|
Ś 0054
PHẬT NI KINH THCH MA NAM BỔN
Hn dịch:ời Ng, nước Nguyệt Chi, Ưu b tắc Chi Khim.
Việt dịch: Thch Chnh Lạc
--- o0o ---
Nghe như vầy:
Một thời Phật ở tại Thch Cơ Sấu, ngồi dưới một gốc cy trong vườn N Cu Loại, nước Duy La Vệ u. Bấy giờ c người họ Thch tn l Ma Nam, đi đến trước đức Phật, lấy đầu mặt lạy st chn đức Phật rồi bạch đức Phật:
Con thường nghe đức Phật dạy: Phải thu nhiếp tm . Con nghe đức Phật dạy: Tm con người c ba trạng thi: c dm, nộ, v si. Từ khi nghe được như vậy đến nay, con thường nhớ trong tm, con tự suy nghĩ: Nếu khng c trạng thi dm, tm ta liền chơn chnh; nếu khng c trạng thi sn, tm ta liền chơn chnh; nếu khng c trạng thi si, tm ta liền chơn chnh. Con tự suy nghĩ: Mnh đ thường giữ ba thứ ny, bất động, do nhn duyn g vẫn khng được giải thot?.
ức Phật dạy:
Nếu giải thot được tm dm, tm nộ v tm si, vậy do nhn duyn g m vẫn cn sống chung với vợ con? Nn cn c tm tham. Ny hiền giả, hy tự tư duy: Nay ta tuy c cht khổ, nhưng về lu sau sẽ được an lạc lớn; cng ở chung với vợ con, tuy sướng vui trong chốc lt nhưng về sau sẽ hết sức đau khổ. Ny hiền giả, hy biết thế gian vui t nhưng khổ nhiều.
ức Phật dạy:
Cc Tỳ kheo đắc đạo A la hn biết thế gian vui t khổ nhiều, cho nn ta cầu Phật đạo chỉ nghĩ thế gian l vui th t nhưng khổ nhiều. Khi ta lm Bồ tt, thường nghĩ vui t khổ nhiều.
Ma Nam ni:
Chỉ ring đức Phật v A la hn c niệm ny sao?
ức Phật bảo:
Ny Ma Nam, hy nghe ta ni rồi để trong tm: con người ở thế gian, những g l th vui của họ?
Phm c năm thứ dục lạc lm con người hoan hỷ tham đắm: con mắt tham đắm sắc, liền để trong tm, ngy đm suy nghĩ, tham đắm sắc đẹp, tai nghe tiếng hay, mũi ngửi mi thơm, lưỡi thch vị ngon, thn ưa vật mềm dịu, liền đắm trước trong tm. V tham đắm sắc đẹp, cũng vậy đối với năm thứ kia người trong thin hạ đều tham đắm. Sự tham đắm của người đời đều khng ngoi năm thứ ny, được mấy người biết lo thot ra? Người thế gian hoặc lm ruộng vườn để sinh sống, hoặc lm thợ thầy để mưu sinh, hoặc bun bn ở chợ ba để kiếm sống, hoặc l quan chức để sinh sống, hoặc nui sc vật để sinh nhai, hoặc lm thợ vẽ để kiếm sống. Những người ấy nhẫn chịu sự lạnh lẽo, sự nng bức, sự khổ sở, sự đi, sự kht. Họ đều bị tham nn phải nhẫn chịu sự lạnh, sự ấm, sự đi, sự kht, rồi tự on rằng: Ta sinh hoạt để sống, trải qua bao nhiu năm trời, khổ sở muốn chết, nhưng vẫn khng kiếm được tiền ti chi cả, vẫn sống với sự khổ lạnh, hoặc bệnh hoạn ốm yếu.
ức Phật bảo:
Ny Ma Nam, đ l sự khổ thứ nhất.
iều thứ hai l trong con người c tham dm, hoặc c người lm ruộng vườn, hoặc c người lm thợ thầy, hoặc c người mua bn ở chợ ba, hoặc c người lm quan lại, hoặc c người nui sc vật, hoặc c người lm thợ vẽ. Khi lm việc để sinh sống phải nhẫn chịu sự lạnh, nng, đi, kht để c tiền ti. Nhờ đ được giu c nhưng lại m lng lo sợ huyện quan lấy hết tiền ti, hoặc sợ lửa chy thiu hết tiền ti, hoặc sợ lc đi ghe, ghe chm lm mất hết tiền ti, hoặc sợ giặc cướp, cướp hết tiền ti, hoặc sợ lc mua bn đổi chc lm hết tiền ti, hoặc sợ những người thn thuộc ngho khổ dng thuốc độc để hại họ, hoặc bị con ruột lm tiu hết tiền ti. Người ấy thường sống trong lo u, ngy đm m lng lo sợ khng pht no ngơi. Trong đ lại c người đang cất giữ tiền ti th hoặc gặp quan lại (chiếm đoạt), hoặc bị lửa chy nước tri, hoặc mua bn vay mượn tiền ti khng trả, hoặc đem chn dấu trong đất nay qun mất chỗ, hoặc bị vu khống, hủy bng lm cho mất hết, hoặc c con ruột tiu hết tiền ti của cha mẹ. Người ấy tự nghĩ: Từ lc cn nhỏ ta đ mưu sinh, phải nhẫn chịu sự lạnh, nng, đi, kht hoặc cần khổ để kiếm ra tiền, nay lại bị mất hết. Do đ nhớ nghĩ, lo sầu nn bị bệnh, hoặc bị chết, đều do tiền ti gy ra. Những việc ấy đều do tham ngũ dục m ra. l khổ thứ hai.
iều thứ ba l người thế gian v c tiền của nn cha tranh với con, anh tranh với em, chồng tranh với vợ, hoặc bằng hữu tri thức tranh chấp nhau, hoặc nội ngoại cc gia đnh tranh chấp nhau, sau lưng ni xấu lẫn nhau. Cc thứ ấy đều do tham dục lạc m ra. Người thế gian nhn v tiền ti m vua đnh với vua, đạo nhn đnh với đạo nhn, điền gia đnh với điền gia, cng sư đnh với cng sư, do v tiền ti nn dng miệng chửi nhau, dng gậy đnh nhau, dng dao chặt nhau, hoặc lm cho bị thương, chết chc lẫn nhau. Tất cả đều do lng tham m ra. l khổ thứ ba.
iều thứ tư l người thế gian đi theo qun đội nhận tiền lương của quan phải đi chiến đấu, chẳng biết sống chết lc no, do lng tham nn mới tng qun, v lnh tiền của quan cho nn khng thể dừng lại, phải chiến đấu, hoặc bị thương ở đầu, hoặc bị cắt đầu, hoặc bị thương ở tay, hay bị đứt tay, hoặc bị thương ở chn hay bị cắt chn, lần hồi đưa đến sự mất mạng. đều do tham lam m ra. Ấy l khổ thứ tư.
iều thứ năm l người thế gian c tham, ban đm khot tường nh người ta để ăn trộm, hoặc cướp của người ta ở giữa đường, cng php thnh quch của người ta nn bị quan bắt được, hoặc chặt đầu, hoặc chặt tay, hoặc chặt chn, hoặc phanh thy, hoặc lc thịt, hoặc dng lửa đốt, hoặc lấy chy lớn đập bể trn, hoặc chm ngang lưng. Những thứ ấy đều do lng tham m ra. l khổ tứ năm.
Người thế gian v tiền ti m dối lo nhau, miệng cũng dối lo nhau, thn cũng dối lo nhau, cũng dối lo nhau. Bấy giờ tự họ cho đ l việc cần lm, khng c tội lỗi g cả, khng biết sự tai ương độc hại của n, về sau phải vo địa ngục. Trong đ nếu hiền giả hay Sa mn tự tư duy năm lạc của thế gian vui nhiều hay sự khổ no ưu sầu nhiều?
ức Phật bảo:
Ny Ma Nam, khi ta cn lm Bồ tt thường nghĩ thế gian th vui t m khổ no lại nhiều, do đ m ta cầu đạo V vi. Nếu c người tham dục cho rằng: Thế gian l vui, v họ đều khng biết con đường sanh tử. Nếu thế gian c vị tm hiền thiện, c ch v tham, lại muốn dạy cho con người chớ c tham dục. l vị ại đức tối thượng.
ức Phật bảo:
Ny Ma Nam, ta thường đến Vương X c một hn ni tn l Thiếc ề Ban Lm A ọa Phu Sở Phi Th. Ta thấy cc Ni Kiền c hnh giả xa tc, c hnh giả cng lưng ngồi ở dưới đất, nằm ở dưới đất, thn thể khng c y phục, họ đều mặc da nai. ức Phật từ xa trng thấy, đến pha trước ni với cc Ni Kiền: Do nhn duyn g m khiến cc ng xa tc, do nhn duyn g m cc ng ngồi, nằm ở dưới đất, cũng khng mặc o quần, tự lm sự độc hại như vậy?
Cc Ni Kiền trả lời đức Phật:
ời trước chng ti lm c như thế nn mới khiến đời ny bị khốn khổ như vậy, do hnh vi c chưa hết nn chng ti mới lm như vậy.
ức Phật ni:
Do nhn duyn g m cc ngươi nghe v biết được việc ny? Vậy c phải theo người ta m nghe biết được việc đ lm ở đời trước chăng? Hay l tự biết?
Cc Ni Kiền đp:
Chng ti cũng khng biết, cũng khng nghe, cũng khng nhờ ai dạy chi cả.
ức Phật bảo:
Nếu dng sự khổ hạnh ny m thot được sanh tử chăng? Cc ngươi cũng khng nghe người ta ni, cũng khng nghe thầy dạy như vậy. Khi khng m tự chuốc lấy sự khốn khổ. Vậy hy bỏ việc lm ấy, đi đến m tn thờ Phật đạo.
ức Phật bảo:
Ta chỉ tiếc cho cc ngươi, hoặc thn suy nghĩ, hoặc con chu đời sau đều bắt chước việc lm ny của cc ngươi.
Cc Ni Kiền đều tức giận, đức Phật bảo rằng:
Vua Bnh Sa Vương tại sao lại cho Sa mn C m ny truyền đạo trong nước?
ức Phật bảo cc Ni Kiền:
Nếu cc ngươi c thể ngồi ngay thẳng trong bảy ngy bảy đm, khng ăn uống, khng ni chuyện, như vậy l vui chăng? Hay nh vua c cung điện, kỷ nhạc l vui?
Ni Kiền ni:
Ny Sa mn C m, chng ti vui.
ức Phật ni:
Sao gọi l vui? Vua Bnh Sa trong nước v sao lại khng vui?
Ni Kiền thưa:
Ny Sa mn C m, chng ti t lo buồn cho nn vui hơn vua Bnh Sa.
ức Phật ni:
Ny cc Ni Kiền, vua Bnh Sa c dm, c nộ, c si, cũng muốn hng phục cc quần thần, cũng muốn hng phục cc dn chng bn ngoi, ngy đm suy nghĩ: Phải trừng trị ai? Phải tri buộc ai?.
ức Phật ni:
Người c lng dm cũng sẽ tự st, cũng muốn st người khc. Người c lng sn hận cũng tự st, cũng muốn giết người khc. Người si m cũng sẽ tự st, cũng muốn giết người khc.
Cc Ni Kiền đều đến trước đức Phật thưa rằng:
Chng ti khng c trạng thi dm, cũng khng c trạng thi sn, cũng khng c trạng thi si, vậy c thể lm Sa mn được chăng?
ức Phật bảo:
Hy trở về bo cho cha mẹ cc ngươi biết.
Cc Ni Kiền thưa:
Chng con bỏ nh học đạo, đều được sự đồng của cha mẹ rồi.
ức Phật dạy:
Vậy cc ngươi hy quy y, thọ tr năm giới.
Cc Ni Kiền đều thọ năm giới:
1- Khng st.
2- Khng trộm.
3- Khng xm phạm phụ nữ nh người khc.
4- Khng dối lo.
5- Khng uống rượu.
Cc Ni Kiền thọ tr năm giới, mặc o, bi tc ln, giữ chnh hạnh. Ai nấy đều trở về nh của mnh.
ức Phật bảo Ma Nam:
Nếu nghe qua dm, nộ, v si ny, hoặc cho rằng ta thọ tr lời Phật dạy, hoặc suy tư chnh chắn về năm điều ny, vậy c nn tranh ginh với người thế gian chăng?
Ma Nam thưa:
Con sẽ trở về suy tư, đọc tụng kinh điển ny, ngy mai sẽ đến chỗ đức Phật.
Ma Nam đến pha trước đức Phật đảnh lễ rồi đi.
PHẬT NI KINH MA NAM BỔN
|
