Kinh Ph�p Bảo Đ�n Lược Giải

Một ng�y kia �ại sư gọi c�c m�n nhơn: Ph�p Hải, Ch� Th�nh, Ph�p �ạt, Thần Hội, Tr� Thường, Tr� Th�ng, Ch� Triệt, Ch� �ạo, Ph�p Tr�n, Ph�p Như, m� n�i rằng: "Ch�ng ngươi chẳng phải giống như những người kh�c. Sau khi ta diệt độ rồi, c�c ngươi mỗi người sẽ ra l�m thầy một phương. Nay ta dạy c�c �ng khi ra thuyết ph�p, chẳng l�m sai lạc bổn t�ng.

Giảng:

Ph� l� ph�n ph�, Ch�c l� ch�c ph�, tức l� những lời ph� ch�c của Lục Tổ �ại sư cho m�n đồ, phẩm n�y l� phẩm thứ mười.

Một ng�y nọ Lục Tổ �ại sư k�u mười đại đệ tử,những đệ tử được Ng�i truyền ph�p, l� Ph�p Hải � vị Ph�p sư ghi ch�p lại Lục Tổ ��n Kinh, l� đại đệ tử của Lục Tổ �ại sư, cho n�n viết t�n m�nh đầu ti�n, Ph�p sư n�y nhất định tranh đệ nhứt mới được. Ch� Th�nh � Thần T� �ại sư từng ph�i Ch� Th�nh l�m gi�n điệp trộm ph�p kh�ng ngờ Ng�i kh�ng c� trộm ph�p m� lại bỏ tối theo s�ng. Ph�p �ạt � l� vị Ph�p sư niệm Kinh Ph�p Hoa ba ng�n biến, đảnh lễ đầu kh�ng s�t đất. Thần Hội � l� ch� b� mười ba tuổi nghịch ngợm d�m c�ng với Lục Tổ �ại sư đấu cơ phong. Tr� Thường, Tr� Th�ng. Ch� Triệt � l� Phi mi�u họ Trương; lại c� Ph�p Tr�n, Ph�p Như v.v... mười vị đại đệ tử đều đến trước Lục Tổ, Lục Tổ n�i với họ rằng:

�C�c �ng, mười vị đ�y, kh�ng giống như những người kh�c, c�c �ng n�n l�m ph�p chủ, gi�o h�a một phương. Sau khi ta vi�n tịch, c�c �ng đều l�m bậc Thầy m� phạm của trời người một phương, l� bậc đ�ng cho trời người c�ng dường. Ta nay dạy c�c �ng dạy một phương ph�p hoằng dương Phật ph�p. C�c �ng n�n thuyết ph�p như thế n�o? L�c thuyết ph�p kh�ng n�n l�m mất đi t�ng chỉ của ph�p m�n đốn gi�o.

Trước hết phải cử ra ba khoa ph�p m�n, sau d�ng ba mươi s�u ph�p đối; được vậy, th� dẫu ra v�o m� chẳng l�a Bồ đề đạo tr�ng, ra v�o m� chẳng rơi v�o nhị nguy�n. Khi n�i cả thảy c�c ph�p chớ l�a Tự t�nh của m�nh.

Thoạt c� người hỏi ch�ng ngươi về Phật ph�p, th� c�c lời n�i ra phải cặp nhau, đều phải d�ng ph�p đối, qua lại đối nhau, rốt c�ng cả hai ph�p đều bỏ hết, lại kh�ng chấp chỗ bỏ ấy nữa.

Giảng:

C�c �ng giảng ph�p n�n căn cứ tam khoa, lấy tam khoa l�m ph�p m�n căn bản, lại d�ng ba mươi s�u đối đ�i (hay cặp) để giảng kinh thuyết ph�p. C�c �ng được như thế th� c� thể ở tự tại ra v�o trong Bồ đề đạo tr�ng. L�c giảng kinh thuyết ph�p, điều quan trọng nhất l� kh�ng rời tự t�nh m� thuyết ph�p. C� người hỏi c�c �ng Phật ph�p, đạo l� m� c�c �ng n�i ra nhất định c� một loại ph�p đối đ�i, song quan ngữ (lối chơi chữ) � tức n�i như thế n�o th� c� l� như thế đ�. �ối với người cần phải d�ng ph�p đối đ�i để ứng ph�. �ơn cử như vấn đề đến v� đi; đến v� đi th� đều giống nhau, theo nhau (tương đồng tương tuần) v� nếu kh�ng c� đến sẽ kh�ng c� đi, kh�ng c� đi sẽ kh�ng c� đến. �ến tức l� nh�n của đi, đi l� nh�n của đến; đến, đi hai ph�p đều trừ, lại cũng kh�ng c�n chỗ đi được nữa.

Ba khoa ph�p m�n ấy l�: Ấm, Giới v� Nhập.

Ấm l� năm ấm: Sắc, thọ, tưởng, h�nh, thức.

Nhập l� mười hai chỗ v�o: Ngo�i c� s�u trần � sắc, thanh, hương, vị, x�c, ph�p; trong c� s�u cửa (s�u căn) � mắt, tai, mũi, lưỡi, th�n, �.

Giới l� mười t�m giới hạn: S�u trần, s�u cửa v� s�u thức.

T�nh m�nh (tự t�nh) bao h�m mu�n ph�p, n�n gọi l� H�m-t�ng thức. Nếu t�nh khởi nghĩ tưởng, tức l� t�nh chuyển ra thức. Thức n�y lại sanh ra s�u thức, s�u thức chun ra s�u cửa, rồi gặp s�u trần. Thế th�, mười t�m giới đều do t�nh m�nh khởi dụng.

Giảng:

C�i g� l� tam khoa ph�p m�n? Ch�nh l� ấm, giới, nhập. Ấm l� ngũ ấm, nhập l� mười hai nhập, giới l� mười t�m giới. Ngũ ấm ch�nh l� sắc, thọ, tưởng, h�nh, thức. Nhập l� mười hai nhập, c�i g� l� mười hai nhập? Tức ngo�i s�u trần � sắc, thanh, hương, vị, x�c, ph�p, trong s�u cửa � mắt, tai, mũi, lưỡi, th�n, �, hợp lại ch�nh l� mười hai nhập. Giới l� mười t�m giới � tức s�u trần, s�u cửa, s�u thức. Trong s�u căn, s�u cửa sanh ra s�u thức � nh�n thức, nhĩ thức, tỷ thức, thiệt thức, th�n thức, � thức. Trong tự t�nh bao h�m tất cả ph�p m�n, cho n�n đặt t�n cho n� l� H�m t�ng thức, c�n gọi l� thức thứ t�m, thức n�y c� thể chuyển th�nh �ại Vi�n Cảnh Tr�. Nhưng, nếu qu� vị khởi một niệm tưởng hay suy nghĩ, tức l� tư lượng, (If you give rise to a thought or to thinking and considering), th� H�m t�ng thức sẽ chuyển ra thức thứ bảy. Từ thức thứ bảy lại sanh ra s�u thức. S�u thức khi ra khỏi s�u cửa sẽ gặp s�u trần. Tr�n đ�y l� giảng về mười t�m giới, ch�ng n� đều l� dụng, tự trong t�m sanh ra.

Nếu t�nh m�nh t�, th� khởi ra mười t�m điều t�. C�n t�nh m�nh ch�nh th� khởi ra mười t�m điều ch�nh. T�nh m�nh ứng dụng theo điều dữ, tức l� chỗ ứng dụng của ch�ng sanh. C�n t�nh m�nh ứng dụng theo điều l�nh, tức l� chỗ ứng dụng của Phật. Vậy chỗ khởi dụng do đ�u m� c�? Do nơi t�nh m�nh vậy.

Những ph�p đối l�:

�Năm ph�p đối của lo�i v� t�nh ở ngoại cảnh: Trời đối với đất, mặt nhật đối với mặt nguyệt, s�ng đối với tối, �m đối với dương, nước đối với lửa. Ấy l� năm ph�p đối.

Giảng:

Tự t�nh nếu t�, th� mười t�m giới biến th�nh t�, tự t�nh nếu ch�nh th� mười t�m giới ch�nh. Nếu dụng kh�ng đ�ng th� đ� l� ch�ng sanh dụng. Nếu dụng thiện, vi�n m�n đ� ch�nh l� Phật dụng. Dụng từ đ�u đến? �ều từ trong tự t�nh sanh ra. ��y l� v� tự t�nh c� ph�p đối đ�i, m� ngoại cảnh vốn l� v� t�nh.

C�i g� gọi l� ngũ đối? Nếu người hỏi trời th� đem đất đối. Nhật v� nguyệt l� một đối, minh v� �m l� một đối, �m v� dương l� một đối, nước v� lửa l� một đối, đ�y l� năm đối.

Diễn b�y về ph�p tướng th� c� mười hai đối: Tiếng n�i đối với ph�p, c� đối với kh�ng, c� sắc chất đối kh�ng sắc chất, c� tướng đối với kh�ng tướng, hữu lậu đối với v� lậu, sắc đối với kh�ng, động đối với tịnh, trong đối với đục, ph�m đối với th�nh, tăng đối với tục, gi� đối với trẻ, lớn đối với nhỏ. Ấy l� mười hai ph�p đối.

Giảng:

Lại c� ph�p tướng mười hai đối, tức l� ngữ ng�n v� ph�p l� ph�p đối đ�i, c� v� kh�ng l� ph�p đối đ�i, hữu sắc v� v� sắc l� ph�p đối đ�i, hữu tướng v� v� tướng đối, ph�p hữu lậu v� ph�p v� lậu đối, sắc v� kh�ng đối, tịnh v� động đối, trong c�ng đục đối, ph�m phu v� th�nh nh�n đối, người xuất gia v� người tại gia đối, gi� v� trẻ đối, lớn v� nhỏ đối, đ�y l� mười hai đối của ng�n ngữ ph�p tướng.

T�nh m�nh (tự t�nh) khi khởi dụng sanh ra mười ch�n ph�p đối: D�i đối với ngắn, t� đối với ch�nh, si đối với huệ, ngu đối với tr�, loạn đối với định, từ đối với độc, giới đối với phi, ngay đối với vạy, thật đối với dối, hiểm đối với b�nh, phiền n�o đối với Bồ-đề, thường đối với kh�ng thường, bi đối với hại, vui đối với giận, bố th� đối với bỏn sẻn, tới đối với lui, sanh đối với diệt, ph�p th�n đối với sắc th�n, h�a th�n đối với b�o th�n. Ấy l� mười ch�n ph�p đối.

Giảng:

L�c Ch�n như Tự t�nh sanh khởi t�c dụng, n� c� mười ch�n đối, tức l� d�i đối với ngắn, kh�ng c� d�i th� kh�ng hiển được c�i ngắn, nếu kh�ng c� ngắn th� kh�ng hiển được c�i d�i, cho n�n d�i v� ngắn l� ph�p tương đối. Ở giữa d�i ngắn l� trung đạo. Giữa t� v� ch�nh cũng l� nghĩa trung đạo, cho n�n t� v� ch�nh đối. Ngu si v� tr� huệ đối � ngu dốt v� th�ng minh cũng l� tương đối. Loạn v� định đối, tại sao trong t�m loạn? Tại v� kh�ng c� định lực. Từ v� độc đối, v� từ c� thể ban vui. Giới v� phi đối, giới tức l� chư �c mạc t�c, ch�ng thiện phụng h�nh, cho n�n n� c�ng với sai quấy đối. Ngay thẳng v� cong vạy đối. Thực v� hư đối. Nguy hiểm v� b�nh an đối. Phiền n�o v� Bồ-đề đối, thường v� v� thường đối. Bi c� thể bạt khổ, n� c�ng với hại đối. Hoan hỷ v� s�n nhuế đối. Bố th� v� xan tham đối, năng xả th� kh�ng c� xan tham. Tiến trước v� lui sau đối. Sanh v� diệt đối. Ph�p th�n biến m�n khắp nơi, c�ng với sắc th�n đối. H�a th�n với b�o th�n đối. Tr�n đ�y l� do tự t�nh sanh ra c�i dụng n�y, c� mười ch�n đối.

Ba mươi s�u ph�p đối ấy, nếu hiểu m� d�ng, th� n�i suốt tất cả kinh ph�p, ra v�o đều l�a cả hai b�n.

Giảng:

Lục Tổ �ại sư n�i: Ba mươi s�u đối ph�p n�y, nếu c�c �ng hiểu r� dụng của n�, th� c� thể qu�n th�ng tất cả Phật ph�p kinh điển, tất cả Phật ph�p kinh điển đều từ đạo l� n�y sanh ra. �ược như thế th� ra v�o sẽ kh�ng rơi v�o hai b�n, đ�y l� trung đạo liễu nghĩa.

Khi t�nh m�nh (tự t�nh) động dụng, n�i chuyện với người, th� ngo�i đối với tướng m� phải l�a tướng, trong đối với kh�ng m� phải l�a kh�ng. Nếu to�n trước tướng tức l� l�m lớn th�m c�i t� kiến. Bằng to�n chấp kh�ng, tức l� l�m lớn th�m sự v� minh. Người chấp kh�ng thường c� � ch� kinh, n�i rằng chẳng d�ng văn tự. �� rằng chẳng d�ng văn tự, lẽ th� họ chẳng n�n n�i ra lời n�i mới phải, v� lời n�i ra tức l� c�i tướng của văn tự. Lại n�i: �Trực t�m�l� đạo tr�ng, kh�ng lập văn tự�, nhưng hai chữ "kh�ng lập" đ� cũng l� văn tự! Hễ thấy người ta n�i th� ch� lời n�i của người, đấy ch�nh l� chấp trước văn tự.

C�c �ng phải biết tự m�nh m� c�n dung được, sao d�m ch� bai kinh Phật? Chẳng n�n ch� kinh m� phải bị tội chướng v� c�ng.

Giảng:

L�c tự t�nh sanh khởi dụng, l�c c�ng người kh�c n�i chuyện b�n ngo�i n�n ở tướng m� ly tướng, b�n trong th� nơi "kh�ng" m� ly kh�ng. Nếu c�c �ng trong ngo�i đều trước tướng, th� sẽ sanh ra t� tri t� kiến. Nếu c�c �ng kh�ng chấp c�, m� lại chấp v�o kh�ng, th� sẽ tăng trưởng v� minh. Người chấp trước v�o kh�ng sẽ n�i như thế n�y: "C�i g� cũng kh�ng cần, kh�ng cần học kinh điển, v� tất cả đều l� kh�ng, kh�ng cần d�ng văn tự! Văn tự l� chấp tướng." �� n�i kh�ng d�ng văn tự vậy th� y cũng kh�ng n�n n�i, v� ngữ ng�n l� tướng của văn tự, văn tự ch�nh l� ngữ ng�n.

Lại n�i: "Trực t�m l� đạo trường, kh�ng cần lập văn tự." Cần biết hai chữ �kh�ng lập� ở đ�y vẫn l� văn tự, vẫn chưa c� rời văn tự. Nếu thấy người liền hủy b�ng người, n�i người chấp v�o văn tự, c�c �ng mười người cần biết tự m�nh m� lầm th� kh�ng n�i g�, v� tự m�nh đ� m� lầm, đ� l� việc m� lầm của m�nh. Nhưng hủy b�ng Phật kinh n�i kh�ng c�ng đức, th� tạo nghiệp tội v� c�ng v� tận.

Trước tướng b�n ngo�i m� lập ra ph�p tắc để cầu Chơn đạo, hoặc rộng mở đạo tr�ng, hoặc n�i ra những điều lỗi lầm về chỗ "c�" chỗ "kh�ng," người như thế ấy, dầu tu mấy mu�n kiếp, cũng kh�ng thể thấy t�nh được. Phải nghe v� y theo ch�nh ph�p m� tu h�nh, lại cũng chẳng n�n chẳng nghĩ đến mọi việc, m� đối với việc tự t�nh tu đạo bị chướng ngại. Nếu nghe ph�p m� chẳng tu, ắt khiến người trở lại sanh t� niệm. Phải y theo ph�p m� tu h�nh, c�n th� ph�p th� đừng trụ v�o tướng. Nếu c�c �ng đều r�, th� y theo đ�y m� ứng dụng, y theo đ�y m� h�nh động, y theo đ�y m� l�m c�c việc, th� chẳng lạc bổn t�ng.

Giảng:

Nếu �ng b�n ngo�i chấp tướng, d�ng vọng t�m t�c ph�p cầu ch�n, l�m mu�n việc trước tướng, để cầu ch�n l�, hoặc kiến lập đạo trường, hoặc n�i lỗi lầm c� kh�ng, loại người n�y nhiều kiếp nhiều đời cũng kh�ng hiểu, kh�ng minh t�m kiến t�nh được. �ng chỉ n�n nghe lời n�i của t�i, y theo ph�p tu h�nh l� được rồi. Nhưng lại kh�ng n�n trăm vật kh�ng nghĩ v� đ�y lại biến th�nh ngoan kh�ng, đối với tự t�nh tu đạo sẽ sanh ra chướng ngại.

Nếu �ng chỉ nghe m� kh�ng y ph�p thực h�nh, sẽ khiến người sanh ra t� niệm. �ng cần n�n y theo lời thuyết ph�p của t�i tu h�nh m� kh�ng chấp tướng. Nếu �ng hiểu r� đạo l� của t�i n�i ra, m� y theo đạo l� của t�i đ� dạy m� đi giảng kinh thuyết ph�p, y theo đạo l� của t�i n�i ra m� sanh ra dụng biến h�a. Y theo lời n�i của t�i m� tu h�nh, y theo đạo l� của t�i n�i ra m� th�n h�nh thực tiễn, th� sẽ kh�ng mất đi t�ng chỉ của đốn gi�o.

Nếu c� người hỏi c�c �ng về đạo nghĩa: Hỏi c� th� đối kh�ng, hỏi kh�ng th� đối c�, hỏi ph�m th� đối th�nh, hỏi th�nh th� đối ph�m, hai đường đối nhau th� sanh ra nghĩa trung đạo. Một c�u hỏi một c�u đ�p, đến như c�c c�u hỏi kh�c, cứ y theo đ�y m� thi h�nh th� chẳng sai l� vậy. Giả như c� người hỏi sao gọi l� tối? ��p: "S�ng l� nhơn, tối l� duy�n, s�ng dứt th� tối. Lấy c�i s�ng m� chỉ r� c�i tối, lấy c�i tối m� chỉ r� c�i s�ng, qua lại đối nhau th� th�nh c�i nghĩa trung đạo." Mấy điều hỏi kh�c, tất cả đều y theo c�ch chỉ đ� m� trả lời. Ng�y sau c�c �ng c� đi truyền ph�p, cứ y theo ph�p ấy m� truyền dạy nhau, chớ l�m sai t�ng chỉ.

Giảng:

Khi c� người hỏi �ng ph�p nghĩa, họ hỏi �ng đạo l� "c�" th� �ng d�ng đạo l� "kh�ng" đối, họ hỏi đạo l� "ph�m phu" th� �ng d�ng đạo l� "th�nh nh�n" đối. Họ hỏi đạo l� "th�nh nh�n" th� �ng d�ng đạo l� "ph�m phu" đối. ��y l� đạo l� lưỡng tr�ng. Tương nh�n tương tuần, từ trong sanh ra nghĩa l� trung đạo. Như một vấn một đối. Những c�i kh�c đều như vậy th� kh�ng mất đi t�ng chỉ đốn gi�o. V� như c� người hỏi �ng: "C�i g� l� tối?" �ng n�n trả lời như thế n�y: "S�ng l� nh�n, tối l� duy�n của quả. L�c s�ng kh�ng c� đ� l� tối. Lấy quang minh để hiển c�i hắc �m, d�ng hắc �m mới c� thể hiển ra c�i quang minh. �ến v� đi l� giống nhau, theo nhau (tương nh�n tương tuần) m� th�nh tựu trung đạo liễu nghĩa." C�c vấn đề kh�c cũng căn cứ theo đạo l� n�y m� trả lời. Sau n�y c�c �ng truyền ph�p đều y theo đạo l� n�y m� chuyển đại ph�p lu�n, c�ng nhau gi�o h�a truyền thọ, kh�ng n�n l�m mất đi t�ng chỉ ch�n ch�nh.

Th�i Cực ngươn ni�n cải lại l� Di�n H�a, nhằm năm Nh�m T�, th�ng bảy, �ại sư sai m�n nhơn qua T�n Ch�u, nơi ch�a Quốc �n Tự, x�y một c�i th�p v� đốc th�c c�c người l�m c�ng phải x�y cho rồi sớm. Cuối m�a hạ năm kế, l�m lễ lạc th�nh.

Ng�y mồng một, th�ng bảy, �ại sư nh�m c�c đồ ch�ng m� n�i rằng: "�ến th�ng t�m, ta muốn l�a bỏ thế gian, c�c ngươi c� điều n�o nghi, phải hiệp nhau hỏi cho sớm, ta sẽ ph� nghi cho c�c ngươi hết m� muội. Sau ta tịch rồi, sẽ kh�ng c� người chỉ dạy c�c ngươi."

Ng�i Ph�p Hải v.v� nghe rồi, cả thảy đều kh�c m�i. Duy c� Thần Hội, thần t�nh kh�ng động, lại cũng kh�ng kh�c.

Giảng:

Lục Tổ �ại sư v�o ni�n hiệu Ch�nh Cực nguy�n ni�n �ường Duệ T�ng, Di�n H�a th�ng bảy (v� trong th�ng năm cải ni�n hiệu th�nh Di�n H�a, đến th�ng t�m lại cải th�nh Ti�n Thi�n nguy�n ni�n, trong thời gian một năm đổi ba lần ni�n hiệu), ph�n ph� dạy m�n hạ đệ tử đến ch�a Quốc �n ở T�n Ch�u. T�n Ch�u tức qu� hương của Lục Tổ �ại sư, ch�a Quốc �n l� nơi cư tr� l�c trước của Ng�i. Ng�i đến chỗ n�y dự bị x�y th�p, v� đốc th�c c�ng tr�nh mau ho�n tất. �ến năm thứ hai th�ng bảy cuối m�a hạ kh�nh th�nh.

Ng�y một th�ng bảy thỉnh chu�ng g� trống, chi�u tập tất cả đồ đệ đến Ph�p đường, Lục Tổ �ại sư n�i:

�C�c �ng nghe đ�y, th�ng t�m năm n�y t�i sẽ rời khỏi thế gian, c�c �ng nếu c�n nghi vấn g� th� sớm hỏi, t�i sẽ v� c�c �ng ph� trừ nghi hoặc, khiến nghi hoặc trong t�m c�c �ng trừ sạch. Nếu sau khi t�i v�ng sanh vi�n tịch, th� kh�ng c� ai gi�o hối c�c �ng, c�c �ng c� biết kh�ng? Cho n�n c� vấn đề g� th� hỏi mau đi.

�ệ tử thứ nhất lại l� Ph�p Hải, Ng�i hướng dẫn tất cả đệ tử, nghe lời n�i n�y liền kh�c lớn l�n, c� người l�n kh�c, c� người kh�ng sợ xấu hổ liền �a kh�c, đại kh�i cũng c� người giả bộ kh�c. Nh�n thấy người b�n cạnh kh�c, m�nh kh�ng kh�c coi kh�ng được. Trong đ� c� thiệt cũng c� giả, giống như đ�ng kịch vậy.

Chỉ c� ch� Thần Hội nhỏ nhất lại kh�ng kh�c, tại sao ch� kh�ng kh�c? C� lẽ ch� kh�ng hiểu, hoặc l� kh�ng c� tri gi�c? Kh�ng phải vậy! Thần Hội tuy tuổi nhỏ, nhưng định lực kh�ng phải nhỏ, ch� đ� hiểu r� bất cứ cảnh giới n�o đến, đều cần phải kh�ng động, như thế mới l� ch�n ch�nh học được t�m bất động. Như thế n�o mới gọi "t�m bất động?" Ch�nh l� c� người n�i qu� vị tốt, qu� vị cũng kh�ng vui vẻ, c� người n�i qu� vị xấu, qu� vị cũng kh�ng tức giận. C� người n�i qu� vị dụng c�ng biện đạo, qu� vị cũng kh�ng vui mừng. C� người n�i qu� vị l�m biếng nhất, qu� vị cũng kh�ng phiền n�o. Nhưng nếu qu� vị thiệt l�m biếng m� c� người n�i, qu� vị kh�ng động t�m, lại tự biện hộ n�i đ�y l� định lực, đ� thiệt sai lầm. Như Thần Hội l� một ch� b�, thần t�nh kh�ng động, kh�ng hoan hỷ cũng kh�ng kh�c l�c.

�ại sư rằng: Thần Hội tiểu sư đ� chứng được bậc thiện v� chẳng thiện đồng như nhau, ch� khen kh�ng động, buồn vui chẳng sanh, c�n giai dư c�c đồ đệ kh�c kh�ng đặng như vậy.

Ở trong n�i mấy năm, c�c ngươi h�nh đạo g� đ�u? Nay c�c ngươi buồn kh�c l� lo cho ai? Nếu lo cho ta kh�ng biết chỗ đi, th� ta đ� tự biết chỗ đi rồi. Nếu ta kh�ng biết chỗ đi, th� ta chẳng b�o tin cho c�c ngươi hay trước. C�c ngươi buồn kh�c v� chẳng biết chỗ ta đi. Nếu biết chỗ ta đi, th� chẳng n�n buồn kh�c. Ph�p t�nh vốn kh�ng sanh diệt, khứ lai. C�c ngươi hết thảy ngồi xuống, ta n�i cho c�c ngươi một b�i kệ gọi l� "Chơn Giả �ộng Tĩnh Kệ." C�c ngươi h�y tụng b�i kệ n�y, th� được đồng một t�m với ta. Y theo b�i kệ ấy m� tu h�nh, th� chẳng sai t�ng chỉ.

Ch�ng tăng l�m lễ, xin Sư l�m kệ.

Giảng:

Thọ giới từ một năm đến mười năm gọi l� Tiểu sư, Hạ tọa. Thọ giới mười năm đến hai mươi năm gọi Trung tọa, thọ giới hai mươi năm đến ba mươi năm gọi Thượng tọa. Lục Tổ �ại sư n�i:

�Tiểu sư Thần Hội, ch� ấy nay kh�ng phải l� tiểu Sa Di, v� ch� đ� thọ cụ t�c giới, c�c �ng nh�n xem, ch� ấy tuy tuổi nhỏ, nhưng tiến bộ hơn c�c �ng nhiều, tại sao vậy? V� ch� đối với thiện, bất thiện, tốt xấu đều c� thể b�nh đẳng đối đ�i, m� kh�ng c� t�m ph�n biệt. Ch� ấy thật đ� chuyển thức th�nh tr�, c� đại tr� huệ.

�ng xem Lục Tổ �ại sư t�n th�n tiểu sư Thần Hội như thế.

"Ch� ấy đối với sự hủy b�ng t�n th�n đều kh�ng động t�m, cũng kh�ng tham luyến, cũng kh�ng xả bỏ, thương gh�t đều kh�ng động. Vị tiểu sư n�y tuy tuổi nhỏ, nhưng �ng n�i ch� tốt, ch� cũng kh�ng hoan hỷ, �ng n�i ch� kh�ng tốt, ch� cũng kh�ng nổi n�ng. Ch� cũng kh�ng sanh l�ng bi ai, cũng kh�ng sanh l�ng vui mừng, đ�y thật l� trung đạo liễu nghĩa, thật l� kh� được! C�c �ng tuổi gi� cũng c�, tuổi trung ni�n cũng c�, hỏa hầu kh�ng đủ, thi kh�ng đậu rồi! Nhiều năm như thế ở trong n�i, c�c �ng tu đạo g�? Một ch�t định lực cũng kh�ng c�, vừa nghe t�i n�i v�ng sanh vi�n tịch đều �a kh�c l�n. �i, những người như vậy thật v� t�ch dụng!" Mỗi người đều bị Tổ Sư la cho một trận: "C�c �ng tu đạo g�? Chỉ biết ăn ngủ. C�c �ng nay ưu buồn than kh�c, ưu buồn c�i g�? C�c �ng v� ai kh�c? Kh�c ai? Nếu như c�c �ng lo lắng cho t�i, kh�ng biết t�i đi về đ�u, t�i nay n�i cho c�c �ng biết: Kh�ng n�n lo lắng, y�n t�m đi. T�i biết m�nh đi về đ�u, việc của t�i, t�i tự sắp đặt, cũng giống như: �Kh�ng lớn kh�ng nhỏ, kh�ng trong kh�ng ngo�i, tự tu tự liễu tự an b�i.� Nếu như t�i kh�ng biết t�i đi đ�u th� t�i đ� kh�ng n�i trước cho c�c �ng biết t�i th�ng t�m sẽ ra đi. C�c �ng bi ai rơi lệ như thế, dường như kh�ng biết chỗ đi của t�i, nếu c�c �ng biết chỗ đi của t�i th� kh�ng n�n buồn b� kh�c l�c. Tự t�nh ph�p, vốn kh�ng sanh diệt, n� kh�ng sanh kh�ng diệt, kh�ng c� đến cũng kh�ng c� đi, mọi người kh�ng n�n lo lắng, kh�ng n�n buồn rầu. Mọi người c�ng ngồi xuống, t�i nay v� c�c �ng thuyết một b�i kệ, gọi l� "Ch�n Giả �ộng Tĩnh Kệ." B�i kệ n�y giảng về đạo l� ch�n, cũng giảng về � nghĩa giả, đạo l� động, đạo l� tịnh. Sau khi c�c �ng niệm tụng b�i kệ n�y, cần phải giữ g�n bảo tồn, th� tương đồng với � của t�i. C�c �ng theo b�i kệ n�y tu h�nh th� kh�ng l�m mất đi t�ng chỉ đốn gi�o."

Ch�ng Tăng sau khi bị Lục Tổ �ại sư la rầy như thế, liền khấu đầu đảnh lễ, cung thỉnh Lục Tổ thuyết kệ.

Nhất thiết v� hữu ch�n,

Bất dĩ kiến ư ch�n.

Nhược kiến ư ch�n giả,

Thị kiến tận phi ch�n.

Nhược năng tự hữu ch�n,

Ly giả tức t�m ch�n.

Tự t�m bất ly giả,

V� ch�n h� xứ ch�n ?

Hữu t�nh tức giải động,

V� t�nh tức bất động.

Nhược tu bất động hạnh,

�ồng v� t�nh bất động.

Nhược m�ch ch�n bất động,

�ộng thượng hữu bất động.

Bất động thị bất động,

V� t�nh v� Phật chủng.

Năng thiện ph�n biệt tướng,

�ệ nhất nghĩa bất động.

�ản t�c như thử kiến,

Tức thị ch�n như dụng.

B�o chư học đạo nh�n,

Nỗ lực tu dụng �.

Mạc ư đại thừa m�n,

Khước chấp sinh tử tr�.

Nhược ng�n hạ tương ưng,

Tức c�ng luận Phật nghĩa.

Nhược thực bất tương ưng,

Hiệp chưởng linh hoan hỷ.

Thử t�ng bổn v� tr�nh,

Tr�nh tức thất đạo �.

Chấp nghịch tr�nh ph�p m�n,

Tự t�nh nhập sanh tử.

�

Thế gian mu�n vật thảy kh�ng chơn,

Chẳng kh� lầm xem nhận thật chơn.

Nếu thấy nh�n đều chắc thật,

Chỗ xem thấy ấy quả kh�ng chơn.

Tự t�m r� thấu nguồn chơn ch�nh,

L�a giả th� t�m vẫn ch�nh chơn.

Tự t�nh chẳng l�a điều huyễn giả,

T�m m�nh chẳng ch�nh, chỗ n�o chơn?

C� t�nh hiểu biết đương nhi�n động,

Kh�ng động l� lo�i chẳng c� t�nh.

Học đạo nếu tu hạnh chẳng động,

Giống lo�i chẳng động tức kh�ng t�nh.

Muốn t�m cảnh thiệt t�m kh�ng động,

Trong l�c động m� t�nh chẳng lay.

Chẳng động, thiệt r�ng t�m chẳng động,

Kh�ng t�nh đ�u c� giống Như Lai!

Biệt ph�n c�c tướng đều th�ng suốt,

Ấy nghĩa tột cao chẳng động tu.

Hiểu thấu l� mầu như thế ấy,

Tức l� diệu dụng của Chơn-như.

Hởi người học Phật t�m chơn l�,

H�nh động gắng d�ng � biệt ph�n.

V�o cửa �ại thừa đừng cố chấp,

M� theo sanh tử tr� ph�m trần.

N�i rồi nếu hiểu đồng tương ứng,

Hội luận c�ng nhau Phật nghĩa chơn.

Bằng thiệt chẳng đồng t�m hiệp �,

K�nh nhau vui vẻ chớ sanh hờn.

T�ng n�y vốn thiệt kh�ng tranh luận,

Tranh luận th� sai đạo � th�m.

Cửa ph�p cố tranh điều tr�i lẽ,

Tự t�m ắt đọa chốn lu�n trầm.

Giảng:

Tất cả đều kh�ng phải l� ch�n, c�c �ng kh�ng n�n xem những việc kh�ng ch�n l� ch�n, nếu ở trong kh�ng ch�n m� cho l� ch�n, th� những g� �ng thấy kh�ng phải l� ch�n. Nếu �ng tự m�nh hồi quang phản chiếu trở lại t�m cầu nơi m�nh, trong tự t�nh, liền biết n� l� ch�n. Nếu �ng c� thể ly khai tất cả giả h�nh giả tướng ở thế gian n�y, đ� l� ch�n t�m của �ng. Trong t�m �ng kh�ng rời giả, trong t�m kh�ng c� ch�n, th� đi đ�u t�m được c�i ch�n? Cho n�n ch�n, kh�ng phải rời tự t�nh, rời tự t�nh th� kh�ng t�m được ch�n.

C�i t�nh tri gi�c hữu t�nh của �ng c� thể hiểu r� c�i động n�y, nếu �ng kh�ng c� t�nh tri gi�c ch�nh l� bất động. Nếu �ng muốn tu h�nh ph�p m�n bất động n�y, th� n�n giống như v� t�nh bất động. Nếu �ng lại muốn t�m bất động ch�n ch�nh, th� kh�ng n�n rời động m� t�m bất động, v� tr�n động th� c� bất động. Bất động ch�nh l� bất động, m� động th� ở hữu t�nh mới c� động. Nếu l� hữu t�nh m� �ng lại c� thể bất động, đ� l� ch�n ch�nh bất động. Nếu �ng kh�ng c� t�nh tri gi�c, th� ngay chủng t�nh Phật �ng cũng kh�ng c�. Tr�n t�nh tri gi�c hữu t�nh của �ng, kh�ng d�ng thức t�m ph�n biệt, m� d�ng Th�nh Sở T�c Tr� để ph�n biệt c�c ph�p tướng, chứng đắc l� thể tự t�nh, đạt đến cảnh giới �ệ nhất nghĩa, đ� mới l� ch�n ch�nh bất động. Nếu �ng chỉ c� kiến giải n�y, th� đ� l� diệu dụng Ch�n như.

T�i nay n�i cho c�c �ng, những người học đạo biết! C�c �ng cần phải nỗ lực th�nh t�m tu h�nh. Kh�ng n�n ở trong ph�p m�n �ại thừa Phật ph�p, lại chấp trước tr� huệ sanh tử của �ng, tr� huệ chấp tướng. T�i nay v� c�c �ng m� n�i b�i kệ n�y, nghe xong nếu c� thể minh t�m kiến t�nh, th� t�i c� thể c�ng c�c �ng thảo luận nghĩa l� Phật ph�p, nếu nghe xong m� c�c �ng kh�ng thể lập tức tương ưng, minh t�m kiến t�nh, th� cũng n�n chấp tay khiến cho tất cả ch�ng sanh hoan hỷ. T�ng n�y của t�i l� tu v� sanh ph�p nhẫn, kh�ng c� chỗ tranh luận, kh�ng c�ng người tranh chấp. Nếu �ng c�ng người tranh chấp th� mất đi đạo nghĩa, mất đi bổn thể của đạo, cho n�n n�i: "Tranh l� t�m thắng phụ, l� tương nghịch với đạo, liền sanh t�m tứ tướng, sao đắc được tam muội?" Nếu �ng chấp v�o ph�p m�n tranh luận, th� kh�ng thể ra khỏi v�ng lu�n hồi sanh tử.

Khi nghe kệ rồi, c�c đồ ch�ng đều l�m lễ. Cả thảy đều thể theo bổn � của �ại sư, mỗi người nhiếp t�m, y ph�p tu h�nh, lại chẳng d�m tranh luận nữa.

Biết rằng �ại sư chẳng c�n ở l�u tại thế, thầy Thượng Tọa Ph�p Hải lại l�m lễ m� hỏi rằng: "Sau khi H�a Thượng nhập diệt rồi, y ph�p phải truyền cho ai?"

Giảng:

L�c đ�, đồ đệ của Lục Tổ �ại sư ở Ch�a Nam Hoa, nghe xong b�i kệ n�y, đều kiền th�nh khấu đầu đảnh lễ, v� đều hiểu r� t�m � của �ại sư, tất cả mọi người nay kh�ng c�n kh�c c�n la nữa, cũng kh�ng c�ng nhau biện luận, từ đ�y y ph�p tu h�nh, kh�ng c�ng nhau tranh biện. Mọi người đều biết Lục Tổ �ại sư tại thế chỉ c�n hơn một th�ng th�i, v� thế Thượng Tọa Ph�p Hải (Thượng Tọa l�c n�o cũng kh�ng qu�n được m�nh, l�c n�o cũng tranh đứng nhứt), lại lễ b�i hỏi �ại sư:

�Bạch H�a thượng! Sau khi Ng�i vi�n tịch, y ph�p n�n giao ph� cho ai?

Thượng Tọa cũng muốn tiếp thọ y b�t n�y.

�ại sư n�i: "C�c lời ta thuyết ph�p từ l�c ở Ch�a �ại Phạm đến ng�y nay đều n�n bi�n ch�p lại m� lưu h�nh, v� để tựa đề l� �Ph�p Bảo ��n Kinh.� C�c ngươi h�y giữ g�n, thay thế nhau m� truyền thọ để độ ch�ng sanh. H�y y theo lời kinh n�y m� tu h�nh, ấy gọi l� ch�nh ph�p.

Nay ta n�i ph�p cho c�c ngươi, m� chẳng giao cho c�i �o Ca-sa, l� bởi t�n căn của c�c ngươi đ� thuần thục, chắc chắn kh�ng nghi, c� thể nhậm kham việc lớn. Lại cứ như � b�i kệ của ti�n tổ �ạt Ma �ại sư để lại, th� c�i �o Ca-sa chẳng n�n truyền. Kệ rằng:

Ta đến c�i n�y,

Truyền ph�p cứu m� t�nh.

Một hoa nở năm c�nh,

Kết quả tự nhi�n th�nh.

Giảng:

Lục Tổ �ại sư n�i:

�T�i ở Ch�a �ại Phạm Thiều Ch�u thuyết ph�p, những điều sao ch�p lưu th�ng cho đến h�m nay, bộ kinh n�y gọi l� Ph�p Bảo ��n Kinh, c�c �ng cần phải giữ g�n thủ hộ Ph�p bảo n�y, cần chuyển chuyển lưu th�ng, c�ng nhau sao ch�p truyền thọ, rộng độ tất cả ch�ng sanh. Nếu �ng y theo phương ph�p n�y tu h�nh, đ� l� ch�nh ph�p. C�c �ng nay đ� hiểu r� những lời thuyết ph�p của t�i dạy cho c�c �ng, cho n�n kh�ng cần phải truyền y n�y. V� y l� vật biểu t�n, m� c�c �ng đều l� những người t�n căn thuần thục, đối với quyết định của t�i kh�ng c� ho�i nghi, chướng ngại, đều c� thể g�nh v�c gia nghiệp của Như Lai để gi�o h�a ch�ng sanh. Nhưng cần n�i th�m, căn cứ ti�n đại Tổ Sư, Bồ �ề �ạt Ma Tổ sư, b�i kệ Ng�i truyền thọ, � n�i: Y n�y bắt đầu từ t�i kh�ng n�n truyền nữa.

B�i kệ của Tổ sư �ạt Ma n�i:

�T�i đến Trung Quốc, vốn l� muốn truyền ch�nh ph�p, cứu độ tất cả ch�ng sanh m� t�nh. Một hoa của t�i sau n�y sẽ nở ra năm l� � tức năm vị Tổ Sư: Nhị Tổ, Tam Tổ, Tứ Tổ, Ngũ Tổ v� Lục Tổ. �ến l�c đ� th� kh�ng n�n truyền y n�y, chỉ cần truyền ph�p l� được rồi. Cho n�n Ngũ Tổ cũng n�i với Lục Tổ rằng: "Y l� đầu mối của sự tranh gi�nh, đến đời �ng th� kh�ng n�n truyền nữa."

C�c vị xem, "kết quả tự nhi�n th�nh," quả* ở đ�y ch�nh l� chỉ c�c vị, cần phải tự nhi�n th�nh thục. Lục Tổ �ại sư cũng n�i: "Bồ đề quả tự nhi�n th�nh," qua� Bồ đề của c�c vị cần phải nhanh ch�ng th�nh tựu, điều quan trọng ch�nh l� kh�ng n�n lười biếng. C�c vị xem! Tổ sư Bồ �ề �ạt Ma sớm đ� thọ k� cho c�c vị rồi đ�. (* �ệ tử quy y H�a Thượng, ph�p danh bắt đầu bằng chữ "Quả" v� y cứ theo b�i kệ truyền thừa của T�ng Quy Ngưỡng)

Sư lại n�i rằng: "Chư Thiện tri thức! C�c ngươi mỗi người phải tịnh t�m m� nghe ta n�i ph�p.

Nếu muốn th�nh tựu Nhất thiết chủng tr�, th� phải đạt đến cảnh: Nhất tướng tam muội, Nhất hạnh tam muội. �ối với cả thảy c�c nơi m� t�m chẳng trụ v�o c�c tướng. Trong c�c tướng ấy chẳng sanh l�ng gh�t y�u, cũng kh�ng chấp bỏ, chẳng tưởng đến việc lợi hại n�n hư, một mực an nh�n điềm tịnh, hư dung đạm bạc, ấy gọi l� Nhất tướng tam muội.

�ối với cả thảy c�c nơi, đi đứng ngồi nằm, phải r�ng giữ một l�ng ngay thật, chẳng động đạo tr�ng, phải thiệt l�ng tịnh độ, ấy gọi l� Nhất hạnh tam muội.

Nếu người n�o c� đủ hai tam muội ấy, th� cũng như đất c� hạt giống, ngậm chứa chăm nu�i cho hột giống ấy lớn l�n tới kỳ trổ quả ch�n mọng. Nhất tướng tam muội, Nhất hạnh tam muội cũng giống như thế.

Giảng:

Lục Tổ �ại sư n�i:

�Qu� vị Thiện tri thức, c�c �ng mỗi người đều n�n tự tịnh kỳ �, kh�ng n�n chứa chấp t�m tham s�n si, nghe t�i n�i ph�p.

C�c �ng nếu muốn th�nh tựu Nhất thiết chủng tr�, th� phải th�ng đạt nhứt tướng tam muội, nhứt hạnh tam muội � l� tam muội nhứt tướng m� kh�ng tất cả tướng, l� tam muội nhứt hạnh m� kh�ng tất cả hạnh.

Nếu �ng ở khắp nơi, bất cứ nơi n�o � tức kh�ng kể chỗ tốt chỗ xấu, hoặc động hoặc tịnh, m� kh�ng chấp v�o tướng. Gặp phải cảnh giới kh�ng sanh t�m o�n hận ch�n gh�t hoặc y�u th�ch ưa mến, gọi l� t�m thương gh�t bất động, như như bất động. �ối với cảnh giới m� �ng ưa th�ch cũng kh�ng nghĩ việc thủ lấy l�m của m�nh, c� l�ng y�u mến th� c� thủ, giống như Thập Nhị Nh�n Duy�n � �i duy�n thủ, thủ duy�n hữu. Tại sao lại muốn thủ? V� muốn chiếm l�m của sở hữu. Xả bỏ v� nh�n gh�t, l�c �ng giận gh�t th� xả bỏ n�. �ng kh�ng n�n nghĩ đến việc lợi �ch, th�nh hoại. C� lợi �ch g� cho m�nh th� mới l�m, đ� l� t�m tham, t�m phan duy�n, t�m kh�ng thanh tịnh. Cũng kh�ng t�nh to�n, như l� đối với m�nh c� th�nh c�ng hoặc tổn hại g� kh�ng, chớ n�n chứa chấp t�m n�y. An nh�n tự tại, việc g� cũng kh�ng phiền n�o, giống như nước kh�ng c� s�ng, kh�ng c� phiền n�o của thương y�u gh�t bỏ, kh�ng c� phiền n�o của sự thủ lấy, xả bỏ, kh�ng c� phiền n�o của lợi �ch, th�nh hoại. �ng kh�ng nghĩ đến việc th�nh c�ng, th� kh�ng biết c�i g� l� thất bại. Hư dung đạm bạc, như vạn vật từ hư kh�ng sanh ra, nhưng hư kh�ng v� sở sử sự, kh�ng c� tạo t�c một việc g�, n� cũng kh�ng c� một nơi l�m việc, bảo �ng ở đ�y sanh ra, hoặc đến chỗ kh�c chết đi. V� tất cả vạn vật sanh sanh diệt diệt, sanh sanh h�a h�a, đều l� một loại hiện tượng thi�n nhi�n, m� kh�ng c� th�m v�o sự tạo t�c. Rất đạm bạc ch�nh l� b�nh thường, thứ g� th� l� thứ đ�, cho n�n đạm bạc để l�m s�ng c�i tr�. Kh�ng c� một ch�t tham t�m, s�n t�m, si t�m, cũng ch�nh l� thiểu dục tri t�c, kh�ng c� t�m phan duy�n. Cho n�n n�i: Tri t�c thường lạc, năng nhẫn nhịn th� m�nh tự an vui, xem thường danh lợi, th� c� thể ở trong tướng m� rời tướng, ở trong trần m� ra khỏi trần, v� thế gọi l� nhứt tướng tam muội.

Nhứt hạnh tam muội tức l� �ng c� thể ở bất cứ chỗ n�o, v� luận l� chỗ tốt, chỗ xấu, chỗ thiện, chỗ �c, chỗ thị, chỗ phi, h�nh trụ tọa ngọa trong bốn đại oai nghi, mọi l�c đều d�ng trực t�m. Trực t�m l� đạo tr�ng, ch�ng ta l� người học Phật kh�ng n�n d�ng t�m cong quẹo, qu� vị đối với bất cứ người n�o cũng cần trực t�m, trực ng�n, trực hạnh; trong t�m kh�ng n�n c� sự cong cong quẹo quẹo. Trực ng�n kh�ng phải t�m nghĩ đ�ng miệng n�i t�y, t�m khẩu bất nhất. L�m việc cũng trực, n�i chuyện cũng trực, nếu nh�n bất trực th� sau n�y quả cũng kh�ng trực, cho n�n đi đứng nằm ngồi cần phải thuần nhứt trực t�m. Thuần nhứt tức l� tinh thuần đến trực điểm, chỉ c� một c�i, kh�ng c� hai c�i. Một c�i ch�nh l� trực t�m, ch�ng ta l� người tu đạo, bất luận đối với người, đối với m�nh, đối với sự việc đều n�n d�ng trực t�m, trong t�m kh�ng n�n t�nh to�n việc người, v� dụ người đ� c� tiền, ta mượn �ng ta một �t ti�u d�ng. D� ngh�o đến cực điểm, ta cũng kh�ng n�n l�m những h�nh vi kh�ng c� li�m sỉ. Nếu sau khi mượn m� trả lại th� kh�ng mất đi qu�n tử, nếu chỉ mượn m� kh�ng trả th� h�nh vi n�y rất đ� tiện. Bất động đạo trường, ch�nh l� t�m qu� vị trực, l�c qu� vị c� thể trực ng�n trực hạnh, bất động đạo trường đ� ch�nh l� tịnh độ, đ� gọi l� nhứt hạnh tam muội.

Nếu người n�y đầy đủ nhứt tướng tam muội, nhứt hạnh tam muội, �ng c� thể y theo đạo l� n�y tu h�nh, giống như dưới đất gieo trồng hạt giống, ch�n trong l�ng đất, thời gian l�u d�i liền tự nhi�n sanh ra mầm Bồ-đề, th�nh thục thật quả Bồ-đề. Nhứt tướng tam muội v� nhứt hạnh tam muội cũng giống như đạo l� n�y

Nay ta n�i ph�p cũng giống như trời mưa thấm ướt khắp cả mặt đất, Phật t�nh của c�c �ng tỷ như c�c hạt giống gặp đ�m mưa ph�p n�y, th� cả thảy đều thấm ướt v� ph�t sanh. Người n�o v�ng theo t�ng chỉ của ta, chắc đặng đạo Bồ đề; y theo chỗ l�m của ta, ắt chứng Diệu quả. H�y nghe ta kệ:

�ất t�m chứa hạt giống,

Mưa rưới thảy nảy mầm.

Hoa t�nh đốn ngộ rồi,

Quả Gi�c tự kết th�nh.

�ại sư n�i kệ rồi tiếp rằng: "Ph�p vốn kh�ng hai, t�m m�nh cũng vậy. �ạo l� trong lặng kh�ng c� c�c tướng. C�c ngươi h�y cẩn thận, chớ đắm v�o cảnh kh�ng v� chỉ qu�n cảnh tĩnh (trầm kh�ng qu�n tĩnh). T�m vốn trong sạch, chẳng c� g� m� chấp hay bỏ được. Mỗi người tự gắng sức v� t�y duy�n m� h�a độ."

Khi ấy đồ ch�ng l�m lễ m� lui ra.

Giảng:

T�i nay thuyết ph�p, giống như kịp thời mưa xuống phổ nhuận đại địa. �ương l�c nh� n�ng cần mưa, th� c� mưa. Nếu kh�ng cần mưa, m� mưa rất lớn th� những vật trồng trọt sẽ bị mưa l�m �ng. Nếu cần mưa m� kh�ng c� mưa, c�y cối sẽ bị kh� h�o m� chết.

C�c �ng mỗi vị vốn c� Phật t�nh, th� giống như những hột giống n�y gặp phải mưa đ�ng l�c liền trưởng dưỡng tươi tốt, c� hy vọng th�nh thục quả Bồ đề. C�c �ng l� những người hiểu r� t�ng chỉ t�i n�i ra, nhất định đắc được Bồ đề. Nếu c�c �ng y theo ph�p của t�i n�i ra m� tu h�nh, th� nhất định đắc được diệu quả Bồ đề. C�c �ng nghe t�i n�i kệ, cần phải ch� � a! T�i đ� v� c�c �ng n�i nhiều ph�p như thế, nhưng c�c �ng khi nghe qua tai rồi th� tản mạn rời rạc, cho n�n t�i phải d�ng kệ tụng để biểu đạt r� r�ng.

C�c �ng đều n�n tự tịnh kỳ t�m, d�ng t�m nghe b�i kệ của t�i.

T�m địa tức tự t�nh, n� chứa đựng tất cả hạt giống. Nay đ�ng l�c gặp mưa, tưới tẩm nhuần thấm hết thảy, cho n�n đều sanh ra mầm Bồ đề. Hữu t�nh ch�ng sanh đốn ngộ, kịp thời hiểu r�, kết quả cần khai hoa, khai hoa cần kết quả. Sau khi khai hoa, diệu quả Bồ đề tự nhi�n th�nh tựu. �ng xem! "Bồ đề quả tự th�nh."

Tổ sư �ạt Ma n�i: Kết quả tự nhi�n th�nh, đ�y n�i về c�c �ng. C�i quả n�y c� thể phổ biến khắp thế giới, kết quả tự nhi�n th�nh, tự nhi�n quả sẽ đến mọi hang c�ng ng� hẻm tr�n to�n thế giới, mỗi chỗ sẽ trổ quả Bồ đề. Mỗi người cần tự m�nh th�nh tựu qua� của m�nh, t�i kh�ng thể gi�p qu� vị được, nếu tự m�nh kh�ng th�nh tựu, ch�nh l� tự m�nh cam chịu k�m cỏi, lạc hậu. Qu� vị xem! Thật l� kh�o, ph�p tự của qu� vị l� chữ Qua�, t�ng ph�i của ch�ng ta đối với quả n�i ra rất diệu mầu:

Tư tu thường an qua�,

Th�n truyền v� vi gi�o.

Lục Tổ �ại sư n�i xong phần đầu b�i kệ, lại n�i với mọi người:

�T�i thuyết đốn gi�o ph�p m�n kh�ng c� hai, chỉ c� một, ch�nh l� đốn gi�o n�y, t�m cũng n�n biến th�nh một. �ạo m� m�nh tu vốn thanh tịnh, v� kh�ng c� tất cả tướng. Tuy n�i kh�ng c� c�c tướng, nhưng c�c �ng cũng kh�ng n�n hiểu lầm n�i l� duy qu�n c�i tĩnh n�y. Nếu �ng chỉ qu�n tĩnh, đ� cũng l� chấp trước, đồng thời cũng kh�ng n�n chấp chặt ngoan kh�ng. Tại sao vậy? V� nhất thiết ch�ng sanh t�m vốn thanh tịnh, kh�ng c� nhiễm �, kh�ng c� thủ lấy, cũng kh�ng c� xả bỏ, c�c �ng mỗi người cần n�n nỗ lực tinh tấn, kh�ng n�n l�m biếng, t�y theo nh�n duy�n m� đi khắp nơi, kiến lập đạo trường, nỗ lực dụng c�ng tu h�nh.

L�c n�y đồ ch�ng của Lục Tổ �ại sư c� mấy ng�n người, đều khấu đầu đảnh lễ lui về một b�n.

Ng�y mồng t�m, th�ng bảy, th�nh l�nh �ại sư gọi c�c m�n nhơn m� dạy rằng: "Ta muốn về T�n Ch�u, c�c �ng mau sửa soạn thuyền b�."

�ại ch�ng buồn thảm v� gắng sức cầm Ng�i ở lại.

Sư n�i: "Chư Phật ra đời, rồi cũng v�o Niết B�n. C� lại ắt c� đi, lẽ ấy cũng l� thường vậy. C�i h�nh h�i của ta đ�y đi về, ắt c� chỗ."

Ch�ng nhơn bạch rằng: "Từ đ�y Thầy đi, sớm muộn xin Thầy cũng trở về."

Sư n�i: "L� rụng th� về cội. L�c ta lại đ�y cũng đ�u c� n�i g�."

Ch�ng nhơn lại hỏi: "Ch�nh Ph�p Nh�n T�ng sẽ truyền trao cho người n�o?"

Sư n�i: "Người c� �ạo th� đặng ph�p ấy, người v� t�m th� th�ng hiểu."

Lại hỏi: "Ng�y sau c� tai nạn chi chăng?"

Sư n�i: "Sau khi ta tịch diệt, năm s�u năm, sẽ c� người đến lấy đầu ta. H�y nghe lời ta thọ k�.

Kệ rằng:

Dốc l�ng thờ k�nh giống cha sanh,

V� đ�i phải toan kế lợi m�nh.

Gặp M�n, gian nhơn l�m khổ nạn,

Hai quan Dương, Liễu xử ph�n r�nh."

Giảng:

Lục Tổ �ại sư v�o ng�y t�m th�ng bảy năm n�y, chợt n�i với đại ch�ng rằng:

�T�i muốn trở về T�n Ch�u, c�c �ng mau mau chuẩn bị thuyền b�.

L�c đ�, trong số đ�ng đồ đệ của Lục Tổ c� người �a l�n kh�c. Trước kia đ� kh�c rồi, lần n�y Lục Tổ sắp đi, họ lại kh�c nữa, kh�ng muốn Lục Tổ ra đi.

Lục Tổ �ại sư n�i:

�Mười phương ba đời Chư Phật xuất hiện ở đời vẫn thị hiện tướng Niết B�n, c� đến tất c� đi, c� sanh tất c� diệt, đ�y l� đạo l� rất b�nh thường. Th�n n�y của t�i, nhất định c� chỗ quy về.

�ại ch�ng n�i:

�Bạch Tổ Sư, Ng�i từ đ�y ra đi, nhưng ch�ng con kh�ng muốn Ng�i vi�n tịch, nhập Niết B�n, hy vọng sớm muộn g� Ng�i cũng sẽ trở lại.

Lục Tổ �ại sư n�i:

�T�i giống như chiếc l� rơi, n�n trở về với cội c�y, khi tới cũng kh�ng lời (v� khẩu).

T�i nghĩ chữ "khẩu" ở đ�y c� lẽ viết sai, n�n l� trở lại "v� nhựt", � n�i l�c t�i tới cũng kh�ng c� ng�y.

Lai thời v� khẩu, c� một c�ch giảng kh�c, l� khi t�i tới kh�ng c� thuyết ph�p, khi t�i đi cũng kh�ng c� thuyết ph�p, ph�p tướng vốn kh�ng tăng kh�ng diệt. T�i tuy thuyết ph�p l�u năm như thế, sự thực kh�ng thuyết một ph�p n�o cả, cho n�n n�i: "khi tới kh�ng n�i." Ph�p v� định ph�p, chỉ cần hợp l� giảng như thế n�o cũng được, nhưng kh�ng n�n giảng sai lầm, dẫn người đến địa ngục. Ph�p n�y th� bất khả thuyết, kh�ng thể d�ng ng�n từ diễn b�y được.

Phần đ�ng đệ tử đều lưu luyến Lục Tổ �ại sư, cho n�n đ�y hỏi c�i n�y, đ� hỏi c�i kia, thật nhiều lời l�i th�i, t�i tin rằng l�c đ� Lục Tổ cảm thấy những người n�y thật l� phiền phức, nghĩ: "Ta phải nhanh ch�ng ra đi."

Lại c� người hỏi: "Ch�nh Ph�p Nh�n Tạng tức y b�t đ� truyền cho ai?" L�c đ� nhiều người như thế đều kh�ng biết Lục Tổ �ại sư truyền ph�p cho ai. Những người hỏi c�u n�y đại kh�i đều c� l�ng tham muốn đắc được Ch�nh Ph�p Nh�n Tạng, nếu kh�ng th� họ hỏi việc ấy l�m g�? �� cũng giống như: "K� tại giang bi�n trạm, tựu hữu vọng hải t�m." �� đứng b�n bờ s�ng lại muốn nh�n ra biển, nếu kh�ng muốn nh�n biển th� đứng b�n bờ s�ng l�m chi? Ch�ng ta c� thể thấy người đương thời, đối với y b�t, đều rất coi trọng.

Lục Tổ �ại sư n�i:

�Truyền cho ai? Ai c� �ạo t�i liền truyền cho người ấy, ai kh�ng c� t�m phan duy�n người ấy liền hiểu r� ph�p của t�i. Người chứng đắc nhứt tướng tam muội, nhứt hạnh tam muội th� được ph�p của t�i.

Lục Tổ �ại sư đắc Ph�p g�? Ch�nh l� đạo l� trong mấy b�i kệ tụng n�y. Qu� vị nếu y theo đạo l� ấy m� tu h�nh, th� c� thể đắc được ph�p của Ng�i.

�ồ ch�ng lại hỏi: "Sau n�y trong gi�o đo�n c� tai nạn, kh� khăn, ma nạn hoặc c� hoạn nạn g� kh�ng?" � n�i, Lục Tổ �ại sư trong l�c sanh thời gặp phải nhiều ma nạn như thế � thu� người đến �m s�t Ng�i, lại ph�i gi�n điệp trộm ph�p, lại c� người ph�ng hỏa muốn thi�u chết Ng�i, v� số tai nạn một lời kh� n�i hết. Lục Tổ ��n Kinh chỉ ghi lại ch�t �t, nhưng tin rằng l�c đ� c� rất nhiều tai nạn, chớ kh�ng chỉ c� v�i sự kiện như vậy th�i. Như c� người đến trộm y b�t s�u lần, đều nh�n tiện muốn giết lu�n Lục Tổ, nhưng v� kh�ng trộm được cho n�n kinh kh�ng c� ghi lại.

Lục Tổ �ại sư k�u đệ tử l� Lập Khải, năm trước đi x�y th�p, năm nay th�p đ� x�y xong, cho n�n Ng�i muốn trở về T�n Ch�u. �ồ ch�ng hỏi: "Sau n�y c� c�n tai nạn g� nữa kh�ng?" � tức hy vọng sẽ kh�ng c�n tai nạn n�o nữa? Mang theo khẩu kh� hy vọng! Tổ Sư đ� vi�n tịch rồi, vậy c� c�n ai lại muốn giết ch�ng con kh�ng, v� ch�ng con l� đệ tử của Ng�i, giết Ng�i kh�ng được th� c� thể sẽ đến giết ch�ng con.

Lục Tổ �ại sư n�i:

�Sau khi Ta vi�n tịch, năm s�u năm sau c� người đến cắt đầu ta.

Qu� vị xem, c�n sống c� người đến giết Ng�i, sau khi vi�n tịch vẫn c�n c� người muốn lấy đầu của Ng�i. Thời đ� l�m Tổ Sư thật kh� a! Nay th� kh�ng c� nghi�m trọng như thế nữa, v� thế kh�ng n�n sợ h�i. Kh�ng n�n n�i l�m Tổ Sư kh� qu�, t�i kh�ng muốn l�m Tổ Sư, kh�ng n�n thối t�m!

Nay t�i n�i cho c�c �ng một lời dự ng�n, l�c đ� kh�ng c� ai biết, sau n�y sẽ chứng minh "đầu thượng dưỡng th�n," l� một vị tăng người nước Cao Ly, muốn trộm đầu của Lục Tổ về nước c�ng dường. "�ầu" l� đầu của Lục Tổ �ại sư. "Thượng" l� chỉ �ng ta rất cung k�nh. "Dưỡng Th�n" � l� như c�ng dường Cha Mẹ vậy. Vị tăng n�y t�n gọi l� Kim �ại Bi, �ng ta ở Hồng Ch�u thu� một người t�n Trương Tịnh M�n, đến lấy đầu Lục Tổ. Cho n�n n�i "khẩu l� tu xan." V� sao �ng ta đến trộm đầu Lục Tổ? V� sinh kế, cần phải ăn cơm, cho n�n nhận tiền của người đi chặt lấy đầu một vị Tổ Sư đ� vi�n tịch. �ại kh�i vị tăng Cao Ly n�y rất gi�u c�, thu� �ng ta rất nhiều tiền, v� thế �ng ta đồng � đi trộm lấy đầu Lục Tổ �ại sư. Người n�y gọi l� Trương Tịnh M�n, cho n�n n�i "ngộ� M�n chi nạn." Ngộ M�n ch�nh l� gặp phải Trương Tịnh M�n, chỉ d�ng một t�n của �ng ta đưa v�o trong lời dự ng�n. V� Tịnh M�n đến rồi th� sẽ chặt đầu Lục Tổ �ại sư. ��y cũng t�nh l� một nạn. "Dương Liễu vi quan": Quan Thứ sử đương thời l� Liễu V� Thiểm, Quan Huyện t�n l� Dương Khản, v� thế n�i Dương Liễu vi quan. Quả nhi�n, Lục Tổ vi�n tịch năm s�u năm sau, v�o một đ�m nọ c� vị Tăng nghe động tịnh trong th�p nhục th�n của Ng�i. �ồ đệ của Lục Tổ đ� biết dự đo�n của Lục Tổ cho n�n d�ng sắt bao cổ Ng�i lại, cho n�n l�c Trương Tịnh M�n đến d�ng đao ch�m cổ Lục Tổ, ch�m như thế n�o ch�m cũng kh�ng đứt. D�ng đao liền g�y ra tiếng động khiến vị tăng canh g�c giật m�nh tỉnh dậy, Trương Tịnh M�n b�n vội v�ng từ trong th�p chạy ra � to�n th�n mặc hiếu phục. Sau đ� vị tăng n�y v�o trong th�p kiểm so�t cổ của Lục Tổ �ại sư, ph�t hiện c� dấu t�ch bị người d�ng đao ch�m, v� thế liền b�o với Thứ sử Thiều Ch�u v� quan huyện, họ ph�i binh l�nh nỗ lực đi t�m trong năm ng�y liền bắt được Trương Tịnh M�n.

Liễu V� Thiểm liền đem t�n trộm n�y đến ch�a Nam Hoa thẩm vấn: "Tại sao ngươi d�m chặt đầu Lục Tổ �ại sư?" Trương Tịnh M�n n�i: "V� c� vị tăng, �ng ta muốn trộm đầu Lục Tổ, nhưng �ng ta kh�ng d�m l�m, cho n�n mướn t�i rất nhiều tiền, m� t�i th� cần tiền để sanh sống, cho n�n mới bằng l�ng l�m việc n�y." L�c đ� Liễu V� Thiểm liền hỏi đệ tử của Lục Tổ �ại sư l� Thiền sư Linh Thao: "�n n�y n�n giải quyết như thế n�o?" Thiền sư Linh Thao trả lời: "Việc n�y nếu �n theo luật nh� nước xử l�, nhất định phải ch�m đầu, kh�ng c� c�ch n�o kh�c. Nhưng trong Phật gi�o, th� o�n th�n b�nh đẳng, � của t�i hay l� thả y đi; v� lại Lục Tổ �ại sư l�c trước c� n�i, sẽ c� việc n�y xảy ra." Liễu V� Thiểm nghe xong, n�i: "T�i nay mới biết Phật m�n quảng đại, Phật gi�o vĩ đại qu�!" V� thế tha cho Trương Tịnh M�n.

Sư lại n�i: "Ta tịch rồi, bảy mươi năm sau, sẽ c� hai vị Bồ T�t từ ��ng phương đến, một vị xuất gia, một vị tại gia, đồng thời hưng h�a, kiến lập t�ng ph�i của ta v� tạo tu Phật tự. Ch�nh l� hai vị ph�p-tự xương minh ch�nh gi�o vậy."

Giảng:

Lục Tổ �ại sư lại n�i: "Bảy mươi năm sau khi ta vi�n tịch, c� hai vị Bồ T�t từ ��ng phương đến đ�y, một l� Bồ T�t xuất gia, một l� Bồ T�t tại gia, đồng thời hưng h�a." Xuất gia Bồ T�t theo truyền thuyết l� Giang T�y M� Tổ �ạo Nhứt Tổ Sư, tất cả T�ng l�m ở Giang T�y đều do M� Tổ x�y dựng, c� c�u: "M� Tổ tạo t�ng l�m, B�ch Trượng lập thanh quy." Tại gia Bồ T�t theo truyền thuyết l� cư sĩ Long Uẩn, cả gia đ�nh Ng�i đều khai ngộ, lại c�ng một l�c v�ng sanh nhập Niết B�n. Cư sĩ Long Uẩn rất gi�u c�, �ng đem tất cả v�ng bạc ch�u b�u trong nh� chất tr�n một chiếc thuyền, đem tiền quăng hết dưới đ�y biển tặng cho Long Vương để trang nghi�m long cung, l�m một việc đại bố th�. Sau đ� l�m nghề đan lồng tr�c để sinh nhai, sống đời thanh bần, nhứt t�m tu đạo. Một ng�y kia cư sĩ than rằng: "Kh�! kh�! kh�! Như mười g�nh m� m� rắc tr�n c�y." ��y thật l� kh�, đem mười g�nh m� từng hột, từng hột rắc tr�n c�y. Vợ của �ng nghe xong liền n�i: �ng gi� n�y thật kh�ng l�m n�n t�ch sự g�, c� c�i g� m� kh�, kh� c�i g� chớ? �ng xem kh�, c�n t�i cảm thấy đ�y l� việc dễ nhất, cho n�n n�i: "Dị! Dị! Dị! B�ch thảo đầu thượng Tổ Sư �," tức tr�n đầu ngọn cỏ đều l� � của Tổ Sư. Con g�i của �ng l� Linh Chiếu n�i: "Cũng kh�ng kh�, cũng kh�ng dễ, đ�i th� ăn cơm, mệt đi ngủ," con kh�ng cảm thấy kh�, cũng kh�ng cảm thấy dễ, đ�i th� đi ăn cơm, mệt th� đi ngủ. Cư sĩ Long Uẩn tuy c� vợ, nhưng hai người giống như bạn b� b�nh thường, kh�ng c� quan hệ nam nữ như người đời. L�m cư sĩ th� n�n học theo cảnh giới bất khả tư ngh� n�y của cư sĩ Long Uẩn. Lại c� người n�i hai vị Bồ T�t đ�, l� Tổ sư Ho�ng B� v� Thừa tướng B�i Hưu. N�i hai vị n�o cũng đều được. Hai vị Bồ T�t n�y kiến lập t�ng chỉ đốn gi�o, tr�ng tu x�y dựng gi� lam tự viện, ph�t dương rộng lớn Phật ph�p.�

Hỏi rằng: "Chẳng biết từ tr�n Phật tổ ứng hiện tới nay, đ� nay truyền thọ được mấy đời? Xin Tổ Sư chỉ dạy."

Sư n�i: "Cổ Phật ra đời đ� v� số, kh�ng thể kể hết được. Nay kể bảy vị Phật l�m đầu m� th�i.

�ời qu� khứ Trang Nghi�m kiếp c�: Tỳ B� Thi Phật, Thi Kh� Phật, Tỳ X� Ph� Phật.

�ời hiện tại Hiền kiếp c�: C�u Lưu T�n Phật, C�u Na H�m M�u Ni Phật, Ca Diếp Phật, Th�ch Ca Văn Phật.

Ấy l� bảy vị Phật.

Giảng:

�ại ch�ng lại khấu đầu đảnh lễ hỏi:

�Ch�ng con kh�ng biết từ l�c đức Phật đầu ti�n ứng h�a cho đến h�m nay th� đ� truyền thọ được bao nhi�u đời rồi? C�i mong Tổ Sư v� ch�ng con khai thị.

Lục Tổ �ại sư n�i:

�Từ xưa đến nay Chư Phật ứng hiện giữa đời đ� v� số v� lượng, nhiều đến nổi đếm kh�ng xiết, huống chi t�i lại kh�ng biết chữ, nay chỉ lược n�i bảy �ức Phật qu� khứ l�c ban đầu. Kiếp qu� khứ Trang Nghi�m c� một ng�n �ức Phật ra đời, �ức Phật thứ ch�n trăm ch�n mươi t�m t�n l� Tỳ B� Thi Phật, dịch l� Thắng Qu�n, Chủng Chủng Qu�n, Thắng Kiến hoặc Chủng Chủng Kiến. Vị �ức Phật thứ hai l� Thi Kh� Phật, dịch l� Ly Hỏa, l� vị Phật thứ ch�n trăm ch�n mươi ch�n. Vị Phật thứ ba l� Tỳ X� Ph� Phật, l� vị Phật cuối c�ng trong kiếp Trang Nghi�m. Kiếp tiếp theo t�n l� Hiền kiếp. Sao gọi l� Hiền kiếp? V� trong kiếp n�y c� rất nhiều bậc Th�nh hiền, c� ng�n �ức Phật ra đời. Vị Phật đầu ti�n l� C�u Lưu T�n Phật, dịch l� Sở Ứng C�ng, l� bậc đ�ng cho trời người c�ng dường, c�n dịch l� Trang Nghi�m. Vị Phật thứ hai l� C�u Na H�m M�u Ni Phật. Vị thứ ba l� Ca Diếp Phật. Vị thứ tư l� Th�ch Ca M�u Ni Phật, tức Gi�o chủ c�i thế giới Ta-b� hiện nay. Tr�n đ�y l� bảy vị Phật gần nhất.

Trước hết Th�ch Ca Văn Phật truyền cho Sơ Tổ Ma Ha Ca Diếp T�n giả. Ma Ha Ca Diếp T�n giả truyền cho Nhị Tổ A Nan T�n giả, A Nan T�n giả truyền cho�

Giảng:

�ức Phật Th�ch Ca M�u Ni truyền cho đệ nhứt Tổ Sư � T�n giả Ma Ha Ca Diếp. Một lần nọ, �ức Phật Th�ch Ca M�u Ni trong ph�p hội, trăm vạn người trời bao quanh, tay cầm hoa Kim ��n Mộc do �ại Phạm Thi�n Vương c�ng dường, những người kh�c đều kh�ng biết � g�, chỉ c� T�n giả Ca Diếp mỉm cười. Phật n�i: "Ta c� Ch�nh Ph�p Nh�n T�ng, Niết B�n diệu t�m, thực tướng v� tướng, gi�o ngoại biệt truyền, ph�p m�n d�ng t�m ấn t�m, đ� ph� ch�c cho Ma Ha Ca Diếp." Sau truyền cho đệ Nhị Tổ � T�n giả A Nan. �ệ Tam Tổ l� T�n giả Thương Na H�a Tu. T�n giả n�y l�c mới sanh ra tr�n m�nh đ� kho�t một bộ y phục, Ng�i lớn l�n bao nhi�u th� y phục cũng lớn theo Ng�i bấy nhi�u. T�n giả A Nan sau khi độ Ng�i xuất gia, y phục tr�n th�n Ng�i liền biến th�nh Ph�p phục. Sau khi thọ Cụ t�c giới, y đ� lại biến th�nh y Tăng-gi�-hội. L�c vi�n tịch, Ng�i lưu lại y n�y n�i: "L�c Phật ph�p của �ức Phật Th�ch Ca M�u Ni diệt tận, th� y n�y mới hoại. Nếu ph�p chưa diệt th� y n�y vẫn c�n tồn tại."

�ệ Thập Tổ Hiếp T�n giả, T�n giả n�y ở trong thai mẹ hơn s�u mươi năm, sau khi sanh ra r�u t�c đều bạc trắng. Sau khi ch�o đời liền th�ch tu h�nh, gặp �ệ Cửu Tổ T�n giả Phục �� Mật �a, truyền cho Ng�i ph�p m�n Phật t�m ấn.

Thập nhất Ph� Na Dạ Xa T�n giả, thập nhị M� Minh �ại Sĩ, thập tam Ca Tỳ Ma La T�n giả, thập tứ Long Thọ �ại Sĩ, thập ngũ Ca Na �ề B� T�n giả, thập lục La Hầu La �a T�n giả, thập thất Tăng Gi� Nan �ề T�n giả, thập b�t Gi� Da X� �a T�n giả, thập cửu Cưu Ma La �a T�n giả, nhị thập X� Da �a T�n giả.

Giảng:

�ệ Thập Nhất Tổ Ph� Na Dạ Xa T�n giả hỏi Hiếp T�n giả rằng:

�Như thế n�o mới c� thể th�nh Phật?

Hiếp T�n giả trả lời:

�Nay kh�ng c� th�nh, đ� ch�nh l� Phật.

Ph� Na Dạ Xa T�n giả n�i:

�Nay chưa th�nh ch�nh l� Phật, vậy th� con l�m sao biết được c�i chưa th�nh n�y l� Phật?

Hiếp T�n giả n�i:

��ng l�m sao biết c�i chưa th�nh n�y kh�ng phải l� Phật?

Một hỏi một đ�p như thế, Ph� Na Dạ Xa T�n giả liền khai ngộ, cho n�n Hiếp T�n giả liền truyền cho Ng�i ph�p m�n Phật t�m ấn.

M� Minh �ại sĩ tuyệt đỉnh th�ng minh. V� biết Ng�i căn duy�n th�nh thục, n�n Ph� Na Dạ Xa T�n giả liền đến độ h�a M� Minh T�n giả l�m vị Tổ Sư đời thứ mười hai.

M� Minh �ại sĩ hỏi Ph� Na Dạ Xa T�n giả:

�Con muốn nhận biết Phật, như thế n�o mới c� thể nhận biết Phật?

Ph� Na Dạ Xa T�n giả n�i:

��ng kh�ng nhận biết, đ� ch�nh l� Phật.

M� Minh �ại sĩ n�i:

�C�i kh�ng nhận biết ch�nh l� Phật. Vậy th�, nếu con đ� kh�ng nhận biết Phật, th� thế n�o biết đ� l� Phật?

Ph� Na Dạ Xa T�n giả n�i:

��ng đ� kh�ng nhận biết Phật, th� l�m sao biết đ� kh�ng phải l� Phật?

Cuộc đối thoại n�y cũng giống như cuộc đối thoại giữa Ng�i Ph� Na Dạ Xa v� Hiếp T�n giả vậy.

M� Minh �ại sĩ n�i:

�Ồ! ��y c� nghĩa như c�i c�i cưa. Ng�i n�i thế n�y, con n�i như thế kia � ch�ng ta ph�n xẻ đạo l� giống c�y cưa, cưa qua cưa lại kh�c gỗ vậy.

Ph� Na Dạ Xa T�n giả:

�A! �� nghĩa l� gỗ, c�n cưa c� nghĩa l� g�?

M� Minh �ại sĩ :

�L� giống như Ng�i. Vậy gỗ nghĩa l� sao?

Ph� Na Dạ Xa T�n giả trả lời:

��ng bị t�i cưa đứt! T�i đ� giải tho�t cho �ng rồi đ�.

Ngay lời n�i đ� của Ph� Na Dạ Xa T�n giả, M� Minh �ại sĩ ho�t nhi�n khai ngộ, b�n theo Ng�i Ph� Na Dạ Xa T�n giả xuất gia, v� sau được Ph� Na Dạ Xa T�n giả truyền ph�p.

Tại sao gọi l� M� Minh �ại sĩ? Mỗi khi Ng�i thuyết ph�p, ngựa liền k�u l�n, v� c� cảm ứng như thế n�n gọi l� M� Minh �ại sĩ. �ại sĩ l� c�ch gọi kh�c của Bồ t�t.

Tổ Sư thứ mười bốn Long Thọ �ại sĩ, Ng�i lấy Kinh Hoa Nghi�m từ Long cung, T�n giả c� tr� huệ phi ph�m, ph�t dương gi�o nghĩa �ại thừa, trước t�c Trung Qu�n Luận, �ại Tr� �ộ Luận v.v...

Tổ thứ mười bảy Tăng Gi� Nan �ề T�n giả hỏi Tổ thứ mười t�m Gi� Da X� �a T�n giả:

�Ch� bao nhi�u tuổi?

Ch� đồng tử n�y trả lời:

�Con một trăm tuổi.

Tổ thứ mười bảy hỏi:

�Ch� nhỏ tuổi như thế, sao lại l� một trăm tuổi?

Ch� đồng tử trả lời:

�Nếu con một trăm tuổi m� kh�ng hiểu Phật ph�p, kh�ng bằng một ng�y m� c� thể hiểu Phật ph�p.

Tổ thứ mười bảy thấy ch� đồng tử th�ng minh như thế liền độ cho xuất gia v� truyền ph�p l�m Tổ thứ mười t�m.�

�Huệ Năng n�y l� Tổ thứ ba mươi ba. Từ tr�n c�c vị Tổ mỗi vị đều c� v�ng mạng truyền kế nhau. Ng�y sau, c�c �ng phải thay thế nhau m� lưu truyền, đừng l�m tr�i nghịch v� sai lầm.

Giảng:

Tổ thứ hai mươi mốt B� Tu B�n �ầu T�n giả. Tổ thứ hai mươi hai l� Ma Noa La T�n giả. Tổ thứ hai mươi ba l� Hạc Lặc Na T�n giả. Tổ thứ hai mươi bốn l� Sư Tử T�n giả, Ng�i cũng bị người giết. Ng�i du h�a đến nước Kế T�n. Quốc vương nước n�y tin thờ ngoại đạo, c� l�nh tụ ngoại đạo ph� hoại Phật gi�o, cho n�n nước n�y l�c đ� kh�ng cho ph�p c� Tỳ kheo. Tỳ kheo Sư Tử v� muốn gi�o h�a vua nước n�y, cho n�n du h�a đến đ�. Quốc vương hỏi:

��ng đ� liễu sanh tử chưa?

Tỳ kheo Sư Tử trả lời:

�T�i đ� liễu rồi.

Quốc vương n�i:

�Nếu �ng đ� liễu sanh tử th� n�n bố th� đầu �ng cho trẫm. V� Phật gi�o khuy�n người h�nh Bồ T�t đạo, cần bố th� đầu mắt n�o tủy, Trẫm nay muốn đầu của �ng, �ng c� thể bố th� kh�ng?

Tỳ kheo Sư Tử trả lời:

�C� thể. T�i sanh tử đ� liễu. C�i đầu n�y c� đ�ng g� đ�u. Bệ hạ cứ việc lấy đi.

Nh� vua nghe Ng�i n�i như thế, liền lấy bảo kiếm ch�m đầu Ng�i, đầu ch�m đứt xuống liền tu�n ra d�ng nước trắng, kh�ng c� m�u chảy. Quốc vương d�ng kiếm ch�m đầu Tỳ kheo Sư Tử, c�nh tay của nh� vua cũng lập tức đứt đoạn! V� nh� vua đ� phạm v�o tội giết A-la-h�n. L�c n�y Quốc vương mới tin v�o sự bất khả tư ngh� của Phật ph�p, liền ch�m đầu l�nh tụ ngoại đạo, nhưng nh�m người ngoại đạo th� giống như ph�m phu b�nh thường, ch�m th� ch�m cũng kh�ng c� tu�n ra d�ng nước trắng hoặc hiện ra những thoại tướng kỳ đặc. Sau đ� nh� vua liền th�ng c�o to�n quốc, kh�ng cho ph�p ngoại đạo lưu truyền, phục hưng Phật gi�o, từ đ� về sau Phật gi�o ph�t triển rất mạnh.

Lục Tổ n�i:

�C�c vị! Chư Tổ ở tr�n đều c� truyền thừa, d�ng t�m ấn t�m, c�c �ng về sau đời đời truyền thọ, kh�ng n�n để cho Phật ph�p đoạn tuyệt.

�ại ch�ng nghe Lục Tổ �ại sư thuyết về lịch đại Tổ sư đều sanh l�ng t�n t�m, khấu đầu đảnh lễ lui về một b�n.

Ni�n hiệu Ti�n Thi�n thứ hai, nhằm năm Qu� Sửu, th�ng t�m, ng�y m�ng ba, tại ch�a Quốc �n, sau khi thọ trai rồi, �ại sư b�n k�u đại ch�ng m� bảo rằng:

"Ch�ng ngươi h�y theo ng�i thứ m� ngồi, ta sắp từ biệt ch�ng ngươi."

Ph�p Hải bạch rằng: "H�a Thượng để lại gi�o ph�p g�, khiến cho những người m� muội đời sau đặng thấy Phật t�nh?"

Giảng:

Lục Tổ �ại sư v�o ng�y m�ng ba th�ng t�m năm thứ hai ni�n hiệu Ti�n Thi�n, tại ch�a Quốc �n, T�n Ch�u (qu� hương của Ng�i), sau khi độ trai xong, n�i với đồ ch�ng:

�C�c �ng theo thứ tự m� ngồi (trong Phật gi�o người thọ giới trước ngồi trước, người thọ giới sau ngồi sau, lấy giới luật l�m thứ tự t�n ty). T�i nay c�ng với c�c �ng từ biệt.

Ph�p Hải l� vị trưởng l�o dưới t�a Tổ Sư, cao hơn những người kh�c, n�n l�c n�o Ng�i cũng đều đứng ra thưa chuyện, v� thế Ng�i n�i với Lục Tổ �ại sư:

�Kh�ng biết H�a thượng lưu lại gi�o ph�p g�, khiến cho kẻ m� đời sau được minh t�m kiến t�nh ?

Sư n�i: "Ch�ng ngươi h�y ch� t�m nghe cho r�. Những người m� muội đời sau nếu nhận thức được ch�ng sanh th� nhận thức được Phật t�nh. Bằng chẳng nhận biết ch�ng sanh, th� mu�n kiếp t�m Phật ắt kh� gặp. Nay ta dạy c�c ngươi thế n�o biết ch�ng sanh ở t�m m�nh, thấy Phật t�nh ở t�m m�nh. Muốn cầu thấy Phật th� chỉ cần biết ch�ng sanh. Chỉ v� ch�ng sanh m� (kh�ng nhận thức được) Phật, chớ chẳng phải Phật m� (kh�ng nhận thức được) ch�ng sanh. Nếu t�nh m�nh gi�c th� ch�ng sanh l� Phật. Bằng t�nh m�nh m� muội, th� Phật l� ch�ng sanh. T�nh m�nh b�nh đẳng, th� ch�ng sanh l� Phật. T�nh m�nh t� hiểm, th� Phật l� ch�ng sanh. Nếu t�m ch�ng ngươi hiểm kh�c tức l� Phật ở trong ch�ng sanh. Một niệm b�nh đẳng, ngay thật, tức l� ch�ng sanh th�nh Phật. T�m ta tự c� Phật, Phật ở t�m m�nh, mới thiệt l� chơn Phật. Nếu tự m�nh kh�ng c� t�m Phật, th� t�m chơn Phật ở nơi n�o? C�i tự t�m của ch�ng ngươi l� Phật, chớ kh� hồ nghi.

Thiệt sự th�, ngo�i c�i t�m kh�ng c� một vật g� tạo được, m� ch�nh c�i Bổn t�m sanh ra chủng chủng ph�p. Cho n�n Kinh n�i: T�m sanh th� chủng chủng ph�p đều sanh, t�m diệt th� chủng chủng ph�p đều diệt.

Nay ta để lại một b�i kệ đặng từ biệt ch�ng ngươi. B�i kệ nầy gọi l� "Tự T�nh Chơn Phật Kệ" � B�i kệ n�i về chơn Phật ở nơi t�nh m�nh. Người đời sau biết được c�i � chỉ của b�i kệ nầy, th� tự m�nh thấy Bổn t�m, tự m�nh th�nh Phật đạo.

Giảng:

Lục Tổ �ại sư n�i:

�C�c �ng ch� � nghe, người m� đời sau, nếu nhận biết (recognize) được ch�ng sanh, th� nhận biết được Phật t�nh. Nếu kh�ng nhận ra ch�ng sanh th� cũng kh�ng nhận ra Phật t�nh. Nếu như c�c �ng kh�ng nhận ra được ch�ng sanh m� đi t�m Phật t�nh, th� t�m mu�n kiếp cũng t�m kh�ng ra. �ng muốn t�m Phật th� n�n t�m trong ch�ng sanh. Bồ T�t Thường Bất Khinh gặp ch�ng sanh liền khấu đầu lễ b�i, bởi v� Ng�i cho rằng tất cả ch�ng sanh đều l� Phật, cho n�n Ng�i mới c� thể th�nh Phật. Nếu Ng�i thấy mọi người đều l� ma, tự Ng�i cũng ch�nh l� ma.

T�i nay dạy c�c �ng cần nhận ra ch�ng sanh trong t�m của m�nh, n�n thấy Phật t�nh trong t�m của m�nh, kh�ng n�n giong ruổi b�n ngo�i t�m cầu. �ng muốn thấy Phật, trước ti�n phải cung k�nh ch�ng sanh; nhận thức ch�ng sanh l� Phật, th� �ng cũng sẽ minh t�m kiến t�nh. Ch�ng sanh kh�ng nhận biết Phật, chớ kh�ng phải Phật kh�ng nhận biết ch�ng sanh, nếu �ng tự t�m gi�c ngộ, vậy th� c�i ch�ng sanh của �ng l� Phật. Nếu �ng tự ngu si, kh�ng hiểu r�, kh�ng gi�c ngộ, d� �ng vốn l� Phật th� nay cũng biến th�nh ch�ng sanh. Phật t�nh của m�nh th� b�nh đẳng, như thế ch�ng sanh cũng ch�nh l� Phật. Nếu t�m �ng t� hiểm, chỉ thấy người sai lầm, d� �ng l� Phật, nay cũng biến th�nh ch�ng sanh, cho n�n Phật v� ch�ng sanh th� chỉ trong một niệm. Nếu t�m �ng kh�ng trực, cong cong quẹo quẹo, th� Phật ở trong ch�ng sanh; nếu �ng c� thể trực t�m, ch�ng sanh liền th�nh Phật. Mỗi người trong t�m đều c� Phật, Phật của m�nh mới l� ch�n Phật, nếu trong t�m �ng một Phật cũng kh�ng c�, th� �ng đi đ�u t�m ch�n Phật? Ch�n Phật ch�nh l� trong t�m �ng phải c� một ch�n Phật. Phật tức t�m, t�m tức Phật, �ng c� ch�nh niệm, ch�nh l� Phật, chứa chấp t� niệm ch�nh l� ma. Sanh ra một niệm thanh tịnh ch�nh l� Phật, sanh ra một niệm � nhiễm ch�nh l� ma. Chỉ cần xem �ng sanh niệm g�? Nếu �ng c� thể tự tịnh kỳ t�m, đ� mới l� ch�n Phật! Nếu t�m �ng kh�ng thanh tịnh, kh�ng c� một t�m Phật ch�n ch�nh, vậy th� �ng đi đ�u t�m ch�n Phật? T�m kh�ng ra đ�u, cho n�n n�i: "Phật ngồi trong t�m."

Tự t�m c�c �ng ch�nh l� Phật, kh�ng n�n giong ruổi b�n ngo�i t�m cầu, lại kh�ng n�n sanh l�ng ho�i nghi. Nếu truy cầu b�n ngo�i th� kh�ng c� một vật c� thể th�nh lập. Vạn ph�p đều từ tự t�m sanh ra. Cho n�n Kinh n�i: V� t�m sanh cho n�n vạn ph�p sanh, nếu t�m diệt th� vạn ph�p diệt. Cho n�n: "Phật thuyết nhứt thiết ph�p v� độ nhất thiết t�m, nhược kh�ng tất cả t�m, đ�u d�ng nhất thiết ph�p?" Tất cả ph�p kh�ng rời tự t�m, cũng kh�ng rời tự t�nh. T�i nay lưu lại một b�i kệ tụng c�ng c�c �ng gi� biệt:

Qu� vị n�n ch� � b�i kệ tụng n�y, trong "��n Kinh" quan trọng nhất ch�nh l� b�i kệ tụng sau c�ng n�y, b�i n�y rất hay! Lục Tổ �ại sư kh�ng những lưu cho những người thời đ� m� cũng lưu cho ch�ng ta những người tu h�nh hiện nay. T�n b�i kệ l�: "Tự t�nh ch�n Phật kệ." Ch�ng ta đều c� phần, đều n�n y theo b�i kệ n�y tu h�nh. Nếu hiểu r� b�i kệ n�y, th� c� thể tự kiến bổn t�m, m� tự th�nh Phật đạo.

�Ch�n như tự t�nh thị ch�n Phật.

T� kiến tam độc thị ma vương.

T� m� chi thời ma tại x�,

Ch�nh kiến chi thời Phật tại đường.

T�nh trung t� kiến tam độc sinh,

Tức thị ma vương lai trụ x�.

Ch�nh kiến tự trừ tam độc t�m,

Ma biến th�nh Phật ch�n v� giả.

Ph�p th�n b�o th�n cập h�a th�n,

Tam th�n bổn lai thị nhất th�n.

Nhược hướng t�nh trung năng tự kiến,

Tức thị th�nh Phật Bồ đề nh�n.

Bổn t�ng h�a th�n sinh tịnh t�nh.

Tịnh t�nh thường tại h�a th�n trung.

T�nh sử h�a th�n h�nh ch�nh đạo.

�ương lai vi�n m�n ch�n v� c�ng.

D�m t�nh bổn thị tịnh t�nh nh�n,

Trừ d�m tức thị tịnh t�nh th�n.

T�nh trung c�c tự ly ngũ dục,

Kiến t�nh s�t-na tức thị ch�n.

Kim sinh nhược ngộ đốn gi�o m�n,

Hốt ngộ tự t�nh kiến Thế T�n.

Nhược dục tu h�nh m�ch t�c Phật,

Bất tri h� xứ nghĩ cầu ch�n,

Nhược năng t�m trung tự kiến ch�n,

Hữu ch�n tức thị th�nh Phật nh�n.

Bất kiến tự t�nh ngoại m�ch Phật,

Khởi t�m tổng thị đại si nh�n.

�ốn gi�o ph�p m�n kim dĩ lưu,

Cứu độ thế nh�n tu tự tu.

B�o nhữ đương lai học đạo giả :

Bất t�c thử kiến đại du du.

�

Ch�n như tự t�nh l� ch�n Phật.

T� kiến tam độc thật Ma vương.

L�c t� m� Ma ở trong nh�,

Khi ch�nh kiến Phật ở trong nh�.

Trong t�nh t� kiến tam độc sanh,

Tức l� Ma vương đến trong nh�,

Ch�nh kiến tự trừ t�m tam độc,

Ma biến th�nh Phật thật kh�ng giả.

Ph�p th�n, B�o th�n v� H�a th�n,

Ba th�n xưa nay l� một th�n.

Nếu nhằm trong t�nh hay tự thấy,

Tức l� nh�n Bồ đề th�nh Phật.

Vốn từ H�a th�n sanh t�nh tịnh,

T�nh tịnh thường ở trong H�a th�n.

T�nh khiến H�a th�n h�nh ch�nh đạo,

Khiến sau vi�n m�n thật kh�ng c�ng.

T�nh d�m vốn l� nh�n t�nh tịnh,

Trừ d�m tức l� th�n t�nh tịnh.

Trong t�nh mỗi tự l�a ngũ dục,

Thấy t�nh s�t-na tức l� ch�n.

�ời n�y nếu gặp ph�p �ốn gi�o,

Chợt ngộ tự t�nh thấy được Phật.

Nếu muốn tu h�nh mong l�m Phật,

Kh�ng biết nơi n�o nghĩ l�m ch�n,

Nếu hay trong t�m tự thấy ch�n,

C� ch�n tức l� nh�n th�nh Phật.

Chẳng thấy tự t�nh ngo�i t�m Phật,

Khởi t�m thảy l� người đại si.

Ph�p m�n �ốn gi�o nay lưu truyền,

Cứu độ người đời phải tự tu.

Bảo �ng, người học đạo đời sau:

Kh�ng khởi thấy n�y uổng luống tu."

Giảng:

Ch�n Phật l� g�? Mọi người đều c� c�i Ch�n như tự t�nh, n� c�n gọi l� Thực tướng, c�n gọi l� Như Lai T�ng, lại gọi l� Phật t�nh. Ch�n như ch�nh l� tự t�nh của �ng, tự t�nh cũng ch�nh l� Ch�n như của �ng, tự t�nh Ch�n như cũng ch�nh l� ch�n Phật. Ch�n Phật �ng đ� nhận biết th� n�n biết ma vương l� c�i g�, ma vương ch�nh l� t� kiến của �ng, tam độc của �ng. M� tam độc cũng ch�nh l� t� kiến của �ng, t� kiến cũng ch�nh l� tam độc của �ng, c� t� kiến, c� tam độc, đ� l� ma vương, tam độc ch�nh l� tham s�n si � tham t�i, tham sắc, tham tất cả đều l� tam độc. Giống như sau khi xuất gia, tham trước phan duy�n, đi khắp nơi muốn c� đệ tử, đ�y đều l� tam độc. Như đạo trường n�y, ai quy y ch�nh l� tự m�nh ph�t t�m quy y, nếu kh�ng ph�t t�m cũng kh�ng miễn cưỡng. Nếu t�i k�u �ng quy y t�i, �ng hỏi: "Thầy c� đủ tư c�ch l�m thầy kh�ng? Thầy c� đủ tư c�ch l�m vị Thiện tri thức kh�ng?" Thế th�, t�i kh�ng c� lời n�o để n�i.

L�c c� t� m� th� sanh ra v� minh, vừa c� v� minh liền sanh �i dục, vừa c� �i dục th� ma ở trong nh� �ng. �ng c� ch�nh kiến m� kh�ng c� t�m tham, t�m s�n, t�m si, kh�ng c� t� tri t� kiến, dọn dẹp t�m m�nh thanh tịnh sạch sẽ, l�c đ� Phật ở trong nh�.

Phật v� ma đều do tự t�nh �ng hiển hiện, nếu tự t�nh �ng sanh t� kiến, th� sanh ra tham s�n si tam độc. Nếu kh�ng t� kiến, tam độc sẽ kh�ng sanh khởi. Nếu sanh tam độc th� ma vương ở trong nh� của �ng, nh� của �ng cũng ch�nh l� th�n của �ng. Nếu c� ch�nh kiến sẽ trừ đi tam độc. L�c t�m kh�ng c� tam độc, ma vương liền biến th�nh Lục Tổ, c�i đạo l� n�y th� rất ch�n thực v� ch�n thực nhất m� kh�ng hư giả, �ng chỉ cần c� ch�nh kiến đ� l� Phật, nếu �ng chứa chấp t� kiến đ� l� ma. Thanh tịnh Ph�p th�n, Vi�n m�n B�o th�n v� Thi�n b�ch ức H�a th�n, tuy n�i l� ba th�n, nhưng ba th�n n�y l� do một th�n của �ng biến h�a m� ra, đ�y gọi ba l� một, một m� ba, ba th�n tức l� một th�n, một th�n tức l� ba th�n.

Nếu trong tự t�nh thấy được ch�n Phật của tự t�nh, đ� l� hột giống sẽ th�nh Phật sau n�y. �ng c� hột giống Bồ đề, tương lai nhất định sẽ trổ quả Bồ đề, trổ quả Bồ đề cũng ch�nh l� th�nh Phật.

Tự t�nh thanh tịnh của �ng vốn từ H�a th�n của �ng sanh xuất ra. Tự t�nh thanh tịnh Ph�p th�n của �ng cũng ở trong H�a th�n của �ng. Tự t�nh của ch�nh �ng c� thể khiến H�a th�n �ng th�nh ch�nh đạo, tương lai vi�n m�n Bồ đề tự t�nh v� vi�n m�n B�o th�n cũng sẽ v� c�ng v� tận.

Người c� t�m d�m dục, nhưng kh�ng cần sợ, �ng xem Hỏa �ầu Kim Cang trong Kinh Lăng Nghi�m, l�ng d�m dục của �ng ta vốn rất nặng, nhưng sau đ� �ng c� thể dụng c�ng phu biến lửa d�m dục th�nh lửa tr� huệ m� l�m Hỏa �ầu Kim Cang. Cho n�n n�i d�m dục vốn l� nh�n của tịnh t�nh. Nếu �ng c� một niệm ch�nh, đ� l� nh�n của tịnh t�nh. Nếu �ng chứa chấp một niệm t� th� sẽ kh�ng thanh tịnh, cho n�n kh�ng phải đoạn trừ t�nh d�m dục, m� biến d�m dục th�nh tịnh t�nh. D�m t�nh vốn kh�ng thanh tịnh, nhưng cần biến n� th�nh tịnh t�nh � ch�nh tri ch�nh kiến. �ấy mới l� đ�ng! Cho n�n n�i: T�nh d�m tức l� tịnh t�nh th�n, trừ d�m th� được Ph�p th�n thanh tịnh.

�ng ở trong tự t�nh n�n rời bỏ ngũ dục. Ngũ dục tức l� sắc, thanh, hương, vị, x�c, c� chỗ n�i l� t�i, sắc, danh, thực, th�y. Năm dục n�y �ng n�n rời xa, trong tự t�nh kh�ng khởi l�n t� kiến, mọi l�c đều cần c� ch�nh tri ch�nh kiến. Một khi rời bỏ ngũ dục th� �ng sẽ kiến t�nh ngay v� sẽ đắc được Ch�n như diệu t�nh.

Ch�ng ta trong đời n�y gặp phải ph�p m�n đốn gi�o � ph�p m�n Thiền t�ng, hốt nhi�n khai ngộ, hiểu r� Bổn t�m, kiến tự Bổn t�nh, l�c n�y c� thể tự m�nh thấy Thế T�n v� mười phương Chư Phật. Nếu �ng muốn tu h�nh, muốn l�m Phật, th� �ng kh�ng n�n truy cầu b�n ngo�i m� n�n ở trong tự t�nh dụng c�ng phu. Bằng kh�ng, th� �ng sẽ kh�ng biết đi đ�u m� t�m ch�n Phật.

Nếu đi t�m Phật t�nh ch�n ch�nh trong bổn t�m m�nh, th� c� thể minh t�m kiến t�nh, thấy được Ch�n như diệu t�nh, đ� l� hột giống th�nh Phật. C�n như �ng kh�ng hồi quang phản chiếu trở về t�m cầu nơi m�nh, chỉ truy cầu b�n ngo�i, sanh l�n một niệm muốn t�m Phật b�n ngo�i th� đ� l� người ngu si nhất.

Ph�p m�n đốn gi�o thiền t�ng n�y nay t�i đ� truyền hết cho c�c �ng, người đời gặp ph�p m�n n�y cũng n�n tự m�nh tu h�nh, kh�ng thể kh�ng tu h�nh a! T�i nay v� c�c �ng, l� người học đạo m� giảng thuyết, nếu c�c �ng kh�ng nghĩ như thế, th� bỏ ph� thời gian, để thời giờ luống tr�i như vậy, rốt cuộc kh�ng c� lợi �ch g�.

�ại sư n�i kệ rồi, bảo rằng: "Ch�ng ngươi h�y ở lại, sau khi ta diệt độ, chẳng n�n theo thế t�nh m� buồn kh�c ủ-�, hoặc thọ sự điếu vấn của người, hoặc m�nh mặc hiếu phục. Nếu như thế th� ch�ng ngươi chẳng phải l� đệ tử của ta, v� đ� chẳng phải l� ch�nh ph�p. Ch�ng ngươi chỉ cần nhận biết Bổn t�m m�nh, thấy Bổn t�nh m�nh, l� kh�ng động kh�ng tịnh, kh�ng sanh kh�ng diệt, kh�ng đi kh�ng lại, kh�ng phải kh�ng quấy, kh�ng trụ kh�ng v�ng.

Bởi sợ e ch�ng ngươi c�n m� muội, kh�ng hiểu � ta, n�n nay ta dặn lại cho ch�ng ngươi, đặng cho ch�ng ngươi thấy t�nh. Sau khi ta diệt độ, phải y theo ph�p ấy m� tu h�nh, như l�c ta c�n ở tại thế. Nếu l�m tr�i lời ta dạy, dầu ta ở tại thế cũng kh�ng �ch g�."

Sư lại n�i kệ rằng:

"Ngột ngột bất tu thiện,

�ằng đằng bất tạo �c,

Tịch tịch đoạn kiến văn,

��ng đ�ng t�m v� trước."

�

An nhi�n, thiện sự vẫn kh�ng tu,

Si�u tho�t, �c duy�n hẳn bỏ từ.

Lẳng lặng, dứt trừ nghe thấy biết,

Phẳng bằng, t�m địa kh�ng n�u vương.

Giảng:

Lục Tổ �ại sư thuyết xong b�i kệ ph�a trước, lại n�i với đại ch�ng:

�C�c �ng n�n trụ t�m kh�ng n�n vọng tưởng, n�n bu�ng bỏ, kh�ng n�n nh�n kh�ng thấu, n�n nh�n thấu, bu�ng bỏ xuống th� đắc được tự tại. Sau khi t�i vi�n tịch nhập Niết B�n, kh�ng n�n biểu hiện hoặc c� cử chỉ giống như người ph�m phu tục tử � thọ người tế b�i c�ng điếu, th�n mặc hiếu phục, kh�c than, bi ai, nước mắt rơi như nước mưa, khiến h�ng trăm mẫu ruộng cũng kh�ng bị kh� hạn. Nếu c�c �ng l�m như thế th� kh�ng phải đệ tử của t�i, m� l� đệ tử của t�i th� cần phải nghe lời của t�i, nếu c�c �ng kh�ng nghe lời, th� kh�ng ph� hợp ch�nh ph�p, cho n�n c�c �ng kh�ng n�n l�m như vậy. Vậy phải l�m sao? C�c �ng chỉ cần nhận thức bổn t�m của ch�nh m�nh, thấy được bổn t�nh của ch�nh m�nh. Bổn t�m bổn t�nh kh�ng động kh�ng tịnh. Tự t�nh kh�ng sanh kh�ng diệt, tự t�nh kh�ng đến kh�ng đi, tự t�nh kh�ng đ�ng kh�ng sai, tự t�nh kh�ng thiện kh�ng �c, tự t�nh kh�ng tốt kh�ng xấu, tự t�nh kh�ng đen kh�ng trắng, tự t�nh kh�ng d�i kh�ng ngắn, tự t�nh kh�ng ở kh�ng đi � kh�ng ở chỗ n�y cũng kh�ng ở chỗ kia, c�c �ng trong tự t�nh dụng c�ng phu cần minh t�m kiến t�nh, nếu kh�ng minh t�m kiến t�nh, th� thời gian tr�i qua v� �ch. T�i sợ c�c �ng trong t�m vẫn c�n m� hoặc kh�ng hiểu r� đạo l� của t�i n�i, t�i nay n�i lại một lần nữa, ph� ch�c c�c �ng lần nữa, ch�nh l� muốn khiến cho c�c �ng thức tự bổn t�m, kiến tự bổn t�nh, c� thể minh t�m kiến t�nh. Sau khi t�i vi�n tịch, c�c �ng n�n y theo phương ph�p n�y tu h�nh, th� giống như t�i c�n tại thế. Nếu c�c �ng l�m ngược lại lời gi�o h�a của t�i, th� d� t�i tại thế kh�ng nhập Niết B�n, đối với c�c �ng cũng kh�ng c� �ch lợi g�. V� thế lại n�i một b�i kệ tụng:

Ngột ngột tức như như bất động liễu liễu thường minh, m� kh�ng chấp v�o tu thiện, �ng l�m thiện cũng kh�ng n�n giống như Lương V� �ế đi khắp nơi khoe khoang c�ng đức. ��y kh�ng phải k�u �ng kh�ng tu thiện, m� l� kh�ng n�n chấp v�o việc tu thiện.

�ằng đằng tức di�u dao tự tại, thung dung thoải m�i, suốt ng�y đều an lạc. Kh�ng tu thiện nghĩa l� kh�ng chấp chặt v�o thiện ph�p, kh�ng tạo �c tức l� kh�ng phải tạo �c rồi kh�ng chấp v�o n� m� l� tuyệt đối kh�ng thể l�m điều �c, tức s�t đạo d�m, nhất l� d�m, cho n�n c� c�u: Vạn �c d�m đứng đầu, tử lộ chớ đi v�o. C� h�nh vi t� d�m, đ� ch�nh l� đi về con đường chết.

Tịch tịch tức l� d�ng an tịnh, cảnh giới n�y vừa b�nh an, vừa thoải m�i, vừa an lạc. �oạn kiến văn tức kh�ng thấy kh�ng nghe, tức đoạn trừ kiến văn, kh�ng ở nơi cửa lục căn sanh ra t� kiến. Sanh ch�nh kiến th� c� thể, nhưng phải đoạn trừ t� kiến t� văn, tức việc phi lễ kh�ng nh�n, điều phi lễ kh�ng nghe, lời phi lễ kh�ng n�i.

��ng đ�ng l� bằng phẳng rộng lớn kh�ng c� bi�n tế. T�m lượng bao gồm vũ trụ, chan h�a trời đất, d�ng bằng phẳng rộng r�i, t�m kh�ng c� chỗ chấp trước.

Sư n�i kệ rồi, ngồi ngay thẳng đến canh ba, th�nh l�nh gọi m�n nhơn m� bảo rằng: "Ta đi." Hốt nhi�n Ng�i thi�n h�a. Khi ấy m�i thơm x�ng ướp đầy nh�, m�ng bạc li�n giao gi�p đất, rừng c�y biến ra m�u trắng, th� cầm k�u vọng bi ai.

Giảng:

Lục Tổ �ại sư n�i xong bốn c�u kệ n�y liền kiết gi� phu tọa ngồi đến canh ba nửa đ�m mười hai giờ (Lục Tổ �ại sư l�c ngồi thiền, th� đồ đệ đều ngồi b�n cạnh). �ại sư n�i n�i với m�n đồ rằng: "Thời gian đ� đến, ta sắp đi rồi, ta từ gi� c�c �ng!" N�i xong lời n�y, Ng�i lập tức đoạn kh�, người kh�ng động m� nhập Niết B�n. "Thi�n h�a" tức l� dọn về nh� mới. Ai dọn nh� vậy? Tức nhục th�n Bồ T�t dọn nh�. L�c n�y c� một m�i hương lạ tr�n ngập Ph�p đường, tr�n trời xuất hiện một m�ng cầu v�ng trắng, �nh s�ng trắng chiếu xuống mặt đất. C�y rừng biến th�nh m�u trắng v� �nh s�ng trắng chiếu s�ng, cho n�n c�y rừng đều biến th�nh m�u trắng, đ�y l� một c�ch n�i, c�ch n�i kh�c l� c�y rừng v� Lục Tổ v�ng sanh vi�n tịch, m� buồn thương bi ai, cho n�n c�y rừng biến th�nh sắc trắng giống như mặc hiếu phục. L�c đ� tr�n n�i c� rất nhiều phi cầm động vật đều kh�c l�n, thảo mộc vốn v� t�nh, nhưng đều biến th�nh hữu t�nh, đều mặc hiếu phục. Cầm th� vốn l� v� tri, nhưng nay cũng c� linh t�nh, cũng đều kh�c l�n.

Th�ng mười một, c�c quan v� chức sắc, ở ba quận: Quảng ch�u, Thiều ch�u v� T�n ch�u, c�ng c�c m�n nhơn tăng, tục, gi�nh rước chơn th�n của Ng�i, nhưng chưa quyết đem về đ�u, b�n đốt nhang v�i rằng: Kh�i nhang bay về xứ n�o, th� Sư sẽ về xứ ấy. L�c ấy kh�i nhang bay thẳng về T�o Kh�.

Ng�y mười ba, th�ng mười một, dời Thần kh�m của �ại sư v� đồ y b�t của Tổ truyền về xứ T�o Kh�.

Qua năm kế ng�y hai mươi lăm, th�ng bảy, mở Thần kh�m ra, đệ tử l� Phương Biện lấy bột thơm rải l�n chơn th�n Ng�i.

Giảng:

Th�ng mười một, quan li�u, đệ tử quy y v� c�c đệ tử xuất gia ở ba v�ng Quảng Ch�u, Thiều Ch�u v� T�n Ch�u đều tranh nhau nghinh rước ch�n th�n Lục Tổ. �ệ tử ở Quảng Ch�u muốn thỉnh ch�n th�n Lục Tổ đến ch�a Quang Hiếu, tức l� nơi Lục Tổ �ại sư thế ph�t. Người ở đ�y n�i: "T�c của Lục Tổ �ại sư ch�n ở đất n�y, vậy th� ch�n th�n của Tổ Sư cũng n�n thỉnh đến đất Quảng Ch�u của ch�ng t�i để c�ng dường."

C�c vị Tăng sĩ v� đệ tử quy y tại T�n Ch�u n�i: "�ại sư l� người T�n Ch�u của ch�ng t�i n�n nghinh rước ch�n th�n của Ng�i trở về cố hương để phụng thờ."

Người Thiều Ch�u th� n�i: "�ại sư trụ tại ch�a Nam Hoa, l� Tổ Sư khai sơn ở đ�, th� phải thỉnh Ng�i về ch�a Nam Hoa mới đ�ng."

Mọi người c�ng nhau tranh luận, mỗi người đều đưa ra l� do của m�nh m� kh�ng thể quyết định, họ dường như sắp đ�nh nhau. Qu� vị chắc biết, người đương thời đều muốn tranh Tổ Sư để c�ng dường. L�c Tổ Sư c�n tại thế, họ kh�ng tranh v� Tổ Sư c� tự do của Tổ Sư. L�c n�y Tổ Sư đ� vi�n tịch kh�ng c�n hơi sức, mọi người đều c� quyền c�ng dường, cho n�n mỗi người mới đưa ra l� do của m�nh. Lục Tổ �ại sư vốn l� người T�n Ch�u, thỉnh đến T�n Ch�u l� đ�ng rồi, v� ch�nh Lục Tổ �ại sư cũng n�i: "diệp lạc quy căn� l� rụng về cội m�." Song, ch�a Nam Hoa l� do Lục Tổ kiến tạo, thỉnh đến ch�a Nam Hoa cũng đ�ng nữa. Nhưng, ch�a Quang Hiếu ở Quảng Ch�u l� nơi Lục Tổ �ại sư xuống t�c; t�c của Ng�i rơi tại đ�, cho n�n Ph�p của Ng�i n�n rơi về đ�, họ muốn thỉnh cũng đ�ng lu�n. Mỗi người đều c� l� do ch�nh đ�ng, v� thế dường như sắp đ�nh nhau.

L�c n�y c� một người th�ng minh đứng ra n�i: "Khi Lục Tổ �ại sư tại thế, ch�ng ta v�ng theo lời gi�o h�a của Ng�i, nay Lục Tổ �ại sư đ� vi�n tịch, ch�ng ta vẫn n�n nghe theo sự gi�o h�a của Ng�i, nay thỉnh Lục Tổ �ại sư tự Ng�i quyết định." C� người n�i: "Lục Tổ �ại sư đ� vi�n tịch rồi, Ng�i l�m sao c� thể dạy ch�ng ta nghinh rước đến chỗ n�o được?" Người th�ng minh n�i: "T�i c� biện ph�p, v� Lục Tổ �ại sư rất linh ứng, l�c tại thế Ng�i c� tha t�m th�ng, sau khi vi�n tịch Ng�i đương nhi�n cũng c� tha t�m th�ng a! Ch�ng ta nay tranh gi�nh c�ng dường ch�n th�n của Ng�i m� c�i v� với nhau, Ng�i nhất định kh�ng vui. Nay ch�ng ta đảnh lễ thắp hương, kh�i hương chỉ về hướng n�o, th� đ� l� hướng m� Lục Tổ �ại sư muốn về, ch�ng ta nghe theo lời dạy của Lục Tổ �ại sư, được kh�ng?" Mọi người nghe xong đều t�n th�nh n�i: "Hay lắm! Ch�ng ta n�n nghe theo lời dạy bảo của Lục Tổ �ại sư." V� thế b�n đốt hương, kh�i hương hướng thẳng về ch�a Nam Hoa. Người Quảng Ch�u v� T�n Ch�u v� thế m� t�m phục, v� thế mới đưa ch�n th�n của Lục Tổ �ại sư về ch�a Nam Hoa c�ng dường.

Qu� vị xem kinh văn: "tranh nghinh ch�n th�n, mạc quyết sở tri," th� biết t�nh h�nh l�c đ� rất nghi�m trọng, rất gay go, mỗi người đều muốn gi�nh bảo th�n Lục Tổ. V� thế đốt hương khẩn v�i: "Bồ T�t Lục Tổ, Ng�i ph�t đại từ bi, hiển đại thần th�ng, Ng�i chỉ kh�i hương về hướng n�o th� ch�ng con đưa Ng�i đến chỗ đ�." L�c đ� kh�i hương trực chỉ T�o Kh�. Ng�y mười ba th�ng mười một, mọi người đưa ch�n th�n của Lục Tổ v� y b�t do �ạt Ma Tổ Sư truyền thọ về ch�a Nam Hoa. Th�ng bảy năm sau thỉnh ch�n th�n Lục Tổ �ại sư từ trong kh�m thờ ra, đệ tử Phương Biện, tức l� vị c� t�i đắp tượng Phật, cũng l� một trong những vị được Lục Tổ truyền ph�p, b�n d�ng bột thơm, tro thơm v� b�n, đắp v�o những chỗ hũng tr�n th�n Lục Tổ.

C�c m�n đồ nhớ lại lời thọ k� về sự lấy đầu, mới d�ng l� sắt mỏng m� bố dầu bao chặt cổ �ại sư rồi để v�o th�p. Th�nh l�nh trong th�p c� một luồng bạch quang hiện ra, x�ng l�n trời ba ng�y mới tan.Giảng:

M�n đồ nhớ lời Lục Tổ �ại sư ti�n đo�n: năm s�u năm sau, c� người lại lấy đầu của Ng�i, cho n�n d�ng l� sắt vải dầu bao chung quanh cổ �ại sư, sau đ� đưa v�o trong th�p. Th�nh l�nh trong th�p xuất hiện �nh bạch quang chiếu thẳng l�n trời, ba ng�y sau mới tan mất.

Quan huyện Thiều ch�u l�m sớ t�u cho vua hay, v� v�ng sắc chỉ dựng bia, ghi lại đạo hạnh của Tổ Sư để l�m kỷ niệm như vầy:

Tổ Sư xu�n thu bảy mươi lẻ s�u. Hai mươi bốn tuổi đ� được truyền y, ba mươi ch�n tuổi xuống t�c. Sư thuyết ph�p độ sanh ba mươi bảy năm. Trong c�c m�n nhơn của Ng�i c� bốn mươi ba người đặng đạt t�ng chỉ v� nối truyền ch�nh ph�p. C�n những người ngộ đạo si�u ph�m, chẳng biết bao nhi�u m� kể!

C�n c�i t�n y của �ạt Ma Tổ Sư truyền, c�i �o Ma Nạp v� c�i bửu b�t (do vua Trung T�ng hiến cho), c�ng c�i chơn tượng của �ại sư do Phương Biện nắn v� cả thảy c�c m�n đạo cụ, đều giao cho người coi th�p chăm s�c v� giữ g�n vĩnh viễn nơi đạo tr�ng tại Ch�a Bảo L�m. C�c bảo vật nầy cất giữ để lưu truyền với quyển ��n Kinh, đặng tỏ b�y c�i t�ng chỉ của �ại sư, c�ng mở mang Tam Bảo, m� phổ lợi quần sanh.

Giảng:

Thứ sử Thiều Ch�u tấu tr�nh l�n Ho�ng đế những điềm l�nh linh thi�ng: Lục Tổ �ại sư ph�ng quang ba ng�y. Ho�ng đế liền ra lệnh lập bia ghi thuật lại qu� tr�nh tu h�nh đạo đức của Lục Tổ �ại sư l�c c�n tại thế: "Lục Tổ �ại sư thọ thế bảy mươi s�u tuổi, l�c hai mươi bốn tuổi được truyền ph�p, ba mươi ch�n tuổi mới thế ph�t, Ng�i thuyết ph�p lợi sanh ba mươi bảy năm, đệ tử truyền ph�p c� bốn mươi ba người. Cho đến những người đắc đạo si�u ph�m nhập th�nh kh�ng biết bao nhi�u m� t�nh. Tổ sư �ạt Ma truyền thọ t�n y ca sa, Trung T�ng ban ca sa v� b�t thủy tinh, c�ng với ch�n tượng Lục Tổ �ại sư do Ph�p sư Phương Biện đắp, c�ng với vật dụng tu h�nh cần d�ng như tam y, b�t, tọa cụ, t�ch trượng, đều do vị thị giả hộ tr� bảo th�p cất trong th�p, l� bảo vật trấn tự vĩnh viễn của Bảo L�m đạo tr�ng. Lưu truyền ��n Kinh của Lục Tổ, để hiển đạo l� ph�p m�n thiền t�ng, đ�y đều l� hưng long Tam bảo, khiến cho Tam bảo ph�t dương rộng lớn, khắp lợi �ch hết thảy ch�ng sanh."

Bộ Lục Tổ ��n Kinh n�y đ� giảng giải vi�n m�n, trong thời gian n�y qu� vị đ� chịu khổ rất nhiều, nhưng t�i kh�ng biết qu� vị c� cảm thấy cực nhọc kh�ng, nếu qu� vị biết cực nhọc, th� giống như Lục Tổ �ại sư đ� n�i, đ� l� ph�m phu, nếu kh�ng biết cực khổ th� đ� l� kh�c c�y h�n đ�. Vậy qu� vị c� biết cực khổ hay kh�ng biết cực khổ?

Cho đến việc t�i giảng kinh, t�i cũng kh�ng biết l� giảng hay kh�ng hay, cũng kh�ng biết qu� vị nghe hay hay dở. Nhưng ch�ng ta đều kh�ng cần c�i hay hoặc c�i kh�ng hay, nghe ch�nh l� nghe, t�i giảng ch�nh l� giảng, cũng kh�ng c� hay, cũng kh�ng c� kh�ng hay. Mọi người ở đ�y đều c� duy�n mới tụ tập một nơi, nghe được cuộc đời tu h�nh của Lục Tổ �ại sư. Qu� vị kh�ng n�n chứa chấp c�i hay hoặc c�i kh�ng hay, m� n�n � l� đạo th� tiến, kh�ng phải đạo th� l�i, hợp ch�nh ph�p th� y ph�p tu h�nh, kh�ng hợp ch�nh ph�p th� kh�ng l�m. Qu� vị n�n ghi nhớ nằm l�ng b�i kệ cuối c�ng của Lục Tổ �ại sư, thường thường tụng niệm ghi nhớ, y theo b�i kệ n�y tu h�nh th� nhất định sẽ th�nh Phật. Qu� vị kh�ng n�n ph�n biệt t�i giảng hay hay kh�ng, m� cần xem qu� vị c� h�nh hay kh�ng? Qu� vị h�nh th� kh�ng hay cũng th�nh hay, nếu qu� vị kh�ng h�nh, th� hay đến mấy cũng l� kh�ng hay!

T�i nay hỏi qu� vị: "Lục Tổ �ại sư l� vị kh�ng biết chữ, người kh�ng biết chữ th� kh�ng c� tri thức g�, nhưng tại sao Ng�i lại thuyết được Kinh?"

�Học sinh: Con nghĩ, Kinh c� n�i: người kh�ng cần c� rất nhiều nghi�n cứu học thức mới c� thể khai ngộ. Chủ yếu của ph�p m�n đốn gi�o l� từ trong t�m địa tự t�nh dụng c�ng phu, m� ch�ng con đều n�n y theo đ�y tu h�nh.

�Học sinh: Lục Tổ ��n Kinh n�i: Một ph�p đ� kh�ng lập, cho n�n ngay một chữ cũng kh�ng n�i ra.

�Học sinh: Nghĩa l� ��n Kinh v� c�ng r� r�ng, nhưng mỗi lần con muốn thử n�i ra, đều kh�ng c� c�ch n�o lấy ng�n ngữ để mi�u tả, diễn đạt.

�Học sinh: L�c Lục Tổ �ại sư nhập Niết B�n n�i: Tạm biệt! Vậy th� nay Ng�i ở đ�u?

��p: Ng�i nay đ� đến ngay nơi �ng n�i đ�.

B�y giờ, đối với vấn đề Lục Tổ �ại sư kh�ng biết chữ, để n�i cho c�c vị nghe:

�V� Trung Quốc đương thời, nền gi�o dục kh�ng c� phổ cập nhiều, muốn học nhất định phải c� tiền, m� ho�n cảnh gia đ�nh Lục Tổ lại rất ngh�o kh�, v� cha của Ng�i l� một vị thanh quan, cho n�n sau khi cha chết gia đ�nh Ng�i rất ngh�o khổ. Thời ni�n thiếu của Lục Tổ �ại sư, sự sinh sống cơm ăn, �o mặc đều l� vấn đề kh� khăn, n�n đương nhi�n l� kh�ng c� c�ch n�o đi học. ��y l� hai nguy�n nh�n, cho n�n Lục Tổ �ại sư kh�ng biết chữ.

Vậy th� tại sao Lục Tổ �ại sư thị hiện sanh ra trong một gia đ�nh bần c�ng? Sanh ra trong gian khổ kh� khăn, kh�ng biết chữ như thế? ��y l� Lục Tổ �ại sư lấy m�nh để l�m gương cho mọi người ch�ng ta thấy, ch�nh l� kh�ng biết chữ m� cũng c� thể th�nh Phật th�nh Tổ Sư. Tu th�nh Tổ Sư kh�ng nhất định phải biết chữ hay kh�ng biết chữ. ��y l� v� để tăng trưởng ch� nguyện của những người kh�ng biết chữ. Lục Tổ kh�ng biết chữ nhưng Ng�i đ� tu th�nh đạo quả, ch�ng ta cũng c� thể tu th�nh đạo quả. Ch�ng ta kh�ng n�n n�i: V� một chữ kh�ng biết m� bỏ đi sự tu h�nh, tự ti n�i, "tu h�nh th� cần nh�n t�i c� học thức mới c� thể tu h�nh, người kh�ng c� học vấn th� kh�ng thể tu h�nh." Ng�i muốn cho tất cả ch�ng ta kh�ng c� loại bi�n kiến n�y. ��y l� c�ch nh�n của t�i.

Qu� vị đối với Lục Tổ �ại sư n�n c� nhận thức ch�n ch�nh, Lục Tổ �ại sư ch�nh v� kh�ng giải đ�i, m� nỗ lực h�nh tr�, cho n�n Ng�i mới c� thể gi�c ngộ. Sau khi khai ngộ Ng�i thuyết Lục Tổ ��n Kinh. Tuy Ng�i kh�ng biết chữ, nhưng c�i kh�ng biết chữ n�y l� tr� huệ của thế gian. M� Ng�i nhận thức hiểu r� tự t�nh, minh t�m kiến t�nh, cho n�n sử dụng đại tr� huệ vốn c�. Kinh điển m� Ng�i thuyết ra, l� từ quang minh tr� huệ n�i ra, cho n�n gi� trị của bộ kinh n�y th� kh�ng thể so s�nh được. Kinh n�y v� kinh Phật n�i th� giống nhau, v� thế ch�ng ta kh�ng n�n n�i v� Ng�i kh�ng biết chữ, liền sanh t�m khinh mạn. Sau khi giảng xong Lục Tổ ��n Kinh, t�i hy vọng c�c vị đối với điều n�y cần n�n triệt để hiểu r�.

H�́T

�

��