VT0222 KINH QUANG TÁN q01

�

佛山* Buddha Mountain * Ph�̣t Sơn

Calgary Alberta Canada

[中文|�ENGLISH]

VT0222

KINH QUANG TÁN

Hán dịch: Đời T�y T�́n, Tam tạng Pháp sư Trúc Pháp H�̣.

QUY�̉N 1

Ph�̉m 1: QUANG TÁN

Nghe như v�̀y:

M�̣t thuở nọ, Đức Ph�̣t du hành ở nước La-duy�̣t-kỳ, ngụ trong núi Kỳ-xà-qu�̣t cùng với năm ngàn vị đại Tỳ-kheo Tăng. Các vị đ�̀u là A-la-hán, các l�̣u đã h�́t, kh�ng còn tr�̀n c�́u, đã được tự tại, t�m an lạc giải thoát, tu�̣ hoàn toàn giải thoát, nh�n từ hòa thu�̣n, là những b�̣c đại khai đạo, vi�̣c làm đã xong, sự tu t�̣p đã r�́t ráo, vứt bỏ gánh nặng, đạt được lợi m�nh, trừ hoạn lu�n h�̀i, b�nh đẳng giải thoát, chỉ trừ m�̣t vị là b�̣c Hữu học Tu-đà-hoàn, đó là Hi�̀n giả A-nan.

Lại còn có năm trăm vị Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, Ưu-bà-tắc, Ưubà-di đ�̀u hi�̣n di�̣n tại đ�y và các Đại B�̀-tát đắc các t�̉ng tr�, thành tựu Tam-mu�̣i, tu hành hạnh kh�ng, tu�n theo v� tướng, chẳng nghĩ các nguy�̣n, đạt được đẳng nh�̃n, v� s�́ t�̉ng tr�, chứng đắc năm th�ng, nói lời th�ng minh, m�̃n ti�̣p, kh�ng có bi�́ng lười, từ bỏ t�m luy�́n m�̣ lợi l�̣c th�́ tục, giảng nói kinh pháp chẳng c�̀u cúng dường, đạt pháp m�̀u s�u xa, đã được giải thoát, kh�ng còn sợ hãi, si�u vượt vi�̣c ma, thoát t�́t cả chướng ngại của �́m, cái, giảng thuy�́t nh�n duy�n, ch�̃ hướng đ�́n của t�m ch�, từ v� s�́ ki�́p tinh t�́n hành hạnh nguy�̣n. Ý hướng của các vị �́y là đ�́i với người khác, thường vui vẻ thăm hỏi trước, xa l�a sự k�́t oán, vào trong h�̣i chúng đ�ng đảo, oai th�́ trang nghi�m kh�ng h�̀ sợ hãi, nhớ nghĩ sự vi�̣c v� lượng ức ki�́p, n�́u nói kinh pháp th� làm sáng tỏ các nghĩa như huy�̃n hóa, cảnh ảo, trăng dưới nước, m�̣ng, bóng, ti�́ng vang, hoặc như h�nh tượng trong gương, đơn đ�̣c, dũng mãnh, dùng tu�̣ vi di�̣u bi�́t sự m�́ng khởi của t�m chúng sinh, vượt qua sự ph�n bi�̣t, lòng kh�ng �m hại, �n c�̀n, nh�̃n nhục, đ�̀y đủ hạnh nguy�̣n, quán xét kỹ người sẽ được đ�̣, nguy�̣n lực v� hạn nh�̣n lãnh cõi Ph�̣t, thường nh�̣p định Tam-mu�̣i, tr�ng th�́y v� s�́ th�́ giới chư Ph�̣t, th�́u su�́t những đi�̀u c�̀n thưa hỏi v� lượng chư Ph�̣t Th�́ T�n, có khả năng quy�́t định lui tới những nơi đủ loại ki�́n ch�́p, dùng định ý tự vui, giảng giải trăm ngàn hạnh. Các Đại B�̀-tát mà đức đ�̣ đ�̀u Như th�́, có danh hi�̣u là B�̀-tát Bạt-đa-hòa, B�̀-tát La-l�u-na-ki�̣t, B�̀-tát Ma-ha Tu-b�̀-hòa, B�̀-tát Na-la-đạt, B�̀-tát Ki�̀u-nh�̣t-đ�u, B�̀-tát Hòa Lu�n Đi�̀u, B�̀-tát Nh�n Đ�̉, B�̀-tát Hi�̀n Thủ, B�̀-tát Di�̣u Ý, B�̀-tát Tăng Ý, B�̀-tát B�́t Hư Ki�́n, B�̀-tát L�̣p Nguy�̣n, B�̀-tát Ch�u Tri�̀n, B�̀-tát Thường Tinh T�́n Ứng, B�̀-tát B�́t Tr� Vi�́n, B�̀-tát Nh�̣t Thạnh, B�̀-tát V� Ng� Ngã, B�̀-tát Quan Th�́ �m, B�̀-tát Ti�̣m Thủ, B�̀-tát Bảo �́n Thủ, B�̀-tát Thường Cử Thủ, B�̀-tát Thường Hạ Thủ, B�̀-tát Từ Thị. Các chúng B�̀-tát như th�́ v� lượng, ức trăm ngàn cai chẳng th�̉ k�̉ xi�́t, t�́t cả đ�̀u là b�̣c di�̣u đức đ�̀ng ch�n thanh tịnh.

B�́y giờ Đức Th�́ T�n ng�̀i ki�́t già ngay thẳng tr�n tòa Sư tử tự nhi�n, đã có chủ định là ch�̃ chỉ t�m ý. Có Tam-mu�̣i t�n là Định ý vương, khi nh�̣p định này th� tự nhi�n được chánh định và nh�̣p vào khắp các định ý khác, sự cứu đ�̣ b�nh đẳng, ch�̃ ngự đ�̉ hướng d�̃n. Đức Ph�̣t vừa nh�̣p Tam-mu�̣i này th� t�m Ngài an tịnh. Dùng đạo nhãn quan sát th�́ giới này, th�̀n thái thung dung. Ngài mỉm cười, từ lòng bàn ch�n phóng ra sáu vạn trăm ngàn ánh sáng, từ mười ngón ch�n phóng ra mười ức trăm ngàn ánh sáng, từ hai b�n sườn phóng ra hai ức trăm ngàn ánh sáng, từ hai đ�̀u g�́i phóng ra hai ức trăm ngàn ánh sáng, từ hai ch�n phóng ra hai ức trăm ngàn ánh sáng, từ hai vai phóng ra hai ức trăm ngàn ánh sáng, từ hai khủy tay phóng ra hai ức trăm ngàn ánh sáng, từ r�́n phóng ra hai ức trăm ngàn ánh sáng, từ đ�̀u phóng ra ức trăm ngàn ánh sáng, từ mười ngón tay phóng ra mười ức trăm ngàn ánh sáng, từ hai cánh tay phóng ra hai ức trăm ngàn ánh sáng, từ hai mi phóng ra hai ức trăm ngàn ánh sáng, từ sau c�̉ phóng ra ức trăm ngàn ánh sáng, từ hai mắt phóng ra hai ức trăm ngàn ánh sáng, từ hai tai phóng ra hai ức trăm ngàn ánh sáng, từ mũi phóng ra ức trăm ngàn ánh sáng, từ b�́n mặt phóng ra b�́n trăm ức trăm ngàn ánh sáng, từ b�́n mươi cái răng phóng ra b�́n mươi ức trăm ngàn ánh sáng, từ tướng giữa chặn mày phóng ra ức trăm ngàn ánh sáng, từ nhục k�́ tr�n đảnh phóng ra sáu vạn ức trăm ngàn ánh sáng. Những lu�̀ng ánh sáng này chi�́u sáng cả tam thi�n đại thi�n th�́ giới, kh�ng đ�u là kh�ng sáng, chi�́u khắp hằng hà sa cõi Ph�̣t ở phương Đ�ng. Phương Nam, phương T�y, phương Bắc, b�́n ph�a, tr�n dưới cũng đ�̀u như v�̣y. Chúng sinh nào nhờ gặp được ánh sáng này th� t�m tĩnh lặng đ�̀u phát đạo V� thượng chánh ch�n.

Khi �́y, Đức Th�́ T�n li�̀n vui vẻ mỉm cười, từ dưới các l�̃ ch�n l�ng phóng ra các lu�̀ng ánh sáng chi�́u khắp tam thi�n đại thi�n th�́ giới này và chi�́u khắp mười phương, kh�ng đ�u kh�ng ti�́p giáp. Trong hằng hà sa th�́ giới chư Ph�̣t, chúng sinh nào được ánh sáng này chi�́u đ�́n đ�̀u được tĩnh lặng, chỉ chú t�m đ�́n đạo V� thượng chánh ch�n.

B�́y giờ, Th�́ T�n li�̀n hi�̉n hi�̣n ánh sáng ch� tánh ch�n di�̣u thanh tịnh, chi�́u tam thi�n đại thi�n th�́ giới, soi sáng khắp hằng hà sa các cõi Ph�̣t mười phương. N�́u chúng sinh nào gặp được ánh sáng này th� r�́t ráo đạt đ�́n đạo V� thượng chánh ch�n.

Khi �́y, Đức Th�́ T�n từ cái lưỡi v�́n che trùm cõi Ph�̣t của Ngài, phát ra v� s�́ ức trăm ngàn ánh sáng, chi�́u sáng tam thi�n đại thi�n th�́ giới này và chi�́u khắp hằng hà sa các cõi Ph�̣t trong mười phương. Trong ánh sáng �́y, tự nhi�n phát sinh những hoa sen báu bằng vàng, tr�n m�̃i hoa sen �́y đ�̀u có các Đức Ph�̣t ng�̀i ki�́t già giảng thuy�́t kinh pháp, di�́n bày sáu pháp Ba-la-m�̣t, t�́t cả mười phương cũng lại Như th�́. N�́u có chúng sinh nào nghe pháp được giảng này th� r�́t ráo, t�́t cả đ�̀u được an trụ vững chắc ở quả vị giác ng�̣ cao t�̣t.

Khi �́y, Đức Th�́ T�n ng�̀i tr�n tòa Sư tử. Có Tam-mu�̣i t�n là Sư tử ngu lạc, Ngài nh�̣p Tam-mu�̣i này tự nhi�n chánh định, đúng như trạng thái của nó, bi�̉u hi�̣n oai quang, thị hi�̣n th�̀n túc, cả tam thi�n đại thi�n th�́ giới ch�́n đ�̣ng sáu cách, cả những nơi bi�n t�́ cũng lay đ�̣ng, làm cho từ trong đ�́n ngoài đ�̀u thu�̣n hòa y�n ả, v� thương xót t�́t cả các loài chúng sinh n�n làm cho họ được an �̉n, khoái lạc, kh�ng còn lo lắng.

B�́y giờ ch�́n địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh trong tam thi�n đại thi�n th�́ giới, các vi�̣c kh�ng an �̉n, các vi�̣c sợ hãi, nguy kh�́n tự nhi�n ch�́m dứt. Ba đường ác đã trừ, họ đ�̀u được sinh vào cõi người, cõi b�́n Thi�n vương, cõi trời Đao-lợi, trời Di�̣m, trời Đ�u-thu�̣t, trời Ni-ma-la, trời Ba-la-ni-m�̣t.

Khi �́y chư Thi�n vừa sinh trong nh�n gian, tr�n cõi trời, li�̀n bi�́t đời trước của m�nh, hoan hỷ mừng vui, đi đ�́n ch�̃ Đức Ph�̣t, cúi đ�̀u sát ch�n, chắp tay k�nh l�̃. T�́t cả mười phương cũng gi�́ng như v�̣y, kh�ng g� sai trái.

B�́y giờ các loài chúng sinh trong ba ngàn th�́ giới này, người mù được th�́y các cảnh v�̣t, người đi�́c nghe h�́t các �m thanh, người ch� loạn t�m m� th� tỉnh lại, người m� mu�̣i s�n h�̣n th� tức thời định tỉnh, người kh�ng có y phục tự nhi�n có y phục, người đói khát thi�́u th�́n tự nhi�n no đủ, người khát khao mong c�̀u, kh�ng mong c�̀u g� nữa, người t�̣t b�̣nh được lành, người tàn t�̣t các căn đ�̀y đủ, người cực nhọc tự nhi�n được thư thả, người từ l�u c� đ�̣c kh�ng còn c� đ�̣c nữa. T�́t cả chúng sinh đạt được t�m b�nh đẳng, tu�̀n tự coi nhau như cha như mẹ, như anh như em, như chị như em, mọi người đ�̀u đ�̀ng t�m, kh�ng thi�n vị, cùng hành t�m từ. T�́t cả chúng sinh đ�̀u tu mười đi�̀u thi�̣n, phạm hạnh thanh tịnh, kh�ng có phi�̀n não. T�́t cả mọi người đ�̀u được an �̉n, sự an �̉n đạt được gi�́ng như Tỳ-kheo đắc t�̀ng thi�̀n thứ ba. Khi �́y chúng sinh đạt được tr� tu�̣ và thi�̀n định, an vui trọn vẹn, xa l�a sự th�́p hèn, đạt được sự hòa nhã.

B�́y giờ, Đức Th�́ T�n ở tại tòa Sư tử trong tam thi�n đại thi�n th�́ giới, oai th�̀n l�̀ng l�̣ng v� cùng si�u vi�̣t khác thường, hào quang chói sáng, kh�ng có sợ s�̣t, t�n nhan toàn b�ch ánh sáng tinh khi�́t rực rỡ, chi�́u khắp hằng hà sa các cõi Ph�̣t ở phương Đ�ng và khắp hằng hà sa các cõi Ph�̣t tám phương tr�n dưới, như núi Tu-di vượt l�n tr�n t�́t cả các núi, ánh sáng đó chi�́u th�́u mọi nơi.

Khi �́y Th�́ T�n thừa Thánh chỉ tự nhi�n của chư Như Lai làm cho chúng sinh trong tam thi�n đại thi�n th�́ giới đ�̀u cùng nh�n th�́y Như Lai. Lúc đó, ở th�́ giới này, chư Thi�n Thủ đà v�̣ Tịnh cư, trời Phạm, trời Ba-la-ni-m�̣t, trời Ni-ma-la, trời Đ�u-thu�̣t, trời Di�̣m, trời Đao-lợi, trời Tứ Thi�n vương và nh�n d�n ở tại tam thi�n đại thi�n th�́ giới, tự nhi�n th�́y m�nh g�̀n gũi Đức Như Lai, đ�̀u được hoa trời tự nhi�n truy�̀n đ�́n mùi hương cõi trời như hương, hương tạp, hương b�̣t, các hoa tươi như hoa sen xanh, hoa phù dung. Các loại hoa trời đẹp đẽ đ�̀y đủ cành lá. Mọi người đ�̀u mang đ�́n ch�̃ Như Lai, cúi đ�̀u sát ch�n Ph�̣t, rải cúng tr�n Ngài. Và tại nh�n gian, mọi người đ�̀u c�̀m các loại hoa tr�n đ�́t, dưới nước đi đ�́n ch�̃ Th�́ T�n đ�̉ cúng dường. Các loại hoa mà chư Thi�n và loài người đã rải cúng dường bay l�n hư kh�ng, hóa thành cung đi�̣n, l�̀u gác tự nhi�n. Từ cung đi�̣n �́y thả xu�́ng các loại hoa trời, lọng lụa, cờ phướn tung bay ph�́t phới, hi�̣n rõ khắp nơi. Các loại hoa hương kia trang nghi�m cõi Ph�̣t trong tam thi�n đại thi�n th�́ giới tự nhi�n rạng rỡ, h�nh dạng màu sắc như vàng mài t�a. Tám hướng, tr�n dưới thơm phức, rực rỡ cũng gi�́ng Như th�́.

B�́y giờ d�n chúng ở cõi Di�m-phù-đ�̀ nh�n th�́y Đức Như Lai hi�̣n th�n uy nghi�m bi�́n hóa kh�ng th�̉ k�̉ xi�́t, ai n�́y đ�̀u nghĩ là h�m nay Đức Như Lai ng�̀i trước ta. Khắp các cõi Ph�̣t khác cũng gi�́ng như v�̣y, ai n�́y đ�̀u nghĩ là h�m nay Đức Như Lai ng�̀i ở trước ta mà thuy�́t kinh pháp.

Khi �́y Đức Th�́ T�n ở tr�n tòa Sư tử lại vui vẻ mỉm cười. Lại m�̣t l�̀n nữa, ánh sáng rực rỡ r�̣ng lớn chi�́u cả tam thi�n đại thi�n th�́ giới. Ở cõi này, d�n chúng đ�̀u nh�n th�́y Như Lai Ch� Ch�n, Đẳng Chánh Giác và chúng B�̀-tát, Thanh văn hi�̣n ở trong hằng hà sa cõi Ph�̣t ở phương Đ�ng. Lại nữa, các chúng sinh trong hằng hà sa các cõi Ph�̣t ở phương Đ�ng cũng đ�̀u tr�ng th�́y Đức Ph�̣t Th�ch-ca Văn cùng Tỳ-kheo Tăng và các B�̀-tát đang ng�̀i thuy�́t kinh. Tám hướng, tr�n dưới, cũng lại Như th�́, đ�̀u tr�ng th�́y cảnh tượng này kh�ng sai khác.

B�́y giờ vượt qua hằng hà sa th�́ giới chư Ph�̣t ở phương Đ�ng, có th�́ giới cu�́i cùng t�n là Bảo t�ch, Đức Ph�̣t hi�̣u là Bảo Sự Như Lai Ch� Ch�n Đẳng Chánh Giác hi�̣n đang v� các chúng sinh giảng thuy�́t kinh Ma-ha Bát-nhã ba-la-m�̣t-đa. Lúc đó, ở th�́ giới Ph�̣t kia, có B�̀-tát hi�̣u là Ph�̉ Minh th�́y ánh sáng lớn và đại địa ch�́n đ�̣ng li�̀n đi đ�́n ch�̃ Đức Như Lai Bảo Sự cúi đ�̀u thưa hỏi:

�K�nh bạch Th�́ T�n! V� nh�n duy�n g� ánh sáng lớn �́y chi�́u sáng cõi Ph�̣t này và đại địa ch�́n đ�̣ng? Tự nhi�n được th�́y th�n các Đức Như Lai, hẳn có ý g�?

Đức Ph�̣t kia bảo B�̀-tát Ph�̉ Minh:

�Này t�̣c tánh tử, n�n bi�́t, ở r�́t xa v�̀ phương T�y, có th�́ giới Nh�̃n, Đức Ph�̣t ở cõi �́y hi�̣u là Th�ch-ca Văn Như Lai, hi�̣n nay đang v� các B�̀-tát thuy�́t Bát-nhã ba-la-m�̣t-đa. Đó là ánh sáng oai th�̀n của Đức Ph�̣t đó v�̣y.

B�̀-tát Ph�̉ Minh thưa với Đức Như Lai Bảo Sự:

�Bạch Th�́ T�n! Con mu�́n đ�́n cõi �́y y�́t ki�́n Đức Như Lai Th�ch-ca M�u-ni và đảnh l�̃ Ngài. Các chúng Đại B�̀-tát đ�̀ng ch�n... là những vị đắc t�̉ng tr�, Tam-mu�̣i r�́t ráo, định ý tự tại, đã được giải thoát cũng mu�́n đ�́n ch�̃ Đức Th�ch-ca Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác.

Đức Bảo Sự Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác bảo B�̀-tát Ph�̉ Minh:

�Thi�̣n nam hãy đi đi! �ng n�n bi�́t đã đúng lúc.

Khi �́y Đức Như Lai Bảo Sự ban cho B�̀-tát Ph�̉ Minh hoa sen màu vàng có ngàn cánh và bảo:

Thi�̣n nam tử hãy c�̀m l�́y hoa sen báu này dùng đ�̉ rải cúng Đức Như Lai Th�ch-ca. Này thi�̣n nam! Mu�́n đ�́n đó phải tu hạnh tịch nhi�n. B�̀-tát nào sinh vào th�́ giới nh�̃n �́y th� có r�́t nhi�̀u hoạn nạn, cũng khó gặp gỡ.

B�̀-tát Ph�̉ Minh li�̀n nh�̣n hoa sen màu vàng �́y, cùng với v� s�́ ức trăm ngàn cai các chúng B�̀-tát, nam nữ lớn nhỏ, tại gia xu�́t gia đem đ�̀ cúng dường chư Ph�̣t Thi�n Trung Thi�n ở phương Đ�ng, cung k�nh đảnh l�̃, d�ng l�n các thứ hương hoa, hương tạp, hương b�̣t. R�̀i họ l�̀n lượt đi đ�́n ch�̃ Đức Như Lai Th�ch-ca, cúi đ�̀u sát ch�n lui đứng m�̣t b�n.

B�̀-tát Ph�̉ Minh thưa với Th�́ T�n:

�K�nh bạch Đại Thánh! Đức Như Lai Bảo Sự �n c�̀n k�nh lời v�́n an Ngài, sự kh�́t thực có d�̃ dàng và sự giáo hóa có an �̉n chăng? Lại xin d�ng l�n Ngài hoa sen màu vàng này.

Đức Ph�̣t nh�̣n hoa sen, li�̀n tung rải xa đ�́n hằng hà sa cõi Ph�̣t ở phương Đ�ng, tự nhi�n có Đức Ph�̣t ng�̀i tr�n hoa sen màu vàng giảng nói kinh pháp, lại cũng di�́n nói sáu pháp Ba-la-m�̣t. Có chúng sinh nào nghe lời thuy�́t giảng này th�ng su�́t t�́t cả th� tức thời an trú vững vàng nơi V� thượng Chánh đẳng Chánh giác. Nam nữ, lớn nhỏ đ�̀u l�̃ sát ch�n Ph�̣t, đ�̀u dùng c�ng đức cúng dường Đức Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác.

Ở phương Nam, cách cõi này hằng hà sa cõi, t�̣n cùng bi�n t�́, có cõi Ph�̣t t�n là Ly nh�́t thi�́t ưu. Đức Ph�̣t ở đó hi�̣u là V� Ưu Thủ Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác. Ở đó có B�̀-tát t�n là Ly Th�ch, thưa tr�nh sự vi�̣c với Ph�̣t. Đức Ph�̣t ban cho hoa sen. B�̀-tát �́y cùng v� s�́ B�̀-tát đi qua các qu�́c đ�̣, cúng dường chư Ph�̣t, r�̀i đ�́n ch�̃ Đức Như Lai Th�ch-ca M�u-ni, đảnh l�̃ cúng dường, lui ng�̀i nghe kinh.

Ở phương T�y, cách cõi này hằng hà sa cõi, có th�́ giới t�n là Tịch nhi�n. Đức Ph�̣t hi�̣u là Bảo Long Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác. Ở đó có vị B�̀-tát t�n là Ý Hành thưa tr�nh sự vi�̣c với Ph�̣t. Ngài ban cho hoa sen. B�̀-tát �́y cùng v� s�́ B�̀-tát đi qua các qu�́c đ�̣, cúng dường chư Ph�̣t, r�̀i đ�́n ch�̃ Đức Như Lai Th�ch-ca M�u-ni, đảnh l�̃ cúng dường, lui ng�̀i nghe kinh.

Ở phương Bắc, cách cõi này hằng hà sa cõi, có th�́ giới t�n là Tr� thắng. Đức Ph�̣t hi�̣u là Thắng Chư Căn Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác. Ở đó có vị B�̀-tát t�n là Th� Thắng, thưa tr�nh sự vi�̣c với Ph�̣t. Ngài ban cho hoa sen. B�̀-tát �́y cùng với v� s�́ B�̀-tát đi qua các cõi nước, cúng dường chư Ph�̣t, r�̀i đ�́n ch�̃ Đức Như Lai Th�ch-ca M�u-ni, đảnh l�̃ cúng dường, lui ng�̀i nghe kinh.

Ở phương dưới, cách cõi này hằng hà sa cõi, có th�́ giới t�n là Nh�n hi�̀n. Đức Ph�̣t hi�̣u là Hi�̀n Thủ Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác. Ở đó có vị B�̀-tát t�n là Li�n Hoa Thượng, thưa tr�nh sự vi�̣c với Ph�̣t. Ngài ban cho hoa sen. B�̀-tát �́y cùng v� s�́ B�̀-tát đi qua các cõi nước, cúng dường chư Ph�̣t, r�̀i đ�́n ch�̃ Đức Như Lai Th�ch-ca M�u-ni, đảnh l�̃ cúng dường, lui ng�̀i nghe kinh.

Ở phương tr�n, cách cõi này hằng hà sa cõi, có th�́ giới t�n là H�n lạc. Đức Ph�̣t ở đó hi�̣u là Lạc Thủ Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác. Ở đó có vị B�̀-tát t�n là Th� Lạc, thưa tr�nh sự vi�̣c với Ph�̣t. Ngài ban cho hoa sen. B�̀-tát �́y cùng v� s�́ B�̀-tát đi qua các cõi nước, cúng dường chư Ph�̣t, r�̀i đ�́n ch�̃ Như Lai Th�ch-ca M�u-ni, đảnh l�̃ cúng dường, lui ng�̀i nghe kinh.

B�́n hướng còn lại, cũng gi�́ng Như th�́, kh�ng có g� sai khác.

B�́y giờ, ở cõi tam thi�n đại thi�n th�́ giới này, tức thời từ tr�n kh�ng các loại hoa, hương báu, cờ phướn, lọng báu rơi xu�́ng, tự nhi�n trang hoàng c�y hương, c�y hoa, gi�́ng như cõi Ph�̣t của Đức Ph�̉ Hoa Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác ở th�́ giới Li�n hoa t�ch, ch�̃ cư trú của B�̀-tát Ph�̉ Thủ. Chư Thi�n tử Thi�̣n Trụ Ý và các đại th�̀n, chúng B�̀-tát oai th�́ v� cùng t�n nghi�m, là tùy tùng của Th�́ T�n, chư Thi�n, d�n chúng ở nh�n gian đ�̀u đ�́n tụ h�̣i. Các ma, Phạm thi�n và chúng Thanh văn, Ki�̀n-đạp-hòa, th�̀n A-tu-lu�n � đ�̀u đ�́n tụ h�̣i. Các Đại B�̀-tát này là đ�̀ng tử n�n y phục và đ�̀ ăn u�́ng của họ là phước đức tự nhi�n.

B�́y giờ Đức Th�́ T�n bảo Hi�̀n giả Xá-lợi-ph�́t:

�Ở đ�y, n�́u có các Đại B�̀-tát th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Xá-lợi-tử bạch:

�K�nh bạch Th�́ T�n! Đại B�̀-tát hi�̉u bi�́t t�́t cả các pháp m�̣t cách đ�̀y đủ th� tại sao phải học Bát-nhã ba-la-m�̣t?

Đức Ph�̣t bảo Xá-lợi-ph�́t:

�Đại B�̀-tát trụ Bát-nhã ba-la-m�̣t r�̀i th� tu kh�ng ch�̃ trụ, li�̀n vi�n mãn Th� ba-la-m�̣t, khi�́nchẳng khuy�́t giảm, của đã đem cho kh�ng có ti�́c rẻ, li�̀n vi�n mãn Giới ba-la-m�̣t. Do nh�n duy�n đó, chưa từng trụ ở t�̣i hay kh�ng t�̣i, cũng sẽ vi�n mãn Nh�̃n ba-la-m�̣t, khởi t�m kh�ng s�n h�̣n, n�n học Tinh t�́n ba-la-m�̣t, li�̀n được thọ ký. Từ th�n ý �́y, phát khởi tinh t�́n, kh�ng khởi các l�̣u, sẽ vi�n mãn Thi�̀n ba-la-m�̣t, do đó, chẳng mong c�̀u g�.

Đức Ph�̣t dạy:

�Này Xá-lợi-ph�́t! N�́u Đại B�̀-tát an trụ Bát-nhã ba-la-m�̣t th� tự đ�̀y đủ b�́n Ý chỉ; phát sinh cái kh�ng phát sinh sẽ được đ�̀y đủ, b�́n Ý đoạn, b�́n Th�̀n túc, năm Căn, năm Lực, bảy Giác ý, tám Thánh đạo đ�̀u khi�́nđ�̀y đủ; Tam-mu�̣i Kh�ng, Tam-mu�̣i V� tướng, Tam-mu�̣i V� nguy�̣n nh�́t định đ�̀y đủ; b�́n Thi�̀n, b�́n Đẳng, b�́n Tam-mu�̣i V� sắc và tám m�n giải thoát d�̀n d�̀n đ�̀y đủ. Khi tu chánh định th� dùng những pháp này đ�̉ giải thoát, kh�ng nghĩ tưởng g� khác, kh�ng tưởng trong, hoặc tưởng cúng dường, hoặc tưởng ánh sáng, kh�ng tưởng sắc đỏ, kh�ng tưởng mục nát, kh�ng tưởng màu xanh, kh�ng tưởng cắn xé lở lói, cũng kh�ng tưởng l�̃n l�̣n, kh�ng tưởng xương kh�, kh�ng tưởng ph�n tán, kh�ng tưởng nơi ch�́n, l�a bỏ h�́t các tưởng, lu�n lu�n ni�̣m Ph�̣t, ni�̣m kinh đi�̉n, ni�̣m chúng Tăng, ni�̣m giới c�́m, ni�̣m b�́ th�, ni�̣m chư Thi�n, ni�̣m hơi thở ra vào, ni�̣m tử vong; tưởng v� thường, tưởng kh�̉ vui, tưởng v� ngã, tưởng chung thủy, tưởng t�́t cả th�́ giới đ�̀u kh�ng an vui, tưởng các t�̣p khởi, tưởng sự di�̣t t�̣n, tu�̣ đạo, tu�̣ t�̣n, tu�̣ thanh lương, tu�̣ kh�ng ch�̃ khởi, tu�̣ pháp, đ�́i với các kinh pháp cũng kh�ng có tu�̣ thu�̣c v�̀ ngã, kh�ng có tu�̣ ngã, kh�ng có tu�̣ b�n trong, chỉ có tu�̣ ý vi di�̣u hi�̉u rõ các tu�̣. Như cái gọi là tu�̣ là đ�̀u dùng Tam-mu�̣i tư ni�̣m sở hành; kh�ng tưởng, kh�ng ni�̣m, kh�ng hành định th� kh�ng có g� khác. Các căn th� khác, mà căn khác th� hành khác.

Lại nữa, h�̃ có hành th� khó đạt được mười Lực Như Lai, b�́n V� sở úy, b�́n ph�n bi�̣t bi�̣n, mười tám pháp B�́t c�̣ng của chư Ph�̣t, đại Từ, đại Bi. Mu�́n hi�̉u rõ t�́t cả duy�n này th� Đại B�̀-tát n�n hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Mu�́n có đ�̀y đủ các đạo tu�̣ th� Đại B�̀-tát n�n hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Mu�́n hi�̉u rõ các tu�̣, đ�̀y đủ trọn vẹn các th�ng tu�̣ th� n�n hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Các Đại B�̀-tát n�́u mu�́n ti�́p c�̣n được và dứt trừ t�́t cả phi�̀n não th� Đại B�̀-tát n�n hành Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Này Xá-lợi-ph�́t! Như v�̣y, các B�̀-tát phải tu học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Đức Ph�̣t bảo Xá-lợi-ph�́t:

�N�́u Đại B�̀-tát nào mu�́n vào tĩnh lặng th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Đại B�̀-tát nào mu�́n vượt qua địa Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t, an trú địa vị kh�ng thoái chuy�̉n th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Đại B�̀-tát mu�́n có sáu th�̀n th�ng th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Đại B�̀-tát mu�́n bi�́t ý hướng của t�́t cả chúng sinh hữu t�nh th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Đại B�̀-tát mu�́n vượt tr� tu�̣ các Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Đại B�̀-tát mu�́n đắc m�n đại t�̉ng tr�, khuy�́n giúp thi�̣n nam tử b�́ th�, si�u vượt Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Đại B�̀-tát mu�́n vượt qua t�m ý khuy�́n trợ c�́m giới của Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. N�́u mu�́n đ�̀y đủ Tam-mu�̣i, tr� tu�̣, giải thoát, giải thoát tri ki�́n th� Đại B�̀-tát n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Đại B�̀-tát mu�́n thành tựu thi�̀n định Tam-mu�̣i, khuy�́n trợ, t�̣p hợp, hi�̉u rõ t�m ni�̣m th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Đại B�̀-tát n�́u mu�́n khuy�́n trợ b�́ th�, ph�n bi�̣t sự thành tựu c�ng đức là v� hạn, v� lượng th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. N�́u mu�́n thành tựu đ�̀y đủ v� hạn v� lượng, giới, nh�̃n, tinh t�́n, nh�́t t�m, tr� tu�̣ th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Đức Ph�̣t lại nói với Xá-lợi-ph�́t:

�N�́u có Đại B�̀-tát nào ki�́n l�̣p đ�̀y đủ các hạnh Th� ba-la-m�̣t, Giới ba-la-m�̣t, Nh�̃n ba-la-m�̣t, Tinh t�́n ba-la-m�̣t, Thi�̀n ba-la-m�̣t, Tr� tu�̣ ba-la-m�̣t, sinh ra b�́t cứ ch�̃ nào cũng được gặp Ph�̣t, tự đạt thành Ph�̣t th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Mu�́n thành tựu ba mươi hai tướng, tám mươi vẻ đẹp, đ�̀y đủ tánh B�̀-tát, hoặc mu�́n làm b�̣c đ�̀ng ch�n, ngay tức khắc kh�ng rời chư Ph�̣t Th�́ T�n, hoặc t�m ý mu�́n đem các căn lành c�ng đức cúng dường Như Lai, phụng tr� giáo hu�́n của Ngài và mu�́n nguy�̣n thành tựu hoặc mu�́n đáp ứng đ�̀y đủ t�m mong c�̀u của t�́t cả chúng sinh như ăn u�́ng, y phục, xe c�̣, hương hoa, hương tạp, hương xoa, giường nằm, đèn lửa, khăn tay, giày vớ� và mu�́n có được đ�̀y đủ của cải đó th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! N�́u có Đại B�̀-tát nào mu�́n khuy�́n hóa an l�̣p trọn vẹn hằng hà chúng sinh vào Th� ba-la-m�̣t, Giới ba-la-m�̣t, Nh�̃n ba-la-m�̣t, Tinh t�́n ba-la-m�̣t, Thi�̀n ba-la-m�̣t, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! N�́u Đại B�̀-tát nào mu�́n dùng m�̣t g�́c thi�̣n, thu�̣n với đức của Như Lai kh�ng có hao t�̉n, cũng kh�ng khuy�́t giảm cho đ�́n khi thành V� thượng Chánh đẳng Chánh giác th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! N�́u Đại B�̀-tát học Bát-nhã ba-la-m�̣t th� chư Ph�̣t Thi�n Trung Thi�n ở tám phương tr�n dưới đ�̀u cùng ca tụng c�ng đức của vị �́y. Trong khoảng m�̣t ni�̣m, n�́u mu�́n du hành đ�́n hằng hà sa cõi Ph�̣t ở phương Đ�ng và đ�́n mười phương th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Mu�́n dùng t�́t cả �m thanh nói với chư Ph�̣t ở hằng hà sa cõi nước phương Đ�ng, T�y, Nam, Bắc, b�́n ph�a tr�n dưới th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! N�́u Đại B�̀-tát mu�́n ki�́n l�̣p cõi nước của chư Ph�̣t đ�̉ kh�ng đoạn tuy�̣t, mu�́n an trú pháp n�̣i kh�ng, hoặc ngoại kh�ng, hoặc n�̣i ngoại kh�ng, hoặc kh�ng kh�ng, hoặc pháp đại kh�ng, hoặc cứu cánh kh�ng, sở hữu kh�ng, v� hữu kh�ng, hữu vi kh�ng, v� vi kh�ng, ch�n như kh�ng, pháp ch�n kh�ng, pháp v� từ tự kh�ng, pháp v� nh�n duy�n kh�ng, pháp nh�n duy�n kh�ng, tự nhi�n tướng kh�ng, nh�́t thi�́t pháp kh�ng, b�́t khả đắc kh�ng, V� sở hữu kh�ng , tự nhi�n kh�ng, v� h�nh tự nhi�n kh�ng, pháp oai th�̀n nh�n duy�n kh�ng; n�́u mu�́n đạt đ�́n các hành tướng này th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát mu�́n được g�̀n gũi t�́t cả Đức Như Lai, mu�́n quán rõ t�́t cả các pháp, mu�́n hi�̉u t�̣n ngu�̀n g�́c của các pháp, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Này Xá-lợi-ph�́t! Như th�́, Đại B�̀-tát mu�́n thành tựu Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n trụ Như th�́.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát mu�́n t�nh toán bi�́t s�́ cát, đá, c�y, hoa, t�́t cả các bụi tr�̀n, những nghi ngờ kh�ng quy�́t chắc của tam thi�n đại thi�n th�́ giới th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Mu�́n bi�́t s�́ lượng �t nhi�̀u, bao nhi�u giọt nước của bi�̉n lớn, s�ng ngòi, dòng nước, su�́i ngu�̀n trong tam thi�n đại thi�n th�́ giới mà kh�ng làm thương t�̉n đ�́n loài trùng s�́ng trong đó th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Giả sử lửa có trong tam thi�n đại thi�n th�́ giới nh�́t thời bùng cháy như ki�́p thi�u, n�́u mu�́n nh�́t thời d�̣p tắt, làm cho h�́t cháy th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Giả sử các loại gió trong tam thi�n đại thi�n th�́ giới th�̉i bay cả qu�́c đ�̣ trong đó, làm ngã đ�̉ tan nát các núi Tu-di kh�ng còn g�, gi�́ng như tro bụi, tan bi�́n h�́t, như đ�́t các thứ cỏ dại, n�́u Đại B�̀-tát mu�́n dùng m�̣t ngón tay, m�̣t ngón ch�n khi�́nlửa trong ba cõi di�̣t h�́t, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Hư kh�ng của cả tam thi�n đại thi�n th�́ giới, n�́u Đại B�̀-tát mu�́n dùng th�n ng�̀i trùm khắp cả hư kh�ng �́y th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. N�́u mu�́n bi�́n hóa tự tại, kh�ng g�̀n, kh�ng xa, kh�ng lớn, kh�ng nhỏ th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! N�́u Đại B�̀-tát mu�́n nắm l�́y các núi Tu-di trong tam thi�n đại thi�n th�́ giới, r�̀i dùng m�̣t tay n�ng chúng đặt vào v� lượng th�́ giới chư Ph�̣t khác bi�̣t mà kh�ng khởi tưởng tới lui, kh�ng tăng kh�ng giảm, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! N�́u Đại B�̀-tát mu�́n trong cùng m�̣t lúc t�̣p hợp chư Ph�̣t Thi�n Trung Thi�n, Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t trong hằng hà sa th�́ giới chư Ph�̣t ở phương Đ�ng đ�̉ cúng dường, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát n�́u mu�́n cùng lúc t�̣p hợp chư Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác và chúng Thanh văn đ�̉ cúng dường y phục, hoa hương, hương b�̣t, hương xoa, lọng lụa, cờ phướn và quy y phụng sự th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát n�́u mu�́n an l�̣p chúng sinh trong tam thi�n đại thi�n th�́ giới ở Giới ba-la-m�̣t, Tam-mu�̣i, tr� tu�̣, giải thoát tri ki�́n, quả Tu-đà-hoàn, quả Tư-đà-hàm, quả A-nahàm cho đ�́n trụ Ni�́t-bàn v� dư đ�̉ nh�̣p Ni�́t-bàn, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, n�́u b�́ th� th� B�́ th� ba-la-m�̣t, n�n học Như th�́. B�́ th� như v�̣y th� đạt được quả báo lớn. B�́ th� như v�̣y th� sinh vào nhà dòng họ Qu�n tử, dòng họ lớn Phạm ch�, Trưởng giả. B�́ th� như th�́ th� sinh l�n cõi trời Tứ Thi�n vương, trời Đao-lợi, trời Đ�u-thu�̣t, trời Ni-ma, trời Ba-lani-m�̣t. Người b�́ th� như th�́ nương vào b�́ th� này mà tư duy thi�̀n thứ nh�́t, thi�̀n thứ hai, thi�̀n thứ ba đ�́n thi�̀n thứ tư, định hư kh�ng v� lượng, định ý thức v� lượng, định v� sở hữu, định v� tưởng hữu tưởng. B�́ th� như th�́ th� hưng khởi tám con đường Thánh, đắc quả Tu-đà-hoàn, quả Tư-đà-hàm, quả A-na-hàm, quả A-la-hán, quả B�ch-chi-ph�̣t. N�́u hi�̉u rõ như th�́ th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t thường dùng tr� tu�̣ phương ti�̣n trong vi�̣c b�́ th� n�n đ�̀y đủ Th� ba-la-m�̣t, Giới ba-la-m�̣t, Nh�̃n ba-la-m�̣t, Tinh t�́n ba-la-m�̣t, Thi�̀n ba-la-m�̣t, Tu�̣ ba-la-m�̣t.

Ngài Xá-lợi-ph�́t bạch Ph�̣t:

�Th�́ nào là Đại B�̀-tát đ�̀y đủ sáu pháp Ba-la-m�̣t?

Đáp:

�Vị th� chủ nào mà kh�ng ch�́p trước vi�̣c b�́ th� người nh�̣n, cũng kh�ng qu�n �n đó là Th� ba-la-m�̣t. Kh�ng có g� trái phạm, kh�ng dùng c�́m giới mà tự làm đẹp, đó là Giới ba-la-m�̣t. Thường giữ t�m nh�̃n nhục, kh�ng có t�m s�n h�̣n hướng đ�́n chúng sinh, đó là Nh�̃n ba-la-m�̣t-đa. Tinh t�́n chẳng bi�́ng lười, mu�́n đ�̣ t�́t cả, đó là Tinh t�́n ba-la-m�̣t. Nh�́t t�m tĩnh lặng, kh�ng r�́i loạn, đó là Thi�̀n ba-la-m�̣t. Tr� tu�̣ rõ ràng, kh�ng ch�́p t�i, ch�́p ta, đó là Tr� tu�̣ ba-la-m�̣t. Nói tóm lại, giải th�ch lại l�̀n nữa, đ�́i với t�̣i, v� t�̣i cũng kh�ng t�̣i, đó là Giới ba-la-m�̣t. Kh�ng có s�n h�̣n, đó là Nh�̃n ba-la-m�̣t. Th�n t�m tinh t�́n kh�ng m�̣t mỏi, đó là Tinh t�́n ba-la-m�̣t. Làm phát khởi sự tĩnh lặng, kh�ng tưởng vi�̣c g�, đó gọi là Thi�̀n ba-la-m�̣t. Hi�̉u rõ t�́t cả pháp nhưng kh�ng ch�́p trước, đó là Tr� tu�̣ ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! N�́u Đại B�̀-tát mu�́n thành tựu ý nghĩa c�ng đức của chư Ph�̣t Th�́ T�n quá khứ, vị lai, hi�̣n tại th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Mu�́n si�u vượt các pháp hành hữu vi, v� vi, pháp quá khứ, vị lai, hi�̣n tại cho đ�́n v� thủy, đ�́i với sự hưng khởi của các pháp kh�ng khởi bản t�́, mu�́n đạt những pháp này, t�́t cả pháp Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t, các B�̀-tát; mu�́n theo chư Ph�̣t Th�́ T�n đ�̉ cúng dường, mu�́n được đ�̀y đủ quy�́n thu�̣c, v� lượng người tháp tùng của chư Ph�̣t, mu�́n có được bạn hữu của B�̀-tát, mu�́n được phước đức r�́t ráo thanh tịnh của Th�́ T�n, mu�́n đạt sự b�́ th� t�m kh�ng ch�́p thọ, kh�ng khởi tưởng phạm giới, t�m kh�ng s�n nhu�́, t�m kh�ng lười bi�́ng, kh�ng mu�́n phát khởi t�m tán loạn, lại kh�ng khởi t�m ngu si th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát mu�́n an l�̣p chúng sinh ở đức b�́ th�, tr� giới, tr� tu�̣, đ�̉ khuy�n họ tu hành và làm phát khởi phước đức đã thọ hưởng th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát mu�́n làm phát khởi năm nhãn th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Những g� là năm nhãn? Đó là Nhục nhãn, Thi�n nhãn, Tu�̣ nhãn, Pháp nhãn và Ph�̣t nhãn.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát mu�́n th�́y chư Ph�̣t Th�́ T�n trong hằng hà sa cõi nước ở phương Đ�ng và tám hướng, tr�n dưới và mu�́n dùng Thi�n nhĩ nghe kinh pháp đã thuy�́t, lại mu�́n bi�́t được t�m ni�̣m của chư Ph�̣t Th�́ T�n, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! N�́u Đại B�̀-tát mu�́n li�n tục nghe chư Ph�̣t Th�́ T�n ở khắp mười phương thuy�́t pháp cho đ�́n khi đạt V� thượng Chánh đẳng giác th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! N�́u Đại B�̀-tát mu�́n th�́y chư Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác quá khứ, mu�́n th�́y cõi nước của chư Ph�̣t vị lai, mu�́n th�́y cõi nước của chư Ph�̣t trong hi�̣n tại ở mười phương th�́ giới, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Mười hai th�̉ loại kinh mà Như Lai đã nói là kinh văn, kinh ph�n bi�̣t, kinh tụng, kinh thi ca, kinh sơ, kinh thử ứng, kinh sinh, kinh thọ, kinh phương, kinh vị tằng hữu pháp, kinh th� dụ, kinh chú giải chương cú là những kinh mà Thanh văn chẳng nghe được Đại B�̀-tát mu�́n bi�́t, mu�́n tụng đọc, học t�̣p, nghi�̀n ng�̃m th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát mu�́n nghe kinh pháp mà Như Lai tám phương, tr�n dưới đã thuy�́t, ghi nhớ kh�ng qu�n m�́t và mu�́n ch�́p tr�, đã được ch�́p tr� và v� chúng h�̣i khác thuy�́t giảng th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát mu�́n thưa hỏi Ph�̣t ý nghĩa kinh đã nói trong quá khứ và sẽ nói trong vị lai, đã được nghe r�̀i, nói lại cho người khác th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát mu�́n dùng ánh sáng chi�́u soi nơi mịt mù tăm t�́i kh�ng th�́y ánh sáng mặt trời mặt trăng trong hằng hà sa th�́ giới chư Ph�̣t ở phương Đ�ng và th�́ giới ở mười phương th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát mu�́n được khai hóa cho kẻ ngu si m� mu�̣i, chưa từng nghe danh hi�̣u Ph�̣t, chưa được nghe kinh và chưa gặp chúng Tăng trong hằng hà sa th�́ giới chư Ph�̣t ở phương Đ�ng và th�́ giới ở mười phương, mu�́n khai hóa các loài chúng sinh, đưa họ vào chánh ki�́n, khi�́ncho gặp Ph�̣t, được nghe kinh pháp và gặp Thánh chúng th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát mu�́n khi�́nchúng sinh trong hằng hà sa th�́ giới chư Ph�̣t ở phương Đ�ng và th�́ giới chư Ph�̣t mười phương, những người mù được th�́y h�nh sắc, người đi�́c nghe được, người đi�n tỉnh tr�, người kh�ng có y phục có y phục, người đói được ăn, khát được u�́ng và nguy�̣n cho họ có sức đ�̉ nh�̣n �n này, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát mu�́n gia �n khi�́ncho các loài chúng sinh trong các đường ác địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh ở trong tam thi�n đại thi�n th�́ giới được giải thoát và hằng hà sa th�́ giới ở tám phương, tr�n dưới cũng như v�̣y, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát mu�́n an l�̣p chúng sinh trong hằng hà sa th�́ giới chư Ph�̣t vào c�́m giới, Tam-mu�̣i, tr� tu�̣, giải thoát, giải thoát tu�̣ tri ki�́n, chứng quả Tu-đà-hoàn, quả Tu-đà-hàm, quả A-na-hàm, quả A-la-hán, B�ch-chi-ph�̣t cho đ�́n thành V� thượng Chánh đẳng giác, lại mu�́n họ tu oai nghi l�̃ ti�́t của Như Lai th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n quán th�́ này: Giả sử cái mà th�n ta kh�ng th�́y được mà mu�́n quán sát nó, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. Giả sử th�n ta dùng ch�n đi cách đ�́t b�́n t�́c, kh�ng đ�u là chẳng khắp từ cõi trời b�́n Thi�n vương, cõi Dục, cõi Sắc, trời A-ca-nị-tra và có v� s�́ ức trăm ngàn cai quy�́n thu�̣c v�y quanh, đi đ�́n c�y B�̀-đ�̀, ng�̀i ở đạo tràng, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hoặc ng�̀i dưới c�̣i B�̀-đ�̀, tr�n cõi trời Tứ Thi�n vương, tr�n ch�̃ chư Thi�n, loài người cho đ�́n cõi trời Tịnh cư cũng đ�̀u đ�̀y đủ b�́ th� kh�ng g� sai khác, hoặc sẽ thành tựu V� thượng Chánh đẳng giác, đ�́n đ�u, hoặc đứng lại, ng�̀i, nằm th� đ�́t nơi đó tự nhi�n thành kim cương, mu�́n được như v�̣y th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, quán th�́ này: �Ngày nào ta sẽ bỏ nước bỏ nhà ra đi th� ngay ngày �́y sẽ thành V� thượng Chánh đẳng B�̀-đ�̀, đắc thành quả Ph�̣t và tức khắc chuy�̉n pháp lu�n. Do chuy�̉n pháp lu�n n�n các loài chúng sinh v� s�́ kh�ng th�̉ k�̉ xi�́t xa tr�̀n, l�a c�́u, đắc Pháp nhãn thanh tịnh, v� lượng, v� hạn loài chúng sinh đắc ý giải, l�̣u t�̣n, kh�ng còn khởi nữa, v� lượng v� hạn hữu t�nh thành tựu V� thượng Chánh đẳng giác kh�ng thoái chuy�̉n�, th� Đại B�̀-tát �́y n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát t�m ni�̣m: �Ta mu�́n khi đắc thành V� thượng Chánh đẳng giác, có v� s�́ thánh chúng Tỳ-kheo, Thanh văn, Học giả, chỉ m�̣t l�̀n nghe di�́n nói kinh pháp là chứng đắc A-la-hán, có các Đại B�̀-tát đ�̀u đắc V� thượng Chánh đẳng Chánh giác kh�ng thoái chuy�̉n, có v� s�́ các chúng B�̀-tát kh�ng th�̉ hạn lượng, kh�ng th�̉ k�̉ xi�́t, thọ mạng v� lượng, ánh sáng chi�́u xa kh�ng bi�n giới�, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát mu�́n đắc V� thượng Chánh đẳng Chánh giác, thành quả Ph�̣t, mu�́n làm cho qu�́c đ�̣ của Ph�̣t đó kh�ng có danh từ d�m, n�̣, si, khi�́ncho t�́t cả chúng sinh đ�̀u đạt được cảnh tượng Như th�́, thành tựu đ�̀y đủ Bát-nhã ba-la-m�̣t, b�́ th� trọn vẹn, đi�̀u thu�̣n th�ng su�́t, tr� tu�̣ vi di�̣u, khéo tu phạm hạnh, thu�̣n hành Thánh đạo, kh�ng ở trong chúng sinh, được an lạc, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát nào nguy�̣n: Khi ta đạt thành quả Ph�̣t vi�n mãn r�̀i, sẽ dùng tài sản chánh pháp làm giàu thi�̀n định tịch tĩnh, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t. N�́u B�̀-tát nguy�̣n: Ta làm thanh tịnh Thanh văn khi�́ncho các loài chúng sinh trong hằng hà sa th�́ giới đạt được V� thượng Chánh đẳng Chánh giác, th� n�n học Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Ph�̉m 2: THU�̣N KH�NG

Đức Ph�̣t bảo Xá-lợi-ph�́t:

�Khi Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t làm hưng khởi đức này th� Tứ Thi�n vương tức thời hoan hỷ nói: �Chúng ta sẽ làm b�́n chi�́c bát.� R�̀i b�́n vị Thi�n vương đ�́n trước d�ng l�n cúng. Chư Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác ở quá khứ cũng được người học đạo pháp d�ng cúng.

Khi �́y trời Đao-lợi, trời Di�̣m, trời Đ�u-thu�̣t, trời Ni-ma-la, trời Ba-la-ni-m�̣t cũng vui mừng nói: �Chúng ta phải phụng sự cúng dường thi�̣n nam tử này, v� vị này sẽ làm tăng trưởng hàng chư Thi�n và làm t�̉n giảm hàng A-tu-lu�n.� Chư Thi�n trong th�́ giới tam thi�n đại thi�n l�n đ�́n trời A-ca-nị-tra đ�̀u vui mừng nói: �Chúng ta sẽ khuy�́n thỉnh Ngài chuy�̉n pháp lu�n.�

Này Xá-lợi-ph�́t! Khi Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, làm tăng trưởng trọn vẹn sáu pháp Ba-la-m�̣t th� thi�̣n nam tử, thi�̣n nữ nh�n hoan hỷ vui mừng nói: �Chúng ta sẽ làm cha mẹ hi�̀n, vợ con, th�n thu�̣c, bằng hữu, th�n c�̣n� của vị này.� Cha mẹ, anh em, vợ con, th�n c�̣n, bằng hữu thương k�nh ưa nh�n vị �́y. B�́n vị Thi�n vương, trời Đao-lợi, trời Di�̣m, trời Đ�u-thu�̣t, trời Ni-ma-la, trời Bala-ni-m�̣t, cho đ�́n trời A-ca-nị-tra kh�ng đ�̉ cho B�̀-tát ti�́p giáp dục tr�̀n, họ phát t�m đi đ�́n phụng sự l�̃ bái B�̀-tát và nói với nhau: �Chúng ta sẽ làm cho vị này thanh tịnh hạnh Phạm thi�n, l�a hạnh u�́ truợc, kh�ng theo thói d�m dục, được sinh Phạm thi�n, dùng kh�ng phóng d�̣t bu�̣c phóng d�̣t. Người có sắc dục th� kh�ng th�̉ ti�́n đ�́n V� thượng Chánh đẳng Chánh giác. V� v�̣y B�̀-tát dùng phạm hạnh thanh tịnh, vứt bỏ gia nghi�̣p mới đắc V� thượng Chánh đẳng Chánh giác, chứ kh�ng dùng u�́ trược mà đắc Ph�̣t đạo.� Hi�̀n giả Xá-lợi-ph�́t bạch Đức Ph�̣t:

�Bạch Th�́ T�n! Pháp của B�̀-tát c�̀n phải có cha mẹ, vợ con, th�n c�̣n bạn bè chăng?

Đức Ph�̣t bảo Xá-lợi-ph�́t:

�N�́u có B�̀-tát th� nh�́t định phải có cha mẹ chứ kh�ng n�n có vợ con. Hoặc có vị từ khi mới phát ý thanh tịnh tu phạm hạnh là đ�̀ng ch�n cho đ�́n thành V� thượng Chánh đẳng Chánh giác, hoặc có B�̀-tát dùng phương ti�̣n thi�̣n xảo t�̣p theo năm dục, v�̀ sau mới xu�́t gia đắc V� thượng Chánh đẳng Chánh giác. Th� như nhà huy�̃n thu�̣t tài giỏi và đ�̣ tử học giỏi huy�̃n thu�̣t, hóa ra năm dục r�̀i tự vui với năm dục đó. Xá-lợi-ph�́t, theo ý �ng th� sao, nhà huy�̃n thu�̣t �́y có t�̣p quen theo năm dục chăng?

Hi�̀n giả Xá-lợi-ph�́t thưa:

�Bạch Đức Thi�n Trung Thi�n, kh�ng!

Đức Ph�̣t dạy:

�Đại B�̀-tát cũng Như th�́, dùng phương ti�̣n thi�̣n xảo, t�̣p quen năm dục, đ�̉ khuy�́n hóa chúng sinh nhưng Đại B�̀-tát �́y kh�ng bị năm dục làm � nhi�̃m. Đại B�̀-tát dùng v� s�́ sự vi�̣c ta thán ái dục, hoặc ch� bai năm dục là đ�́t cháy, ái dục là t�̣i l�̃i nhơ nhớp, dục là oán cừu, dục là thù địch. Như th�́, này Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát v� cứu đ�̣ chúng sinh mà ph�n bi�̣t năm dục này.

Xá-lợi-ph�́t bạch Ph�̣t:

Bạch Đức Thi�n Trung Thi�n! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t như th�́ nào?

Đức Ph�̣t bảo Xá-lợi-ph�́t:

�Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, chẳng th�́y B�̀-tát, cũng chẳng th�́y danh tự B�̀-tát, cũng chẳng th�́y danh tự Bát-nhã ba-la-m�̣t, cũng chẳng th�́y chẳng hành. V� sao? V� danh tự B�̀-tát tự nhi�n kh�ng. Trong kh�ng �́y kh�ng có sắc, kh�ng có th�́ng dương thọ, tư tưởng, sinh tử (hành), thức. Lại nữa, kh�ng chẳng khác sắc; cái kh�ng chẳng khác thọ, tưởng, hành, thức. Như sắc là kh�ng; thọ, tưởng, hành, thức cũng kh�ng. Đã là kh�ng th� sắc kh�ng, thọ, tưởng, hành, thức cũng như v�̣y. V� sao? V� cái gọi là B�̀-tát chỉ là giả hi�̣u, cái gọi là đạo cũng là giả hi�̣u, cái gọi là kh�ng cũng là giả hi�̣u. Pháp tự nhi�n �́y chẳng khởi chẳng di�̣t, cũng kh�ng tr�̀n lao, kh�ng ch�̃ nương tựa, kh�ng đi�̀u tranh tụng. N�́u có B�̀-tát hành như th�́ th� kh�ng th�́y ch�̃ sinh khởi, cũng kh�ng th�́y ch�̃ hoại di�̣t, kh�ng th�́y ch�̃ nương tựa, kh�ng th�́y đi�̀u tranh tụng. V� sao? V� d�́i trá l�̣p n�n danh tự, do vọng tưởng n�n chạy theo khách tr�̀n, hoặc do tưởng ni�̣m mà tạo n�n pháp �́y. Do đ�u mà l�̣p n�n danh tự? Chỉ là mượn hư ng�n mà th�i. Hi�̉u rõ như v�̣y, n�n Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, chẳng th�́y có t�́t cả danh hi�̣u. Đã kh�ng có đ�́i tượng đ�̉ th�́y, cũng chẳng phải kh�ng th�́y, kh�ng ch�̃ nương tựa là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Ph�̉m 3: HÀNH KH�NG (Ph�̀n 1)

Đức Ph�̣t lại bảo Xá-lợi-ph�́t:

�Khi Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n quán th�́ này: �Danh hi�̣u B�̀-tát, danh hi�̣u Ph�̣t cũng là giả hi�̣u th�i. Cái gọi là sắc, thọ, tưởng, cũng là giả hi�̣u, t�́t cả đ�̀u do cái ngã. Cái gọi là ngã th� kh�ng th�̣t có, kh�ng ngã, kh�ng nh�n, kh�ng mạng, kh�ng thọ và các loại máy đ�̣ng có máu kh�ng t�m, kh�ng ý cũng kh�ng. N�́u đã tạo tác các vi�̣c th� tự nhi�n t�̣p quen, thay đ�̉i, hi�̉u bi�́t. Các loại như th�́ đ�̀u chẳng th�̉ nắm bắt được, r�̃ng kh�ng, kh�ng ch�̃ d�nh mắc, đ�̀u là giả hi�̣u, chỉ có hư ng�n.� Đại B�̀-tát như th�́ là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, kh�ng th�́y chúng sinh. Giả sử kh�ng có cái th�́y, cũng kh�ng có th�́y, th� cũng kh�ng có ng�n thuy�́t. Đại B�̀-tát đã hành như th�́ là theo lời dạy hành Bát-nhã ba-la-m�̣t của Đức Như Lai. Trừ Đức Như Lai ra, tr� tu�̣ của B�̀-tát vượt qua các Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t, phát khởi vi�̣c hành kh�ng, kh�ng còn m� hoặc. V� sao? V� vi�̣c tu hành của vị �́y kh�ng th�́y có danh tự, ch�̃ nương tựa. Đại B�̀-tát tu hành như th�́ là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Đức Ph�̣t dạy:

�Giả sử các Tỳ-kheo như Xá-lợi-ph�́t, Đại Mục-ki�̀n-li�n... đ�̀y cả Di�m-phù-đ�̀ gi�́ng như tre, lau, lúa, mè, rừng c�y đ�̀y đủ tr� tu�̣ th� cũng kh�ng bao giờ có th�̉ b� kịp với vi�̣c hành Bát-nhã ba-la-m�̣t của B�̀-tát. Dù g�́p trăm l�̀n, g�́p ngàn l�̀n, g�́p vạn l�̀n, g�́p ức l�̀n ở trước cũng kh�ng b� kịp. V� sao? V� mục đ�ch của tr� tu�̣ B�̀-tát là mu�́n đ�̣ t�́t cả các loài chúng sinh.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t chỉ m�̣t ngày, th� tr� tu�̣ cũng đã vượt qua s�́ Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t đã n�u ở tr�n. Tr� tu�̣ các Tỳ-kheo như Xá-lợi-ph�́t, Đại Mục-ki�̀nli�n... đ�̀y cả Di�m-phù-đ�̀ ra, giả sử các Tỳ-kheo có tr� tu�̣ như Xálợi-ph�́t, Đại Mục-ki�̀n-li�n ... th� cùng khắp cả tam thi�n đại thi�n th�́ giới th� cũng kh�ng bằng sự tu hành của Đại B�̀-tát. Tr� tu�̣ của các Tỳ-kheo như Xá-lợi-ph�́t, Đại Mục-ki�̀n-li�n đ�̀y cả th�́ giới đại thi�n, giả sử tr� tu�̣ của các Tỳ-kheo như Xá-lợi-ph�́t, Đại Mục-ki�̀nli�n cùng khắp cả hằng hà sa cõi nước của chư Ph�̣t ở phương Đ�ng và khắp cả mười phương th� cũng kh�ng bằng tr� tu�̣ của B�̀-tát tu hành Bát-nhã ba-la-m�̣t trong m�̣t ngày. Tr� tu�̣ �́y đã vượt qua tr� tu�̣ của t�́t cả Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t dù g�́p trăm, g�́p ngàn vạn ức l�̀n cũng kh�ng sánh kịp.

Khi �́y Hi�̀n giả Xá-lợi-ph�́t bạch Đức Th�́ T�n:

�Bạch Th�́ T�n! Tr� tu�̣ của Thanh văn, Tu-đà-hoàn, Tư-đàhàm, A-na-hàm, A-la-hán, B�ch-chi-ph�̣t và tr� tu�̣ của B�̀-tát, Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác, so sánh t�́t cả những tr� tu�̣ này kh�ng có phá hoại, kh�ng có tranh tụng, kh�ng có sinh khởi, tự nhi�n, r�̃ng kh�ng. Thưa Đ�́ng Thi�n Trung Thi�n, cái kh�ng phá hoại, kh�ng tranh tụng, kh�ng sinh khởi, tự nhi�n, r�̃ng kh�ng đó th� đ�u có th�̉ đưa đ�́n nhi�̀u sự sai khác được. V�̣y tại sao tr� tu�̣ tu hành m�̣t ngày của B�̀-tát lại vượt qua tr� tu�̣ của t�́t cả Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t?

Đức Ph�̣t bảo Xá-lợi-ph�́t:

�Này Xá-lợi-ph�́t! Theo ý �ng th� sao, vi�̣c tu hành Bát-nhã ba-la-m�̣t của B�̀-tát th�́ nào? Trong m�̣t ngày, sự tu t�̣p tr� tu�̣, sự ki�́n l�̣p hành nguy�̣n, sự tu t�̣p phương ti�̣n đ�̉ hành Từ bi của B�̀-tát đ�̀u v� t�́t cả loài chúng sinh, bi�́t rõ các pháp dùng đ�̉ hóa đ�̣ qu�̀n manh, mu�́n làm cho họ di�̣t đ�̣. Các Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t có th�̉ khởi l�̣p duy�n tr� tu�̣ như th�́ chăng?

Ngài Xá-lợi-ph�́t đáp:

�Bạch Đức Thi�n Trung Thi�n, kh�ng!

Đức Ph�̣t dạy:

�Này Xá-lợi-ph�́t! Theo ý �ng th� sao, các Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t có nghĩ là: �Chúng ta sẽ đạt V� thượng Chánh đẳng Chánh giác, giáo hóa chúng sinh đạt đ�́n cảnh giới Ni�́t-bàn, khi�́nhọ di�̣t đ�̣� chăng?

Đáp:

�Bạch Đức Thi�n Trung Thi�n, kh�ng!

Đức Ph�̣t dạy:

�Do v�̣y n�n bi�́t tr� tu�̣ của t�́t cả Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t này, dù g�́p trăm, g�́p ngàn, g�́p vạn ức l�̀n, kh�ng bao giờ sánh kịp tr� tu�̣ của B�̀-tát. Theo ý �ng th� sao? Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t có nghĩ: �Chúng ta sẽ hành sáu pháp Ba-la-m�̣t, giáo hóa chúng sinh làm nghi�m tịnh cõi Ph�̣t, đ�̀y đủ mười Lực của Như Lai, b�́n V� sở úy, b�́n Ph�n bi�̣t bi�̣n, mười tám pháp B�́t c�̣ng, đắc V� thượng Chánh đẳng Chánh giác, đ�̣ thoát các loài chúng sinh v� lượng, v� hạn kh�ng th�̉ k�̉ xi�́t� chăng?

Đáp:

�Bạch Đức Thi�n Trung Thi�n, kh�ng!

Đức Ph�̣t dạy:

�Đại B�̀-tát phát t�m ni�̣m rằng: �Ta sẽ phụng hành sáu pháp Ba-la-m�̣t, đ�̀y đủ t�́t cả pháp, thành V� thượng Chánh đẳng Chánh giác, đ�̣ thoát các loài chúng sinh kh�ng th�̉ k�̉ xi�́t.� Đức Ph�̣t dạy:

�Th� như mặt trời phát ra ánh sáng, đ�̀ng thời chi�́u khắp cõi Di�m-phù-đ�̀, kh�ng đ�u là kh�ng sáng. Như v�̣y, này Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành sáu pháp Ba-la-m�̣t, đ�̀y đủ mười Lực, b�́n V� sở úy, b�́n ph�n bi�̣t bi�̣n, mười tám pháp B�́t c�̣ng của chư Ph�̣t, đắc thành V� thượng Chánh đẳng Chánh giác, khai hóa, đ�̣ thoát các loài chúng sinh v� lượng v� hạn kh�ng th�̉ k�̉ xi�́t.

Hi�̀n giả Xá-lợi-ph�́t bạch Ph�̣t:

�Đại B�̀-tát vượt qua địa Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t đ�̉ đạt đ�́n địa vị kh�ng thoái chuy�̉n, tịnh tu Ph�̣t đạo như th�́ nào?

Đức Ph�̣t dạy:

�Này Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát từ khi mới phát t�m hành sáu pháp Ba-la-m�̣t, qua khởi pháp Kh�ng, V� tướng, V� nguy�̣n là đã si�u vượt địa Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t, trụ địa kh�ng thoái chuy�̉n.

Hi�̀n giả Xá-lợi-ph�́t lại bạch Ph�̣t:

�Tại sao Đại B�̀-tát đ�́i với t�́t cả Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t là b�̣c t�n quý nh�́t?

Đức Ph�̣t bảo Xá-lợi-ph�́t:

�Đại B�̀-tát từ khi mới phát t�m hành sáu pháp Ba-la-m�̣t, đ�́n khi ng�̀i ở c�̣i B�̀-đ�̀ lu�n đ�́i với Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t là b�̣c t�n quý nh�́t. V� sao? V� Đại B�̀-tát n�́u hi�̣n đ�́n th� tự nhi�n làm hưng khởi pháp ch�n di�̣u, đ�̀y đủ mười đi�̀u thi�̣n, lại thành tựu năm giới, l�̣p tám đẳng sự và tám quan trai, b�́n Thi�̀n, b�́n Đẳng t�m, b�́n Định v� sắc, b�́n Ý chỉ, b�́n Ý đoạn, năm Căn, năm Lực, bảy Giác ý, tám Thánh đạo. B�̀-tát hi�̣n ở th�́ gian mới có mười Lực Như Lai, b�́n V� sở úy, b�́n Ph�n bi�̣t bi�̣n, mười tám pháp Ph�̣t b�́t c�̣ng của Ph�̣t. Các pháp như th�́ và các đức lành xu�́t hi�̣n ở đời th� mới ph�n bi�̣t dòng dõi Qu�n tử, Phạm ch�, Trưởng giả, dòng họ th�́ lực và sinh cõi trời Đao-lợi, cõi trời Tam th�̣p tam, trời Tưởng v� tưởng, quả Tu-đà-hoàn, Tư-đà-hàm, A-na-hàm, A-la-hán, B�ch-chi-ph�̣t, Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác. Nhờ pháp này mà ph�n bi�̣t bi�́t có những sự vi�̣c �́y.

Ngài Xá-lợi-ph�́t bạch Ph�̣t:

�Tại sao Đại B�̀-tát phước đức r�́t ráo thanh tịnh?

Đức Th�́ T�n dạy:

�Đại B�̀-tát đ�́i với phước đức kh�ng r�́t ráo thanh tịnh. V� sao? V� r�́t ráo kh�ng th� Đại B�̀-tát mới thành tựu phước đức. V� sao? Này Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát là người b�́ th� th� b�́ th� cái g�? B�̀-tát dùng thi�̣n pháp đ�̉ khai hóa chúng sinh. Những g� là thi�̣n pháp? Đó là mười đi�̀u thi�̣n, năm giới, sáu pháp Ba-la-m�̣t, mười Lực, b�́n đi�̀u kh�ng sợ, b�́n sự hi�̉u bi�́t th�ng su�́t, mười tám pháp B�́t c�̣ng của Ph�̣t. B�̀-tát là người b�́ th� và khai hóa Tu-đà-hoàn, Tư-đà-hàm, A-na-hàm, A-la-hán, B�ch-chi-ph�̣t, Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác.

Ngài Xá-lợi-ph�́t lại bạch Ph�̣t:

�K�nh bạch Th�́ T�n! Đại B�̀-tát tu theo hạnh nào là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t?

Đức Ph�̣t bảo Xá-lợi-ph�́t:

�N�́u khi B�̀-tát hành sắc kh�ng tức là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. N�́u hành thọ, tưởng, hành, thức kh�ng là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát bi�́t nhãn là kh�ng, nhĩ, tỷ, thi�̣t, th�n, ý kh�ng, là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Hi�̉u rõ pháp sắc là kh�ng, pháp thanh, hương, vị, xúc, pháp là kh�ng th� đó là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Hi�̉u rõ nhãn giới là kh�ng, th� đó là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Hi�̉u rõ sắc giới, nhãn thức giới, nhĩ, tỷ, thi�̣t, th�n, ý giới là kh�ng th� đó là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Hi�̉u rõ nhĩ và sự nh�̣n thức của nhĩ v�̀ �m thanh, tỷ và sự nh�̣n thức của tỷ v�̀ mùi thơm, thi�̣t và sự nh�̣n thức của thi�̣t v�̀ vị, th�n và sự nh�̣n thức của th�n v�̀ sự mịn màng, trơn láng, ý và sự nh�̣n thức v�̀ mong mu�́n của ý là kh�ng, th� đó là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Hi�̉u rõ kh�̉ là kh�ng, t�̣p cũng là kh�ng, t�̣n (di�̣t) cũng là kh�ng, tám chánh đạo cũng là kh�ng th� đó là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Hi�̉u rõ v� minh (hi�̣t) là kh�ng, hành cũng là kh�ng, thức cũng là kh�ng, danh sắc cũng là kh�ng, lục nh�̣p cũng là kh�ng, xúc (sở cánh) cũng là kh�ng, thọ (th�́ng dương) cũng là kh�ng, ái cũng là kh�ng, thủ (sở thọ) cũng là kh�ng, hữu cũng là kh�ng, sinh lão tử cũng là kh�ng, th� đó là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Hi�̉u rõ t�́t cả pháp là kh�ng th� đó là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Có khả năng hi�̉u rõ các pháp tự nhi�n, hữu vi, v� vi đ�̀u là kh�ng th� đó là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, hi�̉u rõ bản tịnh là kh�ng, ch� tánh cũng v�̣y th� đó là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Này Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t hi�̉u rõ bảy kh�ng th� đó là hành. Dùng bảy kh�ng này mà hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, chẳng khởi quán sắc tương ưng hoặc chẳng tương ưng, hành hoặc chẳng hành, chẳng quán thọ, tưởng, hành, thức tương ưng hoặc chẳng tương ưng, hành hoặc chẳng hành, chẳng quán pháp sắc có ch�̃ khởi, có ch�̃ di�̣t, chẳng quán pháp thọ, tưởng, hành, thức có ch�̃ khởi, có ch�̃ di�̣t, chẳng quán pháp sắc có pháp nương tựa, có ch�̃ tranh tụng, chẳng quán pháp, thọ, tưởng, hành, thức có pháp nương tựa, có ch�̃ tranh tụng. Chẳng th�́y cùng với sắc hòa hợp, chẳng th�́y cùng với thọ, tưởng, hành, thức hòa hợp, chẳng th�́y cùng với sinh tử hòa hợp, cũng chẳng th�́y kh�ng cùng với sinh tử hòa hợp. V� sao? V� vĩnh vi�́n kh�ng có pháp tương ưng, duy�n khởi th� có sự vi�̣c, nhưng bản t�nh là kh�ng.

Này Xá-lợi-ph�́t! Sắc tức là kh�ng th� kh�ng có sắc; thọ, tưởng, hành, thức tức là kh�ng th� kh�ng có thọ, tưởng, hành, thức.

Đức Ph�̣t bảo Xá-lợi-ph�́t:

�Cái gọi là kh�ng th� kh�ng có khởi, kh�ng có di�̣t. Giả sử sắc là kh�ng th� kh�ng có sắc. Giả sử thọ, tưởng, hành, thức là kh�ng th� kh�ng có thọ, tưởng, hành, thức. Giả sử sắc là kh�ng th� kh�ng có th�́y. Giả sử thọ là kh�ng th� kh�ng có họa hoạn. Giả sử tư tưởng là kh�ng th� kh�ng nhớ nghĩ. Giả sử hành là kh�ng th� kh�ng tạo tác. Giả sử thức là kh�ng th� kh�ng ph�n bi�̣t. V� sao? Này Xá-lợi-ph�́t, sắc th� kh�ng khác cũng kh�ng đ�̀ng với kh�ng, kh�ng th� kh�ng khác sắc, kh�ng ph�n bi�̣t. Sắc tự nhi�n kh�ng, sắc tức là kh�ng; thọ, tưởng, hành, thức kh�ng khác, kh�ng cũng kh�ng khác. N�́u kh�ng kh�ng khác th� thức cũng kh�ng khác. Thức tự nhi�n kh�ng, thức tức là kh�ng.

Đức Ph�̣t bảo Xá-lợi-ph�́t:

�Cái gọi là kh�ng th� kh�ng khởi, kh�ng di�̣t, kh�ng có nương tựa, kh�ng có tranh tụng, kh�ng có tăng, kh�ng có giảm, kh�ng quá khứ, kh�ng vị lai, kh�ng hi�̣n tại. Nó cũng kh�ng có sắc, thọ, tưởng, hành, thức cùng nhãn, nhĩ, tỷ, thi�̣t, th�n, cũng kh�ng sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp sở dục. Nó kh�ng v� minh, kh�ng di�̣t v� minh, kh�ng hành, kh�ng thức, kh�ng danh sắc, kh�ng lục nh�̣p, kh�ng xúc, kh�ng thọ, kh�ng ái, kh�ng thủ, kh�ng hữu, kh�ng sinh, kh�ng lão, kh�ng b�̣nh, kh�ng ch�́t, cũng kh�ng di�̣t trừ sinh, già, b�̣nh, ch�́t. Nó cũng kh�ng kh�̉, kh�ng t�̣p, cũng kh�ng sở t�̣n (di�̣t), cũng kh�ng sở do (đạo). Nó cũng kh�ng đắc, cũng kh�ng có thời. Nó kh�ng có quả Tu-đà-hoàn, kh�ng có quả Tư-đà-hàm, kh�ng có quả A-na-hàm, kh�ng có quả A-la-hán, kh�ng có B�ch-chi-ph�̣t, cũng kh�ng đắc đạo, cũng kh�ng Ph�̣t đạo. Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t như th�́ là Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. B�̀-tát kh�ng th�́y Bát-nhã ba-la-m�̣t tương ưng hay kh�ng tương ưng, hành hay kh�ng hành; kh�ng th�́y Th�, kh�ng th�́y Giới, kh�ng th�́y Nh�̃n, kh�ng th�́y T�́n, kh�ng th�́y Thi�̀n, kh�ng th�́y Tr�, kh�ng th�́y đó là sáu pháp Ba-la-m�̣t; kh�ng th�́y sắc, thọ, tưởng, hành, thức tương ưng hay kh�ng tương ưng, hành hay kh�ng hành; kh�ng th�́y nhãn tương ưng hay kh�ng tương ưng, hành hay kh�ng hành; kh�ng th�́y nhĩ, tỷ, thi�̣t, th�n, ý tương ưng hay kh�ng tương ưng, hành hay kh�ng hành; kh�ng th�́y sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp tương ưng hay kh�ng tương ưng, hành hay kh�ng hành; kh�ng th�́y b�́n Ý chỉ tương ưng hay kh�ng tương ưng, hành hay kh�ng hành; kh�ng th�́y b�́n Ý đoạn, b�́n Th�̀n túc, năm Căn, năm Lực, bảy Giác ý, tám Thánh đạo tương ưng hay kh�ng tương ưng, hành hay kh�ng hành; kh�ng th�́y mười Lực, b�́n đi�̀u kh�ng sợ, b�́n sự hi�̉u bi�́t th�ng su�́t, mười tám pháp B�́t c�̣ng của Ph�̣t tương ưng hay kh�ng tương ưng, hành hay kh�ng hành; kh�ng th�́y Như Lai, tr� Nh�́t thi�́t tương ưng hay kh�ng tương ưng, hành hay kh�ng hành.

Này Xá-lợi-ph�́t! Đó là Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, như th�́ mới n�n hành.

Đức Ph�̣t bảo Xá-lợi-ph�́t:

�Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t th� kh�ng chẳng ch�́ng trái với kh�ng, kh�ng chẳng cùng hành với Kh�ng; ch�́ng trái với V� tướng, V� tướng kh�ng cùng hành với V� tướng; V� nguy�̣n kh�ng ch�́ng trái với V� nguy�̣n, V� nguy�̣n kh�ng cùng hành với V� nguy�̣n. Kh�ng chẳng tương ưng với Kh�ng, V� tướng chẳng tương ưng với V� tướng, V� nguy�̣n chẳng tương ưng với V� nguy�̣n. V� sao? V� Kh�ng th� kh�ng có hành nào mà kh�ng hành, V� tướng th� kh�ng có hành nào mà kh�ng hành, V� nguy�̣n th� kh�ng có hành nào mà kh�ng hành. Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t có th�̉ hành như th�́ mới gọi là hành.

Đức Ph�̣t nói với Xá-lợi-ph�́t:

�Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t th� tướng tự nhi�n của các pháp đ�̀u đắc kh�ng, đã đắc kh�ng r�̀i kh�ng tranh với sắc, cũng kh�ng ch�̃ hành, kh�ng tranh với thọ, tưởng, hành, thức, cũng kh�ng ch�̃ hành. Kh�ng tranh với sắc quá khứ, cũng kh�ng th�́y sắc quá khứ; kh�ng tranh với sắc vị lai, cũng kh�ng th�́y sắc vị lai; kh�ng tranh với sắc hi�̣n tại, cũng kh�ng th�́y sắc hi�̣n tại. Kh�ng tranh với thọ, tưởng, hành, thức quá khứ, cũng kh�ng tranh với thọ, tưởng, hành, thức vị lai và hi�̣n tại, th� cũng kh�ng th�́y thọ, tưởng, hành, thức quá khứ, vị lai và hi�̣n tại.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng tranh với quá khứ, vị lai; kh�ng tranh với vị lai, quá khứ; kh�ng tranh với hi�̣n tại, quá khứ, vị lai; kh�ng tranh với quá khứ, vị lai, hi�̣n tại, kh�ng th�́y ba đời cùng với �kh�ng� hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Hành như th�́ mới là hành.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t n�n hành như đã hành Như th�́, kh�ng hành sự tranh tụng với tr� Nh�́t thi�́t quá khứ, cũng kh�ng th�́y tr� Nh�́t thi�́t quá khứ ở đ�u th� đ�u có hành sự tranh tụng với tr� Nh�́t thi�́t quá khứ? Kh�ng hành sự tranh tụng với tr� Nh�́t thi�́t vị lai, cũng kh�ng có ch�̃ hành, cũng kh�ng th�́y tr� Nh�́t thi�́t vị lai th� đ�u có hành sự tranh tụng với tr� Nh�́t thi�́t vị lai? Cũng kh�ng hành sự tranh tụng với tr� Nh�́t thi�́t hi�̣n tại, cũng kh�ng th�́y tr� Nh�́t thi�́t hi�̣n tại th� đ�u có hành sự tranh tụng với tr� Nh�́t thi�́t hi�̣n tại?

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, kh�ng hành tr� Nh�́t thi�́t của sắc, cũng kh�ng th�́y tr� Nh�́t thi�́t của sắc; kh�ng hành tr� Nh�́t thi�́t của thọ, tưởng, hành, thức, cũng kh�ng th�́y tr� Nh�́t thi�́t của thọ, tưởng, hành, thức; kh�ng hành tr� Nh�́t thi�́t của nhãn, cũng kh�ng th�́y tr� Nh�́t thi�́t của nhãn; kh�ng hành tr� Nh�́t thi�́t của nhĩ, tỷ, thi�̣t, th�n, ý cũng kh�ng th�́y tr� Nh�́t thi�́t của nhĩ, tỷ, thi�̣t, th�n, ý; kh�ng hành tr� Nh�́t thi�́t của sắc, cũng kh�ng th�́y sắc, cũng kh�ng hành tr� Nh�́t thi�́t của thanh, hương, vị, xúc, pháp, cũng kh�ng hi�̣n khởi.

Đức Ph�̣t nói với Xá-lợi-ph�́t:

�Hành Bát-nhã ba-la-m�̣t như th�́ mới là hành.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng kh�ng tu�n theo tr� Nh�́t thi�́t của Th� ba-la-m�̣t, cũng kh�ng th�́y Th� ba-la-m�̣t; Giới ba-la-m�̣t, Nh�̃n ba-la-m�̣t, Tinh t�́n ba-la-m�̣t, Thi�̀n ba-la-m�̣t cũng lại Như th�́. Cũng kh�ng hành tr� nh�́t thi�́t của Bát-nhã ba-la-m�̣t, cũng kh�ng th�́y tr� nh�́t thi�́t của Bát-nhã ba-la-m�̣t; cũng kh�ng tu�n theo tr� Nh�́t thi�́t của b�́n Ý chỉ, cũng kh�ng th�́y tr� Nh�́t thi�́t của b�́n Ý chỉ; cũng kh�ng tu�n theo tr� Nh�́t thi�́t của b�́n Ý đoạn, b�́n Th�̀n túc, năm Căn, năm Lực, bảy Giác ý, tám Thánh đạo, cũng kh�ng tu�n theo tr� Nh�́t thi�́t của mười loại phương ti�̣n, b�́n V� sở úy, b�́n Ph�n bi�̣t bi�̣n, mười tám pháp B�́t c�̣ng của Ph�̣t, cũng kh�ng th�́y tr� Nh�́t thi�́t của b�́n Ý đoạn, b�́n Th�̀n túc, năm Căn, năm Lực, bảy Giác ý, tám Thánh đạo, mười loại phương ti�̣n, b�́n V� sở úy, b�́n Ph�n bi�̣t bi�̣n, cũng kh�ng th�́y các pháp lực tr� Nh�́t thi�́t của Như Lai. Hành Bát-nhã ba-la-m�̣t như th�́ mới là hành.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng hành tr� Nh�́t thi�́t của Ph�̣t, Ph�̣t cũng kh�ng hành tr� Nh�́t thi�́t; kh�ng hành tr� Nh�́t thi�́t của đạo, đạo cũng kh�ng hành tr� Nh�́t thi�́t. V� sao? V� Ph�̣t tức là tr� Nh�́t thi�́t, tr� Nh�́t thi�́t tức là Ph�̣t; đạo tức là tr� Nh�́t thi�́t, tr� nh�́t Thi�́t tức là đạo. Mười Lực, b�́n V� sở úy, b�́n Ph�n bi�̣t bi�̣n, mười tám pháp B�́t c�̣ng của Ph�̣t cũng lại Như th�́.

Đức Ph�̣t bảo Xá-lợi-ph�́t:

�Hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, có th�̉ hành như th�́ mới là hành.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng hành cái có của sắc, cũng kh�ng hành cái kh�ng có của sắc; kh�ng hành cái có của thọ, tưởng, hành, thức, cũng kh�ng hành cái kh�ng có của thọ, tưởng, hành, thức; kh�ng ch�́p cái thường của sắc, cũng kh�ng ch�́p cái v� thường của sắc; kh�ng ch�́p cái kh�̉ của sắc, kh�ng ch�́p cái vui của sắc; kh�ng ch�́p cái ngã của sắc, kh�ng ch�́p cái v� ngã của sắc; năm �́m, sáu suy, cũng lại như v�̣y. Kh�ng ch�́p năm �́m là kh�ng hay chẳng kh�ng, kh�ng ch�́p năm �́m là có tướng hay v� tướng, kh�ng ch�́p năm �́m là hữu nguy�̣n hay v� nguy�̣n.

Khi hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, B�̀-tát nghĩ: �Vi�̣c tu hành của ta h�m nay cũng kh�ng có sự lãnh thọ, cũng kh�ng có cái đ�̉ hành, cũng kh�ng có đ�́i tượng nắm bắt, kh�ng có tu hành, cũng kh�ng kh�ng tu hành, kh�ng có thọ, cũng kh�ng phải kh�ng thọ, kh�ng có nắm bắt, cũng kh�ng phải kh�ng nắm bắt.� Đức Ph�̣t bảo Xá-lợi-ph�́t:

�Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà có th�̉ hành như th�́ mới là hành.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, kh�ng dùng Th� ba-la-m�̣t, Giới ba-la-m�̣t, Nh�̃n ba-la-m�̣t, Tinh t�́n ba-la-m�̣t, Thi�̀n ba-la-m�̣t mà hành Bát-nhã ba-la-m�̣t; kh�ng dùng địa vị kh�ng thoái chuy�̉n đ�̉ giáo hóa chúng sinh mà hành Bát-nhã ba-la-m�̣t; kh�ng dùng vi�̣c làm thanh tịnh cõi Ph�̣t mà hành Bát-nhã ba-la-m�̣t; kh�ng dùng mười Lực của Như Lai mà hành Bát-nhã ba-la-m�̣t; kh�ng dùng b�́n V� sở úy, b�́n ph�n bi�̣t bi�̣n, mười tám pháp B�́t c�̣ng của Ph�̣t mà hành Bát-nhã ba-la-m�̣t; kh�ng dùng pháp cứu cánh kh�ng, kh�ng dùng pháp n�̣i kh�ng, kh�ng dùng pháp ngoại kh�ng, kh�ng dùng pháp n�̣i ngoại kh�ng, kh�ng dùng pháp kh�ng kh�ng, kh�ng dùng pháp đại kh�ng, kh�ng dùng pháp ch�n kh�ng, kh�ng dùng pháp hữu vi kh�ng, kh�ng dùng pháp v� vi kh�ng, kh�ng dùng pháp cứu cánh kh�ng, kh�ng dùng pháp kh�ng ph�̉m kh�ng, kh�ng dùng pháp bản tịnh kh�ng, kh�ng dùng pháp tự nhi�n tướng kh�ng, kh�ng dùng pháp nh�́t thi�́t pháp kh�ng, kh�ng dùng pháp kh�ng kh�ng khởi, kh�ng dùng pháp kh�ng kh�ng di�̣t, kh�ng dùng pháp kh�ng v� h�nh, kh�ng dùng pháp kh�ng tự nhi�n, kh�ng dùng pháp kh�ng hữu h�nh v� h�nh, kh�ng dùng v� b�̉n, kh�ng dùng pháp giới, kh�ng dùng bản t�́ mà hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. V� sao? V� khi Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, đ�́i với các pháp kh�ng có sự phá hoại cũng kh�ng có sở ki�́n.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, kh�ng dùng th�̀n túc mà hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, kh�ng dùng Thi�n nhãn, kh�ng dùng Thi�n nhĩ, kh�ng dùng Tha t�m th�ng, kh�ng dùng Túc mạng th�ng mà hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. V� sao? V� khi hành Bát-nhã ba-la-m�̣t cũng kh�ng th�́y Bát-nhã ba-la-m�̣t, hu�́ng là th�́y các th�̀n th�ng của B�̀-tát! Hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà hành được như th�́ mới là hành.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Khi Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, t�m kh�ng nghĩ: �Ta sẽ dùng th�̀n túc đi đ�́n hằng hà sa th�́ giới ở phương Đ�ng đ�̉ y�́t ki�́n l�̃ bái chư Như Lai�, cũng kh�ng tự nghĩ: �Đ�́n tám phương, tr�n, dưới, cũng gi�́ng như v�̣y, kh�ng có g� sai khác.� Hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà có th�̉ hành như v�̣y mới là hành.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, kh�ng tự nghĩ: �Pháp mà chư Ph�̣t Th�́ T�n giảng thuy�́t, ta sẽ dùng Thi�n nhĩ nghe h�́t, ta sẽ quán sát th�́y những đi�̀u mà t�m chúng sinh nghĩ, sẽ nhớ đời s�́ng trong quá khứ. Ta dùng Thi�n nhãn th�́y các chúng sinh ngay nơi họ ở.� Đức Ph�̣t dạy:

�Hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà có th�̉ hành như th�́ mới là hành. Như v�̣y, này Xá-lợi-ph�́t! Người hành như v�̣y th� đ�̣ thoát được v� s�́ các loài chúng sinh kh�ng th�̉ k�̉ xi�́t. Đại B�̀-tát có th�̉ như th�́ th� ma và quy�́n thu�̣c kh�ng th�̉ thu�̣n ti�̣n. Lại nữa, nh�n d�n các th�́ giới khác nh�n th�́y và xa nghe đức của B�̀-tát đ�̀u làm l�̃. Lại nữa, Th�́ T�n ở hằng hà sa th�́ giới chư Ph�̣t ở phương Đ�ng, th�́ giới chư Ph�̣t tám phương, tr�n, dưới đ�̀u ủng h�̣ B�̀-tát �́y, kh�ng bao giờ đ�̉ rơi vào địa Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t. B�́n vị Thi�n vương cho đ�́n trời A-ca-nị-tra đ�̀u ủng h�̣ vị Đại B�̀-tát �́y, kh�ng c�̀n phải c�̀u t�m mà được sự thu�̣n ti�̣n. Khởi phát làm vi�̣c g� sẽ làm được, được phước hi�̣n tại. V� sao? V� dùng t�m từ hướng đ�́n chúng sinh. Như v�̣y, này Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà có th�̉ hành như th�́ mới là hành.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t dùng chút �t lao nhọc đắc m�n t�̉ng tr� và m�n Tam-mu�̣i, mau chóng g�̀n gũi Đức Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác này, sinh ra b�́t cứ ở đ�u cũng thường gặp Ph�̣t, kh�ng rời chư Ph�̣t, cho đ�́n khi thành V� thượng Chánh đẳng Chánh giác.

Đức Ph�̣t dạy:

�Hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà có th�̉ hành như th�́ mới là hành.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, kh�ng tự nghĩ: �Chắc chắn là có các pháp. Đã gọi là pháp th� t�́t cả là ứng hợp hoặc kh�ng ứng hợp, là b�nh đẳng hay kh�ng b�nh đẳng.� V� sao? V� khi �́y hành giả kh�ng th�́y các pháp n�n hoặc kh�ng n�n hành hoặc kh�ng hành, b�nh đẳng hoặc kh�ng b�nh đẳng!

Đức Ph�̣t dạy:

�Hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà có th�̉ hành như th�́ mới là hành.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, kh�ng tự nghĩ: �Ta sẽ mau chóng hi�̉u rõ cảnh giới các pháp, cho đ�́n thành Ph�̣t, cũng kh�ng thành Ph�̣t. V� sao? V� đạt đ�́n cảnh giới của pháp cũng kh�ng có cái giác.� Hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà có th�̉ hành như v�̣y mới là hành.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng th�́y các pháp và pháp giới có các t�̣t b�̣nh cùng r�̃ng lặng. Hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà có th�̉ như th�́ mới là hành.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, kh�ng tự nghĩ các pháp và pháp giới có bi�́t bao sự khác bi�̣t, kh�ng th�̉ k�̉ xi�́t. Hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà có th�̉ hành như v�̣y mới là hành.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, kh�ng tự nghĩ đ�y là các pháp và cùng với pháp giới, quán cùng chẳng quán, th�́y cùng chẳng th�́y. V� sao? V� vị �́y kh�ng quán th�́y các pháp sở hữu có th�̉ giữ g�n, các pháp có th�̉ ph�n bi�̣t v�̣y. Hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà có th�̉ hành như th�́ mới là hành.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, kh�ng nghĩ pháp giới lo hành vi�̣c kh�ng, vi�̣c kh�ng kh�ng lo pháp giới. Hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà có th�̉ hành như th�́ mới là hành.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t, kh�ng nghĩ nhãn giới là kh�ng của kh�ng, cũng kh�ng lo nhãn giới. Sắc kh�ng lo kh�ng, kh�ng kh�ng lo sắc. Sắc giới kh�ng lo kh�ng, kh�ng giới kh�ng lo sắc. Nhãn thức giới kh�ng lo kh�ng, thức giới kh�ng lo kh�ng của nhãn thức. Nhĩ, tỷ, thi�̣t, th�n, ý, thanh, hương, vị, xúc, pháp cũng v�̣y. T�m giới kh�ng lo kh�ng, kh�ng giới kh�ng lo t�m. Pháp giới kh�ng lo kh�ng, kh�ng giới kh�ng lo pháp. Thức giới kh�ng lo kh�ng, kh�ng giới kh�ng lo thức.

Đức Ph�̣t dạy:

�Này Xá-lợi-ph�́t! Đó là đ�̣ nh�́t hành, gọi là hành �kh�ng�.

Đại B�̀-tát có th�̉ hành kh�ng th� kh�ng rơi vào địa Thanh văn, B�ch-chi-ph�̣t, có th�̉ làm thanh tịnh cõi Ph�̣t, khai hóa chúng sinh, mau chóng đạt quả Ph�̣t V� thượng Chánh đẳng Chánh giác. K�̉ các hành v�̀ Bát-nhã ba-la-m�̣t th� hành Bát-nhã ba-la-m�̣t là hành t�n quý hơn h�́t, là l�u dài, là tr�n h�́t, là kh�ng đáy, là kh�ng sánh bằng. V� sao? V� hành Bát-nhã ba-la-m�̣t là hành v� thượng, là hành Kh�ng, V� tướng, V� nguy�̣n. Đại B�̀-tát n�n hành Như th�́, n�n giữ g�n như th�́ th� mau được đ�́n g�̀n ch�̃ thọ ký. Đại B�̀-tát mà hành hạnh này th� khai hóa cứu đ�̣ làm lợi �ch cho v� s�́ chúng sinh chẳng th�̉ k�̉ xi�́t. N�́u kh�ng nghĩ là ta hành Bát-nhã ba-la-m�̣t th� chư Ph�̣t Th�́ T�n sẽ thọ ký. Cũng kh�ng nghĩ là ta g�̀n được thọ ký, ta sẽ làm thanh tịnh cõi Ph�̣t và sẽ được thành Ph�̣t V� thượng Chánh đẳng Chánh giác, sẽ chuy�̉n pháp lu�n. V� sao? V� vị hành giả �́y kh�ng ch�́p trước pháp giới, cũng kh�ng ở trong tịch tĩnh, kh�ng th�́y pháp nào khác, chỉ hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Kh�ng ch�́p trước là chư Ph�̣t Thi�n Trung Thi�n thọ ký cho ta chứng đắc quả Ph�̣t V� thượng Chánh đẳng Chánh giác. V� sao? V� Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t kh�ng khởi tưởng nh�n, kh�ng khởi tưởng ngã, kh�ng khởi tưởng thọ, kh�ng khởi tưởng chúng sinh, kh�ng khởi tưởng tri ki�́n. V� sao? V� nói v�̀ ngã, chúng sinh th� kh�ng khởi, kh�ng di�̣t, lại nói v�̀ nh�n th� v�́n kh�ng khởi, kh�ng di�̣t. Với cái kh�ng khởi kh�ng di�̣t �́y, ch�̃ nào hành Bát-nhã ba-la-m�̣t? Đại B�̀-tát là người có th�̉ hành Như th�́, kh�ng khởi sở thu�̣c, là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t. Chúng sinh là kh�ng, chúng sinh kh�ng đắc, chúng sinh tĩnh lặng là hành Bát-nhã ba-la-m�̣t.

Này Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát tu theo kh�ng là hạnh đ�̣ nh�́t.

Lại nữa, Xá-lợi-ph�́t! Đại B�̀-tát hành Bát-nhã ba-la-m�̣t mà có th�̉ hành như th�́ th� có th�̉ si�u vượt t�́t cả các hành, đặt m�nh vào ch�̃ đáng làm theo là hành đại Từ, hành đại Bi. Đại B�̀-tát hành pháp này th� kh�ng bao giờ khởi t�m tham lam, ganh ghét, kh�ng có t�m hủy giới, kh�ng có t�m s�n h�̣n, kh�ng có t�m lười bi�́ng, kh�ng có t�m tán loạn, kh�ng có t�m tà tr�.

KINH QUANG TÁN

<<<<<<�

MỤC LỤC

>>>>>>�

�