai ph�t cho những người mới ph�t t�m, sau đ� d�ng ph�p Nhất thừa tối thượng th�u nhiếp họ trở về chỗ v� học. Bởi v� nhất t�m kh�ng chướng v� lượng, v� lượng kh�ng ngo�i nhất t�m. Nếu người sơ t�m kh�ng giữ luật nghi, bu�ng lung th� trở th�nh t� kiến. Cho đến t�m sau c�ng kh�ng đạt được thật tướng, th� nỗ lực tu h�nh, chung qui cũng l� ph�p hữu vi. Nhất định phải biết sự kh�ng thể vượt l�, l� kh�ng ngại sự, sự l� gồm tu, ho�n to�n kh�ng thi�n lệch, mới được gọi l� ch�nh qu�n.

Chớ mượn cớ b�n luận xằng bậy, l�m mờ mịt người đời sau, khiến cho m�nh sai, người kh�c cũng sai, lỗi ấy chẳng phải nhỏ vậy.

------------------------------------------------------

Căn cứ theo bản ch�nh th� c� ba trăm s�u mươi bảy c�u hỏi, bản Đan-ch�u-nhĩ^[19] giống bản n�y. Tuy nhi�n, bản đời Tống th� chỉ c� hai trăm hai mươi c�u hỏi, như vậy đ� thất lạc qu� nhiều. Nay lấy hai bản bổ sung cho nhau, nhưng cũng kh�ng đủ năm trăm c�u hỏi. Nay nghi bản dịch kh�ng đầy đủ, hoặc c� thể đề kinh n�u ước lược l� ba trăm, nhưng người ch�p nhầm số ba th�nh số năm vậy.

*****************

C� b�i kệ:

Vượt ph�m v�o th�nh, giới ng�i đầu,

Qu� trọng tu tr� ch� bền l�u

Vị cao tr� giới th�nh Tối thắng

Sơ t�m học giới vẫn lệch s�u.

Mục-li�n từ bi n�u c�u hỏi,

Ph�m phu x�t kĩ, ch� lời mầu

Mong người k�nh tin m�n giải tho�t

Tu nh�n, th�nh Phật ở mai sau.

-----------------------------------------------HẾT--------------------------------------------------

[1] Tội Kh� 棄: Tội Ba-la-di.

[2] Bốn đạo quả四道果: Tức bốn quả Thanh văn.

[3] Thất bộ x�七步蛇: Cg: Độc x�. Người bị rắn độc n�y cắn th� đi bảy bước sẽ chết.

[4] Trời Ba Mươi Ba三十三天: Tức c�i trời Đao-lợi.

[5] Quyết đoạn決斷: Tức tội Tăng t�n, một trong năm thi�n, bảy tụ giới của t�-kheo.

[6] Uất-đơn-việt欝單越: Tức l� Bắc c�u-l� ch�u.

[7] Tam sư三師: H�a thượng truyền giới (H�a thượng đ�n đầu), thầy Yết-ma v� thầy Gi�o thọ.

[8] Tứ t�y四隨 : Việc thuyết ph�p của Phật: Một, thuận theo sự ham muốn của ch�ng sinh. Hai, thuận theo căn cơ th�ch nghi của ch�ng sinh. Ba, thuận theo sự m� muội của ch�ng sinh m� đối trị. Bốn, thuận theo đệ nhất nghĩa.

[9] Tứ y四依 : Một l� hạnh tứ y, hai l� ph�p tứ y, ba l� nh�n tứ y, bốn l� thuyết tứ y.

[10] Mười ba việc十三事: Mười ba giới Tăng t�n.

[11]Phục kh�服氣: Thuật dưỡng sinh của Đạo gia, tức nhả kh� cũ trong th�n ra v� nạp kh� mới v�o.

[12] N� ho�n tăng泥洹僧: Y hạ, tức l� quần, v�y.

[13] Tăng-k�-chi僧祇支(S: Saṃkakṣikā): �o l�t phủ vai, che hai n�ch, một trong năm y của t�-kheo.

[14] Giới một ng�y 一日戒: B�t quan trai giới.

[15] S�u vật六物: Ba y thượng, trung, hạ, b�t, tọa cụ v� dụng cụ lọc nước.

[16] Tội ngũ nghịch五逆罪: Giết cha, giết mẹ, giết a-la-h�n, l�m th�n Phật chảy m�u v� ph� yết-ma chuyển ph�p lu�n tăng.

[17] Thập �c十惡: Mười tội nặng do th�n, khẩu, � g�y ra. Th�n g�y ra ba tội �c: 1. Giết hại sanh vật; 2. Trộm cướp; 3. T� d�m. Khẩu g�y ra bốn tội �c: 4. N�i dối; 5. N�i lời hoa mỹ; 6. N�i hai lưỡi, đ�m thọc; 7. N�i điều �c độc. � g�y ra ba tội �c: 8. Tham lam; 9. Giận hờn; 10. Si m�.

[18] C�u n�y, trong Phật thuyết Mục-li�n ngũ b�ch vấn giới luật trung khinh trọng sự kinh th�ch ghi: �T�-kheo thấy cư sĩ phạm tội khinh hoặc trọng trong năm giới, lẽ ra phải dạy họ s�m hối thọ tr�, nhưng lại cố � khiến người phạm giới trọng hoặc phạm giới rượu, th� c� được kh�ng? Đ�p: Kh�ng được, v� kh�ng c� l� n�o dạy người phạm tội nặng?�. C�n trong Phật thuyết Mục-li�n vấn giới luật trung ngũ b�ch khinh trọng sự kinh lược giải ghi: �C�u hỏi n�y lẽ ra n�n xếp v�o phẩm Tạp sự chứ kh�ng n�n đưa v�o phẩm n�y. N�n biết, c�c nh� phi�n dịch đặt nhầm�.

[19]Đan-ch�u-nhĩ 丹珠爾: Tạp tạng, c�n gọi l� Ph� tạng hay Tục bộ. Một trong hai tạng của Đại tạng kinh T�y Tạng.

�

�↑

�