PHẬT N�I KINH BẢN KHỞI TH�I TỬ HIỆN ĐIỀM L�NH 2Q

�

佛山* Buddha Mountain * Ph�̣t Sơn

Calgary Alberta Canada

[中文|�ENGLISH]

S�́ 0185� 2 Quy�̉n � | Quy�̉n Thượng | Quy�̉n Hạ | ��

S�́ 0185

PHẬT N�I KINH BẢN KHỞI TH�I TỬ HIỆN ĐIỀM L�NH

H�n dịch:Đời Ng�, Ưu-b�-tắc Chi Khi�m, người nước Nguyệt chi

Việt dịch:�Linh-Sơn Ph�p Bảo Đại Tạng Kinh

QUYỂN THƯỢNG

�� Đức Phật dạy:

�� -Ta nhớ thuở xa xưa trải qua v� số kiếp, khi c�n l� ph�m phu mới cầu Phật đạo cho đến nay, t�y theo nghiệp thọ th�n lu�n hồi trong năm nẻo, th�n n�y bị mất đi lại thọ th�n kh�c, sinh tử v� lượng. Th� như tất cả cỏ c�y trong đất trời được chặt hết l�m thẻ đếm để t�nh th�n Ta cũng kh�ng thể t�nh hết được. Lấy thời điểm khởi đầu đến thời điểm kết th�c của thế giới, gọi đ� l� một kiếp, th� kiếp số thọ th�n của Ta so với sự th�nh hoại của thế giới nhiều kh�ng t�nh kể.

�� Cho n�n x�t thương thế gian tham đắm triền mi�n n�n bị nhận ch�m trong biển �i dục. Ta một m�nh đi ngược d�ng trầm lu�n ấy v� tự nỗ lực để vượt qua. Thế n�n Ta đời đời tinh cần gian khổ kh�ng lấy đ� l�m lao nhọc, t�m thanh thản, ưa cảnh tịch tĩnh, v� dục, v� vi, bố th� qu�n m�nh, ch� th�nh giữ giới, nhẫn nhục khi�m cung, dũng m�nh tinh tấn, nhất t�m tư duy, học tập tr� tuệ bậc Th�nh. Ta sống nh�n �i với mọi lo�i, x�t thương người ngh�o c�ng nguy khốn, chăm s�c, an ủi, nu�i dưỡng ch�ng sinh, cứu gi�p người khổ, thừa sự chư Phật, Bậc Gi�c Ngộ Ch�nh Ch�n, t�ch lũy c�ng đức, kh�ng thể nhớ hết.

�� Cũng v�o thuở xa xưa ấy, l�c Phật Đăng Quang ra đời, c� bậc Th�nh vương hiệu l� Chế Thắng trị v� Đại quốc B�t-ma, d�n đ�ng sống l�u vui vẻ, thi�n hạ th�i b�nh. Khi ấy Ta l�m Bồ-t�t t�n Nho Đồng, thuở nhỏ th�ng minh mẫn tiệp, ch� nguyện rộng lớn v� c�ng, ẩn cư nơi n�i đầm, h�nh thiền giữ đạo. Bồ-t�t nghe c� Đức Phật ra đời, trong t�m v� c�ng hoan hỷ, ng�i kho�c �o da nai muốn trở về nước. Tr�n đường đi ngang một c�i g�, trong g� ấy c� năm trăm vị đạo sĩ, Bồ-t�t gh� lại đ�, suốt ng�y th�u đ�m c�ng c�c đạo sĩ luận đạo n�i nghĩa, thầy tr� đều vui vẻ. Đến l�c Bồ-t�t sắp lến đường, năm trăm đạo sĩ ấy mỗi vị tiễn ng�i một đồng tiền bạc, Bồ-t�t nhận tiền ra đi.

�� Bồ-t�t đi v�o kinh th�nh, thấy d�n ch�ng ai cũng h�n hoan qua lại, đường s� bằng phẳng, rưới qu�t x�ng hương, Bồ-t�t liền hỏi người đi đường:

�� -Ở đ�y c� việc g� thế?

�� Người đi đường đ�p:

�� -H�m nay Đức Phật sẽ v�o kinh th�nh.

�� Bồ-t�t v� c�ng hoan hỷ, ng�i rất mừng nghĩ rằng: �H�m nay được gặp Phật, ta sẽ xin điều ta nguyện ước�.

�� Bồ-t�t vừa n�i xong gi�y l�t th� c� c� g�i Vương gia đi ngang, t�n C�-di. C� g�i �m chiếc b�nh cầm bảy c�nh hoa sen xanh. �� Bồ-t�t đuổi theo gọi c� g�i:

�� -Chị ơi dừng lại! T�i xin gởi một trăm đồng tiền bạc, chị nhượng lại cho t�i mấy c�nh hoa.

�� C� g�i đ�p:

�� -Đức Phật sắp v�o th�nh, đức vua đ� trai giới, tắm gội sạch sẽ để d�ng hoa l�n Đức Phật, ta kh�ng thể đưa hoa cho �ng được.

�� Bồ-t�t năn nỉ:

�� -Xin chị h�y nhận lời.

�� -Hai trăm hay ba trăm t�i cũng kh�ng nhận.

�� Bồ-t�t dốc hết năm trăm đồng tiền bạc trong t�i đưa hết cho c� g�i. C�-di suy nghĩ: �Hoa n�y chỉ đ�ng gi� v�i đồng, thế m� �ng đưa đến năm trăm đồng�. V� tham những đồng tiền qu�, n�n c� g�i đưa cho Bồ-t�t năm c�nh hoa, c� c�n giữ lại hai c�nh. L�c quay đi, c� g�i sinh t�m nghi ngờ: �Vị đạo sĩ n�y l� ai m� d�ng da nai l�m �o che th�n, lại kh�ng tiếc tiền bạc qu� gi�, được c� năm c�nh hoa m� �ng ta lại vui mừng v� c�ng�. C� g�i vội đi theo gọi:

�� -N�y �ng, h�y n�i thật cho ta biết. Nếu kh�ng, �ng kh�ng được lẫy hoa n�y mang đi.

�� Bồ-t�t n�i:

�� -Hoa n�y t�i mua hết năm trăm đồng, ch�ng ta đ� thỏa thuận bằng l�ng rồi, sao b�y giờ c� lại muốn lấy lại?

�� C� g�i n�i:

�� -Ta l� người thuộc d�ng vua ch�a, c� quyền lấy lại hoa của �ng.

�� Bồ-t�t buộc l�ng phải n�i:

�� -T�i muốn d�ng hoa l�n Đức Phật để cầu được toại nguyện.

�� C�-di n�i:

�� -Hay thay! Ta muốn đời sau thường được l�m vợ �ng, cho d� xấu đẹp g� cũng kh�ng rời nhau. Ta nguyện ch� t�m, xin Phật chứng tri cho. Nay ta th�n nữ yếu đuối kh�ng thể đến đ� được, xin gởi �ng hai c�nh hoa d�ng l�n Đức Phật.

�� Bồ-t�t nhận lời, gi�y l�t th� Đức Phật đến. Vua quan, d�n ch�ng cả nước đều ra ngh�nh đ�n đảnh lễ, mỗi người đều tung hoa thơm c�ng dường, hoa rơi xuống đất. Bồ-t�t thấy Phật ph�a trước cũng tung năm c�nh hoa l�n, những đ�a hoa ấy dừng lại tr�n kh�ng trung, ngay tr�n Đức Phật, giống như hoa trồng kh�ng rơi xuống đất. Sau đ� Bồ-t�t lại tung hai c�nh hoa C�-di gởi c�ng, hai c�nh hoa ấy lại đứng tr�n hai vai Đức Phật. Đức Phật hiểu � ch� th�nh của Bồ-t�t, ca ngợi:

�� -�ng ở trong v� số kiếp, sở học thanh tịnh, h�ng phục t�m, hy sinh mạng, xả dục, giữ Kh�ng, kh�ng khởi kh�ng diệt, l�ng Từ v� lượng, hạnh nguyện t�ch đức, nay mới được như thế. V� vậy, Ta thọ k� cho �ng: �Từ đ�y về sau ch�n mươi mốt kiếp, đến hiền kiếp �ng sẽ l�m Phật hiệu Th�ch-ca Văn.�

�� Bồ-t�t đ� được thọ k�, th�ng suốt c�c nghi hoặc, đ�nh chỉ vọng động, vọng tưởng dứt trừ v�o định tịch tĩnh, chứng đắc v� sinh ph�p nhẫn thanh tịnh. Ngay l�c ấy Bồ-t�t cử động nhẹ nh�ng, th�n bay l�n hư kh�ng, c�ch đất khoảng bảy nhận rồi từ tr�n kh�ng hạ xuống đảnh lễ dưới ch�n Đức Phật. Bồ-t�t thấy đất ẩm ướt, ng�i cởi �o da nai để phủ l�n chỗ đất ướt, nhưng �o kh�ng đủ phủ k�n chỗ đất b�n. Bồ-t�t lại trải t�c tr�n đất v� thỉnh Đức Phật giẫm l�n đi qua. Đức Phật ngợi khen.

�� -�ng tinh tấn dũng m�nh, về sau sẽ được l�m Phật, khi đ� đang v�o đời đủ năm thứ � trược, �ng sẽ cứu độ khắp cả trời người, kh�ng lấy l�m kh� khăn, chắc chắn cũng như Ta vậy.

�� Bồ-t�t phụng sự Đức Phật Đăng Quang cho đến l�c Ng�i nhập Niết-b�n. Bồ-t�t lu�n phụng tr� giới luật v� ủng hộ Phật ph�p, đến khi mạng chung liền sinh l�n tầng trời thứ nhất l�m Tứ Thi�n vương. Thọ mạng c�i trời hết, Bồ-t�t sinh xuống nh�n gian l�m Chuyển lu�n th�nh vương, bảy b�u tự nhi�n đến, như:

�� 1. B�nh xe v�ng b�u.

�� 2. Ngọc thần b�u.

�� 3. Ngựa m�u xanh biếc b�u, c� bờm d�i đeo hạt ngọc.

�� 4. Voi trắng b�u đu�i d�i đeo ngọc.

�� 5. Ngọc nữ b�u.

�� 6. Hiền gi�m b�u.

�� 7. Th�nh đạo b�u.

�� Th�nh vương sống đến t�m vạn bốn ng�n năm, khi mạng chung liền sinh l�n tầng trời thứ hai l� Đao-lợi l�m trời Đế Th�ch, thọ mạng hết lại thăng l�n tầng trời thứ bảy l� Phạm thi�n l�m Phạm thi�n vương. Như thế l�n th� l�m vua trời, xuống th� l�m ch�a c�c bậc Th�nh, mỗi v�ng ba mươi s�u lần, cuối c�ng trở lại ban đầu, đ�ng thời biến h�a, t�y thời m� hiện hoặc l�m Th�nh đế, hoặc l�m l�nh đạo giới học thức; quốc sư, đạo sĩ h�a hiện ở đ� nhiều kh�ng thể xưng kể.

�� Bồ-t�t trong ch�n mươi mốt kiếp, tu h�nh đạo đức, học theo hạnh Phật vượt qua Thập địa, tại Nhất sinh bổ xứ, lại được sinh l�n c�i trời thứ tư Đ�u-suất, l�m thầy của chư Thi�n. C�ng th�nh ch� tựu, tr� thần v� lượng đến khi đ�ng thời, hạ sinh th�nh Phật. Bồ-t�t hiện sinh v�o nước Ca-duy-la-vệ, phụ vương t�n Bạch Tịnh, th�ng tuệ nh�n đức v� phu nh�n t�n l� Diệu Tiết Nghĩa, thuần hậu thanh cao.

�� Nước Ca-duy-la-vệ l� trung t�m của ba ng�n nhật nguyệt v� một vạn hai ng�n thế giới. Oai thần Đức Phật v� c�ng cao tột, kh�ng thể sinh ra nơi v�ng bi�n địa nhiều t� vạy, cho n�n ở trung t�m h�a độ khắp mười phương. Chư Phật qu� khứ đều ra đời nơi đ�y.

�� Khi Bồ-t�t gi�ng trần, cỡi voi trắng sinh v�o thai mẹ. Nh�n l�c Mẫu hậu đang ngủ mộng thấy voi trắng v�o b�n h�ng phải của b�, phu nh�n giật m�nh tĩnh mộng, cảm thấy trong người kh�c lạ. Nh� vua triệu tập c�c nh� tướng số đến để hỏi xem giấc mộng đ�.

Thầy tướng t�u:

�� -Đ�y l� người m� mu�n đạo đức đều quay về, thế gian sẽ nhờ �n phước của người n�y. Chắc chắn l� phu nh�n mang thai một vị Th�nh.

�� Bồ-t�t tại thai vẫn trong sạch kh�ng nhơ nhớp. Khi ấy vua quan v� quần thần c�c tiểu quốc nghe tin phu nh�n đại vương c� thai đều đến ch�c mừng. Bồ-t�t ở trong thai mẹ thấy mọi người b�n ngo�i lễ b�i, như tr�ng thấy qua một m�ng lưới mờ. Trong b�ng lưới mờ đ�, Ng�i lấy tay ngăn lại, � Ng�i l� muốn kh�ng l�m phiền họ.

�� Từ khi phu nh�n mang thai, trời d�ng thực phẩm mỗi ng�y tự đến, phu nh�n hưởng thọ thực phẩm ấy m� kh�ng biết từ đ�u. B� kh�ng d�ng thức ăn của ho�ng gia v� cảm thấy đắng hoặc cay.

�� Đến ng�y m�ng t�m th�ng tư, khi sao mai vừa mọc, Th�i tử sinh ra từ h�ng phải của phu nh�n. Th�i tử sinh ra liền đi bảy bước, đưa tay phải l�n v� n�i:

�� -Tr�n trời, dưới đất chỉ c� ta l� t�n qu�. Ba c�i đều khổ đau, c� g� vui đ�u?

�� Ngay l�c Th�i tử đản sinh, đất trời chuyển động, ho�ng cung đều s�ng rực rỡ. Trời, Thần, Phạm, Th�ch đều đến đứng hầu trong hư kh�ng. Tứ Thi�n vương tiếp đỡ Th�i tử l�n chiếc ghế v�ng, d�ng nước hương trời n�ng tắm Th�i tử. Th�n Th�i tử m�u ho�ng kim, c� ba mươi hai tướng quang minh ch�i khắp, tr�n đến hai mươi t�m tầng trời, dưới đến mười t�m c�i địa ngục v� cho đến tận c�ng cảnh giới Phật, nơi n�o cũng s�ng ngời suốt cả ng�y đ�m. L�c đ� trời gi�ng ba mươi hai điềm l�nh:

�� 1. Đất chấn động mạnh, g� nổng đều bằng phẳng.

�� 2. C�c nẻo đường tự sạch sẽ, ai cũng ngửi thấy m�i hương.

�� 3. C�y kh� c�c c�i nước đều sinh l� trổ hoa.

�� 4. Trong vườn tự nhi�n sinh quả ngọt lạ kỳ.

�� 5. Lục địa sinh hoa sen to bằng b�nh xe.

�� 6. Kho t�ng trong l�ng đất đều tự lộ b�y.

�� 7. Vật b�u trong kho t�ng đều tỏa s�ng.

�� 8. Y phục được sắp sẵn trong rương, khi mặc tự n� m�ng l�n gi�.

�� 9. Trăm s�ng, ng�n vạn suối đều lắng trong.

�� 10. Trời quang m�y tạnh v� trong s�ng.

�� 11. Trời l�m bốn ph�a mưa bụi đẩm hương.

�� 12. Ngọc thần Minh nguyệt treo ở điện, nh�.

�� 13. Những ngọn đuốc trong cung kh�ng d�ng nữa.

�� 14. Mặt trời, mặt trăng v� c�c ng�i sao đều kh�ng vận h�nh.

�� 15. Ng�i sao Phỉ xuất hiện xuống hầu Th�i tử đản sinh.

�� 16. Bảo c�i của trời Phạm thi�n phủ k�n tr�n cung.

�� 17. Chư thần t�m phương đem d�ng ngọc b�u.

�� 18. Trăm vị thức ăn c�i trời tự nhi�n ở trước mặt.

�� 19. H�ng vạn hủ b�u treo đầy nước cam lộ.

�� 20. Thi�n thần đem xe trang tr� bằng bảy b�u đến.

�� 21. Năm trăm con voi trắng tự nhi�n giăng h�ng trước điện.

�� 22. Năm trăm con sư tử trắng từ n�i Tuyết xuống đứng th�nh h�ng nơi cổng th�nh.

�� 23. Thể nữ của chư Thi�n hiện ra mang những kỹ nhạc tr�n vai.

�� 24. C�c nữ Long vương bao quanh cung điện.

�� 25. H�ng vạn ngọc nữ c�i trời cầm c�y phất trần l�ng c�ng đứng tr�n tường nơi cung Th�i tử.

�� 26. Thể nữ c�c c�i trời �m b�nh v�ng đựng đầy nước thơm đứng hầu th�nh h�ng tr�n kh�ng trung.

�� 27. Nhạc trời đồng thời trổi vang dậy.

�� 28. Tất cả địa ngục đều ngưng thống khổ.

�� 29. Tr�ng độc ẩn n�p, chim l�nh bay lượn, h�t ca.

�� 30. Những ngư phủ v� thợ săn �c độc o�n th� c�ng l�c đều khởi Từ t�m.

�� 31. Tất cả phụ nữ trong nước c� thai đều sinh con trai. Trăm thứ bệnh tật như: đui, điếc, c�m, ngọng, ghẻ ch�c..., thảy đều khỏi hẳn.

�� 32. Thần c�y hiện th�n người c�i đầu đảnh lễ đứng hầu.

�� L�c ấy c�c d�n quốc đều d�ng những �m thanh tốt đẹp nhất để ca tụng những việc chưa từng c� n�y. Phu nh�n liền bọc Th�i tử bằng chiếc �o bằng tơ trắng mịn, trao cho nhũ mẫu bảo dưỡng. Th�i tử được đặt t�n l� Tất-đạt. Nh� vua bảo phu nh�n:

�� -Đứa b� thật phi ph�m, ở nước ta c� bậc đạo nh�n t�n A-di, đ� hơn trăm tuổi, kỳ cựu nhiều sự hiểu biết, th�ng hiểu về tướng ph�p. B�y giờ ch�ng ta c�ng đến đ� xem tướng Th�i tử thế n�o?

�� Phu nh�n thưa:

�� -Rất tốt!

�� Nh� vua ra lệnh lấy xe voi trắng, trang bị đầy đủ kỹ nhạc để đi đến chỗ đạo nh�n. Nh� vua đem ban tặng �o v�ng, bạc nhưng đạo sĩ kh�ng nhận.

�� Đạo sĩ cởi �o trong của Th�i tử để xem tướng, thấy Th�i tử c� ba mươi hai tướng: To�n th�n sắc v�ng, tr�n đảnh c� nhục kế, t�c m�u xanh biếc, giữa l�ng m�y chiếu �nh s�ng trắng, nơi cổ ph�t �nh s�ng như mặt trời, mắt m�u xanh biếc l�c n�o cũng rạng ngời, trong miệng c� bốn mươi chiếc răng, răng trắng đều, bằng, m� vu�ng, h�m rộng, lưỡi d�i, ngực đầy như ức sư tử, th�n ngay thẳng, c�nh tay v� đốt tay d�i, g�t ch�n đầy đặn, l�ng b�n ch�n bằng b�n tay trong ngo�i đầy đặn, c� m�ng lưới mỏng giữa kẻ tay, dưới b�n ch�n c� tướng b�nh xe ng�n căm, tướng m� �m t�ng, bụng như bụng nai, c�c khớp xương m�c nhau như d�y x�ch, l�ng xoay về ph�a hữu, mỗi lỗ ch�n l�ng c� một sợi l�ng, da mịn m�ng kh�ng d�nh bụi v� nước, ngực c� chữ Vạn.

�� Đạo sĩ A-di thấy như vậy c�ng th�m cảm x�c, rơi lệ nghẹn ng�o kh�ng n�i n�n lời. Vua c�ng phu nh�n sợ h�i, chắp tay cung k�nh hỏi:

�� -Th�i tử c� điều chi chẳng l�nh chăng? Xin đạo sĩ cho ch�ng t�i biết.

�� Đạo sĩ xua tay đ�p:

�� -Tốt! Kh�ng c� g� bất lợi cả. Xin ch�c mừng đại vương sinh được đấng thần nh�n n�y. T�i h�m qua đất trời chuyển động mạnh, ch�nh l� c� sự kiện n�y. Tướng ph�p cho rằng: L�m vua sinh con c� ba mươi hai tướng đại nh�n th� đại nh�n sẽ l� Chuyển lu�n th�nh vương, l�m vua khắp thi�n hạ, bảy b�u tự đến, c� thể bay đi, kh�ng sử dụng binh kh�, tự nhi�n đất nước th�i b�nh. Nếu vị đại nh�n n�y kh�ng th�ch sống ở đời, bỏ nh� đi tầm đạo, sẽ được l�m Phật độ tho�t mu�n lo�i. T�i x�t xa cho m�nh tuổi gi� xế b�ng, kh�ng c�n sống l�u ở đời để thấy được Phật v� nghe gi�o ph�p của Ng�i, cho n�n t�i buồn.

�� Vua Tịnh Phạn hiểu r� hơn về tướng đặc th� của Th�i tử. V� thế Ng�i cho x�y ba cung điện, mỗi cung ở vị tr� kh�c nhau. M�a mưa th� ở cung; m�a thu, m�a n�ng th� ở cung m�t, m�a lạnh th� ở cung ấm. Nh� vua cho tuyển năm trăm kỹ nữ, chọn những người c�n đối, xinh đẹp, kh�ng mập kh�ng gầy, kh�ng cao kh�ng thấp, kh�ng trắng kh�ng đen, c� t�i năng kh�o l�o tinh xảo. Mỗi người kỹ nữ như vậy đều d�ng ngọc b�u m�u trắng l�m chuỗi đeo th�n. Cứ một trăm người l� một phi�n t�c trực. Trước mỗi cung điện c� trồng những c�y ăn quả ngọt, giữa h�ng c�y c� hồ tắm, trong hồ c� kỳ hoa dạ thảo v� những lo�i chim lạ c� đến v�i ng�n loại để t� điểm th�m vẻ đẹp l�m vui l�ng Th�i tử, khiến ng�i qu�n đi � ch� muốn học đạo. Những bức tường ở cung điện rất ki�n cố, tiếng mở cửa hay đ�ng đều vang đến bốn mươi dặm.

�� Ng�y sinh của Th�i tử, thị nữ trong vương gia cũng sinh con trai. Chuồng ngựa sinh ngựa c�u trắng v� d� con l�ng v�ng. Người giữ ngựa t�n Xa-nặc, c�n ngựa t�n Kiền-trắc. Sau n�y, vua cha thường ra lệnh Xa-nặc theo hầu Th�i tử v� ngựa trắng k�o xe. Th�i tử sinh ra được bảy ng�y th� mẫu hậu qua đời. Do nhờ c�ng lao phước đức sinh ra bậc thầy của trời, người n�n ho�ng hậu được sinh l�n trời Đao-lợi hưởng thọ tự nhi�n. Bồ-t�t vốn biết �n đức t�nh của mẫu hậu, kh�ng chịu nhận sự lễ k�nh của ng�i, n�n nh�n biết mẫu hậu sắp mạng chung, ng�i mới thị hiện đản sinh.

�� Đến l�c Th�i tử l�n bảy tuổi, muốn học s�ch, ng�i ngồi l�n xe d� đến nh� thầy dạy học. V� c�ch Th�nh hiền đ� l�u n�n s�ch thiếu mất hai chữ. Th�i tử đem đến hỏi thầy, thầy kh�ng đ�p được lại tr�nh b�y ngược lại ch� kh� của Ng�i.

�� Đến năm l�n mười tuổi, t�i năng tuyệt vời Th�i tử c�ng lộ r�. Th�i tử c� hai anh em con �ng b�c: Người anh t�n Điều-đạt, người em t�n Nan-đ�. Điều-đạt tuy c� t�i năng cao, tự nhi�n kh� lường m� tự ki�u, thường �m l�ng ganh tỵ. �ng ta mời Th�i tử ra chơi bắn cung sau vườn, d�ng trống sắt l�m đ�ch. Mọi người c�ng k�o d�y cung nhắm v�o trống. Th�i tử chỉ bắn một ph�t, mũi t�n tr�ng xuy�n qua trống. Hai người kia kh�ng được như vậy, họ lấy l�m xấu hổ.

�� Sau đ� họ lại xin đấu v� trước sự chứng kiến của nh� vua, nếu người n�o thua cuộc sẽ bị xối nước. Th�i tử nh�n từ, mặc dầu đ� thắng hai anh em nhưng ng�i kh�ng muốn l�m họ đau đớn.

�� Về sau, hai anh em Điều-đạt lại xin đấu sức. Đầu ti�n, Nan-đ� nắm v�i con voi l�i ra s�n. Điều-đạt mạnh hơn, k�o voi lại. Th�i tử mỉm cười, chậm r�i tiến đến trước nắm con voi giơ l�n v� n�m ra ngo�i tường nhưng voi kh�ng bị thương tổn g� cả. Do đ� hai anh em Điều-đạt mới biết họ kh�ng bằng Th�i tử được. Vua cha v� quần thần chung quanh c�ng biết t�i năng Th�i tử thật phi thường.

�� Đến năm mười bốn tuổi, Th�i tử xin vua cha đi dạo ngo�i th�nh, v� ng�i mu�n xem sự sinh hoạt của mọi người. Nh� vua ra lệnh b� quan hộ tống hai b�n v� dẫn đường Th�i tử.

�� Th�i tử vừa đi ra cửa th�nh ph�a Đ�ng, Thi�n đế h�a l�m người bệnh th�n gầy bụng lớn, đứng dựa v�o tường thở kh� kh�. Th�i tử hỏi:

�� -Đ�y l� người g�?

�� Người hầu cận đ�p:

�� -Đ� l� một người bệnh.

�� -Bệnh l� g�?

�� -Người bệnh thường l� do phong h�n, hoặc n�ng hoặc lạnh. Người n�y do ăn uống kh�ng điều độ, thức v� ngủ v� chừng cho n�n bị bệnh n�y.

�� Th�i tử n�i:

�� -Thật l� khổ! Ta ở nơi gi�u sang ph� qu�, ăn uống kho�i khẩu cũng c� khi kh�ng c� điều độ, bệnh tật sẽ đến đ�u c� kh�c g� người n�y!

�� Th�i tử cho xe quay trở lại ho�ng cung, nghĩ thương nh�n sinh đều chịu tai họa n�y, đ�u phải người gi�u c�, thế m� tho�t khỏi được! Th�i tử lo �u chẳng buồn ăn uống, suy nghĩ phải l�m thế n�o cho ch�ng sinh được khỏi bệnh tật.

�� Vua hỏi người hầu cận:

�� -Th�i tử đi ra ngo�i c� được vui chăng?

�� Người hầu thưa:

�� -Th�i tử gặp người bệnh, do đ� m� ng�i kh�ng vui.

�� Vua cha cho tăng th�m năm trăm kỹ nữ, ng�y đ�m b�y đủ cuộc vui chơi. L�ng vua lo lắng buồn rầu v� sợ Th�i tử đi học đạo.

Thời gian sau Th�i tử lại t�u phụ vương:

�� -Con g� b� ở trong cung đ� l�u ng�y, muốn đi ra ngo�i dạo xem.

�� Vua cha bằng l�ng v� hạ lệnh trong nước:

�� -Th�i tử sẽ đi ra ngo�i ho�ng cung, d�n ch�ng chớ để những sự người tật bệnh hay bất cứ những vật nhơ bẩn ở hai b�n đường.

Th�i tử l�n xe đi ra cửa th�nh ph�a Nam. Thi�n đế lại h�a l�m người gi�, đầu bạc, lưng c�ng, phải chống gậy đi kh�ng vững. Th�i tử hỏi:

�� -Người n�y l�m sao vậy?

�� Người hầu cận trả lời:

�� -Một người gi�.

�� -Người gi� l� thế n�o?

�� -Người gi� l� tuổi cao, cơ thể cằn cỗi, h�nh d�ng suy yếu v� biến đổi, ăn uống kh� ti�u, kh� lực hư hao, đứng ngồi kh� khăn, mạng sống chẳng c�n bao l�u. Đ� gọi l� người gi�.

�� Th�i tử than:

�� -C� g� vui đ�u! Ng�y th�ng xoay vần, thời gian biến dịch, năm th�ng đổi dời. Vạn vật sinh ra trong m�a xu�n, đến m�a thu, m�a đ�ng th� kh� h�o, sự gi� nua đến như điện chớp, th�n n�y lấy g� nương tựa?

�� Th�i tử quay xe trở về, thương x�t đời người khỏe mạnh chẳng bao l�u, phải gi� phải bệnh, nỗi đau kh� chịu. Ta kh�ng thể sống l�u ở đời để chịu đựng nỗi khổ n�y!

�� Ng�i lại lo lắng kh�ng ăn. Vua cha �n hận đ� để Th�i tử đi ra ngo�i. Ng�i lại tăng th�m năm trăm kỹ nữ để gi�p vui cho Th�i tử.

Thời gian sau Th�i tử lại muốn đi dạo xem. Vua cha n�i:

�� -Mỗi lần con đi dạo xem đều trở về kh�ng vui vẻ, chỉ c� buồn b� ưu tư, lại muốn đi ra ngo�i l�m g�?

�� Th�i tử thưa:

�� -Chỉ v� con nghĩ đến những nỗi khổ kia m� th�i.

�� Sau thời gian kh� l�u, nh� vua hạ lệnh trong nước:

�� -Th�i tử sắp đi dạo xem, d�n ch�ng chớ để người gi�, bệnh hoặc c�c vật kh�ng sạch sẽ ở hai b�n đường.

�� Th�i tử l�n xe đi ra cửa th�nh ph�a T�y. Thi�n đế lại h�a l�m người chết, nam nữ trong gia đ�nh cầm phướn đi theo xe k�u la kh�c l�c tiễn đưa. Th�i tử hỏi:

�� -Người n�y l�m sao vậy?

�� Người hầu cận thưa:

�� -Đ� l� một người chết.

�� -Chết l� như thế n�o?

�� -Chết nghĩa l� chấm dứt. Tuổi thọ c� d�i ngắn, một khi phước hết th� mạng chung, hết thở, hồn đi, h�nh h�i ti�u t�n, gọi đ� l� chết. Lo�i người v� vạn vật đều c�ng giống nhau, kh�ng c� sự sinh n�o m� kh�ng tử!

�� Th�i tử than:

�� -Chết thật thống khổ! Tinh thần đau đớn kịch liệt. Sinh ra th� phải chịu khổ về gi�, bệnh, chết n�y. Đ�u phải đợi đến l�c ch�n muồi m� bất ngờ k�o đến, chẳng phải khổ sao? Ta thấy người chết h�nh thể tan r�, biến hoại m� thần thức vẫn c�n, t�y theo nghiệp thiện �c họa phước tự t�m đến, gi�u sang cũng v� thường, th�n n�y l� c�i th�nh nguy hiểm. Thế cho n�n bậc Th�nh nh�n thường cho th�n n�y l� tai họa m� người ngu cố giữ, đến chết vẫn chưa nh�m ch�n. Ta kh�ng thể để sự chết dẫn đến sự thọ sinh trong năm đường, nhọc nhằn tinh thần của ta.

�� Th�i tử quay xe trở về ho�ng cung, thương x�t ch�ng sinh chịu ba nỗi khổ n�y, buồn kh�ng ăn uống. Vua cha c�ng th�m lo lắng, n�i:

�� -Những điều con tr�ng thấy trong nước, đ� l� l� đương nhi�n của con người v� vạn hữu. Con lo xa l�m g� để chuốc khổ nhọc.

�� Nh� vua lại tăng th�m năm trăm kỹ nữ để l�m vui Th�i tử.

�� Đến năm Th�i tử mười bảy tuổi, nh� vua l�m lễ nạp phi cho Th�i tử. Vua cho tuyển chọn mấy ng�n c� g�i xinh đẹp trong nước, nhưng Th�i tử chưa vừa � ai. Cuối c�ng c� một c� g�i t�n C�-di đoan trang, xinh đẹp nhất trong thi�n hạ. N�ng c� t�i nghệ, hiền thục hơn người, lễ nghĩa đầy đủ. Đ� l� c� g�i b�n hoa kiếp trước vậy.

�� C� g�i tuy được Th�i tử cưới l�m vợ nhưng đ� l�u m� ng�i vẫn kh�ng gần gũi với vợ. Người vợ mu�n gần gũi th� Th�i tử n�i:

�� -H�y đem c�c hoa đẹp đặt ch�nh giữa ta v� n�ng, c�ng nhau nh�n ch�ng. Th� như vậy tốt hơn.

�� C�-di đặt đầy đủ hoa đẹp, lại muốn gần gũi Th�i tử, Th�i tử n�i:

�� -Ta kh�ng nhận hoa c� chất ướt l�m dơ giường chiếu.

�� Thời gian sau Th�i tử lại n�i:

�� -Đem tấm thảm trắng tốt đặt giữa ta v� n�ng, hai người c�ng quan s�t cũng tốt chứ sao.

�� C�-di đem tấm thảm đến v� lại c� � muốn gần gũi. Th�i tử n�i:

�� -Ta kh�ng chấp nhận n�ng c� sự nhơ bẩn, v� n� sẽ l�m nhớp cả tấm thảm n�y.

�� Người vợ v� thế kh�ng d�m gần. Những người thị nữ chung quanh c� � nghi ngờ, rằng Th�i tử kh�ng c� nam t�nh. Th�i tử lấy tay chỉ v�o bụng người vợ, n�i:

�� -S�u năm sau, l�c đ� n�ng sẽ sinh con trai.

�� C�-di bắt đầu c� thai.

�� Một h�m Th�i tử xin vua cha cho đi dạo xem. Ng�i đi ra cửa th�nh ph�a Bắc. Thi�n đế lại h�a l�m Sa-m�n mặc ph�p phục, �m b�nh b�t, nh�n xuống đất m� đi. Th�i tử hỏi:

�� -Đ�y l� người g�?

�� Người hầu cận t�u:

�� -Đ� l� vị Sa-m�n.

�� -Thế n�o gọi l� Sa-m�n?

�� -T�i nghe rằng: Người h�nh đạo Sa-m�n từ gi� gia đ�nh, vợ con, dứt bỏ �i dục, đoạn tuyệt lục t�nh, giữ giới v� vi; đạo đ� thanh tịnh, người đạt được nhất t�m th� mọi điều t� diệt hết. Đạo nhất t�m nghĩa l� quả vị La-h�n. Người đắc quả La-h�n đ� l� bậc Ch�n nh�n vậy. Người n�y kh�ng bị thanh sắc l�m nhiễm �, kh�ng bị khuất phục bởi vinh hoa địa vị, như đất kh� lay động, đ� tho�t khỏi khổ, lo v� ho�n to�n an vui, tự tại.

�� Th�i tử n�i:

�� -L�nh thay! Ta rất th�ch được như vậy.

�� Th�i tử cho xe trở về ho�ng cung, kh�ng buồn ăn uống, chỉ nhớ đến đạo thanh tịnh: �Ta kh�ng n�n sống đời tại gia, ta phải ở nơi n�i rừng đầm vắng, tinh cần h�nh thiền�.

�� C�-di sinh t�m nghi ngờ, n�ng biết Th�i tử muốn ra đi, v� thế n�ng lu�n lu�n kh�ng d�m rời Th�i tử.

�� Đến năm mười ch�n tuổi, v�o nửa đ�m m�ng t�m th�ng tư, Thi�n thần đứng trong khung cửa chắp tay thưa Th�i tử:

�� -Đ� đến l�c ng�i c� thể ra đi.

�� Th�i tử ngẩng l�n đ�p:

�� -Ta sợ c� thị vệ tr�ng thấy. Ta kh�ng muốn c� người đi theo.

�� Thi�n thần liền khiến cho vợ Th�i tử v� bọn kỹ nữ nằm ngủ say hết. Th�i tử từ từ đứng l�n, ng�i thấy vợ đ� y�n giấc, c�n c�c kỹ nữ th� như người gỗ. C�c th�n thể nằm ngổn ngang, bừa b�i như c�y chuối. C� người đầu t�c rối b� dựa tr�n trống, hoặc c� người ng� m�nh tr�n c�y đ�n, đầu gối l�n nhau, tay ch�n bu�ng xuống đất, nước mắt nước mũi l�m nh�m, trong miệng nước d�i chảy ra, đ�n cầm, đ�n tranh, �ng s�o... tất cả những nhạc cụ bỏ vung v�i ngổn ngang, những lo�i chim giao tinh, uy�n ương nh� vua sử dụng để ph�ng bị b�o trước cũng bị khuất phục nằm ngủ say.

�� Th�i tử nh�n khắp cảnh tượng đ� rồi nh�n lại vợ m�nh. Ng�i nh�n thấy tất cả h�nh thể con người: t�c, m�ng, tủy, n�o, xương, răng, đầu l�u, da thịt, g�n cốt, mạch, mở, m�u, tim, phổi, tỳ, vị, thận, gan, mật, ruột gi�, phẩn, nước tiểu, nước miếng... B�n ngo�i l� c�i t�i da, b�n trong chứa đầy nhơ uế, chẳng c� g� tốt đẹp. L�c mạnh th� tẩm nước hoa, d�ng hoa trang điểm h�nh h�i. Giống như vay mượn th� phải trả, t�nh ra cũng chẳng được l�u d�i. Đời người sống trăm năm, ngủ nghỉ một nửa, lại c� nhiều �u lo, niềm vui �t ỏi, d�m dật hoại đức, l�m cho người ngu si, chẳng phải l� điều m� chư Phật v� c�c bậc Ch�n nh�n hiểu biết ca ngợi. Thế n�n c� c�u: �Tham d�m đến nỗi gi�, s�n hận đến nỗi bệnh, ngu si đến nỗi chết. Đoạn trừ được ba độc n�y mới c� thể đắc đạo�.

�� Th�i tử nhất t�m suy nghĩ như thế rồi liền đứng dậy, nh�n ng�i sao Phỉ. Đ� qu� nửa đ�m, thấy chư Thi�n ở tr�n kh�ng trung chắp tay khuyến kh�ch Th�i tử ra đi.

�� Th�i tử gọi Xa-nặc cẩn thận dắt ngựa ra. Ng�i v�n �o ngồi l�n lưng ngựa m� l�ng băn khoăn nơi s�n ho�ng cung v� nghĩ: �Nếu ta mở cửa sẽ c� tiếng động�. Thi�n vương Duy Li�m biết � Th�i tử liền sai quỷ thần nhấc bổng ch�n ngựa, đỡ cả Xa-nặc vượt qua cổng ho�ng th�nh, tiến đến ngồi dưới gốc c�y Di�m-ph� ở b�n ruộng đất của vua.

�� S�ng sớm h�m sau, trong cung nhốn nh�o, kh�ng biết Th�i tử ở đ�u. Ng�n xe vạn ngựa đổ x� đi t�m. Nh�n l�c vua cha đến bờ ruộng, nh�n xa th�ấ Th�i tử đang ngồi dưới gốc c�y, �nh nắng mặt trời ch�i chang, c�nh c�y cong lại l�m b�ng r�m che cho Th�i tử. �� Vua cha giật m�nh kinh h�i mới biết Th�i tử l� bậc Th�nh, bất gi�c xuống ngựa đảnh lễ. Th�i tử cũng đứng dậy ch�o phụ vương, t�u:

�� -Từ khi c� con, phụ vương chưa từng ra khỏi nước. H�m nay lại đến đ�ng nơi n�y. Phụ vương đến đ�y l�m chi, xin ng�i h�y trở về cung. H�m nay sở dĩ con muốn xa l�a đời sống thế gian chỉ v� ch�nh con nhận thấy: �n �i như giấc mộng, nh� cửa v� hạnh ph�c đều phải chia l�a. Tham dục l� ngục t� kh� tho�t khỏi. Người xưa n�i: �Do lưới dục tự giăng, do lọng �i tự bao phủ, r�ng buộc con người trong ngục t�, như c� v�o miệng giỏ, t�m đến chỗ gi�, chết như tr�u con t�m v� mẹ�. Con thường đem những vấn đề n�y để tự gi�c ngộ v� dĩ nhi�n l� nguyện trừ khổ cho ch�ng sinh. Những ai chưa được cứu độ con muốn độ họ. Những ch�ng sinh n�o chưa giải tho�t con sẽ khiến cho họ được giải tho�t. Những ai chưa an con muốn khiến cho họ được an. Những ai chưa kiến đạo con muốn cho họ được kiến đạo. V� thế con muốn v�o n�i tu h�nh để đạt sở nguyện. Khi n�o đắc đạo con sẽ trở về v� kh�ng bao giờ qu�n lời nguyện h�m nay.

�� Vua cha biết � ch� ki�n cố của Th�i tử, ng�i ph�n v�n kh�ng biết n�i thế n�o đ�nh trở về ho�ng cung. Nh� vua n�i với C�-di:

�� -T�m tư con ta vắng lặng như đất, kh� m� lay động. Th�i tử kh�ng v� ph� qu�, kh�ng th�ch sống ở thế gian, chỉ thiết tha với đạo. Đến một thời gian n�o đ� Th�i tử chắc chắn sẽ trở về.

�� L�c đ� Th�i tử đứng vin c�nh c�y thấy người n�ng phu đang c�y. Những miếng đất c�y vỡ ra, trong đ� c� những c�n tr�ng, chim ch�c bay xuống mổ ăn. Th�i tử cảm thương ch�ng sinh ăn nuốt lẫn nhau, ch�ng kh�ng c� l�ng nh�n �i m� c�ng th�m sự s�t hại, khi chết phải đọa v�o đường �c, kh� mong ra khỏi được. C�i trời tuy sung sướng nhưng cũng v� thường, một khi phước b�o hết th� sợ h�i, tội b�o đến cũng sợ h�i. Họa phước song đ�i, sinh tử triền mi�n.

�� Th�i tử qu�n thấy nh�n gian, tr�n đến hai mươi t�m tầng trời, ph� qu� c�ng tột nhưng v� đạo rồi cũng sẽ đối diện với cửa địa ngục, ở trong ba đường �c đau đớn trăm bề, hạnh ph�c mong manh, sợ lo m�i m�i. Giữa c�i đời n�y kh�ng c� một nơi nương tựa, ta kh�ng thể bị dục m� hoặc.

�� Th�i tử l�n ngựa c�ng Xa-nặc đi về ph�a trước v�i mươi dặm, bỗng thấy đại thần chủ ngũ đạo t�n B� Thức, v� c�ng cang cường, tay tr�i cầm cung, tay phải cầm t�n, tr�n lưng đeo kiếm b�n. �ng ta ở trung t�m thống cả ba c�i: 1. C�i trời; 2. C�i người; 3. Ba đường �c. Đ�y l� nơi thần hồn người chết sẽ đi qua.

�� Th�i tử đến hỏi:

�� -Đường n�o c� thể đi được?

�� B� Thức hoảng sợ n�m cung, bỏ t�n, mở kiếm, đi l�i lại v� rụt r� chỉ Thi�n đạo, n�i:

�� -Con đường n�y ng�i c� thể đi.

�� Th�i tử đi được v�i mươi dặm, gặp hai người thợ săn, ng�i suy nghĩ: �Ta đ� l�a bỏ gia đ�nh v�o ở chốn n�i rừng hoang vắng, kh�ng n�n mặt �o qu� gi� ở đời khiến người kh�c sinh t�m tham muốn.� Th�i tử cởi �o l�ng cừu qu� gi� để đổi lấy �o da nai của người thợ săn. Đến nơi, xuống ngựa, Th�i tử dặn d�, bảo Xa-nặc trở về. Xa-nặc quỳ xuống thưa:

�� -H�m nay con xin theo bậc Đại thi�n, con kh�ng trở về một m�nh.

�� Th�i tử n�i:

�� -Ngươi h�y trở về t�u c�ng đại vương v� cho ta gởi lời từ biệt vợ ta. Nay ta v� mong cầu đại đạo v� vi, chớ v� ta m� buồn rầu lo lắng.

�� Th�i tử cởi �o m�o b�u v� �o tr�n m�nh đưa hết cho Xa-nặc. Con bạch m� khi ấy quỳ gối liếm v�o ch�n Th�i tử nước mắt tu�n tr�o. Xa-nặc cũng thương kh�c. Người, ngựa vừa đi vừa kh�c, vừa quay lại nh�n Th�i tử đ� thay đổi ho�ng y, kho�c tr�n m�nh chiếc �o da nai.

�� Xa-nặc dẫn bộ Bạch m� trở về, trong cung, ngo�i th�nh ai cũng đều buồn b�. C�-di kh�c sướt mướt, n�i:

�� -Ta ng�ng tr�ng Th�i tử như người kh�t cần nước. Nay ngươi v� ngựa trở về kh�ng.

�� N�ng đến �m cổ con Bạch m� hỏi chỗ ở của Th�i tử, Xa-nặc t�u:

�� -Th�i tử bảo về t�u lại với đại vương v� gởi lời từ biệt phu nh�n. V� mong cầu đại đạo v� vi m� Th�i tử ra đi. Xin chớ v� ng�i m� buồn lo.

�� C�-di lại kh�c v� n�i:

�� -Sao ta một đời bạc mệnh! Ta đ� mất đi vị trời của ta. Th�i tử đ� hứa điều g� với ta, nay lại đi cầu điều chi?

�� C�-di vỗ nhẹ v�o lưng con Bạch m�:

�� -Th�i tử cỡi ngươi ra đi, sao ngươi trở về một m�nh?

�� Nh�n d�n cả nước đều sụt s�i x�c động. Nh� vua buồn �o n�o, nước mắt tu�n tr�o, n�i với C�-di:

�� -Nếu như con ta gi�c ngộ được nỗi khổ gi�, bệnh, chết, thật l� mối họa lớn của kiếp người th� Th�i tử ch�nh l� một thần nh�n. Ta nhớ ng�y sinh Th�i tử, Thượng đế th�n h�nh đến, Thi�n thần đứng hầu. Th�i tử hiện tướng điềm l�nh ch�i s�ng m� ở thế gian kh�ng thể c�. Đạo sĩ A-di đ� n�i: �Nếu Th�i tử kh�ng th�ch thi�n hạ, từ bỏ gia đ�nh đi tầm đạo. Th� nhất định sẽ l�m Phật độ tho�t mu�n lo�i�. Nay Th�i tử từ biệt mọi người để đi tầm đạo, đ� l� điều tự nhi�n.

�� Nh� vua muốn giải buồn cho C�-di m� ch�nh ng�i cũng cảm động. Ng�i cho tuyển những bậc hiền đức h�o hiệp trong nước được v�i ng�n người, chọn trong số đ� người n�o c� nhiều con ch�u lấy năm người. Nh� vua n�i:

�� -C�c ngươi ở nh� con lớn l�n lại c� ch�u để giữ, như vậy l� vui rồi. Ta chỉ c� một người con chưa từng ra khỏi cửa. Thế m� một h�m n� bỏ ta đi, lặn lội v�o hang c�ng n�i thẳm đầy gian nan hiểm trỡ, tai nạn; l�nh dữ, n�ng lạnh, đ�i kh�t n�o ai biết được! Ta nhờ năm khanh, mỗi người để lại một người con, rồi đi t�m Th�i tử, khi gặp ở lại đ� theo hầu hạ Th�i tử cho ta. Nếu người n�o giữa đường quay trở lại, ta sẽ ti�u diệt d�ng họ c�c ngươi.

�� L�c ấy, bọn họ năm người A-nh�-c�u-l�n... nhận sứ mạng đi t�m Th�i tử. V�o trong rừng s�u, bọn họ theo Th�i tử được v�i năm, Th�i tử kh�ng hề n�i chuyện với họ, tự đi một m�nh như trước. Ng�i tr�o l�n n�i cao, leo lần qua hang s�u. Năm người gian khổ, cho rằng đ�y l� người đi�n, đ�u c� đạo g� m� đi kh�ng chọn đường, l�m sao ch�ng ta c� thể theo được? Nếu ch�ng ta trở về, nh� vua sẽ ti�u diệt năm gia đ�nh ch�ng ta, chi bằng ch�ng ta dừng lại nơi đ�y. Năm người liền ở lại chỗ c� nước suối trong v� nhiều c�y tr�i ngọt.��

�� Th�i tử vẫn một m�nh vượt qua bao n�i, đi đến nước Ma-kiệt. Vua B�nh-sa c�ng đo�n t�y t�ng đi săn, từ xa tr�ng thấy Th�i tử đang đi trong n�i đầm, liền n�i với c�c quan đại thần đuổi theo gặp Th�i tử.

�� Vua B�nh-sa n�i:

�� -Th�i tử sinh ra c� nhiều tướng ch�i s�ng kh�c lạ. Ng�i sẽ l�m vua trị v� khắp thi�n hạ, l� Chuyển lu�n th�nh vương, bốn bể m�nh m�ng, c� ch�u b�u tự đến. V� sao lại bỏ ng�i trời để dấn th�n v�o chốn rừng n�i hoang vắng? Chắc l� ng�i c� c�i nh�n kh�c? Ta muốn biết ch� nguyện của ng�i.

�� Th�i tử đ�p:

�� -Ta nhận thấy con người trong thế gian, hễ c� sinh th� c� chết. C� ba nỗi khổ lớn. Đ� l�: Nỗi khổ gi�, bệnh, chết m� kh�ng ai tr�nh khỏi được. X�t ra th�n n�y l� cao qu� th� sinh t�m ki�u mạn, ph�ng dật, tham cầu kho�i lạc. Mọi người kh�ng ai tr�nh khỏi tai họa n�y. Do đ� m� ta nh�m ch�n, cho n�n muốn v�o n�i rừng tu tập.

�� C�c bậc kỳ l�o thưa:

�� -Những vấn đề gi�, bệnh, chết l� lẽ thường của thế gian, sao Th�i tử lại lo buồn một m�nh để từ bỏ địa vị cao qu�, ẩn cư nơi rừng vắng, chịu đ�y đọa th�n m�nh. Đ� chẳng phải l� bị đ�y đọa sao?

�� Th�i tử đ�p:

�� -Như lời c�c ng�i n�i, th� ta kh�ng n�n lo lắng. Nhưng giả sử nếu ta l�m vua th� khi gi�, bệnh k�o đến hoặc khi chết, ai c� thể thay ta để nhận lấy những khổ nạn n�y? Nếu như kh�ng c� ai thay thế được, c�c ng�i chớ n�n lo lắng l�m g�. Thi�n hạ d� l� cha hiền, con hiếu y�u thương ch� thiết, nhưng đến l�c bệnh chết họ kh�ng thể thay cho nhau được. Hoặc c�i th�n giả tạo n�y một ng�y n�o đ� khổ đến, tuy ở địa vị cao qu�, lục th�n quyến thuộc ở một b�n th� cũng như cầm đuốc cho người m�, c� gi�p g� cho họ đ�u.

�� Ta qu�n thấy c�c h�nh tất cả đều v� thường, đều l� huyễn h�a kh�ng thật, hạnh ph�c �t, đau khổ nhiều. Th�n n�y chẳng phải của ta. Thế gian hư v� kh� tồn tại được l�u d�i; vạn vật c� sinh ắt c� tử, th�nh sẽ c� bại, an sẽ c� nguy, được sẽ c� mất, vạn vật hỗn độn đều sẽ trở về kh�ng. Tinh thần v� h�nh chao động bất minh sẽ đưa đến hiểm nạn sinh tử, chẳng phải chỉ c� một đời m� th�i. Do v� tham bị bao phủ trong lưới v� minh, ch�m đắm trong d�ng s�ng sinh tử kh�ng thể gi�c ngộ được. V� thế ta muốn nhất t�m tịnh tu Tứ kh�ng, vượt khỏi sắc dục, diệt trừ s�n hận, đoạn hết l�ng mong cầu v� qu�n tưởng t�nh Kh�ng, ho�n to�n kh�ng c� chỗ d�nh mắc. Đ� l� ngược d�ng m� trở về gốc. Ban đầu cần phải dứt trừ cội rễ của n�, như nguyện của ta m� đạt được mới l� an lạc ho�n to�n?

�� Vua B�nh-sa hoan hỷ n�i:

�� -L�nh thay, ch� nguyện vi diệu của Bồ-t�t thế gian n�y kh� c� được. Chắc chắn ng�i sẽ th�nh Phật đạo, xin h�y độ cho t�i trước.

�� Th�i tử im lặng ra đi. Ng�i vượt qua s�ng Ni-li�n-thiền, Thi�n thần l�m cho d�ng nước ngưng ch�y v� cạn dần. Th�i tử vượt qua s�ng rồi đi được v�i mươi dặm thấy c� ba vị Phạm ch�, mỗi vị c�ng với đệ tử ở b�n khe nước. Th�i tử đi ngang qua hỏi đạo họ. �� Họ tự xưng:

�� -Ta thờ Phạm thi�n, t�n s�ng mặt trời, mặt trăng. Thờ mặt trời th� c�ng tế lửa, chỉ c� nước l� trong sạch.

�� Bồ-t�t đ�p:

�� -Con đường sinh tử ch�nh l� ở đ�y. Bởi v� nước kh�ng thường đầy, lửa kh�ng ch�y m�i, mặt trời th� chuyển dời, mặt trăng tr�n sẽ khuyết. Đạo ở nơi thanh tịnh vắng lặng, nước l�m sao c� thể khiến cho t�m người thanh tịnh được?

�� Th�i tử ra đi m� thương x�t họ. Th�i tử ph�t khởi t�m Từ, qu�n niệm tất ch�ng cả ch�ng sinh bị gi� suy m� muội, kh�ng tho�t khỏi nỗi đau về bệnh tật, tử vong. Ng�i muốn khiến cho ch�ng sinh được giải tho�t n�n chuy�n nhất t�m � m� khởi l�n t�m Bi.

�� Bồ-t�t thương x�t ch�ng sinh bị tai họa gian nan trong đ�i kh�t, n�ng lạnh, được mất, tội lỗi. Ng�i muốn l�m cho ch�ng sinh được an ổn n�n chuy�n nhất t�m � m� khởi t�m Hỷ.

�� Bồ-t�t qu�n thấy thế gian đều c� nỗi lo phải gặp sự lo �u, khổ sở khủng bố, Ng�i muốn l�m cho họ được nhẹ nh�ng n�n chuy�n nhất t�m � m� khởi t�m Hộ.

�� Bồ-t�t muốn độ ch�ng sinh tho�t khỏi t�m nạn trong năm đường, bị ngu si m� mờ che lấp kh�ng thấy đạo ch�n ch�nh, ng�i qu�n niệm muốn cứu họ đạt đến đạo v� vi, chuy�n t�m nhất �, được thiện kh�ng mừng, gặp �c kh�ng lo, bỏ t�m việc ở thế gian. Đ� l�:

�� Lợi lộc, suy t�n, hủy b�ng, danh dự, t�n xưng, quở tr�ch, khổ đau, kho�i lạc. Kh�ng v� những sự kiện tr�n m� l�m khuynh động.

�� Th�i tử đi v�o n�i s�u, đến chỗ tĩnh mịch, tr�ng thấy c�y Bối- đa, bốn bề im vắng. Th�i tử suy nghĩ: �Ta đ� từ gi� gia đ�nh v�o chốn n�i rừng n�y, kh�ng n�n phục sức v� để t�c như người ở thế gian được, nếu c� � niệm chải t�c, tắm nước n�ng th� mất đi tịnh giới, ch�nh định, tr� tuệ, giải tho�t tri kiến, ho�n to�n phi đạo, l�m � hạnh thanh tịnh. Ta cần phải l�m Sa-m�n như ph�p Bồ-t�t�.

�� Thi�n thần d�ng dao cạo t�c, t�c Th�i tử tự rơi xuống, trời nhận lấy đem đi. Bồ-t�t đi gom cỏ thơm trải tr�n đất v� ngồi tĩnh tọa tr�n đ�, hai tay ng�i chồng l�n nhau, đ�i mắt kh�p lại, ch� th�nh ph�t nguyện:

�� -Ta thề ngồi nơi n�y, d� thịt n�t xương kh�, nếu kh�ng th�nh Phật ta kh�ng rời khỏi nơi n�y.

�� Thi�n thần đem d�ng thức ăn, Th�i tử nhất định kh�ng nhận. Trời l�m cho hai b�n chỗ Th�i tử ở sinh ra gạo, m�. Mỗi ng�y Th�i tử chỉ ăn một hạt m�, hạt gạo để duy tr� kh� lực.

�� Trải qua s�u năm thiền định, h�nh thể Th�i tử hao gầy chỉ c�n da bọc xương, nhưng tinh thần lại lắng s�u an tịnh. Ng�i nhất t�m tịch mặc qu�n ph�p An ban: 1. sổ; 2. T�y; 3. Chỉ; 4. Qu�n; 5. Ho�n; 6. Tịnh. Th�i tử qu�n ph�p m�n n�y đến mười hai lần như vậy, � vẫn kh�ng bị t�n loạn, đạt đến thần th�ng vi diệu, xả bỏ c�c ph�p �c, kh�ng c�n năm triền c�i, kh�ng thọ năm dục, c�c việc �c tự ti�u diệt, ch�nh niệm ph�n minh, qu�n ph�p v� vi, th� như người c� sức mạnh thắng được kẻ th�, � được thanh tịnh. Bồ-t�t th�nh tựu tầng thiền thứ nhất, t�m tự khai mở, trừ t�m t�nh dục, kh�ng c�n niệm �c, cũng kh�ng t�nh to�n so đo, t�m vọng động dứt trừ. V� như d�ng suối tr�n đỉnh n�i, nước chảy-đầy ra b�n ngo�i, nước mưa ngập tr�n ở khe hang nhưng kh�ng v�o d�ng suối n�y được. Bồ-t�t an tịnh nhất t�m, hỷ lạc kh�ng lay động, Bồ-t�t th�nh tựu tầng Thiền thứ hai.

�� Bồ-t�t lại từ bỏ � hỷ lạc, chỉ qu�n v� dục, c�c hạnh tốt xấu b�n ngo�i kh�ng v�o t�m v� trong t�m cũng kh�ng khởi, th�n ch�nh t�m an. V� như c�y hoa sen trong nước, khi hoa chưa nở, rể c�nh hoa l� thấm đượm trong nước, nhờ tịnh kiến ch�n ch�nh Bồ-t�t th�nh tựu tầng Thiền thứ ba.

�� Bồ-t�t xả � khổ lạc, kh�ng c�n tưởng hỷ ưu, t�m kh�ng nương nơi thiện, cũng kh�ng dựa v�o �c, ng�i ở trong trạng th�i thiền định đ�, v� như người tắm gội sạch sẽ được phủ b�n ngo�i tấm khăn cho�ng trắng tinh, mới, đẹp, trong ngo�i đều sạch kh�ng c� bụi bặm, hơi thở tự ngừng, tịch tĩnh kh�ng lay động. Bồ-t�t th�nh tựu tầng Thiền thứ tư.

�� V� như thợ đồ gốm nh�o nặn đất dẽo, trong đ� kh�ng c� sạn c�t, tạo ra bất kỳ sản phẩm n�o, Bồ-t�t tinh tấn khai ph�t, kh�ng một ph�t n�o giải đ�i, đ� đạt được định �, kh�ng xả t�m đại bi, phương tiện tr� tuệ, suy tầm ph�p mầu nhiệm, th�ng suốt ba mươi bảy phẩm đạo. Đ� l� Tứ � chỉ, Tứ � đoạn, Tứ thần t�c niệm, Ngũ căn, Ngũ lực, Thất gi�c, B�t đạo. Qu�n v�ng trở lại kh�ng c�n một vết nhơ. � hướng về ba ph�p:

�� 1. Chỉ hướng kh�ng: Niệm diệt kh�ng t�n loạn, kh�ng thủ, kh�ng xả.

�� 2. Hướng v� tưởng: T�m định kh�ng sinh khởi, kh�ng nghĩ đến tốt xấu.

�� 3. Hướng bất nguyện: Kh�ng tham đắm ba c�i lại kh�ng sinh khổ, được tam hoạt:

�� a) L�a tham d�m.

�� b) L�a s�n hận.

�� c) L�a ngu si.

�� Tất cả kh�ng c�n bị chướng ngại.

�� L�c ấy H�a ứng thinh thi�n Đệ lục l� vua ma tr�n trời, thấy Bồ-t�t thanh tịnh v� dục, tinh tấn thiền định kh�ng biếng trễ, trong l�ng buồn bực ganh gh�t, ăn kh�ng ngon, ngủ kh�ng y�n, kh�ng c�n ham th�ch kỹ nhạc, v� �ng lo sợ Bồ-t�t th�nh đạo ắt sẽ đại thắng �ng ta. �ng ta muốn kịp thời ph� hoại được t�m đạo của Bồ-t�t khi ng�i chưa th�nh Phật. Ma con t�n T�t-đ� can gi�n ma cha:

-Bồ-t�t thực h�nh hạnh thanh tịnh, ba c�i kh�ng ai bằng, đ� đắc thần th�ng tự tại, cho n�n mu�n ức h�ng chư Thi�n, ch�ng Phạm đều đến đảnh lễ hầu cận, vua trời c�n chẳng thể l�m trở ngại để ph� hoại Bồ-t�t được. Ch�ng ta kh�ng n�n tăng th�m điều �c m� tự hủy hoại phước đức của m�nh.

�� Ma vương kh�ng nghe, cho gọi ba c� con g�i: người thứ nhất t�n l� Dục Phi, người thứ hai t�n l� Duyệt Bỉ, người thứ ba t�n l� Kho�i Qu�n. Cả ba c� g�i n�y được Ma vương sai đi ph� hoại � ch� của Bồ-t�t. Ba c� g�i n�y đều mặc �o lưới mỏng, trang điểm bằng c�c danh hương của trời, đeo chuỗi anh lạc qu� gi�. Họ d�ng tất cả những ng�n từ xảo quyệt dối tr� để l�m rối loạn đạo t�m của Bồ- t�t. Bồ-t�t t�m thanh tịnh như ngọc lưu ly, kh�ng thể bị � nhiễm. Ba c� g�i lại n�i:

�� -Ng�i c� nh�n đức cao tột, chư Thi�n đều k�nh ngưỡng muốn được d�ng c�ng, n�n chư Thi�n hiến ch�ng t�i cho ng�i. Ch�ng t�i rất trong sạch, tuổi đang độ sung m�n, l� những Thi�n nữ đoan ch�nh, chưa c� sắc đẹp n�o bằng ch�ng t�i. Ch�ng t�i xin được ng�y đ�m cung cấp, hầu hạ b�n ng�i.

�� Bồ-t�t đ�p:

�� -C�c ngươi c� phước b�o đời trước được l�m th�n trời, kh�ng nghĩ đến v� thường m� đi l�m tr� y�u mị. H�nh thể c�c ngươi tuy đẹp nhưng t�m kh�ng ngay thẳng đoan ch�nh. V� như trong chiếc b�nh đẹp lại chứa đầy chất h�i độc. C�c ngươi sẽ tự hủy hoại đời m�nh, kh�ng c�n chỗ n�o để c�c ngươi nương tựa, phước b�o kh� tồn tại với người d�m �c bất thiện, tự đ�nh mất bản t�m, khi chết sẽ đọa trong ba đường �c, l�m th�n cầm th�, muốn tho�t khỏi rất kh�. Bọn c�c ngươi đến l�m khuấy Tối ch�nh � của người, chẳng phải hạt giống thanh tịnh m� l� t�i da đựng đầy ph�n uế. C�c ngươi đến đ�y l�m g�? H�y đi đi! Ta kh�ng d�ng.

�� Cả ba c� g�i ấy bỗng nhi�n bị h�a th�nh b� gi�, kh�ng thể ở lại th�n cũ được. Ma vương v� c�ng phẫn nộ liền triệu tập c�c quỷ thần hợp th�nh một đo�n c� t�m ng�n vạn ma. Ch�ng biến th�nh th�n h�nh sư tử, gấu, beo, hổ, voi, rồng, b�, ngựa, ch�, heo, khỉ, vượn... kh�ng thể kể hết. Ch�ng h�a th�nh những c�n tr�ng đầu người, m�nh rắn, đầu r�a, hay đầu c� s�u mắt, hoặc một cổ m� c� nhiều đầu, răng nanh m�ng vuốt giương ra, đội n�i phun lửa, sấm chớp bốn b�n, tay cầm gươm gi�o.

�� Bồ-t�t Từ t�m, kh�ng hề c� một mảy may nao nung sợ sệt. Dung nhan ng�i ch�i s�ng tươi đẹp hơn l�n, bọn quỷ ma chạy t�n loạn, kh�ng thể đến gần được. Ma vương đi đến chất vấn Đức Phật:

�

�� -Tỳ-kheo cầu g� ngồi gốc c�y

�� Th�ch ở giữa rừng nhiều th� dữ?

�� M�y nổi mịt m�ng thật đ�ng sợ

�� Thi�n ma quấy nhiễu chẳng hề kinh.

�

�� -Thuở xưa ch�n đạo Phật đ� h�nh

�� Điềm tĩnh v� c�ng trừ u �m

�� Trong ta chứa đầy ph�p tối thắng

�� Ta ngồi tại đ�y chống ma vương.

�

�� -�ng đang l�m vua Chuyển lu�n vương

�� Bảy b�u tự đến đầy bốn phương

�� Thọ hưởng năm dục kh�ng ai s�nh

�� Nơi n�y kh�ng đạo, h�y về cung.

�

�� -Ta qu�n �i dục nước đồng s�i

�� Bỏ ng�i như nhổ nước bọt th�i

�� L�m vua cũng phải lo gi� chết

�� Điều n�y v� �ch chớ vọng b�n.

�

�� -Sao kh�ng ngồi y�n m� lớn tiếng

�� Bỏ nước, t�i, vị, chọn nh�n kh�ng

�� Kh�ng thấy ta dẫn bốn bộ binh

�� Voi, ngựa, bộ binh mười t�m ức?

�

�� -Đ� thấy mặt khỉ, vượn, sư tử

�� H�nh quỷ, hổ, beo, heo, rắn độc

�� Mang theo đao kiếm c�ng gươm gi�o

�� Nhảy nh�t, h�t la dậy khắp trời,

�� Lại b�y mu�n ức thần v� bị

�� L� ma như ngươi đến hội n�y

�� T�n nhọn hỏa c�ng như mưa gi�

�� Trước khi th�nh Phật, ta kh�ng dậy.

�� Bản nguyện của ma: Mong Ta tho�i

�� Ta cũng tự thề kh�ng tho�i lui

�� Nay ngươi phước đức sao bằng Phật?

�� Do đ� kh� biết thắng về ai.

�

�� -Ta từng chung th�n th�ch bố th�

�� N�n l�m ma vương s�u c�i trời

�� Tỳ-kheo đ� biết phước hạnh ta

�� Tự xưng v� lượng ai l�m chứng?

�

�� -Xưa Ta nguyện theo Phật Đăng Quang

�� Thọ k� được l�m Th�ch-ca Văn

�� Hưởng hết giận sợ n�n ngồi đ�y

�� T�m định, qu�n ngươi bị ph� tan.

�� Ta từng phụng sự nhiều Đức Phật

�� Cho người của b�u v� cơm �o

�� Nh�n từ giới đức đầy tựa đất

�� Nhờ đ� tho�t tưởng kh�ng hoạn nạn.

�

�� -Bồ-t�t liền d�ng sức tr� tuệ

�� Duỗi tay chỉ đất: biết r� Ta

�� L�c ấy đất ầm ầm chấn động

�� Ma c�ng quyến thuộc ng� lăn chi�n.

�� Ma vương thất bại buồn v� hạn

�� H�n m� bất tĩnh quỵ xuống đất,

�� Đứa con hiểu biết t�m tĩnh ngộ

�� Liền tự quay về xin s�m hối.

�

�� -Chỉ c� t�m Từ h�ng ma o�n

�� Đời d�ng binh kh� động nh�n t�m

�� Ta xem c�c người như ch�ng sinh

�� Nếu điều voi, ngựa, tuy điều được

�� Nhưng sau thối cũ vẫn c�n sinh

�� Nếu điều tối thượng như bậc Th�nh

�� Như Phật đ� điều kh�ng bất nh�n

�

�� -Chư Thi�n thấy Phật bắt bốn ma

�� Điều được v� tưởng, o�n tự h�ng

�� Chư Thi�n hoan hỷ đến d�ng hoa

�� Ma vương bị thua Ph�p vương thắng.

�� Vốn nhờ tr� tuệ t�m b�nh đẳng

�� Tr� tuệ ph� tan bao xấu �c

�� Khiến cho oan gia l�m đệ tử

�� Đảnh lễ bậc chứng đạo Tứ đẳng.

�� Mặt như trăng s�ng, sắc an nhi�n

�� Tiếng khắp mười phương, đức như n�i

�� Cầu tướng mạo Phật kh� s�nh bằng

�� C�i đầu đảnh lễ Đấng Từ T�n.

Hết quyển 1

PHẬT N�I KINH BẢN KHỞI TH�I TỬ HIỆN ĐIỀM L�NH

H�n dịch: Đời Ng�, Ưu-b�-tắc Chi Khi�m, người nước Nguyệt chi

Việt dịch:�Linh-Sơn Ph�p Bảo Đại Tạng Kinh

QUYỂN HẠ

�� Bồ-t�t trải qua nhiều kiếp thực h�nh hạnh thanh tịnh, t�m đại bi, thiền định tự tại, sức nhẫn h�ng phục ma khiến cho ch�ng tho�i lui tan r�. Với định t�m như thế, kh�ng phải do tr� suy tư m� do kh�ng c� tưởng ưu, hỷ. Cho n�n sau đầu đ�m h�m ấy, Bồ-t�t chứng đắc minh thứ nhất, tự biết sinh mạng đời trước của m�nh từ v� số kiếp đến nay; tinh thần thay đổi, lần lượt thọ th�n, nhiều kh�ng kể hết, Bồ-t�t đều chứng biết tất cả.

�� Đến nửa đ�m, Bồ-t�t chứng đắc minh thứ hai, biết tất cả � niệm trong t�m của ch�ng sinh, thiện hay �c, họa hay phước, chỗ đi đầu thai trong v�ng sinh tử.

�� Đến cuối đ�m, Bồ-t�t chứng đắc minh thứ ba, gi�c ngộ giải tho�t, dứt hẳn c�c lậu, biết r� c�c nghiệp trong nhiều kiếp xa xưa của m�nh, chứng đắc Tứ thần t�c, tinh tấn định, dục định, � định v� giới định. Đạt được ph�p biến h�a, những điều mong muốn điều như �, kh�ng cần dụng t�m th�n c� thể bay được v� c� thể ph�n một th�n th�nh trăm ng�n th�n, cho đến ức, vạn, v� số, rồi trở lại th�nh một th�n. Ng�i c� thể đi xuy�n v�o l�ng đất, xuy�n qua v�ch đ�, từ một phương hiện khắp, ẩn mất, xuất hiện cũng như s�ng nước, c� thể l�m cho trong th�n ph�t ra nước lửa, c� thể lặn trong nước hoặc đi trong hư kh�ng m� th�n kh�ng bị rơi xuống, ngồi nằm trong hư kh�ng như chim bay lượng. Bồ-t�t c� thể đứng tr�n cao bằng trời, tay nắm tới mặt trời, mặt trăng, th�n muốn đứng thẳng đến trời Phạm, Tự tại cũng được. Mắt Bồ-t�t c� thể nh�n suốt, tai c� thể nghe khắp, � c� thể biết trước mọi sự việcề.Chư Thi�n, Người, Rồng, Quỷ thần v� những lo�i b�, bay, những c�n tr�ng nhỏ nhiệm nhất,... th�n đi, miệng n�i, t�m nghĩ, Bồ-t�t đều thấy nghe biết. Những người c� tham d�m hay kh�ng tham d�m, c� s�n giận hoặc kh�ng s�n giận, người ngu si hoặc kh�ng ngu si, người c� �i dục hoặc kh�ng �i dục, người c� hạnh đại ch� hoặc kh�ng c� hạnh đại ch�, người c� hạnh nội ngoại hoặc kh�ng c� hạnh nội ngoại, người c� niệm thiện hoặc niệm bất thiện, người c� nhất t�m hoặc kh�ng nhất t�m, người c� � giải tho�t hoặc kh�ng c� � giải tho�t, tất cả Bồ-t�t đều biết.

�� Bồ-t�t qu�n thấy khắp trong năm đường: trời, người, địa ngục, s�c sinh, quỷ thần. Bồ-t�t qu�n thấy cha mẹ, anh em, vợ con trong nhiều đời trước, t�n họ trong ngo�i thảy đều ph�n biệt. Việc của một đời, mười đời, trăm ng�n vạn ức v� số đời cho đến thời gian của kiếp hoại, kiếp kh�ng v� thời gian xuất hiện của con người trong kiếp th�nh đều c� thể biết hết.

�� Bồ-t�t c� thể biết t�n họ nội ngoại, ăn mặc, khổ vui, thọ mạng d�i vắn, chết đ�y sinh kia, lu�n chuyển c�c thứ từ l�c khởi đầu cho đến qua sự thay đổi th�n h�nh, sinh gi� bệnh chết, h�nh sắc xấu đẹp, hiền ngu khổ vui... của ch�ng sinh trong ba c�i, trong mười kiếp, trăm kiếp cho đến ng�n vạn ức v� số kiếp, Bồ-t�t đều c� thể ph�n biệt biết được. Bồ-t�t thấy người, quỷ thần, t�y theo nghiệp của họ m� sinh v�o năm đường: Địa ngục, hoặc l�m s�c sinh, hoặc l�m quỷ thần, hoặc sinh l�n c�i trời hoặc l�m th�n người, c� người sinh v�o nh� gi�u c� an vui, c� người sinh v�o nh� ti tiện ngh�o h�n.

�� Bồ-t�t biết ch�ng sinh m� hoặc, bị năm ấm ngăn che, đ� l�: 1. Sắc; 2. Thọ; 3. Tưởng; 4. H�nh; 5. Thức; đều chạy theo năm dục như: Mắt tham sắc, tai tham tiếng, mũi tham hương, lưỡi tham vị, th�n tham x�c l�ng mịn... đưa đến �i dục. Hoặc đối với t�i sắc mơ ước được an vui, từ đ� ph�t sinh nguồn gốc �c, từ �c đưa đến khổ. Khả năng để đoạn tận �c tập l� kh�ng theo t�m d�m, d� nhỏ như l�ng t�c, thực h�nh B�t ch�nh đạo, th� c�c khổ sẽ diệt. Th� như kh�ng c� củi sẽ kh�ng c� lửa. Gọi đ� l� đạo giải tho�t vượt khỏi thế gian.

�� Bồ-t�t tự biết đ� bỏ gốc �c kh�ng d�m, nộ, si, đ� dứt sinh tử, cội gốc đ� đoạn, kh�ng c�n tai nạn, việc l�m đ� xong, tr� tuệ vi�n m�n.

�� Khi sao mai vừa mọc, Bồ-t�t ho�t nhi�n đại ngộ, đắc đạo V� thượng Ch�nh ch�n, trở th�nh Bậc Tối Ch�nh Gi�c, chứng đắc mười t�m ph�p Phật, mười thần lực v� bốn v� sở �y.

�� Mười t�m ph�p Phật, nghĩa l� từ l�c th�nh Phật cho đến l�c nhập Niết-b�n, l�:

�� 1. Kh�ng mất đạọ.

�� 2. Kh�ng n�i lời v� nghĩa.

�� 3. Lu�n lu�n ch�nh niệm.

�� 4. Lu�n lu�n tĩnh gi�c.

�� 5. Lu�n lu�n ở trong định.

�� 6. Lu�n lu�n tỉnh t�o, qu�n x�t.

�� 7. � ch� độ sinh kh�ng giảm.

�� 8. Sự tinh tấn kh�ng giảm.

�� 9. Định � kh�ng giảm.

�� 10 .Tr� tuệ kh�ng giảm.

�� 11. Sự giải tho�t kh�ng giảm.

�� 12. Giải tho�t tri kiến kh�ng giảm.

�� 13. Biết r� tất cả việc qu� khứ.

�� 14. Biết r� tất cả việc vị lai.

�� 15. Biết r� tất cả việc hiện tại.

�� 16. Qu�n s�t h�nh động về th�n bằng tr� tuệ.

�� 17. Qu�n s�t ng�n h�nh bằng tr� tuệ.

�� 18. Qu�n c�c � h�nh bằng tr� tuệ.

�� Đ� l� mười t�m ph�p bất cộng.

�� Mười thần lực l�:

�� 1. Đức Phật c� tri kiến rất s�u xa vi diệu. Đ� l� xứ v� phi xứ đều hiển lộ như thật hữu.

�� 2. Đức Phật biết r� nh�n quả nghiệp b�o đời vị lai, hiện tại v� qu� khứ của tất cả ch�ng sinh.

�� 3. Đức Phật ph�n biệt được tất cả � niệm kh�c nhau của trời, người v� c�c ch�ng sinh.

�� 4. Đức Phật biết hết bao nhi�u loại ng�n ngữ của ch�ng sinh v� ng�n ngữ để độ đời.

�� 5. Đức Phật biết r� v� lượng t�nh th�i phức tạp trong thế gian.

�� 6. Đức Phật lu�n lu�n sống trong thiền định, hiểu r� c�c loại thiền định v� c�c tạp nhiễm của c�c thiền kh�c.

�� 7. Đức Phật biết hết chỗ tr�i buộc hoặc cởi bỏ b� yếu của dục v� điều n�n thực h�nh.

�� 8. Tr� tuệ Đức Phật rộng như biển, ng�n ngữ ho�n to�n thiện, biết r� t�c mạng của tất cả ch�ng sinh.

�� 9. Thi�n nh�n thanh tịnh của Đức Phật thấy thần thức người v� vật ra khỏi th�n, khi dứt v� thọ b�o t�y theo thiện �c họa phước.

�� 10. Đức Phật đ� đoạn hết phiền n�o, kh�ng c�n bị r�ng buộc, tr� tuệ ho�n to�n ch�n ch�nh tối thượng, tự chứng tri kiến, thấu suốt đạo hạnh. Điều đ�ng l�m đ� l�m xong, kh�ng c�n sinh tử, tr� tuệ s�u xa s�ng suốt.

�� Đ� l� mười thần lực của Phật.

�� Tứ v� sở �y l�:

�� 1. Thần tr� ch�nh gi�c của Đức Phật kh�ng c� g� l� kh�ng biết. Nhưng người ngu si cho rằng Đức Phật kh�ng thể biết khắp. Đến Phạm, Ma c�c Th�nh đều kh�ng thể b�n luận về tr� tuệ của Phật được. Ng�i đi một m�nh kh�ng sợ.

�� 2. Đức Phật đ� chấm dứt phiền n�o. Những người ngu si n�i phiền n�o của Phật chưa hết. Đến Phạm, Ma, c�c Th�nh đều kh�ng thể b�n luận ch� của Phật được. Ng�i đi một m�nh kh�ng sợ.

�� 3. Đức Phật thuyết giới kinh, mọi người tụng tập. Người ngu si n�i kinh Phật ngăn ngại. Đến Phạm, Ma, c�c Th�nh đều kh�ng thể b�n luận hủy b�ng kinh điển ch�n ch�nh của Phật. Ng�i đi một m�nh kh�ng sợ.

�� 4. Đức Phật thể hiện đạo nghĩa, dạy những điều ch�n ch�nh v� quan trọng vượt qua mọi khổ �ch. Người ngu si n�i Phật kh�ng thể độ ch�ng sinh hết khổ. Đến Phạm, Ma, c�c Th�nh đều kh�ng thể b�n luận con đường ch�n ch�nh của Phật. Ng�i đi khắp nơi kh�ng sợ.

�� Đức Phật đạt được ph�p n�y với tất cả tri kiến, Ng�i ngồi tư duy: �Đ�y l� sự thật vi diệu, kh� biết kh� lường, rất kh� đạt được đến cao tột v� thượng, rộng kh�ng bi�n giới, thăm thẳm kh�ng bờ đ�y, s�u xa kh�ng thể đo, to lớn bao tr�m khắp đất trời, m� nhỏ th� kh�ng chỗ n�o.

�� Thuở xưa, khi Đức Phật Đăng Quang thọ k� Ta sẽ l�m Phật hiệu l� Th�ch-ca Văn, nay quả vi�n th�nh. Trải qua v� số kiếp, cần khổ tiến tu h�m nay mới đạt được đạo quả như vậy. Ta nhớ kiếp xưa, thực h�nh bao nhi�u c�ng hạnh: Từ hiếu nh�n nghĩa, ch� th�nh k�nh lễ hiền thiện trung ch�nh, học đạo v� vi của bậc Th�nh, giữ � thanh tịnh nhu h�a, thực h�nh lục độ: Bố th�, Tr� giới, Tinh tấn, Nhẫn nhục, Tr� tuệ, Nhất t�m rốt r�o, h�nh Tứ đẳng t�m, từ bi cứu gi�p, nu�i dưỡng ch�ng sinh xem như con đỏ. Thừa sự chư Phật, t�ch đức v� lượng, trải qua nhiều kiếp khổ nhọc tinh cần vẫn kh�ng qu�n c�ng hạnh n�y, nay Ta đ� th�nh tựu vi�n m�n.�

�� Đức Phật hoan hỷ n�i kệ:

�� Nay l�m Phật ch� t�n,

�� Bỏ d�m sạch phiền n�o

�� Người theo đều hoan hỷ

�� Nguyện mầu được th�nh tựu

�� Ta sẽ v�o Niết-b�n.

�� Khi Đức Phật mới đắc đạo, Ng�i biết v� ăn qu� �t n�n th�n thể gầy g�, Ng�i từ từ đứng dậy xuống s�ng tắm gội.

�� Tắm xong, muốn l�n bờ th� Ng�i được Thi�n thần đ� c�nh c�y thấp xuống để Ng�i vịn m� l�n.

�� Đức Phật trở lại ngồi dưới gốc c�y, c� năm trăm con chim Thanh tước bay đến lượn quanh Phật ba v�ng rồi bay đi. Lại c� người con g�i của trưởng giả, mới lấy chồng ph�t nguyện nếu sinh con trai, sẽ nấu ch�o đủ trăm vị để c�ng thần n�i rừng. V� thế sau khi sinh được con trai, c� g�i ấy rất vui mừng liền nấu ch�o v� d�ng b�t v�ng để đựng. C� g�i r�t ch�o, b�t v� muỗng đều sạch sẽ, với l�ng v� c�ng t�n k�nh c� ta c�ng hai thị nữ đi v�o trong n�i.

�� Từ xa c� g�i thấy một cội c�y đẹp, liền sai thị nữ đến đ� trước qu�t dọn sạch sẽ, thị nữ đến nơi thấy c� Đức Phật, kh�ng biết đ�y l� vị thần g�, liền trở về b�o với c� chủ:

�� -C� một vị thần ngồi dưới gốc c�y.

�� C� g�i sai thị nữ đội ch�o trăm vị l�n đầu, quỳ xuống d�ng thực phẩm bằng chiếc b�t v�ng.

�� Đức Phật dạy:

�� -C�c con c� � tốt, hiện đời sẽ được phước đức, gặp được đạo.

�� C�c c� g�i chắp tay k�nh lễ Đức Phật v� trở về.

�� Đức Phật d�ng b�t ch�o xong, nhớ đến ba đời Đức Phật trước, khi mới đắc đạo đều c� người hiến c�ng thức ăn trăm vị d�ng l�n bằng chiếc b�t v�ng như thế n�y. Nay những chiếc b�t ấy đều ở tại Long cung Văn l�n. Đức Phật liền n�m chiếc b�t xuống d�ng s�ng, tự nhi�n b�t tr�i ngược d�ng nước l�n ph�a tr�n bảy dặm, chiếc b�t của Phật ch�m tr�n theo ba chiếc b�t trước, cả bốn c�i chồng l�n nhau c�ng loại như một. Long vương hoan hỷ biết l� c� Đức Phật.

�� Đức Phật thiền định trong bảy ng�y ho�n to�n kh�ng dao động. Thần c�y nghĩ Đức Phật mới đắc đạo an vui thiền tọa bảy ng�y, chưa c� ai c�ng dường, ta phải t�m người c�ng thức ăn cho Đức Phật.

�� Khi ấy c� năm trăm kh�ch bu�n đi ngang qua b�n n�i, xe b� bị trở ngại kh�ng đi được, trong nh�m đi bu�n c� hai người l�m trưởng đo�n: Một người t�n Đề-vị, người thứ hai t�n Ba-lợi sợ h�i, bảo với mọi người l� h�y đến cầu nguyện thần n�i.

�� Thần n�i hiện ra ch�i s�ng n�i:

�� -Hiện c� Đức Phật đang ở b�n bờ s�ng Ni-li�n-thiền, nước Ưu-lưu n�y, chưa c� ai c�ng dường thức ăn. C�c ngươi may mắn c� thiện � được gặp Ng�i trước, chắc chắn sẽ được phước lớn.

�� Người kh�ch bu�n nghe danh hiệu Phật rất vui mừng, n�i: �Đức Phật l� Đ�ng Ch� T�n duy nhất m� trời, thần đều cung k�nh, kh�ng phải hạng tầm thường�. �ng ta d�ng gạo rang xay nhuyễn trộn với mật ong, đem đến gốc c�y đảnh lễ d�ng l�n Đức Phật.

�� Đức Phật nhớ c�c vị Phật đời trước, nhận sự c�ng dường đều tr� b�t, kh�ng phải như c�c đạo nh�n kh�c nhận thức ăn bằng tay. Tứ Thi�n vương từ xa biết Phật đang cần b�t, nhanh như người lực sĩ co duỗi c�nh tay, họ đ� đến tr�n n�i �t-na. Như � họ nghĩ, tự nhi�n trong đ� hiện ra bốn chiếc b�t sạch thơm. Bốn vị Thi�n vương mỗi vị cầm một c�i b�t d�ng l�n Đức Phật, xin Phật thương x�t cho người kh�ch bu�n cho họ được phước lớn. Do đ� từ đ�y mới c� b�t sắt, sau n�y đệ tử Phật đều d�ng để thọ thực. �� Đức Phật nghĩ: �Nếu chỉ lấy một b�t, c�n ba c�i b�t kia để lại, c�c vị Thi�n vương sẽ kh�ng vui.� Ng�i nhận cả bốn c�i chồng l�n tay tr�i, rồi lấy tay phải ấn xuống khiến bốn c�i hợp th�nh một.

�� Đức Phật nhận cốm mật xong, bảo c�c người kh�ch bu�n:

�� -C�c người n�n quy y Phật, quy y Ph�p. Nếu c� ch�ng Tỳ-kheo th� n�n tự quy y.

�� Mọi người đều v�ng lời chỉ gi�o xin quy y ba ng�i b�u. Phật đứng l�n đến nơi kh�c thọ thực. Thọ thực xong, Đức Phật ch� nguyện cho c�c người kh�ch bu�n:

�� -Nay sự bố th� n�y sẽ l�m cho người ăn được sức lực dồi d�o, sẽ l�m cho người th� đời đời được như �, được sắc đẹp sức khỏe, được y�u mến, vui vẻ, an l�nh kh�ng bệnh, tuổi thọ được d�i l�u, c�c quỷ �c t� mị kh�ng thể đến gần khu�y ph�. V� c� thiện t�m n�n lập gốc đức vững, c�c quỷ thần thiện, trời thường ủng hộ, khai mở đạo tr�ng, lợi �ch tốt đẹp, kh�ng gặp gian nan, hoạn nạn. L�m người c� ch�nh kiến hoan hỷ k�nh tin thuần khiết, kh�ng lỗi lầm; bố th� người c� đạo đức, phước c�ng lớn dần dần tăng trưởng, may mắn tốt đẹp. Ngũ tinh, mặt trời, mặt trăng, hai mươi t�m ng�i sao, trời, thần, quỷ vương thường theo hỗ trợ.

�� Đại vương của bốn c�i trời thường ban thưởng cho người hiền thiện. Đ�ng Đề-đầu-lại, Nam Duy-thiểm-văn, T�y Duy-l�u-lặc, Bắc C�u-qu�n-la cũng thường ủng hộ c�c ngươi khiến cho kh�ng gặp điều bất trắc, c� tr� tuệ nghi�n tầm học hỏi k�nh tin Phật, Ph�p, Tăng, từ bỏ c�c việc �c, kh�ng tự bu�ng lung, được c�t tường trong hiện tại.

�� Gieo phước sẽ được phước, h�nh đạo sẽ đắc đạo. Do nhờ đầu ti�n gặp Phật, c�c ngươi một l�ng t�n k�nh phụng sự, từ đ� đưa đến phước b�o đệ nhất, hiện đời được chư thần ủng hộ, hiểu r� ch�n l�, gi�u sang sống l�u, đạt đến Niết-b�n.

�� V� d�ng cốm mật m�t, Đức Phật ph�t nội phong. Đế Th�ch biết ngay, liền đến chỗ c�y Di�m-ph�-đề ở tr�n thượng giới h�i quả thuốc A-l�-lặc, đem đến bạch Phật:

�� -Quả n�y thơm ngon, c� thể d�ng để trị bệnh nội phong rất hay. Đức Phật d�ng quả A-l�-lặc, bệnh liền khỏi ngay. Ng�i đi đến b�n bờ s�ng Văn l�n cổ long v� đề, thiền định trong bảy ng�y, kh�ng c�n trụ v�o hơi thở, h�o quang chiếu s�ng cả d�ng s�ng. Mắt Long vương mở ra, tự biết như trước, đ� th�y �nh s�ng của ba Bậc Ch�nh Gi�c r� r�ng trước mắt.

�� Long vương hoan hỷ tắm gội bằng c�c danh hương Chi�n-đ�n, t� hợp, ra khỏi nước, thấy Phật tướng tốt b�ng s�ng như c�y c� hoa. Long vương nhiễu chung quanh Phật bảy v�ng th�n c�ch chỗ Phật bốn mươi dặm, rồng c� bảy đầu l�m mạng lưới che tr�n Đức Phật, � rồng muốn d�ng mạng lưới n�y để che chắn muỗi m�ng, n�ng lạnh.

�� Khi ấy trời mưa bảy ng�y liền, rồng vẫn nhất t�m, kh�ng đ�i kh�ng kh�t, bảy ng�y mưa mới dứt, Đức Phật xuất thiền. Long vương tự h�a l�m đạo nh�n nhỏ tuổi, phục sức xinh đẹp, cung k�nh đảnh lễ thăm hỏi Phật:

�� -Ng�i kh�ng bị lạnh, kh�ng bị n�ng, kh�ng bị ruồi muỗi l�m phiền chung quanh chứ?

�� Đức Phật đ�p:

�� Từ l�u nơi vắng vẻ

�� Nghĩ đạo đạt phước nhanh,

�� Xưa mong muốn được nghe

�� Đến nay biết thật nhanh,

�� Kh�ng bị bạo quấy nhiễu

�� L�m an ch�ng sinh nhanh,

�� Độ đời dứt ba độc

�� Đạt Niết-b�n Phật nhanh,

�� Sinh đời được gặp Phật

�� Nghe thọ kinh ph�p nhanh,

�� Được c�ng B�ch-chi-phật

�� Gặp gỡ Ch�n nh�n nhanh,

�� Kh�ng l�m việc người ngu

�� L�a được người �c nhanh,

�� C� tr� ph�n ch�n ngụy

�� Biết tin ch�nh đạo nhanh.

�� Đức Phật bảo Long vương.

�� -Nay ngươi n�n quy y Phật, quy y Ph�p, quy y Tỳ-kheo Tăng.

�� Long vương thọ tam quy, trong lo�i s�c sinh th� rồng được gặp Phật đầu ti�n.

�� Phật d�ng thần t�c, dời t�a v�o trong thất đ�. Ng�i nghĩ đến bản nguyện muốn cứu độ ch�ng sinh. Ng�i tư duy về cội nguồn sinh tử, từ ph�p mười hai nh�n duy�n ph�t khởi: �Do ph�p nh�n duy�n khởi cho n�n c� sinh tử, nếu ph�p nh�n duy�n diệt th� sinh tử diệt: v� l�m như vậy, n�n đạt được như vậy. Tất cả ch�ng sinh, � l� tinh thần tối tăm mờ mịt, hoảng hốt v� h�nh, khởi ra thức tưởng, t�y theo nghiệp thọ th�n, nhưng th�n kh�ng l�m chủ. Thần thức v� thường, thức t�m biến h�a vẫn đục kh� trong sạch, tự sinh tự diệt chưa từng ngừng nghỉ, một niệm vừa dứt một niệm lại sinh. Giống như bọt nước, giọt n�y vừa tan, lại tiếp nối giọt kh�c. Đến như ba c�i: Dục, sắc, V� sắc ch�n đường đều buộc nơi Thức, kh�ng tho�t được khổ đau m� muội, kh�ng biết tự gi�c. Cho n�n gọi đ� l� si, kh�ng biết đạo mầu tối thượng của Phật, vốn vắng lặng v� niệm m� � của kẻ ph�m phu thế gian kh�ng thể biết được.

�� Đạo thuật đạo thế gian c� ch�n mươi s�u loại, loại n�o cũng tin sự thờ phụng của m�nh, họ l�m sao biết được sự m� hoặc của n�? Ch�ng sinh tham đắm sống an nh�n, ưa th�ch ăn uống, đam m� thinh sắc, cho n�n kh�ng thể ưa Phật đạo. Phật đạo thanh tịnh rỗng kh�ng, kh�ng sở hữu, kể cả th�n mạng, vạn vật cũng kh�ng trường tồn. Giả sử Ta n�i với họ thế gian l� khổ, rỗng kh�ng, kh�ng sở hữu th� ai c� thể tin được điều ấy? Thật l� kh� khăn cho Ta! Ta muốn mặc nhi�n im lặng, kh�ng thuyết ph�p cho thế gian.�

�� Đức Phật liền nhập định �, ph�ng �nh s�ng giữa ch�n m�y chiếu đến tầng trời thứ bảy. Trời Đại Phạm biết Đức Phật muốn nhập Niết-b�n. V� x�t thương ba c�i đều bị suy hoại l�u d�i, kh�ng bao giờ hiểu được gi�o ph�p xuất thế gian, sau khi chết lại đọa v�o ba đường �c, biết bao giờ mới tho�t lu�n hồi, v� l�u xa mới c� một Đức Phật. Kh� thay được gặp Phật, giống như hoa Ưu-đ�m, n�n bấy giờ Phạm thi�n v� trời, người m� tha thiết thỉnh cầu xin Đức Phật thuyết kinh. Đại Phạm n�i với Đế Th�ch:

�� -Đem thi�n nhạc B�n-gi� đến thạch thất.

�� Đức Phật mới xuất thiền, B�n-gi� đ�nh đ�n v� ca rằng:

�� Nghe con ca mười lực

�� Bỏ triền c�i thiền định

�� H�o quang chiếu bảy trời

�� Hương đức vượt chi�n-đ�n

�� Vua trời thần diệu đến

�� Ngưỡng mộ mong thấy Phật

�� Phạm, Th�ch đều t�n k�nh

�� C�i đầu muốn được nghe.

�� Nguyện bản sinh của Ng�i

�� Tinh tấn qua trăm kiếp

�� Đại bố th�, Tứ đẳng

�� Mười lực thọ �n rộng

�� Tr� tịnh giới kh�ng nhơ

�� Từ bi gi�p mu�n lo�i

�� Cương quyết nhập thiền tr�

�� Trải đại bi đi qua

�� Khổ hạnh nhiều v� số

�� C�ng hu�n đến nay th�nh

�� Sức giới, nhẫn, định, tuệ,

�� Đ� thu phục ma nhiễu

�� Oai đức tr�m thi�n hạ

�� Thần tr� hơn Th�nh linh

�� Tướng hảo kh�ng ai s�nh

�� T�m tiếng vang mười phương

�� Ch� cao như Tu-di

�� Thanh tịnh kh�ng thể b�n,

�� Dứt hẳn d�m, giận, si

�� Kh�ng c�n họa gi� chết

�� Tư duy theo định gi�c

�� Thương x�t khắp trời người

�� Khai mở kho ph�p b�u

�� Ban trải cam lộ qu�

�� Khiến cởi bỏ sợ lo

�� Nguy �ch được an l�nh

�� M� hoặc, thấy ch�nh đạo

�� T� ngụy gặp ch�n ng�n

�� Tất cả đều ưa th�ch

�� Muốn nghe thọ kh�ng nh�m

�� Xin mở ph�p bất tử

�� H�a độ c�i v� c�ng.

�� Đức Phật đ� biết tất cả, liền xuất định. Phạm thi�n bạch Phật:

�� -Từ kiếp l�u xa đến nay, con được gặp Phật. Chư Thi�n h�n hoan vui mừng muốn được nghe gi�o ph�p. Xin Ng�i h�y thuyết kinh cho thế gian. Mong Phật chớ v�o Niết-b�n m� h�y v� ch�ng sinh ngu muội kh�ng c� mắt tr� tuệ, chỉ dạy con đường từ bi khiến ch�ng sinh được giải tho�t. Trong chư Thi�n v� lo�i người c� nhiều bậc hiền thiện, th�ch đạo v� mau hiểu ph�p, cũng c� người tinh tấn, c� thể thọ giới ph�p, rất sợ ba đường �c. Xin Ng�i mở kho b�u ph�p, rưới nước cam lộ khiến cho nhiều người được hưởng thọ.

�� Khi c�i đời kh�ng c� Phật, con thấy c�c đạo nh�n kh�c c�n đủ ba độc, tự � s�ng t�c kinh điển m� mọi người học ph�p kh�ng ch�n thật đ�, huống g� đạo thanh tịnh, kh�ng c�n d�m, nộ, si của Phật? C�i xin Phật thuyết ph�p cho ch�ng sinh được nghe đạo ch� th�nh.

�� Đức Phật dạy:

�� -L�nh thay, l�nh thay! Phạm thi�n muốn ban bố an lạc cứu độ c�ng khắp c�c thế gian, an ủi cứu gi�p ch�ng sinh l�m cho họ được giải tho�t. Ta nghĩ thế gian tham �i, tham dục, đọa trong khổ sinh tử �t c� thể tự gi�c, vốn ph�t sinh từ mười hai nh�n duy�n: Si duy�n Si, H�nh duy�n H�nh, Thức duy�n Thức, Danh tượng duy�n Danh tượng, Lục nhập duy�n Lục nhập, C�nh lạc duy�n C�nh lạc, Thống duy�n Thống, �i duy�n �i, Thọ duy�n Thọ, Hữu duy�n Hữu, Sinh duy�n L�o, tử, ưu, bi, khổ, n�o sầu lo. C� đủ đại họa n�y, thần thức từ đ�y chuyển thọ sinh tử. Người muốn đắc đạo n�n đoạn tham �i, diệt trừ dục t�nh, v� vi v� khởi. Như thế Si diệt, Si diệt th� H�nh diệt, H�nh diệt th� Thức diệt, Thức diệt th� Danh tượng diệt, Danh tượng diệt th� Lục nhập diệt, Lục nhập diệt th� C�nh lạc diệt, C�nh lạc diệt th� Thống diệt, Th�ng diệt th� �i diệt, �i diệt th� Thọ diệt, Thọ diệt th� Hữu diệt, Hữu diệt th� Sinh diệt, Sinh diệt th� L�o, tử, ưu, bi, khổ, n�o đều đoạn tận. Đ� gọi l� đắc đạo, chỉ c� Đức Phật mới gi�c ngộ được, v� c�c ph�p n�y s�u xa kh� hiểu, ph�p tr� tuệ thanh tịnh n�y kẻ ph�m phu thế gian kh�ng thể biết được.

�� Đạo thuật thế gian c� ch�n mươi s�u loại, mỗi loại c� c�ch thờ phụng kh�c nhau: hoặc thờ ngũ tinh, mặt trời, mặt trăng, trời đất hoặc thờ nước, lửa, quỷ, thần, rồng... tất cả v� muốn cầu an ổn trong đời sống, tham dục, tham vị, Ưa th�ch thanh, sắc, cho n�n kh�ng thể ưa th�ch Phật đạo, kh�ng nghe kinh Phật, kh�ng biết ph�p yếu. Kẻ ph�m phu t�m � sai lầm, cho rằng th�n n�y v� vạn vật thường c�n. Nếu Ta n�i với họ rằng những g� hiện hữu đều v� thường, c� th�n đều c� khổ, th�n n�y thật chẳng phải của ta, rỗng kh�ng kh�ng c� sở hữu, b� con họ h�ng chẳng phải của ta. Những lời n�i ch�n ch�nh đ� giống như ngược đời, ai m� chịu tin điều n�y? Thật kh� khăn cho Ta! Chi bằng Ta nhập v�o Niết-b�n! Cho n�n chỉ muốn im lặng m� th�i.

�� Phạm vương lại thỉnh:

�� Người trong thế gian từ v� số kiếp

�� Trong tử sinh kh� nghe kinh Phật

�� Phật hiện trong đời cứu mu�n lo�i

�� Nay đạt nguyện rồi, đời kh� c�

�� Con k�nh lễ Phật, Đấng Cao Tột

�� Thế gian buộc m�i trong tối tăm

�� Ph�t khởi mười lực tr� v� bi�n

�� Sẽ mở kho ph�p, ban tuệ s�ng

�� Chiếu khắp trời người khiến khai ngộ.

�� Phật độ tất cả, con quy k�nh!

�� Ng�i từng ph�t nguyện v� người khổ

�� Tinh cần t�ch đức nguyện vi�n th�nh

�� Thương ch�ng sinh v� minh l�o tử

�� Xin ban thuốc ph�p cứu bệnh đau

�� Phật từ v� thượng, con k�nh thỉnh!

Đức Phật nhận lời thỉnh của Phạm thi�n, Ng�i nghĩ ai c� thể được h�a độ? -Ng�y xưa phụ vương sai năm người theo hầu ta, nay họ đang ở trong n�i. Đức Phật đi v�o n�i. Năm người kia tr�ng thấy Phật họ n�i với nhau:

�� -Người kia đến đ�y, ch�ng ta cẩn thận đừng đứng dậy.

�� Khi Đức Phật đến, năm người đều đứng dậy v� bất chợt đảnh lễ Ng�i. Đức Phật hỏi:

�� -C�c �ng đ� dặn l�ng sao kh�ng giữ vững? C�c �ng dặn nhau khi Ta đến chớ đứng dậy, sao lại đảnh lễ Ta?

�� Năm người kh�ng trả lời được, họ xin l�m đệ tử Phật. Đức Phật đưa tay xoa đầu năm người cho l�m Sa-m�n. Năm người đi đến những gốc c�y, mỗi người đều ngồi tư duy Đức Phật.

�� Đức Phật lại nhớ đến �ng Ưu-vi Ca-diếp ở gần đấy, �ng dũng m�nh v� th�ng minh xuất ch�ng lại c� danh tiếng, từ vua quan, d�n ch�ng ai cũng t�n s�ng. �ng ta c�ng năm trăm đệ tử đang ở b�n bờ s�ng Ni-li�n-thiền, Đức Phật muốn h�a độ �ng trước khiến cho �ng ta được liễu ngộ hoan hỷ, tin Ưa Phật ph�p. Đức Phật c�ng những người theo học đi đến chỗ Ca-diếp.

�� Ca-diếp thấy Đức Phật, đứng dậy ngh�nh đ�n ca ngợi:

�� -Hạnh ph�c thay! Bậc Đại Đạo Nh�n đến đ�y. Ng�i c� được khỏe kh�ng?

�� Đức Phật đ�p:

�� V� bệnh ph�c lợi nhất

�� Tri t�c gi�u c� nhất

�� Bạn tốt th�n hậu nhất

�� Niết-b�n an vui nhất.

�� Ca-diếp thưa:

�� -Đức Thế T�n c� điều chi dạy bảo.

�� Đức Phật dạy:

�� -Ta muốn n�i với �ng một việc, �ng h�y b�nh thản đừng nổi giận, cảm phiền cho ta mượn ng�i nh� lửa ở trong đ� một đ�m.

�� ng ta đ�p;

�� -T�i kh�ng th�ch như vậy, v� trong đ� c� một con rồng độc, sợ n� sẽ hại Ng�i.

�� Đức Phật bảo:

�� -Kh�ng, rồng độc kh�ng hại Ta đ�u.

�� Đức Phật mượn đến ba lần, Ca-diếp n�i:

�� -Dĩ nhi�n l� Đại Đạo Nh�n đức cao c� thể ở trong nh� đ� rất an ổn.

�� Đức Phật tắm gội sạch rồi v�o trong nh� lửa, lấy cỏ trải dưới đất, Ng�i ngồi được gi�y l�t th� độc long nổi s�n giận, trong th�n phun ra kh�i, Đức Phật cũng hiện thần th�ng phun kh�i từ trong th�n ra. Rồng c�ng phẫn nộ, to�n th�n phun ra lửa, Đức Phật cũng hiện thần th�ng th�n ph�ng ra �nh lửa. Ngọn lửa của rồng, �nh s�ng của Phật, l�c đ� đều bốc mạnh l�m cho ng�i thất đ� bừng ch�y. Kh�i lửa đ� bốc l�n cao, giống như t�nh trạng bị hỏa hoạn. Đang đ�m Ca-diếp dậy nh�n sao, thấy ng�i thất lửa ch�y rực, �ng la l�n:

�� -�i th�i! Kh� tiếc cho Đại Sa-m�n đoan ch�nh, kh�ng nghe theo lời ta để đến nỗi bị độc long l�m hại.

�� Đức Phật biết � Ca-diếp, Ng�i ở trong thất d�ng đại thần lực ti�u diệt sự độc hại của rồng v� h�ng phục con rồng để v�o trong b�t của Ng�i.

�� L�c ấy Ca-diếp hoảng hốt sai năm trăm đệ tử đem một b�nh nước để dập tắt ngọn lửa, nhưng hễ xịt một b�nh nước th� th�nh một ngọn lửa. Thầy tr� c�ng kinh hoảng c�ng than:

�� -�i chao đại đạo nh�n đ� bị chết rồi!

�� S�ng sớm Đức Phật cầm b�nh b�t đựng độc long đi ra. Ca-diếp kinh h�i n�i:

�� -Đại đạo nh�n vẫn c�n sống sao? C�i g� ở trong b�t ấy vậy?

�� Đức Phật đ�p:

�� -Đương nhi�n l� Ta c�n sống, c�n trong b�t n�y ch�nh l� con độc long.

�� Mọi người sợ h�i kh�ng d�m v�o thất. Đức Phật n�i:

�� -Ta đ� h�ng phục độc long v� truyền giới cho n� rồi.

�� Ca-diếp tự cho l� m�nh đ� đắc đạo, gọi Phật l� phi ch�n, quay lại n�i với c�c đệ tử:

�� -Vị Đại Sa-m�n n�y l� bậc Thần cao tột, tuy nhi�n vị thần n�y chưa đắc đạo, kh�ng bằng ta đ� chứng quả La-h�n.

�� Đức Phật đi đến gần Ca-diếp ngồi xuống một gốc c�y. Đ�m thứ nhất Tứ Thi�n vương c�ng xuống nghe Phật thuyết kinh. Tứ vương c� th�n h�nh ch�i s�ng rực rỡ như lửa. Ca-diếp đang đ�m dậy, tr�ng thấy Đức Phật b�n cạnh c� bốn ngọn lửa. S�ng sớm �ng ta đến hỏi:

�� -Đại đạo nh�n m� cũng thờ lửa sao?

�� Đức Phật đ�p:

�� -Ta kh�ng thờ lửa.

�� Ca-diếp n�i:

�� -Chứ sao tối h�m qua ở đ�y c� bốn ngọn lửa?

�� Đức Phật bảo:

�� -Tối h�m qua c� Tứ Thi�n vương xuống đ�y nghe kinh, đ� l� �nh s�ng của c�c �ng ấy.

�� Ca-diếp suy nghĩ: �Vị Đại Sa-m�n n�y l� thần cao tột, tuy nhi�n vị thần n�y vẫn chưa đắc đạo, kh�ng bằng ta đ� chứng quả La-h�n�.

�� Đức Phật dừng lại dưới gốc c�y. Đ�m thứ hai, Thi�n đế Th�ch nửa đ�m lại xuống nghe Phật thuyết kinh. Đế Th�ch với h�o quang chiếu s�ng rực rỡ c�n hơn cả �nh s�ng lớn. Ca-diếp đang đ�m dậy tr�ng thấy một b�n Đức Phật c� lửa s�ng gấp bội hơn cả �nh s�ng tối h�m qua, �ng suy nghĩ: �Vị Đại Sa-m�n n�y tiếp tục thờ lửa�.

�� S�ng sớm �ng ta lại đến hỏi Phật:

�� -Đại đạo nh�n thờ thần lửa phải kh�ng?

�� Đức Phật đ�p:

�� -Kh�ng, tối h�m qua Đế Th�ch xuống đ�y nghe thuyết kinh n�n c� tướng ch�i s�ng như vậy.

�� Ca-diếp suy nghĩ: �Vị Đại Sa-m�n n�y ch�nh l� Bậc Đại thần th�nh, tuy nhi�n chưa đắc đạo, kh�ng bằng ta đ� chứng quả La-h�n.�

�� Đ�m sau lại c� đệ thất Phạm thi�n đến nghe kinh, tướng ch�i s�ng của Phạm thi�n gấp bội hơn trời Đế Th�ch.

�� Ca-diếp nửa đ�m thức dậy, tr�ng thấy �nh s�ng b�n Đức Phật c�n rạng rỡ hơn đ�m qua. S�ng sớm �ng ta lại hỏi:

�� -Đại đạo nh�n thờ lửa chăng?

�� Đức Phật đ�p:

�� -Ta kh�ng thờ lửa.

�� Ca-diếp lại hỏi:

�� -Vậy th� tối h�m qua sao lại c� �nh s�ng chiếu gấp bội?

�� Đức Phật n�i:

�� -Tối h�m qua Phạm thi�n xuống đ�y nghe kinh, đ� l� tướng ch�i s�ng của �ng ta.

�� Ca-diếp lại suy nghĩ: �Vị Đại Sa-m�n n�y tuy c� thần t�c, nhưng chưa đắc đạo, kh�ng bằng ta đ� chứng quả La-h�n�.

�� Năm trăm đệ tử Ca-diếp, mỗi người thờ ba ngọn lửa tổng cộng l� một ng�n năm trăm ngọn. S�ng sớm họ đốt lửa, nhưng lửa kh�ng ch�y, lấy l�m lạ, họ bạch thầy, thầy n�i:

�� -Ta nghi đ�y l� do Đại Sa-m�n l�m.

�� Ca-diếp đến hỏi Phật:

�� -Năm trăm người đệ tử của t�i thường thờ một ng�n năm trăm ngọn lửa, s�ng h�m nay họ đốt lửa, nhưng c�c ngọn lửa đều kh�ng ch�y, c� ph�i do Đại Đạo Nh�n l�m kh�ng?

�� Đức Phật đ�p:

�� -B�y giờ �ng c� muốn l�m cho lửa ch�y kh�ng?

�� Đức Phật hỏi đến ba lần, Ca-diếp đều đ�p l� muốn.

�� Đức Phật bảo:

�� -�ng về đi lửa sẽ ch�y.

�� Theo lời n�i, c�c ngọn lửa đều ch�y. Ca-diếp lại nghĩ: �Đại Sa-m�n n�y tuy c� thần t�c nhưng chưa đắc đạo, kh�ng bằng ta đ� chứng quả La-h�n�.

�� Ca-diếp cũng thờ ba ngọn lửa, buổi s�ng sớm �ng ta đốt lửa, lửa lại kh�ng ch�y. �ng nghĩ lại l� Đại Sa-m�n l�m chứ kh�ng ai cả, liền đến hỏi Đức Phật:

�� -T�i thờ ba ngọn lửa, s�ng nay đốt lửa, lửa kh�ng ch�y được. T�i nghĩ l� Đại Sa-m�n l�m phải kh�ng?

�� Đức Phật đ�p:

�� -�ng c� muốn lửa ch�y trở lại kh�ng?

�� Đức Phật hỏi đến ba lần, Ca-diếp đều n�i muốn.

�� Đức Phật bảo:

�� -H�y về đi, lửa sẽ ch�y.

�� Theo lời n�i, c�c ngọn lửa đều ch�y.

�� Ca-diếp lại suy nghĩ: �Đại Sa-m�n tuy c� thần t�c, nhưng chưa đắc đạo, kh�ng bằng ta đ� chứng quả La-h�n�.

�� Sau khi lửa ch�y, Ca-diếp lại muốn lửa tắt nhưng kh�ng thể l�m cho tắt được. Năm trăm đệ tử v� c�c người thờ lửa c�ng g�p sức hỗ trợ l�m cho lửa tắt m� lửa vẫn kh�ng tắt. Họ đều n�i: �Đ�y l� do Đại Sa-m�n l�m chứ kh�ng ai cả�.

�� Ca-diếp đến hỏi Phật:

�� -Lửa đ� ch�y rồi nay kh�ng thể dập tắt được.

�� Đức Phật bảo:

�� -�ng c� muốn dập tắt lửa kh�ng?

�� Ca-diếp thưa:

�� -Muốn.

�� Đức Phật bảo:

�� -H�y về đi, lửa sẽ tắt.

�� Tức thời tất cả lửa đều tắt. Ca-diếp suy nghĩ như cũ: �Vị Đại Sa-m�n tuy c� thần t�c, nhưng chẳng bằng ch�n đạo của ta�.

�� Ca-diếp đến bạch Phật:

�� -Xin đại đạo nh�n h�y ở lại đ�y đừng đi đ�u xa. Ta sẽ cung cấp thực phẩm cho Ng�i.

�� Ca-diếp trở về, ra lệnh cho người nh�: ng�y mai h�y l�m cơm thật ngon, chuẩn bị giường ghế. Đến giờ cơm, đ�ch th�n Ca-diếp đi thỉnh Phật.

�� Đức Phật dạy:

�� -�ng h�y về trước đi, Ta sẽ đến sau.

�� Ca-diếp vừa đi, như người co duỗi c�nh tay, Đức Phật đ� đến thế giới Phất-vu-đ�i c�ch h�ng mấy ng�n ức vạn dặm về hướng Đ�ng, h�i quả Di�m-bặc bỏ đầy b�t rồi trở về. Ca-diếp vẫn chưa đến, Đức Phật đ� ngồi tr�n t�a của m�nh.

�� Ca-diếp đến hỏi:

�� -Đại đạo nh�n đi đường n�o đến đ�y?

�� Đức Phật đ�p:

�� -Sau khi �ng đi rồi, Ta đến c�i Phất-vu-đ�i ph�a Đ�ng, h�i quả Di�m-bặc m�i vị rất ngon, c� thể ăn được. �ng h�y lấy ăn thử. �� Đức Phật thọ thực xong rồi ra đi, Ca-diếp tiếp tục suy nghĩ: �Vị Đại Sa- m�n n�y tuy c� thần t�c, nhưng kh�ng bằng ch�n đạo của ta�.

�� S�ng h�m sau, đến giờ ăn Ca-diếp lại thỉnh Đức Phật, Đức Phật nhận lời, bảo Ca-diếp đi trước Ng�i sẽ đi sau. Ca-diếp ra đi rồi, Đức Phật lại đi về ph�a Nam cuối c�i Di�m-ph�-đề khoảng v�i ng�n vạn dặm, h�i quả A-l�-lặc bỏ đầy b�t rồi trở về. Ca-diếp vẫn chưa về, Đức Phật đ� ngồi tr�n t�a. Ca-diếp đến nơi hỏi:

�� -V� sao Ng�i đến đ�y trước được?

�� Đức Phật đ�p:

�� -Sau khi �ng đi rồi, Ta đi đến ph�a Nam cuối c�i n�y h�i quả A- l�-lặc cũng c� m�i vị thơm v� ăn được. �ng h�y lấy ra d�ng. �� Đức Phật thọ thực xong rồi đi, Ca-diếp tiếp tục suy nghĩ: �Vị Đại Sa-m�n n�y tuy c� thần t�c nhưng kh�ng bằng ch�n đạo của ta�.

�� S�ng ng�y sau Ca-diếp lại đến thỉnh Phật. Đức Phật chấp thuận, bảo Ca-diếp đi trước Ng�i sẽ đến sau. Khi Ca-diếp ra đi rồi, Đức Phật đi về ph�a T�y đến c�i C�u-da-ni c�ch v�i ng�n ức dặm, h�i quả A-ma-lặc bỏ đầy b�t rồi trở về. Ng�i về trước Ca-diếp v� ngồi l�n t�a của m�nh. Ca-diếp đến sau, hỏi:

�� -Đại nh�n đi ng� n�o về đ�y?

�� Đức Phật đ�p:

�� -Sau khi �ng đi rồi, Ta đi về ph�a T�y c�i C�u-da-ni h�i quả A-ma-lặc, m�i vị thơm c� thể ăn được. �ng h�y lấy ra ăn.

�� Ca-diếp lại suy nghĩ: �Vị Đại Sa-m�n n�y tuy c� thần t�c, nhưng kh�ng bằng ch�n đạo của ta�.

�� S�ng h�m sau Ca-diếp lại thỉnh Phật. Đức Phật bằng l�ng bảo Ca-diếp đi trước, Ng�i đi sau. Ca-diếp nh�n lui lại bỗng nhi�n kh�ng thấy Đức Phật. Đức Phật d�ng thần t�c l�n ph�a Bắc, đến c�i Uất- đơn-việt, c�ch v�i ng�n ức dặm, lấy l�a gạo tự nhi�n đựng đầy b�t trở về. Ng�i đến trước Ca-diếp v� ngồi l�n t�a của m�nh. Ca-diếp đến sau hỏi:

�� -Đại đạo nh�n lại đi đường n�o đến đ�y?

�� Đức Phật đ�p:

�� -Khi người đ� đi rồi, Ta đi về phương Bắc đến xứ Uất-đơn-việt lấy thứ gạo đ� ch�n c� m�i vị thơm ngon, �ng h�y lấy ăn thử.

�� Đức Phật thọ trai xong trở về, Ca-diếp lại suy nghĩ: �Vị Đại Sa- m�n n�y tuy c� thần t�c nhưng kh�ng bằng ch�n đạo của ta�.

�� Ng�y h�m sau, đến giờ thọ trai, Đức Phật �m b�nh b�t tự đến nh� Ca-diếp nhận thực phẩm rồi về. Đến chỗ y�n tịnh Đức Phật thọ thực xong v� muốn s�c miệng, Thi�n đế biết � Phật liền đến chỗ Ng�i, lấy tay chỉ đất, nước chảy th�nh ao để cho Phật d�ng.

�� V�o l�c xế trưa, Ca-diếp đi dạo quanh trong x�m, thấy c� suối nước, lấy l�m lạ hỏi Phật:

�� -V� sao c� con suối n�y?

�� Đức Phật đ�p:

�� -Buổi s�ng Ta đến nh� �ng khất thực, l�c trở về ngang đ�y thọ thực xong, c� � muốn s�c miệng, Thi�n đế Th�ch chỉ đất l�m cho nước chảy ra. �ng phải gọi đ�y l� ao Chỉ địa.

�� Ca-diếp lại nghĩ: �Vị Đại Sa-m�n n�y tuy c� thần t�c, nhưng kh�ng bằng ch�n đạo của ta�.

�� Đức Phật trở về dưới gốc c�y, giữa đường thấy y r�ch ai bỏ Ng�i muốn lấy giặt. Trời Đế Th�ch biết � Phật, liền l�n tr�n n�i �t- na lấy tảng đ� vu�ng vức, đẹp, bằng thẳng đem đến b�n bờ ao bạch Phật:

�� -Ng�i c� thể d�ng để giặt y.

�� Đức Phật giặt xong muốn phơi y, Thi�n đế Th�ch lại đi lấy tảng đ� s�u cạnh đem đến để Phật d�ng phơi y.

�� Ca-diếp thấy b�n bờ ao c� hai vi�n đ� tốt, lại hỏi Phật:

�� -V� sao c� đ� tốt n�y?

�� Phật đ�p:

�� -Ta muốn giặt y v� phơi y, Thi�n đế Th�ch đến n�i �t-na đem hai tảng đ� n�y đến cho Ta d�ng.

�� Ca-diếp lại suy nghĩ: �Vị Đại Sa-m�n n�y tuy l� c� thần t�c nhưng kh�ng c� bằng ch�n đạo của ta�.

�� Đức Phật sau khi v�o ao Chỉ địa tắm gội xong muốn l�n bờ m� kh�ng c� chỗ vịn, tr�n bờ ao vốn c� c�y t�n Ca-h�a rất cao lớn đẹp đẽ, c�y đ� tự nhi�n cong xuống đến chỗ Phật. Phật vịn c�y l�n bờ.

�� Ca-diếp thấy c�y cong xuống rủ b�ng m�t, lấy l�m qu�i lạ n�n hỏi Phật. Đức Phật đ�p:

�� -Ta v�o ao tắm, muốn l�n bờ m� kh�ng c� chỗ vịn, cho n�n thần c�y l�m cho c�nh cong lại để Ta l�n bờ.

�� Ca-diếp lại nghĩ: �Vị Đại Sa-m�n n�y tuy c� thần t�c nhưng kh�ng bằng ch�n đạo của ta�.

�� Khi ấy vua Ma-kiệt v� c�c quan d�n, v�o ng�y lễ hội trong năm họ c�ng đến chỗ Ca-diếp vui chơi bảy ng�y.

�� Ca-diếp suy nghĩ: �Thật c� tr� thần th�nh s�ng suốt, mọi người thấy Phật ắt sẽ bỏ ta m� kh�ng thờ phụng ta nữa, phải l�m thế n�o để �ng ấy bỏ đi, cho ta vui chơi bảy ng�y.

�� Đức Phật biết � Ca-diếp, liền ẩn đi bảy ng�y. Sau bảy ng�y, Ca-diếp lại suy nghĩ: �Trong thời gian bảy ng�y ta c� lễ hội c�n lại rất nhiều thức ăn, phải chi c� Đại Sa-m�n đến d�ng cơm th� vui biết bao�.

�� Đức Phật từ xa biết � Ca-diếp, liền đến ngay. Ca-diếp vui mừng n�i:

�� -Đại đạo nh�n đến, thật hay qu�! T�i c�ng dường Ng�i, nhưng trong thời gian bảy ng�y kh�ng biết Ng�i ở đ�u?

�� Đức Phật n�i:

�� -Trong l�c vua c�ng c�c quan d�n đến đ�y dự lễ hội bảy ng�y, �ng đ� nghĩ rằng: �Vị Đại Sa-m�n n�y thật l� tr� tuệ thần th�nh s�ng suốt;, nếu mọi người thấy �ng ta ắt sẽ bỏ ta v� kh�ng thờ phụng ta nữa, phải l�m thế n�o để �ng ấy bỏ đi, cho ta vui chơi bảy ng�y.� V� thế n�n Ta đi. Nay �ng nghĩ nhớ đến Ta n�n Ta trở lại.

�� Ca-diếp lại nghĩ: �Vị Đại Sa-m�n n�y mới biết � người, tuy nhi�n kh�ng bằng ch�n đạo của ta�.

�� Bấy giờ năm trăm đệ tử của Ca-diếp đều đi chặt củi, mỗi người v�c theo một c�i b�a, nhưng c�c b�a ấy đều kh�ng chặt được. �� Họ hoảng sợ đến bạch thầy, thầy n�i:

�� -Đ�ng l� Đại Sa-m�n l�m chứ kh�ng ai cả.

�� Ca-diếp đến hỏi Phật:

�� -C�c đệ tử của t�i c�ng đi chặt củi, đưa b�a l�n nhưng hạ xuống kh�ng được.

�� Đức Phật n�i:

�� -Người về đi, b�a sẽ hạ xuống được.

�� C�c b�a đều hạ xuống, sau khi b�a hạ xuống lại d�nh v�o củi kh�ng nhấc l�n được. Ca-diếp lại đến bạch Phật:

�� -Nay b�a đ� hạ xuống rồi kh�ng nhấc l�n được.

�� Đức Phật đ�p:

�� -H�y về đi, Ta sẽ l�m cho b�a nhấc l�n được.

�� Ng�i l�m cho b�a nhấc l�n sử dụng được.

�� Ca-diếp lại nghĩ: �Vị Đại Sa-m�n n�y c� thần t�c nhưng kh�ng bằng ch�n đạo của ta�.

�� L�c ấy nước s�ng Ni-li�n-thiền chảy xiết Đức Phật d�ng thần th�ng tự nhi�n l�m cho nước đứng y�n một chỗ, khiến nước bị nghẽn d�ng l�n cao qu� đầu người, l�m cho bụi dưới đ�y s�ng bốc l�n cao rồi Đức Phật đi trong đ�.

�� Ca-diếp sợ Phật bị nước cuốn tr�i liền c�ng c�c đệ tử đến đ�, họ ngồi tr�n thuyền đi t�m Phật. Ca-diếp thấy nước bị nghẽn gi�n đoạn, ch�nh giữa bụi bay l�n v� Phật đi trong đ�. Ca-diếp k�u l�n:

�� -Đại đạo nh�n vẫn c�n sống ư?

�� Đức Phật đ�p:

�� -Dĩ nhi�n, Ta vẫn c�n sống.

�� Ca-diếp hỏi:

�� -Ng�i c� muốn l�n thuyền kh�ng?

�� Đức Phật bảo:

�� -Rất tốt.

�� Đức Phật ph�t sinh � nghĩ: �Nay Ta phải hiện thần th�ng để �ng ta t�m phục�. Ng�i liền từ trong nước xuy�n qua dưới đ�y thuyền v�o m� kh�ng c� dấu vết xuy�n qua.

�� Ca-diếp lại nghĩ: �Vị Đại Sa-m�n n�y tuy c� thần t�c nhưng chưa đắc đạo, kh�ng bằng ta đ� chứng qụả La-h�n�.

�� Đức Phật n�i với Ca-diếp:

�� -Ngươi chẳng phải l� La-h�n cũng kh�ng biết đạo ch�n ch�nh, thật l� lu�ng dối m� tự xưng l� t�n qu� ư?

�� L�c ấy Ca-diếp kinh sợ l�ng t�c dựng ngược, tự biết m�nh chưa chứng đạo, liền c�i đầu thưa:

�� -Đại đạo nh�n thật l� Thần th�nh mới biết được t�m ch� của con, ch�ng con c� thể theo đại đạo nh�n l�nh thọ giới ph�p v� l�m Sa-m�n chăng?

�� Đức Phật đ�p:

�� -�ng h�y về b�o cho c�c đệ tử của �ng biết điều tốt đẹp lợi �ch n�y. �ng l� bậc Đại trưởng giả, l� nơi m� trong nước tr�ng nhờ, nay �ng muốn học đạo lớn �ng kh�ng thể biết một m�nh được.

�� Ca-diếp nghe lời Phật dạy, trở về b�o với c�c đệ tử:

�� -C�c �ng c� biết chăng? Ch�nh mắt ta thấy � ta mới tin, ta sẽ cạo bỏ r�u t�c, mặc ph�p y, l�nh thọ giới ph�p của Phật để l�m Sa-m�n. C�c �ng muốn đi theo đường n�o?

�� Năm trăm đệ tử đ�p:

�� -Sự hiểu biết của ch�ng con l� nhờ �n đại sư, v� thế thầy k�nh t�n nơi n�o chắc l� kh�ng hư vọng, xin cho ch�ng con theo thầy l�m Sa-m�n.

�� L�c đ� thầy tr� Ca-diếp cởi �o l�ng cừu, lấy b�nh nước, c�y gậy, giầy d�p v� c�c dụng cụ thờ lửa đều n�m xuống s�ng, rồi c�ng nhau đến chỗ Đức Phật, c�i đầu bạch Phật:

�� -Đệ tử năm trăm người ch�ng con do c� l�ng tin, xin được từ bỏ gia đ�nh, cạo bỏ r�u t�c, y l�nh thọ giới ph�p Phật.

�� Đức Phật dạy:

�� -Được, c�c Sa-m�n h�y đến đ�y!

�� Ca-diếp v� năm trăm đệ tử tự nhi�n r�u t�c đều rụng, trở th�nh Sa-m�n.

�� Ưu-vi Ca-diếp c� hai người em l� Na-đề Ca-diếp v� Yết-di Ca- diếp, mỗi người em như vậy c� hai trăm năm mươi đệ tử, ở nh� l� ven s�ng, thấy y phục, đồ vật, c�c dụng cụ thờ lửa của c�c Phạm ch� tr�i theo d�ng nước, hai người em kinh ngạc, sợ anh m�nh v� năm trăm đệ tử của họ bị người �c l�m hại hoặc bị nước lớn cuốn tr�i, liền c�ng năm trăm đệ tử đi ngược d�ng nước, l�n ph�a tr�n th� thấy thầy tr� của anh đều l�m Sa-m�n. Họ ngạc nhi�n hỏi:

�� -Đại huynh đ� một trăm hai mươi tuổi, tr� tuệ cao vời, quốc vương, quan d�n đều hết l�ng t�n thờ, ch�ng t�i cho rằng anh l� vị La-h�n. Nay anh bỏ đạo Phạm ch�, học ph�p Sa-m�n, việc n�y chẳng phải nhỏ, v� Phật đ�u c� thể vượt hơn đạo của anh.

�� Ca-diếp đ�p:

�� -Phật đạo tối thắng, gi�o ph�p của Ng�i v� lượng, ta tuy học thế gian nhưng chưa từng c� ai tr� thần đắc đạo như Phật, giới kinh của Ng�i rất thanh tịnh s�u xa. Ta nay đem l�ng từ bi cứu độ mọi người, lấy ba việc gi�o h�a:

�� 1. Đạo định thần t�c biến h�a tự nhi�n.

�� 2. D�ng tr� tuệ biết bản � của người.

�� 3. Kinh đạo ch�nh hạnh t�y bệnh m� cho thuốc.

�� Hai người em Ca-diếp quay lại hỏi c�c đệ tử:

�� -C�c ngươi muốn đi theo con đường n�o?

�� Họ họp th�nh năm trăm người đồng thanh n�i;

�� -Ch�ng con nguyện như Đại sư.

�� Tất cả đảnh lễ Đức Phật xin l�m Sa-m�n.

�� Phật dạy:

�� -Được, c�c Sa-m�n h�y đến đ�y!

�� Hai người em Ca-diếp v� năm trăm đệ tử r�u t�c đều rụng, theo Phật l�m Sa-m�n.

�� Đức Phật c� một ng�n Sa-m�n, đều đến ngồi dưới gốc c�y trong rừng Di huyện, xứ Ba-la-nại. C�c đệ tử Phật đều l� c�c Phạm ch�. Đức Phật v� c�c đệ tử thị hiện oai thần biến h�a:

�� 1. Bay đi.

�� 2. Thuyết kinh.

�� 3. Gi�o h�a.

�� C�c đệ tử thấy oai thần Đức Phật thảy đều hoan hỷ đảnh lễ, v�ng l�m.

Hết quyển 2

�