[�HOME�|�中文主頁�|�經典�|�ENGLISH�|�SUTRA�|�CHỬ VI�̣T�|�KINH ĐI�̉N�|�GALLERY�|�CONTACTS�]

�

�KINH ĐẠI B�T NIẾT B�N

Việt dịch: Tỳ Kheo Th�ch Tr� Tịnh

PHẨM SƯ TỬ HỐNG BỒ T�T
THỨ HAI MƯƠI BA

Bấy giờ Đức Phật bảo tất cả đại ch�ng : � Nầy c�c Thiện nam tử ! C�c người nếu nghi l� c� Phật kh�ng Phật, c� Ph�p kh�ng Ph�p, c� Tăng kh�ng Tăng, c� khổ kh�ng khổ, c� tập kh�ng tập, c� diệt kh�ng diệt, c� đạo kh�ng đạo, c� thiệt kh�ng thiệt, c� ng� kh�ng ng�, c� lạc kh�ng lạc, c� tịnh kh�ng tịnh, c� thường kh�ng thường, c� thừa kh�ng thừa,� c� t�nh kh�ng t�nh , c� ch�ng sanh kh�ng ch�ng sanh, c� hữu kh�ng hữu, c� chơn kh�ng chơn, c� nhơn kh�ng nhơn, c� quả kh�ng quả, c� t�c kh�ng t�c, c� nghiệp kh�ng nghiệp, c� b�o kh�ng b�o, giờ đ�y tha hồ cho c�c người hỏi, ta sẽ ph�n biệt giải thuyết cho.

Ta thiệt chẳng thấy hoặc c� Trời, Người, hoặc c� Ma, Phạm, hoặc c� Sa M�n hay B� La M�n n�o đến hỏi m� ta kh�ng giải đ�p được.

Trong ph�p hội c� Bồ T�t hiệu Sư Tử Hống đứng dậy nghi�m chỉnh y phục đảnh lễ đức Phật chấp tay qu� bạch rằng : � Thế T�n ! T�i vừa muốn hỏi, đức Như Lai đại từ lại đ� hứa cho.

Phật bảo đại ch�ng rằng : � C�c người n�n cung k�nh Bồ T�t nầy, cũng n�n t�n trọng t�n th�n c�ng đem c�c thứ hoa hương kỹ nhạc, anh lạc, phan lọng, y phục, đồ ăn uống, đồ nằm , thuốc men, ph�ng nh�, điện đường để c�ng dường Bồ T�t. V� Bồ T�t nầy từ qu� khứ chư Phật đ� s�u trồng thiện căn phước đức đ� đầy đủ, v� thế n�n muốn ở trước ta m� thưa hỏi :

Như Sư Tử ch�a tự biết sức lực nanh răng nhọn b�n, bốn chưn chống đất đứng trong hang vẩy đu�i gầm ra tiếng. Nếu c� người n�o đủ những tướng như vậy phải biết rằng c� thể rống như Sư Tử, thiệt l� Sư Tử ch�a s�ng sớm ra khỏi hang vươn vai ng�p nh�n ng� bốn phương, cất tiếng rống to. L�m như thế l� v� mười một điều : Một l� v� muốn ph� dẹp những lo�i chẳng phải thiệt Sư Tử m� dối l�m Sư Tử ; hai l� v� muốn thử sức m�nh ; ba l� v� muốn khiến chỗ ở thanh tịnh ; bốn l� v� muốn bầy Sư Tử con biết chỗ nơi ; năm l� v� muốn đo�n Sư Tử kh�ng t�m� kinh sợ ; s�u l� v� muốn kẻ ngũ được thức tỉnh ; bảy l� v� muốn tất cả những th� ph�ng dật được si�ng năng chẳng ph�ng dật ; t�m l� v� muốn những th� kh�c đến chầu hầu ; ch�n l� v� muốn điều phục đại hương tượng ; mười l� v� muốn dạy bảo c�c con c�i ; mười một l� v� muốn trang nghi�m quyến thuộc của m�nh.

Tất cả lo�i cầm th� nghe tiếng hống của Sư Tử, lo�i lội dưới nước liền lặn xuống vực s�u, lo�i chạy tr�n bờ n�p trốn trong hang, lo�i chim bay thời rơi rớt, c�c đại hương tượng kinh h�i chạy t� phẩn.

Như lo�i chồn c�o kia dầu đi theo Sư Tử trọn trăm năm nhưng chẳng thể rống l�n tiếng như Sư Tử. Nếu l� con Sư Tử, mới đầy ba năm thời c� thể k�u rống như Sư Tử ch�a.

Nầy Thiện nam tử ! Như Lai ch�nh đẳng gi�c, tr� huệ l� nanh vuốt, bốn như � t�c l� chơn, đầy đủ s�u m�n Ba La Mật l� th�n, thập tr� lực h�ng m�nh l� sức lực, đại từ bi l� đu�i an trụ, tứ thiền l� hang thanh tịnh, v� ch�ng sanh m� rống như Sư Tử, dẹp ph� qu�n ma, hiện b�y mười tr� lực, mở mang chỗ đi của Phật, l�m chỗ nương về cho bọn t� kiến, vỗ về những ch�ng sợ sệt sanh tử, gi�c ngộ ch�ng sanh v� minh ngủ nghỉ, l�m cho người tạo �c sanh t�m ăn năn, khai thị t� kiến cho tất cả ch�ng sanh, l�m cho họ biết h�ng lục sư chẳng phải l� tiếng rống của Sư Tử, để ph� l�ng ki�u mạn của ngoại đạo Ph� L�u Na v.v� L�m cho h�ng nhị thừa sanh l�ng hối hận, dạy bảo c�c Bồ T�t bực ngũ trụ cho họ sanh t�m đại lực, l�m cho bốn bộ ch�ng ch�nh kiến chẳng sợ sệt những đồ ch�ng t� kiến, n�n từ nơi th�nh hạnh, phạm hạnh, thi�n hạnh, vươn vai m� ra. Muốn khiến c�c ch�ng sanh ph� l�ng ki�u mạn n�n h� ng�p. V� khiến ch�ng sanh th�m lớn ph�p l�nh n�n đo�i ng� bốn phương. V� khiến ch�ng sanh đặng tứ v� ngại biện n�n bốn ch�n chấm đất. V� khiến ch�ng sanh đầy đủ Thi La Ba La Mật n�n rống như Sư Tử .�

Sư Tử rống gọi l� quyết định thuyết : � Tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh, Như Lai thường trụ kh�ng c� biến đổi.�

Nầy Thiện nam tử ! H�ng Thanh Văn Duy�n Gi�c� dầu theo đức Như Lai trong v� lượng v� số kiếp nhưng trọn kh�ng thể l�m Sư Tử rống. Thập trụ Bồ T�t nếu c� thể tu h�nh ba hạnh như tr�n, n�n biết rằng đ� l� Sư Tử rống.

Nầy đại ch�ng ! Bồ T�t Sư Tử Hống đ�y, nay muốn l�m đại Sư Tử rống, n�n đại ch�ng phải n�n th�m t�m c�ng dường cung k�nh t�n trọng t�n th�n.

B�y giờ Thế T�n bảo Sư Tử Hống Bồ T�t : � Nầy Thiện nam tử ! Nếu �ng muốn hỏi, giờ đ�y �ng c� thể hỏi .�

Bạch Thế T�n ! Thế n�o l� Phật t�nh? Do nghĩa g� n�n gọi l� Phật t�nh ? C� g� lại gọi l� thường, lạc, ng�, tịnh ? Nếu ch�ng sanh c� Phật t�nh, tại sao lại chẳng thấy được Phật t�nh của tất cả ch�ng sanh ? Thập trụ Bồ T�t trụ những ph�p g� m� chẳng thấy Phật t�nh r� r�ng ? Phật trụ những ph�p g� m� thấy được r� r�ng ? Thập trụ Bồ T�t d�ng con mắt g� m� thấy chẳng r� r�ng ? Phật d�ng con mắt g� m� thấy Phật t�nh được r� r�ng ?

Phật bảo : � Nầy Thiện nam tử ! L�nh thay ! L�nh thay ! Nếu c� ai v� ph�p m� thưa hỏi thời l� đầy đủ hai thứ trang nghi�m : Một l� tr� huệ, hai l� phước đức. Nếu c� Bồ T�t đầy đủ hai thứ trang nghi�m như vậy thời biết Phật t�nh, cũng lại r� biết gọi l� Phật t�nh, nhẫn đến c� thể biết Thập trụ Bồ T�t d�ng con mắt g�, chư Phật Thế T�n d�ng con mắt g� .

Sư Tử Hống Bồ T�t thưa : � Bạch Thế T�n ! Thế n�o gọi l� tr� huệ trang nghi�m ? Thế n�o gọi l� phước đức trang nghi�m ?

_ Nầy Thiện nam tử ! Tr� huệ trang nghi�m ch�nh l� từ nhứt địa đến thập địa. Phước đức trang nghi�m ch�nh l� Đ�n Ba La Mật nhẫn đến B�t Nh�, chẳng phải l� B�t Nh� Ba La Mật.

Lại nầy Thiện nam tử ! Huệ trang nghi�m l� n�i chư Phật v� Bồ T�t. Phước đức trang nghi�m l� n�i Thanh Văn Duy�n Gi�c c�ng Cửu trụ Bồ T�t.

Lại nầy Thiện nam tử ! Phước đức trang nghi�m l� hữu vi hữu lậu c� quả b�o, c� ngại chẳng phải thường, l� ph�p ph�m phu. Tr� huệ trang nghi�m l� v� vi v� lậu kh�ng quả b�o, kh�ng ngại l� thường trụ.

Nầy Thiện nam tử ! Nay �ng đầy đủ hai thứ trang nghi�m nầy, n�n �ng c� thể hỏi diệu nghĩa rất s�u Phật cũng đầy đủ hai thứ trang nghi�m nầy n�n c� thể giải đ�p những nghĩa ấy.

Bạch Thế T�n ! Nếu c� Bồ T�t đầy đủ hai thứ trang nghi�m như vậy thời chẳng n�n hỏi một thứ hai thứ. Tại sao đức Thế T�n n�i rằng c� thể đ�p một thứ hai thứ. V� tất cả ph�p kh�ng c� một thứ hai thứ. Một thứ hai thứ l� tướng ph�m phu.

Nầy Thiện nam tử ! Nếu c� Bồ T�t kh�ng hai thứ trang nghi�m thời chẳng phải biết một thứ hai thứ. Phải l� Bồ T�t đầy đủ hai thứ trang nghi�mmới c� thể r� biết một thứ hai thứ. Nếu n�i c�c ph�p kh�ng một hai đ�, thời kh�ng đ�ng nghĩa. V� nếu kh�ng một hai thế n�o n�i l� tất cả ph�p kh�ng một kh�ng hai.

Nầy Thiện nam tử ! Nếu n�i một hai l� tướng ph�m phu, đ�y b�n gọi l� bực Thập trụ Bồ T�t chẳng phải l� ph�m phu vậy. Tại sao vậy ? Một đ� gọi l� Niết B�n, hai đ� gọi l� sanh tử .

Tại sao một đ� gọi l� Niết B�n ? V� Niết B�n l� thường. Tại sao hai đ� l� sanh tử ? V� l� �i v� v� minh vậy.

Niết B�n thường trụ đ� chẳng phải l� tướng ph�m phu. Sanh tử l� hai đ� cũng chẳng phải tướng ph�m phu. Do nghĩa nầy n�n người đủ hai thứ trang nghi�m thời c� thể hỏi c� thể đ�p.

�ng hỏi thế n�o l� Phật t�nh đ� ? L�ng nghe ! Ta sẽ ph�n biệt giải thuyết cho �ng.

Nầy Thiện nam tử ! Phật t�nh đ� gọi l� đệ nhứt nghĩa kh�ng, đệ nhứt nghĩa kh�ng gọi l� tr� huệ.

Kh�ng đ�y l� chẳng thấy kh�ng c�ng bất kh�ng. Người tr� thấy kh�ng v� bất kh�ng thường c�ng v� thường khổ với lạc, ng� c�ng v� ng�. Kh�ng l� n�i tất cả sanh tử. Bất kh�ng l� n�i Đại Niết B�n. Nhẫn đến v� ng� ch�nh l� sanh tử. Ng� đ� ch�nh l� Đại Niết B�n.

Thấy tất cả kh�ng m� chẳng thấy bất kh�ng thời chẳng gọi l� trung đạo. Nhẫn đến thấy tất cả v� ng� m� chẳng thấy ng� thời chẳng gọi l� trung đạo. Trung đạo đ� gọi l� Phật t�nh. Do nghĩa nầy n�n Phật t�nh l� thường hằng kh�ng biến đổi v� v� minh che đậy l�m cho ch�ng sanh chẳng thấy được. H�ng Thanh Văn Duy�n Gi�c thấy tất cả kh�ng m� chẳng thấy bất kh�ng, nhẫn đến thấy tất cả v� ng� m� chẳng thấy ng�, do đ�y n�n chẳng được đệ nhứt nghĩa kh�ng. V� chẳng đặng đệ nhứt nghĩa� kh�ng n�n chẳng đi được nơi trung đạo. V� kh�ng trung đạo n�n chẳng thấy Phật t�nh.

Nầy Thiện nam tử ! Ph�m c� ba hạng chẳng thấy trung đạo. Một l� định lạc h�nh, hai l� định khổ h�nh, ba l� khổ lạc h�nh.

Định lạc h�nh ch�nh l� Đại Bồ T�t v� thương x�t tất cả ch�ng snh, n�n dầu ở địa ngục A Tỳ nhưng an vui như đệ tam thiền.

Định khổ h�nh l� n�i h�ng ph�m phu.

Khổ lạc h�nh l� n�i Thanh Văn Duy�n Gi�c. Thanh Văn Duy�n Gi�c h�nh nơi khổ lạc� m� tưởng l� trung đạo, do đ�y n�n dầu c� Phật t�nh m� chẳng thấy được.

Như �ng hỏi nghỉa g� gọi l� Phật t�nh ?

Nầy Thiện nam tử ! Phật t�nh ch�nh l� v� thượng Bồ Đề của tất cả chư Phật, l� chủng tử của trung đạo.

Lại nầy Thiện nam tử ! Đạo c� ba : Thượng, trung, hạ.

Đạo bực hạ l� Phạm thi�n v� thường nhận lầm l� thường. Đạo bực thượng l� sanh tử v� thườntg nhận lầm l� thường. Tam Bảo l� thường chấp l� v� thường. Cớ g� gọi l� bực thượng ? V� c� thể đặng v� thượng Bồ Đề.

Đạo bực trung gọi l� đệ nhứt nghĩa kh�ng : V� thường thấy l� v� thường, thường thấy l� thường. Đệ nhứt nghĩa kh�ng chẳng gọi l� hạ, v� tất cả ph�m phu kh�ng thể được, lại chẳng gọi l� bực thượng, v� ch�nh đ�y l� thượng. Đạo của chư Phật Bồ T�t tu h�nh chẳng phải thượng chẳng phải hạ n�n gọi l� trung đạo.

Nầy Thiện nam tử ! Bờ m� sanh tử ph�m c� hai thứ cội gốc : Một l� v� minh, hai l� hữu �i. Chặn giữa hai thứ nầy thời c� quả khổ sanh gi� bịnh chết, đ�y gọi l� trung đạo. Trung đạo như đ�y c� thể ph� sanh tử n�n gọi l� trung. Do nghĩa nầy n�n ph�p trung đạo gọi l� Phật t�nh. V� thế n�n Phật t�nh l� thường lạc ng� tịnh. Bởi ch�ng sanh chẳng thấy được Phật t�nh n�n l� v� thường v� lạc v� ng� v� tịnh. Phật t�nh thiệt chẳng phải l� v� thường v� lạc v� ng� v� tịnh.

V� như người ngh�o trong nh� c� kho ch�u b�u v� người nầy chẳng thấy n�n kh�ng được sung sướng tự tại. C� người tr� d�ng phương tiện chỉ bảo cho được thấy. Nhờ thấy c� ch�u b�u người nầy hết khổ đặng sung sướng tự tại.

Cũng vậy, v� ch�ng sanh chẳng thấy Phật t�nh n�n l� v� thường v� lạc v� ng� v� tịnh. Do thiện tri thức, chư Phật v� Bồ T�t d�ng nhiều phương tiện dạy bảo m� ch�ng sanh thấy Phật t�nh. Do thấy Phật t�nh n�n ch�ng sanh được thường, lạc, ng�, tịnh.

Kiến chấp của ch�ng sanh ph�m c� hai : Thường kiến v� đoạn kiến. Hai thứ kiến chấp nầy chẳng gọi l� trung đạo. Kh�ng thường kh�ng đoạn mới gọi l� trung đạo, kh�ng thường kh�ng đoạn, tức l� tr� qu�n chiếu mười hai nhơn duy�n. Qu�n tr� nầy gọi l� Phật t�nh. H�ng nhị thừa dầu qu�n nhơn duy�n nhưng c�n chẳng được gọi l� Phật t�nh. Phật tan�h dầu l� thường bởi ch�ng sanh bị v� minh che đậy n�n kh�ng thấy được. Lội chưa qua được s�ng mười hai nhơn duy�n, dụ như thỏ v� ngựa kia, v� chẳng thấy Phật t�nh.

Nầy Thiện nam tử ! Tr� huệ qu�n chiếu mười hai nhơn duy�n đ�y ch�nh l� chủng tử của v� thượng Bồ Đề. Do nghĩa nầy n�n mười hai nhơn duy�n gọi l� Phật t�nh.

V� như dưa hấu gọi l� bịnh nhiệt, v� dưa nầy� c� thể l�m nhơn duy�n bịnh nhiệt. Mười hai nhơn duy�n cũng như vậy.

Nầy Thiện nam tử ! Phật t�nh c� nhơn, c� nhơn nhơn, c� quả, c� quả quả.

C� nhơn đ� ch�nh l� mười hai nhơn duy�n. Nhơn nhơn đ� ch�nh l� tr� huệ. C� quả ch�nh l� v� thượng Bồ Đề. Qủa quả đ� ch�nh l� v� thượng Đại Niết B�n.

Nầy Thiện nam tử ! Như v� minh l� nhơn, h�nh l� quả ; h�nh l� nhơn , thức l� qủa. Do nghĩa nầy n�n thể v� minh kia cũng l� nhơn, cũng l� nhơn nhơn. Thức cũng l� quả, cũng l� quả quả. Phật t�nh cũng như vậy.

Nầy Thiện nam tử ! Do nghĩa nầy n�n mười hai nhơn duy�n chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng thường, chẳng đoạn, chẳng một, chẳng hai, chẳng đến, chẳng đi, chẳng chơn, chẳng quả.

L� nhơn m� chẳng phải quả như Phật t�nh.

L� quả m� chẳng phải nhơn như Đại Niết B�n.

L� nhơn cũng l� quả như những ph�p do mười hai nhơn duy�n sanh.

Chẳng phải nhơn chẳng phải quả gọi l� Phật t�nh. V� chẳng phải nhơn quả n�n thường hằng kh�ng biến đổi.

Do nghĩa nầy n�n trong kinh Phật n�i mười hai nhơn duy�n � nghĩ rất s�u kh�ng thể biết, kh�ng thể thấy, chẳng thể nghĩ b�n, l� cảnh giới của chư Phật v� Bồ T�t, chẳng phải h�ng Thanh Văn Duy�n Gi�c đến được.

Do nghĩa g� m� l� rất s�u ? Nghiệp hạnh của ch�ng sanh chẳng thường chẳng đoạn m� c� quả b�o dầu niệm niệm diệt m� kh�ng mất, dầu kh�ng t�c giả m� c� t�c nghiệp, dầu kh�ng thọ giả m� c� quả b�o. Thọ giả, dầu diệt m� quả chẳng hư. Kh�ng c� lự tri nhưng h�a hiệp m� c�. Tất cả ch�ng sanh dầu c�ng đi với mười hai nhơn duy�n m� chẳng thấy chẳng biết. V� chẳng thấy biết n�n kh�ng c� chung thỉ. Bực Thập trụ Bồ T�t chỉ thấy chung m� chẳng thấy thỉ. Chư Phật thấy thỉ thấy chung. Do nghĩa nầy n�n chư Phật thấy Phật t�nh được r� r�ng. Tất cả ch�ng sanh v� chẳng thấy được mười hai nhơn duy�n n�n phải lu�n chuyển.

Như tằm l�m k�n tự sống tự chết. Tất cả ch�ng sanh cũng như vậy, v� chẳng thấy Phật t�nh n�n tự tạo nghiệp m� lưu chuyển sanh tử, dường như đ�nh tr�i cầu.

V� thế n�n trong c�c kinh Phật n�i : Nếu c� người thấy được mười hai nhơn duy�n thời l� thấy ph�p, thấy ph�p đ� ch�nh l� thấy Phật. Phật đ� ch�nh l� Phật t�nh, v� tất cả chư Phật d�ng đ�y l�m t�nh.

Nầy Thiện nam tử ! Tr� qu�n mười hai nhơn duy�n c� bốn hạng : Một l� hạ, hai l� trung, ba l� thượng, bốn l� thượng thượng.

Qu�n tr� bực hạ chẳng thấy Phật t�nh, v� chẳng thấy n�n chứng được đạo Thanh văn. Tr� qu�n bực trung chẳng thấy Phật t�nh, v� chẳng thấy n�n chứng đặng đạo Duy�n Gi�c. Tr� qu�n bực thượng thấy Phật t�nh chẳng r� r�ng, v� thấy chẳng r� r�ng n�n trụ bực thập trụ. Tr� qu�n bực thượng thượng thấy Phật t�nh r� r�ng n�n chứng được v� thượng Bồ Đề. Do nghĩa đ�y n�n mười hai nhơn duy�n gọi l� Phật t�nh. Phật t�nh ch�nh l� đệ nhứt nghĩa kh�ng. Đệ nhứt nghĩa kh�ng gọi l� trung đạo. Trung đạo đ� gọi l� Phật. Phật đ�y l� Niết B�n.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch Phật : � Thế T�n ! Nếu Phật c�ng Phật T�nh kh�ng sai kh�c, thời tất cả ch�ng sanh cần g� tu h�nh ?�

Phật bảo : � Nầy Thiện nam tử ! Lời �ng hỏi kh�ng đ�ng. Phật c�ng Phật t�nh dầu kh�ng sai kh�c nhưng ch�ng sanh đều chưa đầy đủ. V� như c� người �c t�m muốn hại mẹ, hại rồi sanh l�ng ăn năn, ba nghiệp dầu l�nh, nhưng người nầy vẫn gọi l� người địa ngục, v� người nầy quyết định sẽ đọa địa ngục vậy. Hiện tại người nầy dầu kh�ng th�n địa ngục nhưng vẫn gọi l� người địa ngục.

Do đ�y n�n trong c�c kinh Phật n�i nếu thấy c� người tu h�nh hạnh l�nh thời gọi l� thấy người trời. Thấy người tạo �c thời gọi l� thấy địa ngục. V� quyết định sẽ thọ quả b�o.

Nầy Thiện nam tử ! V� tất cả ch�ng sanh quyết định được v� thượng Bồ Đề n�n Phật n�i tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh. Nhưng thật ra tất cả ch�ng sanh chưa c� ba mươi hai tướng tốt, t�m mươi vẻ đẹp. Do nghĩa đ�y n�n nơi kinh nầy Phật n�i kệ
rằng :

Trước c� nay kh�ng
Trước kh�ng nay c�
Ba đời c� ph�p
Nghĩa nầy kh�ng đ�ng.

Nầy Thiện nam tử ! C� ba thứ c� : Một l� vị lai c�, hai l� hiện tại c�, ba l� qu� khứ c�.

Tất cả ch�ng sanh vị lai sẽ c� v� thượng Bồ Đề , đ�y gọi l� Phật t�nh. Tất cả ch�ng sanh hiện tại điều c� phiền n�o, n�n hiện tại kh�ng c� ba mươi hai tướng tốt, t�m mươi vẻ đẹp. Tất cả ch�ng sanh qu� khứ c� dứt phiền n�o n�n hiện tại được thấy Phật t�nh. Do nghĩa nầy Phật thường tuy�n n�i : Tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh, nhẫn đến nhứt xiển đề cũng c� Phật t�nh.

Nhứt xiển đề kh�ng c� ph�p l�nh. Phật t�nh l� ph�p l�nh vị lai họ sẽ c�. Nhứt xiển đề đều c� Phật t�nh, v� họ quyết định sẽ đặng th�nh v� thượng Bồ Đề.

V� như c� người trong nh� c� sữa lạc. C� người hỏi : �ng c� t� kh�ng ? Đ�p rằng t�i c�. Lạc thiệt chẳng phải t�, do phương tiện kh�o, chắc sẽ đặng t�, n�n đ�p rằng c� t�.

Ch�ng sanh cũng như vậy tất cả đều c� t�m. Ph�m người c� t�m sẽ được th�nh v� thượng Bồ Đề. Do nghĩa đ�y n�n Phật thường tuy�n n�i : Tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh.

Nầy Thiện nam tử ! Tất c�nh c� hai thứ : Một l� trang nghi�m tất c�nh, hai l� cứu c�nh tất c�nh. V� một l� thế gian tất c�nh, hai l� xuất thế tất c�nh.

Trang nghi�m tất c�nh l� s�u m�n Ba La Mật. Cứu c�nh tất c�nh l� nhứt thừa của tất cả, ch�ng sanh chứng được. Nhứt thừa đ� gọi l� Phật t�nh. Do nghĩa đ�y n�n Phật n�i tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh, tất cả ch�ng sanh đều c� nhứt thừa, v� v� minh che đậy n�n chẳng thấy được.

Như Ch�u Uất Đơn Việt, Đao Lợi Thi�n, v� quả b�o che ngăn n�n ch�ng sanh ở đ�y chẳng thấy được.

Phật t�nh cũng như vậy, do c�c phiền n�o kiết sử che ngăn n�n ch�ng sanh chẳng thấy được.

Nầy Thiện nam tử ! Phật t�nh ch�nh l� Thủ Lăng Nghi�m Tam Muội t�nh như đề hồ, ch�nh l� mẹ của tất cả chư Phật. Do sức của Thủ Lăng Nghi�m Tam Muội m� chư Phật được thường, lạc, ng�, tịnh. Tất cả ch�ng sanh đều c� Thủ Lăng Nghi�m Tam Muội v� chẳng tu h�nh n�n kh�ng được thấy, v� thế n�n kh�ng thể được th�nh v� thượng Bồ Đề.

Nầy Thiện nam tử ! Thủ Lăng Nghi�m Tam Muội c� năm t�n : Một l� Thủ Lăng Nghi�m Tam Muội, hai l� B�t Nh� Ba La Mật, ba l� Kim Cang Tam Muội, bốn l� Sư Tử Hống Tam Muội, năm l� Phật t�nh. T�y theo năng lực chỗ l�m của Tam muội m� c� t�n kh�c nhau.

Nầy Thiện nam tử ! Như một Tam Muội c� nhiều t�n, như thiền gọi l� tứ thiền, căn gọi l� định căn, lực gọi l� định lực, gi�c gọi l� định gi�c, ch�nh gọi l� ch�nh định, b�t đại nhơn gi�c gọi l� định gi�c, Thủ Lăng Nghi�m Tam Muội cũng như vậy.

Nầy Thiện nam tử ! tất cả ch�ng sanh đầy đủ ba m�n định : Thượng, Trung v� Hạ. Thượng l� n�i Phật t�nh, do đ�y n�n n�i tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh. Trung l� tất cả ch�ng sanh đầy đủ sơ thiền, l�c c� nhơn duy�n thời c� thể tu tập, nếu kh�ng nhơn duy�n thời chẳng thể tu tập. Nhơn duy�n đ�y c� hai thứ : Một l� hỏa tai, hai l� ph� kiết sử c�i dục, do đ�y n�n n�i rằng tất cả ch�ng sanh đều đầy đủ định bực Trung.

Hạ định l� định t�m sở trong mười đại địa, do đ�y n�n n�i tất cả ch�ng sanh đều đầy đủ định bực hạ.

Tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh v� phiền n�o che đậy n�n chẳng được thấy. Thập trụ Bồ T�t dầu thấy nhứt thừa nhưng chẳng biết Như Lai l� ph�p thường trụ, do đ�y n�n n�i rằng Thập trụ Bồ T�t dầu thấy Phật t�nh m� chẳng r� r�ng.

Nầy Thiện nam tử ! Thủ Lăng gọi l� nhứt thiết sự tất c�nh, � Nghi�m� l� ki�n, nhứt thiết sự tất c�nh m� đặng ki�n cố gọi l� Thủ Lăng Nghi�m. Do đ�y n�n n�i rằng Thủ Lăng Nghi�m định gọi l� Phật t�nh.

Nầy Thiện nam tử ! Một l�c nọ ta ở b�n s�ng Ni Li�n Thiền, bảo A Nan rằng : Nay ta muốn tắm rửa, �ng n�n lấy y v� đem th�o đậu. Ta v�o trong nước, tất cả lo�i chim c�ng những lo�i ở tr�n đất, ở dưới nước đều tụ đến xem ng� ta. L�c đ� lại c� năm trăm vị Phạm Ch� đi đến bờ s�ng bảo nhau rằng : Thế n�o m� được th�n Kim Cương ? Nếu giả sử �ng C� Đ�m chẳng n�i đoạn kiến, ta sẽ theo �ng để thỉnh thọ trai ph�p.

Nầy Thiện nam tử ! L�c đ� ta d�ng tha t�m tr� biết t�m niệm của c�c Phạm Ch�, b�n bảo họ rằng tại sao cho rằng ta n�i đoạn kiến ? _ C�c Phạm Ch� đ�p : L�c trước ở trong c�c kinh C� Đ�m n�i tất cả ch�ng sanh đều kh�ng c� ng�, đ� n�i kh�ng ng� sao lại chẳng phải đoạn kiến ? Nếu kh�ng ng� thời ai tr� giới ? Ai ph� giới ?

_ Nầy c�c Phạm Ch� ! Ta n�i tất cả ch�ng sanh đều kh�ng ng�. Ta cũng thường tuy�n n�i tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh. Phật t�nh đ� h� chẳng phải l� ng� ư ? Do nghĩa nầy n�n ta chẳng n�i đoạn kiến. V� tất cả ch�ng sanh chẳng thấy Phật t�nh n�n l� v� thường, v� ng�, v� lạc, v� tịnh, đ�y thời gọi l� n�i đoạn kiến vậy.

L�c đ� c�c Phạm Ch� nghe n�i Phật t�nh ch�nh l� ng�, liền ph�t t�m v� thượng Bồ Đề, đồng thời xuất gia tu đạo Bồ Đề. Tất cả những lo�i chim bay c� lội, th� chạy cũng đều ph�t t�m v� thượng Bồ Đề, đ� ph�t t�m rồi ch�ng n� liền được bỏ th�n chim th�.

Nầy Thiện nam tử ! Phật t�nh đ�y thiệt chẳng phải ng�, v� ch�ng sanh n�n n�i l� ng�. V� c� nhơn duy�n n�n Như Lai n�i v� ng� l� ng�, m� thật l� v� ng�. Dầu n�i như vậy nhưng kh�ng hư vọng.� V� c� nhơn duy�n, Như Lai n�i ng� l� v� ng�, m� thiệt l� c� ng�. V� thế giới ch�ng sanh n�n dầu n�i v� ng� m� kh�ng hư vọng. Phật t�nh v� ng� Như Lai n�i l� ng�, v� Phật t�nh l� thường. Như Lai l� ng� m� n�i l� v� ng�, v� được tự tại.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Nếu tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh như Kim Cang Lực Sĩ, do cớ g� m� tất cả ch�ng sanh chẳng được thấy.

Phật n�i : � Nầy Thiện nam tử ! Như sắc ph�p dầu c� m�u xanh, v�ng, đỏ, trắng, h�nh chất d�i ngắn, m� kẻ m� chẳng thấy. Dầu chẳng thấy nhưng cũng chẳng thể n�i rằng kh�ng c� xanh, v�ng, đỏ, trắng h�nh chất d�i ngắn. V� dầu rằng người m� chẳng thấy, nhưng người mắt s�ng thời được thấy.

Phật t�nh cũng như vậy, tất cả ch�ng sanh dầu chẳng được thấy, nhưng Thập Trụ Bồ T�t thấy được một �t phần, đức Như Lai thời thấy r� ho�n to�n. Thập Trụ Bồ T�t thấy Phật t�nh như đ�m tối thấy h�nh sắc, Đức Như Lai thấy Phật t�nh như giữa ban ng�y thấy h�nh sắc.

Như người mắt l�a thấy h�nh sắc chẳng r� r�ng, lương y điều trị, do c�ng dụng của thuốc n�n được r� r�ng. Thập Trụ Bồ T�t cũng như vậy, dầu thấy Phật t�nh nhưng chẳng được r� r�ng, nhờ năng lực của Thủ Lăng Nghi�m Tam Muội m� được thấy r� r�ng.

Nầy Thiện nam tử ! Nếu c� người thấy tất cả ph�p l� v� thường, v� ng�, v� lạc, v� tịnh, thấy chẳng phải tất cả ph�p cũng l� v� thường, v� lạc, v� ng�, v� tịnh, người như vậy thời chẳng thấy Phật t�nh.

Tr�n đ�y n�i tất cả ph�p đ� l� n�i sanh tử. C�n chẳng phải tất cả ph�p đ� l� n�i Tam Bảo.

H�ng Thanh Văn Duy�n Gi�c thấy tất cả ph�p l� v� thường , v� lạc, v� ng�, v� tịnh ; thấy chẳng phải tất cả ph�p cũng l� v� thường, v� ng�, v� lạc, v� tịnh, v� thế n�n chẳng thấy Phật t�nh.

Thập Trụ Bồ T�t thấy tất cả ph�p l� v� thường, v� lạc, v� ng�, v� tịnh, c�n chẳng phải tất cả ph�p thời phần �t l� thường, lạc, ng�, tịnh do đ�y n�n trong mười phần thấy được một phần.

Chư Phật Thế T�n thấy tất cả ph�p l� v� thường, v� lạc, v� ng�, v� tịnh, thấy chẳng phải tất cả ph�p l� thường, lạc, ng�, tịnh. V� thế n�n Như Lai thấy Phật t�nh xem như tr�i A ma lặc trong b�n tay. Do nghĩa nầy n�n Thủ Lăng Nghi�m định gọi l� tất c�nh.

Nầy Thiện nam tử ! Như đ�m m�ng một dầu chẳng thấy mặt trăng nhưng chẳng được n�i l� kh�ng. Phật t�nh cũng như vậy, tất cả ph�m phu dầu chẳng được thấy, cũng chẳng được n�i rằng kh�ng c� Phật t�nh.

Nầy Thiện nam tử ! Phật t�nh l� mười tr� lực, bốn v� sở �y, đại bi tam niệm. Tất cả ch�ng sanh thời c� ba thứ ấy, v� sau khi ph� trừ phiền n�o thời được thấy. H�ng nhứt xiển đề sau khi ph� trừ nhứt xiển đề thời c� thể được ba thứ ấy. Do nghĩa nầy n�n Phật thường tuy�n n�i tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh.

Nầy Thiện nam tử ! Tất cả ch�ng sanh đều đồng c� mười hai nhơn duy�n, cũng c� nội, cũng c� ngoại.

Những g� l� mười hai ?

Phiền n�o qu� khứ gọi l� �V� minh�, nghiệp qu� khứ gọi l� �h�nh�. Trong đời hiện tại, l�c sơ khởi thọ thai gọi l� �thức�. Năm phần nhập thai chưa đủ bốn căn gọi l� �danh sắc�. Đầy đủ bốn căn gọi l� �lục nhập�. Chưa ph�n biệt khổ vui gọi l� �x�c�. Nhiễm tập một �i gọi l� �thọ�. Quen gần ngũ dục thời gọi l� ��i�. Tham cầu trong v� ngo�i thời gọi l� �thủ�. V� sự trong ngo�i m� khởi nghiệp th�n, khẩu, � đ�y gọi l� �hữu�. Thức đời hiện tại gọi l� vị lai �sanh�. Hiện tại danh sắc, lục, nhập, x�c, thọ thời gọi l� vị lai �l�o, bịnh, tử� vậy. Đ�y gọi l� mười hai nhơn duy�n.

Nầy Thiện nam tử ! Tất cả ch�ng sanh dầu c� mười hai nhơn duy�n như vậy, hoặc c� kẻ chưa đủ như l�c Ca La L� chết thời kh�ng c� mười hai. Từ sanh đến l�o tử thời đủ mười hai.

Ch�ng sanh c�i sắc kh�ng c� ba thứ thọ, ba thứ x�c, ba thứ �i, kh�ng c� gi� bịnh, nhưng cũng được gọi l� đầy đủ mười hai.

Ch�ng sanh c�i v� sắc thời kh�ng c� sắc nhẫn đến kh�ng l�o bịnh, nhưng cũng được gọi l� đủ mười hai, v� quyết định được vậy. V� thế n�n n�i rằng ch�ng sanh đồng đầy đủ c� mười hai nhơn duy�n.

Phật t�nh cũng như vậy, tất cả ch�ng sanh quyết định sẽ đặng th�nh v� thượng Bồ Đề. Do đ�y n�n Phật n�i tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh.

Nầy Thiện nam tử ! N�i Tuyết c� thứ cỏ t�n nhẫn nhục, nếu b� ăn cỏ nầy thời sanh chất đề hồ. Tr�n n�i ấy lại c� thứ cỏ kh�c, nếu b� ăn thứ cỏ ấy thời kh�ng sanh chất đề hồ. Dầu kh�ng sanh chất đề hồ nhưng chẳng thể n�i rằng trong n�i Tuyết kh�ng c� cỏ nhẫn nhục.

Phật t�nh cũng như vậy. N�i Tuyết l� n�i Như Lai, cỏ nhẫn nhục l� n�i Đại Niết B�n, những cỏ kh�c l� n�i mười hai bộ kinh. Ch�ng sanh nếu c� thể được nghe, được học hỏi Đại Niết B�n thời thấy được Phật t�nh. Trong mười hai bộ kinh dầu chẳng nghe c�, nhưng chẳng thể n�i rằng kh�ng c� Phật t�nh.

Nầy Thiện nam tử ! Phật t�nh đ�y cũng l� sắc, cũng l� chẳng phải sắc, chẳng phải sắc chẳng phải l� chẳng phải sắc ; cũng l� tướng cũng l� chẳng phải tướng, chẳng phải tướng chẳng phải l� chẳng phải tướng ; cũng l� một cũng l� chẳng phải một, chẳng phải một chẳng phải l� chẳng phải một ; chẳng phải thường chẳng phải đoạn, chẳng phải chẳng phải thường, chẳng phải chẳng phải đoạn ; cũng l� c� cũng l� kh�ng, chẳng phải c� chẳng phải kh�ng ; cũng l� tận cũng l� chẳng phải tận, chẳng phải tận, chẳng phải l� chẳng phải tận ; cũng l� nhơn cũng l� quả, chẳng phải nhơn chẳng phải quả ; cũng l� nghĩa cũng l� chẳng phải nghĩa, chẳng phải nghĩa chẳng phải l� chẳng phải nghĩa ; cũng l� danh tự cũng l� chẳng phải danh tự, chẳng phải danh tự chẳng phải l� chẳng phải danh tự ; cũng l� khổ cũng l� lạc, chẳng phải khổ chẳng phải lạc ; cũng l� ng� cũng l� chẳng phải ng�, chẳng phải ng� chẳng phải l� chẳng phải ng� ; cũng l� kh�ng cũng l� chẳng phải kh�ng, chẳng phải l� kh�ng chẳng phải l� chẳng phải kh�ng.

Thế n�o l� sắc ? V� l� th�n kim cang. Thế n�o l� phi sắc ? V� mười t�m ph�p bất cộng chẳng phải l� sắc ph�p . Thế n�o l� chẳng phải sắc chẳng phải l� chẳng phải sắc ? V� sắc cũng chẳng phải sắc kh�ng c� tướng quyết định.

Thế n�o l� tướng ? V� l� ba mươi hai tướng. Thế n�o l� chẳng phải tướng ? V� tất cả ch�ng sanh chẳng hiện được tướng tốt. Thế n�o l� chẳng phải tướng chẳng phải l� chẳng phải tướng ? V� tướng c�ng chẳng phải tướng kh�ng quyết địng vậy.

Thế n�o l� một ? V� tất cả ch�ng sanh đều l� nhứt thừa. Thế n�o l� chẳng phải một ? V� n�i ba thừa vậy . Thế n�o l� chẳng phải một chẳng phải l� chẳng phải một ? V� v� số ph�p vậy.

Thế n�o l� chẳng phải thường ? V� từ nơi duy�n m� thấy.

Thế n�o l� chẳng phải đoạn ? V� l�a đoạn kiến vậy.

Thế n�o chẳng phải l� chẳng phải thường, chẳng phải l� chẳng phải đoạn ? V� kh�ng chung kh�ng thỉ vậy.

Thế n�o l� c� ? V� tất cả ch�ng sanh đều c�. Thế n�o l� kh�ng ? V� từ phương tiện kh�o m� đặng thấy vậy. Thế n�o l� chẳng phải c�, chẳng phải kh�ng ? V� hư kh�ng t�nh vậy.

Thế n�o gọi l� tận ? V� đặng Thủ Lăng Nghi�m Tam Muội. Thế n�o l� chẳng phải tận ? V� l� thường vậy. Thế n�o l� chẳng phải tận, chẳng phải l� chẳng phải tận ? V� tất cả tướng tận dứt hết vậy.

Thế n�o l� nhơn ? V� liễu nhơn vậy. Thế n�o l� quả ? V� quả quyết định vậy. Thế n�o l� chẳng phải nhơn chẳng phải quả ? V� l� thường vậy.

Thế n�o l� nghĩa ? V� đều c� thể nhiếp lấy nghĩa kh�ng ngại. Thế n�o l� chẳng phải nghĩa ? V� chẳng thể n�i vậy. Thế n�o l� chẳng phải nghĩa chẳng phải l� chẳng phải nghĩa ? V� rốt r�o kh�ng vậy.

Thế n�o l� danh tự ? V� c� t�n gọi vậy. Thế n�o l� chẳng phải danh tự ? V� c� t�n m� thiệt kh�ng t�n vậy. Thế n�o l� chẳng phải danh tự chẳng phải l� chẳng phải danh tự ? V� dứt tất cả danh tự vậy.

Thế n�o l� cũng khổ cũng lạc ? V� c�c thọ duy�n khởi vậy. Thế n�o l� chẳng phải khổ chẳng phải lạc ? V� dứt tất cả thọ vậy.

Thế n�o l� chẳng phải ng� ? V� chưa đầy đủ được t�m thứ tự tại vậy. Thế n�o l� chẳng phải chẳng phải ng� ? V� l� thường vậy. Thế n�o l� chẳng phải ng� chẳng phải l� chẳng phải ng� ? V� chẳng tạo t�c chẳng l�nh thọ vậy.

Thế n�o l� kh�ng ? V� l� đệ nhứt nghĩa kh�ng. Thế n�o l� chẳng phải kh�ng ? V� l� thường vậy.Thế n�o l� chẳng phải kh�ng chẳng phải l� chẳng phải kh�ng ? V� c� thể l� chủng tử cho ph�p l�nh vậy.

Nầy Thiện nam tử ! Nếu c� người tư duy hiểu r� được kinh Đại Niết B�n những nghĩa như vậy, n�n biết rằng người nầy thấy được Phật t�nh. Phật t�nh đ� chẳng thể nghĩ b�n, l� cảnh giới của chư Phật, chẳng phải Thanh Văn Duy�n Gi�c biết được.

Nầy Thiện nam tử ! Phật t�nh chẳng phải l� ấm, giới, nhập, chẳng phải trước kh�ng nay c�, chẳng phải đ� c� rồi trở lại kh�ng, từ nơi nhơn duy�n l�nh m� ch�ng sanh đặng thấy.

V� như khối sắt đen để v�o lửa đốt thời đỏ, lấy ra nguội thời trở lại đen. Dầu vậy nhưng m�u đen nầy chẳng phải trong chẳng phải ngo�i, do nhơn duy�n m� c�.

Phật t�nh cũng như vậy, lửa phiền n�o tắt dứt thời ch�ng sanh được nghe được thấy.

Nầy Thiện nam tử ! Như hột giống biến diệt thời mầm mộng mọc l�n, nhưng t�nh mầm mộng nầy chẳng phải trong chẳng phải ngo�i. Nhẫn đến b�ng tr�i cũng như vậy, đều theo nơi duy�n m� c�.

Kinh Đại Niết B�n vi diệu nầy th�nh tựu đầy đủ v� lượng c�ng đức. Phật t�nh cũng như vậy đều l� v� lượng v� bi�n c�ng đức kết hợp m� th�nh tựu.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Bồ T�t th�nh tựu đầy đủ bao nhi�u ph�p thời đặng thấy Phật t�nh m� chẳng r� r�ng ? Chư Phật Thế T�n th�nh tựu bao nhi�u ph�p m� được thấy r� r�ng ?

Phật bảo : � Nầy Thiện nam tử ! Bồ T�t th�nh tựu đầy đủ mười ph�p dầu được thấy Phật t�nh m� chẳng r� r�ng : Một l� thiểu dục,� hai l� tri dục, ba l� tịch tịnh, bốn l� tinh tấn, năm l� ch�nh niệm, s�u l� ch�nh định, bảy l� ch�nh huệ, t�m l� giải tho�t, ch�n l� t�n th�n giải tho�t, mười l� d�ng Đại Niết B�n gi�o h�a ch�ng sanh�.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Thiểu dục c�ng tri t�c c� g� sai kh�c ? �

Phật bảo : � Nầy Thiện nam tử ! thiểu dục l� chẳng cầu chẳng lấy. Tri t�c l� l�c đặng �t l�ng kh�ng hối hận. Thiểu dục l� �t c� mong muốn. Tri t�c l� chỉ v� ph�p sự l�ng chẳng sầu n�o.

Nầy Thiện nam tử� ! Dục đ� c� ba : Một l� �c dục, hai l� đại dục, ba l� dục dục.

�c dục l� nếu c� Tỳ Kheo sanh l�ng tham dục muốn l�m thượng thủ của tất cả đại ch�ng, muốn cho tất cả ch�ng tăng thuận theo ph�a sau ta, khiến bốn bộ ch�ng thảy đều c�ng dường cung k�nh t�n th�n t�n trọng ta. Khiến ta v� ch�ng thuyết ph�p trước nhứt, đều muốn cho tất cả tin thọ lời của ta. Cũng khiến Quốc Vương, quan lớn, trưởng gỉa đều cung k�nh ta. Khiến ta được nhiều y phục, đồ uống ăn, đồ nằm, thuốc men, nh� cửa tốt đẹp. Đ�y l� cầu muốn sanh tử n�n gọi l� �c dục.

Đại dục l� thế n�o ? Nếu c� Tỳ Kheo sanh l�ng cầu muốn l�m thế n�o cho bốn bộ ch�ng thảy đều biết ta được bực sơ trụ những đến thập trụ, được v� thượng Bồ Đề, được quả A La H�n nhẫn đến quả Tu Đ� Ho�n, ta được tứ thiền nhẫn đến bốn tr� v� ngại. Đ�y l� v� lợi dưỡng n�n gọi l� đại dục.

Dục dục l�, nếu c� Tỳ Kheo muốn sanh Phạm Thi�n, Ma Thi�n, Tự Tại Thi�n, Chuyển Lu�n Th�nh Vương, hoặc S�t Đế Lợi, Cư Sĩ, B� La M�n, đều được tự tại. V� lợi dưỡng n�n gọi l� dục dục.

Nếu chẳng bị ba thứ �c dục nầy l�m hại thời gọi l� thiểu dục.

Dục đ� gọi l� hai mươi lăm �i, kh�ng c� hai mươi lăm �i như vậy thời gọi l� thiểu dục. Chẳng cần những sự mong muốn vị lai thời gọi l� thiểu dục. Được m� chẳng tham đắm thời gọi l� tri t�c. Chẳng cầu cung k�nh gọi l� thiểu dục, được m� chẳng chứa nh�m gọi l� tri t�c.

Nầy Thiện nam tử ! C� l�c thiểu dục chẳng gọi l� tri t�c, cũng c� tri t�c chẳng gọi l� thiểu dục, cũng c� thiểu dục m� cũng tri t�c, cũng c� chẳng tri t�c chẳng thiểu dục.

Thiểu dục đ� l� n�i bực Tu Đ� Ho�n. Tri t�c đ� l� n�i B�ch Chi Phật. Thiểu dục tri t�c đ� l� n�i A La H�n. Chẳng thiểu dục chẳng tri t�c đ� l� n�i Bồ T�t.

Nầy Thiện nam tử ! Thiểu dục tri t�c lại c� hai thứ : Một l� thiện, hai l� bất thiện. Bất thiện l� n�i ph�m phu. Thiện l� n�i Th�nh nhơn v� Bồ T�t. Tất cả Th�nh nhơn dầu chứng được đạo quả m� chẳng tự xưng n�i v� chẳng tự xưng n�i n�n trong l�ng chẳng n�o hận, đ�y gọi l� tri t�c.

Nầy Thiện nam tử ! Đại Bồ T�t tu tập kinh Đại Niết B�n, v� muốn thấy Phật t�nh n�n tu tập thiểu dục tri t�c.

Thế n�o l� tịch tịnh ? Tịch tịnh c� hai : Một l� t�m tịnh, hai l� th�n tịnh. Th�n tịch tịnh thời trọn chẳng g�y tạo ba điều �c nơi th�n. T�m tịch tịnh cũng chẳng g�y tạo ba điều �c nơi �, đ�y gọi l� th�n t�m tịch tịnh.

Th�n tịch tịnh trọn chẳng gần gũi bốn ch�ng, chẳng dự việc của bốn ch�ng. T�m tịch tịnh l� chẳng quen tập tham dục, s�n khuể, ngu si. Đ�y gọi l� th�n t�m tịch tịnh. Hoặc c� Tỳ Kheo th�n dầu tịch tịnh m� t�m chẳng tịch tịnh. C� Tỳ Kheo th�n chẳng tịch tịnh m� t�m tịch tịnh. C� Tỳ Kheo th�n t�m đều tịch tịnh. Lại c� Tỳ Kheo th�n t�m đều chẳng tịch tịnh.

Người th�n tịch tịnh m� t�m chẳng tịch tịnh, như c� Tỳ Kheo ngồi thiền chỗ vắng vẻ xa l�a bốn ch�ng m� trong l�ng lu�n chứa nh�m tham dục, s�n khuể, ngu si.

Người t�m tịch tịnh m� th�n chẳng tịch tịnh, như c� Tỳ Kheo gần gũi bốn ch�ng c�ng Quốc Vương, đại thần m� trong l�ng dứt tham, s�n, si. Người th�n t�m đều tịch tịnh, ch�nh l� chư Phật v� Bồ T�t.�

Người th�n t�m đều chẳng tịch tịnh ch�nh l� c�c ph�m phu, v� ph�m phu th�n t�m dầu y�n tịnh nhưng kh�ng thể qu�n s�t s�u xa l� v� thường v� lạc v� ngả v� tịnh, do đ�y n�n ph�m phu kh�ng thể tịch tịnh được th�n, khẩu, � ba nghiệp.

Hạng nhứt xiển đề phạm bốn tội nặng, tạo năm tội nghịch cũng chẳng gọi l� th�n t�m tịch tịnh.

Thế n�o l� tinh tấn ? Nếu c� Tỳ Kheo muốn cho th�n, khẩu, � ba nghiệp thanh tịnh n�n xa l�a tất cả hạnh nghiệp bất thiện m� tu tập tất cả nghiệp l�nh, đ�y gọi l� tinh tấn.

Si�ng năng tinh tấn như đ�y thời chuy�n niệm tưởng nơi s�u chỗ, ch�nh l� Phật Ph�p Tăng, giới, th� v� thi�n, đ�y gọi l� ch�nh niệm.

Người c� ch�nh niệm thời được tam muội, đ�y gọi l� ch�nh định.

Người c� ch�nh định, qu�n s�t thấy c�c ph�p dường như hư kh�ng, đ�y gọi l� ch�nh huệ. Người c� ch�nh huệ xa l�a tất cả kiết sử phiền n�o, đ�y gọi l� giải tho�t.

Người được giải tho�t v� ch�ng sanh m� khen ngợi giải tho�t, n�i rằng giải tho�t l� thường hằng chẳng biến đổi đ�y gọi l� t�n th�n giải tho�t. Giải tho�t ch�nh l� v� thượng Đại B�t Niết B�n. Niết B�n ch�nh l� lửa phiền n�o kiết sử đ� tắt mất. Lại Niết B�n gọi l� nh� cửa, v� c� thể ngăn mưa gi� phiền n�o. Lại Niết B�n gọi l� quy y, v� c� thể qua khỏi tất cả những sự bố �y. Lại Niết B�n gọi l� cồn b�i, v� bốn con s�ng lớn hung bạo chẳng thể chảy tr�i. Những g� l� bốn ? Một l� dục bạo, hai l� hữu bạo, ba l� kiến bạo, bốn l� v� minh bạo. Do đ�y n�n Niết B�n gọi l� cồn b�i. Lại Niết B�n gọi l� rốt r�o về, v� c� thể được tất cả sự an lạc rốt r�o.

Nếu c� Đại Bồ T�t� th�nh tựu đầy đủ mười ph�p như vậy, thời dầu được thấy Phật t�nh m� chẳng r� r�ng.

Lại nầy Thiện nam tử ! Người xuất gia c� bốn thứ bịnh n�n chẳng chứng được bốn quả Sa M�n.

Những g� l� bốn bịnh ? Ch�nh l� bốn �c dục : Một l� y phục dục, hai l� thực dục, ba l� ngọa cụ dục, bốn l� hữu dục.

Bịnh xuất gia nầy, c� bốn thứ lương dược trị l�nh được : Phấn tảo y trị được bịnh y dục của Tỳ Kheo ; khất thực trị được bịnh v� thực dục ; thọ hạ trị được bịng ngọa cụ dục ; th�n t�m tịch tịnh ph� được hữu dục của Tỳ Kheo.

Đ�y gọi l� bốn thứ thuốc trị bốn thứ bịnh, gọi đ� l� th�nh hạnh. Th�nh hạnh nầy được gọi thiểu dục tri t�c.

Người tịch tịnh c� bốn điều vui : Một l� xuất gia vui, hai l� tịch tịnh vui, ba l� vĩnh việt vui, bốn l� tất c�nh vui. Được bốn điều vui nầy gọi l� tịch tịnh.

Đủ bốn hạnh tinh tấn n�n gọi l� tinh tấn. Đủ tứ niệm xứ n�n gọi l� ch�nh niệm. Đủ tứ thiền n�n gọi l� ch�nh định. Thấy bốn điều chơn thật của Th�nh n�n gọi l� ch�nh huệ.

Dứt hẳn tất cả phiền n�o kiết sử gọi l� giải tho�t. Quỡ tr�ch lỗi của tất cả phiền n�o gọi l� t�n th�n giải tho�t.

Đại Bồ T�t đầy đủ mười ph�p như vậy, dầu được thấy Phật t�nh m� chẳng r� r�ng.

Nầy Thiện nam tử ! Đại Bồ T�t nghe kinh nầy rồi gần gũi tu tập, xa l�a tất cả việc thế gian, đ�y gọi l� thiểu dục. Đ� xuất gia rồi chẳng sanh l�ng hối hận, đ�y gọi l� tri t�c. Đ� tri t�c rồi gần ở nơi chỗ vắng vẽ rảnh rang xa l�a chỗ ồn �o thời gọi l� tịch tịnh.

Người chẳng tri t�c chẳng th�ch chỗ vắng vẻ rảnh rang. Luận về người tri t�c thời thường th�ch ở chỗ vắng vẻ. Ở chỗ vắng vẽ rồi thường suy nghĩ rằng : Tất cả thế gian đều gọi t�i đặng đạo quả Sa M�n, nhưng thiệt ra t�i chưa đặng, nay t�i sao lại phỉnh gạt mọi người, nghĩ như vậy rồi si�ng năng tu tập đạo quả Sa M�n, đ�y gọi l� tinh tấn.

Gần gũi tu tập Đại Niết B�n, đ�y gọi l� ch�nh niệm. T�y thuận thi�n hạnh gọi l� ch�nh định. An trụ trong định nầy c� ch�nh kiến ch�nh tri, đ�y gọi l� ch�nh huệ. Người ch�nh tri kiến c� thể xa l�a được kiết sử phiền n�o, đ�y gọi l� giải tho�t.

Thập trụ Bồ T�t v� ch�ng sanh m� khen ngợi Niết B�n, đ�y gọi l� t�n th�n giải tho�t.

Đại Bồ T�t đầy đủ mười ph�p như vậy, dầu được thấy Phật t�nh m� chẳng r� r�ng.

Lại nầy Thiện nam tử ! Luận về người thiểu dục như c� Tỳ Kheo ở chỗ vắng vẽ ngồi ngay thẳng chẳng nằm, hoặc ở dưới cội c�y, hoặc ở trong g� m�, hoặc ở chỗ trống, t�y chỗ c� cỏ m� ngồi tr�n đ�, khất thực m� ăn đặng g� cũng l� đủ cả. Hoặc một lần ngồi ăn, chẳng qu� một lần ăn, chỉ chứa ba y, y phấn tảo, y bố, đ�y gọi l� thiểu dục. Đ� thật h�nh việc nầy trong l�ng chẳng ăn năn, đ�y gọi l� tri t�c. Tu kh�ng tam muội, đ�y gọi l� tịch tịnh. Đặng bốn quả Sa M�n rồi đối với v� thượng Bồ Đề t�m chẳng th�i dứt, đ�y gọi l� tinht ấn. Chuy�n t�m tư duy t�nh Như Lai l� thường kh�ng c� biến đổi đ�y gọi l� ch�nh niệm. Tu b�t giải tho�t đ�y gọi l� ch�nh định. Đặng tứ v� ngại đ�y gọi l� ch�nh huệ. Xa l�a bảy thứ lậu, đ�y gọi l� giải tho�t. Khen ngợi Niết B�n kh�ng c� mười tướng, gọi l� t�n th�n giải tho�t. Mười tướng l� : Sanh, g�a, bịnh, chết�
sắc ,thinh, hương, vị, x�c v� v� thường. Xa l�a mười tướng nầy thời gọi l� Đại Niết B�n. Đ�y gọi l� Đại Bồ T�t đầy đủ mười ph�p như vậy dầu được thấy Phật t�nh m� chẳng r� r�ng.

Nầy Thiện nam tử ! V� đa dục n�n gần gũi Quốc Vương, Quan lớn, Trưởng giả, S�t Đế Lợi, B� La M�n, Tỳ X� , Thủ Đ�, tự xưng l� t�i đặng quả Tu Đ� Ho�n nhẫn đến quả A La H�n.��

V� lợi dưỡng n�n đi đứng ngồi nằm nhẫn đến đại tiện tiểu tiện, nếu thấy đ�n việt vẫn ch�o hỏi tiếp đ�i chuyện v�n.

Người ph� �c dục gọi l� thiểu dục, dầu người nầy chưa c� thể ph� hoại phiền n�o kiết sử, nhưng c� thể đồng h�nh vi với Như Lai, đ�y gọi l� tri t�c.

Nầy Thiện nam tử ! Hai ph�p như vậy b�n l� nhơn duy�n gần của ch�nh niệm, ch�nh định, thường được sư trưởng bạn học khen ngợi. Trong c�c kinh Phật cũng thường ngợi khen t�n th�n t�n trọng ph�p như vậy. Nếu c� thể đầy đủ hai ph�p nầy thời được gần m�n Đại Niết B�n v� năm điều vui, đ�y gọi l� tịch tịnh. Người giữ giới bền chắc gọi l� tinh tấn. Người c� t�m qu� gọi l� ch�nh niệm, chẳng thấy t�m tướng gọi l� ch�nh định, chẳng cầu t�nh tướng nhơn duy�n của c�c ph�p thời gọi l� ch�nh huệ. V� kh�ng c� tướng n�n phiền n�o dứt, đ�y gọi l� giải tho�t. Khen ngợi kinh Đại Niết B�n nầy thời gọi l� t�n th�n giải tho�t.

Đ�y gọi l� Đại Bồ T�t an trụ mười ph�p dầu được thấy Phật t�nh m� chẳng r� r�ng.

Nầy Thiện nam tử ! Như �ng hỏi Thập trụ Bồ T�t d�ng con mắt g� m� thấy được Phật t�nh m� chẳng r� r�ng, chư Phật d�ng con mắt g� m� thấy đuợc Phật t�nh r� r�ng ?

Nầy Thiện nam tử ! Do huệ nh�n m� thấy Phật t�nh thời chẳng được r� r�ng, d�ng Phật nh�n m� thấy thời được r� r�ng. V� hạnh Bồ Đề thời chẳng r� r�ng, nếu v� h�nh v� t�c thời được r� r�ng. Trụ nơi thập trụ thời dầu thấy m� chẳng r� r�ng, nếu chẳng trụ chẳng đi thời thấy được r� r�ng. Đại Bồ T�t v� nhơn tr� huệ n�n thấy chẳng r� r�ng, chư Phật v� dứt nhơn quả n�n thấy r� r�ng. Bực nhứt thiết gi�c gọi l� Phật t�nh. Thập trụ Bồ T�t chẳng được gọi l� nhứt thiết gi�c, n�n dầu thấy m� chẳng r� r�ng.

Nầy Thiện nam tử ! Thấy c� hai thứ : Một l� con mắt thấy, hai l� nghe thấy.

Chư Phật con mắt thấy Phật t�nh như xem tr�i c�y trong b�n tay. Thập trụ Bồ T�t nghe thấy Phật t�nh n�n chẳng r� r�ng . Thập trụ Bồ T�t dầu c� thể tự biết quyết định đặng v� thượng Bồ Đề, m� chẳng biết được� tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh.

Nầy Thiện nam tử ! Lại c� con mắt ng� thấy : Như Chư Phật c�ng� Thập trụ Bồ T�t, con mắt thấy Phật t�nh. Lại c� nghe thấy : Như tất cả ch�ng sanh nhẫn đến Cửu trụ Bồ T�t nghe thấy Phật t�nh.

Bồ T�t nếu nghe tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh, chẳng sanh l�ng tin thời chẳng gọi l� nghe thấy.

Nếu c� Thiện nam tử , Thiện nữ nhơn muốn thấy Như Lai, n�n phải tu tập mười hai bộ kinh thọ tr� đọc tụng bi�n ch�p giải thuyết.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Tất cả ch�ng sanh chẳng biết được t�m tướng của Như Lai, phải qu�n tưởng thế n�o để đuợc biết ?�

Phật bảo : � Nầy Thiện nam tử ! Tất cả ch�ng sanh thật ra chẳng biết được t�m tướng của Như Lai. Nếu muốn quan s�t để được biết thời c� hai nhơn duy�n : Một l� con mắt thấy, hai l� nghe thấy.� Nếu thấy th�n nghiệp của Như Lai, n�n biết rằng đ�y l� Như Lai, đ�y gọi l� con mắt thấy. Nếu xem thấy khẩu nghiệp của Như Lai, n�n biết rằng đ�y l� Như Lai, đ�y gọi l� nghe thấy. Nếu thấy sắc mạo m� tất cả ch�ng sanh kh�ng s�nh bằng được, n�n biết rằng đ�y l� Như Lai, đ�y l� con mắt thấy. Nếu nghe tiếng t�m vi diệu tối thắng chẳng đồng với tiếng t�m của ch�ng sanh, n�n biết rằng đ�y l� Như Lai, đ�y gọi l� nghe thấy. Nếu thấy thần th�ng của Như Lai hiện, thần th�ng nầy l� v� ch�ng sanh hay l� v� lợi dưỡng ? Nếu l� v� ch�ng sanh m� chẳng v� lợi dưỡng, n�n biết rằng đ�y l� Như Lai, đ�y l� con mắt ng� thấy. Nếu xem thấy Như Lai l�c d�ng tha t�m tr� qu�n s�t ch�ng sanh, v� lợi dưỡng thuyết ph�p hay v� ch�ng sanh thuyết ph�p ?

Nếu v� ch�ng sanh m� chẳng v� lợi dưỡng, n�n biết rằng đ�y l� Như Lai, đ�y gọi l� nghe thấy.

Tại sao Như Lai thọ th�n nầy ? Cớ g� thọ th�n ? V� ai m� thọ th�n ? Đ�y gọi l� con mắt ng� thấy.

Nếu quan s�t Như Lai thuyết ph�p thế n�o ? Cớ g� thuyết ph�p ? V� ai m� thuyết
ph�p ? Đ�y gọi l� nghe thấy. D�ng nghiệp �c nơi th�n gia hại đ� m� chẳng s�n hận, n�n biết rằng đ�y l� Như Lai vậy, đ�y gọi l� con mắt thấy. D�ng nghiệp �c nơi miệng gia hại đ� m� chẳng giận, n�n biết rằng đ�y l� Như Lai, đ�y gọi l� nghe thấy.

Nếu thấy Bồ T�t l�c mới sanh, ở bốn phương đều đi bảy bước, c�c thi�n thần cầm phan lọng, chấn động v� lượng v� bi�n thế giới, �nh s�ng v�ng ch�i rực khắp hư kh�ng, Long Vương d�ng thần lực phun nước tắm rửa cho Bồ T�t, Chư Thi�n hiện h�nh tiếp đỡ đảnh lễ, ti�n A Tư Đ� chắp tay cung k�nh, lớn kh�n vất bỏ ngũ dục như bỏ nước miếng nước mũi, chẳng bị sự vui trong đời c�m dỗ, xuất gia tu h�nh, th�ch ở chỗ vắng lặng, v� ph� t� kiến n�n khổ hạnh s�u năm, đối với ch�ng sanh b�nh đẳng kh�ng sai kh�c, t�m thường ở trong ch�nh định kh�ng bao giờ t�n loạn, tướng hảo trang nghi�m nơi th�n, đi đến chỗ n�o những g� nỗng đều bằng, y phục c�ch rời nơi th�n bốn tấc chẳng sa xuống, l�c đi nh�n thẳng chẳng ng� hai b�n, vật thực của Phật ăn kh�ng c� lỗi chẳng ho�n to�n, chỗ Phật ngồi đứng cỏ chẳng động loạn, v� điều phục ch�ng sanh n�n qua thuyết ph�p m� t�m kh�ng ki�u mạn, đ�y gọi l� con mắt thấy.

Nếu nghe Bồ T�t đi bảy bước rồi xướng rằng : Nay th�n nầy của ta l� th�n rốt sau cả. A Tư Đ� Ti�n chắp tay n�i rằng :

_ T�u Đại Vương ! Th�i Tử Tất Đạt Đa quyết định sẽ th�nh V� thượng Bồ Đề, trọn chẳng ở nh� l�m Chuyển Lu�n Vương, v� Chuyển Lu�n Vương th�n tướng chẳng r� r�ng, c�n Th�i Tử Tất Đại Đa tất cả tướng tốt nơi th�n đều s�ng rở, do đ�y quyết chắc sẽ được v� thượng Bồ Đề. L�c thấy người gi� bịnh chết, Bồ T�t n�i rằng : Tất cả ch�ng sanh thật đ�ng x�t thương, thường ở trong sanh, gi�, bịnh, chết m� chẳng biết quan s�t, ta sẽ dứt trừ sự khổ ấy. Theo học định v� tưởntg với Ngũ Th�ng Ti�n Nhơn l� �ng A La L�, đ� th�nh tựu rồi Bồ T�t b�n n�i lỗi của m�n định ấy. Lại theo học định phi phi tưởng với Ti�n Nhơn Uất Đ� D�, đ� th�nh tựu rồi b�n n�i định nầy chẳng phải Niết B�n, ch�nh l� ph�p sanh tử. S�u năm khổ hạnh kh�ng c� kết quả : Tu khổ hạnh luống v� �ch, nếu l� hay thời ta đ� được kết quả tốt, v� l� hư vọng n�n ta kh�ng được g�, đ�y gọi l� t� thuật, chẳng phải l� đạo chơn ch�nh.

L�c đ� th�nh đạo, Phạm Thi�n thỉnh : � Ngửa mong đức Như Lai v� ch�ng sanh m� thuyết ph�p cam lộ v� thượng�.

Phật bảo : � Nầy Phạm Vương ! Tất cả ch�ng sanh thường bị phiền n�o che đậy chẳng thể l�nh thọ lời dạy về ph�p chơn ch�nh của Phật.�

Phạm Vương lại bạch : � Thế T�n ! Tất cả ch�ng sanh ph�m c� ba hạng : Lợi căn, trung căn v� hạ căn. Hạng lợi căn c� thể l�nh thọ ch�nh ph�p. Xin đức Thế T�n v� họ m� thuyết ph�p� .

Phật n�i : � Nầy Phạm Vương ! L�ng nghe !L�ng nghe ! Nay Phật sẽ v� tất cả ch�ng sanh mở cửa cam lộ�.

Ở th�nh Ba La Nại, chuyển ch�nh ph�p lu�n, tuy�n n�i trung đạo, v� tất cả ch�ng sanh chẳng ph� trừ c�c kiết sử, chẳng phải l� kh�ng thể trừ, chẳng phải ph� chẳng phải l� chẳng ph�, n�n gọi l� trung đạo.

Chẳng độ ch�ng sanh, chẳng phải l� kh�ng độ được n�n gọi l� trung đạo.

Chẳng phải tất cả th�nh tựu, chẳng phải l� chẳng th�nh tựu n�n gọi l� trung đạo.

Ph�m c� lời n�i dạy ra, chẳng tự n�i l� thấy, chẳng n�i l� đệ tử, n�n gọi l� trung đạo.

Thuyết ph�p chẳng v� lợi, chẳng phải l� kh�ng được quả l�nh n�n gọi l� trung đạo.

Lời Phật l� ch�nh ngữ, thiệt ngữ, thời ngữ, chơn ngữ, chẳng hư vọng, l� vi diệu đệ nhứt.

Đ�y gọi l� nghe thấy.

Nầy Thiện nam tử ! T�m tướng của Như Lai thiệt ra kh�ng thể thấy. Nếu Thiện nam tử , Thiện nữ nhơn n�o muốn được thấy Như Lai, phải n�n y theo hai nhơn duy�n như vậy.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Như trước kia n�i điều dụ tr�i am ma la bốn hạng người v.v� C� hạng người việc l�m kỹ m� t�m chẳng ch�nh thiệt. C� hạng người t�m kỹ m� việc l�m chẳng ch�nh thiệt. C� hạng người t�m kỹ m� việc l�m cũng ch�nh thiệt. C� hạng người t�m chẳng kỹ việc l�m cũng chẳng ch�nh thiệt.

Thế T�n ! Hai hạng đầu, l�m thế n�o biết được ? Như lời Phật n�i, dầu y theo hai nhơn duy�n ấy, cũng chẳng thể biết được.��

Phật n�i : � L�nh thay ! L�nh thay ! Nầy Thiện nam tử ! Điều dụ tr�i am ma la, hai hạng người nầy thiệt kh� biết được. V� kh� biết, n�n trong kinh Phật n�i phải c�ng họ ở chung. Ở chung nếu chẳng biết được thời phải ở l�u. Ở l�u nếu chẳng biết được thời n�n d�ng tr� huệ. D�ng tr� m� chẳng biết thời n�n qu�n s�t suy gẫm kỹ. Do qu�n s�t suy gẫm thời biết l� tr� giới c�ng ph� giới.

Nầy Thiện nam tử ! Đầy đủ bốn điều : Ở chung, ở l�u, tr� huệ, qu�n s�t rồi sau mới biết l� tr� giới c�ng ph� giới.

Nầy Thiện nam tử� ! Giới c� hai thứ, tr� giới cũng hai : Một l� giới cứu c�nh, hai l� giới chẳng cứu c�nh.

C� người do nhơn duy�n n�n thọ tr� cấm giới, người tr� phải qu�n s�t người nầy tr� giới l� v� lợi dưỡng hay l� v� cứu c�nh.

Giới của đức Như Lai kh�ng c� nhơn duy�n, v� thế n�n được gọi l� giới cứu c�nh.

Do nghĩa nầy n�n Bồ T�t dầu bị ch�ng sanh �c l�m tổn hại m� chẳng c� l�ng giận hờn. Do đ�y n�n Như Lai đặng gọi l� th�nh tựu tr� giới cứu c�nh.

Nầy Thiện nam tử ! Xưa kia c� một l�c ta c�ng X� Lợi Phất v� năm trăm đệ tử đồng ở nơi nước Ma D� Đ� trong th�nh Chi�m B�. C� thợ săn đuổi theo một con bồ c�u. Bồ c�u nầy sợ hải đến nơi b�ng của X� Lợi Phất vẫn c�n run sợ, n� chạy đến trong b�ng của ta thời th�n t�m an ổn hết kinh sợ. Do� đ�y n�n biết đức Như Lai tr� giới rốt r�o nhẫn đến b�ng của th�n c�n c� năng lực như vậy.

Nầy Thiện nam tử ! Giới chẳng cứu c�nh c�n chẳng được quả Thanh Văn, Duy�n Gi�c, huống l� c� thể được quả v� thượng Bồ Đề.

Lại c� hai thứ : Một l� v� lợi dưỡng, hai l� v� ch�nh ph�p. V� lợi dưỡng m� thọ tr� cấm giới, n�n biết giới nầy chẳng thấy được Phật t�nh c�ng Như� Lai. Dầu nghe Phật t�nh v� danh tự Như Lai nhưng vẫn chẳng được gọi l� nghe thấy.

Nếu v� ch�nh ph�p m� thọ tr� cấm giới, n�n biết giới nầy c� thể thấy được Phật t�nh c�ng Như Lai, đ�y gọi l� con mắt thấy cũng gọi l� nghe thấy.

Lại c� hai thứ : Một l� căn s�u kh� lay kh� nhổ, hai l� căn cạn dễ động. Nếu c� thể tu tập kh�ng, v� tướng, v� nguyện, đ�y gọi l� căn s�u. Nếu chẳng tu tập ba m�n tam muội nầy, hoặc dầu tu tập m� v� hai mươi lăm c�i, đ�y gọi l� căn cạn.

Lại c� hai thứ : Một l� v� th�n m�nh, hai l� v� ch�ng sanh. Người v� ch�ng sanh thời c� thể thấy Phật t�nh v� Như Lai.

Người tr� giới lại c� hai hạng, một l� t�nh tự hay l� tr� giới, hai l� cần phải người kh�c dạy bảo nếu đ� thọ giới trải qua v� lượng đời kh�ng sai phạm hoặc ở nhằm nước �c, gặp bạn �c, thời kỳ �c, đời �c, gặp ph�p �c gian t�, ở chung với kẻ t� kiến, dầu như vậy, nhưng người nầy vẫn giữ g�n giới ph�p như cũ kh�ng c� hủy phạm, đ�y gọi l� t�nh tự hay tr� giới. Nếu l� người gặp Sư Tăng Bạch Tứ Yết Ma m� đắc giới, thời cần phải nương nhờ H�a Thượng, c�c Sư Tăng, bạn l�nh dạy bảo, mới biết oai nghi cử chỉ đ�ng ph�p, đ�y gọi l� hạng người cần nhờ sự dạy bảo.

Người t�nh tự hay tr� giới thời con mắt thấy Phật t�nh v� thấy Như Lai, c�ng gọi l� nghe thấy.

Giới lại c� hai : Một l� giới Thanh Văn, hai l� giới Bồ T�t từ sơ ph�t t�m nhẫn đến đặng v� thượng Bồ Đề, đ�y gọi l� giới Bồ T�t. Nếu qu�n bạch cốt nhẫn đến chứng quả A La H�n đ�y gọi l� giới Thanh Văn.

Nếu c� người tr� giới Thanh Văn, n�n biết rằng người nầy chẳng thấy Phật t�nh v� Như Lai. Nếu c� người tr� giới Bồ T�t, n�n biết rằng người nầy được v� thượng Bồ Đề, thấy được Phật t�nh v� Như Lai Niết B�n.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : �Thế T�n ! Do nhơn duy�n g� m� thọ tr� cấm giới ?�

Phật n�i : � Nầy Thiện nam tử ! V� t�m chẳng hối hận. Cớ g� chẳng hối hận ? V� hưởng thọ an lạc. Cớ g� hưởng thọ an lạc ? V� xa l�a. Cớ g� xa l�a ? V� an ổn. Cớ g� an ổn ? V� thiền định. Cớ g� thiền định ? V� tri kiến chơn thật. Cớ g� tri kiến chơn thật ? V� thấy những lỗi họa của sanh tử. Cớ g� thấy lỗi sanh tử ? V� t�m chẳng tham đắm. Cớ g� t�m chẳng tham đắm ? V� được giải tho�t. Cớ g� được giải tho�t ? V� được v� thượng Đại Niết B�n. Cớ g� được Đại Niết B�n ? V� được thường, lạc, ng�, tịnh. Cớ g� được thường, lạc, ng�, tịnh ? V� được bất sanh bất diệt . Cớ g� được bất sanh bất diệt ? V� thấy Phật t�nh. Do đ�y n�n Bồ T�t t�nh tự hay tr� giới cứu c�nh.

Nầy Thiện nam tử ! Tỳ Kheo tr� giới dầu chẳng ph�t nguyện cầu t�m chẳng hối hận, m� tự nhi�n được, v� ph�p t�nh như vậy. Dầu chẳng cầu vui, xa l�a , an ổn, tri kiến chơn thật, thấy lỗi sanh tử, t�m chẳng tham đắm, giải tho�t, Niết B�n, thường, lạc, ng�,tịnh, bất sanh, bất diệt, c�ng thấy Phật t�nh, nhưng tự nhi�n được tất cả, v� ph�p t�nh như vậy.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế` T�n ! Nếu do tr� giới m� đặng quả chẳng ăn năn, nhơn nơi giải tho�t m� đặng quả Niết B�n, thời giới l� kh�ng nhơn, Niết B�n l� kh�ng quả. Giới nếu kh�ng nhơn thời gọi l� thường, Niết B�n c� nhơn thời l� v� thườntg. Nếu như vậy, thời Niết B�n l� trước kh�ng m� nay c�. Nếu trước kh�ng m� nay c� thời l� v� thường, như thắp ngọn đ�n. Niết B�n nếu như vậy thời thế n�o được gọi l� ng�, lạc, tịnh ư ?

Phật n�i : � Nầy Thiện nam tử ! L�nh thay ! L�nh thay ! �ng đ� từng ở nơi v� lượng chư Phật trồng những thiện căn, mới c� thể hỏi Như Lai th�m nghĩa như vậy ?

Nầy Thiện nam tử ! �ng chẳng mất bổn niệm mới hỏi như vậy ư ?

Ta nhớ thuở xưa, c�ch đ�y v� lượng kiếp, nơi th�nh Ba La Nại c� đức Phật ra đời hiệu l� Thiện Đức. Đức Phật đ� diễn n�i kinh Đại Niết B�n nầy, trong ba ức năm. L�c đ� ta c�ng �ng đều ở trong ph�p hội đ�. Ta đem việc nầy để hỏi đức Phật Thiện Đức. L�c ấy đức Phật Thiện Đức v� ch�ng sanh m� nhập ch�nh định n�n chưa đ�p nghĩa nầy.

L�nh thay ! �ng b�n c� thể nhớ được việc cũ. L�ng nghe ! L�ng nghe ! Ta sẽ v� �ng giải n�i.

Nầy Thiện nam tử ! Giới cũng c� nhơn, ch�nh l� nghe ch�nh ph�p. Nghe ch�nh ph�p cũng c� nhơn, ch�nh l� gần bạn l�nh. Gần bạn l�nh cũng c� nhơn, ch�nh l� t�n t�m. Người c� t�n t�m cũng c� nhơn, ch�nh l� nghe ph�p v� tư duy � nghĩa, T�n t�m nhơn nơi nghe ph�p, nghe ph�p nhơn nơi t�n t�m, hai ph�p nầy cũng l� nhơn m� cũng l� nhơn nhơn, cũng l� quả, m� cũng l� quả quả.Như Ni Kiền Tử dựng ba c�y tr�o để b�nh tr�n, l�m nhơn quả cho nhau chẳng rời được.

Nầy Thiện nam tử ! Như v� minh, duy�n h�nh, h�nh duy�n v� minh, v� minh v� h�nh nầy cũng l� nhơn m� cũng l� nhơn nhơn, cũng l� quả m� cũng l� quả quả. Sanh duy�n l�o tử, l�o tử duy�n sanh, sanh c�ng l�o tử nầy cũng l� nhơn m� cũng l� nhơn nhơn, cũng l� quả m� cũng l� quả quả.

Nầy Thiện nam tử ! Ph�p sanh c� thể sanh ra ph�p m� chẳng thể tự sanh, v� chẳng tự sanh n�n do sanh m� sanh sanh. Sanh sanh chẳng tự sanh lại nhờ sanh m� sanh, v� thế n�n hai thứ sanh nầy cũng l� nhơn m� cũng l� nhơn nhơn, cũng l� quả m� cũng l� quả quả.

Nầy Thiện nam tử ! T�n t�m v� nghe ph�p cũng như vậy.

L� quả m� chẳng phải nhơn ch�nh l� Đại Niết B�n.

Cớ g� gọi l� quả ? V� l� quả v� thượng, l� quả Sa M�n, l� quả B� La M�n, v� dứt sanh tử, v� ph� phiền n�o, do đ�y n�n gọi l� quả. V� bị c�c phiền n�o quở tr�ch n�n Niết B�n gọi l� quả. Phiền n�o gọi l� lỗi lầm tr�n lỗi lầm.

Nầy Thiện nam tử ! Niết B�n kh�ng c� nhơn m� thể của n� l� quả. V� n� kh�ng sanh diệt, v� kh�ng chỗ tạo t�c, v� chẳng phải hữu vi, v� l� v� vi, v� thường chẳng biến đổi, v� kh�ng chỗ n�i, v� kh�ng thỉ chung.

Nầy Thiện nam tử ! Nếu Niết B�n c� nhơn thời chẳng đặng gọi l� Niết B�n. B�n l� n�i nhơn, Niết l� n�i kh�ng, kh�ng c� nhơn n�n gọi l� Niết B�n.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Như lời Phật n�i Niết B�n l� kh�ng nhơn. Lời nầy kh�ng đ�ng. Nếu n�i l� kh�ng thời hiệp s�u nghĩa : Một l� tất c�nh kh�ng n�n gọi l� kh�ng, như tất cả ph�p kh�ng c� ng� kh�ng c� ng� sở. Hai l� c� l�c kh�ng n�n gọi l� kh�ng, như người đời n�i s�ng ao kh�ng c� nước, kh�ng c� mặt trời mặt trăng. Ba l� v� �t n�n n�i l� kh�ng, như người đời n�i trong đồ ăn �t mặn thời gọi l� kh�ng mặn, nước ngọt �t ngọt thời gọi l� kh�ng ngọt. Bốn l� kh�ng l�nh thọ n�n gọi rằng kh�ng, như Chi�n Đ� La kh�ng thể thọ tr� ph�p B� La M�n, n�n gọi l� kh�ng B� La M�n. Năm l� v� thọ ph�p �c n�n gọi l� kh�ng, như người đời n�i người thọ ph�p �c chẳng gọi l� Sa M�n, chẳng gọi l� B� La M�n, n�n n�i kh�ng c� Sa M�n v� B� La M�n. S�u l� v� đối đ�i m� gọi l� kh�ng, như kh�ng trắng gọi đ� l� đen, kh�ng s�ng gọi đ� l� v� minh.

Thế T�n ! Niết B�n cũng như vậy, c� l�c kh�ng nhơn n�n gọi l� Niết B�n.

Phật n�i : � Nầy Thiện nam tử� Nay �ng n�i s�u nghĩa như vậy, cớ sao �ng kh�ng dẫn rốt r�o kh�ng để dụ cho Niết B�n, m� �ng lại lấy c� l�c kh�ng, để lệ cho Niết B�n như vậy.

Nầy Thiện nam tử ! Thể của Niết B�n rốt r�o kh�ng nhơn, cũng như kh�ng ng� v� kh�ng ng� sở.

Nầy Thiện nam tử ! Ph�p thế gian c�ng Niết B�n trọn chẳng tương đối nhau, v� thế n�n s�u việc của �ng dẫn ra chẳng l�m v� dụ được.

Nầy Thiện nam tử ! Tất cả ph�p đều kh�ng c� ng�, m� Niết B�n nầy thiệt kh�ng c� ng�, do nghĩa nầy n�n Niết B�n kh�ng nhơn m� thể của n� l� quả. L� nhơn m� chẳng phải qủa gọi l� Phật t�nh, v� chẳng phải do nhơn sanh, v� chẳng phải quả của Sa M�n n�n gọi l� chẳng phải quả. Cớ g� gọi l� nhơn, v� l� liễu nhơn vậy.

Nầy Thiện nam tử ! Nhơn c� hai thứ :� Một l� sanh nhơn, hai l� liễu nhơn. Hay sanh ra ph�p thời gọi l� sanh nhơn. Đ�n hay chiếu r� đồ vật, n�n gọi l� liễu nhơn. Phiền n�o kiết sử thời gọi l� sanh nhơn. Cha mẹ của ch�ng sanh thời gọi l� liễu nhơn. Như hột l�a v.v� thời gọi l� sanh nhơn. Đất nước ph�n tro v.v� thời gọi l� liễu nhơn. Lại c� sanh nhơn, ch�nh l� s�u m�n Ba La Mật, v� thượng Bồ Đề. Lại c� liễu nhơn, ch�nh l� Phật t�nh v� thượng Bồ Đề. Lại c� liễu nhơn, ch�nh l� s�u m�n Ba La Mật, Phật t�nh. Lại c� sanh nhơn, ch�nh l� Thủ Lăng Nghi�m Tam Muội V� Thượng Bồ Đề. Lại c� liễu nhơn, ch�nh l� B�t Ch�nh Đạo V� Thượng Bồ Đề. Lại c� sanh nhơn, ch�nh l� t�n t�m s�u m�n Ba La Mật.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Như Phật n�i : Thấy Như Lai v� Phật t�nh, � nghĩa đ� như thế n�o ?

Bạch Thế T�n ! Th�n Như Lai kh�ng c� tướng mạo, chẳng phải d�i ngắn trắng đen, kh�ng c� phương sở, chẳng ở trong tam giới, chẳng phải tướng hữu vi, chẳng phải nh�n thức thấy được, như thế thời l�m sao c� thể thấy được, Phật t�nh cũng vậy.�

Phật n�i : � Nầy Thiện nam tử ! Th�n của Phật c� hai thứ : Một l� thường, hai l� v� thường. Th�n v� thường ch�nh l� v� muốn độ tho�t tất cả ch�ng sanh n�n phương tiện thị hiện, th�n nầy con mắt thấy được. Th�n thường trụ ch�nh l� th�n giải tho�t của Như Lai, th�n nầy cũng gọi l� con mắt thấy, cũng gọi l� nghe thấy.

Phật t�nh cũng c� hai thứ : Một l� c� thể thấy, hai l� chẳng thể thấy. C� thể thấy l� n�i bực Thập trụ Bồ T�t v� chư Phật. Chẳng thể thấy l� n�i tất cả ch�ng sanh. Con mắt c� thấy, ch�nh l� Thập trụ Bồ T�t v� chư Phật con mắt ng� thấy Phật t�nh của ch�ng sanh. C� nghe thấy, l� tất cả ch�ng sanh v� Cửu Trụ Bồ T�t nghe c� Phật t�nh.

Th�n của Phật lại c� hai thứ : Một l� sắc, hai l� chẳng phải sắc. L� sắc ch�nh l� th�n giải tho�t của Như Lai. L� chẳng phải sắc v� đức Như Lai đ� dứt hẳn sắc căn.

Phật t�nh lại c� hai thứ : Một l� sắc, hai l� chẳng phải sắc. L� sắc ch�nh l� v� thượng Bồ Đề. L� chẳng phải sắc ch�nh l� ph�m phu nhẫn đến Thập Trụ Bồ T�t. V� Thập Trụ Bồ T�t chẳng thấy r� r�ng n�n gọi l� chẳng phải sắc. Phật t�nh lại c� hai thứ : Một l� sắc, hai l� chẳng phải sắc. L� sắc ch�nh l� chư Phật v� Bồ T�t. L� chẳng phải sắc ch�nh l� tất cả ch�ng sanh. L� sắc gọi rằng con mắt thấy. L� phi sắc gọi rằng nghe thấy.

Phật t�nh chẳng phải trong chẳng phải ngo�i, dầu chẳng phải trong ngo�i nhưng chẳng phải l� hư mất, n�n gọi rằng ch�ng sanh đều c� Phật t�nh.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Như Phật n�i tất cả ch�ng sanh� đều c� Phật t�nh như trong sữa c� chất lạc. Kim Cang lực sĩ, chư Phật, Phật t�nh như đề hồ trong sạch. Cớ sao đức Như Lai n�i rằng Phật t�nh chẳng phải trong chẳng phải
ngo�i ?�

Phật n�i : � Nầy Thiện nam tử ! Ta cũng chẳng n�i rằng trong sữa c� chất lạc. V� chất lạc từ sữa sanh ra n�n n�i rằng c� chất lạc.

_ Thế T�n ! Tất cả sanh ph�p đều c� thời tiết.

_ Nầy Thiện nam tử ! L�c l� sửa thời kh�ng c� chất lạc, củng kh�ng c� c�c chất sanh t�, thục t�, đề hồ. Tất cả ch�ng sanh cũng gọi đ� l� sửa. V� thế n�n ta n�i rằng trong sửa kh�ng c� chất lạc. Như trong sửa đồng thời c� chất lạc, cớ sao chẳng đồng thời c� hai thứ t�n. Như người c� hai nghề thời gọi rằng thợ v�ng sắt. L�c l� chất lạc kh�ng c� sửa cũng như kh�ng c� sanh t�, thục t� v� đề hồ. Ch�ng sanh cũng gọi l� chất lạc chẳng phải sửa, sanh t� thục t� v� đề hồ.

Nầy Thiện nam tử ! Nhơn c� hai thứ : Một l� ch�nh nhơn, hai l� duy�n nhơn. Ch�nh nhơn l� như sửa sanh chất lạc. Duy�n nhơn l� như ủ ấm. V� từ sửa sanh n�n gọi l� trong sửa c� t�nh chất lạc.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Nếu sửa kh�ng t�nh chất lạc, trong sừng b� cũng kh�ng c�, cớ sao chẳng từ trong sừng b� m� sanh ?�

_ Nầy Thiện nam tử ! Sừng b� cũng sanh chất lạc. V� ta n�i rằng duy�n nhơn c� hai thứ : Một l� ủ, hai l� ấm. T�nh sừng b� l� ấm n�n cũng c� thể l�m duy�n sanh chất lạc.

_ Bạch Thế T�n ! Nếu sừng b� c� thể sanh chất lạc, người t�m chất lạc cớ sao lại t�m nơi sửa m� chẳng d�ng sừng.

_ Nầy Thiện nam tử ! Do cớ đ� n�n ta n�i c� ch�nh nhơn c� duy�n nhơn .�

_ Thế T�n ! Nếu trong sửa vốn kh�ng t�nh của chất lạc nay mới c�, trong sửa vốn kh�ng t�nh c�y am ma la, cớ sao chẳng sanh c�y am ma la, v� trong sửa cả hai t�nh đều kh�ng.

_ Nầy Thiện nam tử ! Sửa cũng c� thể sanh c�y am ma la, nếu d�ng sửa tưới trong nột đ�m, c�y am ma la cao th�m năm thước. Do nghĩa nầy n�n ta n�i c� hai thứ nhơn.

Nầy Thiện nam tử ! Nếu tất cả ph�p chỉ c� một nhơn sanh ra thời mới c� thể vấn nạn như lời của �ng vừa n�i.

Nầy Thiện nam tử ! Như tứ đại l�m nhơn duy�n c� ra tất cả sắc ph�p. Nhưng sắc ph�p mỗi mỗi ri�ng kh�c chẳng đồng nhau, do nghĩa nầy n�n trong sửa chẳng sanh c�y am ma la.

_ Bạch Thế T�n ! Như Phật n�i c� hai nhơn l� ch�nh nhơn v� duy�n nhơn,� Phật t�nh của ch�ng sanh thuộc về nhơn n�o ?

_ Nầy Thiện nam tử ! Phật t�nh của ch�ng sanh cũng hai thứ nhơn : Một l� ch�nh nhơn, hai l� duy�n nhơn. Ch�nh nhơn đ� ch�nh l� c�c ch�ng sanh. Duy�n nhơn đ� ch�nh l� s�u m�n Ba La Mật.

_ Bạch Thế T�n ! Nay t�i quyết định biết rằng trong sửa c� t�nh chất lạc. V� t�i thấy trong đời những người t�m chất lạc chỉ lấy nơi trong sửa m� trọn chẳng lấy trong những vật kh�c. Do đ�y n�n biết rằng trong sửa c� t�nh của chất lạc.

_ Nầy Thiện nam tử ! Như lời của �ng hỏi, theo nghĩa thời chẳng đ�ng. V� như c� người muốn soi thấy h�nh b�ng của mặt m�nh b�n lấy con dao s�ng.

_ Bạch Thế T�n ! Do nghĩa nầy n�n trong sửa c� t�nh của chất lạc, v� nếu trong dao kh�ng c� h�nh b�ng của gương mặt, cớ g� lại lấy dao.

_ Nầy Thiện nam tử ! Nếu trong con dao nầy quyết định c� h�nh b�ng của gương mặt, cớ sao lại đi�n đảo : Dựng đứng thời thấy h�nh d�i,� cầm ngang thời thấy b�ng rộng. Nếu l� mặt của m�nh cớ sao lại thấy d�i ? Nếu l� mặt người kh�c thời đ�u được gọi rằng l� h�nh b�ng của mặt m�nh. Nếu nhơn mặt m�nh� m� thấy mặt người kh�c,� cớ sao chẳng thấy b�ng của lừa của ngựa ?�

_ Bạch Thế T�n ! Nh�n quang đến nơi kia n�n thấy b�ng mặt.

_ Nầy Thiện nam tử ! Thật ra nh�n quang nầy chẳng đến nơi kia, v� xa gần đồng một thời đều được thấy cả, v� chẳng thấy những vật ở chặng giữa vậy.

Nh�n quang nếu đến nơi kia m� được thấy,� thời tất cả ch�ng sanh đều thấy lửa cớ sao chẳng bị ch�y ? Như người thấy vật trắng ở xa thời chẳng n�n nghi rằng đ� l� chim hạc ? L� phan ?� L� người ? L� c�y ? Nếu nh�n quang đến nơi kia thế n�o thấy được vật ở trong b�nh thủy tinh,� c� c�ng đ� ở dưới vực s�u. Nếu nh�n quang chẳng đến m� thấy cớ sao thấy được vật trong b�nh thủy tinh, m� chẳng thấy được vật ở ngo�i v�ch. Do lẽ nầy n�n nếu n�i rằng nh�n quang đến nơi kia m� được thấy đ� l� kh�ng đ�ng.

Nầy Thiện nam tử ! Như �ng vừa n�i trong sửa c� t�nh của chất lạc, cớ sao người b�n sửa chỉ lấy gi� tiền sửa m� chẳng đ�i tiền chất lạc. Người b�n ngựa c�i cớ sao chỉ lấy tiền ngựa m� chẳng đ�i tiền ngựa con.

Nầy Thiện nam tử ! Người đời v� kh�ng con c�i n�n cầu cưới vợ. Vợ nếu c� thai ngh�n thời chẳng được gọi l� con g�i. Nếu n�i l� con g�i c� t�nh của con c�i n�n phải cưới hỏi thời kh�ng đ�ng. V� nếu c� t�nh của con c�i lẻ ra cũng phải c� t�nh của ch�u. Nếu c� t�nh của ch�u thời th�nh ra anh em, v� đồng một bụng sanh ra vậy. Do đ�y n�n ta n�i rằng nơi người con g�i kh�ng c� t�nh của con c�i.

Nếu trong sửa kia c� t�nh của chất lạc cớ sao chẳng thấy cả năm vị đồng một thời. Nếu trong hột c�y c� t�nh chất của c�y ni c�u đ� cao năm trượng, cớ sao chẳng thấy mọng c�y, nh�nh l�, b�ng tr�i, h�nh sắc sai kh�c của c�y đồng một thời.

Nầy Thiện nam tử ! L�c l� sửa thời m�u kh�c, vị kh�c c�ng dụng kh�c, nhẫn đến đề hồ cũng lại như vậy. L�m sao c� thể n�i được rằng trong sửa c� t�nh của chất lạc.

Nầy Thiện nam tử ! Như c� người s�ng ng�y sẽ uống chất t�, giờ đ�y đ� sợ h�i. Nếu n�i rằng trong sửa quyết định c� chất lạc thời cũng như vậy.

V� như c� người d�ng viết giấy mực h�a hiệp th�nh chữ, m� trong giấy nầy vốn kh�ng c� chữ, v� vốn kh�ng c� n�n nhờ duy�n m� th�nh c�, nếu vốn đ� c� thời cần g� c�c duy�n.

Như xanh v�ng hợp lại th�nh m�u lục,� n�n biết hai m�u nầy vốn kh�ng c� t�nh của m�u lục, nếu vốn đ� c� cần g� phải hiệp lại mới th�nh.

Như ch�ng sanh do ăn m� được sống. Nhưng trong vật thực nầy thiệt kh�ng c� mạng sống. Nếu vốn đ� c� mạng sống thời l�c chưa ăn lẽ ra vật thực nầy l� mạng sống.

Nầy Thiện nam tử ! Tất cả c�c ph�p vốn kh�ng c� t�nh, do nghĩa nầy n�n ta n�i kệ rằng :�

Trước kh�ng nay c�.�
Trước c� nay kh�ng.�
Ba đời c� ph�p.�
Kh�ng c� lẽ đ�.

Nầy Thiện nam tử ! Tất cả ph�p do nhơn duy�n m� sanh cũng do nhơn duy�n m� diệt.

Nếu ch�ng sanh c� Phật t�nh, thời tất cả ch�ng sanh lẽ ra c� th�n Phật như ta h�m nay.

Phật t�nh của ch�ng sanh chẳng hư, chẳng hoại, chẳng bị k�o, bị bắt, chẳng bị tr�i, bị buộc. Như trong ch�ng sanh c� hư kh�ng, v� tất cả ch�ng sanh đều c� hư kh�ng chẳng chướng ngại, ch�ng sanh� đều chẳng tự thấy m�nh c� hư kh�ng nầy. Giả sử nếu ch�ng sanh chẳng c� hư kh�ng, thời kh�ng c� những sự đến đi dứng ngồi nằm, chẳng sống chẳng lớn. Do nghĩa nầy n�n trong kinh ta n�i tất cả ch�ng sanh đều c� hư kh�ng giới, hư kh�ng giới đ�y gọi l� hư kh�ng. Phật t�nh của ch�ng sanh cũng như vậy. Bực Thập trụ Bồ T�t thấy được phần �t như ch�u kim cương.

Nầy Thiện nam tử ! Phật t�nh của ch�ng sanh l� cảnh giới của chư Phật , chẳng phải l� h�ng Thanh Văn , Duy�n Gi�c biết được. Tất cả ch�ng sanh v� chẳng thấy Phật t�nh n�n thường bị phiền n�o tr�i buộc m� phải lưu chuyển trong sanh tử . Chư Phật v� thấy Phật t�nh n�n phiền n�o kiết sử chẳng tr�i buộc được, do đ�y giải tho�t sanh tử đặng Đại Niết B�n.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Tất cả ch�ng sanh c� t�nh của Phật t�nh như t�nh chất lạc trong sửa. Nếu sửa kh�ng t�nh chất lạc , tại sao Phật n�i c� hai thứ nhơn : Ch�nh nhơn v� duy�n nhơn. Duy�n nhơn c� hai : Ủ v� ấm. Hư kh�ng v� l� kh�ng t�nh n�n kh�ng c� duy�n nhơn.

Nầy Thiện nam tử� : Giả sử trong sửa quyết định c� t�nh chất lạc, cần g� đến duy�n nhơn ?

_ Bạch Thế T�n ! V� c� t�nh n�n phải cần duy�n nhơn. V� muốn thấy r� vậy. Duy�n nhơn đ� ch�nh l� liễu nhơn. Như trong nh� tối đ� trước c� những đồ vật, v� muốn thấy r� n�n d�ng đ�n soi s�ng. Nếu vốn kh�ng đồ vật thời đ�n soi s�ng những g� ? Như trong đất s�t c� b�nh, n�n cần nh�n c�ng, nước, v�ng� d�y, gậy v.v� m� l�m liễu nhơn. Như hột ni c�u đ� cần đến nước, đất, ph�n m� l�m liễu nhơn. Trong sửa cũng như vậy, phải nhờ ủ ấm l�m liễu nhơn. V� thế n�n dầu trước đ� c� t�nh phải nhờ liễu nhơn rồi sau mới được thấy. Do nghĩa nầy n�n quyết định biết trong sửa trước c� t�nh của chất lạc.

_ Nầy Thiện nam tử ! Giả sử nếu trong sửa quyết định c� t�nh của chất lạc thời t�nh nầy ch�nh l� liễu nhơn. Nếu đ� l� liễu nhơn lại cần g� phải d�ng liễu.

Nầy Thiện nam tử ! Nếu liễu nhơn đ�y t�nh n� l� liễu thời lẽ ra phải thường tự liễu. Nếu chẳng tự liễu thời đ�u c� thể liễu c�i kh�c.�

Nếu n�i liễu nhơn c� hai thứ t�nh : Một l� tự liễu, hai l� liễu tha, thời kh�ng đ�ng nghĩa. V� một ph�p liễu nhơn l�m sao lại c� hai thứ t�nh ? Nếu c� hai t�nh thời sửa lẽ ra cũng c� hai thứ. Giả sử trong sửa kh�ng c� hai thứ, tại sao liễu nhơn lại ri�ng c� hai t�nh ?

_ Bạch Thế T�n ! Như người đời n�i rằng ch�ng t�i cộng c� t�m người : Liễu nhơn cũng như vậy : Tự liễu v� liễu tha.

_ Nầy Thiện nam tử ! Liễu nhơn nếu như vậy thời chẳng phải l� liễu nhơn, v� l� số, c� thể đếm, sắc của m�nh, sắc của người n�n được n�i l� t�m, m� sắc t�nh nầy tự n� kh�ng c� liễu tướng, v� kh�ng liễu tướng phải nhờ tr� t�nh mới đếm được tự v� tha. Do đ�y n�n liễu nhơn chẳng thể tự liễu cũng chẳng liễu được tha.

Nầy Thiện nam tử ! tất cả ch�ng sanh đ� c� Phật t�nh cớ g� lại phải tu tập c�ng đức ? Nếu n�i tu tập l� liễu nhơn thời đ� đồng hư hoại như chất lạc.

Nếu n�i trong nhơn quyết định c� quả thời giới, định, huệ lẽ ra kh�ng Tăng trưởng. Nhưng người đời trước kia kh�ng giới, định, huệ theo sư trưởng học tập thời lần lần được c� giới, định, huệ. Nếu cho rằng sư trưởng dạy dổ l� liễu nhơn, ch�nh� l�c dạy dỗ thời chưa c� giới, định, huệ, nếu l� liễu đ�, lẽ ra l� liễu thứ chưa c�, sao lại gọi rằng liễu giới, định, huệ l�m cho được Tăng trưởng.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Nếu liễu nhơn l� kh�ng, sao lại được rằng c� sữa c� lạc ?�

Nầy Thiện nam tử ! Sự đ�p nạn của thế gian c� ba : Một l� chuyển đ�p, như trước kia n�i cớ g� gọi l� giới ? Do v� chẳng ăn năn nhẫn đến v� được Đại Niết B�n. Hai l� n�n lặng m� đ�p, như c� Phạm Ch� đến hỏi ta rằng : Ng� l� thường ư ? L�c đ� ta n�n lặng. Ba l� nghi đ�p như trong kinh đ�y n�i : Nếu liễu nhơn c� hai t�nh cớ g� trong sửa chẳng được c� hai thứ ?

Nầy Thiện nam tử� ! Nay ta chuyển đ�p, như người đời n�i rằng c� sửa c� lạc, v� quyết định được n�n được gọi rằng c� sửa c� lạc. Phật t�nh cũng như vậy c� ch�ng sanh c� Phật t�nh do v� sẽ được thấy.

_ Bạch Thế T�n ! Như lời Phật vừa n�i kh�ng được đ�ng nghĩa. Qu� khứ đ� diệt, vị lai chưa đến thế n�o gọi l� c� ? Nếu cho rằng sẽ c� m� gọi l� c� đ�, thời kh�ng đ�ng. Như người đời thấy kh�ng con c�i b�n n�i kh�ng con. Tất cả ch�ng sanh kh�ng c� Phật t�nh, tại sao n�i rằng tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh.

_ Nầy Thiện nam tử ! Qu� khứ gọi rằng c� . V� như trồng qu�t mọng mọc l�n thời hột hư mất. Từ mọng l�n c�y nh�nh l�, nhẫn đến kết tr�i, l�c tr�i ch�n b�n c� vị ngọt.

Nầy Thiện nam tử ! Vị ngọt nầy đều kh�ng từ nơi hột, mọng, c�y, nh�nh, b�ng v.v� L�c tr�i ch�n thời sanh vị ngọt, vị ngọt nầy trước kh�ng nay c�. Dầu trước kh�ng nay c� m� chẳng phải l� chẳng do nơi hột l�c trước. Thế n�n hột l�c trước dầu đ� qu� khứ nhưng được gọi l� c�. Do nghĩa nầy n�n qu� khứ gọi rằng c�.

Thế n�o lại gọi rằng vị lai l� c� ? V� như c� người gieo trồng c�y m�. C� kẻ hỏi cớ g� trồng thứ nầy ? _ Đ�p rằng v� c� dầu.
�
Thiệt ra thời chưa c� dầu, khi c�y m� đ� gi� lấy hột hấp s�i, gi� �p rồi sau mới c� dầu chảy ra. N�n biết rằng người nầy trả lời như vậy chẳng phải l� hư vọng. Do nghĩa nầy n�n gọi rằng vị lai c�.

Lại thế n�o gọi rằng qu� khứ c� ư ? V� như c� người l�n mắng nh� vua, trải qua nhiều năm. L�c sau vua nghe được đ�i đến hỏi cớ sao mắng ta ? _ T�u Đại Vương ! T�i chẳng mắng v� người mắng đ� mất. _ Vua bảo : Kẻ mắng c�ng th�n ta cả hai đều c�n tại sao lại n�i rằng mất ? Người kia kh�ng trả lời được n�n phải bị tội chết.

Nầy Thiện nam tử ! Hai t�nh ấy thiệt kh�ng� m� quả chẳng mất, đ�y gọi l� qu� khứ c�.

Thế n�o lại gọi rằng vị lai c� ? Như c� người đến nh� thợ gốm hỏi c� b�nh kh�ng ? Đ�p rằng c�. Thiệt ra thợ gốm nầy chưa c� b�nh v� c� đất s�t n�n đ�p rằng c� b�nh, phải biết rằng thợ gốm nầy chẳng phải vọng ngữ. Trong sữa c� chất lạc, ch�ng sanh c� Phật t�nh cũng như vậy, muốn thấy Phật t�nh, phải n�n qu�n s�t thời tiết h�nh sắc, do đ�y n�n ta n�i rằng tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh thiệt chẳng hư vọng.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n� ! Tất cả ch�ng sanh kh�ng c� Phật t�nh, l�m sao m� được v� thượng Bồ Đề ?

_ Do ch�nh nhơn, n�n khiến ch�ng sanh được v� thượng Bồ Đề. G� l� ch�nh nhơn ? Ch�nh l� Phật t�nh.

_ Bạch Thế T�n ! Nếu hột Ni c�u đ� kh�ng c� c�y ni c�u đ�, tại sao gọi l� hột ni c�u đ� m� chẳng gọi l� hột khư đ� la ?

Bạch Thế T�n ! Như họ C� Đ�m chẳng được gọi l� họ A Kỳ Da. Họ A Kỳ Da lại chẳng được gọi l� C� Đ�m.� Hột Ni C�u Đ� chẳng được gọi l� hột Khư Đ� La, c�n hột Khư Đ� La chẳng được gọi l� hột Ni C�u Đ�. Cũng như đức Thế T�n chẳng được bỏ l�a họ C� Đ�m. Phật t�nh của ch�ng sanh cũng như vậy. Do nghĩa nầy n�n biết rằng ch�ng sanh đều c� Phật t�nh.

Phật bảo : � Nầy Thiện nam tử ! Nếu n�i rằng trong hột c� c�y Ni C�u Đ� thời kh�ng đ�ng. V� nếu l� c� cớ sao chẳng thấy ?

Nầy Thiện nam tử ! Như những vật trong đời v� c� nhơn duy�n n�n chẳng thấy được. Ở xa chẳng thấy được như dấu chim bay giữa hư kh�ng. V� gần n�n chẳng thấy được như l�ng nheo rớt v�o mắt. V� hư hoại n�n chẳng thấy như ngũ căn đ� hư. V� loạn tưởng n�n chẳng thấy như t�m chẳng chuy�n nhứt. V� nhỏ n�n chẳng thấy như vi trần. V� bị che n�n chẳng thấy như tinh t� bị m�y phủ . V� nhiều n�n chẳng thấy như hột m� tr�n đống l�a. V� tương tợ n�n chẳng thấy như chẳng thấy như hột đậu tr�n đống đậu. C�y ni c�u đ� chẳng đồng t�m thứ nhơn duy�n như vậy, nếu� n� l� c� tại sao chẳng thấy ? Nếu cho rằng v� nhỏ bị che n�n chẳng thấy thời kh�ng đ�ng,� v� tướng c�y to th�. Nếu cho rằng t�nh vi tế thời thế n�o lại th�nh c�y lớn. Nếu cho rằng bị che ngăn thời lẽ ra lu�n lu�n chẳng được thấy. C�y trước kia kh�ng c� tướng th� to, nay thời thấy c�y to, n�n biết rằng tướng to nầy vốn kh�ng c� t�nh. Trước kia kh�ng c� t�nh thấy nay thời thấy được,� n�n biết rằng sự thấy nầy cũng vốn kh�ng c� t�nh. Hột cũng như vậy : Trước kh�ng c� c�y nay thời c� đ�, như thế c� lỗi g� ?

_ Bạch Thế T�n ! Như lời Phật n�i c� hai thứ nhơn : Ch�nh nhơn v� liễu nhơn. Hột ni c�u đ� do đất, nước, ph�n l�m liễu nhơn khiến nhỏ được th�nh to.

Nầy Thiện nam tử ! Nếu trước đ� c� thời cần g� đến liễu nh�n ? Nếu trước l� kh�ng thời liễu nhơn l� liễu c�i g� ? Nếu trong hột Ni c�u đ� vốn kh�ng c� tướng to, do liễu nhơn b�n sanh to, cớ sao chẳngsanh c�y khư đ� la, v� rằng hai thứ đều l� kh�ng cả.

Nầy Thiện nam tử ! Nếu như nhỏ chẳng thấy được, thời lẽ ra to c� thể thấy. Như� một vi trần thời chẳng thấy được, nhiều vi trần h�a hiệp thời thấy được. Trong hột� lẽ ra cũng như vậy, to thời c� thể thấy, v� trong đ� đ� c� mọng c�y, b�ng tr�i, trong mỗi mỗi tr�i c� v� lượng hột, trong mỗi mỗi hột c� v� lượng c�y n�n gọi l� th�, v� l� th� n�n lẽ ra c� thể thấy.

Nếu hột ni c�u đ� c� t�nh c�y ni c�u đ� m� mọc l�n c�y,� con mắt thấy hột nầy bị lửa đốt ch�y thời lẽ ra t�nh đốt ch�y nầy cũng l� đ� c� trước. Nếu t�nh ch�y vốn đ� c� thời lẽ ra c�y chẳng mọc l�n. Nếu tất cả ph�p vốn đ� c� sanh diệt, cớ sao trước sanh rồi sau diệt m� chẳng đồng một thời ư ? Do nghĩa nầy n�n biết l� kh�ng c� t�nh.

_ Bạch Thế T�n ! Nếu hột ni c�u đ� vốn kh�ng t�nh c�y m� sanh ra c�y, thời hột nầy cớ g� chẳng sanh ra dầu, v� cả hai t�nh đều l� kh�ng cả ?

_ Nầy Thiện nam tử ! Hột ấy cũng c� thể sanh ra dầu, dầu vốn kh�ng c� t�nh dầu, nhưng do nhơn duy�n m� c�.

_ Bạch Thế T�n ! Cớ sao kh�ng gọi l� dầu m� ư ?

_ Nầy Thiện nam tử ! V� chẳng phải l� m�.

Như duy�n lửa sanh ra lửa, duy�n nước sanh ra nước. Dầu hai thứ lửa v� nước đều từ nơi duy�n, nhưng chẳng thể c� lẫn nhau được. Hột ni c�u đ� v� dầu m� cũng như vậy, tuy cả hai đều từ nơi duy�n m� đều chẳng sanh lẫn nhau.

T�nh chất của hột ni c�u đ� hay trị bịnh h�n l�nh. T�nh chất của dầu m� hay trị được bịnh phong.

Như c�y m�a, do nhơn duy�n m� th�nh c�c thứ đường : Đường ph�n, đường đen. Dầu cả hai thứ đường đều từ nơi chất m�a, nhưng sắc tướng kh�c nhau, đường ph�n trị bịnh nhiệt, đường đen trị h�n l�nh.

_ Bạch Thế T�n ! Như trong sữa kh�ng t�nh lạc, trong m� kh�ng t�nh dầu, trong hột ni c�u đ� kh�ng t�nh c�y, trong đất s�t kh�ng t�nh b�nh tất cả ch�ng sanh kh�ng t�nh Phật, cứ theo đ�y thời như trước kia đức Phật n�i : Tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh v� thế n�n được v� thượng Bồ Đề. Nghĩa nầy x�t ra kh�ng được đ�ng, v� trời v� người đều v� t�nh. V� v� t�nh n�n người c� thể sanh l�m trời, trời c� thể sanh l�m người. Đều l� do nhơn duy�n của nghiệp, kh�ng phải do nơi t�nh.

Đại Bồ T�t do nhơn duy�n của nghiệp n�n được v� thượng Bồ Đề.

Nếu c�c ch�ng sanh c� Phật t�nh thời do nhơn duy�n g� m� nhứt xiển đề dứt căn l�nh phải đọa địa ngục ? Nếu Bồ Đề t�m l� Phật t�nh, thời nhứt xiển đề lẽ ra chẳng dứt. Nếu l� c� thể dứt được, sao lại được n�i rằng Phật t�nh l� thường ? C�n nếu chẳng phải l� thường thời kh�ng gọi l� Phật t�nh.

Nếu ch�ng sanh c� Phật t�nh, cớ sao gọi l� sơ ph�t t�m ư ? Tại sao lại gọi l� bực thối chuyển ,� bực bất thối chuyển ? Nếu l� bực thối chuyển thời n�n biết rằng người nầy kh�ng c� Phật t�nh.

Bạch Thế T�n ! Đại Bồ T�t nhứt t�m hướng đến v� thượng Bồ Đề, đạitừ, đại bi, thấy tội lỗi của phiền n�o sanh tử. Qu�n s�t Đại Niết B�n kh�ng c� c�c lỗi sanh tử phiền n�o. Tin ng�i Tam Bảo v� nghiệp nhơn quả b�o, thọ tr� giới cấm. Những t�m hạnh như vậy gọi l� Phật t�nh.

Nếu rời l�a những t�m hạnh nầy m� c� Phật t�nh, thời cần g� d�ng những t�m hạnh nầy để l�m nhơn duy�n.

Bạch Thế T�n ! Như sữa chẳng chờ duy�n tất sẽ th�nh lạc, nhưng th�nh t� phải chờ đủ duy�n : Nhơn c�ng, nước, b�nh, d�y, khuấy.

Cũng vậy, những ch�ng sanh c� Phật t�nh lẽ ra kh�ng cần nhơn duy�n cũng được v� thượng Bồ Đề.

Nếu l� quyết định c� Phật t�nh, cớ sao người tu h�nh thấy sự khổ của ba �c đạo,�
sanh , g�a, bịnh, chết m� thối t�m ? Nếu quy�t định c� Phật t�nh, cũng chẳng cần tu s�u m�n Ba La Mật, lẽ ra được v� thượng Bồ Đề, như sữa chẳng cần duy�n m� th�nh lạc. Nhưng thật ra phải nhờ tu s�u m�n Ba La Mật mới được v� thượng Bồ Đề.

Do những nghĩa nầy n�n biết rằng ch�ng sanh đều kh�ng c� Phật t�nh.

Như trước kia đức Phật n�i Tăng Bảo l� thường trụ. Đ� l� thường thời tất chẳng phải l� v� thường. Đ� chẳng phải v� thường, tại sao Tăng Bảo được th�nh v� thượng Bồ Đề.

Tăng nếu l� thường, sao lại n�i rằng tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh ?

Bạch Thế T�n ! Giả sử nếu ch�ng sanh từ trước đến nay kh�ng t�m Bồ Đề, cũng kh�ng t�m v� thượng Bồ Đề, về sau mới c�, thời Phật t�nh của ch�ng sanh cũng lẽ ra trước kh�ng, sau mới c�.

Do nghĩa tr�n đ�y n�n tất cả ch�ng sanh lẽ ra kh�ng c� Phật t�nh.

Phật n�i : � L�nh thay ! L�nh thay ! �ng từ l�u đ� biết r� nghĩa Phật t�nh. Nay �ng v� ch�ng sanh m� thỉnh hỏi như vậy.

Tất cả ch�ng sanh thiệt c� Phật t�nh.

Nầy Thiện nam tử ! �ng n�i rằng nếu ch�ng sanh c� Phật t�nh lẽ ra chẳng n�n c� người sơ ph�t t�m. Phải biết rằng t�m kh�ng phải l� Phật t�nh, v� t�m vốn v� thường, c�n Phật t�nh l� thường.

�ng n�i cớ sao c� người thối t�m. Thật ra kh�ng c� thối t�m. Nếu t�m c� thối thời tất l� trọn chẳng thể được v� thượng Bồ Đề, v� được chậm n�n gọi đ� l� thối.

T�m Bồ Đề nầy thiệt chẳng phải l� Phật t�nh,v� nhứt xiển đề dứt căn l�nh đọa địa ngục.

Nếu t�m Bồ Đề l� Phật t�nh thời hạng nhứt xiển đề, chẳng được gọi l� nhứt xiển đề. T�m Bồ Đề cũng chẳng được gọi l� v� thường. Do đ�y n�n biết rằng t�m Bồ Đề thiệt chẳng phải l� Phật t�nh.

Nầy Thiện nam tử ! �ng n�i nếu ch�ng sanh c� Phật t�nh thời lẽ ra chẳng cần nhờ nhơn duy�n mới được v� thượng Bồ Đề, như sữa th�nh lạc. Lời nầy kh�ng đ�ng nghĩa. V� �ng đ� n�i phải c� năm duy�n mới th�nh sanh t�, n�n biết rằng Phật t�nh cũng như vậy.�

Như trong c�c thứ đ� c� v�ng, c� bạc, c� đồng, c� sắt. Bốn thứ đ� đều bổn thọ chất tứ đại, đồng t�n l� đ�, đồng l� vật c� thiệt, nhưng mỗi thứ đ� sản xuất mỗi chất kh�ng đồng nhau, phải cần nhờ đủ c�c duy�n mới sản xuất ra chất v�ng, bạc, đồng, sắt. Do đ�y n�n biết rằng trước vốn kh�ng c�, chờ đủ duy�n m� sau mới c�.

Phật t�nh của ch�ng sanh chẳng gọi l� Phật. Phải do c�ng đức được thấy Phật t�nh, rồi sau ch�ng sanh mới th�nh Phật.

�ng n�i ch�ng sanh đều c� Phật t�nh tại sao lại kh�ng thấy. Lời nầy kh�ng đ�ng nghĩa. V� c�c duy�n c�ng đức chưa đầy đủ n�n kh�ng được thấy.

Do nghĩa nầy n�n ta n�i c� hai nhơn :� Ch�nh nhơn v� duy�n nhơn.

Ch�nh nhơn gọi l� Phật t�nh, duy�n nhơn l� ph�t t�m Bồ Đề. Do hai nhơn duy�n nầy m� được v� thượng Bồ Đề, như đủ duy�n thời sản xuất v�ng.

�ng n�i Tăng Bảo thường trụ thời lẽ ra ch�ng sanh kh�ng c� Phật t�nh đ�. Phải biết rằng Tăng gọi l� h�a hiệp. Ho� hiệp nầy c� hai : Thế gian h�a hiệp v� đệ nhứt nghĩa h�a hiệp.

Thế h�a hiệp gọi l� Thanh Văn Tăng. Nghĩa h�a hiệp gọi l� Bồ T�t Tăng.

Thế Tăng l� v� thường. Phật t�nh l� thường trụ. Như Phật t�nh, nghĩa Tăng cũng l� thường trụ.

Lại c� Tăng gọi l� ph�p h�a hiệp,� ch�nh l� n�i mười hai bộ kinh. Mười hai bộ kinh l� thường,� n�n ta n�i ph�p v� Tăng l� thường trụ.

Nầy Thiện nam tử ! Tăng gọi l� h�a hiệp. H�a hiệp đ�y ch�nh l� n�i mười hai nhơn duy�n. Trong mười hai nhơn duy�n cũng c� Phật t�nh. Mười hai nhơn duy�n l� thường,� Phật t�nh cũng vậy. Do đ�y n�n ta n�i Tăng c� Phật t�nh.

�ng n�i : Nếu ch�ng sanh c� Phật t�nh, tại sao c� kẻ thối, người kh�ng thối ?

Nầy Thiện nam tử ! L�ng nghe ! L�ng nghe ! Ta sẽ ph�n biệt giải thuyết cho :

C� mười ba điều l�m cho Bồ T�t thối chuyển đạo v� thượng Bồ Đề : Một l� t�m chẳng tin ; hai l� t�m chẳng cố l�m ; ba l� t�m nghi ; bốn l� tham tiếc th�n mạng v� của cải ; năm l� c� quan niệm qu� sợ sệt đối với Niết B�n : � Thế n�o l�m cho ch�ng sanh diệt độ hẳn� ; s�u l� t�m chẳng kham nhẫn ;� bảy l� t�m chẳng điều nhu ; t�m l� sầu n�o ; ch�n l� chẳng th�ch vui ; mười l� ph�ng dật ; mười một l� tự khinh th�n m�nh ; mười hai l� tự thấy phiền n�o kh�ng thể ph� ; mười ba l� kh�ng th�ch những ph�p m�n tiến tới Bồ Đề.

Tr�n đ�y l� mười ba điều l�m cho Bồ T�t thối chuyển đạo Bồ Đề v� thượng.

Lại c� s�u điều l�m hư t�m Bồ Đề : Một l� bỏn xẻn ph�p ; hai l� c� t�m chẳng l�nh chẳng đối với ch�ng sanh ; ba l� gần gũi bạn �c ; bốn l� chẳng si�ng năng tinh tiến ; năm l� qu� tự ki�u mạn ; s�u l� kinh doanh nghề nghiệp thế gian.

Nầy Thiện nam tử ! C� người được nghe chư Phật l� bực Thầy của c�i Trời v� nhơn gian, l� đấng tối thượng trong tất cả ch�ng sanh, hơn tất cả h�ng Thanh Văn Duy�n Gi�c, l� bực c� ph�p nh�n s�ng suốt thấy r� tất cả ph�p, c� thể đưa ch�ng sanh qua khỏi biển khổ lớn. Nghe như vậy rồi, người nầy ph�t nguyện lớn : Nếu trong đời c� đấng v� thượng như vậy, t�i cũng sẽ được. Do đ�y n�n người nầy ph�t t�m v� thượng Bồ Đề.

Hoặc c� người nhờ người kh�c khuy�n dạy m� ph�t t�m Bồ Đề, hoặc c� người nghe n�i Bồ T�t tr�i qua v� số kiếp thật h�nh những khổ hạnh rồi sau mới được v� thượng Bồ Đề. Nghe rồi tự nghĩ rằng : Nay t�i kh�ng thể kham nổi những khổ hạnh như vậy, thời l�m sao được v� thượng Bồ Đề. Do đ�y n�n c� thối t�m.

Lại c�n c� năm điều thối t�m Bồ Đề : Một l� th�ch xuất gia theo ngoại đạo ; hai l� chẳng tu t�m đại từ ; ba l� ưa t�m lỗi ph�p sư ;� bốn l� thường th�ch ở trong v�ng sanh tử ; năm l� kh�ng th�ch thọ tr� đọc tụng bi�n ch�p giải thuyết mười hai bộ kinh.

Lại cũng c� hai ph�p l�m thối t�m Bồ Đề : Một l� tham ưa ngũ dục ; hai l� chẳng thể cung k�nh t�n trọng ng�i Tam Bảo.

Nầy Thiện nam tử ! Do những nhơn duy�n như vậy l�m cho Bồ T�t thối t�m Bồ Đề.

Thế n�o lại gọi l� t�m bất thối ?� C� người nghe rằng đức Phật c� thể độ ch�ng sanh khỏi sanh l�o bịnh tử. L� đấng chẳng học với Thầy ; tự tu tập được v� thượng Bồ Đề. Nếu đạo Bồ Đề l� quả c� thể được, t�i cũng tu tập quyết được quả ấy. Do đ�y n�n người nầy ph�t t�m Bồ Đề. Bao nhi�u c�ng đức tu tập kh�ng luận nhiều �t đều hồi hướng cả về v� thượng Bồ Đề.

Người nầy thệ nguyện thường được gặp Phật c�ng đệ tử Phật, thường được nghe ph�p đại thừa th�m diệu� nh�n nhĩ tỷ thiệt th�n, cả năm căn đều ho�n cụ, nếu gặp cảnh khổ nạn cũng quyết kh�ng mất t�m Bồ Đề nầy.

Lại nguyện rằng : Mong chư Phật,� chư Bồ T�t lu�n c� l�ng hoan hỷ đối với t�i, nguyện t�i đủ năm căn l�nh. Nếu c� ch�ng sanh n�o chặt ch�m đ�nh đập giết hại t�i, đối với kẻ nầy, t�i khởi l�ng đại từ, l�ng vui mừng, v� nhờ họ m� t�i được th�m lớn c�ng hạnh Bồ Đề. Nếu kh�ng c� họ, t�i l�m sao được quả v� thượng Bồ Đề.

Lại nguyện rằng : Đời đời t�i� được khỏi những th�n nữ, th�n hai căn, kh�ng căn ; kh�ng bị l�m n� lệ, kh�ng gặp chủ hung �c, kh�ng thuộc dưới quyền vua ch�a �c ; chẳng sanh v�o nước �c.

Nếu được th�n xinh tốt, d�ng họ cao sang, gi�u c�, nguyện t�i kh�ng c� l�ng ki�u mạn.

Nguyện t�i thường được nghe mười hai bộ kinh v� thọ tr�, đọc tụng, bi�n ch�p, giải thuyết. L�c t�i giảng thuyết cho ch�ng sanh, nguyện cho th�nh gỉa đều k�nh tin kh�ng nghi, chẳng sanh �c t�m đối với t�i.

Nguyện cho t�i th� nghe ph�p �t m� hiểu được nhiều nghĩa vị, chẳng muốn nghe nhiều m� chẳng r� nghĩa l�.

Nguyện l� thầy của t�m m�nh, chớ chẳng bị t�m sai sử. Th�n , khẩu, �, ba nghiệp chẳng giao tiếp với kẻ �c, điều �c. C� thể l�m cho tất cả ch�ng sanh được an lạc. Giới hạnh nơi th�n cũng như tr� huệ nơi t�m đều vững chắc như n�i kh�ng bị lay động. V� muốn thọ tr� ch�nh ph�p v� thượng n�n chẳng lẫn tiếc th�n mạng v� t�i sản. Chẳng đem vật bất tịnh l�m phước nghiệp. T�m kh�ng t� vạy. Tự sống với ch�nh mạng. Nếu thọ ơn thời nhớ m�i, trả nhiều hơn thọ. Biết r�nh những sự nghiệp thế gian ; hiểu r�nh ng�n ngữ của c�c địa phương, của mọi lo�i ch�ng sanh.

Đọc tụng bi�n ch�p mười hai bộ kinh kh�ng hề nh�m m�i biến lười.

Nếu c� ch�ng sanh kh�ng th�ch nghe kinh, thời t�i t�m phương tiện tiếp dẫn cho họ ưa nghe kinh.

T�i thường n�i lời diệu h�a,� miệng kh�ng tuy�n điều xấu �c.

Ch�ng bất h�a, t�i l�m cho họ h�a hiệp.

Người lo sợ, t�i l�m cho họ được vững l�ng.

Thời kỳ đ�i k�m, t�i l�m cho mọi người được no đủ. Đời tật bịnh thời t�i sẽ l�m vị đại lương y tự c� đủ t�i bảo cũng như thuốc men, l�m cho người bịnh đều được l�nh bịnh.

Kiếp binh đao, t�i sẽ c� thế lực trừ dứt hết sự tương t�n tương hại.

T�i sẽ l�m cho ch�ng sanh khỏi c�c điều kinh sợ như bị giết, bị bắt giam nhốt đ�nh đập, những nạn về nước lụt, hỏa hoạn, nạn vua ch�a, nạn giặc cướp, sự ngh�o khốn, ph� giới, danh xấu, �c đạo.

Với cha mẹ sư trưởng t�i rất k�nh mến, với kẻ th� nghịch t�i khởi l�ng từ.

T�i thường tu tập s�u ch�nh niệm,� m�n kh�ng tam muội, mười hai nhơn duy�n, q�an sanh diệt v� thường, sở tức, thi�n hạnh, phạm hạnh, th�nh hạnh, Kim Cang Tam Muội, Thủ Lăng Nghi�m định. Nơi kh�ng c� ng�i Tam Bảo, nguyện t�i được t�m tịch tịnh, nếu l�c th�n t�i bị phải sự rất khổ, nguyện kh�ng hư mất t�m Bồ Đề v� thượng. Chẳng sanh l�ng tri t�c đối với Thanh Văn B�ch Chi Phật.

Chỗ kh�ng ng�i Tam Bảo t�i thường xuất gia trong h�ng ngoại đạo để ph� t� kiến của họ,� đặng ph�p tự tại, đặng t�m tự tại,� nơi ph�p hữu vi thấy r� sự lỗi lầm.

Nguyện t�i sợ sệt đạo quả nhị thừa như người tiếc th�n sợ chết.

Nguyện t�i v� ch�ng sanh n�n th�ch ở trong ba �c đạo như ch�ng sanh th�ch ở c�i trời Đao Lợi.

Nguyện t�i v� mỗi mỗi ch�ng sanh m� chịu khổ địa ngục trong v� lượng kiếp chẳng sanh l�ng hối hận.

Nguyện t�i thấy người kh�c được lợi �ch chẳng sanh l�ng ganh gh�t, thường c� l�ng t�y hỉ như ch�nh m�nh được.

Nếu gặp ng�i Tam Bảo, nguyện t�i sẽ đem y phục đồ uống ăn, thuốc men đồ nằm nh� cửa đ�n s�ng hoa hương kỹ nhạc, phan lọng, bảy b�u c�ng dường.

Nếu thọ giới ph�p của Phật nguyện t�i giữ g�n bền chắc trọn chẳng sanh l�ng hủy phạm. Nếu nghe khổ hạnh kh� l�m của Bồ T�t, trong l�ng vui mừng chẳng hối hận.
Tự biết những việc đời trước trọn chẳng g�y nghiệp tham s�n si. Chẳng v� quả b�o m� chứa nh�m nghiệp nhơn. Đối với sự vui hiện tại chẳng sanh l�ng tham đắm.

Nầy Thiện nam tử !Nếu c� người ph�t được những nguyện như vậy thời gọi l� Bồ T�t trọn chẳng thối thất t�m Bồ Đề, cũng gọi l� th� chủ c� thể thấy đức Như Lai, thấy r� Phật t�nh,� c� thể điều phục ch�ng sanh độ khỏi sanh tử, c� thể hộ tr� ch�nh ph�p v� thượng, c� thể được đầy đủ s�u m�n Ba La Mật.

Nầy Thiện nam tử ! Do nghĩa nầy n�n t�m bất thối chẳng gọi l� Phật t�nh !

Nầy Thiện nam tử ! �ng chẳng n�n v� t�m c� thối chuyển m� cho rằng c�c ch�ng sanh kh�ng c� Phật t�nh. Th� như c� hai người đều nghe phương kh�c c� n�i Thất Bảo, trong n�i c� suối nước trong vị ngọt. Nếu ai đến được n�i ấy thời vĩnh viễn khỏi sự ngh�o khốn. Ai uống được nước suối ấy thời sống l�u mu�n tuổi. Chỉ v� đường s� xa x�i hiểm trở nhiều tai nạn. Hai người ấy đều muốn c�ng nhau đi một người sắm sửa c�c thứ vật cần d�ng đi đường, một người thời đi tay kh�ng c�ng nhau đồng tiến về hướng n�i b�u. Dọc đường gặp người mang nhiều của b�u đi ngược chiều. Hai người hỏi rằng : Xin hỏi �ng xứ đ� thiệt c� n�i bảy b�u ư ? Đ�p rằng : Thiệt c� n�i b�u, ch�nh t�i đ� được bảo vật v� được uống nước suối ngọt. Chỉ lo rằng đường xa hiểm trở, trộm cướp qu� nhiều,� hầm hố gai ch�ng, lại th�m thiếu nước, thiếu cỏ. Mu�n ng�n người đi �t người đến được.

Nghe kh�ch n�i một người ăn năn cho rằng đường s� gian nan khốn khổ như vậy, v� lượng người đi kh�ng mấy người được đến, t�i l�m thế n�o c� thể đến được n�i b�u. Hiện tại sản nghiệp của t�i cũng tạm đủ d�ng. Nếu gắng gượng đi hoặc c� thể chẳng to�n th�n mạng. Th�n mạng đ� chẳng c�n, c�n mong g� được trường thọ.

Một người n�i rằng : C� người đến được thời t�i cũng c� thể đến được. T�i quyết đến n�i b�u lượm lấy bảo vật c�ng uống nước suối ngọt, nếu chẳng toại nguyện c� chết cũng cam l�ng.

L�c đ� hai người, một thời ăn năn trở về, một thời tiến tới n�i b�u. Người sau nầy đến được n�i kia, uống nước suối ngọt, mang nhiều bảo vật trở về nh�, d�ng của ấy phụng dưỡng cha mẹ cung cấp họ h�ng th�n thuộc.

Bấy giờ người ăn năn thối vế trước kia thấy kết quả tốt đẹp của người nầy trong l�ng ph�t nhẫn : Anh ấy mang được bảo vật về nh�, tại sao ta cứ ở m�i b�n đ�y m� chẳng d�m đi ? Liền sắm sửa h�nh trang đến thẳng n�i b�u.

Nầy Thiện nam tử ! N�i b�u kia dụ cho Đại Niết B�n. Nước suối ngọt dụ cho Phật t�nh. Hai người kia dụ cho hai vị Bồ T�t sơ ph�t t�m. Con đường hiểm �c dụ cho sanh tử. Người đi ngược chiều gặp dọc đường dụ cho đức Phật Thế T�n. Trộm cướp dụ cho tứ ma. Hầm hố gai ch�ng dụ cho c�c phiền n�o. Kh�ng nước kh�ng cỏ dụ cho chẳng tu tập đạo Bồ Đề. Người nghe kh� ăn năn trở về dụ cho Bồ T�t thối chuyển. Người dũng m�nh thẳng tiến dụ cho Bồ T�t bất thối.

Nầy Thiện nam tử ! Phật t�nh của ch�ng sanh thường trụ chẳng biến đổi. Như con đường hiểm trở kia kh�ng ai c� thể bảo rằng, v� c� người ăn năn trở lại m� l�m cho con đường th�nh v� thường. Phật t�nh cũng như vậy, trong đạo Bồ Đề trọn kh�ng c� sự thối thất. Như người ăn năn kia thấy bạn m�nh đặng của b�u mang về nh� gi�u c� tự tại c�ng dường cha mẹ cung cấp th�n thuoc�, an vui sung sướng.�

Do đ� b�n ph�t t�m thẳng đến n�i b�u chẳng tiếc th�n mạng Bồ T�t thối chuyển cũng như vậy.

Nầy Thiện nam tử ! Tất cả ch�ng sanh quyết định sẽ được th�nh v� thượng Bồ Đề. Do nghĩa nầy n�n trong kinh Phật n�i tất cả ch�ng sanh nhẫn đến kẻ tạo tội ngũ nghịch, phạm tứ trọng v� nhứt xiển đề đều c� Phật t�nh.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : �Thế T�n ! Bồ T�t thế n�o c� thối c�ng chẳng thối ?�

_ Nầy Thiện nam tử ! Nếu c� Bồ T�t tu tập nghiệp nhơn ba mươi hai tướng tốt của Như Lai thời được gọi l� bực bất động chuyển, l� thương x�t tất cả ch�ng sanh, gọi l� hơn tất cả h�ng Thanh Văn Duy�n Gi�c, l� bực A Bệ Bạt Tr�.

Nầy Thiện nam tử ! Nếu Đại Bồ T�t tr� giới chẳng lay động, t�m bố th� chẳng dời đổi, lời n�i chơn thật như n�i Tu Di, nghiệp duy�n tr�n đ�y được tướng tốt dưới b�n chưn đầy bằng.

Nếu Đại Bồ T�t ở nơi cha mẹ, H�a Thượng, Sư Trưởng nhẫn đến c�c lo�i s�c sanh, đem của cải đ�ng ph�p c�ng dường cung cấp, do nghiệp duy�n nầy được tướng tốt dưới l�ng b�n chưn c� tướng thi�n bức lu�n.

Nếu Đại Bồ T�t chẳng s�t sanh chẳng trộm cướp, đối với cha mẹ sư trưởng thường c� l�ng hoan hỷ, do nghiệp duy�n nầy được th�nh ba tướng tốt : Một l� ng�n tay d�i v�t, hai l� g�t ch�n d�i, ba l� th�n m�nh vu�ng thẳng, ba tướng tốt nầy đồng do một nghiệp duy�n.

Nếu Đại Bồ T�t tu tập tứ nhiếp ph�p để nhiếp thủ ch�ng sanh, do nghiệp duy�n nầy được tướng tốt ng�n tay c� m�ng lưới như ngỗng ch�a trắng.

Nếu Đại Bồ T�t l�c cha mẹ sư trưởng c� bịnh khổ, tự tay tắm rửa lau ch�i dắt đở thoa b�p, do nghiệp nầy được tướng tốt, tay chưn dịu d�ng.

Nếu Đại Bồ T�t tr� giới nghe ph�p, c�ng bố th� kh�ng nh�m ch�n, do nghiệp duy�n nầy được tướng tốt mắt c� l�ng đốt đều no đủ, l�ng trong th�n đều xoắn l�n tr�n.

Nếu Đại Bồ T�t chuy�n t�m nghe ph�p v� diễn thuyết ch�nh ph�p, do nghiệp duy�n nầy được tướng tốt đ�i vế như nai ch�a.

Nếu Đại Bồ T�t đối với ch�ng sanh chẳng c� l�ng tổn hại, ăn uống biết đủ thường ưa bố th� kh�m bịnh, cung cấp thuốc men do nghiệp duy�n nầy được tướng tốt, th�n h�nh tr�n đủ như c�y Ni C�u Đ�, l�c đứng hai tay d�i qu� đầu gối, đỉnh đầu c� nhục kế v� kiến đảnh tướng.

Nếu Đại Bồ T�t thấy người gặp sự kinh sợ liền cứu hộ cho, thấy người l�a lồ r�ch rưới thời bố th� y phục do nghiệp duy�n nầy được tướng tốt� m� �m t�ng.

Nếu Đại Bồ T�t gần gũi người tr� xa l�a kẻ ngu, vui vẻ hỏi đ�p qu�t dọn đường đi, do nghiệp nầy da thứa mịn m�ng, l�ng tr�n th�n xoay về ph�a hữu.

Nếu Đại Bồ T�t thường d�ng y phục đồ uống ăn đồ nằm thuốc men hương hoa đ�n đuốc bố th� cho người, do nghiệp nầy đặng th�n m�u v�ng r�ng thường c� �nh s�ng ch�i rỡ.

Nếu Đại Bồ T�t l�c bố th� những vật b�u qu� c� thể đem cho chẳng tiếc chẳng nghĩ l� phước điền hay chẳng phải phước điền, do nghiệp duy�n nầy được tướng tốt bảy chỗ tr�n th�n được no đủ.

Nếu Đại Bồ T�t l�c bố th� l�ng chẳng nghi ngờ, do nghiệp duy�n nầy được tiếng n�i dịu d�ng.

Nếu Đại Bồ T�t đ�ng như ph�p l�m ra của cải đem bố th�, do nghiệp duy�n nầy được tướng tốt nơi th�n chỗ xương thiếu đều đầy đủ th�n như sư tử vương, c�nh tay thon d�i.

Nếu Đại Bồ T�t xa l�a lưỡng thiệt �c khẩu v� t�m giận hờn, do nghiệp duy�n� nầy đủ bốn mươi c�i răng trong trắng sạch sẽ, bằng thẳng kh�t khao.

Nếu Đại Bồ T�t c� l�ng đại từ bi đối với ch�ng sanh do nghiệp duy�n nầy được tướng hai răng nanh tốt.

Nếu Đại Bồ T�t thường ph�t nguyện : C� người đến cầu xin thời cấp cho theo � của họ xin, do nghiệp duy�n nầy được g� m� như sư tử.

Nếu Đại Bồ T�t cung cấp đồ uống ăn theo sở th�ch của ch�ng sanh do nghiệp duy�n nầy được tướng tốt trong cổ họng thường rịn chất cam lộ thượng vị.

Nếu Đại Bồ T�t tự thật h�nh mười điều l�nh c�ng gi�o h�a người, do nghiệp duy�n nầy được tướng tốt lưỡi rộng d�i.

Nếu Đại Bồ T�t chẳng rao n�i lỗi xấu của người chẳng hủy b�ng ch�nh ph�p, do nghiệp duy�n nầy đặng tướng tốt tiếng phạm �m.

Nếu Đại Bồ T�t thấy kẻ th� nghịch thời sanh l�ng hoan hỷ, do nhơn duy�n nầy được tướng tốt, tr�ng mắt m�u xanh biếc.

Nếu Đại Bồ T�t chẳng ẩn che t�i đức của người m� ph� dương điều hay của m�nh, do nghiệp duy�n nầy được tướng tốt bạch h�o.

Nầy Thiện nam tử ! Nếu Đại Bồ T�t tu tập nghiệp duy�n ba mươi hai tướng tốt như vậy thời được chẳng thối chuyển t�m Bồ Đề.

Nầy Thiện nam tử ! Tất cả ch�ng sanh chẳng thể nghĩ b�n. Cảnh giới v� nghiệp quả của chư Phật v� Phật t�nh cũng chẳng thể nghĩ b�n. V� bốn ph�p nầy đều l� thường, v� thường trụ n�n chẳng thể nghĩ b�n. Tất cả ch�ng sanh v� phiền n�o che đậy n�n gọi l� thường. V� dứt phiền n�o thường n�n gọi l� v� thường. Nếu n�i rằng tất cả ch�ng sanh l� thường, cớ g� lại tu tập t�m th�nh đạo ? Tu tập để dứt c�c sự khổ,� c�c sự khổ nếu đ� dứt thời gọi l� v� thường, sự vui được hưởng thọ thời gọi l� thường. Do đ�y n�n ta n�i tất cả ch�ng sanh bị phiền n�o che đậy m� chẳng thấy được Phật t�nh, v� chẳng thấy n�n chẳng được Niết B�n.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Như lời Phật n�i tất cả c�c ph�p c� hai tbứ nhơn l� ch�nh nhơn v� duy�n nhơn. Do hai nhơn nầy lẽ ra kh�ng c� tr�i buộc kh�ng c� giải tho�t : Th�n ngũ ấm nầy niệm niệm sanh diệt, n� đ� sanh diệt thời c� g� l� tr�i buộc v� giải tho�t.

Bạch Thế T�n ! Nhơn th�n ngũ ấm nầy m� sanh th�n ngũ ấm sau. Th�n nầy tự diệt chẳng đến th�n kia nhưng c� thể sinh ngũ ấm kia. Như do hột sanh mọng, hột chẳng đến mọng , dầu hột chẳng đến mọng m� c� thể sanh mọng. Ch�ng sanh cũng như vậy, thế n�o c� tr�i buộc v� giải tho�t ?

Phật n�i : � Nầy Thiện nam tử ! L�ng nghe ! L�ng nghe ! Ta sẽ v� �ng ph�n biệt giải thuyết. Như người l�c chết rất khổ quyến thuộc bao quanh k�u kh�c than thở, người nầy sợ hải chẳng biết cầu cứu với ai, dầu c� năm gi�c quan m� kh�ng hay kh�ng biết, tay chưn run giựt, kh�ng thể tự chủ, th�n thể l�nh lạnh sắp hết hơi n�ng, thấy những� tướng nghiệp b�o thiện �c đ� tạo từ trước. Như mặt trời sắp lặn, thời b�ng của n�i g� ng� về hướng đ�ng, kh�ng bao giờ trở qua T�y. Nghiệp quả của ch�ng sanh cũng như vậy, l�c th�n ngũ ấm nầy diệt thời ngũ ấm kia liền nối sanh. Như đ�n ch�y l�n thời b�ng tối mất. Đ�n tắt, thời b�ng tối hiện ra. Như ấn s�p in v�o đất s�t, ấn c�ng đất s�t hiệp, ấn r�, lằn chữ nổi l�n, m� ấn s�p nầy chẳng biến nơi đất s�t, lằn chữ chẳng phải từ đất s�t ra, cũng chẳng phải chỗ kh�c đến, do ấn l�m nhơn duy�n m� sanh lằn chữ. Ngũ ấm hiện tại diệt, th�n trung ấm liền sanh. Ngũ ấm hiện tại nầy trọn chẳng biến l�m th�n trung ấm, th�n trung ấm chẳng phải tự sanh, cũng chẳng từ nơi kh�c đến, do th�n hiện tại m� sanh th�n trung ấm. Như ấn s�p in nơi đất s�t, ấn r� lằn chữ th�nh, danh từ dầu kh�ng sai kh�c m� thời tiết đều ri�ng kh�c. Do đ�y n�n ta n�i th�n trung ấm chẳng phải nhục nh�n thấy được, thi�n nh�n mới ng� thấy. Th�n trung ấm nầy c� ba c�ch ăn : Tư thực, x�c thực, � thực. Th�n trung ấm c� hai thứ : Một l� nghiệp quả l�nh, hai l� nghiệp quả �c. Do nghiệp l�nh n�n được gi�c qu�n l�nh, do nghiệp �c n�n được gi�c qu�n �c. L�c cha mẹ giao hội ph�n hiệp theo nhơn duy�n của nghiệp m� đến chỗ thọ sanh. Đối với mẹ sanh l�ng thương, đối với cha sanh l�ng s�n. L�c tinh của cha chảy ra cho rằng l� của m�nh, sanh l�ng vui mừng. Do nhơn duy�n của ba thứ phiền n�o nầy, th�n trung ấm diệt m� sanh, th�n ngũ ấm sau. Như ấn s�p in v�o đất s�t ấn hư lằn chữ th�nh.�

L�c sanh ra những căn th�n c� đầy đủ c�ng chẳng đủ. Người căn đầy đủ thấy sắc thời sanh l�ng tham, v� tham n�n gọi l� �i. Do hư dối m� sanh l�ng tham, v� tham n�n gọi l� v� minh. Do nhơn duy�n� tham �i v� v� minh n�n những cảnh giới xem thấy thảy đều đi�n đảo : V� thường thấy l� thường, v� ng� thấy l� ng�, v� lạc thấy l� lạc, bất tịnh thấy l� tịnh. Do bốn thứ đi�n đảo nầy n�n g�y tạo những hạnh nghiệp thiện �c.��
Phiền n�o g�y ra nghiệp, nghiệp sanh ra phiền n�o, đ�y gọi l� hệ phược. Do nghĩa nầy n�n gọi l� ngũ ấm sanh.

Người nầy nếu được gần gũi chư Phật, đệ tử của Phật c�ng những thiện tri thức thời được nghe được học mười hai bộ kinh. Do nghe ph�p n�n qu�n những cảnh giới l�nh. Do qu�n cảnh giới l�nh n�n được tr� huệ lớn, đ�y gọi l� ch�nh tri kiến. V� được ch�nh tri kiến n�n sanh l�ng hối hận đối với sanh tử. Do t�m hối hận nầy n�n chẳng ưa th�ch sanh tử , v� chẳng ưa th�ch n�n ph� được l�ng tham, v� ph� l�ng tham n�n tu t�m th�nh đạo, do tu t�m th�nh đạo n�n được kh�ng sanh tử, v� kh�ng sanh tử n�n gọi l� được giải tho�t. Như lửa chẳng gặp củi gọi đ� l� tắt. V� tắt diệt sanh tử n�n gọi l� diệt độ. Do nghĩa nầy n�n gọi l� th�n ngũ ấm diệt.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Trong hư kh�ng chẳng c� gai thế n�o n�i rằng nhổ ? Ngũ ấm kh�ng cột tr�i thế n�o gọi rằng hệ phược ?�

Phật n�i : � Nầy Thiện nam tử ! V� xiềng x�ch phiền n�o tr�i buộc ngũ ấm, l�a ngũ ấm rồi thời kh�ng c� phiền n�o ri�ng, l�a phiền n�o rồi thời kh�ng c� ngũ ấm ri�ng.

Như cột chống đỡ n�c nh�, l�a nh� thời kh�ng cột, l�a cột thời kh�ng nh�. Th�n ngũ ấm của ch�ng sanh cũng như vậy : V� c� phiền n�o gọi l� hệ phược, v� kh�ng phiền n�o n�n gọi l� giải tho�t.

Như nắm tay, chắp tay, cột g�t, ba thứ hiệp tan sanh diệt kh�ng c� thứ g� ri�ng. Ngũ ấm của ch�ng sanh cũng như vậy : V� c� phiền n�o gọi l� hệ phược, v� kh�ng phiền n�o gọi l� giải tho�t.

Như n�i danh sắc hệ phược ch�ng sanh, cũng gọi l� ch�ng sanh hệ phược danh sắc.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Như con mắt chẳng tự thấy, ng�n tay chẳng tự chạm, dao chẳng tự cắt, thọ chẳng tự thọ sao đức Thế T�n lại n�i rằng danh sắc hệ phược danh sắc ? V� n�i danh sắc thời ch�nh l� ch�ng sanh c�n n�i ch�ng sanh� thời ch�nh l� danh sắc. Nếu n�i danh sắc hệ phược ch�ng sanh thời l� danh sắc hệ phược danh sắc.

Phật n�i : � Nầy Thiện nam tử ! Như l�c hai tay chắp lại, thời kh�ng c� c�i g� kh�c đến chắp. Danh c�ng sắc cũng như vậy. Do đ�y n�n ta� n�i danh sắc hệ phược ch�ng sanh. Nếu rời danh sắc thời được giải tho�t. V� thế n�n ta n�i ch�ng sanh giải tho�t.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n !Nếu c� danh sắc l� hệ phược, c�c vị A La H�n chưa rời danh sắc, lẽ ra cũng l� hệ phược !�

Phật n�i : � Nầy Thiện nam tử ! C� hai thứ giải tho�t : Một l� tử đoạn, hai l� quả đoạn�.

Tử đoạn l� dứt phiền n�o. C�c vị A La H�n đ� dứt phiền n�o, c�c kiết sử đ� ph� hư, n�n tử kiết sử dứt chẳng hệ phược được. V� A La H�n chưa dứt quả n�n gọi l� quả hệ phược. C�c vị A la H�n chẳng thấy Phật t�nh. V� chẳng thấy n�n chẳng được v� thượng Bồ Đề. Do đ�y n�n c� thể gọi l� quả hệ phược m� chẳng được gọi l� danh sắc hệ phược.

Nầy Thiện nam tử ! Như thắp đ�n, l�c dầu chưa hết thời �nh lửa chẳng tắt. Nếu đ� hết dầu, thời lửa quyết phải tắt. Dầu l� dụ cho phiền n�o. Đ�n l� dụ cho ch�ng sanh. V� dầu phiền n�o n�n ch�ng sanh chẳng nhập Niết B�n. Nếu dứt hết phiền n�o, thời tất nhập Niết B�n.

_ Bạch Thế T�n ! Đ�n c�ng dầu t�nh c�ch ri�ng kh�c c�n ch�ng sanh v� phiền n�o thời kh�ng phải như vậy : Ch�ng sanh l� phiền n�o, cũng như phiền n�o l� ch�ng sanh. Ch�ng sanh gọi l� ngũ ấm, ch�nh ngũ ấm gọi l� ch�ng sanh. Ngũ ấm gọi l� phiền n�o, cũng như phiền n�o gọi l� ngũ ấm. Sao đức Như Lai lại dụ như đ�n ?

_ Nầy Thiện nam tử ! C� t�m thứ� v� dụ : Một l� thuận dụ, hai l� nghịch dụ, ba l� hiện dụ, bốn l� phi dụ, năm l� ti�n dụ, s�u l� hậu dụ, bảy l� ti�n hậu dụ, t�m l� biến dụ.

Thế n�o l� thuận dụ ?

Như trong kinh n�i : Trời mưa lớn mương r�nh đều đầy nước, v� mương r�ng đầy nước n�n hố nhỏ đầy, v� hố nhỏ đầy n�n hố lớn đầy, v� hố lớn đầy n�n suối nhỏ đầy, v� suối nhỏ đầy n�n suối lớn đầy, v� suối lớn đầy n�n ao nhỏ đầy,� v� ao nhỏ đầy n�n ao lớn đầy, v� ao lớn đầy n�n s�ng nhỏ đầy, v� s�ng nhỏ đầy n�n s�ng lớn đầy, v� s�ng lớn đầy n�n biển lớn đầy.

Ph�p vỏ của đức Như� Lai cũng như vậy,� l�m cho ch�ng sanh đầy đủ giới hạnh ! V� giới đầy đủ n�n t�m chẳng hối hận được đầy đủ : V� t�m chẳng hối hận đầy n�n l�ng hoan hỷ đầy đủ, v� l�ng hoan hỷ đầy n�n sự� viễn ly đầy đủ, v� sự viễn ly đầy n�n sự an ổn được đầy đủ, v� sự an ổn đầy n�n ch�nh định đầy đủ, v� ch�nh tri kiến đầy n�n sự nh�m l�a đầy đủ, v� yểm ly đầy n�n sự quở tr�ch đầy đủ, v� sự quở tr�ch đầy n�n giải tho�t đầy đủ, v� giải tho�t đầy n�n Niết B�n đầy đủ. Đ�y gọi l� thuận dụ vậy.

Thế n�o l� nghịch dụ ?�

Biển lớn l� nguồn ch�nh l� s�ng lớn� ; s�ng lớn c� nguồn ch�nh l� s�ng nhỏ, s�ng nhỏ c� nguồn ch�nh l� ao lớn, ao lớn c� nguồn ch�nh l� ao nhỏ, ao nhỏ c� nguồn ch�nh l� suối lớn, suối lớn c� nguồn ch�nh l� suối nhỏ, suối nhỏ c� nguồn ch�nh l� hồ lớn, hồ lớn c� nguồn ch�nh l� hồ nhỏ, hồ nhỏ c� nguồn ch�nh l� mương r�nh, mương r�nh c� nguyồn ch�nh l� mưa to.

Cũng vậy, Niết B�n c� nguồn ch�nh l� giải tho�t : Giải tho�t từ quở tr�ch, quở tr�ch từ yểm ly, yểm ly từ ch�nh tri kiến, ch�nh tri kiến từ ch�nh định, ch�nh định từ an ổn,� an ổn từ viễn ly, viễn ly từ hoan hỷ, hoan hỷ từ chẳng hối hận, chẳng hối hận từ tr� giới, sự tr� giới bắt nguồn từ nơi ph�p v� của đức Như Lai. Đ�y gọi l� nghịch dụ vậy.

Thế n�o l� hiện dụ ?

Như n�i t�m t�nh của ch�ng sanh như khỉ, vượn. T�nh của khỉ, vượn bỏ c�i nầy liền bắt c�i kia. Cũng vậy, t�m t�nh của ch�ng sanh bắt lấy lục trần kh�ng l�c n�o tạm dừng. Đ�y gọi l� hiện dụ vậy.

Thế n�o l� phi dụ ?

Như xưa kia ta bảo vua Ba Tư Nặc : Đại Vương ! C� người th�n t�n từ bốn phương đến b�o với nh� vua rằng c� bốn h�n n�i lớn từ bốn phương đến muốn hại nhơn d�n. Nếu nghe như vậy Đại Vương sẽ lập kế g� ?

_ Vua đ�p : Bạch Thế T�n ! Nếu c� như vậy thời kh�ng c�n c� chỗ trốn tr�nh, chỉ phải chuy�n t�m tr� giới bố th�.

_ Ta khen rằng : L�nh thay ! Đại vương ! Ta n�i bốn h�n n�i l� sanh l�o bịnh tử của ch�ng sanh. Bốn sự khổ đ� thường đến bức n�o ch�ng sanh, sao Đại vương chẳng tr� giới bố th� ? _ Vua đ�p : Bạch Thế T�n ! Tr� giới bố th� được quả b�o g� ? Ta n�i : Tr� giới bố th� sẽ được hưởng sự vui sướng ở c�i trời c�i người . _ Vua n�i : Bạch Thế�
T�n ! C�y Ni C�u Đ� tr� giới bố th� cũng được hưởng phước ư ? _� Ta n�i c�y ni c�u đ� chẳng thể tr� giới bố th�, nếu c� n� c� thể l�m được thời cũng được hưởng phước như người. Đ�y gọi l� phi dụ.

Thế n�o l� Ti�n dụ ? Trong kinh n�i : Như c� người ưa th�ch hoa đẹp, l�c h�i lấy bị nước cuốn tr�i, ch�ng sanh cũng vậy v� tham �i ngũ dục m� bị sanh tử. Đ�y gọi l� Ti�n dụ.

Thế n�o l� hậu dụ ?

Như kinh ph�p c� n�i :�

Chớ khinh tội nhỏ,��
Cho l� kh�ng hại.
Giọt nước dầu �t,
Lần đầy lu lớn.

Đ�y gọi l� hậu dụ.

Thế n�o l� Ti�n hậu dụ ?

V� như c�y chuối c� tr�i thời chết. Người ngu được lợi dưỡng cũng như vậy. Như con la c� thai thời mạng sống chẳng c�n l�u. Đ�y l� Ti�n hậu dụ.

Thế n�o l� biến dụ ?�

Như trong kinh n�i Trời Đao Lợi c� c�y Ba Lợi Chất Đa, gốc n� s�u năm do di�n, cao một trăm do di�n, nh�nh l� bủa ra bốn ph�a năm mươi do di�n, l�c l� ch�n thời m�u v�ng, chư Thi�n xem thấy sinh l�ng vui mừng. L� nầy chẳng bao l�u rơi rụng. Chư Thi�n thấy l� rụng lại sanh l�ng vui mừng. Nh�nh c�y chẳng bao l�u sẽ đổi sắc, chư Thi�n thấy nh�nh đổi sắc lại sanh l�ng vui mừng. Nh�nh nầy chẳng bao l�u sẽ sanh nụ tr�n chư Thi�n thấy nụ sanh l�ng vui mừng. Những nụ nầy chẳng bao l�u sẽ d�i nhọn, chư Thi�n lại sanh l�ng vui mừng. Những nụ d�i nhọn nầy chẳng bao l�u sẽ nở ra, l�c nụ nở hơi thơm khắp năm mươi do di�n, chiếu s�ng t�m mươi do di�n. L�c đ� chư Thi�n ba th�ng m�a hạ chơi vui dưới c�y nầy.

Nầy Thiện nam tử ! H�ng đệ tử của ta cũng như vậy. L� sắc v�ng dụ cho đệ tử của ta c� t�m niệm muốn xuất gia. L� rụng dụ cho đệ tử của ta cạo bỏ r�u t�c. Nh�nh c�y đổi sắc dụ cho đệ tử của ta bạch tứ yết ma thọ giới cụ t�c. Mới sanh nụ tr�n dụ cho đệ tử của ta ph�t t�m Bồ Đề, nụ nhọn d�i dụ cho Thập Trụ Bồ T�t thấy được Phật t�nh.� Nở x�e ra dụ cho Bồ T�t được v� thượng Bồ Đề. M�i thơm dụ cho v� lượng ch�ng sanh thọ tr� cấm giới, chiếu s�ng dụ cho Như Lai danh hiệu v� ngại c�ng khắp mười phương. Ba th�ng m�a hạ dụ cho ba m�n ch�nh định. Chư Thi�n chơi vui dụ cho chư Phật ở nơi Đại Niết B�n được thường, lạc, ng�, tịnh. Đ�y gọi l� biến dụ.

Nầy Thiện nam tử ! Ph�m dẫn v� dụ bất tất phải lấy trọn hết, hoặc lấy phần �t, hoặc lấy phần nhiều, hoặc lấy ho�n to�n. Như n�i gương mặt của Phật như mặt trăng tr�n, đ�y gọi l� lấy phần �t.

V� như c� người chưa bao giờ thấy sữa, hỏi người kh�c rằng : Sữa l� giống g� ? Đ�p : Như nước, mật, vỏ ốc ; nước thời l� tướng ướt, mật thời vị ngọt, vỏ ốc thời l� m�u sắc. Dầu dẫu ba th� dụ nhưng chưa phải thiệt l� sữa. Ta n�i v� dụ c�i đ�n đem dụ cho ch�ng sanh cũng như vậy. Ta n�i l�a nước thời kh�ng c� con s�ng, ch�ng sanh cũng vậy l�a năm ấm thời kh�ng c�n l� ch�ng sanh. Như ngo�i th�ng, gọng, trục, b�nh, căm thời kh�ng c�n c� c�i xe. Ch�ng sanh cũng như vậy.

Nầy Thiện nam tử ! Nếu muốn đem ph�p hiệp với v� dụ c�i đ�n kia, thời n�n l�ng nghe : Tim đ�n dụ cho hai mươi lăm c�i, dầu dụ cho tham �i, �nh s�ng dụ cho tr� huệ, trừ b�ng tối dụ cho ph� v� minh, hơi n�ng dụ cho th�nh đạo. Như đ�n hết dầu thời ngọn lửa tắt, ch�ng sanh hết tham �i thời thấy Phật t�nh, tuy c� danh sắc nhưng chẳng hệ phược được, tuy ở trong hai mươi lăm c�i nhưng chẳng bị c�c c�i l�m nhiễm �.

Bạch Thế T�n ! Ngũ ấm của ch�ng sanh rỗng kh�ng chẳng c� g�, ai l�nh thọ gi�o ph�p tu tập đạo hạnh ?

Nầy Thiện nam tử ! Tất cả ch�ng sanh đều c� niệm t�m, huệ t�m, ph�t t�m, tinh tấn t�m, t�n t�m, định t�m. Những t�m như vậy dầu niệm niệm diệt nhưng vẫn tương tợ tương tục chẳng dứt n�n gọi l� tu h�nh.

_ Bạch Thế T�n ! Những t�m như vậy đều niệm niệm diệt, niệm niệm diệt nầy cũng l� tương tợ, tương tục, thời thế n�o c� sự tu tập ?

_ Nầy Thiện nam tử ! Như ngọn đ�n dầu niệm niệm diệt m� c� �nh s�ng trừ b�ng tối. Như ch�ng sanh ăn uống dầu niệm niệm diệt nhưng cũng l�m cho người đ�i bụng no. Như thuốc hay dầu niệm niệm diệt nhưng cũng c� thể l�m cho bịnh được l�nh. Như �nh s�ng mặt trời mặt trăng dầu niệm niệm diệt nhưng cũng c� thể l�m cho cỏ c�y sanh sống.

�ng n�i niệm niệm diệt thế n�o tu tập ?

Nầy Thiện nam tử ! V� t�m nối lu�n chẳng dứt n�n gọi l� tu tập th�m l�n. Như người đọc tụng kinh s�ch, những chữ những c�u đọc tụng chẳng đồng một thời gian : Chữ trước chẳng đến giữa, chữ giữa chẳng đến sau, người đọc c�ng với chữ v� t�m tướng tất cả đều niệm niệm diệt, do v� tập l�u m� được th�ng thuộc.

Nầy Thiện nam tử ! Như thợ kim ho�n từ l�c ban đầu tập nghề nhẫn đến đầu bạc, dầu niệm niệm diệt trước chẳng đến sau, nhưng do t�ch tập n�n nghề giỏi kh�o, do đ�y được gọi l� thợ kim ho�n kh�o. Đọc tụng kinh s�ch cũng như vậy.

Như hột giống kia, đất chẳng bảo rằng ngươi phải sanh mầm, v� t�nh tự nhi�n n�n mầm tự mọc l�n, nhẫn đến b�ng cũng chẳng bảo ngươi n�n th�nh tr�i, v� t�nh tự nhi�n m� tr�i tự th�nh. Ch�ng sanh tu h�nh cũng như vậy.

V� như đếm số một chẳng đến hai, hai chẳng đến ba, dầu niệm niệm diệt m� đếm đến ng�n mu�n ch�ng sanh tu h�nh cũng như vậy.

Như ngọn đ�n niệm niệm diệt, ngọn trước diệt chẳng bảo ngọn sau sanh. Như con ngh� sanh ra b�n t�m sữa b�, tr� kh�n t�m sữa thiệt kh�ng ai dại dầu niệm niệm diệt m� trước thời đ�i thời l�c sau được no. Do đ�y n�n biết rằng trước v� sau chẳng giống nhau thời lẽ ra chẳng sai kh�c.

Ch�ng sanh tu h�nh cũng như vậy, l�c mới tu dầu chưa tăng tiến nhưng v� tu tập l�u thời c� thể ph� hoại tất cả phiền n�o.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Như lời Phật n�i người được ch�ng quả Tu Đ� Ho�n rồi,� dầu th�c sanh c�i nước hung �c, vẫn tr� giới chẳng s�t sanh trộm cướp, d�m dật, vọng ngữ, uống rượu. Th�n ngũ ấm của Tu Đ� Ho�n đ� diệt chết ở đ�y chẳng qua đến nơi c�i nước hung �c, người tu h�nh cũng chẳng đến c�i nước hung �c, nếu l� tương tợ thời cớ sao chẳng sanh nơi c�i nước tịnh diệu ? Nếu th�n ngũ ấm ở c�i nước hung �c chẳng phải l� ngũ ấm của Tu Đ� Ho�n, do đ�u m� được chẳng g�y tạo nghiệp �c ?

_ Nầy Thiện nam tử ! Vị Tu Đ� Ho�n dầu th�c sanh c�i nước hung �c nhưng vẫn chẳng mất danh hiệu Tu Đ� Ho�n, th�n ngũ ấm thời chẳng tương tợ, n�n ta dẫn con ngh� l�m dụ vị Tu Đ� Ho�n dầu th�c sanh c�i nước hung �c, do đạo lực n�n chẳng g�y tạo nghiệp �c.

Như n�i Hương Sơn c� Sư Tử ch�a, do đ�y n�n tất cả lo�i phi cầm tẩu th� kh�ng d�m đến gần n�i nầy. C� l�c Sư Tử ch�a đ�y đến trong n�i Tuyết, tất cả chim th� cũng vẫn chẳng đến gần n�i Hương Sơn. Vị Tu Đ� Ho�n cũng như vậy, dầu chẳng tu h�nh nhưng do đạo lực n�n chẳng g�y tạo nghiệp �c.

V� như c� người uống chất cam lộ, chất cam lộ nầy dầu đ� ti�u ho� mất, nhưng thế lực c� thể l�m cho người uống chẳng gi� chẳng chết.

Như n�i Tu Di c� vị thuốc thượng diệu t�n l� Lăng Gi� Lợi, người uống vị thuốc nầy dầu niệm niệm diệt, nhưng do năng lực của thuốc l�m cho người uống chẳng bao giờ phải bịnh khổ.

Như chỗ ngự của Chuyển Lu�n Vương, dầu vua chẳng ngự nơi đ� nhưng kh�ng ai d�m đến gần, đ�y l� do oai lực của vua. Vị Tu Đ� Ho�n cũng như vậy, dầu sanh nơi c�i nước hung �c, chẳng tu h�nh nhưng do đạo lực n�n chẳng g�y tạo nghiệp �c.

Th�n ngũ ấm Tu Đ� Ho�n chết mất ở đ�y, dầu sanh ngũ ấm kh�c, nhưng vẫn chẳng mất ngũ ấm Tu Đ� Ho�n.

V� như ch�ng sanh v� muốn được tr�i được hột n�n đối với hột giống ra c�ng săn s�c vun ph�n b�n tưới, chưa gặp được tr�i được hột m� hột giống lại đ� hư diệt, dầu vậy nhưng cũng được gọi l� nhơn hột giống m� được tr�i. Ngũ ấm của Tu Đ� Ho�n cũng như vậy.

Như c� người sản nghiệp to t�t, chỉ c� một đứa con trai chết sớm, người con nầy cũng c� một đứa con trai ở xứ kh�c. L�c người gi�u c� nầy qua đời đứa ch�u nội nghe tin b�n trở về l�nh lấy sản nghiệp, dầu mọi người đều biết t�i sản đ� chẳng phải của n� l�m ra, nhưng kh�ng ai ngăn trở, v� n� l� một họ, ch�u ruột của ph� �ng. Ngũ ấm của Tu Đ� Ho�n cũng như vậy.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Như b�i kệ của Phật n�i :

Tỳ Kheo nếu tu tập.
Giới định v� tr� huệ,
N�n biết l� bất thối,�
Gần đến Đại Niết B�n.

Bạch Thế T�n ! Thế n�o l� tu giới ? Thế n�o l� tu định ? Thế n�o l� tu huệ ?

Phật n�i : � Nầy Thiện nam tử ! Nếu c� người tr� giới chỉ v� muốn tư lợi hưởng thọ sự vui c�i trời,� c�i người, m� chẳng v� độ tho�t tất cả ch�ng sanh, chẳng v� ủng hộ ch�nh ph�p v� thượng, chỉ v� lợi dưỡng, sợ ba �c đạo, v� sống l�u, sắc đẹp, sức mạnh, an ổn, v� ngại biện, v� sợ luật ph�p của vua, v� sợ tiếng xấu, v� sự nghiệp thế gian, v� những việc như tr�n m� hộ tr� giới luật thời chẳng được gọi l� tu tập giới� luật.

Thế n�o gọi l� chơn thiệt tu tập giới luật ? L�c tr� giới nếu v� độ tho�t tất cả ch�ng sanh, v� hộ tr� ch�nh ph�p để độ người chưa được độ, khai ngộ người chưa tỏ ngộ, quy y người chưa quy y, người chưa nhập Niết B�n l�m cho được nhập, l�c tu tập như vậy chẳng thấy giới, chẳng thấy giới tướng, chẳng thấy người tr�, chẳng thấy quả b�o, chẳng t�m xem hủy phạm. Nếu c� thể được như vậy thời mới gọi l� tu tập giới luật.

Thế n�o gọi l� tu tập ch�nh định ? L�c tu tam muội, v� tự độ, v� lợi dưỡng, m� chẳng v� ch�ng sanh, chẳng v� hộ ph�p, v� thấy những lỗi tham dục ăn uống, v� thấy những căn nam nữ ch�n lỗ bất tịnh, v� tranh đấu c�i cọ đ�nh đ�m, giết hại lẫn nhau. Nếu v� những việc nầy m� tu tam muội, đ�y thời chẳng gọi l� tu tập tam muội.

Thế n�o gọi l� chơn thật tu tam muội ? Nếu tu tập tam muội l� v� ch�ng sanh, đối với ch�ng sanh c� t�m b�nh đẳng, v� l�m cho ch�ng sanh được ph�p bất thối, được th�nh t�m, được đại thừa, v� muốn hộ tr� ph�p v� thượng, khiến cho ch�ng sanh chẳng thối t�m Bồ Đề, l�m cho ch�ng sanh được Thủ Lăng Nghi�m tam muội, được Kim Cang tam muội, được Đ� La Ni, được tứ v� ngại, được thấy Phật t�nh. L�c thật h�nh chẳng thấy tam muội, chẳng thấy� tướng tam muội, chẳng thấy người tu, chẳng thấy quả b�o. Nếu c� thể như vậy thời gọi l� tu tập ch�nh định.

Thế n�o gọi l� tu tập tr� huệ ? Nếu c� người tu h�nh suy nghĩ như vầy : Nếu t�i tu tập tr� huệ nầy thời được tho�t khỏi ba �c đạo ? Ai c� thể l�m lợi �ch cho tất cả ch�ng sanh ? Ai c� thể ở trong đường sanh tử m� độ mọi người ? Phật xuất hiện ra đời kh� gặp như hoa Ưu Đ�m, nay t�i c� thể dứt phiền n�o kiết sử được quả giải tho�t, n�n t�i phải si�ng năng tu h�nh tr� huệ, để sớm dứt phiền n�o mau được giải tho�t. Tu tập như vậy chẳng được gọi l� tu tập tr� huệ.

Thế n�o gọi l� chơn thật tu tập tr� huệ ? Người tr� nếu quan s�t sự khổ sanh l�o bịnh tử, tất cả ch�ng sanh bị v� minh che đậy, chẳng biết tu tập đạo v� thượng. Nguyện th�n t�i nhận lấy khổ n�o thay thế ch�ng sanh. Bao nhi�u những sự bần c�ng hạ tiện ph� giới, những nghiệp tham s�n si của ch�ng sanh, nguyện tất cả đều đến nh�m chất tr�n th�n t�i. Nguyện cho ch�ng sanh chẳng tham đắm, chẳng bị danh sắc tr�i buộc mau tho�t khỏi sanh tử, chỉ để một th�n t�i ở nơi sanh tử chẳng m�i nh�m. Nguyện cho tất cả ch�ng sanh đều được v� thượng Bồ Đề. L�c tu tập như vậy chẳng thấy tr� huệ, chẳng thấy tướng tr� huệ, chẳng thấy người tu, chẳng thấy quả b�o, đ�y thời gọi l� tu tập tr� huệ.

Nầy Thiện nam tử ! Người tu tập giới định huệ như vậy thời gọi l� Bồ T�t. Người kh�ng thể tu tập giới định huệ như vậy thời gọi l� Thanh Văn.

Thế n�o lại gọi l� tu tập giới hạnh ?Nếu c� thể ph� hoại mười s�u �c luật nghi của tất cả ch�ng sanh : Một l� v� lợi m� nu�i d�, trừu cho mập để b�n, hai l� v� lợi mua d� trừu để l�m thịt, ba l� v� lợi nu�i heo cho mập để b�n, bốn l� v� lợi mua heo để l�m thịt, năm l� v� lợi nu�i b� con cho mập để b�n, s�u l� v� lợi mua b� để l�m thịt, bảy l� v� lợi nu�i g� cho mập để b�n, t�m l� v� lợi mua g� để l�m thịt, ch�n l� c�u c�, mười l� thợ săn, mười một l� cướp giựt, mười hai l� th�i thịt, mười ba l� lưới chim, mười bốn l� lưỡng thiệt, mười lăm l� l�nh giữ ngục, mười s�u l� b�a ch� bắt rồng. C� thể v� ch�ng sanh m� dứt hẳng mười s�u nghiệp �c như vậy thời gọi l� tu tập giới hạnh.

Thế n�o l� tu định ? C� thể dứt tất cả tam muội thế gian, như v� th�n tam muội c� thể l�m cho ch�ng sanh c� t�m đi�n đảo cho l� Niết B�n, c�ng những tam muội hữu bi�n t�m, v� bi�n t�m, tịnh tụ, thế bi�n, thế đoạn, thế t�nh, thế trượng phu, phi tưởng, phi phi tưởng, những m�n định nầy c� thể l�m ch�ng sanh c� t�m đi�n đảo cho l� Niết B�n. Nếu c� thể dứt hẳn những tam muội như vậy thời gọi l� tu tập ch�nh định.

Thế n�o gọi l� tu tập tr� huệ ? C� thể ph� những �c kiến của thế gian.

Tất cả ch�ng sanh đều c� �c kiến : Chấp sắc l� ng� l� ng� sở, trong sắc c� ng�, trong ng� c� sắc, nhẫn đến chấp thức cũng như vậy. Thường tức l� ng�, sắc diệt ng� c�n. Sắc tức l� ng� sắc diệt ng� cũng diệt. Lại c� người cho rằng : T�c giả l� ng�, thọ giả l� sắc. Lại c� người n�i : T�c giả l� sắc, thọ giả l� ng�. Lại c� người n�i : Kh�ng t�c giả, kh�ng thọ giả, tự sanh, tự diệt đều chẳng phải nhơn duy�n. Lại c� người n�i : Kh�ng t�c giả , kh�ng thọ giả, đều l� Tự Tại Thi�n chỗ tạo ra. Lại c� người n�i : Kh�ng t�c giả, kh�ng thọ giả, tất cả đều do thời tiết l�m ra. Lại c� người n�i : Kh�ng t�c giả, kh�ng thọ giả. Địa, thủy, hỏa , phong, kh�ng, năm đại nầy gọi l� ch�ng sanh.

Nếu c� thể ph� hoại những �c kiến của ch�ng sanh như vậy thời gọi l� tu tập tr� huệ.

Nầy Thiện nam tử ! Tu tập giới hạnh để cho th�n được tịch tịnh. Tu tập ch�nh định để cho t�m được tịch tịnh. Tu tập tr� huệ để ph� trừ l�ng nghi. Ph� trừ l�ng nghi l� để tu tập Phật đạo. Người tu tập Phật đạo l� để được thấy Phật t�nh. Thấy Phật t�nh để được v� thượng Bồ Đề. Được v� thượng Bồ Đề thời được v� thượng Đại Ni�t B�n. Được Đại Niết B�n để dứt tất cả sanh tử, tất cả phiền n�o, tật cả c�i, tất cả đế của tất cả ch�ng sanh. Dứt sanh tử nhẫn đến dứt tất cả đế l� để được thường, lạc, ng� tịnh vậy.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Như lời Phật n�i nếu bất sanh bất diệt gọi l� Đại Niết B�n, thời sanh cũng l� bất sanh bất diệt như vậy, cớ sao chẳng được gọi l� Niết B�n ?

Nầy Thiện nam tử ! Đ�ng như lời của �ng n�i. Sanh dầu cũng l� bất sanh bất diệt nhưng c� thỉ c� chung.

_ Bạch Thế T�n ! Ph�p sanh tử nầy cũng l� v� thỉ v� chung. Nếu l� v� thỉ v� chung thời gọi l� thường, thường trụ tức l� Niết B�n, cớ sao chẳng gọi sanh tử l� Niết B�n ?

_ Nầy Thiện nam tử ! Ph�p sanh tử nầy đều c� nhơn c� quả, v� c� nhơn quả n�n chẳng được gọi l� Niết B�n. Thể t�nh của Niết B�n vốn kh�ng nhơn quả.

_ Bạch Thế T�n ! Luận về Niết B�n cũng c� nhơn quả như b�i kệ của Phật n�i :

Từ nhơn n�n sanh c�i trời,
Từ nhơn m� đọa �c đạo,
Từ nhơn n�n được Niết B�n,
Do đ�y n�n đều c� nhơn.�

Xưa kia Phật bảo c�c Tỳ Kheo : Nay ta sẽ n�i đạo quả của Sa M�n. N�i l� Sa M�n đ� nghĩa l� người c� thể tu tập ho�n to�n đạo hạnh giới định huệ, đạo hạnh nầy l� b�t th�nh đạo. Quả của Sa M�n ch�nh l� Niết B�n.

Bạch Thế T�n ! Niết B�n như vậy h� chẳng phải l� quả ư ? Cớ sao h�m nay đức Phật n�i rằng thể của Niết b�n kh�ng nhơn , kh�ng quả ?

Nầy Thiện nam tử ! Ta tuy�n n�i nhơn của Niết B�n ch�nh l� Phật t�nh, t�nh của Phật t�nh chẳng sanh Niết B�n, n�n ta n�i Niết B�n kh�ng c� nhơn. V� c� thể ph� phiền n�o n�n gọi l� quả Đại Niết B�n. Niết B�n nầy chẳng từ nơi đạo hạnh sanh ra n�n gọi l� kh�ng c� quả. Do đ�y n�n Niết B�n l� kh�ng nhơn,� kh�ng quả.
�
_ Bạch Thế T�n !� Phật t�nh của ch�ng sanh l� chung c� hay l� ri�ng c� ? Nếu l� chung c� thời một người l�c được v� thượng Bồ Đề lẽ ra tất cả ch�ng sanh cũng đồng được. Như hai mươi người đồng c� một kẻ o�n th�, nếu một người trừ được kẻ th�, thời mười ch�n người kia cũng đồng hết người th�. Phật t�nh cũng như vậy, l�c một người đặng thời lẽ ra những người kh�c cũng đồng đặng.

Nếu mỗi ch�ng sanh ri�ng c� Phật t�nh thời Phật t�nh l� v� thường, v� c� thể t�nh đếm được. Nhưng Phật n�i : Phật t�nh của ch�ng sanh chẳng phải một chẳng phải hai. Nếu l� ri�ng c�, thời lẽ ra chẳng n�n n�i rằng chư Phật b�nh đẳng, cũng chẳng n�n n�i rằng Phật t�nh như hư kh�ng.

_ Nầy Thiện nam tử ! Phật t�nh của ch�ng sanh chẳng một chẳng hai. Chư Phật b�nh đẳng, dường như hư kh�ng. Tất cả ch�ng sanh đồng chung c� đ�. Nếu người c� thể tu b�t th�nh đạo, n�n biết người nầy được thấy r�.

Nầy Thiện nam tử ! Tr�n n�i Tuyết c� thứ cỏ t�n nhẫn nhục, nếu b� ăn cỏ nầy thời sanh ra chất đề hồ, Phật t�nh của ch�ng sanh cũng như vậy.

_ Bạch Thế T�n ! Cỏ nhẫn nhục đ� l� một hay l� nhiều ? Như l� một, b� ăn thời hết. Nếu l� nhiều sao Phật lại n�i Phật t�nh của ch�ng sanh cũng như vậy ?
�
Như Phật n�i : Nếu c� người tu tập b�t th�nh đạo thời được thấy Phật t�nh. Lời đ�y chẳng đ�ng nghĩa, v� th�nh đạo nếu l� một như cỏ nhẫn nhục� thời lẽ ra phải hết. Nếu th�nh đạo c� hết, thời một người tu xong những người kh�c kh�ng c� phần. Th�nh đạo nếu l� nhiều, thời thế n�o n�i rằng tu tập đầy đủ, cũng chẳng được gọi l� t�c b� nh� tr�.

_ Nầy Thiện nam tử ! Như đường bằng thẳng, tất cả ch�ng sanh đồng đi tr�n đường kh�ng chướng ngại nhau. Giữa đường c� c�y to b�ng m�t, người đi đường nghỉ ngơi dưới b�ng c�y. B�ng c�y nầy vẫn thường như vậy, chẳng biến đổi, chẳng hư mất, cũng chẳng ai mang đi.����

Đường bằng thẳng dụ cho ch�nh đạo, b�ng m�t dụ cho Phật t�nh.

V� như th�nh lớn chỉ c� một cửa, dầu đ�ng người đồng do một cửa nầy ra v�o nhưng đều kh�ng chướng ngại, cũng kh�ng ai ph� hoại hoặc mang đem đi.

V� như c�y cầu nhiều người đi tr�n đ� cũng kh�ng chướng ngại kh�ng ai ph� hoại mang đi.

V� như lương y trị đủ c�c ch�ng bịnh, kh�ng ai cấm ngăn lương y nầy trị người đ�y bỏ người kia.

Th�nh đạo v� Phật t�nh cũng như vậy.

Bạch Thế T�n ! Những điều dụ của Phật dẫn ra đ�y, theo nghĩa thời chẳng phải. V� người trước ở tr�n đường thời trở ngại cho người đi sau, sao lại n�i l� kh�ng chướng ngại. Những điều dụ kh�c cũng như vậy.

Th�nh đạo c�ng Phật t�nh nếu l� như vậy, thời l�c một người tu h�nh lẽ ra trở ngại những người kh�c.

Nầy Thiện nam tử ! Như lời �ng vừa gạn hỏi, x�t nơi nghĩa thời chẳng tương ưng. Những điều dụ của ta dẫn ra l� dụ phần �t chẳng phải dụ tất cả.

Nầy Thiện nam tử ! Con đường ở đời thời c� chướng ngại, kia kh�c với đ�y, kh�ng c� b�nh đẳng. Đạo v� lậu thời chẳng như vậy, c� thể l�m cho ch�ng sanh kh�ng c� chướng ngại, lu�n b�nh đẳng kh�ng hai, kh�ng c� kia đ�y sai kh�c. Th�nh đạo như vậy c� thể l�m liễu nhơn cho Phật t�nh của tất cả ch�ng sanh, m� chẳng l�m sanh nhơn. Như ngọn đ�n s�ng soi r� c�c đồ vật.

Nầy Thiện nam tử ! Tất cả ch�ng sanh đều đồng v� minh l�m nhơn duy�n cho h�nh nghiệp. Kh�ng thể n�i rằng một người v� minh l�m nhơn duy�n cho h�nh nghiệp rồi những người kh�c lẽ ra kh�ng c�. Tất cả ch�ng sanh đều c� v� minh l�m nhơn duy�n cho h�nh nghiệp, do đ�y n�n n�i rằng mười hai nhơn duy�n tất cả đều b�nh đẳng.

Ch�ng sanh tu h�nh đạo v� lậu cũng như vậy, đồng dứt phiền n�o tứ sanh, c�c c�i c�c đường, do nghĩa nầy n�n gọi l� b�nh đẳng. Những người đ� chứng được, kia đ�y thấy biết kh�ng c� chướng ngại, n�n được gọi l� t�t b� nh� tr�.

_ Bạch Thế T�n ! Tất cả ch�ng sanh chẳng phải đồng một th�n : Hoặc l� th�n người, th�n s�c sanh, th�n ngạ quỉ, th�n địa ngục, những th�n sai kh�c như vậy tại sao n�i rằng Phật t�nh l� một ?

_ Nầy Thiện nam tử ! Như c� người để chất độc trong sữa, sữa th�nh lạc nhẫn đến th�nh đề hồ, danh tự dầu biến đổi nhưng chất độc chẳng mất, nếu uống đề hồ cũng c� thể bị độc m� chết, thật ra chẳng để độc trong đề hồ.����

Phật t�nh của ch�ng sanh cũng như vậy dầu ở trong th�n sai kh�c của năm lo�i, nhưng Phật t�nh nầy vẫn thường trụ duy nhứt kh�ng biến đổi.

_ Bạch Thế T�n ! trong mười s�u nước lớn, c� s�u th�nh lớn : Th�nh X� B� Đề, th�nh B� Chỉ Đa, th�nh Chi�m B�, th�nh Tỳ X� Ly, th�nh Ba La Nại, th�nh Vương X�, tại sao đức Như Lai bỏ những th�nh lớn ấy m� đến nơi th�nh C�u Thi Na nhỏ hẹp xấu xa nầy để nhập Niết B�n ?

_ Nầy Thiện nam tử ! �ng chẳng n�n n�i rằng th�nh C�u Thi Na l� nhỏ hẹp xấu xa, m� n�n n�i rằng th�nh nầy c� nhiều c�ng đức trang nghi�m tốt đẹp, v� chỗ nầy l� chỗ m� chư Phật v� Bồ T�t thường đi đến. Như nh� của người d�n h�n, nếu c� vua đi qua, thời n�n t�n th�n nh� nầy l� phước đức trang nghi�m, n�n nh� vua mới ngự gi� đến.

Như người bịnh nặng uống chất thuốc dơ xấu, uống xong bịnh liền l�nh, thời n�n vui mừng khen ngợi thuốc nầy l� rất hay, rất tốt, chữa l�nh được bịnh của t�i.

Như người đi ghe ở trong biển lớn, bị ghe hư ch�m nhơn �m tử thi m� được v�o bờ, đ� đến bờ rồi thời n�n vui mừng khen ngợi rằng t�i nhờ tử thi nầy m� được an ổn.

Th�nh C�u Thi Na nầy cũng như vậy, l� chỗ đi của chư Phật Bồ T�t, sao �ng lại n�i rằng l� chỗ hẹp nhỏ xấu xa.

Nầy Thiện nam tử ! Ta nhớ thuở xa xưa c�ch đ�y hằng h� sa kiếp. Kiếp ấy hiệu l� Thiện Gi�c. L�c đ� c� vị Th�nh Vương họ Kiều Thi Ca, bảy b�u, ng�n con đều đầy đủ. Vua nầy l� người ban đầu x�y dựng th�nh tr� nơi đ�y, ngang rộng đều mười hai do di�n, bảy b�u trang nghi�m, c� nhiều con s�ng, nước s�ng trong sạch nhu nhuyễn ngon ngọt : S�ng Ni Li�n Thiền, s�ng Y La Bạt Đề, s�ng Hy Li�n Thiền, s�ng Y Sưu Mạc Ho�n, s�ng Tỳ B� X� Na. Tất cả c� năm trăm con s�ng như vậy. Hai b�n bờ s�ng c�y cối rậm rạp, hoa tr�i sum s�. Người thời ấy sống l�u v� lượng. Vua Chuyển Lu�n Th�nh Vương qua khỏi trăm năm b�n xướng l�n rằng : Như lời Phật n�i tất cả ph�p đều v� thường, nếu ai c� thể tu tập mười ph�p l�nh thời dứt được sự v� thường khổ n�o ấy. To�n thể nhơn d�n nghe Th�nh Vương truyền ra như vậy, đều phụng tr� mười ph�p l�nh. Thuở đ� ta nghe danh hiệu của Phật, suy nghĩ tu tập mười ph�p l�nh, ban đầu ph�t t�m v� thượng Bồ Đề. Ta ph�t Bồ Đề t�m rồi lại đem ph�p l�nh nầy chỉ dạy v� lượng v� bi�n ch�ng sanh, giảng n�i tất cả ph�p đều v� thường biến hoại.

Do cớ tr�n đ�y n�n h�m nay ta ở nơi chỗ nầy tiếp tục giảng n�i c�c ph�p đều v� thường biến hoại, chỉ c� th�n của Phật l� ph�p thường trụ. Ta nhớ việc đời trước n�n đến nơi đ�y để nhập Niết B�n, cũng l� muốn đền đ�p ơn đời trước ch�nh tại chỗ nầy ta thật h�nh ph�p l�nh ph�t t�m Bồ Đề. V� thế n�n trong kinh ta n�i : Quyến thuộc của ta thọ ơn đều c� thể b�o đ�p.

Nầy Thiện nam tử ! Thuở xưa l�c ch�ng sanh tuổi thọ v� lượng, thời th�nh nầy hiệu l� C�u Xa Bạt Đề, ngang rộng năm mươi do di�n. Thuở ấy trong Di�m Ph� Đề người ở kh�t nhau. C� vua Chuyển Lu�n Th�nh Vương hiệu l� Thiện Kiến, thất bảo v� ng�n con đều đầy đủ, cai trị khắp bốn c�i. Vị Th�i Tử thứ nhứt xuất gia tu h�nh được th�nh B�ch Chi Phật. Th�nh Vương thấy Th�i Tử của m�nh th�nh B�ch Chi Phật oai đức trang nghi�m, thần th�ng hi hữu, liền vất bỏ ng�i vua như nhổ bỏ nước mũi d�y, xuất gia nơi rừng Ta La nầy, trải qua t�m mu�n năm tu tập từ t�m, t�m mu�n năm tu tập bi t�m, t�m mu�n năm tu tập hỷ t�m, t�m mu�n năm tu tập xả t�m.

Nầy Thiện nam tử ! N�n biết rằng Th�nh Vương Thiện Kiến thuở xưa ch�nh l� th�n� của ta. Do đ�y n�n ng�y nay ta thường ưa th�ch thật h�nh bốn ph�p nầy, bốn ph�p nầy gọi l� ch�nh định. Do nghĩa nầy n�n th�n Như Lai l� thường , lạc, ng�, tịnh.

Nầy Thiện nam tử ! V� cớ tr�n đ�y n�n h�m nay ta đến nơi th�nh C�u Thi Na nầy ở trong rừng Ta La Song Thọ m� nhập tam muội ch�nh định.

Nầy Thiện nam tử ! Ta nhớ thuở xưa c�ch đ�y v� lượng kiếp, th�nh nầy hiệu l� Ca Tỳ La Vệ, trong th�nh c� vua hiệu l� Bạch Tịnh, phu nhơn hiệu l� Ma Da, vua chỉ c� một Th�i Tu t�n l� Tất Đạt Đa. L�c đ� Th�i Tử chẳng học với Thầy, tự m�nh tư duy tu tập chứng được v� thượng Bồ Đề. C� hai người đệ tử : X� Lợi Phật v� Đại Mục Kiền Li�n.� Đệ tử thị giả t�n l� A Nan. Đức Thế T�n ấy ở trong rừng Song Thọ diễn n�i kinh Đại Niết b�n.

L�c đ� ta được dự ph�p hội, nghe Phật n�i ch�ng sanh đều c� Phật t�nh. Nghe xong ta liền được bực bất thối chuyển, liền ph�t nguyện rằng. Nguyện đời vị lai l�c t�i được th�nh Phật, cha, mẹ, c�i nước, danh hiệu, đệ tử ,thị giả, thuyết ph�p gi�o h�a, tất cả đều đồng như đức Thế T�n. Do nhơn duy�n ph�t nguyện thuở xưa, n�n h�m nay ta đến nơi đ�y diễn n�i kinh Đại Niết B�n.

Nầy Thiện nam tử ! L�c ta mới xuất gia chưa được v� thượng Bồ Đề, vua Tần B� Ta La sai sứ đến thưa với ta rằng : Th�i Tử Tất Đạt Đa nếu l�m Th�nh Vương thời t�i sẽ l� hạng thần thuộc. Nếu Th�i Tử xuất gia được v� thượng Bồ Đề, xin trước đến nơi th�nh Vương X� để thuyết ph�p độ người v� thọ sự c�ng dường của t�i : L�c đ� ta y�n lặng nhận lời thỉnh của vua Tần B� Ta La.

Nầy Thiện nam tử ! L�c ta mời được v� thượng Bồ Đề, b�n đi về hướng nước Kiệt X�. L�c đ� nơi s�ng Y Li�n Thiền c� nh� B� La M�n họ Ca Diếp c�ng năm trăm đệ tử ở b�n s�ng cầu đạo v� thượng. Ta v� người nầy n�n đến thuyết ph�p. Ca Diếp n�i : Thưa C� Đ�m ! Nay t�i đ� gi� một trăm hai mươi tuổi, trong nước Ma Gi� Đ�, tất cả nhơn d�n c�ng vua Tần B� Ta La, đều cho rằng t�i đ� chứng quả A La H�n. Nếu nay t�i ở trước C� Đ�m m� nghe ph�p thời tất cả mọi người sẽ sanh l�ng nghi ngờ. Tr�ng mong C� Đ�m mau đi chỗ kh�c. Nếu mọi người biết r� rằng c�ng đức của C� Đ�m hơn t�i, thời ch�ng t�i sẽ mất sự c�ng dường.

L�c đ� ta đ�p rằng : Nầy �ng Ca Diếp. Nếu �ng chẳng t�n trọng ta, chẳng th�ch ta ở đ�y, xin cho ta nghỉ nhờ một đ�m s�ng sớm sẽ đi.

Ca Diếp n�i : Thưa C� Đ�m, t�i kh�ng c� l�ng g� kh�c, thật ra t�i rất k�nh mến C� Đ�m. Ngặt v� chỗ ở của t�i c� một con rồng độc t�nh n� hung dữ, sợ rằng n� l�m hại C� Đ�m.

Ta n�i : �ng Ca Diếp ! Độc trong c�c thứ độc kh�ng g� hơn ba thứ độc, nay ta đ� dứt, tất cả thứ độc trong đời ta đều chẳng sợ.

Ca Diếp lại n�i : Nếu C� Đ�m kh�ng sợ xin mời đến ở.

L�c đ� ta c� � v� Ca Diếp m� hiện mười t�m m�n thần biến. Ca Diếp c�ng năm trăm đệ tử thấy thần th�ng nghe ta thuyết ph�p đều chứng quả A La H�n.

L�c đ� Ca Diếp lại c� hai người em : Gi� Da Ca Diếp, Na Đề Ca Diếp. Hai người nầy c� năm trăm đệ tử , nghe ta thuyết ph�p cũng đều chứng quả A La H�n.

L�c đ� trong th�nh Vương X�, h�ng lục sư ngoại đạo nghe việc nầy, liền sanh l�ng rất �c đối với ta. L�c đ� ta nhận lấy lời thỉnh của vua Tần B� Ta La đi đến th�nh Vương X�. Giữa đường gặp vua c�ng trăm ng�n người đ�n rước. Ta v� đại ch�ng nầy thuyết ph�p. T�m mu�n s�u ng�n chư Thi�n c�i dục ph�t t�m v� thượng Bồ Đề. Mười hai mu�n người đi theo vua Tần B� Ta La được quả Tu Đ� Ho�n. V� lượng ch�ng sanh th�nh tựu nhẫn t�m.

Sau khi ta v�o th�nh, độ �ng X� Lợi Phất v� Đại Mục Kiền Li�n c�ng hai trăm năm mươi đệ tử của hai người, đều khiến bỏ t�m ngoại đạo theo ta xuất gia. Ta liền ở nơi th�nh Vương X� nhận lấy sự c�ng dường của vua Tần B� Ta La. H�ng lục sư ngoại đạo hợp nhau qua ở nơi th�nh X� Vệ.������������������������

Trong th�nh X� Vệ c� một Trưởng giả tu Tu Đạt Đa, nhơn việc hỏi vợ cho con n�n đến th�nh Vương X�, ngụ ở nh� của trưởng giả San Đ�n Na. Giữa đ�m Trưởng giả dạy bảo c�c quyến thuộc lo qu�t rửa trần thiết nh� cửa c�ng sắm sửa những thức ăn uống.

�ng Tu Đạt Đa nghĩ rằng : Nh� nầy hoặc sắp sửa thỉnh vua, hay c� lễ gả cưới hội h� g� chăng ? �ng đem � m�nh nghĩ m� hỏi Trưởng giả San Đ�n Na. Được biết s�ng ng�y sẽ thỉnh Phật c�ng gi�o hội chư Tăng đến ph� trai.

�ng Tu Đạt Đa nghe đến danh hiệu Phật, cả m�nh rởn ốc, liền hỏi rằng thế n�o gọi l� Phật ? Trưởng giả đ�p : �ng chẳng biết ư� ! Th�nh Ca Tỳ Đ�m c� Th�i Tử Th�ch Ca hiệu l� Tất Đạt Đa, họ C� Đ�m, Phụ Vương l� Bạch Tịnh. L�c Th�i Tử sanh ra, c�c nh� tướng sư b�n quyết định sẽ được l�m Chuyển Lu�n Th�nh Vương. Lớn l�n Th�i Tử bỏ sự gi�u sang m� xuất gia, kh�ng thầy được gi�c ngộ chứng v� thượng Bồ Đề, hết tham, s�n, si, thường trụ kh�ng biến đổi, chẳng sanh chẳng diệt, chẳng c�n lo sợ. Đối với ch�ng sanh t�m ng�i b�nh đẳng thương đồng như cha mẹ thương con một. Dầu cao thượng hơn tất cả m� ng�i kh�ng ki�u mạn. Với người k�nh mến cũng như với người gh�t hại, l�ng ng�i kh�ng ph�n biệt. Tr� huệ th�ng suốt đối với tất cả ph�p kh�ng chướng ngại, đầy đủ mười tr� lực, bốn v� sở �y, năm tr�, đại từ, đại bi v� tứ niệm xứ, do đầy đủ những c�ng đức tr�n đ�y n�n hiệu l� Phật. V� s�ng ng�y đức Phật sẽ đến nh� t�i thọ trai n�n phải rộn r�ng lo sắp đặt chẳng rỗi rảnh tiếp đ�i nhau.

Tu Đạt Đa n�i : L�nh thay ! Thưa trưởng giả ! Đức Phật thật l� c�ng đức v� thượng, hiện nay Phật ngự tại đ�u ?�

Trưởng giả đ�p : Hiện nay Phật đang ở tại Tr�c L�m Tịnh x� nơi th�nh Vương X� nầy.

L�c đ� �ng Tu Đạt Đa nhứt t�m nghĩ tưởng đến c�ng đức của chư Phật. Bổng nhi�n c� �nh s�ng như ban ng�y chiếu đến. �ng liền theo �nh s�ng đi đến cửa th�nh, do thần lực của Phật n�n cửa th�nh tự mở. Ra khỏi cửa th�nh b�n đường c� miếu thờ trời, �ng Tu Đạt Đa v� miễu lễ c�ng. L�c đ� trời tối lại như cũ, �ng sanh l�ng sợ sệt b�n muốn trở về nh� ngủ. Tr�n cửa th�nh c� Thi�n Thần bảo Tu Đạt Đa rằng : Nếu �ng đến chỗ đức Như Lai thời sẽ được nhiều lợi �ch l�nh tốt.

�ng Tu Đạt Đa thưa với thi�n thần thế n�o l� lợi �ch l�nh tốt ?

Thi�n Thần đ�p : Nầy Trưởng giả ! Giả sử c� người đem trăm xe ch�u b�u v�ng bạc c�ng voi ngựa v� mỹ nữ, nh� cửa chạm trổ tốt đẹp, m�m v�ng đựng l�a bạc, m�m bạc đựng l�a v�ng, mỗi thứ đều đủ số một trăm, đem tất cả những thứ tr�n đ�y bố th� cho một người, lần lượt bố th� khắp tất cả người trong Di�m Ph� Đề. C�ng đức bố th� nầy chẳng bằng c� người ph�t t�m bước một bước đến chỗ Như Lai.

Tu Đạt Đa hỏi : Ng�i l� ai ?

Đ�p rằng :� Nầy Trưởng giả ! T�i l� Thắng Tướng B� La M�n, bạn cũ của �ng. L�c c�n sống, t�i thấy ng�i X� Lợi Phất v� ng�i Mục Kiền Li�n sanh l�ng hoan hỷ cung k�nh, do đ� được sanh l�m Th�i Tử của Tỳ Sa M�n Thi�n Vương, c� bổn phận hộ tr� th�nh Vương X� nầy. Chỉ do cung k�nh ng�i X� Lợi Phất v� ng�i Đại Mục Kiền Li�n m� t�i c�n được th�n trời tốt đẹp thế nầy, huống l� được thấy đức Như Lai để đảnh lễ c�ng dường !

Trưởng giả Tu Đạt Đa liền thẳng đường đến chỗ Phật, từ xa thấy Phật đi kinh h�nh th�n chiếu s�ng m�u v�ng, �ng liền đến đảnh lễ dưới chơn Phật. L�c đ� đức Phật v� �ng m� thuyết ph�p. Sau khi nghe ph�p, Trưởng giả Tu Đạt Đa chứng đặng quả Tu Đ� Ho�n. �ng lại thỉnh Phật đến th�nh X� Vệ để gi�o ho� mọi người.

Đức Phật hỏi : � Nước X� Vệ của �ng c� Tinh X� c� thể dung nạp gi�o hội của ta chăng ?�� Tu Đạt Đa thưa : � Nếu đức Phật x�t thương hứa khả, t�i xin tận lực về nước lo x�y dựng. �ng lại bạch c�ng Phật từ n�o tới giờ t�i chưa hiểu c�ch thức kiến tr�c Tinh X�. Mong đức Phật cử một vị đến X� Vệ chỉ b�y c�ch thức cho.

Đức Phật liền sai ng�i X� Lợi Phất theo Trưởng giả Tu Đạt Đa qua th�nh X� Vệ.

Về đến X� Vệ, Trưởng giả Tu Đạt Đa thỉnh ng�i X� Lợi Phất chọn khu đất xứng đ�ng để lập Tinh X�. Ng�i X� Lợi Phất chọn được khu vườn của Kỳ Đ� Th�i Tử. Trưởng giả Tu Đạt Đa liền v�o cung thưa với Th�i Tử xin nhường khu vườn ấy để m�nh lập Tinh X� thỉnh Phật về ở.

Th�i Tử đ�p rằng : T�i kh�ng b�n vườn, hoặc giả c� đem v�ng l�t khắp mặt đất ta sẽ đổi cho.

Trưởng giả Tu Đạt Đa mừng rỡ thưa rằng : � Khu vườn ấy sẽ thuộc về t�i, Th�i Tử sẽ lấy v�ng.�

Th�i Tử n�i ta kh�ng b�n vườn.

Trưởng giả Tu Đat� Đa thưa nếu Th�i Tử kh�ng bằng l�ng xin đến quan đo�n sự để giải quyết.

Quan đo�n sự bảo rằng : � Cứ theo lời của Th�i Tử v� Trưởng giả giao ước với nhau thời vườn thuộc về Trưởng giả, Th�i Tử lấy v�ng.�

Trưởng giả Tu Đạt Đa liền cho voi ngựa chở v�ng đến l�t, trong một ng�y l�t gần khắp cả vườn chỉ c�n năm trăm bước.

Th�i Tử n�i : � Nếu Trưởng giả hối hận thời t�y � trả vườn lại t�i�.

Trưởng giả thưa : � T�i chẳng hối hận, t�i đương suy nghĩ coi kho v�ng n�o đủ l�t khoảng đất c�n lại.

Th�i Tử nghĩ rằng : � C� lẽ đức Phật thiệt l� đấng Ph�p vương v� thượng, n�n khiến �ng nầy kh�ng tiếc v�ng như vậy. Th�i Tử liền bảo Trưởng giả Tu Đạt Đa th�i đừng đem v�ng l�t nữa, t�i xin d�ng hết đất vườn, v� tự x�y dựng cửa ng� lầu, để đức Như Lai thường do nơi đ� m� ra v�o.

Sau đ� Th�i Tử Kỳ Đ� x�y dựng cửa ng� lầu. Trưởng giả Tu Đạt Đa trong bảy ng�y dựng xong ba trăm căn ph�ng lớn, s�u mươi ba t�a thiền, ph�ng tịch tịnh, c�ng nh� m�a đ�ng, nh� m�a hạ, nh� tr�, nh� tắm, chỗ rửa ch�n, nh� đại tiểu tiện, tất cả cơ sở đều đầy đủ. Trưởng giả tay bưng lư hương quỳ hướng về th�nh Vương X� m� bạch rằng : Tinh X� x�y dựng đ� xong, ngưỡng mong đức Như Lai x�t thương v� ch�ng sanh m� nhận ở nơi Tinh X� nầy.�

L�c đ� đức Phật ở th�nh Vương X� r� biết t�m niệm của Trưởng giả Tu Đạt Đa, liền c�ng đại ch�ng rời th�nh Vương X� đến nước X� Vệ. Trưởng giả đem tất cả giừơng nh� đ� x�y dựng phụng th� nơi Phật. Phật nhận lấy rồi c�ng ch�ng tăng ở lại Tịnh x� Kỳ Ho�n.

L�c đ� h�ng lục sư ngoại đạo sanh l�ng tật đố, họp nhau đến ra mắt vua Ba Tư Nặc m� t�u rằng : � T�u Đại Vương, dất nước của Đại Vương nh�n tịnh bằng thẳng, thiệt đ�ng chỗ cho người xuất gia ở tu, n�n ch�ng t�i mới đến cư ngụ. Đại Vương đem ph�p nước cai trị ngăn trừ sự tai hoạn cho nhơn d�n. Nay c� Sa M�n C� Đ�m tuổi đ� nhỏ. Học lực lại k�m, đạo thuật kh�ng c� g�, nay đến ở nơi th�nh X� Vệ nầy, d�ng ảo thuật phỉnh gạt nhơn d�n, n�i rằng c�c ph�p đều v� thường, l� khổ , l� kh�ng, l� v� ng�, l� kh�ng t�c giả, l� kh�ng thọ giả. Trong kinh của đạo ch�ng t�i c� đoạn n�i rằng qua khỏi ng�n năm c� một người y�u thuật huyễn h�a ra đời : Lời tr�n đ�y ch�nh l� ứng chỉ Sa M�n C� Đ�m vậy. C�i mong Đại Vương cho ph�p ch�ng t�i c�ng Sa M�n C� Đ�m so s�nh đạo lực. Nếu C� Đ�m hơn ch�ng t�i, ch�ng t�i sẽ qui thuộc về C� Đ�m. Nếu ch�ng t�i hơn C� Đ�m, thời họ phải qui thuộc về ch�ng t�i.

Vua bảo : � Nầy c�c Đại Đức ! C�c �ng đều c� phương ph�p tu h�nh ri�ng, c� chỗ ở ri�ng. T�i biết chắc rằng đức Như Lai kh�ng l�m trở ngại c�c �ng.

S�u nh� ngoại đạo t�u rằng : � T�u Đại vương ! Sa M�n C� Đ�m đối với ch�ng t�i c� nhiều sự trở ngại, họ d�ng ảo thuật gạt gẫm dụ dỗ nhơn d�n, l�m cho mọi người qui phục theo họ đ� hết. Xin Đại vương theo lẽ c�ng b�nh cho ph�p ch�ng t�i c�ng sa M�n C� Đ�m so s�nh đạo lực.

Vua n�i : � Nầy c�c Đại Đức ! Bởi c�c �ng chưa biết đạo lực thần th�ng cao cả của đức Như Lai n�n mới n�i so s�nh. Sợ rằng c�c �ng chẳng bằng được.

_ T�u Đại Vương ! Nay c� lẽ Đại Vương đ� mắc ảo thuật của Sa M�n C� Đ�m. Ngưỡng mong Đại Vương x�t kỹ lại, chấp thuận lời y�u cầu của ch�ng t�i.

_ Được lắm ! Được lắm ! Ta chấp thuận lời y�u cầu của c�c �ng

S�u nh� ngoại đạo c�ng đồ ch�ng vui mừng tạ ơn vua m� lui về

Vua Ba Tư Nặc liền xa gi� đến lễ Phật v� bạch rằng : � Thế T�n ! Vừa rồi s�u nh� ngoại đạo y�u cầu t�i cho ph�p so đạo lực với đức Như Lai, t�i mạn ph�p đ� hứa với họ.�

Phật n�i : � L�nh thay ! L�nh thay ! Nầy Đại Vương ! Chỉ c� điều l� n�n ở trong nước nầy tạo lập th�m Tinh X�. V� nếu ta c�ng họ so s�nh đạo lực thần th�ng , thời trong ch�ng của họ tất sẽ c� nhiều người qui phục theo ta, Tinh X� Kỳ Ho�n nầy kh�ng đủ chỗ để dung nạp.

L�c đ�, đức Phật v� muốn điều phục s�u ph�i ngoại đạo, n�n trong mười lăm ng�y hiện đại thần th�ng. V� lượng ch�ng sanh do đ�y m� ph�t t�m v� thượng Bồ Đề, v� lượng ch�ng sanh qui t�n ng�i Tam Bảo. Đồ ch�ng của s�u nh� ngoại đạo, v� lượng người bỏ t�m t� kiến, xuất gia theo ch�nh ph�p. V� lượng ch�ng sanh được bất thối đạo v� thượng Bồ Đề. V� lượng ch�ng sanh được Đ� La Ni c�ng ch�nh định. V� lượng ch�ng sanh chứng quả Tu Đ� Ho�n đến quả A La H�n.�

L�c đ� s�u nh� ngoại đạo hổ thẹn dắt nhau qua th�nh B� Chỉ Đa để truyền gi�o.

L�c đ�, đức Phật l�n cung trời Đao Lợi an cư nơi c�y Ba Lợi Chất Đa, để v� mẹ v� chư thi�n m� thuyết ph�p.

S�u nh� ngoại đạo hay tin mừng lắm, chia nhau đi truyền rao rằng : Nay thật l� h�n hạnh, nh� ảo thuật C� Đ�m đ� diệt mất. Họ khuyến dụ v� số người tin theo t� kiến.

Vua Tần B� Ta La, vua Ba Tư Nặc v� bốn bộ ch�ng thưa ng�i Đại Mục Kiền Li�n rằng : Bạch Đại Đức ! Nay c�i Di�m Ph� Đề nầy t� kiến thạnh h�nh, ch�ng sanh đi v�o chỗ tối tăm, thật đ�ng thương x�t. Ngưỡng mong Đại Đức l�n cung trời đảnh lễ Thế T�n� , thay lời ch�ng t�i bạch c�ng đức Phật : Như con ngh� mới sanh, nếu kh�ng nhờ sữa tr�u mẹ chắc sẽ phải chết, ch�ng t�i v� mọi người cũng như vậy. Ngưỡng mong đức Như Lai thương x�t ch�ng sanh m� trở về.

Đại Mục Kiền Li�n y�n lặng hứa khả, như trong khoảng co duỗi c�nh tay của đại lực sĩ, ng�i đ� l�n đến cung trời Đao Lợi bạch Phật rằng : � Thế T�n ! Tứ ch�ng trong c�i Di�m Ph� Đề khao kh�t được thấy Phật v� được nghe ph�p của đức Như Lai.� Vua Tần B� Ta La, vua Ba Tư Nặc v� đại ch�ng đồng đảnh lễ đức Như Lai. Hiện nay ch�ng sanh trong c�i Di�m Ph� Đề m� theo t� kiến, đi trong b�ng tối tăm thật đ�ng thương x�t, như con ngh� mới sanh, nếu rời sữa mẹ chắc sẽ phải chết, ch�ng t�i cũng như vậy. Ngưỡng mong đức Như Lai v� thương x�t ch�ng sanh m� trở lại Di�m Ph� Đề.

Phật bảo : � �ng mau trở về bảo c�c Quốc Vương v� bốn bộ ch�ng rằng : Sau bảy ng�y đức Phật sẽ trở xuống. V� s�u nh� ngoại đạo, đức Phật sẽ đến nơi th�nh B� Chỉ Đa.

Qua bảy ng�y, đức Phật c�ng Đế Th�ch, Phạm Vương, với v� lượng chư thi�n rời cung trời xuống đến th�nh B� Chỉ Đa. Đức Phật tuy�n rằng : Chỉ trong Phật ph�p mới thiệt c� Sa M�n v� B� La M�n. Tất cả c�c ph�p l� v� thường, v� ng�, Niết B�n tịch tịnh rời những lỗi �c, nếu n�i gi�o ph�p kh�c cũng c� Sa M�n v� B� La M�n, c� thường, c� ng� c� Niết B�n đ� thời kh�ng bao giờ đ�ng.

Khi Phật tuy�n những lời như tr�n, v� lượng v� bi�n ch�ng sanh ph�t t�m v� thượng Bồ Đề.

S�u nh� ngoại đạo bảo nhau rằng : � Nếu trong gi�o ph�p của ch�ng ta thiệt kh�ng c� Sa M�n v� B� La M�n, tại sao lại được người đời c�ng dường. Bấy giờ s�u nh� ngoại đạo lại tựu hội đồ ch�ng đi đến th�nh Tỳ X� Ly.

Một thời gian sau, đức Phật đến th�nh Tỳ X� Ly ở trong rừng c�y Am La.

Hay tin đức Phật ở trong rừng nầy, n�ng Am La muốn đến ra mắt đức Phật.

L�c đ� đức Phật bảo c�c Tỳ Kheo : � C�c �ng phải qu�n Tứ Niệm Xứ, kh�o tu tr� huệ, phải tinh tấn , chớ ph�ng dật.

Thế n�o gọi rằng qu�n Tứ niệm xứ ? Nếu c� Thầy Tỳ Kheo quan s�t trong th�n m�nh chẳng thấy ng�, chẳng thấy ng� sở, quan s�t ngo�i th�n v� quan s�t cả trong th�n ngo�i th�n, đều chẳng thấy c� ng� v� ng� sở. Quan s�t thọ, t�m v� ph�p cũng như vậy. Đ�y gọi l� quan s�t niệm xứ.

Thế n�o gọi l� tu tập tr� huệ ? Nếu c� Thầy Tỳ Kheo chơn thật thấy tứ đế l� : Khổ tập diệt đạo, đ�y gọi l� Thầy Tỳ Kheo tu tập tr� huệ.

Thế n�o gọi l� t�m chẳng ph�ng dật ? Nếu c� Thầy Tỳ Kheo niệm Phật, niệm Ph�p, niệm Tăng, niệm Giới, niệm Xả, niệm Thi�n. Đ�y gọi l� Thầy Tỳ Kheo t�m chẳng ph�ng dật.

Bấy giờ n�ng Am La đến đảnh lễ v� đi nhiễu Phật ba v�ng, rồi ngồi qua một b�n.

Đức Phật v� n�ng Am La m� giảng n�i ch�nh ph�p. N�ng Am La sau khi nghe ph�p liền ph�t t�m v� thượng Bồ Đề. L�c đ� trong th�nh Tỳ X� Ly, c� năm trăm L� Xa Tử, đồng đến chỗ Phật đảnh lễ đi nhiễu, rồi ngồi qua một b�n.

Đức Phật v� h�ng L� Xa Tử m� thuyết ph�p rằng : Nầy c�c Thiện Nam Tử ! Luận về người ph�ng dật c� năm kết quả kh�ng tốt ; Một l� chẳng được của cải tự tại, hai l� tiếng xấu truyền xa, ba l� chẳng th�ch bố th� cho người ngh�o thiếu, bốn l� chẳng th�ch thấy bốn bộ ch�ng, năm l� chẳng đặng th�n chư Thi�n. Nầy c�c Thiện Nam Tử ! Do nơi chẳng ph�ng dật c� thể sanh ra ph�p l�nh thế gian v� xuất thế gian. Nếu c� người muốn được v� thượng Bồ Đề n�n phải si�ng năng tu hạnh chẳng ph�ng dật.

Luận về người ph�ng dật lại c�n c� mười ba quả b�o : Một l� th�ch v� đời m� l�m lụng, hai l� th�ch n�i những lời v� �ch, ba l� thường th�ch nằm l�u ngủ nhiều, bốn l� th�ch n�i việc đời, năm l� th�ch gần gũi bạn �c, s�u l� th�ch biếng lười, bảy l� thường bị người kh�c khinh dể, t�m l� dầu c� học hỏi liền qu�n mất, ch�n l� th�ch ở nơi bi�n địa, mười l� chẳng thể điều phục c�c căn, mười một l� ăn chẳng biết đủ, mười hai l� chẳng th�ch vắng vẻ, mười ba l� chỗ thấy biết chẳng chơn ch�nh.

Nầy c�c Thiện Nam Tử ! Luận về người ph�ng dật dầu được gần Phật v� Th�nh ch�ng, nhưng vẫn l� c�ch xa.

C�c L� Xa Tử bạch rằng : � Ch�ng t�i tự biết m�nh l� người ph�ng dật. V� nếu ch�ng t�i chẳng ph�ng dật, đấng Như Lai Ph�p Vương sẽ ra đời trong c�i nước của ch�ng t�i.

L�c đ� trong đại hội c� nh� B� La M�n t�n l� V� Thắng n�i với c�c L� Xa Tử rằng : � Phải lắm ! Đ�ng như lời c�c �ng n�i . Vua Tần B� Ta La được lợi �ch lớn, v� đức Như Lai Thế T�n xuất hiện trong c�i nước đ�. Như trong ao lớn mọc l�n hoa sen đẹp, hoa sen dầu mọc trong nước, nhưng nước chẳng vấy lắm được.

Đức Phật cũng như vậy, dầu xuất hiện trong nước kia m� chẳng bị ph�p thế gian l�m trở ngại.

Chư Phật kh�ng c� xuất hiện, nhưng v� ch�ng sanh m� xuất hiện ra đời, chẳng bị ph�p thế gian l�m trệ ngại.

C�c �ng tự m� tham đắm nơi ngũ dục, chẳng biết gần gũi đức Như Lai để nghe ph�p, do đ� n�n gọi l� hạng người ph�ng dật. Chẳng phải đức Phật xuất hiện nơi nước Ma Gi� Đ� m� gọi c�c �ng l� người ph�ng dật. V� đức Như Lai như mặt trời, mặt trăng kia, chẳng phải v� một người hai người m� xuất hiện ra đời.

Năm trăm L� Xa Tử� nghe �ng Đức V� Thắng B� La M�n n�i những lời như tr�n, liền ph�t t�m v� thượng Bồ Đề. Đồng tiếng t�n th�n rằng : L�nh thay ! L�nh thay ! V� Thằng đồng tử n�i những lời� rất l�nh, rất hay như vậy. C�c L� Xa Tử� mỗi người cổi y đang đắp tr�n th�n đem c�ng th� cho V� Thắng.

V� Thắng nhận lấy đem d�ng l�n Phật, bạch rằng : � Thế T�n ! Những y nầy t�i nhận lấy của h�ng L� Xa Tử, xin d�ng l�n đức Thế T�n. Ngưỡng mong đức Thế T�n v� thương x�t ch�ng sanh m� nạp thọ.

Đức Phật mở l�ng từ bi liền l�nh lấy những y ấy.

C�c L� Xa Tử� đồng chắp tay bạch rằng ngưỡng mong đức Như Lai an cư nơi nước nầy một m�a, v� nhận sự c�ng dường của ch�ng t�i. Đức Phật y�n lặng nhận lời thỉnh cầu của L� Xa Tử.

L�c đ�, s�u nh� ngoại đạo nghe được việc nầy, thầy tr� k�o nhau đi qua th�nh Ba La Nại.

Đức Phật lại đi qua th�nh Ba La Nại ở b�n bờ s�ng Ba La.

Nơi th�nh Ba La Nại c� vị Trưởng giả t�n l� Bửu Xưng, �ng nầy say m� ngũ dục chẳng biết l� v� thường. Do Phật đến ở,Trưởng giả Bửu Xưng tự nhi�n chứng được bạch cốt qu�n : Tự thấy nh� cửa, điện đường, vợ con, quyến thuộc, t�i tớ, đều to�n l�
những bộ xương trắng. L�ng �ng kinh sợ như sợ dao, rắn độc, giặc cướp, lửa. �ng liền ra khỏi nh�, thẳng đến chỗ Phật. Dọc đường, lu�n miệng k�u rằng : Sa M�n C� Đ�m ! Nay t�i như l� bị giặc rượt đuổi, l�ng t�i qu� kinh sợ, xin mau cứu t�i !

Phật bảo Trưởng giả : � Nầy Thiện Nam Tử ! Phật ph�p v� ch�ng Tăng vẫn an on�, kh�ng sự lo sợ �.

Trưởng giả bạch rằng : � Nếu trong Tam Bảo kh�ng sự kinh sợ, nay t�i cũng sẽ được kh�ng kinh sợ.�

Đức Phật liền cho Trưởng giả xuất gia tu h�nh.

Trưởng giả nầy lại c� năm mươi người bạn th�n, nghe tin Trưởng giả Bửu Xưng nh�m ch�n dục lạc trong đời m� xuất gia, liền c�ng nhau đồng xuất gia.

S�u nh� ngoại đạo nghe việc nầy, liền dắt đồ ch�ng đi qua th�nh Chi�m B�.

L�c đ� tất cả nh�n d�n trong nước Chi�m B� đều c�ng nhau phụng sự s�u nh� ngoại đạo, họ chưa từng nghe danh hiệu của� Phật, Ph�p, Tăng, phần đ�ng g�y tạo những nghiệp rất �c.

Đức Phật v� ch�ng sanh� n�n lại đi qua th�nh Chi�m B�.

Trong th�nh nầy c� vị đại Trưởng gỉa kh�ng con nối gi�ng, b�n phụng thờ s�u nh� ngoại đạo để cầu con. Thời gian sau vợ trưởng giả c� thai. Trưởng giả vui mừng đến thưa với s�u nh� ngoại đạo : Vợ t�i c� thai l� nam hay nữ ?

S�u nh� ngoại đạo đ�p rằng : � Chắc chắn sẽ sanh con g�i�.

Trưởng giả nghe lời nầy sanh l�ng sầu n�o. Th�n hữu hỏi Trưởng giả : � Cớ sao �ng qu� sầu n�o như vậy ?�

Trưởng giả đ�p vợ t�i c� thai chưa biết l� nam hay nữ n�n t�i đến hỏi lục sư, c�c ng�i bảo chắc chắn l� con g�i. T�i tự nghĩ tuổi đ� gi�, sự nghiệp to lớn, t�i sản v� lượng. Nếu kh�ng phải con trai thời kh�ng người giao ph�. Do đ�y n�n t�i sầu n�o.

Th�n hữu n�i rằng : � �ng kh�ng c� tr� huệ, ng�y trước �ng cũng đ� nghe rằng ba anh em Ưu L�u Tần Loa Ca Diếp l� đệ tử của ai ? Đệ tử của Phật hay đệ tử của lục sư ? Nếu lục sư l� bực nhứt thiết tr�, sao ba anh em Ca Diếp bỏ họ m� l�m đệ tử của Phật ? Lại X� Lợi Phất, Đại Mục Kiền Li�n, c�c vị Quốc Vương như Tần B� Ta La, c�c vị phu nhơn như B� Mạt Lợi, c�c vị đại Trưởng giả như �ng Tu Đạt Đa, những người ấy chẳng phải l� đệ tử của Phật ư ?

Kho�ng D� quỉ thần, vua A X� Thế, Voi say, Ươn Quật Ma La �c t�m muốn hại mẹ, những người nầy h� chẳng phải nhờ đức Phật điều phục ư ?

Đức Như Lai Thế T�n biết r� tất cả Ph�p kh�ng bị chướng ngại n�n hiệu l� Phật. Lời n�i ra duy nhứt, kh�ng dời đổi, n�n hiệu l� Như Lai. Dứt hết phiền n�o n�n gọi l� A La H�n. Đức Thế T�n ph�m c� n�i ra trọn kh�ng sai. Lục sư chẳng phải như vậy, đ�u đ�ng tin� được.

Nay đức Như Lai đang ở nước nầy gần nơi đ�y, nếu �ng muốn biết sự thiệt thời n�n đến Phật.

L�c đ� Trưởng giả c�ng th�n hữu đến chỗ Phật đảnh lễ đi nhiễu ba v�ng, rồi qu� chấp tay bạch rằng : � Đức Thế T�n đối với ch�ng sanh b�nh đẳng kh�ng o�n kh�ng th�n. T�i c�n bị tham �i r�ng buộc, nay muốn hỏi đức Thế T�n một việc, nhưng tự m�nh hổ thẹn chưa d�m n�i ra.

Bạch Thế T�n ! Vợ t�i c� thai, lục sư bảo rằng chắc chắn l� con g�i. Xin đức Phật ph�n việc ấy thế n�o ?�

Phật n�i : � Nầy Trưởng giả,� vợ �ng c� thai quyết định l� trai, đứa trẻ nầy sau khi sanh ra thời phước đức kh�ng ai bằng.�

Trưởng giả nghe lời Phật dạy vui mừng l�m lễ tạ đức Phật m� trở về nh�.

S�u nh� ngoại đạo nghe Phật huyền k� vợ Trưởng giả quyết định sẽ sanh con trai c� phước đức lớn, l�ng họ ganh gh�t, họ liền lấy tr�i Am La tẩm thuốc độc, rồi mang đến nh� biếu Trưởng giả m� n�i rằng : Tốt thay ! �ng C� Đ�m b�n điều ấy rất hay. Gần ng�y sanh vợ �ng n�n uống thuốc nầy sẽ bảo đảm cho mẹ c�ng con l�c sanh sản kh�ng bịnh hoạn.

Trưởng giả mừng lắm nhận lấy thuốc của lục sư cho vợ uống. Uống xong vợ Trưởng giả tr�ng độc m� chết.

Lục sư vui mừng chia nhau đi khắp trong th�nh truyền rao rằng : Sa M�n C� Đ�m tự khoe l� nhứt thiết tr�, n�i vợ Trưởng giả sẽ sanh con trai phước đức kh�ng ai s�nh bằng, nay con chưa sanh m� mẹ đ� chết.

Trưởng giả lại đối với Phật mất cả l�ng tin. �ng liền theo nghi lễ thế gian tẩn liệm th�y vợ, rồi đưa ra ngo�i th�nh chất củi để thi�u.

Do đạo nh�n thấy r� việc nầy, đức Phật bảo A Nan đem y đến cho Phật đắp v� bảo rằng : Ta muốn đến chỗ hỏa t�ng để trừ� dứt t� kiến cho ch�ng sanh.

L�c đ� Tỳ Sa M�n Thi�n Vương bảo Thi�n tướng l� Na Ni Bạt Đ� rằng :� Nay đức Như Lai muốn đến khu g� m�, khanh phải mau đến đ� sửa sang qu�t tước trải t�a sư tử, rải những hoa đẹp hương thơm, trần thiết trang nghi�m chỗ ấy.

Lục sư thấy Phật đ�ng xa đi đến họ bảo nhau rằng : Sa M�n C� Đ�m đến trong g� m� nầy hoặc giả muốn ăn thịt ư !

L�c bấy g�ơ nơi ấy c� nh�m Ưu B� Tắc chưa chứng được ph�p nh�n, nghe lời n�i của lục sư thời đều hổ thẹn c�ng nhau đ�n Phật bạch rằng : Vợ của Trưởng giả đ� chết, xin Thế T�n chớ đến đ�.�

A Nan liền n�i với c�c vị Ưu B� Tắc : � C�c �ng chờ gi�y l�t, đức Như Lai sẽ hiển b�y cảnh giới của chư Phật.

Phật đến g� mả l�n ngồi t�a Sư Tử.

Trưởng giả đến trước Phật tr�ch rằng : � Bực nhứt thiết tr� lời n�i ra đ�ng sự thật kh�ng sai mới đ�ng gọi l� Thế T�n. Nay mẹ thời đ� chết mất l�m sao sanh được con trai phước đức ?�

Phật bảo Trưởng giả : �H�m trước �ng chẳng hỏi t�i về sự chết sống của b� mẹ. Chỉ hỏi c� thai l� trai hay g�i.

Chư Phật Như Lai ph�m lời n�i ra đ�ng thật kh�ng sai, do đ�y n�n phải biết rằng �ng quyết định sẽ được con trai phước đức.

L�c đ� lửa thi�u tử thi bụng nứt ra, c� đứa trẻ trai từ trong bụng lọt ra ngồi ngay thẳng trong lửa như chim Oan Ương đậu tr�n gương sen.

Lục sư ng� thấy lại to tiếng la l�n rằng : � Sa M�n C� Đ�m l� y�u qu�i kh�o l�m aỏ thuật.�

Trưởng giả vui mừng quở tr�ch lục sư : Nếu cho l� ảo thuật tại sao c�c �ng chẳng l�m. Phật liền bảo Kỳ B� : ��ng v�o trong lửa bồng đứa b� lại đ�y.�

Kỳ B� đi đến gần đống lửa, lục sư lật đật đi đến k�o lại n�i rằng : � Sa M�n C� Đ�m l�m ảo thuật chưa ắt l� lu�n được ho�n to�n, nếu �ng v�o trong lửa e kh�ng khỏi bị hại. Sao �ng lại qu� tin lời của C� Đ�m.

Kỳ B� đ�p rằng : � Giả sử đức Như Lai ra v�o địa ngục A Tỳ, lửa dữ trong địa ngục c�n kh�ng đốt ch�y được huống l� lửa trong thế gian.

L�c đ� Kỳ B� đi thẳng v�o trong đống lửa như v�o trong nước m�t mẻ, bồng đứa trẻ trở ra đến chỗ Phật, hai tay trao đứa trẻ cho Phật.

Đức Phật tiếp lấy đứa trẻ m� bảo Trưởng giả rằng : � Tất cả ch�ng sanh thọ mạng chẳng quyết địng như b�ng nước nổi tr�n mặt nước. Nếu ch�ng sanh kh�ng c� nghiệp quả s�u nặng thời lửa chẳng ch�y được, độc chẳng hại được. Phước đức của trẻ nầy chẳng phải l� ta l�m ra.�

Trưởng giả bạch rằng : � L�nh thay ! Bạch Thế T�n ! Ngưỡng mong đức Như Lai đặt t�n cho n�. Đức Phật n�i : Nầy Trưởng giả ! Trẻ nầy sanh ở trong đống lửa lớn, lửa gọi l� thọ đề, n�n đặt t�n cho n� l� Thọ Đề.���

L�c đ� quần ch�ng hiện diện nghe v� thấy việc nầy v� lượng người ph�t t�m v� thượng Bồ Đề.

Sau đ� s�u nh� ngoại đạo k�o nhau đi khắp cả s�u nước lớn kh�ng chỗ n�o ở y�n được, họ lại đến nơi th�nh C�u Thi Na, họ chia nhau đi truyền rao rằng : Mọi người n�n biết rằng Sa M�n C� Đ�m l� nh� đại ảo thuật, phỉnh gạt trong thi�n hạ khắp hết s�u nước lớn. Như nh� ảo thuật ho� l�m bốn đạo binh chiến xa, chiến m�, voi trận, bộ binh. Lại biến ho� l�m c�c thứ ch�u b�u, cung điện, th�nh tr�, s�ng ng�i , c�y cối. Sa M�n C� Đ�m cũng như vậy, huyễn h�a l�m ra th�n vua để thuyết ph�p, hoặc biến l�m Sa M�n, B� La M�n, biến l�m th�n nam, người nữ, th�n nhỏ, th�n lớn, hoặc biến l�m th�n s�c sanh quỉ thần, hoặc n�i v� thường, hoặc n�i thường trụ, c� l�c n�i l� khổ, c� l�c n�i l� vui, hoặc n�i c� ng�, hoặc n�i kh�ng ng�, c� tịnh, kh�ng tịnh, l�c thời n�i� c� l�c lại n�i kh�ng, đ� l� những lời hư vọng n�n gọi l� ảo thuật.

Như nhơn hột giống m� c� tr�i, Sa M�n C� Đ�m cũng như vậy, do b� Ma Da sanh ra, mẹ đ� l� huyễn ảo thời con kh�ng thể chẳng phải l� huyễn ảo. Sa M�n C� Đ�m kh�ng c� tri kiến chơn thật. C�c vị B� La M�n trải qua nhiều năm tu tập khổ hạnh giữ g�n cấm giới c�n tự n�i rằng chưa c� tri kiến chơn thật. Huống l� C� Đ�m tuổi c�n trẻ, học lực cạn cợt, chẳng tu khổ hạnh, l�m sao c� được tri kiến chơn thật, nếu c� thể khổ hạnh đủ bảy năm c�n chẳng phải l� nhiều, huống l� C� Đ�m tu tập khổ hạnh chẳng đầy s�u năm. C� người ngu v� tr� mới tin học theo gi�o ph�p của C� Đ�m. Như nh� huyễn thuật phỉnh gạt người ngu, Sa M�n C� Đ�m cũng như vậy. S�u nh� ngoại đạo ở trong th�nh C�u Thi Na nầy l�m cho ch�ng sanh th�m nhiều t� kiến.

Phật bảo Sư Tử Hống Bồ T�t : � Ta thấy việc như vậy sanh l�ng x�t thương, n�n d�ng thần lực triệu thỉnh c�c vị Bồ T�t ở mười phương v�n tập trong rừng nầy chật cả bốn mươi do di�n. Nay ở nơi đ�y ta hiện đại� Sư Tử Hống.

Ở nơi chổ trống trải vắng vẻ dầu c� thuyết ph�p nhiều cũng chẳng được gọi l� Sư Tử Hống. Ở trong đại ch�ng to�n bực tr� huệ như đ�y m� thuyết ph�p mới được gọi l� chơn thật đại Sư Tử Hống.

Sư Tử Hống l� thuyết minh tất cả ph�p đều v� thường, khổ, v� ng�, bất tịnh. Chỉ n�i Như Lai l� thường, lạc, ng�, tịnh.

Lục sư lại n�i rằng : Nếu C� Đ�m c� ng� ta cũng c� ng�.� Chỗ n�i l� ng� đ� : C�i thấy gọi l� ng�.����

Nầy C� Đ�m ! V� như c� người hướng trong đ�y thấy đồ vật, ng� cũng như vậy. Hướng l� dụ cho con mắt, người thấy dụ cho ng�.

Phật bảo lục sư : � Nếu n�i c�i thấy gọi l� ng�, thời kh�ng đ�ng nghĩa. V� điều dụ của c�c �ng vừa dẫn ra nhơn hướng m� thấy, người ở một hướng, s�u căn đều c� t�c dụng. Nếu quyết địng c� ng� nhơn nơi con mắt m� thấy, sao lại chẳng như trong một nh�n căn kia đều nhận biết c�c trần cảnh ? Nếu trong một căn chẳng thể đồng thời nghe cả s�u trần, phải biết rằng đ� l� kh�ng c� ng�. Điều dụ hướng thấy vật, dầu tr�i qua trăm năm, người thấy nhơn nơi đ� chỗ thấy vẫn kh�ng kh�c. Nh�n căn nếu như vậy, đến l�c tuổi gi� mắt k�m lẽ ra kh�ng kh�c. Người c�ng hướng kh�c nhau, thấy trong thấy ngo�i, nh�n căn nếu như vậy lẽ ra cũng trong ngo�i đồng một thời đều thấy. Nếu l� chẳng thấy, sao lại c� ng�.

Lục sư lại n�i rằng : � Nầy C� Đ�m ! Nếu kh�ng c� ng�, thời ai c� thể thấy ? Phật n�i c� sắc, c� �nh s�ng, c� t�m, c� nh�n căn, bốn duy�n nầy h�a hiệp n�n gọi l� c� thấy. Trong đ�y thiệt kh�ng c� người thấy người thọ. V� đi�n đảo n�n ch�ng sanh cho l� c� người thấy c� kẻ thọ. Do nghĩa nầy n�n tất cả ch�ng sanh chỗ thấy biết đều đi�n đảo, chỗ thấy biết của chư Phật v� Bồ T�t l� chơn thật.

_ Nầy Lục sư ! Nếu n�i rằng sắc l� ng� thời cũng chẳng phải. V� sắc thiệt cũng chẳng phải l� ng�. Sắc nếu l� ng� lẽ ra chẳng n�n c� h�nh dạng xấu xa. Cớ sao lại c� bốn t�nh sai kh�c, chẳng đồng một d�ng B� La M�n ư ? Sao lại c� kẻ n� lệ chẳng tự do ? C� người t�n tật, l�c sanh ra căn th�n chẳng đầy đủ ? Cớ sao chẳng l�m th�n chư thi�n, m� lại thọ th�n địa ngục, s�c sanh, ngạ quỉ ? Nếu chẳng c� thể t�y � để l�m ra th�n, nếu biết rằng quyết định l� kh�ng c� ng�. Do v� kh�ng ng� n�n gọi l� v� thường,. V� v� thường n�n phải khổ. V� khổ n�n l� rỗng kh�ng. V� rỗng kh�ng n�n đi�n đảo. V� đi�n đảo n�n tất cả ch�ng sanh lưu chuyển trong v�ng sanh tử.

Như sắc, thọ tưởng h�nh v� thức cũng vậy.

Nầy Lục sư, Đức Như Lai Thế T�n dứt hẳn� sự r�ng buộc của sắc cũng như dứt hẳn sự r�ng buộc của thức v.v�, v� thế n�n Như Lai gọi l� thường, lạc, ng�, tịnh.

Lại sắc� ch�nh l� nhơn duy�n. Nếu đ� l� nhơn duy�n thời gọi l� v� ng�. Nếu l� v� ng� thời gọi l� khổ kh�ng.

Th�n của Như Lai chẳng phải nhơn duy�n. V� chẳng phải nhơn duy�n n�n gọi l� c� ng�. Nếu c� ng� thời ch�nh l� thường, lạc, ng�, tịnh.

Lục sư lại n�i : � Nầy C� Đ�m ! Sắc chẳng phải ng� nhẫn đến thức cũng chẳng phải ng�, thế th� ng� khắp tất cả chỗ như hư kh�ng.

Phật n�i : � Nế�u khắp mọi chỗ đều c� ng�, thời lẽ ra chẳng n�n n�i rằng : Trước kia t�i chẳng thấy. Nếu trước kia chẳng thấy, thời biết rằng sự thấy nầy trước kh�ng nay c�, n�n gọi l� v� thường. Nếu gọi l� v� thường sao lại n�i l� khắp được.

Nếu ng� l� khắp tất cả chỗ đều c�, lẽ ra phải c� đủ tất cả th�n trong năm lo�i. Nếu c� đủ th�n, thời lẽ ra đều thọ b�o. Nếu đ� đều thọ b�o, sao lại n�i rằng trở lại thọ th�n người th�n trời �?

C�c �ng n�i ng� l� khắp đ�, thời ng� l� một hay l� nhiều ?

Ng� nếu l� một thời lẽ ra kh�ng c� cha con, kẻ th� người th�n. Ng� nếu l� nhiều, căn th�n của tất cả ch�ng sanh lẽ ra đều đồng như nhau, bao nhi�u những việc l�m v� tr� huệ lẽ ra cũng đồng như vậy, nếu đồng như nhau, sao lại n�i rằng c� người th�n căn đầy đủ, c� người thiếu k�m t�n tật, nghiệp l�nh nghiệp �c, kẻ ngu người tr� kh�c�
nhau ?�

_ Nầy C� Đ�m ! Ng� của ch�ng sanh kh�ng c� ngằn m�, ph�p c�ng phi ph�p thời c� chừng ngằn. Ch�ng sanh thật h�nh đ�ng ph�p thời được th�n tốt đẹp. Nếu ch�ng sanh thật h�nh phi ph�p thời mang th�n xấu xa. Do nghĩa nầy n�n nghiệp quả của ch�ng sanh chẳng được kh�ng sai kh�c.

_ Nầy Lục sư !Nếu ph�p c�ng phi ph�p l� như vậy thời ng� chẳng c�ng khắp. Nếu ng� l� c�ng khắp� thời lẽ ra đều đến tất cả. Nếu ng� đều đến tất cả thời người thật h�nh ph�p l�nh lẽ ra cũng c� �c, người thật h�nh điều �c lẽ ra cũng c� l�nh. Nếu kh�ng như vậy sao lại n�i rằng ng� l� c�ng khắp.

_ Nầy C� Đ�m ! Như trong một nh� thắp trămng�n ngọn đ�n, mỗi ngọn đ�n tự chiếu s�ng chẳng trở ngại nhau. Ng� của ch�ng sanh cũng như vậy, thật h�nh điều l�nh điều �c chẳng xen lộn nhau.

_ Nầy Lục sư ! Nếu c�c �ng n�i rằng ng� như ngọn đ�n thời kh�ng đ�ng nghĩa. V� �nh s�ng ngọn đ�n kia theo duy�n m� c�, ngọn đ�n th�m lớn thời �nh s�ng cũng th�m nhiều. Ng� của ch�ng sanh chẳng phải như vậy. �nh s�ng từ ngọn đ�n chiếu ra, chỗ của �nh s�ng kh�c chỗ với ngọn đ�n. Ng� của ch�ng sanh chẳng được từ nơi th�n m� ra ở nơi chỗ kh�c. �ng s�ng của ngọn đ�n kia ở chung chỗ với b�ng tối, v� như trong căn nh� tối, l�c thắp một ngọn đ�n chiếu chẳng s�ng tỏ, thắp nhiều ngọn đ�n thời được tỏ s�ng. Nếu ngọn đ�n ban đầu ph� hết b�ng tối thời lẽ ra chẳng cần đến ngọn đ�n sau. Nếu cần phải nhờ ngọn đ�n sau mới hết b�ng tối, thời n�n biết rằng �ng s�ng của ngọn đ�n ban đầu c�ng ở chung chỗ với b�ng tối.

_ Nầy C� Đ�m ! Nếu l� kh�ng c� ng� thời ai l�m l�nh l�m �c ?

_ Nếu l� ng� tạo t�c thời sao lại gọi l� thường ? Nếu ng� l� thường, tại sao c� l�c l�m l�nh, c� l�c lại l�m �c ? Nếu cho rằng c� l�c l�m l�nh, c� l�c l�m �c, tại sao lại n�i rằng ng� kh�ng ngằn m�. Nếu l� ng� tạo t�c, cớ chi lại tập l�m điều �c. Nếu như ng� l� t�c giả, l� tri giả, cớ chi� lại sanh nghi rằng ch�ng sanh kh�ng c� ng�.

Do nghĩa tr�n đ�y n�n biết rằng trong ph�p của ngoại đạo quyết định kh�ng c� ng�. Nếu n�i l� ng�, thời n�n biết rằng ch�nh l� đức Như Lai, v� th�n Như Lai kh�ng ngằn m�, kh�ng ngờ vực, chẳng l�m chẳng thọ, n�n gọi l� thường trụ. Như Lai bất sanh bất diệt n�n gọi l� lạc, v� Như Lai kh�ng c� phiền n�o n�n gọi l� tịnh, kh�ng c� mười tướng n�n gọi l� kh�ng. Do đ�y n�n Như Lai l� thường, lạc, ng�, tịnh, rỗng rang kh�ng c� c�c tướng.

C�c nh� ngoại đạo n�i rằng : � Nếu n�i Như Lai l� thường, lạc, ng�, tịnh v� kh�ng c� tướng n�n l� kh�ng, phải biết rằng gi�o ph�p của C� Đ�m n�i ra thời chẳng phải l� kh�ng vậy. V� thế n�n nay ch�ng ta phải cung k�nh thọ tr�

L�c đ� trong h�ng ngoại đạo c� v� lượng người sanh l�ng k�nh tin xuất gia theo Phật ph�p.

Phật bảo Sư Tử Hống Bồ T�t : � Nầy Thiện Nam Tử ! Do nhơn duy�n n�n ta ở� nơi rừng Ta La Song Thọ nầy hiển b�y Đại Sư Tử Hống. Sư Tử Hống gọi l� Đại Niết B�n.

Nầy Thiện Nam Tử ! Cặp c�y b�n hướng Đ�ng ti�u biểu rằng ph� v� thường m� được thường trụ. Cặp c�y b�n hướng Nam ti�u biểu rằng ph� khổ m� được lạc. Cặp c�y b�n hướng T�y ti�u biểu rằng ph� v� ng� m� được chơn ng�. Cặp c�y b�n hướng Bắc ti�u biểu rằng ph� bất tịnh m� được chơn tịnh.

Nầy Thiện Nam Tử ! Ch�ng sanh trong đ�y v� bốn cặp c�y Song Thọ n�n bảo hộ rừng Ta La, chẳng cho người ngo�i đến bẻ nh�nh h�i l� đốt chặt ph� hoại. Ta cũng như vậy, v� bốn ph�p thường, lạc, ng�, tịnh, n�n khiến h�ng đệ tử hộ tr� Phật ph�p.

Bốn cặp Song Thọ nầy bốn Đại Vương quản trị săn s�c. Ta v� bốn Đại Vương hộ tr� ch�nh ph�p của ta, n�n ta ở trong đ�y m� nhập Niết B�n.

Nầy Thiện Nam Tử !Bốn cặp c�y Ta La nầy b�ng tr�i thường sum s�, thường c� thể lợi �ch cho v� lượng ch�ng sanh. Ta cũng như vậy, thường c� thể lợi �ch cho v� lượng Thanh Văn Duy�n Gi�c. B�ng dụ cho ng�, tr�i dụ cho lạc. Do nghĩa nầy n�n ta ở trong rừng c�y Ta La Song Thọ nhập đại tịch diệt. Đại tịch diệt đ�y gọi l� Đại Niết B�n.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Cớ g� Đức Như Lai nhập Niết B�n trong th�ng hai ?�

_ Nầy Thiện Nam Tử ! Th�ng hai gọi l� m�a xu�n, th�ng m�a xu�n mu�n vật đều sanh trưởng, gieo trồng c�y cối, b�ng tr�i tươi tắn xinh đẹp, s�ng rạch đầy nước, trăm th� sanh sản, do đ�y n�n ch�ng sanh phần nhiều c� quan niệm l� thường l� vui.

V� ph� quan niệm cho l� thường như vậy, n�n ta n�i tất cả ph�p đều l� v� thường, chỉ n�i đức Như Lai l� thường trụ chẳng biến đổi.

Nầy Thiện Nam Tử ! Ở trong ba m�a s�u tiết, mạnh đ�ng c�y cối kh� h�o, mọi người chẳng ưa th�ch. Mạnh xu�n h�a ấm mọi người tham ưa. V� ph� sự tham ưa thế gian của ch�ng sanh n�n ta diễn n�i thường, lạc, ng�, tịnh. Đức Như Lai v� ph� thế ng�, thế tịnh, n�n n�i Như Lai l� chơn thiệt ng� tịnh.

N�i th�ng hai l� dụ cho hai thứ ph�p th�n� của Như Lai.

M�a đ�ng chẳng ưa th�ch, l� người tr� chẳng th�ch Như Lai v� thường nhập Niết B�n. Th�ng hai m�a xu�n vui th�ch, l� dụ cho người tr� ưa th�ch Như Lai : Thường, lạc, ng�, tịnh. Gieo trồng� dụ cho ch�ng sanh nghe ph�p vui mừng ph�t t�m v� thượng Bồ Đề, vun trồng c�c căn l�nh. S�ng rạch l� dụ cho c�c Đại Bồ T�t ở mười phương đến chỗ ta nghe học kinh Đại Niết B�n.

Trăm th� sanh sản l� dụ cho h�ng đệ tử của ta sanh c�c căn l�nh.

B�ng l� dụ cho bảy gi�c chi. Tr�i l� dụ cho bốn đạo quả.

Do những nghĩa nầy, n�n ta nhập Niết B�n trong th�ng hai.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Đức Như Lai l�c sơ sanh, xuất gia, th�nh đạo chuyển ph�p lu�n đều ở v�o ng�y m�ng t�m, cớ cho ri�ng nhập Niết B�n ở đ�m rằm ?

Phật bảo : � L�nh thay ! L�nh thay ! Nầy Thiện Nam Tử ! Như mặt trăng rằm tr�n đầy kh�ng khuyết, chư Phật Như Lai cũng như vậy, nhập Đại Niết B�n kh�ng c� k�m khuyết. V� thế n�n Như Lai nhập Niết B�n v�o đ�m rằm.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như đ�m rằm, l�c mặt trăng tr�n c� mười một điều : Một l� ph� tối tăm ; hai l� khiến ch�ng sanh thấy r� đường s�, ba l� khiến ch�ng sanh thấy đường ngay đường cong ; bốn l� trừ n�ng nực được m�t mẻ ; năm l� ph� l�ng cao ngạo của lửa đom đ�m ; s�u l� dứt tất cả tưởng niệm trộm cướp ; bảy l� trừ l�ng sợ �c th� của ch�ng sanh ; t�m l� c� thể l�m cho hoa sen xanh nở ; ch�n l� l�m cho hoa sen b�p lại ; mười l� dẫn ph�t l�ng tiến l�n của kẻ đi đường ; mười một l� l�m cho ch�ng sanh th�ch ngũ dục được nhiều kho�i lạc.

Như Lai cũng như vậy : Một l� ph� hoại v� minh ; hai l� diễn thuyết ch�nh ph�p, t� ph�p ; ba l� chỉ b�y sanh tử l� t� hiểm, Niết b�n l� bằng thẳng ; bốn l� l�m cho người xa l�a phiền n�o tham, s�n si ; năm l� ph� hoại �nh s�ng của ngoại đạo ; s�u l� ph� hoại giặc kiết sử ; bảy l� trừ t�m lo sợ ngũ c�i ; t�m l� l�m nẩy nở l�ng vun trồng căn l�nh của ch�ng sanh ; ch�n l� che tr�m t�m ngũ dục của ch�ng sanh ; mười l� ph�t khởi hạnh tiến tu c�ng hạnh Đại Niết B�n cho ch�ng sanh ; mười một l� l�m cho ch�ng sanh th�ch tu hạnh giải tho�t.

Do đ�y n�n ta nhập Đại Niết B�n v�o ng�y rằm. Dầu vậy, nhưng thật ra ta chẳng c� nhập Đại Niết B�n. Trong h�ng đệ tử của ta, những kẻ ngu si, kẻ �c cho rằng Như Lai quyết định nhập Niết B�n.

Như b� mẹ kia c� đ�ng con. Một h�m b� mẹ bỏ đi đến nước kh�c, trong thời gian chưa trở về, c�c con đều n�i rằng mẹ đ� chết mất, nhưng thật ra b� mẹ nầy kh�ng chết.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Hạng Tỳ Kheo n�o c� thể trang nghi�m rừng Ta La Song Thọ nầy ?

_ Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu c� Tỳ Kheo n�o thọ tr� đọc tụng mười hai bộ kinh, văn nghĩa đ�ng, th�ng đạt th�m nghĩa, giải thuyết cho mọi người, chỗ thuyết ph�p trước sau giữa đều l�nh hay, v� muốn lợi �ch cho v� lượng ch�ng sanh m� diễn thuyết phạm hạnh. Tỳ Kheo nầy c� thể trang nghi�m rừng Ta La Song Thọ.

_ Bạch Thế T�n ! Như chỗ t�i hiểu nghĩa của Đức Phật vừa dạy, thời Tỳ Kheo A Nan ch�nh l� người trang nghi�m vậy. V� A Nan thọ tr� đọc tụng mười hai bộ kinh, v� đại ch�ng m� khai thị diễn thuyết, lời c�ng nghĩa đều chơn ch�nh.

Như đem nước r�t v�o b�nh, A Nan cũng như vậy, đ�ng như chỗ đ� nghe nơi đức Phật đem diễn thuyết lại cho mọi người.

_ Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu c� Tỳ Kheo đặng thi�n nh�n thanh tịnh, thấy đại thi�n thế giới ở mười phương như thấy tr�i am ma lặc trong b�n tay, Tỳ Kheo nầy cũng c� thể trang nghi�m rừng Ta La Song Thọ.�

_ Bạch Thế T�n ! Nếu như vậy thời Tỳ Kheo A N�u L�u Đ� ch�nh l� người trang nghi�m, v� A N�u L�u Đ� c� thi�n nh�n thấy r� đại thi�n thế giới, tất cả những lo�i những vật cho đến th�n trung ấm đều thấy r� r�ng kh�ng chướng ngại.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu c� Tỳ Kheo thiểu dục tri t�c, t�m th�ch tịch tịnh, si�ng tu tinh tấn ch�nh niệm, ch�nh định, ch�nh huệ, giải tho�t, Tỳ Kheo nầy c� thể trang nghi�m rừng Ta La Song Thọ.

_ Bạch Thế T�n ! Nếu như vậy thời Tỳ Kheo Đại Ca Diếp ch�nh l� người trang nghi�m, v� Đại Ca Diếp kh�o tu những c�ng hạnh thiểu dục tri t�c v.v�

_ Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu Tỳ Kheo v� lợi �ch ch�ng sanh chẳng v� lợi dưỡng m� tu tập th�ng đạt v� tr�nh tam muội, th�nh hạnh, kh�ng hạnh, Tỳ Kheo nầy thời c� thể trang nghi�m rừng Ta La Song Thọ.

_ Bạch Thế T�n ! nếu như vậy thời Tỳ Kheo Tu Bồ Đề ch�nh l� người trang nghi�m. V� Tu Bồ Đề kh�o tu tập hạnh v� tr�nh, th�nh� hạnh, kh�ng hạnh.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu c� Tỳ Kheo kh�o tu tập thần th�ng, trong khoảng một niệm c� thể hiện c�c thứ thần th�ng biến ho�, một t�m một định c� thể hiện l�m hai thứ l� nước với lửa, Tỳ Kheo nầy thời c� thể trang nghi�m rừng Ta La Song Thọ.

Bạch Thế T�n ! Nếu như vậy thời Tỳ Kheo Đại Mục Kiền Li�n ch�nh l� người trang nghi�m. V� Đại Mục Kiền Li�n kh�o tu thần th�ng biến ho� v� lượng.

_ Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu c� Tỳ Kheo tu tập đại tr�, lợi tr�, tập tr�, giải tho�t tr�, thậm th�m tr�, quảng tr�, v� bi�n tr�, v� thắng tr�, thật tr�, th�nh tựu đầy đủ tr� huệ như vậy, t�m b�nh đẳng đối với người th�n kẻ th� nghe đức Như Lai nhập Niết B�n chẳng lo buồn, nếu nghe Như Lai thường trụ chẳng nhập Niết B�n cũng chẳng mừng rỡ, Tỳ Kheo nầy thời c� thể trang nghi�m rừng Ta La Song Thọ.

Bạch Thế T�n ! Nếu như vậy thời Tỳ Kheo X� Lợi Phất ch�nh l� người trang nghi�m. V� X� Lợi Phất kh�o th�nh tựu đầy đủ đại tr� huệ như vậy.

_ Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu c� Tỳ Kheo c� thể n�i ch�ng sanh đều c� Phật t�nh, được th�n Kim Cang kh�ng c� ngằn m�, thường, lạc, ng�, tịnh, th�n t�m v� ngại được t�m m�n tự tại. Tỳ Kheo nầy thời c� thể trang nghi�m rừng Ta La Song Thọ.

_ Bạch Thế T�n ! Nếu như vậy thời chỉ c� đức Như Lai mới l� người trang nghi�m. V� th�n Như Lai l� th�n Kim Cang kh�ng ngằn m�, l� thường, lạc, ng�, tịnh, th�n t�m v� ngại đủ t�m m�n tự tại.

Bạch Thế T�n ! Chỉ c� đức Như Lai mới c� thể trang nghi�m rừng Ta La Song Tho, nếu kh�ng đức Như Lai thời chẳng trang nghi�m. Ngưỡng mong đấng Đại Từ� Bi v� trang nghi�m m� thường ở trong rừng Ta La nầy.

_ Nầy Thiện Nam Tử ! Tất cả c�c ph�p t�nh vốn trụ nơi v� trụ, sao �ng lại cầu mong đức Như Lai trụ.

Nầy Thiện Nam Tử ! Ph�m n�i rằng trụ đ� thời gọi l� sắc ph�p từ nơi nhơn duy�n m� sanh, n�n gọi l� trụ. Nhơn duy�n kh�ng nơi chỗ n�n gọi l� v� trụ.

Đức Như Lai đ� dứt tất cả sự r�ng buộc của sắc, sao lại n�i rằng Như Lai trụ ? Như sắc ph�p, thọ tưởng h�nh thức cũng vậy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Trụ gọi l� ki�u mạn, v� ki�u mạn� n�n chẳng được giải tho�t, v� chẳng được giải tho�t n�n gọi l� trụ. Ai c� ki�u mạn ? Từ chỗ n�o m� đến ? Do đ�y n�n được gọi l� trụ nơi v� trụ.

Đức Như Lai đ� dứt tất cả ki�u mạn, sao lại n�i rằng ngưỡng mong đức Như Lai trụ ?

Trụ đ� gọi l� ph�p hữu vi, đức Như lai đ� dứt ph�p hữu vi, n�n l� chẳng trụ.

Trụ đ� gọi l� ph�p kh�ng, Đức Như Lai đ� dứt ph�p kh�ng như vậy n�n được thường, lạc, ng�, tịnh. Tại sao n�i rằng ngưỡng mong đức Như Lai trụ ?

Trụ đ� gọi l� hai mươi lăm c�i. Đức Như lai đ� dứt hai mươi lăm c�i. Sao lại n�i rằng ngưỡng mong đức Như Lai trụ ?

Trụ đ� ch�nh l� tất cả ph�m phu. C�c bực th�nh nhơn thời kh�ng khứ, kh�ng lai, kh�ng trụ. Đức Như Lai đ� dứt những tướng khứ, lai, trụ. Sao lại n�i rằng ngưỡng mong đức Như Lai trụ ?

Luận về v� trụ gọi l� v� bi�n th�n. V� th�n v� bi�n n�n chớ n�i rằng ngưỡng mong đức Như Lai trụ nơi rừng Ta La. Nếu trụ nơi rừng nầy thời l� hữu bi�n. Nếu l� th�n hữu bi�n thời l� v� thường. Đức Như Lai l� thường, sao lại n�i rằng trụ ?

_ Luận về v� trụ gọi l� hư kh�ng, t�nh của Như Lai đồng với hư kh�ng, sao lại n�i rằng trụ ?

Lại v� trụ gọi l� Kim Cang Tam Muội. Kim Cang Tam Muội ph� hoại tất cả trụ. Kim Cang Tam Muội ch�nh l� Như Lai, sao lại n�i rằng trụ ?

Lại v�� trụ gọi l� huyễn, Như Lai đồng huyễn, sao lại n�i rằng trụ ?

Lại v� trụ gọi l� v� chung v� thỉ, t�nh Như Lai kh�ng c� thỉ chung, sao lại gọi rằng trụ.

Lại v� trụ l� ph�p giới v� bi�n, ph�p giới v� bi�n ch�nh l� Như Lai, sao lại n�i rằng trụ ?

Lại v� trụ gọi l� Thủ Lăng Nghi�m tam muội. Tam muội nầy biết tất cả ph�p m� kh�ng chấp trước, v� kh�ng chấp trước n�n gọi l� Thủ Lăng Nghi�m. Đức Như Lai đầy đủ ch�nh định Thủ Lăng Nghi�m, sao lại gọi rằng trụ ?

Lại v� trụ gọi xứ phi xứ tr� lực. Đức Như Lai th�nh tựu tr� lực nầy, sao lại gọi rằng�
trụ ?

Lại v� trụ gọi l� Đ�n Ba La Mật. Nếu Đ�n Ba La Mật m� c� trụ thời chẳng đến được Thi La Ba La Mật, nhẫn đến B�t Nh� Ba La Mật, do nghĩa nầy n�n Đ�n Ba La Mật gọi l� v� trụ. Đức Như Lai chẳng trụ Đ�n Ba La Mật nhẫn đến chẳng trụ B�t Nh� Ba La Mật, sao lại nguyện rằng đức Như Lai thường trụ nơi rừng Ta La.

Lại v� trụ gọi l� tu ph�p Tứ Niệm Xứ. Nếu đức Như Lai trụ nơi ph�p Tứ Niệm Xứ, thời kh�ng thể được V� Thựơng Bồ Đề, đ�y gọi l� trụ nơi chẳng trụ.

Lại v� trụ gọi l� ch�ng sanh giới v� bi�n. Đức Như Lai đ� đến� tột ngằn m� v� bi�n của tất cả ch�ng sanh giới m� kh�ng chỗ trụ.

Lại v� trụ gọi l� kh�ng nh� cửa, kh�ng nh� cửa gọi l� kh�ng chỗ c�, kh�ng chỗ c� gọi l� v� sanh, v� sanh gọi l� v� diệt, v� diệt gọi l� v� tướng, v� tướng gọi l� kh�ng hệ phước, kh�ng hệ phược gọi l� kh�ng chấp trước, kh�ng chấp trước gọi l� v� lậu, v� lậu ch�nh l� thiện, thiện ch�nh l� v� vi, v� vi ch�nh l� Đại Niết B�n, Đại Niết B�n ch�nh l� thường, thường ch�nh l� ng�, ng� ch�nh l� tịnh, tịnh ch�nh l� lạc. Thường, lạc, ng�, tịnh ch�nh l� Như Lai.�

Nầy Thiện Nam Tử ! Như hư kh�ng chẳng trụ mười phương, đức Như Lai cũng như vậy chẳng trụ mười phương.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu c� ai n�i rằng th�n, khẩu, � �c m� được quả l�nh thời l� kh�ng đ�ng. Th�n, khẩu, � l�nh m� được quả �c cũng l� kh�ng đ�ng.

Nếu n�i ph�m phu đặng thấy Phật t�nh c�n Thập Trụ Bồ T�t chẳng được thấy, lời n�i nầy kh�ng đ�ng.

Nếu n�i hạng Nhứt Xiển Đề phạm tội ngũ nghịch, hủy b�ng kinh Đại Thừa ph� bốn giới trọng m� được V� Thượng Bồ Đề, lời n�i nầy cũng kh�ng đ�ng.

Nếu n�i lục trụ Bồ T�t do phiền n�o m� đọa ba �c đạo, lời n�i nầy cũng kh�ng đ�ng.

Nếu n�i Đại Bồ T�t d�ng th�n người nữ thật m� được V� Thượng Bồ Đề, lời n�i nầy cũng kh�ng đ�ng.

Nếu n�i Nhứt Xiển Đề l� thường c�n, Tam Bảo l� v� thường, lời n�i nầy cũng kh�ng đ�ng.

Nếu n�i đức Như Lai trụ nơi th�nh C�u Thi Na, l� v� thường , lời n�i nầy cũng kh�ng đ�ng.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nay đức Như Lai ở nơi th�nh C�u thi Na nầy nhập Đại Tam Muội, v�o trong hang thiền định thậm th�m. V� ch�ng sanh chẳng thấy Như Lai n�n gọi l� Đại Niết B�n.

_ Bạch Thế T�n ! Đức Như lai cớ chi v�o nơi hang thiền định ?

Nầy Thiện Nam Tử ! V� muốn độ tho�t ch�ng sanh : Người chưa gieo trồng căn l�nh l�m cho được gieo trồng. Người đ� gieo trồng căn l�nh nay được tăng trưởng. Người quả l�nh chưa th�nh thục l�m cho được th�nh thục. Đức Như Lai v� người căn l�nh đ� th�nh thục m� n�i thu hướng V� Thượng Bồ Đề. L�m cho người khinh tiện ph�p l�nh sanh l�ng t�n trọng. L�m cho những kẻ ph�ng dật rời bỏ sự ph�ng dật. V� c�ng Văn Th� Sư Lợi c�c vị Đại Bồ T�t luận b�n diệu nghĩa. V� muốn gi�o ho� người th�ch đọc tụng l�m cho ưa th�ch thiền định. V� đem th�nh hạnh, phạm hạnh, thi�n hạnh gi�o h�a ch�ng sanh. V� quan s�t ph�p tạng bất cộng thậm th�m. V� muốn quở tr�ch h�ng đệ tử ph�ng dật. Đức Như Lai thường tịch tịnh m� c�n ưa chuộng thiền định, huống l� c�c �ng chưa dứt hết phiền n�o m� sanh l�ng ph�ng dật. V� muốn quở tr�ch c�c Tỳ Kheo �c nhận t�m thứ vật bất tịnh, m� chẳng biết thiểu dục, chẳng biết tri t�c. V� khiến ch�ng sanh t�n trọng ph�p thiền định đ� nghe. Do những nhơn duy�n tr�n đ�y n�n đức Như Lai v�o hang thiền định.

Bạch Thế T�n ! Ch�nh định v� tướng gọi l� Đại Niết B�n, n�n Đại Niết b�n gọi l� v� tướng. Do nhơn duy�n g� gọi l� v� tướng ?

_ Nầy Thiện Nam Tử ! V� kh�ng c� mười tướng : Sắc, thinh, hương, vị, x�c, sanh, trụ, hoại, nam, nữ, đ�y gọi l� mười tướng. V� kh�ng mười tướng như vậy n�n gọi l� v� tướng.

Nầy Thiện Nam Tử ! Luận về người chấp tướng thời hay sanh ra si, v� si m� sanh �i, v� �i n�n r�ng buộc, v� r�ng buộc n�n thọ sanh, v� sanh n�n c� tử, v� tử n�n l� v� thường. Người chẳng chấp tướng thời chẳng sanh si, v� kh�ng si n�n kh�ng �i, v� kh�ng �i n�n kh�ng r�ng buộc, v� kh�ng r�ng buộc n�n chẳng thọ sanh, v� chẳng thọ sanh n�n kh�ng c� tử, v� kh�ng c� tử n�n gọi l� thường. Do nghĩa nầy n�n Niết B�n gọi l� thường.

_ Bạch Thế T�n ! Tỳ Kheo n�o c� thể dứt được mười tướng ?

_ Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu c� Tỳ Kheo lu�n lu�n tu tập ba tướng nầy thời dứt được mười tướng : Lu�n lu�n tu tập tướng tam muội ch�nh định, lu�n lu�n tu tập tướng tr� huệ, lu�n lu�n tu tập tướng xả.

_ Bạch Thế T�n ! Thế n�o gọi l� tướng ch�nh định, tướng tr� huệ v� tướng xả ?

Ch�nh định l� tam muội, tất cả ch�ng sanh đều c� tam muội, tại sao nay mới n�i rằng tu tập tam muội ?

Nếu t�m duy�n ở một cảnh thời gọi l� tam muội, nếu lại duy�n cảnh kh�c thời chẳng gọi l� tam muội. Nếu như chẳng định thời chẳng phải l� nhứt thiết tr�, chẳng phải l� nhứt thiết tr� sao lại gọi l� định ? Nếu do một hạnh m� được tam muội, những hạnh kh�c thời chẳng phải l� tam muội, nếu chẳng phải l� tam muội, thời chẳng phải l� nhứt thiết tr�, nếu chẳng phải nhứt thiết tr� sao lại gọi rằng tam muội ? Tướng tr� huệ v� tướng xả cũng như vậy.

_ Nầy Thiện Nam Tử ! Như lời �ng n�i duy�n nơi một cảnh được gọi l� tam muội, nếu duy�n c�c cảnh kh�c� chẳng gọi l� tam muội, lời n�i nầy kh�ng đ�ng nghĩa. V� duy�n những cảnh kh�c như vậy cũng vẫn l� một cảnh. Do một hạnh c�ng những hạnh kh�c cũng như vậy.

�ng lại n�i ch�ng sanh trước đ� c� tam muội chẳng cần tu tập, lời nầy cũng chẳng phải. V� n�i tam muội đ�y, l� n�i thiện tam muội, thật ra tất cả ch�ng sanh chưa c� sao lại n�i rằng chẳng cần tu tập ? Do trụ trong thiện tam muội như vậy m� quan s�t tất cả ph�p thời gọi l� tướng thiện tr� huệ. Chẳng thấy tướng tam muội c�ng tướng tr� huệ sai kh�c nhau thời gọi l� tướng xả.

Lại nầy Thiện Nam Tử ! Nếu chấp tướng sắc, kh�ng thể quan s�t tướng thường tướng v� thường của sắc thời gọi l� tam muội. Nếu c� thể quan s�t tướng thường v� tướng v� thường của sắc thời gọi l� tướng tr� huệ. Tam muội c�ng tr� huệ đồng quan s�t tất cả ph�p thời gọi l� tướng xả.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như người đ�nh xe bốn ngựa giỏi, điều khiển chậm mau phải l�c. Bồ T�t cũng như vậy, nếu tam muội nhiều thời tu tập tr� huệ, nếu tr� huệ nhiều thời tu tập tam muội. Tam muội c�ng tr� huệ đồng nhau thời gọi l� xả.

Nầy Thiện Nam Tử ! Thanh Văn v� Duy�n Gi�c sức tam muội nhiều sức tr� huệ �t, do đ�y n�n chẳng thấy Phật t�nh. Thập trụ Bồ T�t sức tr� huệ nhiều� sức tam muội �t, n�n thấy Phật t�nh chẳng r� r�ng. Chư Phật Thế T�n v� tam muội c�ng tr� huệ đồng, n�n thấy Phật t�nh r� r�ng kh�ng chướng ngại như xem tr�i am ma lặc trong b�n tay. Thấy Phật t�nh gọi đ� l� tướng xả.

Nầy Thiện Nam Tử ! Xa ma tha gọi l� hay dứt trừ, v� hay dứt trừ tất cả phiền n�o. Lại xa ma tha gọi l� hay điều phục, v� hay điều phục những căn �c chẳng l�nh. Lại xa ma tha gọi l� tịch tịnh, v� c� thể l�m cho th�n, khẩu, � đều tịch tịnh. Lại xa ma tha gọi l� viễn ly, v� c� thể l�m cho ch�ng sanh xa l�a ngũ dục. Lại xa ma tha gọi l� hay l�ng trong, v� hay l�ng trong ba ph�p nhơ đục tham dục, s�n khuể, ngu si. Do những nghĩa nầy n�n gọi l� tướng ch�nh định.

Tỳ B� X� Na gọi l� ch�nh kiến, cũng gọi l� liễu kiến, năng kiến, biến kiến, thứ đệ kiến, biệt tướng kiến, đ�y gọi l� tr� huệ.

Ưu Tất Xoa gọi l� b�nh đẳng, cũng gọi l� v� tr�nh, v� qu�n , v� h�nh, đ�y gọi l� xả.

Nầy Thiện Nam Tử ! C� hai thứ Xa Ma Tha : Thế gian v� xuất thế gian.

Lại c� hai thứ : Chẳng th�nh tựu v� th�nh tựu. Chẳng th�nh tựu l� n�i Thanh Văn c�ng B�ch Chi Phật. Th�nh tựu l� n�i chư Phật v� Bồ T�t.

Lại c� ba thứ : Hạ, trung, v� thượng. Hạ l� n�i h�ng ph�m phu. Trung l� n�i Thanh Văn v� Duy�n Gi�c. Thượng l� n�i chư Phật v� Bồ T�t.

Lại c� bốn thứ : Một l� thối, hai l� trụ, ba l� tấn, bốn l� c� thể lợi �ch lớn.

Lại c� năm thứ� ch�nh l� năm tr� tam muội : Một l� v� thực tam muội, hai l� v� qu� tam muội, ba l� th�n � thanh tịnh nhứt t�m tam muội, bốn l� nhơn quả c�u lạc tam muội, năm l� thường niệm tam muội.

Lại c� s�u thứ : Một l� qu�n cốt tam muội, hai l� từ tam muội, ba l� qu�n thập nhị nhơn duy�n tam muội, bốn l� xuất tức nhập tức tam muội, năm l� ch�nh niệm gi�c qu�n tam muội, s�u l� qu�n sanh trụ dị diệt tam muội.�

Lại c� bảy thứ ch�nh l� bảy gi�c chi : Một l� niệm xứ gi�c chi, hai l� trạch ph�p gi�c chi, ba l� tinh tấn gi�c chi, bốn l� hỉ gi�c chi, năm l� trừ gi�c chi, s�u l� định gi�c chi, bảy l� xả gi�c chi.

Lại c� bảy thứ : Một l� Tu Đ� Ho�n tam muội, hai l� Tư Đ� H�m tam muội, ba l� A Na H�m tam muội, bốn l� A La H�n tam muội, năm l� B�ch Chi Phật tam muội, s�u l� Bồ T�t tam muội, bảy l� Như Lai gi�c tri tam muội.

Lại c� t�m thứ : Ch�nh l� t�m m�n giải tho�t tam muội : Một l� trong c� sắc tướng, ngo�i qu�n sắc giải tho�t tam muội, hai l� trong kh�ng sắc tướng, ngo�i qu�n sắc giải tho�t tam muội, ba l� tịnh giải tho�t th�n chứng tam muội, bốn l� kh�ng xứ giải tho�t tam muội, năm l� thức xứ giải tho�t tam muội, s�u l� v� sở hữu xứ giải tho�t tam muội, bảy l� phi hữu tưởng phi v� tưởng xứ giải tho�t tam muội, t�m l� diệt tận định xứ giải tho�t tam muội.

Lại c� ch�n thứ ch�nh l� cửu thứ đệ định : Tứ thiền, tứ kh�ng v� diệt tận định tam muội.

Lại c� mười thứ� ch�nh l� mười nhứt thiết xứ tam muội : Một l� địa nhứt thiết xứ tam muội, hai l� thủy nhứt thiết xứ tam muội, ba l� phong nhứt thiết xứ tam muội, bốn l� thanh nhứt thiết xứ tam muội, năm l� huỳnh nhứt thiết xứ tam muội, s�u l� x�ch nhứt thiết xứ tam muội, bảy l� bạch nhứt thiết xứ tam muội, t�m l� kh�ng nhứt thiết xứ tam muội, ch�n l� thức nhứt thiết xứ tam muội, mười l� v� sở hữu nhứt thiết xứ tam muội. Lại c� v� số thứ ch�nh l� chư Phật v� Bồ T�t. Đ�y gọi l� tướng tam muội.

Nầy Thiện Nam Tử ! Huệ c� hai thứ : Thế gian v� xuất thế gian. Lại c� ba thứ : B�t Nh�, Tỳ B� X� Na v� X� Na. B�t Nh� gọi l� tất cả ch�ng sanh. Tỳ B� X� Na l� tất cả th�nh nhơn. X� Na l� chư Phật v� Bồ T�t. Lại B�t Nh� gọi l� biệt tướng, Tỳ B� X� Na gọi l� tổng tướng, X� Na gọi l� ph� tướng.

Lại c� bốn thứ huệ, ch�nh l� qu�n tứ chơn đế.

Nầy Thiện Nam Tử ! V� ba việc m� tu Xa Ma Tha : Một l� v� chẳng ph�ng dật, hai l� v� trang nghi�m đại tr�, ba l� v� được tự tại.

Lại v� ba việc m� tu Tỳ B� X� Na : Một l� v� qu�n quả b�o �c của sanh tử, hai l� v� muốn tăng trưởng c�c căn l�nh, ba l� v� ph� tất cả phiền n�o.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Như trong kinh n�i nếu Tỳ B� X� Na c� thể ph� phiền n�o cớ g� lại tu tập Xa Ma Tha ?

Phật n�i : Nầy Thiện Nam Tử ! �ng n�i Tỳ B� X� Na ph� phiền n�o, lời nầy kh�ng đ�ng. V� l�c c� tr� huệ thời kh�ng phiền n�o, l�c c� phiền n�o thời kh�ng tr� huệ. Sao lại n�i rằng Tỳ B� X� Na� c� thể ph� phiền n�o ?

V� như l�c s�ng thời kh�ng tối, l�c tối thời kh�ng s�ng. Nếu n�i rằng s�ng c� thể ph� tối, thời kh�ng đ�ng.

Nầy Thiện Nam Tử ! Ai c� tr� huệ ? Ai c� phiền n�o ? Sao lại n�i rằng tr� huệ c� thể ph� phiền n�o. Nếu phiền n�o l� kh�ng thời kh�ng chỗ ph�.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu n�i tr� huệ c� thể ph� phiền n�o, l� đến m� ph�, hay chẳng đến m� ph� ? Nếu chẳng đến m� ph� thời lẽ ra ph�m phu cũng ph� được. Nếu đến m� ph� thời niệm ban đầu lẽ ra đ� ph�. Nếu niệm ban đầu chẳng ph� thời niệm sau cũng chẳng ph�. Nếu niệm ban đầu đến b�n đ� ph� đ�y thời l� chẳng đến. Sao lại n�i rằng tr� huệ hay ph� phiền n�o ? Nếu n�i rằng đến c�ng chẳng đến m� c� thể ph� đ� thời kh�ng đ�ng nghĩa.

Lại Tỳ B� X� Na ph� phiền n�o đ�, l� đơn độc c� thể ph� hay l� c� bạn mới ph� ? Nếu đơn độc c� thể ph� cớ g� Bồ T�t tu b�t ch�nh đạo ? Nếu c� bạn mới ph� thời n�n biết rằng đơn độc chẳng ph� được. Nếu đơn độc chẳng ph� được thời bạn cũng chẳng ph� được. Như một người m� chẳng thấy được m�u sắc, dầu dắt cả lũ bạn m� cũng chẳng thấy được. TỳB� X� Na cũng như vậy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như địa đại thời t�nh chất l� cứng, hỏa đại t�nh chất l� n�ng, thủy đại t�nh chất l� ướt, phong đại t�nh chất l� động. T�nh chất cứng của địa đại nhẫn đến t�nh chất động của phong đại, chẳng phải nhơn duy�n l�m ra, t�nh của n� tự như� v ậy. Như t�nh chất của tứ đại, phiền n�o cũng vậy, t�nh của n� l� tự phải dứt mất. Nếu l� tự dứt mất sao lại n�i rằng tr� huệ hay dứt. Do nghĩa nầy n�n biết rằng Tỳ B� X� Na quyết định chẳng thể ph� c�c phiền n�o.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như chất muối l� mặn l�m cho vật kh�c mặn. Chất mật l� ngọt l�m cho vật kh�c ngọt, chất nước l� ướt l�m cho vật kh�c ướt. T�nh của tr� huệ l� diệt l�m cho c�c ph�p diệt, nghĩa nầy chẳng đ�ng. V� nếu ph�p kh�ng diệt thời tr� huệ l�m thế n�o diệt được. Nếu n�i muối mặn l�m cho vật kh�c mặn, t�nh tr� huệ l� diệt cũng l�m cho ph�p kh�c diệt, lời nầy cũng chẳng đ�ng. V� t�nh của tr� huệ niệm niệm diệt. Nếu niệm niệm diệt thời đ�u c� thể diệt ph�p kh�c. Do nghĩa nầy n�n biết rằng t�nh tr� huệ chẳng ph� phiền n�o.

Nầy Thiện Nam Tử ! Tất cả c�c ph�p c� hai thứ� diệt : Một l� t�nh diệt, hai l� rốt r�o diệt. Nếu l� t�nh diệt sao lại n�i rằng tr� huệ c� thể diệt.

Nếu n�i tr� huệ c� thể diệt phiền n�o như lửa đốt ch�y đồ vật, nghĩa nầy chẳng đ�ng. V� như lửa đốt ch�y đồ vật thời c� tro t�n, tr� huệ nếu như vậy thời lẽ ra cũng c�n c� t�n dư. Như b�a chặt c�y, chỗ bị chặt c� thể thấy được, tr� huệ nếu như vậy thời c� g� l� c� thể thấy được ?

Tr� huệ nếu c� thể l�m cho phiền n�o rời l�a đ�, thời phiền n�o kia lẽ ra hiện ra chỗ kh�c. Như c�c ngoại đạo rời s�u th�nh lớn m� hiện đến ở nơi th�nh C�u Thi Na. Nếu phiền n�o nầy chẳng hiện ra nơi kh�c, thời biết rằng tr� huệ chẳng c� thể l�m cho phiền n�o rời l�a.

Nầy Thiện Nam Tử ! Tất cả c�c ph�p nếu t�nh n� tự kh�ng,� thời ai c� thể l�m cho n� sanh ? Ai c� thể l�m cho n� diệt ? Sanh kh�c diệt kh�c, kh�ng ai tạo t�c. Nếu người tu tập ch�nh định thời được biết được thấy chơn ch�nh như vậy. Do nghĩa nầy n�n trong kinh ta n�i : Nếu c� Tỳ Kheo tu tập ch�nh định,� thời c� thể thấy tướng sanh diệt của ngũ ấm.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu chẳng tu tập ch�nh định, thời việc thế gian c�n kh�ng thể r� biết huống l� ở nơi đạo xuất thế. Nếu người kh�ng c� ch�nh định, thời t� ng� nơi đất bằng, t�m duy�n ph�p kh�c, miệng n�i lời kh�c, tai nghe tiếng kh�c, � hiểu nghĩa kh�c, muốn đọc chữ kh�c, tay bi�n văn kh�c, muốn đi đường kh�c th�n bước nẻo kh�c. Nếu người c� tu tập tam muội ch�nh định thời được lợi �ch lớn nhẫn đến được v� thượng Bồ Đề.

Nầy Thiện Nam Tử ! Đại Bồ T�t đầy đủ hai ph�p thời c� lợi �ch lớn : Một l� định, hai l� tr�.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như cắt cỏ ống nếu k�o mạnh qu� thời đứt. Đại Bồ T�t tu tập hai ph�p nầy cũng như vậy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như nhổ c�y cứng, trước d�ng tay lay động, l�c sau nhổ l�n dễ. Bồ T�t cũng như vậy, trước d�ng định để động, rồi sau d�ng tr� để nhổ.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như giặt y dơ, trước d�ng nước tro, sau d�ng nước trong, thời y được sạch sẽ. Định huệ của Bồ T�t cũng như vậy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như trước đọc tụng rồi sau hiểu nghĩa. Định huệ của Bồ T�t cũng như vậy.

Như người dũng kiện trước d�ng kh�i gi�p đao trượng để tự v� trang, rồi sau ra trận c� thể ph� tan qu�n địch. Định huệ của Đại Bồ T�t cũng như vậy.

Như người thợ d�ng kềm c�ng khu�n để gắp v� đựng v�ng tự tại theo � muốn : Khuấy trộn đốt ch�y. Định huệ của Bồ T�t cũng như vậy.

V� như gương s�ng ch�i r� mặt mắt. Định huệ của Bồ T�t cũng như vậy.

Như trước dọn đất rồi sau mới gieo giống, trước theo thầy học rồi sau mới suy nghĩ nghĩa l�. Định huệ của Bồ T�t cũng như vậy.

Do những nghĩa tr�n đ�y, n�n Đại Bồ T�t tu tập hai ph�p nầy thời được lợi �ch rất lớn.

Đại Bồ T�t tu tập hai ph�p định huệ nầy, điều nhiếp năm căn, kham nhẫn c�c sự khổ : Đ�i, kh�t, lạnh, n�ng, đ�nh đập, mắng nhục, th� dữ cắn, muỗi m�ng ch�ch, thường nhiếp t�m m�nh chẳng cho ph�ng dật, chẳng v� lợi dưỡng m� l�m việc phi ph�p, kh�ch trần phiền n�o chẳng nhiễm � được, chẳng bị những thuyết t� ngoại l�m m� lầm, thường c� thể xa l�a những �c gi�c qu�n, chẳng bao l�u sẽ th�nh tựu v� thượng Bồ Đề, v� muốn th�nh tựu lợi �ch tất cả ch�ng sanh.

Đại Bồ T�t tu hai ph�p định huệ nầy thời bốn luồng gi� dữ tứ đảo chẳng thể thổi động, như n�i Tu Di. C�c t� ma dị thuật chẳng thể phỉnh lầm. Thường hưởng thọ sự vui vi diệu thứ nhứt. C� thể hiểu nghĩa b� mật rất s�u của Như Lai. Được vui chẳng mừng gặp khổ chẳng buồn. Chư thi�n v� người đời cung k�nh t�n th�n. Thấy r� sanh tử v� chẳng sanh tử. C� thể r� biết ph�p giới ph�p t�nh ph�p th�n thường, lạc, ng�, tịnh,� đ�y thời gọi l� Đại Niết B�n.

Nầy Thiện Nam Tử ! Định tướng gọi l� kh�ng tam muội. Huệ tướng gọi l� v� nguyện tam muội. Xả tướng gọi l� v� tướng tam muội.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu c� Đại Bồ T�t biết r�nh thời gian định, thời gian huệ, thời gian xả, v� biết phi thời, đ�y gọi l� Đại Bồ T�t thật h�nh đạo Bồ Đề.

Bạch Thế T�n ! Thế n�o l� Bồ T�t biết thời c�ng phi thời ?

_ Nầy Thiện Nam Tử ! Đại Bồ T�t v� hưởng thọ sự vui� m� sanh l�ng ki�u mạn, hoặc v� thuyết ph�p� m� sanh l�ng ki�u mạn, hoặc v� tinh tấn m� sanh l�ng ki�u mạn, hoặc v� hiểu nghĩa vấn đ�p giỏi m� sanh l�ng ki�u mạn, hoặc v� gần bạn �c m� sanh l�ng ki�u mạn, hoặc v� bố th� nhiều m� sanh l�ng ki�u mạn, hoặc v� c� c�ng đức l�nh thế gian m� sanh l�ng ki�u mạn, hoặc v� được người gi�u sang cung k�nh m� sanh l�ng ki�u mạn, n�n biết những l�c như vậy chẳng n�n tu tập tr� huệ, m� phải tu tập ch�nh định, đ�y gọi l� Bồ T�t� biết thời c�ng phi thời.

Nếu c� Bồ T�t tinh tấn tu h�nh chưa được quả Niết B�n an lạc, v� chẳng được m� sanh l�ng hối hận, v� độn căn n�n chẳng điều phục được ngũ căn, v� thế lực phiền n�o thạnh, v� tự nghi giới luật c� k�m tổn, n�n biết rằng l�c như vậy chẳng n�n tu ch�nh định, m� phải tu tập tr� huệ, đ�y gọi l� Bồ T�t biết thời v� phi thời.

Nếu c� Bồ T�t hai ph�p định huệ chẳng b�nh đẳng, n�n biết l�c như vậy chẳng n�n tu hạnh xả, l�c định huệ b�nh đẳng thời n�n tu hạnh xả, đ�y gọi l� Bồ T�t biết thời v� phi thời.

Nếu c� Bồ T�t l�c tu tập định huệ nếu c� phiền n�o khởi l�n, n�n biết l�c như vậy chẳng n�n tu hạnh xả, m� phải đọc tụng bi�n ch�p giải thuyết mười hai bộ kinh, niệm Phật, niệm Ph�p, niệm Tăng, niệm giới, niệm Thi�n, niệm th� xả, đ�y gọi l� tu xả.

Nếu c� Bồ T�t tu tập ba ph�p tướng như vậy, do nhơn duy�n nầy đặng v� tướng Niết B�n.

_ Bạch Thế T�n ! V� kh�ng mười tướng gọi l� Đại Niết B�n l� v� tướng. Lại do nhơn duy�n g� gọi l� v� sanh, v� xuất, v� t�c, l� nh� cửa, cồn b�i, chỗ về, l� an ổn, diệt độ Niết B�n, tịch tịnh kh�ng c�c bịnh khổ, l� kh�ng chỗ c� ?

_ Nầy Thiện Nam Tử ! V� kh�ng nhơn duy�n n�n gọi l� v� sanh, v� v� sanh n�n gọi l� v� xuất. V� kh�ng tạo nghiệp n�n gọi l� v� t�c. V� chẳng v�o năm thứ t� kiến n�n gọi l� nh� cửa. V� rời l�a bốn d�ng nước mạnh n�n gọi l� cồn b�i. V� điều phục ch�ng sanh n�n gọi l� quy y. V� ph� hoại giặc phiền n�o n�n gọi l� an ổn. V� lửa kiết sử tắt n�n gọi l� diệt độ. V� l�a gi�c qu�n n�n gọi l� Niết B�n. V� xa ồn n�o n�n gọi l� tịch tịnh. V� dứt hẳn sanh tử n�n gọi l� kh�ng bịnh tử. V� tất cả kh�ng c� n�n gọi l� kh�ng chỗ c�. Nếu Đại Bồ T�t quan s�t như vậy thời đặng thấy r� Phật t�nh.

_ Bạch Thế T�n ! Đại Bồ T�t th�nh tựu bao nhi�u ph�p thấy được v� tướng Niết B�n như vậy nhẫn đến kh�ng chỗ c�.

_ Nầy Thiện Nam Tử ! Đại Bồ T�t th�nh tựu mười ph�p thời thấy r� Niết B�n v� tướng, nhẫn đến kh�ng chỗ c� : Một l� t�n t�m đầy đủ, nghĩa l� th�m t�n Phật, Ph�p, v� Tăng l� thường trụ, thập phương chư Phật phương tiện thị hiện. Tất cả ch�ng sanh v� Nhứt Xiển Đề đều c� Phật t�nh. Chẳng tin đức Như Lai l� sanh l�o bịnh tử v� tu khổ hạnh. Chẳng tin Đề B� Đạt Đa l� thật ph� Tăng l�m th�n Phật ra m�u. Chẳng tin đức Như Lai rốt r�o nhập Niết B�n, ch�nh định diệt hết. Đ�y gọi l� Bồ T�t đầy đủ t�n t�m.�

Hai l� đầy đủ tịnh giới : Nếu c� Bồ T�t tự n�i rằng giới thanh tịnh, dầu chẳng c�ng với người nữ kia h�a hiệp, l�c thấy người nữ hoặc c�ng nhau n�i chuyện cợt đ�a cười giỡn Bồ T�t như vậy th�nh dục ph�p hủy ph� tịnh giới � nhục phạm hạnh khiến giới tạp uế chẳng được gọi l� đầy đủ tịnh giới. Lại c� Bồ T�t tự n�i giới thanh tịnh, dầu chẳng c�ng người nữ h�a hiệp cợt đ�a giỡn cười nhưng c�ch v�ch nghe những tiếng v�ng v�ng chuỗi ngọc của người nữ khua động, trong l�ng sanh niệm �i trước, Bồ T�t như vậy, l�m th�nh dục ph�p hủy ph� giới thanh tịnh, � nhục phạm hạnh, l�m cho giới tạp uế chẳng được gọi l� đầy đủ tịnh giới. Lại c� Bồ T�t tự n�i giới thanh tịnh, dầu chẳng c�ng người nữ h�a hiệp cợt đ�a giỡn cười nghe tiếng khua động, nhưng l�c thấy người nam đi theo người nữ, hoặc l�c thấy người nữ đi theo người nam, b�n sanh niệm tham đắm. Bồ T�t như vậy l�m n�n ph�p dục, hủy ph� tịnh giới, � nhục phạm hạnh khiến giới tạp uế, chẳng được gọi l� đầy đủ tịnh giới. Lại c� Bồ T�t tự n�i giới thanh tịnh, dầu chẳng c�ng người nữ h�a hiệp cợt đ�a nghe tiếng khua thấy nam nữ theo nhau, nhưng lại muốn sanh c�i trời thọ vui ngũ dục. Bồ T�t như vậy l�m n�n ph�p dục, hủy ph� tịnh giới � nhục phạm hạnh khiến giới tạp uế, chẳng được gọi l� đầy đủ tịnh giới.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu c� Bồ T�t tr� giới thanh tịnh m� chẳng v� giới, chẳng v� Thi La Ba La Mật, chẳng v� ch�ng sanh, chẳng v� lợi dưỡng, chẳng v� Niết B�n, chẳng v� Bồ Đề, chẳng v� Thanh Văn v� B�ch Chi Phật, chỉ v� đệ nhứt nghĩa tối thượng m� hộ tr� cấm giới, đ�y gọi l� Bồ T�t đầy đủ tịnh giới.

Ba l� gần gũi thiện tri thức : Nếu c� người c� thể n�i t�n, giới, đa văn, bố th�, tr� huệ, l�m cho mọi người thọ tr� thật h�nh, đ�y gọi l� Bồ T�t thiện tri thức vậy.

Bốn l� ưa th�ch nơi tịch tịnh, nghĩa l� th�n t�m tịch tịnh quan s�t ph�p t�nh thậm th�m của c�c ph�p.

Năm l� tinh tấn : Nghĩa l� nhiếp t�m qu�n bốn chơn đế, giả sử lửa ch�y tr�n đầu cũng chẳng bu�ng bỏ.

S�u l� đầy đủ ch�nh niệm : Nghĩa l� niệm Phật, niệm Ph�p, niệm Tăng, niệm giới, niệm Thi�n, niệm th� xả.

Bảy l� nhuyến ngữ : Nghĩa l� lời n�i chơn thật, lời n�i h�a dịu, hỏi thăm trước, n�i phải thời, n�i chơn ch�nh.

T�m l� hộ ph�p : Nghĩa l� mến th�ch ch�nh ph�p, thường ưa diễn thuyết, đọc tụng, bi�n ch�p, tư duy � nghĩa, tuy�n dương s�u rộng l�m cho ch�nh ph�p được lưu bố, nếu thấy người kh�c bi�n ch�p giải thuyết đọc tụng, t�n th�n tư duy � nghĩa, v� sanh sống m� c�ng dường y phục, ẩm thục, đồ nằm thuốc men, v� hộ ph�p n�n chẳng tiếc th�n mạng.

Ch�n l� Đại Bồ T�t thấy c� bạn đồng học đồng giới thiếu thốn đồ cần d�ng, như y phục, thuốc men, đồ uống ăn, ph�ng nh� v.v�, thời đi khất xin người kh�c để cung cấp c�c vị ấy.

Mười l� đầy đủ tr� huệ : Nghĩa l� quan s�t nơi đức Như Lai thường, lạc, ng�, tịnh, tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh, quan s�t hai tướng kh�ng v� bất kh�ng của c�c ph�p, thường c�ng v� thường, lạc c�ng v� lạc, ng� c�ng v� ng�, tịnh c�ng bất tịnh, ph�p kh�c c� thể dứt, ph�p kh�c chẳng thể dứt, ph�p kh�c từ duy�n sanh, ph�p kh�c từ duy�n thấy, ph�p kh�c từ duy�n th�nh quả, ph�p kh�c chẳng phải duy�n th�nh quả, đ�y gọi l� đầy đủ tr� huệ.

Nầy Thiện Nam Tử ! Đ�y gọi l� BồT�t đầy đủ mười ph�p, c� thể thấy r� Niết B�n v� tướng .

_ Bạch Thế T�n ! Như trước kia đức Phật bảo Thuần Đ� : Nay �ng đ� được thấy Phật t�nh, được Đại Niết B�n, th�nh v� thượng Bồ Đề, lời đ� nghĩa thế n�o ?

Bạch Thế T�n ! Như trong kinh n�i : Nếu bố th� cho s�c sanh thời được phước b�u trăm lần hơn bố th� cho Nhứt Xiển Để được phước b�o ng�n lần hơn, bố th� cho người tr� giới được phước b�o trăm ng�n lần hơn, bố th� cho người ngoại đạo dứt phiền n�o được phước b�o v� lượng, dưng c�ng cho bực tứ hướng nhẫn đến bực tứ quả c�ng B�ch Chi Phật thời được phước b�o v� lượng, dưng c�ng cho bực Bất Thối Bồ T�t, bực Đại Bồ T�t th�n rốt sau, chư Phật Thế T�n, thời đặng phước b�o v� lượng v� bi�n chẳng thể nghĩ b�n, chẳng thể t�nh đếm.

Bạch Thế T�n ! Nếu �ng Thuần Đ� hưởng thọ v� lượng như vậy, phước b�o nầy v� tận, thời chừng n�o �ng sẽ được v� thượng Bồ Đề?

Bạch Thế T�n ! Trong kinh lại c� n�i nếu c� người do t�m �n trọng m� tạo nghiệp thiện nghiệp �c, chắc chắn được quả b�o : Hoặc hiện đời, hoặc đời kế hoặc đời sau. Nay �ng Thuần Đ� do t�m �n trọng m� tạo nghiệp thiện, quyết định được phước b�o. Nếu quyết định được phước b�o thời thế n�o chứng được v� thượng Bồ Đề ? Thế n�o lại được thấy Phật t�nh ?

Bạch Thế T�n ! Trong kinh lại n�i : Bố th� cho ba hạng người thời được phước b�o v� tận : Một l� người bịnh, hai l� cha mẹ, ba l� chư Phật Như Lai.

Bạch Thế T�n ! V� lại trong kinh đức Phật bảo A Nan : Tất cả ch�ng sanh nếu kh�ng c� nghiệp c�i dục thời được v� thượng Bồ Đề kh�ng c� nghiệp c�i sắc c�i v� sắc cũng như vậy.

Bạch Thế T�n ! Như b�i kệ trong kinh ph�p c� :

Chẳng phải hư kh�ng, trong biển cả.
Chẳng phải v�o n�i, trong kẹt đ�,
Tất cả mọi nơi, tất cả chỗ,
Kh�ng chỗ n�o tho�t khỏi quả b�o.

Lại thuở kia A Nậu L�u Đ� bạch Phật : T�i nhớ đời trước nhờ bố th� một bữa ăn m� trong mu�n kiếp chẳng đọa �c đạo.

Bạch Thế T�n ! Bố th� một bữa ăn c�n được phước b�o như vậy, huống l� Thuần Đ� do t�m k�nh tin m� c�ng dường Phật th�nh tựu đầy đủ Đ�n Ba La Mật.

Bạch Thế T�n ! Nếu phước b�o l�nh l� v� tận, thời hủy b�ng Đại Thừa phạm tội ngũ nghịch ph� bốn giới trọng, tội Nhứt Xiển Đề thế n�o hết được? Nếu chẳng hết được thời thế n�o c� thể được thấy Phật t�nh, th�nh v� thượng Bồ Đề ?

Phật n�i : � L�nh thay ! L�nh thay ! Nầy Thiện Nam Tử ! Chỉ c� hai hạng người c� thể được v� lượng v� bi�n c�ng đức chẳng thể t�nh đếm chẳng thể t�nh n�i, c� thể cạn gi�ng s�ng sanh tử, h�ng phục ma o�n, v� ng� tr�ng ma, c� thể chuyển ph�p lu�n v� thượng : Một l� người� kh�o hỏi, hai l� người kh�o đ�p.

Nầy Thiện Nam Tử ! Trong mười tr� lực của Phật,� nghiệp tr� lực l� rất s�u hơn cả.

C� những ch�ng sanh ở trong nghiệp duy�n l�ng khinh dể chẳng tin, v� độ họ m� Phật n�i như vầy :� Tất cả nghiệp g�y tạo ra, c� nghiệp nhẹ, c� nghiệp nặng. Hai nghiệp lại đều c� hai : Một l� quyết định, hai l� bất định.

Nầy Thiện Nam Tử ! Hoặc c� người cho rằng �c nghiệp kh�ng quả, nếu n�i �c nghiệp quyết định c� quả b�o, tại sao Kh� Hứ Chi�n Đ� La m� được sanh l�n trời ? Ươn Quật Ma La được quả giải tho�t ? Do đ�y n�n biết tạo nghiệp c� quyết định được quả b�o v� chẳng quyết định được quả b�o.

Ta v� trừ t� kiến nầy, n�n trong kinh ta n�i rằng tất cả nghiệp tạo ra kh�ng nghiệp n�o chẳng c� quả b�o.

Nầy Thiện Nam Tử ! Hoặc c� nghiệp nhẹ c� thể l�m cho nặng. Chẳng phải tất cả người chỉ c� ngu v� tr�. Do đ�y n�n biết chẳng phải tất cả nghiệp đều quyết định c� quả, dầu chẳng quyết định c� quả nhưng cũng chẳng phải l� chẳng c�.

Nầy Thiện Nam Tử ! Tất cả ch�ng sanh c� hai hạng : Người tr� v� kẻ ngu. Người tr� nhờ sức tr� huệ c� thể l�m cho nghiệp địa ngục rất nặng trở th�nh quả b�o nhẹ hiện đời. Người ngu si thời hoặc lại l�m cho nghiệp nhẹ hiện đời trở th�nh quả b�o nặng nơi địa ngục.

_ Bạch Thế T�n ! Nếu như vậy thời chẳng n�n cầu phạm hạnh thanh tịnh c�ng quả giải tho�t.

_ Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu tất cả nghiệp quyết định c� quả thời chẳng n�n cầu phạm hạnh giải tho�t. V� nghiệp bất tịnh n�n phải tu phạm hạnh v� quả giải tho�t.

Nấy Thiện Nam Tử ! Nếu xa l�a được tất cả nghiệp �c thời được quả l�nh. Nếu xa l�a nghiệp l�nh thời mang quả b�o �c. Nếu tất cả nghiệp quyết định c� quả, thời chẳng n�n cần tu tập th�nh đạo, nếu chẳng n�n tu th�nh đạo thời kh�ng được giải tho�t. Tất cả th�nh nhơn� sở dỉ tu tập th�nh đạo v� để ph� hoại định nghiệp th�nh quả b�o nhẹ v� l�m cho nghiệp bất định kh�ng c� quả b�o. Nếu tất cả nghiệp quyết định c� quả, thời chẳng n�n cầu tu tập th�nh đạo. Nếu ai xa l�a th�nh đạo thời kh�ng bao giờ được giải tho�t. Chẳng được giải tho�t thời kh�ng được Niết B�n.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu tất cả nghiệp quyết định c� ng�, thời một đời tạo nghiệp thuần thiện lẽ ra phải m�i m�i thường hưởng thọ quả an vui. Một đời g�y tạo tội �c rất nặng lẽ ra cũng m�i m�i chịu quả khổ lớn. Nếu nghiệp quả như vậy thời kh�ng c� sự tu th�nh đạo c�ng giải tho�t v� Niết B�n, người l�m người thọ : B� La M�n l�m B� La M�n thọ. Nếu như vậy thời lẽ ra chẳng c� gi�ng hạ tiện người hạ tiện. Người lẽ ra lu�n lu�n l� người, B� La M�n lẽ ra m�i m�i l� B� La M�n. L�c nhỏ tạo nghiệp lẽ ra l�c nhỏ thọ b�o chẳng n�n đến l�c trung ni�n v� l�c gi� mới thọ. L�c gi� tạo nghiệp �c khi sanh v�o trong địa ngục, th�n địa ngục l�c trẻ lẽ ra chẳng chịu khổ. Nếu l�c gi� chẳng s�t sanh chẳng n�n thuở tr�ng ni�n được sống c�n, nếu thuở tr�ng ni�n chẳng sống c�n thời thế n�o c� tuổi gi�, v� nghiệp kh�ng mất, nếu nghiệp kh�ng mất thế n�o m� c� tu h�nh th�nh đạo đến quả Niết b�n.

Nầy Thiện Nam Tử ! C� hai thứ nghiệp : Định v� bất định. Định nghiệp c� hai : B�o định v� thời định. Hoặc c� b�o định m� thời gian bất định, l�c duy�n hiệp thời thọ b�o, hoặc ba thời gian thọ b�o nghĩa l� đời hiện tại thọ, đời kế thọ, đời sau thọ.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu định t�m l�m những nghiệp l�nh, nghiệp �c, l�m rồi sanh l�ng rất tin vui mừng, nếu ph�t nguyện c�ng dường Tam Bảo, đ�y gọi l� định nghiệp.

Nầy Thiện Nam Tử ! Người tr� căn l�nh s�u chắc kh� lay động n�n c� thể l�m cho nghiệp nặng th�nh nhẹ. Người ngu si điều bất thiện s�u d�y n�n� c� thể l�m cho nghiệp nhẹ trở th�nh quả b�o nặng. Do nghĩa nầy n�n tất cả nghiệp chẳng gọi l� quyết định.

Đại Bồ T�t kh�ng c� nghiệp địa ngục, v� ch�ng sanh m� ph�t nguyện sanh trong địa ngục.

Nầy Thiện Nam Tử ! Thuở xưa l�c ch�ng sanh tuổi thọ trăm năm, c� hằng sa ch�ng sanh bị quả b�o địa ngục, l�c đ� ta thấy như vậy liền ph�t nguyện thọ th�n địa ngục. N�n biết rằng l�c đ� Bồ T�t thiệt kh�ng c� nghiệp địa ngục, v� ch�ng sanh m� thọ th�n địa ngục. Ở trong địa ngục cả v� lượng năm, v� v� những người tội m� ph�n biệt giảng n�i mười hai bộ kinh. Những người tội được nghe kinh ph�p tho�t khỏi quả b�o �c l�m cho địa ngục trống kh�ng, trừ hạng Nhứt Xiển Đề.

Đ�y gọi l� Đại Bồ T�t chẳng phải nơi đời hiện tại, đời kế, đời sau thọ lấy nghiệp �c.

Nầy Thiện Nam Tử ! Trong Hiền kiếp nầy c� v� lượng ch�ng sanh đọa trong lo�i s�c sanh chịu phải nghiệp b�o �c. Ta thấy như vậy, v� muốn thuyết ph�p độ ch�ng sanh, n�n ph�t nguyện l�m cheo, nai, gấu, khỉ, rồng, voi, kim s�y điểu, bồ c�u, c�, trạnh, thỏ, rắn , b� , ngựa.

Nầy Thiện Nam Tử ! Đại Bồ T�t thiệt kh�ng c� nghiệp s�c sanh như vậy, v� nguyện lực muốn độ ch�ng sanh, n�n hiện thọ th�n s�c sanh. Đ�y gọi l� Đại Bồ T�t chẳng phải hiện đời, đời kế, đời sau thọ nghiệp �c như vậy.

Nầy Thiện Nam Tử ! trong Hiền kiếp nầy, lại c� v� lượng v� bi�n ch�ng sanh đọa trong lo�i ngạ quỉ, hoặc ăn đờm d�i, mỡ, thịt, m�u, mũ, phẩn d�i, thọ mạng v� lượng trăm ng�n mu�n năm, kh�ng bao giờ nghe đến t�n nước huống l� con mắt ng� thấy m� được uống. Giả sử thấy nước đằng xa trong l�ng muốn đến để uốntg, nhưng khi đến gần thời nước biến th�nh lửa đỏ v� m�u mủ. Hoặc c� l�c nước chẳng biến kh�c, nhưng lại c� nhiều người tay cầm binh kh� ngăn cản kh�ng cho đến uống . Hoặc c� l�c trời mưa, nước mưa rớt� đến th�n họ liền biến th�nh lửa. Đ�y gọi l� nghiệp b�o �c.

Nầy Thiện Nam Tử� !� Đại Bồ T�t thiệt kh�ng những nghiệp quả �c như vậy, v� ho� độ ch�ng sanh ll�m cho được giải tho�t, n�n ph�t nguyện thọ những th�n như vậy. Đ�y gọi l� Đại Bồ T�t chẳng phải hiện đời, đời kế, đời sau thọ lấy nghiệp quả �c như vậy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Trong Hiền kiếp nầy, ta từng sanh v�o nh� h�ng thịt, nu�i g�, nu�i heo, nu�i b�, d�, đi săn bắn, lưới chim, bắt c�, sanh trong nh� Chi�n Đ� La, l�m kẻ cướp, kẻ trộm. Đại Bồ T�t thiệt kh�ng nghiệp �c như vậy, v� muốn độ ch�ng sanh cho được giải tho�t, n�n d�ng nguyện lực lớn thọ những th�n như vậy. Đ�y gọi l� Đại Bồ T�t chẳng phải hiện đời, đời kế, đời sau thọ nghiệp b�o �c như vậy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Trong Hiền kiếp nầy, ta lại sanh v�o chốn bi�n địa, l�m nhiều việc tham dục, s�n khuể, ngu si,� quen l�m những điều phi ph�p, chẳng tin Tam Bảo v� quả b�o đời sau, chẳng cung k�nh cha mẹ t�n trưởng. Thiệt ra l�c đ� Bồ T�t kh�ng c� những �c nghiệp như vậy. V� muốn l�m cho ch�ng sanh được giải tho�t, n�n d�ng nguyện lực lớn m� thọ sanh. Đ�y gọi l� Đại Bồ T�t� chẳng phải hiện đời, đời kế, đời sau thọ �c nghiệp như vậy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Trong Hiền kiếp nầy ta lại thọ lấy th�n nữ, th�n �c, th�n tham, th�n s�n , th�n si, th�n tật đố, th�n bỏn xẻn, th�n ảo thuật,� th�n dối tr�, th�n đần độn. Thiệt ra l�c đ� Bồ T�t kh�ng c� những nghiệp như vậy chỉ v� muốn độ ch�ng sanh cho được giải tho�t , n�n d�ng nguyện lực lớn m� được thọ sanh. Đ�y gọi l� Đại Bồ T�t chẳng phải hiện đời, đời kế, đời sau thọ lấy nghiệp �c như vậy.

Đại Bồ T�t hiện thọ những th�n huỳnh m�n, kh�ng căn, hai căn, v� căn bất định cũng như vậy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Trong Hiền kiếp nầy, ta lại học tập gi�o ph�p của ngoại đạo Ni Kiền Tử, tin thọ gi�o ph�p của họ : Kh�ng bố th�, kh�ng thờ phụng,� kh�ng b�o bố th� thờ phụng, kh�ng nghiệp thiện, nghiệp �c, kh�ng quả b�o thiện �c, kh�ng đời hiện tại, kh�ng đời vị lai, kh�ng đ�y kh�ng kia, kh�ng th�nh nhơn, kh�ng th�n biến ho�, kh�ng đạo Niết B�n. Thiệt ra Bồ T�t kh�ng c� những �c nghiệp như vậy, v� muốn độ ch�ng sanh cho được giải tho�t , n�n d�ng nguyện lực lớn m� thọ học những t� ph�p như vậy. Đ�y gọi l� Đại Bồ T�t� chẳng phải hiện đời, đời kế, đời sau, thọ những �c nghiệp như vậy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Ta nhớ thuở xưa c�ng Đề B� Đạt Đa đồng l�m chủ đo�n con bu�n, mỗi người đều c� năm trăm kh�ch bu�n, đem nhau đến trong biển lớn để t�m lấy ch�u b�u. V� nghiệp duy�n �c n�n dọc đường gặp gi� to ghe thuyền hư bể, kh�ch bu�n đều chết cả. L�c đ� ta c�ng Đề B� Đạt Đa nhờ nghiệp duy�n bất s�t được quả b�o trường thọ, n�n gi� thổi tắp v�o đất liền. Đề B� Đạt Đa v� tham tiếc của cải ch�u b�u, n�n qu� sầu khổ m� kh�c l�c. Ta bảo Đề B� Đạt Đa chẳng n�n k�u kh�c. Đề B� Đạt Đa liền n�i với ta rằng : Như c� người ngh�o c�ng khốn khổ, đến trong g� m� tay nắm tử thi m� n�i rằng tr�ng mong người bố th� sự chết vui cho ta, ta sẽ bố th� đời sống ngh�o c�ng nầy cho người. L�c đ� tử thi liền ngồi dậy bảo người ngh�o c�ng rằng : Đời sống ngh�o c�ng người tự thọ lấy, nay ta rất th�ch sự chết vui nầy thiệt chẳng ham đời sống ngh�o c�ng của người.

Đề B� Đạt Đa� n�i tiếp: Nhưng ng�y nay t�i đ� kh�ng được chết vui m� lại gồm cả sự ngh�o c�ng, bảo t�i chẳng kh�c sao được.

L�c đ� ta lại an ủi rằng : �ng chớ sầu khổ, hiện nay t�i c�n được hai vi�n bảo ch�u gi� trị v� lượng, t�i sẽ chia cho �ng. Ta liền chia một vi�n bảo ch�u cho Đề B� Đạt Đa, rồi đến nằm ngũ dưới một cội c�y.

V� qu� tham lam n�n Đề B� Đạt Đa sanh �c t�m đ�m đui hai mắt của ta để cướp lấy vi�n bảo ch�u c�n lại rồi bỏ đi.

L�c đ� v� qu� đau đớn n�n ta r�n rỉ.� C� một c� g�i nghe tiếng r�n đến gạn hỏi ta. Ta liền đem tất cả việc trước thuật lại. C� g�i nghe rồi lại hỏi ta : � �ng danh hiệu l� g� ? ta đ�p rằng : T�i t�n l� Thật Ngữ. C� g�i n�i : L�m thế n�o biết được �ng l� Thật Ngữ. Ta liền ph�t thệ rằng : Nếu hiện nay t�i c� l�ng quấy n�i vu cho Đề B� Đạt Đ�, thời cặp mắt t�i phải m� l�a vĩnh viễn, nếu t�i kh�ng hư dối thời xin đ�i mắt s�ng lại như cũ. Ta ph�t thệ vừa xong thời đ�i mắt ta b�nh phục như cũ.�

Nầy Thiện Nam Tử ! Đ�y gọi l� Đại Bồ T�t n�i về quả b�o đời hiện tại.

Nầy Thiện Nam Tử ! Ta nhớ thuở xưa ta sanh trong nh� B� La M�n nơi th�nh Ph� Đơn Na ở Nam Thi�n Tr�c. Thuở đ� c� Quốc Vương t�n Ca La Ph� t�nh t�nh hung dữ tự cao tự mạn, tuổi trẻ say đắm sắc đẹp ngũ dục.

V� muốn độ ch�ng sanh, n�n ta ở ngo�i th�nh ngồi y�n lặng tham thiền. L�c đ� Quốc Vương c�ng với cung nhơn thể nữ ra ngo�i th�nh dạo chơi,� dừng ở dưới rừng nầy. C�c thể nữ nhơn đi chơi giỡn bỏ Quốc Vương m� đến chỗ ta ngồi thiền. Ta liền v� c�c thể nữ thuyết ph�p cho họ bỏ l�ng tham dục.

Quốc Vương đi t�m c�c thể nữ, thấy họ đang ngồi qu� xung quanh ta. Quốc Vương giận dữ hỏi ta rằng : Nay nh� ngươi đ� chứng quả A La H�n chưa ? Ta n�i chưa chứng. Quốc Vương lại hỏi nh� ngươi đ� được qủa A Na H�m chưa ? Ta đ�p chưa được. Quốc Vương lại n�i : � Nay nh� ngươi chưa được hai quả ấy thời l� người c�n đầy đủ tham dục, tại sao nh� ngươi d�m bu�ng lung nh�n ng� c�c thể nữ của ta ?�

Ta liền thưa rằng : � Đại Vương n�n biết cho, nay t�i dầu chưa dứt phiền n�o tham dục, nhưng trong t�m t�i thiệt kh�ng c� niệm tham đắm.�

Quốc Vương n�i : � Ngưới ngu si ! Trong đời c� c�c ti�n nhơn khổ hạnh thấy sắc đẹp c�n tham, huống l� nh� ngươi tuổi c�n trai trẻ, chưa dứt tham dục, l�m sao thấy sắc đẹp m� chẳng tham đắm ?�

_ T�u Đại Vương ! Người thấy sắc đẹp chẳng tham đắm, thiệt chẳng phải do khổ
hạnh , m� do nhiếp t�m qu�n v� thường bất tịnh.

Quốc Vương n�i : � Nếu khinh khi người kh�c m� phỉ b�ng, thời thế n�o đặng gọi l� tu tr� tịnh giới ?

_ T�u Đại Vương ! Nếu c� t�m đố kỵ thời c� phỉ b�ng, t�i kh�ng t�m đố kỵ thời đ�u c� phỉ b�ng.

Quốc Vương n�i : �Nầy Đại Đức ! Thế n�o gọi l� giới ?�

_ T�u Đại Vương ! Nhẫn nhục gọi l� giới.

Quốc Vương n�i nếu nhẫn nhục l� giới, ta sẽ cắt lỗ tai của nh� ngươi ; nếu nh� ngươi nhẫn chịu được thời biết l� nh� ngươi tr� giới.

Quốc Vương liền cắt hai tai. Ta dầu bị cắt tai, nhưng nhan sắc chẳng biến đổi. C�c quan theo vua thấy việc như vậy liền can gi�n rằng : Bực đại sĩ như vậy, Đại Vương chẳng n�n l�m hại.

Quốc Vương c�ng th�m giận bảo c�c quan : Tại sao c�c khanh biết l� bực đại sĩ ?

_ T�u Đại Vương ! V� l�c bị cắt hai tai, ch�ng t�i thấy dung sắc chẳng biến đổi.

Quốc Vương n�i :� Ta sẽ th� nghiệm coi dung sắc biến đổi hay chẳng biến đổi. N�i xong , Quốc Vương liền thẻo mũi chặt tay, chặt chưn của ta.

V� Bồ T�t đ� trải qua v� lượng v� bi�n đời tu tập từ bi thương x�t ch�ng sanh, n�n kh�ng khổ cũng kh�ng giận.

L�c đ� Tứ Thi�n Vương bất b�nh liền l�m mưa c�t mưa đ�. Quốc Vương sợ h�i qu� trước ta m� thưa rằng : Ngưỡng mong x�t thương cho t�i s�m hối.

Ta n�i : � Đại Vương ! Trong l�ng của r�i kh�ng s�n hận cũng như kh�ng tham đắm.�

Quốc Vương n�i : Nầy Đại Đức ! L�m thế n�o biết được rằng t�m Đại Đức kh�ng s�n hận ?

Ta liền ph�t thệ : � Nếu t�i thiệt kh�ng s�n hận nguyện cho th�n� của t�i b�nh phục như cũ. Ph�t nguyện vừa xong th�n thể của ta liền b�nh phục.

Đ�y gọi l� Đại Bồ T�t n�i quả b�o đời hiện tại.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nghiệp l�nh c� quả b�o đời kế, quả b�o đời sau, nghiệp chẳng l�nh cũng như vậy.

Đại Bồ T�t l�c được v� thượng Bồ Đề, tất cả c�c nghiệp đều được quả b�o hiện tại.

Nghiệp �c chẳng l�nh mắc lấy quả b�o hiện tại như Quốc Vương l�m �c bị trời mưa c�t mưa đ�. Cũng như c� người chỉ chỗ ở của gấu v� nai bảo sắc, tay người chỉ liền rụng rớt. Đ�y gọi l� nghiệp �c thọ lấy quả b�o trong hiện tại.

Đời kế thọ quả b�o, như Nhứt Xiển Đề phạm bốn tội trọng v� tội ngũ ngghịch.

Quả b�o đời sau, như người tr� giới ph�t nguyện lớn : Nguyện đời vị lai thường được giới th�n thanh tịnh như vậy. Như c� ch�ng sanh l�c tuổi thọ trăm năm, t�m chục năm, trong thời kỳ sẽ l�m Chuyển Lu�n Th�nh Vương gi�o h�a ch�ng sanh.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu l� nghiệp quyết định được quả b�o trong hiện đời, thời kh�ng thể được quả b�o đời kế c�ng đời sau.

Đại Bồ T�t tu nghiệp nhơn ba mươi hai tướng tốt, thời kh�ng thể được quả b�o trong đời hiện tại. Nếu l� nghiệp chẳng thọ lấy ba thứ quả b�o như vậy thời gọi l� nghiệp bất định.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu cho rằng những nghiệp nhơn quyết định c� quả b�o, thời chẳng được c� sự tu tập phạm hạnh, giải tho�t Niết B�n. N�n biết rằng người n�i lời nầy chẳng phải l� đệ tử của Phật m� ch�nh l� quyến thuộc của ma.

Nếu n�i rằng c�c nghiệp c� định nghiệp v� bất định nghiệp. Định nghiệp thời c� quả b�o hiện tại, quả b�o đời kế, quả b�o đời sau. Bất định nghiệp thời l�c nhơn duy�n� hội hiệp b�n thọ b�o, chẳng hội hiệp thời chẳng thọ b�o. Do đ�y n�n c� tu phạm hạnh, giải tho�t Niết B�n. N�n biết rằng người n�i lời nầy thiệt l� đệ tử Phật.

Nầy Thiện Nam Tử ! Tất cả ch�ng sanh g�y tạo nghiệp bất định thời nhiều, tạo định nghiệp thời �t. V� thế n�n c� tu tập đạo hạnh. Do tu tập đạo hạnh n�n định nghiệp trọng c� thể l�m cho thọ b�o nhẹ, những nghiệp bất định chẳng thọ quả b�o đời kế.

Nầy Thiện Nam Tử !� C� hai hạng người : Một l� hạng người với nghiệp bất định l�m th�nh quả b�o quyết định, quả b�o hiện đời l�m th�nh quả b�o đời kế, quả b�o nhẹ l�m th�nh quả b�o nặng, đ�ng lẽ thọ b�o trong lo�i người m� lại thọ b�o ở địa ngục. Hai l� hạng người với định nghiệp l�m th�nh bất định nghiệp, đ�ng lẽ thọ b�o đời kế l�m� cho thọ b�o đời hiện tại, b�o nặng l�m th�nh b�o nhẹ, đ�ng thọ b�o địa ngục l�m cho thọ b�o nhẹ trong lo�i người. Hai hạng nầy : Một l� kẻ ngu, một l� người tr�. Người tr� l�m th�nh nhẹ. Người ngu khiến cho nặng.

Nầy Thiện Nam Tử ! V� như hai người mắc tội với nh� vua, người c� quyến thuộc đ�ng đảo thời tội tất sẽ nhẹ, người quyến thuộc �t tội nhẹ trở th�nh nặng. Người tr� kẻ ngu si cũng như vậy : Người tr� nhờ nghiệp l�nh nhiều n�n tội trọng m� thọ quả b�o nhẹ. Người ngu v� nghiệp l�nh �t n�n tội nhẹ m� thọ quả b�o nặng.

Nầy Thiện Nam Tử ! V� như hai người một thời mập mạnh, một thời gầy yếu. Hai người nầy đều t� xuống b�n s�u. Người mập mạnh l�n được, người gầy yếu thời l�n mất.

Nầy Thiện Nam Tử ! V� như hai người đồng uống thuốc độc. Một người c� thần ch� v� thuốc a d� đa. Một người kh�ng c�. Người c� thần ch� v� thuốc thời độc chẳng l�m hại được. Người kh�ng c� bị chất độc hại chết.

Nầy Thiện Nam Tử ! V� như hai người đồng uống nước tr�i c�y �p : Một người nhiệt lực thạnh, một người suy yếu. Người nhiệt lực nhiều thời ti�u h�a được. Người suy yếu thời bị nước ấy l�m th�nh bịnh.

Nầy Thiện Nam Tử ! V� như hai người bị nh� vua bắt tr�i : Một người c� tr� huệ, một người thời ngu si. Người c� tr� thời c� thể được tho�t khỏi. Người ngu si thời kh�ng c� thời kỳ tho�t khỏi.

Nầy Thiện Nam Tử ! V� như hai người đồng đi tr�n đường hiểm trở. Một thời mắt s�ng. Một thời m� l�a. Người mắt s�ng đi thẳng qua kh�ng hại g�. Người m� bị sụp t� xuống hố s�u.

Nầy Thiện Nam Tử ! V� như hai người đồng uống rượu. Một thời ăn nhiều. Một thời ăn �t. Người ăn nhiều uống rượu kh�ng bị hại. Người ăn �t uống rượu thời th�nh bịnh.

Nầy Thiện Nam Tử ! V� như hai người đều đối địch với giặc th�. Một người thời v� trang đầy đủ, một người thời tay kh�ng. Người c� v� trang ắt ph� được kẻ th�. Người tay kh�ng tất chẳng khỏi bị hại.

Nầy Thiện Nam Tử ! V� như hai người bị phẩn nhơ vấy v�o y phục. Một người vừa biết liền giặt y phục.� Một người biết m� chẳng chịu giặt. Người giặt liền đ� thời y phục sạch sẽ. Người chẳng chịu giặt thời nhơ uế c�ng tăng th�m.

Nầy Thiện Nam Tử ! Lại c� hai người đều ngồi xe. Một xe c� trục c� căm, một xe thời kh�ng trục kh�ng căm. Người ngồi xe c� trục c� căm thời t�y � m� đi. Người ngồi xe kh�ng trục kh�ng căm thời kh�ng đi đ�u được.

Lại c� hai người đều đi tr�n đường hoang vắng. Một người c� mang lương thực, một người thời đi kh�ng. Người c� mang lương thời qua khỏi được con đường hiểm. Người đi kh�ng ắt chẳng qua được.

Lại c� hai người bị kẻ cướp giựt.� Một người c� kho b�u k�n, một người thời kh�ng. Người c� kho b�u k�n thời kh�ng lo rầu. Người kh�ng c� kho b�u thời sầu khổ.

Kẻ ngu người tr� cũng như vậy : Người tr� c� kho b�u l�nh n�n nghiệp nặng m� thọ b�o nhẹ. Người kh�ng c� b�u l�nh thời nghiệp nhẹ phải thọ b�o nặng.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Như lời Phật n�i chẳng phải l� tất cả nghiệp đều th�nh quả nhứt định cũng chẳng phải� tất cả ch�ng sanh quyết định thọ b�o. Bạch Thế T�n ! Ch�ng sanh l�m thế b�o khiến quả b�o nhẹ hiện tại phải thọ b�o nặng ở địa ngục ? L�m thế n�o khiến quả b�o nặng địa ngục trở th�nh b�o nhẹ trong đời hiện tại ?�

Phật n�i : � C� hai hạng ch�ng sanh : Một l� tr� hai l� ngu. Nếu c� thể tu tập th�n, giới, t�m, huệ, nơi t�m thời gọi l� người tr�. Nếu chẳng thể tu tập thời gọi l� kẻ ngu.

Nếu chẳng thể điều nhiếp năm căn thời gọi l� chẳng tu th�n. Nếu chẳng thể thọ tr� bảy thứ tịnh giới thời gọi l� chẳng tu giới. V� chẳng điều t�m n�n gọi l� chẳng tu t�m. Chẳng tu tập th�nh hạnh thời gọi l� chẳng tu huệ.�

Lại người chẳng tu th�n thời kh�ng thể đầy đủ giới thể thanh tịnh. Người chẳng tu giới thời nhận chứa t�m thứ vật bất tịnh. Người chẳng tu t�m thời chẳng thể tu tập ba thứ tướng. Người chẳng tu huệ thời chẳng tu tập phạm hạnh.

Lại người chẳng tu th�n thời chẳng thể qu�n th�n, qu�n sắc, v� qu�n sắc tướng, chẳng qu�n th�n tướng, chẳng biết th�n số, chẳng biết th�n nầy từ đ�y đến kia, ở trong chẳng phải th�n m� tưởng l� th�n, ở trong chẳng phải sắc m� tưởng l� sắc, do đ�y n�n tham đắm th�n v� th�n số, đ�y gọi l� chẳng tu th�n.

Người chẳng tu giới� nếu thọ hạ giới� thời chẳng gọi l� tu giới, thọ tr� bi�n giới, giới g� tự lợi, giới g� tự điều phục, chẳng thể l�m cho khắp ch�ng sanh được an vui, chẳng phải v� hộ tr� ch�nh ph�p v� thượng, v� sanh l�n c�i trời hưởng thọ ngũ dục, đ�y chẳng gọi l� tu giới.

Người chẳng tu t�m thời t�m t�n loạn kh�ng thể chuy�n nhứt duy�n nơi tự cảnh. Tự cảnh ch�nh l� tứ niệm xứ. Cảnh kh�c l� n�i ngũ dục. Nếu kh�ng thể tu tập tứ niệm xứ thời gọi l� chẳng tu t�m.

Ở trong nghiệp �c nếu chẳng kh�o giữ g�n t�m niệm thời gọi l� chẳng tu huệ.

Lại người chẳng tu th�n thời kh�ng thể quan s�t thấu đ�o th�n nầy l� v� thường, l� v� trụ, l� mỏng manh, l� niệm niệm diệt hoại, l� cảnh giới của ma.
���������������������
Người chẳng thể tu giới thời kh�ng thể đầy đủ Thi La Ba La Mật. Người chẳng tu t�m thời kh�ng thể đầy đủ Thiền Na Ba La Mật. Người chẳng tu huệ thời kh�ng thể đầy đủ B�t Nh� Ba La Mật.

Lại người chẳng tu th�n thời tham đắm th�n ta v� th�n sở hữu của ta, cho rằng th�n ta thường hằng kh�ng c� biến đổi. Người chẳng tu giới thời v� tự th�n m� tạo mười nghiệp �c. Người chẳng tu t�m thời ở trong nghiệpo �c kh�ng thể nhiếp t�m. Người chẳng tu huệ do v� kh�ng nhiếp t�m n�n kh�ng ph�n biệt được những ph�p thiện �c.

Lại người chẳng tu th�n thời chẳng dứt ng� kiến. Người chẳng tu giới� thời kh�ng dứt được giới thủ. Người chẳng tu t�m thời tạo nghiệp tham s�n m� phải đọa địa ngục. Người chẳng tu huệ thời kh�ng dứt được t�m si.

Lại người chẳng tu th�n thời kh�ng thể qu�n th�n, dầu th�n kh�ng lỗi lầm nhưng n� lu�n l� kẻ o�n th�. V� như c� người bị kẻ th� theo dỏi, nếu người nầy c� tr� thời cẩn thận giữ g�n, nếu kh�ng thận trọng ắt bị kẻ th� l�m hại, th�n của tất cả ch�ng sanh cũng như vậy, thường phải d�ng đồ uống m�n ăn, đồ lạnh đồ ấm để nu�i dưỡng, nếu chẳng kh�o giữ g�n nu�i dưỡng thời n� sẽ tan rả.

Như B� La M�n k�nh thờ Lửa, họ thường dưng hương hoa t�n th�n lễ b�i, hạn kỳ phải đủ trăm năm, nếu l�c chạm đến liền đốt ch�y tay người. Dầu lửa nầy được cung k�nh c�ng dường như vậy, nhưng trọn kh�ng một niệm b�o �n cho người phụng sự. Th�n của tất cả ch�ng sanh cũng như vậy, dầu trong nhiều năm d�ng hương hoa ch�u ngọc y phục đồ uống ăn đồ nằm, thuốc men tẩm bổ m� cung cấp đ�, nếu gặp những duy�n xấu hoặc trong hoặc ngo�i thời liền hoại diệt, n� trọn chẳng nhớ tưởng đến ơn cung cấp ng�y trước.

V� như c� Quốc Vương nu�i bốn con rắn độc trong một c�i rương, giao ph� cho một người bảo phải nu�i nấng săn s�c. Trong bốn con rắn nầy, nếu một con nổi giận thời c� thể giết hại chết người. Người c� phận sự săn s�c rắn lu�n lu�n lo sợ thường t�m m�n ăn thức uống giữ g�n nu�i nấng. Th�n tứ đại của tất cả ch�ng sanh cũng như vậy, nếu một đại nổi giận thời c� thể l�m cho th�n phải hư hoại.

Như người mang bịnh l�u phải n�n hết l�ng t�m y sĩ chữa trị, nếu chẳng si�ng lo điều trị ắt phải chết. Th�n của tất cả ch�ng sanh cũng như vậy, thường phải nhứt t�m chẳng n�n bu�ng lung, nếu bu�ng lung thời hoại diệt.

V� như b�nh đất chưa hầm thời kh�ng chịu được gi� mưa đập n�m dằn đ�. Th�n của tất cả ch�ng sanh cũng như vậy, chẳng chịu được đ�i kh�t lạnh c�ng, gi� mưa đ�nh đập mắng nhiếc.

Như mụn nhọt chưa muồi phải thường giữ g�n chớ cho người chạm đến, nếu để đụng chạm thời đau đớn lắm. Th�n của tất cả ch�ng sanh cũng như vậy.

V� như con la mang thai ngh�n thời tự hại lấy th�n n�. Th�n của tất cả ch�ng sanh cũng như vậy, nếu trong th�n c� phong l�nh thời th�n phải bị hại.

V� như c�y chuối trổ buồng thời phải kh� chết. Th�n của tất cả ch�ng sanh cũng như vậy.

Như c�y chuối kh�ng c� l�i cứng. Th�n của tất cả ch�ng sanh cũng như vậy.

Như rắn, chuột, ch� s�i, mỗi con thường sanh l�ng o�n hại lẫn nhau. Tứ đại của ch�ng sanh cũng như vậy.

V� như con ngỗng ch�a chẳng th�ch g� mả. Bồ T�t cũng như vậy, đối với th�n thể cũng chẳng ưa th�ch.

Như gi�ng Chi�n Đ� La bảy đời nối nhau chẳng bỏ nghiệp h�n, đo đ�y n�n bị người khinh tiện. Chủng tử của th�n nầy cũng như vậy, tinh huyết h�i tanh ho�n to�n bất tịnh. V� bất tịnh n�n chư Phật v� Bồ T�t quở khinh. Th�n nầy chẳng phải như n�i Ma La Da mọc c�y Chi�n đ�n, cũng chẳng thể sanh hoa Ưu B�t La, hoa Ph�n Đ� Lợi, hoa Chi�m B�, hoa Ma Lợi Ca, hoa B� Sư Ca. Ch�n lỗ của n� thường chảy ra m�u mủ bất tịnh, chỗ n� sanh h�i dơ xấu xa đ�ng gớm, n� thường c�ng c�c lo�i tr�ng đồng ở một chỗ.

V� như trong đời dầu c� vườn rừng thanh tịnh xinh đẹp, nhưng trong nh� chứa tử thi thời l� bất tịnh, mọi người đều l�a bỏ chẳng ưa th�ch. C�i sắc cũng như vậy, dầu l� thanh tịnh tốt đẹp, nhưng v� c� th�n n�n bị chư Phật c�ng Bồ T�t l�a bỏ đ�.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu người chẳng thể quan s�t như vậy thời chẳng thể gọi l� tu th�n.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu chẳng thể quan s�t giới luật l� thần thang của tất cả ph�p l�nh, cũng l� cội gốc của tất cả ph�p l�nh, như mặt đất l� chỗ dựa nương của tất cả c�y cối, l� đạo thủ của c�c thiện căn, như thương chủ dẫn dắt đo�n người bu�n. Giới l� thắng tr�ng của tất cả ph�p l�nh như thắng tr�ng của Thi�n Đế Th�ch dựng. Giới c� thể dứt hẳn tất cả nghiệp �c v� ba �c đạo, c� thể trị l�nh những bịnh dữ như dược thọ. Giới l� tư lương tr�n con đường hiểm sanh tử. Giới l� gi�p trượng đ�nh dẹp những giặc phiền n�o hung �c. Giới l� thần ch� hay diệt rắn độc kiết sử. Giới l� c�y cầu đi qua khỏi nghiệp �c. Nếu chẳng thể quan s�t như vậy thời gọi l� chẳng tu giới.�

Nếu kh�ng thể quan s�t t�m niệm động chuyển lăng xăng, kh� nắm lấy kh� điều phục, lung chạy như voi dữ, nệm niệm mau ch�ng như chớp nh�ng, nhảy nh�t chẳng dừng như khỉ vượn, như huyễn, như dương diệm, t�m niệm nầy l� cội gốc của tất cả điều �c, ngũ dục kh� vừa l�ng như lửa th�m củi, như biển cả nuốt hết c�c gi�ng s�ng, như n�i Mạn Đ� cỏ c�y qu� nhiều, chẳng thể� thấy biết sanh tử hư vọng, m� lầm say đắm đến nỗi th�nh bịnh, như c� nuốt lưỡi c�u. Thường đi trước dẫn theo những tội nghiệp như con bối mẫu dắt đ�n con. Tham đắm ngũ dục chẳng th�ch Niết B�n, như lạc đ� ăn mật nhẫn đến chết chẳng đo�i cỏ non. Qu� tham đắm sự vui hiện tại chẳng nh�n đến lỗi lầm ng�y sau, như b� tham ăn l�a mạ chẳng sợ roi gậy. Chạy khắp hai mươi lăm c�i, như gi�o mạnh thổi b�ng n�u la. Chỗ chẳng đ�ng t�m cầu m� cầu đ� kh�ng nh�m đủ như người v� tr� cầu lửa kh�ng n�ng. Thường th�ch sanh tử chẳng ưa giải tho�t, như tr�ng nhiệm b� th�ch c�y nhiệm b�. M� lầm tham đắm sanh tử h�i nhơ, như kẻ ngục t� th�ch g�i ngục tốt, cũng như heo trong chuồng ưa chỗ bất tịnh. Nếu c� người kh�ng thể quan s�t như vậy thời gọi l� chẳng tu t�m.

Người chẳng tu huệ, chẳng quan s�t tr� huệ c� thế lực lớn, như kim s� điểu c� thể hoại nghiệp �c, như �nh s�ng mặt trời ph� tan tối tăm, tr� huệ c� thể nhổ c�y ngũ ấm như nước đẩy tr�i đồ vật, đốt ch�y t� kiến như lửa hừng tr� huệ l� cội gốc của tất cả ph�p l�nh, l� chủng tử của Phật v� Bồ T�t. Nếu kh�ng thể quan s�t như vậy thời gọi l� chẳng tu tr� huệ.

Nầy Thiện Nam Tử ! Trong đệ nhứt nghĩa, nếu thấy th�n, th�n tướng, th�n nhơn, th�n quả, nhiều th�n, th�n một, th�n hai, th�n đ�y, th�n kia, th�n diệt, th�n b�nh đẳng, th�n tu, người tu, nếu c� thấy như vậy thời gọi l� chẳng tu th�n.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu thấy giới, giới tướng, giới nhơn, giới quả, giới thượng, giới hạ, giới tụ, giới một, giới hai, giới đ�y, giới kia, giới diệt, giới b�nh đẳng, giới tu, người tu, giới Ba La Mật, nếu c� thấy như vậy thời gọi l� chẳng tu giới.

�Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu thấy t�m, t�m tướng, t�m nhơn, t�m quả, t�m tu, t�m vương, t�m sở, t�m một, t�m hai, t�m đ�y, t�m kia, t�m diệt, t�m b�nh đẳng, t�m tu,� người tu, t�m thượng trung hạ, t�m thiện, t�m �c, nếu c� thấy như vậy thời gọi l� chẳng tu t�m.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu thấy huệ, huệ tướng, huệ nhơn, huệ quả, huệ tu, huệ một, huệ hai, huệ đ�y, huệ kia, huệ diệt, huệ b�nh đẳng, huệ thượng trung hạ, huệ lợi, huệ độn, huệ tu, người tu, nếu c� thấy như vậy thời gọi l� chẳng tu huệ.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu chẳng tu th�n giới t�m huệ, những người như vậy ở nơi nghiệp �c nhỏ m� mắc phải quả b�o lớn. Do v� khủng bố n�n thường nghĩ rằng : T�i thuộc người địa ngục l�m hạnh địa ngục. Dầu nghe người tr� n�i khổ, địa ngục, thường nghĩ rằng như sắt đập sắt, như đ� trở lại đập đ�, như gỗ tự đập gỗ, như vi tr�ng lửa th�ch lửa, th�n địa ngục trở lại giống địa ngục, nếu giống địa ngục thời c� g� l� khổ.

V� như con lằn xanh bị d�nh nơi nước miếng chẳng thể bay được, người nầy cũng vậy ở trong tội nhỏ kh�ng thể tho�t khỏi, trọn kh�ng l�ng ăn năn, chẳng thể tu ph�p l�nh, che giấu tội lỗi, dầu c� tất cả nghiệp l�nh thuở qu� khứ, nhưng đều bị tội nầy l�m cấu nhơ, người nầy c� b�o nhẹ đ�ng lẽ hiện đời thọ lấy m� trở lại th�nh quả b�o rất nặng nơi địa ngục.

Như trong chậu nước nhỏ để v�o một thăng muối, nước đ� mặn, ch�t kh� uống được, tội nghiệp của người nầy cũng như vậy.

V� như c� người mắc nợ một tiền chẳng trả được n�n th�n bị tr�i buộc chịu nhiều sự khổ, tội nghiệp của người nầy cũng như vậy.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! Cớ g� người nầy l�m cho quả b�o nhẹ hiện đời trở th�nh quả địa ngục ?

Phật n�i : � Nầy Thiện Nam Tử ! Tất cả ch�ng sanh nếu đủ năm việc thời l�m cho quả b�o nhẹ hiện đời trở th�nh quả địa ngục : Một l� v� ngu si, hai l� v� căn l�nh k�m �t, ba l� v� �c nghiệp s�u nặng, bốn l� v� chẳng s�m hối, năm l� v� chẳng tu nghiệp l�nh hiện đang tu tập.

Lại c� năm việc : Một l� v� tu tập nghiệp �c, hai l� v� kh�ng giới đức, ba l� v� xa l�a căn l�nh, bốn l� v� chẳng tu th�n giới t�m huệ, năm l� v� gần gũi bạn �c.

Nầy Thiện nam Tử ! Do v� đủ những việc tr�n đ�y,� n�n ch�ng sanh l�m cho quả b�o nhẹ hiện đời th�nh quả b�o địa ngục.

_ Bạch Thế T�n ! Những người n�o c� thể chuyển b�o địa ngục th�nh quả b�o nhẹ hiện đời ?

_ Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu c� người tu tập th�n giới t�m huệ như đ� n�i ở tr�n, c� thể thấy c�c ph�p đồng với hư kh�ng, chẳng thấy tr� huệ cũng như chẳng thấy người tr�, chẳng thấy ngu si cũng như chẳng thấy kẻ ngu, chẳng thấy tu tập v� người tu tập, đ�y gọi l� người tr�. Người nầy c� thể tu tập th�n giới t�m huệ. Người nầy c� thể l�m cho� b�o địa ngục trở th�nh quả nhẹ hiện đời : Giả sử người nầy g�y tạo �c nghiệp rất nặng, nhờ tư duy quan s�t c� thể l�m cho nghiệp nặng th�nh nhẹ. Người nầy nghĩ rằng : Nghiệp của ta dầu nặng nhưng chẳng bằng nghiệp l�nh. Như b�ng vải dầu nhiều nặng cả trăm c�n, nhưng chẳng thể s�nh bằng một lượng v�ng r�ng. Như đem một thăng muối n�m v�o trong s�ng hằng, nước s�ng kh�ng vị mặn người uống chẳng biết. Như người gi�u to dầu thiếu người ng�n mu�n vật b�u cũng kh�ng ai bắt bớ l�m khổ được. Như đại hương tượng c� thể bức d�y x�ch sắt m� đi tự tại. Người tr� huệ cũng như vậy, thường suy nghĩ rằng c�ng đức l�nh của t�i nhiều, nghiệp �c yếu k�m, t�i c� thể ph�t lồ s�m hối trừ hết tội �c, t�i c� thể tu tập tr� huệ l�m cho sức tr� huệ nhiều, sức v� minh �t.

Nghĩ như vậy rồi, gần gũi bạn l�nh tu tập ch�nh kiến, thọ tr� đọc tụng bi�n ch�p giải thuyết mười hai bộ kinh. Sanh l�ng cung k�nh đối với những người tr� tụng bi�n ch�p giải thuyết mười hai bộ kinh, v� đem những y phục, đồ uống ăn, ph�ng nh� , giường nệm, thuốc men, hoa hương m� c�ng dường, thường t�n trọng t�n th�n, đi đến đ�u cũng đều khen ngợi hạnh l�nh của người đ�, chẳng n�i đến việc k�m dở của người đ�. Thường c�ng dường Tam bảo k�nh tin ph�p Đại Thừa kinh Đại Niết B�n. Tin đức Như Lai thường hằng kh�ng c� biến đổi. Tin tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh. Người nầy c� thể l�m cho b�o nặng địa ngục trở th�nh quả� nhẹ hiện đời.�

Nầy Thiện Nam Tử ! Do những nghĩa tr�n đ�y n�n chẳng phải tất cả nghiệp đều quyết định c� quả, cũng chẳng phải tất cả ch�ng sanh đều quyết định thọ b�o.

Bạch Thế T�n ! Nếu tất cả nghiệp chẳng quyết định c� quả, tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh, lẽ ra phải tu tập t�m th�nh đạo, cớ g� tất cả ch�ng sanh đều chẳng được Đại Niết B�n nầy ?

Bạch Thế T�n ! Nếu tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh thời sẽ quyết định được v� thượng Bồ Đề, cần g� phải tu tập t�m th�nh đạo?

Bạch Thế T�n ! Như trong kinh nầy n�i người c� bịnh nếu gặp đặng thuốc hay v� người kh�m bịnh t�y theo bịnh m� cho ăn uống, hoặc chẳng được như vậy tất cả cũng đều được l�nh mạnh. Tất cả ch�ng sanh cũng như vậy, nếu gặp Thanh Văn, B�ch Chi Phật, Chư Phật , Bồ T�t những bực thiện tri thức, nghe ch�nh ph�p, tu tập th�nh đạo hoặc chẳng được gặp được nghe, được tu tập, cũng đều sẽ� được th�nh v� thượng Bồ Đề. Tại sao vậy ? V� do Phật t�nh vậy .

Bạch Thế T�n ! V� như kh�ng ai c� thể ngăn mặt trời, mặt trăng đi v�ng khắp bốn ch�u thi�n hạ, tất cả ch�ng sanh cũng như vậy, kh�ng ai c� thể ngăn trở l�m cho c� thể được đến v� thượng Bồ Đề. Tại sao vậy ? V� do Phật t�nh vậy.

Bạch Thế T�n ! Cứ� theo nghĩa nầy thời tất cả ch�ng sanh chẳng cần tu h�nh, do năng lực của Phật t�nh đều đ�ng được v� thượng Bồ Đề.

Bạch Thế T�n ! Nếu Nhứt Xiển Đề phạm bốn tội trọng năm tội nghịch chẳng được v� thượng Bồ Đề lẽ ra cần phải tu tập, v� do Phật t�nh quyết định sẽ được, chẳng phải do tu tập rồi sau mới được.

Bạch Thế T�n ! V� như đ� nam ch�m dầu c�ch xa sắt, nhưng do sức của n� m� sắt bị h�t d�nh. Phật t�nh của ch�ng sanh cũng như vậy, n�n chẳng cần si�ng năng tu tập th�nh đạo.

Phật n�i : � L�nh thay ! L�nh thay ! Nầy Thiện Nam Tử ! Như b�n s�ng Hằng c� bảy� hạng người hoặc v� tắm rửa, hoặc v� sợ giặc cướp, hoặc v� h�i hoa m� v�o trong s�ng :

Người thứ nhứt v�o nước thời ch�m, v� yếu đuối lại chẳng biết lội.

Người thứ hai dầu bị ch�m lại nổi l�n nổi rồi lại ch�m, v� người nầy c� sức mạnh n�n c� thể nổi l�n, v� chẳng biết lội n�n lại ch�m.

Người thứ ba ch�m rồi liền nổi l�n, nổi l�n chẳng ch�m nữa, v� người nầy th�n nặng n�n ch�m, do sức mạnh n�n nổi l�n, v� biết lội n�n kh�ng bị ch�m nữa.

Người thứ tư v�o nước b�n ch�m, ch�m rồi lại nổi l�n, nổi l�n rồi b�n chẳng ch�m nữa m� ng� khắp bốn phương, v� người nầy th�n nặng n�n ch�m, sức mạnh lại nổi l�n, biết lội n�n kh�ng ch�m nữa, chẳng biết l�n ph�a n�o n�n ng� khắp bốn phương.

Người thứ năm v�o nước liền ch�m, lại nổi l�n rồi kh�ng ch�m nữa, nh�n ng� phương hướng m� lội đi, v� c� l�ng sợ sệt.

Người thứ s�u v�o nước liền lội đi, đến chỗ cạn thời đứng lại, v� để xem giặc cướp gần hay xa.

Người thứ bảy đ� qua đến bờ kia leo l�n n�i lớn kh�ng c�n sợ sệt, tho�t khỏi giặc cướp l�ng rất vui sướng .�

Nầy Thiện Nam Tử ! S�ng lớn sanh tử cũng như vậy, c� bảy hạng người v� sợ giặc phiền n�o m� muốn lội qua s�ng sanh tử, n�n xuất gia cạo t�c th�n mặc ph�p phục. Đ� xuất gia rồi gần gũi bạn �c nghe theo lời của họ m� l�nh thọ t� ph�p. Họ bảo rằng th�n ch�ng sanh tức l� năm ấm, năm ấm gọi l� năm đại, ch�ng sanh nếu chết thời năm đại dứt hẳn, đ� dứt hẳn cần g� tu tập những hạnh nghiệp l�nh dữ, do đ�y n�n biết rằng kh�ng c� l�nh dữ cũng như kh�ng c� quả b�o l�nh dữ. Hạng ngừoi nầy gọi l� Nhứt Xiển Đề, gọi l� dứt căn l�nh, v� căn l�nh đ� dứt n�n ch�m trong s�ng sanh tử kh�ng thể ra được, v� nghiệp �c của họ qu� nặng, v� họ kh�ng c� đức tin, như người thứ nhứt b�n bờ s�ng Hằng.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nhứt Xiển Đề c� s�u nhơn duy�n phải ch�m trong ba đường �c kh�ng thể tho�t được : Một l� v� t�m �c qu� thạnh, hai l� v� chẳng thấy đời sau, ba l� v� ưa hu�n tập phiền n�o, bốn l� v� xa l�a căn l�nh, năm l� v� nghiệp �c ngăn c�ch, s�u l� v� gần gũi bạn �c. Lại c� năm điều khiến họ ch�m trong ba đường �c : Một l� l�m việc phi ph�p đối với c�c Tỳ Kheo, hai l� l�m việc phi ph�p đối với c�c Tỳ Kheo Ni, ba l� tự do d�ng của vật của ch�ng Tăng, bốn l� l�m việc phi ph�p với mẹ, năm l� sanh sự thị phi đối với năm bộ tăng. Lại c� năm điều l�m cho họ ch�m trong ba đường �c : Một l� n�i kh�ng quả b�o thiện �c, hai l� giết ch�ng sanh ph� Bồ Đề t�m, ba l� ưa n�i lỗi lầm của ph�p sư, bốn l� ch�nh ph�p n�i l� phi ph�p, c�n phi ph�p n�i l� ch�nh ph�p, năm l� v� t�m lỗi của ch�nh ph�p m� đến nghe học. Lại c� ba điều l�m cho họ ch�m trong ba đường �c : Một l� n�i Đức Như Lai v� thường nhập diệt vĩnh viễn, hai l� n�i ch�nh ph�p v� thường dời đổi, ba l� n�i ch�ng tăng thiệt c� thể hoại diệt.

Người thứ hai muốn qua khỏi s�ng lớn sanh tử, v� dứt mất căn l�nh n�n ch�m kh�ng tho�t được. N�i rằng tho�t khỏi tức l� gần gũi bạn l�nh thời được t�n t�m, ch�nh l� tin bố th� v� quả bố th�, tin nghiệp l�nh v� quả l�nh, tin nghiệp �c v� quả �c, tin sanh tử l� khổ, l� v� thường hư hoại. Do được t�n t�m n�n tu tập tịnh giới, tr� tụng, bi�n ch�p giải thuyết mười hai bộ kinh, thường th�ch bố th�, kh�o tu tr� huệ. V� độn căn n�n lại� gặp bạn �c, do đ�y n�n kh�ng thể tu tập th�n giới t�m huệ, trở lại thọ lấy t� ph�p, hoặc gặp thời kỳ �c ở nơi c�i nước �c, n�n dứt mất những căn l�nh m� phải ch�m lu�n trong sanh tử, như người thứ hai b�n s�ng Hằng.

Người thứ ba muốn qua khỏi s�ng sanh tử, v� dứt mất căn l�nh n�n ch�m đắm ở trong s�ng. Người nầy gần gũi bạn l�nh n�n được nổi l�u, tin Đức Như lai l� bực nhứt thiết tr� thường hằng kh�ng biến đổi, v� ch�ng sanh m� n�i đạo v� thượng, tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh, Như lai chẳng phải diệt độ, Ph�p v� Tăng cũng kh�ng hoại diệt. Nhứt Xiển Đề nếu chẳng dứt �c ph�p của họ thời trọn kh�ng thể được v� thượng Bồ Đề. Phải biết rằng cần phải xa l�a rồi sau mới đặng. Do t�n t�m n�n tu tịnh giới, tu tịnh giới rồi thọ tr� đọc tụng bi�n ch�p giải thuyết mười hai bộ kinh, v� ch�ng sanh m� rộng tuy�n dương lưu bố, ưa bố th�, tu tập tr� huệ, do căn tr� lanh lợi n�n trụ vững nơi t�n huệ kh�ng thối chuyển, như người thứ ba b�n s�ng Hằng.�

Người thứ tư muốn qua khỏi s�ng sanh tử, v� dứt căn �nh n�n ch�m trong s�ng, v� gần gũi bạn l�nh n�n được t�n t�m đ�y gọi l� nổi l�n. V� được t�n t�m n�n được thọ tr� đọc tụng bi�n ch�p giải thuyết mười hai bộ kinh, rồi v� ch�ng sanh m� rộng tuy�n dương lưu bố, ưa bố th�, tu tập tr� huệ, do lợi căn n�n đứng vững nơi t�n huệ t�m kh�ng thối chuyển, qu�n s�t khắp bốn phương, qu�n s�t bốn phương đ�y l� n�i bốn quả Sa M�n, như người thứ tư b�n s�ng Hằng.

Người thứ năm muốn lội qua s�ng sanh tử, v� dứt mất căn l�nh n�n phải ch�m trong s�ng, nhờ gần gũi bạn l�nh n�n được t�n t�m đ�y gọi l� nổi l�n, do t�n t�m n�n thọ tr� đọc tụng bi�n ch�p giải thuyết mười hai bộ kinh, rồi v� ch�ng sanh m� rộng tuy�n dương lưu bố, ưa bố th�, tu tập tr� huệ v� lợi căn n�n đứng vững nơi t�n huệ kh�ng thối chuyển, kh�ng thối chuyển rồi b�n thẳng đến trước, thẳng đến trước, đ�y l� n�i quả B�ch Chi Phật, dầu c� thể tự độ nhưng chẳng độ đến ch�ng sanh, đ�y gọi l� đi, như người thứ năm b�n s�ng Hằng.

Người thứ s�u muốn qua khỏi s�ng sanh tử, v� mất thiện căn n�n ch�m trong s�ng, nhờ gần gũi bạn l�nh m� được t�n t�m, đ�y gọi l� nổi l�n, do t�n t�m n�n thọ tr� đọc tụng bi�n ch�p giải thuyết mười hai bộ kinh, rồi v� ch�ng sanh m� rộng tuy�n dương lưu bố, ưa bố th�, tu tập tr� huệ cho lợi căn n�n đứng vững nơi t�n huệ kh�ng thối chuyển, rồi b�n thẳng đến trước gặp chỗ cạn đứng lại chẳng đi nữa. Đứng lại chẳng đi l� n�i Bồ T�t v� muốn độ ch�ng sanh n�n trụ lại qu�n s�t phiền n�o, như người thứ s�u b�n s�ng Hằng.

Người thứ bảy muốn tho�t khỏi s�ng sanh tử v� mất căn l�nh n�n ch�m trong s�ng, nhờ gần gũi bạn l�nh m� được t�n t�m đ�y gọi l� nổi l�n, do t�n t�m n�n thọ tr� đọc tụng bi�n ch�p giải thuyết mười hai bộ kinh,� rồi v� ch�ng sanh m� rộng tuy�n dương lưu bố, ưa bố th� , tu tập tr� huệ, do lợi căn n�n đứng vững nơi t�n huệ kh�ng thối chuyển, liền thẳng đến bờ kia, leo l�n n�i cao, l�a khỏi những sự khủng bố, hưởng nhiều sự an vui.

Nầy Thiện Nam Tử ! N�i cao b�n bờ kia dụ cho đức Như Lai, hưởng sự an vui dụ cho Phật thường trụ, n�i cao lớn dụ cho Đại Niết B�n.

Nầy Thiện Nam Tử ! Những người ở b�n bờ s�ng Hằng kia đều c� đủ tay ch�n m� kh�ng thể qua được. Tất cả ch�ng sanh cũng như vậy, thiệt c� Phật, Ph�p, Tăng, Tam Bảo, đức Như Lai thường n�i ph�p yếu, c� t�m th�nh đạo, c� Đại Niết B�n, m� ch�ng sanh đều chẳng thể được, đ�y chẳng phải lỗi của Như Lai cũng chẳng phải lỗi của th�nh đạo v� ch�ng sanh, n�n biết rằng đều l� lỗi �c của phiền n�o, do đ�y n�n tất cả ch�ng sanh chẳng được Đại Niết B�n.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như lương y biết r� bịnh n�i phương thuốc, người bịnh chẳng chịu uống, đ�y chẳng phải l� lỗi của Lương Y.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như c� th� chủ đem tiền của bố th� cho mọi người, c� người chẳng chịu nhận lấy, đ�y chẳng phải l� lỗi của th� chủ.

Nầy Thiện Nam Tử� ! Như mặt trời mọc l�n những chỗ tối tăm đều tỏ s�ng, m� người m� l�a kia chẳng thấy đường s�, đ�y chẳng phải l� lỗi của mặt trời.

Nầy ThiệnNam Tử ! Như nước s�ng Hằng c� thể giải trừ sự kh�t nước, c� kẻ kh�t nước chẳng chịu uống, đ�y chẳng phải l� lỗi của nước.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như mặt đất b�nh đẳng nu�i sống tất cả c�y cỏ, c� n�ng phu kia chẳng chịu gieo trồng, đ�y chẳng phải l� lỗi của mặt đất.

Nầy Thiện Nam Tử ! Đức Như Lai khắp v� tất cả ch�ng sanh m� rộng mở b�y ph�n biệt mười hai bộ kinh, ch�ng sanh chẳng chịu tin thọ, đ�y chẳng phải l� lỗi của Như Lai.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu người tu tập th�nh đạo thời được v� thượng Bồ Đề.

Nầy Thiện nam Tử ! Vừa rồi �ng n�i tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh đ�ng được v� thượng Bồ Đề , như đ� nam ch�m h�t sắt.

L�nh thay ! L�nh thay ! Do c� năng lực nhơn duy�n của Phật t�nh n�n ch�ng sanh được v� thượng Bồ Đề.

Nhưng nếu n�i rằng chẳng cần tu tập th�nh đạo thời kh�ng đ�ng.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như c� người đi trong đồng hoang vắng kh�t nước gặp giếng, giếng nầy s�u thẳm tối đen, người nầy dầu chẳng thấy nước nhưng biết rằng chắc c� nước, người nầy t�m d�y gầu m�c l�n thời thấy nước. Phật t�nh cũng vậy, tất cả ch�ng sanh mặc dầu đều c�, nhưng cần phải tu tập v� lậu th�nh đạo rồi sau mới đặng thấy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như người c� hột m� thời tất được thấy dầu, nhưng rời bỏ phương tiện thời chẳng thấy được. Nơi m�a thấy đường cũng như vậy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như cung trời Đao Lợi v� Bắc Cu L� Ch�u dầu l� c�, nhưng nếu kh�ng nghiệp l�nh, hoặc thần th�ng, hoặc đạo lực, thời chẳng thấy được.

Như rễ cỏ trong đất, như mạch nước dưới đất, v� đất che n�n ch�ng sanh chẳng thấy. Phật t�nh cũng vậy, v� chẳng tu tập th�nh đạo n�n chẳng thấy được.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như vừa rồi �ng n�i trong đời c� người bịnh nếu gặp được lương y, thuốc hay, người kh�m bịnh giỏi, ăn uống phải c�ch, hoặc chẳng gặp, đều được l�nh mạnh.

Nầy Thiện Nam Tử 1 Đ� l� ta v� bực lục trụ Bồ T�t m� n�i nghĩa ấy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như hư kh�ng đối với ch�ng sanh, n� chẳng phải trong, chẳng phải ngo�i, v� kh�ng phải trong ngo�i n�n cũng kh�ng trở ngại. Phật t�nh của ch�ng sanh cũng như vậy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như c� người để t�i sản ở xứ kh�c, dầu của cải kh�ng hiện c�, nhưng người nầy vẫn được t�y � thọ dụng. C� người hỏi đến tiền của, người nầy đ�p rằng t�i hứa cho. Tại sao vậy ? V� người nầy quyết định c� của. Phật t�nh của ch�ng sanh cũng như vậy, chẳng phải đ�y chẳng phải kia, v� quyết định được n�n ta n�i tất cả ch�ng sanh đều c�.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như ch�ng sanh g�y tạo c�c nghiệp, hoặc nghiệp l�nh, hoặc nghiệp �c, chẳng phải trong chẳng phải ngo�i, nghiệp t�nh nầy chẳng phải c� chẳng phải kh�ng, lại cũng chẳng phải l� trước kh�ng m� nay c�, cũng chẳng phải kh�ng nhơn m� c� ra, chẳng phải đ�y l�m rồi đ�y thọ, chẳng phải đ�y l�m m� kia thọ, chẳng phải kia l�m m� kia thọ, nghiệp t�nh nầy kh�ng t�c giả kh�ng thọ giả, l�c thời tiết h�a hiệp thời c� quả b�o. Phật t�nh của ch�ng sanh cũng như vậy, chẳng phải l� trước kh�ng m� nay c�, chẳng phải trong chẳng phải ngo�i, chẳng phải c� chẳng phải kh�ng, chẳng phải đ�y chẳng phải kia, chẳng phải chỗ kh�c đến, chẳng phải kh�ng nhơn duy�n, cũng chẳng phải l� tất cả ch�ng sanh chẳng thấy, c� những Bồ T�t l�c thời tiết nhơn duy�n h�a hiệp m� được thấy. Thời tiết đ�y l� n�i bực Thập Trụ Bồ T�t tu t�m th�nh đạo được t�m b�nh đẳng đối với ch�ng sanh, l�c bấy giờ� được thấy Phật t�nh, chẳng gọi l� tạo t�c.

Nầy Thiện Nam Tử ! �ng n�i rằng như đ� nam ch�m h�t sắt, cứ nơi nghĩa thời chẳng đ�ng. Tại sao vậy ? V� đ� ấy chẳng h�t sắt, bởi đ� ấy kh�ng t�m nghiệp. Nầy Thiện Nam Tử ! Do ph�p kia c� n�n ph�p nầy sanh ra, do ph�p kia kh�ng n�n ph�p nầy diệt hoại kh�ng c� t�c giả cũng kh�ng c� hoại giả.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như ngọn lửa mạnh chẳng thể đốt ch�y củi, lửa ra củi hư gọi đ� l� ch�y củi.

Như b�ng qu� xoay theo mặt trời, dầu vậy nhưng b�ng qu� nầy kh�ng c� t�m cung k�nh, kh�ng thức cũng kh�ng nghiệp, v� t�nh chất ri�ng của n� m� tự xoay chuyển.

Như c�y chuối nhơn tiếng sấm m� được tăng trưởng, c�y nầy kh�ng lỗ tai, kh�ng c� t�m � thức, do v� c� ph�p kia n�n ph�p nầy tăng trưởng, v� kh�ng ph�p kia n�n ph�p nầy hư hoại.

Như c�y a th�c ca, người nữ rờ đụng đến thời c�y nầy trổ b�ng, c�y nầy kh�ng t�m �, cũng kh�ng gi�c x�c, do v� c� ph�p kia n�n ph�p nầy sanh ra, v� kh�ng ph�p kia n�n ph�p nầy hư hoại.

Như c�y qu�t được tử thi thời tr�i th�m nhiều, c�y qu�t nầy kh�ng t�m � cũng kh�ng gi�c x�c, v� c� ph�p kia n�n ph�p nầy th�m nhiều, v� kh�ng ph�p kia n�n ph�p nầy hư hoại.�

Như c�y an thạch lựu do ph�n gạch xương thời tr�i th�m nhiều, c�y an thạch lựu nầy cũng kh�ng t�m � kh�ng gi�c x�c, v� c� ph�p kh�c n�n ph�p nầy th�m nhiều, v� ph�p kh�c kh�ng n�n ph�p nầy hư hoại.

Như đ� nam ch�m h�t sắt cũng như vậy, do ph�p nầy c� n�n ph�p kia sanh, v� ph�p nầy kh�ng n�n ph�p kia hư hoại.

Phật t�nh của ch�ng sanh cũng như vậy, chẳng thể đến được v� thượng Bồ Đề.

Nầy Thiện Nam Tử ! V� minh chẳng thể h�t lấy h�nh nghiệp, h�nh cũng chẳng thể h�t lấy thức, dầu vậy nhưng cũng gọi l� v� minh duy�n h�nh, h�nh duy�n thức.

Hoặc c� Phật hay kh�ng Phật, ph�p giới vẫn thường trụ. Nếu n�i rằng Phật t�nh ở trong ch�ng sanh, n�n biết rằng ph�p thường hằng thời v� trụ, nếu c� chỗ ở thời l� v� thường. Như mười hai nhơn duy�n kh�ng chỗ ở nhứt định, nếu c� chỗ ở thời mười hai nhơn duy�n chẳng được gọi l� thường. Ph�p th�n của Như lai cũng kh�ng chỗ ở. Ph�p giới, ph�p nhập, ph�p ấm, hư kh�ng đều kh�ng chỗ ở. Phật t�nh cũng kh�ng chỗ ở như vậy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như tứ đại dầu thế lực đồng nhau, nhưng c� cứng, c� n�ng, c� ướt, c� động, c� nặng, c� nhẹ, c� đỏ, c� trắng, c� v�ng, c� đen, m� tứ đại nầy cũng kh�ng c� nghiệp, v� ph�p giới kh�c n�n đều chẳng giống nhau. Phật t�nh cũng như vậy v� ph�p giới kh�c đến thời kỳ thời hiện.

Nầy Thiện Nam Tử ! V� tất cả ch�ng sanh chẳng thối mất Phật t�nh n�n gọi l� c�, v� bất thối chuyển, v� sẽ c�, v� quyết định được, v� quyết địnhh sẽ thấy, n�n gọi l� tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh.

V� như c� Quốc Vương bảo một đại thần dắt một con voi đem chỉ cho người m�. Đại thần được lịnh Quốc Vương liền họp bọn người m� đến b�n con voi. L�c đ� bọn người m� đều lấy tay rờ voi. Đại thần trở về t�u với Quốc Vương đ� đem voi chỉ cho bọn người m� rồi. Quốc Vương liền k�u bọn người m� đến hỏi ri�ng từng người. Con voi h�nh dạng như thế n�o ? Trong bọn người m� kia, kẻ rờ ng� b�n n�i voi h�nh như củ cải ; kẻ rờ tai n�i rằng voi giống như c�i ki ; kẻ rờ đầu n�i rằng voi giống như khối đ�, kẻ rờ v�i n�i rằng voi giống như c�i ch�y ; kẻ rờ ch�n n�i rằng voi giống như c�i cối gỗ ; kẻ rờ lưng n�i rằng voi như c�i giường ; kẻ rờ bụng n�i rằng voi như c�i lu ; kẻ rờ đu�i n�i voi như sợi d�y.

Nầy Thiện Nam Tử ! Bọn người m� kia chẳng n�i tr�ng th�n h�nh của voi, nhưng cũng chẳng phải l� chẳng n�i, c�c h�nh tướng đ� đều chẳng phải h�nh voi, nhưng rời ngo�i những h�nh nầy lại kh�ng c� voi.

Nầy Thiện Nam Tử ! Quốc Vương l� dụ cho Như Lai đấng ch�nh biến tri vậy. Đại thần dụ cho kinh Đại Thừa Đại Niết b�n. Voi dụ cho Phật t�nh. Bọn m� dụ cho tất cả ch�ng sanh v� minh.

Những ch�ng sanh nầy cho rằng Phật đ� n�i xong, hoặc c� kẻ n�i sắc l� Phật t�nh, v� sắc nầy dầu diệt, nhưng tuần tự nối lu�n do đ�y được ba mươi hai tướng tốt v� thượng của Như Lai, sắc tướng� Như Lai l� thường, v� sắc tướng Như Lai thường hằng chẳng dứt, do đ�y n�n n�i sắc l� Phật t�nh, như v�ng thật, chất v�ng dầu thay đổi nhưng m�u sắc vẫn thường chẳng đổi kh�c, hoặc l�m v�ng, l�m roi, l�m m�m, m�u v�ng vẫn kh�ng đổi kh�c. Phật t�nh của ch�ng sanh cũng như vậy, t�nh chất dầu v� thường m� sắc l� thường, do đ�y n�n n�i sắc l� Phật t�nh.

Hoặc c� kẻ n�i thọ l� Phật t�nh, v� do thọ m� được chơn lạc của Như Lai, thọ của Như Lai l� thọ rốt r�o, l� thọ đệ nhứt nghĩa. T�nh thọ của ch�ng sanh dầu l� v� thường nhưng n� tuần tự nối nhau chẳng dứt, n�n được lạc thọ chơn thường của Như Lai. Như người họ Kiều Thi Ca th�n người dầu v� thường m� họ vẫn thường, tr�i qua ng�n� mu�n đời kh�ng đổi kh�c. Phật t�nh ch�ng sanh cũng như vậy. Do đ�y n�n n�i thọ ấm l� Phật t�nh.

Lại c� kẻ n�i tưởng ấm l� Phật t�nh, v� do tưởng m� được chơn thật tưởng của Như Lai. Tưởng của Như Lai gọi l� tưởng m� kh�ng tưởng chẳng phải tưởng của ch�ng sanh, chẳng phải tưởng của nam của nữ, chẳng phải tưởng trong sắc thọ tưởng h�nh thức, chẳng phải t�m tưởng dứt tưởng như tưởng của ch�ng sanh. Dầu tưởng nầy v� thường nhưng do tuần tự nối nhau chẳng dứt, n�n được tưởng thường hằng của Như Lai. Như mười hai nhơn duy�n của ch�ng sanh, dầu ch�ng sanh diệt mất m� nhơn duy�n vẫn rthường. Phật t�nh của ch�ng sanh cũng như vậy, do đ�y n�n n�i tưởng l� Phật t�nh.

Lại c� kẻ n�i h�nh ấm l� Phật t�nh, v� h�nh gọi l� thọ mạng. Thọ mạng l�m nhơn duy�n n�n được thọ mạng thường trụ của Như Lai. Thọ mạng của ch�ng sanh dầu l� v� thường, nhưng v� tuần tự nối nhau chẳng dứt, n�n được thọ mạng chơn thường của Như Lai. Như mười bộ kinh, người n�i người nghe dầu l� v� thường, nhưng kinh điển nầy thường c�n chẳng biến đổi. Phật t�nh của ch�ng sanh cũng như vậy. Do đ�y n�n n�i h�nh l� Phật t�nh.

Lại c� kẻ n�i thức ấm l� Phật t�nh. Do thức l�m nhơn duy�n m� được t�m b�nh đẳng của Như Lai. � thức của ch�ng sanh dầu l� v� thường, nhưng thức tuần tự nối nhau chẳng dứt, n�n được t�m chơn thường của Như Lai. Như lửa t�nh n�ng dầu ngọn lửa v� thường, nhưng t�nh n�ng chẳng phải v� thường. Phật t�nh của ch�ng sanh cũng như vậy. Do đ�y n�n n�i thức l� Phật t�nh.

Lại c� kẻ n�i rời năm ấm c� ng�, ng� nầy l� Phật t�nh, v� ng� l�m nhơn duy�n m� được ng� tự tại của Như Lai.� C� c�c nh� ngoại đạo n�i rằng : Đứng đi thấy nghe buồn vui n�i năng ch�nh đ� l� ng�, ng� tướng ấy dầu v� thường nhưng ng� của Như Lai chơn thiệt thường trụ. Như ấm nhập giới dầu l� v� thường nhưng vẫn gọi l� thường. Phật t�nh của ch�ng sanh cũng vậy.

Nầy Thiện Nam Tử !Như bọn m� kia mỗi người tự n�i h�nh tướng của voi, dầu chẳng được đ�ng, nhưng chẳng phải l� chẳng n�i tướng của voi.

Những người n�i Phật t�nh cũng như vậy, Phật t�nh chẳng phải tức s�u ph�p, nhưng cũng chẳng ly s�u ph�p. V� thế n�n ta n�i Phật t�nh của ch�ng sanh chẳng phải sắc chẳng phải ly sắc, nhẫn đến chẳng phải ng�, chẳng phải ly ng�.

C� c�c nh� ngoại đạo dầu n�i c� ng�, nhưng thiệt ra kh�ng c� ng�. Ng� của ch�ng sanh ch�nh l� ngũ ấm, rời ngo�i ngũ ấm kh�ng c� ng� ri�ng biệt.

V� như cọng, c�nh, tua, gương hiệp lại l�m hoa sen, l�a ngo�i những thứ nầy thời kh�ng c� hoa sen ri�ng biệt. Ng� của ch�ng sanh cũng như vậy.

Như tường, v�ch, gỗ, tranh ho� hiệp gọi đ� l� nh�, l�a ngo�i những thứ nầy thời kh�ng c� nh� ri�ng biệt.

Như c�y Khư đ� la, c�y Ba la xa, c�y Ni c�u đ�, c�y Uất đ�m b�t hiệp lại th�nh rừng, rời ngo�i những thứ nầy thời kh�ng c� rừng ri�ng biệt.

Như chiến xa, voi, ngựa, bộ binh hiệp lại th�nh qu�n đội, rời ngo�i những thứ nầy thời kh�ng c� qu�n đội ri�ng biệt.

Như những chỉ năm m�u hiệp lại dệt th�nh vải ngũ sắc, rời ngo�i những chỉ nầy thời kh�ng c� vải ngũ sắc ri�ng biệt.

Như bốn họ hiệp lại gọi l� đại ch�ng, rời ngo�i những người nầy thời kh�ng c� đại ch�ng ri�ng biệt.

Ng� của ch�ng sanh cũng như vậy, rời ngo�i năm ấm thời kh�ng c� ng� ri�ng biệt.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như Lai thường trụ thời gọi l� ng�. Ph�p th�n của Như Lai l� v� bi�n v� ngại, l� chẳng sanh chẳng diệt, được đủ t�m tự tại n�n gọi l� ng�.

Thiệt ra ch�ng sanh kh�ng c� ng� như vậy, chỉ v� quyết định sẽ được rốt r�o đệ nhứt nghĩa kh�ng, n�n gọi l� Phật t�nh.

Nầy Thiện Nam Tử ! Đại từ đại bi gọi l� Phật t�nh,� v� đại từ đại bi thường theo d�i Bồ T�t như b�ng theo h�nh.Tất cả ch�ng sanh quyết định sẽ được đại từ đại bi, do đ�y n�n n�i rằng tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh.� Đại từ đại bi gọi l� Phật t�nh, Phật t�nh gọi l� Như Lai.

Đại hỷ đại xả gọi l� Phật t�nh, v� Đại Bồ T�t nếu chẳng xả được hai mươi lăm c�i, thời kh�ng thể được v� thượng Bồ Đề. Bởi ch�ng sanh quyết định sẽ được, do đ�y n�n n�i tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh. Đại hỷ đại xả ch�nh l� Phật t�nh, Phật t�nh ch�nh l� Như Lai.

Phật t�nh gọi l� đại t�n t�m. V� do t�n t�m m� đại Bồ T�t được đầy đủ Đ�n Ba La Mật nhẫn đến B�t Nh� Ba La Mật. Tất cả ch�ng sanh quyết định sẽ được đại t�n t�m, do đ�y n�n n�i tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh. Đại t�n t�m ch�nh l� Phật t�nh, Phật t�nh ch�nh l� Như Lai.

Phật t�nh gọi l� nhứt tử địa. V� do nhứt tử địa n�n Bồ T�t được t�m b�nh đẳng đối với tất cả ch�ng sanh. Tất cả ch�ng sanh quyết định sẽ được nhứt tử địa, do đ�y n�n n�i tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh. Nhứt tử địa ch�nh l� Phật t�nh, Phật t�nh ch�nh l� Như Lai.

Phật t�nh gọi l� tr� lực thứ tư. V� do tr� lực thứ tư, n�n Bồ T�t c� thể gi�o h�a ch�ng sanh. Tất cả ch�ng sanh quyết định sẽ được tr� lực thứ tư, do đ�y n�n n�i tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh. Tr� lực thứ tư ch�nh l� Phật t�nh, Phật t�nh ch�nh l� như Lai.

Phật t�nh gọi l� mười hai nhơn duy�n. V� do nhơn duy�n n�n đức Như Lai được thường trụ. Tất cả ch�ng sanh quyết định c� mười hai nhơn duy�n như vậy, do đ�y n�n n�i rằng tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh. Mười hai nhơn duy�n ch�nh l� Phật t�nh, Phật t�nh ch�nh l� Như Lai.

Phật t�nh gọi l� bốn tr� v� ngại. Do bốn tr� v� ngại n�n giảng thuyết chữ nghĩa v� ngại. Do chữ nghĩa v� ngại n�n c� thể gi�o h�a ch�ng sanh. Bốn tr� v� ngại ch�nh l� Phật t�nh, Phật t�nh ch�nh l� Như Lai.

Phật t�nh gọi l� đảnh tam muội.V� do tu đảnh tam muội nầy n�n c� thể tổng nhiếp tất cả Phật ph�p, do đ�y n�n n�i đảnh tam muội gọi l� Phật t�nh. Thập Trụ Bồ T�t tu tam muội nầy chưa được đầy đủ, n�n dầu thấy Phật t�nh m� chẳng r� r�ng. V� tất cả ch�ng sanh quyết định được, n�n n�i rằng tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như c�c thứ ph�p đ� n�i ở tr�n, v� tất cả ch�ng sanh quyết định sẽ được, n�n n�i rằng tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu ta n�i sắc l� Phật t�nh, ch�ng sanh nghe lời nầy tất sanh t� kiến đi�n đảo, do t� kiến đi�n đảo tất sẽ phải đọa A Tỳ địa ngục. Đức Như Lai thuyết ph�p để dứt địa ngục n�n chẳng n�i sắc l� Phật t�ngh, nhẫn đến chẳng n�i thức l� Phật t�nh cũng như vậy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu ch�ng sanh thấy r� Phật t�nh thời chẳng cần tu tập th�nh đạo. Thập Trụ Bồ T�t tu t�m th�nh đạo c�n thấy Phật t�nh một phần �t, huống l� người chẳng tu m� được thấy ư !

Nầy Thiện Nam Tử ! C�c vị Đại Bồ T�t như Văn Th� Sư Lợi tu tập th�nh đạo đ� trải qua v� lượng đời n�n thấy r� Phật t�nh. H�ng Thanh Văn Duy�n Gi�c l�m thế n�o biết Phật t�nh được !

Nếu ch�ng sanh muốn biết r� Phật t�nh, thời phải nhứt t�m thọ tr� đọc tụng bi�n ch�p giải thuyết c�ng dường cung k�nh t�n trọng t�n th�n kinh Đại Niết B�n nầy. Thấy người n�o tr� tụng nhẫn đến t�n th�n kinh Đại Niết B�n nầy thời phải đem bốn thứ c�ng dường thật tốt m� cung cấp cho người ấy, c�ng t�n th�n lễ b�i hỏi thăm.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu c� người n�o đ� trải qua v� lượng v� bi�n đời gần gũi c�ng dường v� lượng chư Phật trồng s�u c�c căn l�nh, rồi sau mới đặng nghe t�n của kinh nầy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Phật t�nh chẳng thể nghĩ b�n. Phật, Ph�p, Tăng, Tam Bảo cũng chẳng thể nghĩ b�n.

Tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh, nhưng chẳng biết được dầu vậy m� cũng chẳng thể nghĩ b�n.

Như Lai thường lạc ng� tịnh cũng chẳng thể nghĩ b�n.

Tất cả ch�ng sanh nếu ai tin được kinh Đại Niết b�n nầy, kẻ ấy chẳng thể nghĩ b�n.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Bạch Thế T�n ! Như lời đức Phật n�i tất cả ch�ng sanh c� thể tin kinh Đại Niết B�n chẳng thể nghĩ b�n như đ�y. Bạch Thế T�n ! Trong đại ch�ng nầy c� t�m mu�n năm ng�n ức người kh�ng c� l�ng tin đối với kinh nầy, do đ�y n�n người n�o tin kinh nầy thời gọi người đ� chẳng thể nghĩ b�n.

_ Nầy Thiện Nam Tử ! Số người tr�n đ�y đến đời vị lai cũng sẽ quyết định tin được kinh điển nầy, được thấy Phật t�nh v� được v� thượng Bồ Đề.

_ Bạch Thế T�n ! Thế n�o Bất Thối Bồ T�t tự biết quyết định c� t�m bất thối.

_ Nầy Thiện Nam Tử ! Đại Bồ T�t sẽ d�ng khổ hạnh để th� nghiệm lấy t�m của m�nh : Mỗi ng�y ăn một hột m� trọn bảy ng�y ; gạo trằng, đậu xanh đậu trắng v.v� mỗi thứ bảy ng�y, mỗi ng�y một hột cũng như vậy.

L�c ăn một hột m�, Bồ T�t nghĩ rằng : Khổ hạnh như vậy đều kh�ng lợi �ch, việc kh�ng lợi �ch c�n l�m được huống việc lợi �ch m� lại kh�ng l�m.

Đối với việc kh�ng lợi �ch, trong l�ng c� thể nhẫn được sự khổ chẳng thối chẳng chuyển, do đ�y n�n quyết đặng v� thượng Bồ Đề.

Trong những ng�y tu khổ hạnh như vậy, da thịt ốm kh� lần lần, như cắt tr�i bầu tươi phơi trong nắng. Mắt của Bồ T�t thụt s�u v�o như đ�y giếng. Hết thịt l�i g�n như nh� tranh hư mục, xương sống lộ l�n như d�y thừng, chỗ Bồ T�t ngồi như dấu ch�n ngựa. Muốn ngồi thời mọp xuống, muốn đứng thời ng� nghi�ng. Dầu� chịu lấy sự khổ, kh�ng lợi �ch như vậy, nhưng chẳng thối chuyển t�m Bồ Đề.
�
Nầy Thiện Nam Tử ! Đại Bồ T�t v� ph� c�c sự khổ, ban sự an vui cho ch�ng sanh, n�n c� thể xả th� của, vật, ngo�i th�n trong th�n đến th�n mạng của m�nh như bỏ cỏ kh�.

Nếu c� thể chẳng tiếc th�n mạng như vậy, Bồ T�t nầy tự biết quyết định c� t�m bất thối, tự biết t�i quyết định sẽ được v� thượng Bồ Đề.

Đại Bồ T�t v� ph�p m� kho�t th�n l�m đ�n lấy t� vu đổ v�o đặt tim để đốt.

L�c Bồ T�t thọ sự khổ lớn như vậy tự tr�ch t�m m�nh rằng : Sự khổ nầy đối với sự khổ ở địa ngục trăm ng�n mu�n phần chưa bằng một phần. Ở trong v� lượng trăm ng�n kiếp, ta chịu nhiều sự khổ n�o đều kh�ng đem lại mảy may lợi �ch, nếu ta kh�ng chịu được sự khổ nhẹ nầy, thời l�m sao c� thể ở nơi trong địa ngục để c� thể cứu khổ ch�ng sanh.

L�c Bồ T�t suy nghĩ như vậy thời th�n chẳng biết khổ, t�m chẳng thối chuyển, do đ�y Bồ T�t tự biết chắc rằng t�i quyết định sẽ được v� thượng Bồ Đề.

Nầy Thiện Nam Tử ! L�c đ� Bồ T�t c�n đầy đủ phiền n�o, v� ch�nh ph�p m� c� thể đem đầu mắt �c tủy tay chưn m�u thịt bố th� cho người, lấy đinh đ�ng tr�n th�n, nhảy từ gộp đ� cao xuống, nhảy v�o lửa. Dầu chịu lấy v� lượng sự khổ như vậy, nhưng nếu trong l�ng chẳng c� niệm thối chuyển, Bồ T�t nầy n�n biết rằng nay t�i quyết định c� t�m bất thối, sẽ được v� thượng Bồ Đề.

Nầy Thiện Nam Tử ! Đại Bồ T�t v� ph� trừ khổ n�o cho tất cả ch�ng sanh, n�n nguyện l�m th�n s�c sanh to lớn, đem m�u thịt bố th� cho ch�ng sanh.

L�c ch�ng sanh đến lấy m�u ăn, Bồ T�t lại sanh l�ng thương x�t, l�c đ� Bồ T�t n�n hơi chẳng thở l�m như chết, để cho những kẻ đến lấy thịt chẳng c� quan niệm giết hại.

Dầu BồT�t thọ th�n s�c sanh nhưng trọn chẳng tạo nghiệp s�c sanh. V� Bồ T�t đ� được t�m bất thối chuyển, thời trọn chẳng g�y tạo �c nghiệp. Nếu đời vị lai Bồ T�t c� nghiệp quả �c nhỏ nhặt bất định, do sức nguyện lớn v� độ ch�ng sanh n�n� đều thọ lấy đ�. Như người bịnh bị quỉ dựa ở ẩn trong th�n, do oai lực của ch� thuật, n�n liền hiện tướng quỉ : Hoặc n�i hoặc cười, hoặc mừng hoặc giận, hoặc mắng hoặc kh�c. Đại Bồ T�t thọ lấy nghiệp quả đời vị lai cũng như vậy.

L�c Bồ T�t thọ lấy th�n gấu, thường v� ch�ng sanh m� diễn n�i ch�nh ph�p. Hoặc l�c thọ th�n chim Ca T�n X� La, l�c thọ th�n C� Đ� th�n nai, th�n thỏ, th�n voi, th�n d� n�i, th�n khỉ vượn, th�n bồ c�u trắng, th�n kim s�y điểu, th�n rồng, th�n rắn, l�c thọ những th�n s�c sanh như vậy, nhưng trọn chẳng g�y tạo nghiệp �c s�c sanh, m� thường v� những s�c sanh kh�c diễn thuyết ch�nh ph�p, l�m cho những s�c sanh kia nhờ nghe ph�p m� được mau khỏi th�n s�c sanh.

L�c Bồ T�t thọ th�n s�c sanh m� chẳng g�y tạo nghiệp �c n�n biết rằng quyết định c� t�m bất thối.

Đại Bồ T�t ở đời đ�i kh�t, thấy ch�ng sanh đ�i kh�t, n�n nguyện l�m th�n c� lớn d�i nhiều do di�n, lại nguyện những ch�ng sanh n�o lấy thịt của t�i, lấy rồi liền sanh trở lại, ai ăn thịt của t�i thời được khỏi đ�i khỏi kh�t, tất cả đều ph�t t�m v� thượng Bồ Đề, do nơi t�i m� kẻ n�o được khỏi đ�i kh�t, thời đời vị lai họ sẽ mau được xa l�a khổ hoạn đ�i kh�t trong hai mươi lăm c�i.

L�c Đại Bồ T�t chịu sự khổ như vậy m� t�m chẳng thối chuyển, thời n�n biết� quyết định sẽ được v� thượng Bồ Đề.

Nhằm đời tật dịch, Bồ T�t thấy nhiều người phải bịnh khổ, b�n suy nghĩ rằng như c�y�
Dược thọ, nếu người bịnh lấy rễ lấy c�y, lấy nh�nh, lấy l�, lấy b�ng, lấy tr�i, lấy vỏ đều trị được l�nh bịnh. Nguyện th�n của t�i đ�y cũng như vậy, nếu người bịnh nghe tiếng chạm đến th�n ăn thịt uống m�u, nhẫn đến xương tủy đều trị l�nh bịnh. Nguyện ch�ng sanh l�c ăn thịt t�i chẳng sanh l�ng �c, đều c� quan niệm như ăn thịt con. T�i trị cho họ được l�nh bịnh rồi sẽ thường v� họ m� thuyết ph�p. Nguyện họ nghe ph�p k�nh tin l�nh thọ suy gẫm rồi đem dạy lại người kh�c.

Bồ T�t đầy đủ phiền n�o l�c chịu sự khổ nơi th�n như vậy vẫn chẳng thối cghuyển t�m Bồ Đề, n�n biết quyết định được t�m bất thối, sẽ th�nh v� thượng Bồ Đề

Nếu c� ch�ng sanh bị quỉ l�m bịnh, Bồ T�t thấy việc nầy liền ph�t nguyện l�m th�n quỉ to lớn mạnh mẽ, quyến thuộc đ�ng, khiến người bịnh kia nghe thấy liền hết bịnh quỉ.

Đại Bồ T�t v� độ ch�ng sanh n�n si�ng tu khổ hạnh, dầu c� phiền n�o nhưng t�m chẳng nhiễm �.

Nầy Thiện Nam Tử ! Đại Bồ T�t dầu tu h�nh� Lục Ba La� Mật, cũng chẳng cầu quả Lục Ba La Mật.�

L�c tu h�nh Lục Ba La Mật v� thượng, Bồ T�t nguyện rằng : Nay t�i đem Lục Ba La Mật nầy bố th� cho tất cả ch�ng sanh, mỗi ch�ng sanh nhận lấy sự bố th� của t�i rồi thời đều sẽ được th�nh v� thượng Bồ Đề. T�i cũng tự v� Lục Ba La Mật m� si�ng tu khổ hạnh chịu những sự khổ n�o. L�c đương chịu khổ nguyện t�i chẳng thối t�m Bồ Đề.

Nầy Thiện Nam Tử ! Đại Bồ T�t l�c suy gẫm ph�t nguyện như vậy thời gọi l� tướng chẳng thối chuyển t�m Bồ Đề.

Nầy Thiện Nam Tử ! Đại Bồ T�t chẳng thể nghĩ b�n, v� biết r� sanh tử, c� nhiều tội lỗi, quan s�t Đại Niết B�n c� c�ng đức lớn, v� ch�ng sanh m� ở nơi sanh tử chịu những sự khổ t�m chẳng thối chuyển, do đ�y n�n gọi l� Bồ T�t chẳng thể nghĩ b�n.

Nầy Thiện Nam Tử ! Đại Bồ T�t kh�ng c� nhơn duy�n m� vẫn sanh l�ng thương x�t tất cả ch�ng sanh, thiệt chẳng thọ ơn m� c�n ghi ơn. Dầu thi ơn m� chẳng cần đền trả, do đ�y n�n lại gọi Đại Bồ T�t l� chẳng thể nghĩ b�n.

Nầy Thiện Nam Tử ! Hoặc c� ch�ng sanh v� lợi �ch cho m�nh m� tu c�c khổ hạnh. Đại Bồ T�t v� lợi �ch cho người cho ch�ng sanh m� tu khổ hạnh, dầu vậy nhưng vẫn gọi l� lợi �ch cho m�nh, do đ�y n�n Đại Bồ T�t lại gọi l� chẳng thể nghĩ b�n.

Bồ T�t đầy đủ phiền n�o, v� ph� hoại quan niệm kẻ o�n người th�n n�n thọ những sự khổ để tu t�m b�nh đẳng, do đ�y n�n Bồ T�t lại gọi l� chẳng thể nghĩ b�n.

Bồ T�t nếu thấy những ch�ng sanh hung �c thời hoặc quở tr�ch, hoặc n�i dịu ngọt, hoặc đuổi, hoặc bỏ.

Với những kẻ t�nh �c, Bồ T�t thị hiện n�i lời dịu d�ng.

Với kẻ ki�u mạn, Bồ T�t thị hiện l�m ng� mạn lớn, nhưng trong t�m của Bồ T�t thiệt kh�ng ki�u mạn. Đ�y gọi l� phương tiện của Bồ T�t chẳng thể� nghĩ b�n.

Bồ T�t đầy đủ phiền n�o, l�c của cải �t m� người cầu xin nhiều, l�ng Bồ T�t trọn chẳng hẹp nhỏ. Đ�y gọi l� Bồ T�t chẳng thể nghĩ b�n.

L�c Đức Phật ra đời, Bồ T�t biết c�ng đức của Phật, nhưng v� ch�ng sanh m� thọ th�n bi�n địa nơi chỗ kh�ng Phật, như đui, như điếc, như qu�, như thọt. Đ�y gọi l� Bồ T�t chẳng thể nghĩ b�n.

Bồ T�t biết r� ch�ng sanh c� những tội lỗi, v� muốn độ họ n�n Bồ T�t thường c�ng đi chung với họ, dầu l�m theo � của họ nhưng vẫn kh�ng nhiễm lấy tội lỗi. Do đ�y n�n lại gọi Bồ T�t l� chẳng thể nghĩ b�n.

Bồ T�t thấy biết r� r�ng kh�ng tướng ch�ng sanh, kh�ng phiền n�o nhiễm �, kh�ng người tu tập th�nh đạo xa l�a phiền n�o. Dầu v� Bồ Đề nhưng kh�ng hạnh Bồ Đề, cũng kh�ng c� người th�nh tựu hạnh Bồ Đề, kh�ng người thọ khổ v� người ph� khổ m� cũng c� thể v� ch�ng sanh ph� hoại sự khổ thật h�nh hạnh Bồ Đề. Do đ�y n�n gọi Bồ T�t l� chẳng thể nghĩ b�n.

Bồ T�t thọ th�n rốt sau ở cung trời Đ�u Suất, đ�y cũng gọi l� chẳng thể nghĩ b�n. V� trời Đ�u Suất l� hơn tất cả trong c�i dục, c�i trời dưới thời t�m ph�ng dật, c�i trời tr�n thời căn t�nh �m độn, do đ�y n�n trời Đ�u Suất gọi l� hơn. Tu th�, tu giới thời được th�n trời c�i tr�n v� c�i dưới. Tu th�, tu giới v� tu định thời được th�n trời Đ�u Suất.

Tất cả Bồ T�t đ� tự ph� hoại tất cả c�i, trọn chẳng tạo nghiệp trời Đ�u Suất để thọ th�n nơi c�i trời đ�. V� Bồ T�t nếu ở nơi c�c c�i kh�c, cũng đều c� thể gi�o h�a th�nh tựu ch�ng sanh, thiệt kh�ng c� dục t�m m� lại sanh v�o c�i dục, do đ�y n�n lại gọi l� chẳng thể nghĩ b�n.

Đại Bồ T�t sanh ở trời Đ�u Suất c� ba việc th� thắng :� Một l� mạng, hai l� sắc, ba l� danh.

Đại Bồ T�t thiệt chẳng cầu mạng, sắc v� danh, dầu kh�ng c� t�m mong cầu m� chỗ được lại th� thắng. Đại Bồ T�t rất ưa th�ch Niết B�n, nhưng c� nhơn duy�n n�n mạng, sắc v� danh cũng th� thắng. Do đ�y n�n lại gọi chẳng thể nghĩ b�n.

Đại Bồ T�t mạng, sắc, v� danh dầu hơn Chư Thi�n, nhưng Chư Thi�n đối với Bồ T�t chẳng c� l�ng giận, l�ng ganh gh�t, l�ng ki�u mạn, thường c� l�ng hoan hỷ. Bồ T�t đối với Chư Thi�n cũng chẳng ki�u mạn, n�n lại gọi l� chẳng thể nghĩ b�n.

Đại Bồ T�t chẳng tạo nghiệp nhơn thọ mạng, m� ở nơi trời Đ�u Suất kia, Bồ T�t được thọ mạng rốt r�o, đ�y gọi l� mạng th� thắng.

Bồ T�t kh�ng tạo nghiệp nhơn sắc đẹp, m� th�n sắc của Bồ T�t xinh đẹp đầy đủ �nh s�ng, đ�y gọi l� sắc th� thắng.

Bồ T�t ở cung trời Đ�u Suất chẳng ưa ngũ dục chỉ l�m ph�p sự, n�n tiếng đồn khắp cả mười phương, đ�y gọi l� danh th� thắng. Do đ�y n�n lại gọi Bồ T�t l� chẳng thể nghĩ b�n.

L�c Đại Bồ T�t từ trời Đ�u Suất gi�ng sanh, cả đại địa s�u thứ chấn động, n�n lại gọi l� chẳng thể nghĩ b�n. V� l�c Bồ T�t gi�ng sanh, chư Thi�n c�i dục v� c�i sắc đều đến hầu hạ đưa đi, lớn tiếng t�n th�n Bồ T�t, do hơi gi� nơi miệng chư Thi�n l�m cho đại địa chấn động. Lại l�c Bồ T�t mới nhập thai, c� c�c Long Vương ở dưới đại địa nầy hoặc khủng bố, hoặc hoan hỷ, n�n đại địa chấn động. Do đ�y n�n lại gọi Bồ T�t l� chẳng thể nghĩ b�n.

Đại Bồ T�t biết r� l�c nhập thai, l�c trụ thai, l�c xuất thai, biết cha, biết mẹ, chẳng nhiễm � bất tịnh, như bảo ch�u m�u xanh tr�n b�i t�c của Đế Th�ch n�n lại gọi l� chẳng thể nghĩ b�n.

Nầy Thiện Nam Tử ! Kinh Đại Niết B�n cũng chẳng thể nghĩ b�n như vậy.

Nầy Thiện Nam Tử ! Như biển cả c� t�m điều chẳng thể nghĩ b�n : Một l� lần lần c�ng s�u, hai l� s�u kh� đến đ�y, ba l� đồng một vị mặn, bốn l� thủy triều chẳng qu� hạn, năm l� c� nhiều thứ kho b�u, s�u l� những ch�ng sanh th�n to lớn ở trong đ�, bảy l� chẳng chứa tử thi, t�m l� tất cả mu�n d�ng đổ về c�ng mưa to xối xuống m� biển vẫn chẳng th�m chẳng bớt.

Nầy Thiện Nam Tử ! Biển lần lần c�ng s�u l� v� c� ba điều : Một l� phước lực của ch�ng sanh, hai l� thuận theo gi� m� chảy, ba l� v� nước trong s�ng đổ ra. Nhẫn đến chẳng th�m chẳng bớt cũng đều c� ba việc.

Kinh Đại Niết B�n nầy cũng c� t�m điều chẳng thể nghĩ b�n như vậy : Một l� lần lần c�ng s�u, nghĩa l� từ giới Ưu B� Tắc,� giới Sa Di, giới Tỳ Kheo, giới Bồ T�t, quả Tu Đ� Ho�n, quả Tư Đ� H�m, quả A Na H�m, quả A La h�n, quả B�ch Chi Phật, quả Bồ T�t, quả V� Thượng Bồ Đề. Kinh Đại Niết B�n nầy thuyết minh những ph�p như vậy, đ�y gọi l� lần lần c�ng s�u.

Hai l� s�u kh� đến đ�y : Đức Như Lai Thế T�n� bất sanh bất diệt, chẳng được v� thượng Bồ Đề, chẳng chuyển ph�p lu�n, chẳng ăn chẳng thọ,� chẳng thật h�nh bố th�, do đ�y n�n đặng thường lạc ng� tịnh.

Tất cả ch�ng sanh đều c� Phật t�nh, Phật t�nh nầy chẳng phải sắc thọ tưởng h�nh thức, chẳng rời sắc thọ tưởng h�nh thức, l� thường trụ c� thể thấy : L� liễu nhơn chẳng phải t�c nhơn. Tu Đ� Ho�n nhẫn đến B�ch Chi Phật sẽ được v� thượng Bồ Đề, cũng kh�ng phiền n�o, cũng kh�ng trụ xứ, dầu kh�ng phiền n�o nhưng chẳng gọi l� thường, do đ�y n�n n�i l� s�u.

Trong kinh nầy hoặc c� l�c n�i l� ng�, hoặc c� l�c n�i v� ng�, hoặc c� l�c n�i l� thường, hoặc c� l�c n�i l� v� thường, hoặc c� l�c n�i l� tịnh, hoặc c� l�c n�i l� bất tịnh, hoặc c� l�c n�i l� lạc, hoặc c� l�c n�i l� khổ, hoặc c� l�c n�i l� kh�ng, hoặc c� l�c n�i l� bất kh�ng, hoặc c� l�c n�i tất cả đều c�, hoặc c� l�c n�i tất cả đều kh�ng, hoặc n�i nhị thừa hoặc n�i nhứt thừa, hoặc n�i ngũ ấm tức l� Phật t�nh, l� Kim Cang Tam Muội, l� Trung Đạo, Thủ Lăng Nghi�m Tam Muội, mười hai nhơn duy�n , đệ nhứt nghĩa kh�ng, từ bi b�nh đẳng đối với ch�ng sanh, đảnh tr�, t�n t�m, tr� lực biết c�c căn , tr� kh�ng chướng ngại đối với tất cả ph�p, dầu c� Phật t�nh nhưng chẳng n�i quyết định. Do đ�y n�n gọi l� rất s�u.

Ba l� đồng một vị : Tất cả ch�ng sanh đồng c� Phật t�nh, đều đồng nhứt thừa, đồng một giải tho�t một nhơn một quả, đồng một cam lộ, tất cả đều sẽ được thường lạc ng� tịnh, đ�y gọi l� đồng một vị.

Bốn l� thủy triều chẳng qu� hạn : Như trong kinh nầy chế c�c Tỳ Kheo chẳng được lẫn chứa t�m vật bất tịnh. Nếu đệ tử của ta c� thể thọ tr� đọc tụng bi�n ch�p giải thuyết ph�n biệt kinh Đại Niết B�n nầy, th� chết chớ trọn chẳng hủy phạm, đ�y gọi l� thủy triều chẳng qu� hạn.

Năm l� c� nhiều thứ kho b�u : Kinh nầy tức l� kho b�u v� lượng, nghĩa l� Tứ Niệm Xứ, Tứ Ch�nh Cần, Tứ Như� ݠ T�c, Ngũ Căn, Ngũ Lực, Thất Gi�c Chi, B�t Th�nh Đạo, Anh Nhi Hạnh, Th�nh Hạnh, Phạm Hạnh, Thi�n Hạnh, những thiện phương tiện, Phật t�nh của ch�ng sanh, c�ng đức của Bồ T�t, c�ng đức của Như Lai, c�ng đức của Thanh Văn, c�ng đức của Duy�n Gi�c, Lục Ba La Mật, v� lượng Tam Muội, v� lượng Tr� Huệ, đ�y gọi l� những kho b�u.

S�u l� ch�ng sanh th�n to lớn ở trong đ� : V� chư Phật v� Bồ T�t c� tr� huệ lớn n�n gọi l� ch�ng sanh lớn, v� th�n lớn, v� t�m lớn, v� trang nghi�m lớn, v� điều phục lớn, v� phương tiện lớn, v� thuyết ph�p lớn, v� thế lực lớn, v� đồ ch�ng lớn, v� thần th�ng lớn, v� từ bi lớn, v� thường chẳng biến đổi, v� tất cả ch�ng sanh th�n kh�ng chướng ngại, v� dung thọ tất cả ch�ng sanh. Đ�y gọi l� chỗ ở của những ch�ng sanh th�n to lớn.

Bảy l� chẳng chứa tử thi, tử thi l� n�i Nhứt Xiển Đề phạm bốn tội trọng năm tội v� gi�n, phỉ b�ng Đại Thừa, t� ph�p n�i l� ch�nh ph�p, ch�nh ph�p n�i l� t� ph�p, nhận chứa t�m thứ vật bất tịnh, t�y � d�ng vật của Phật, vật của Tăng, đối với Tỳ Kheo, với Tỳ Kheo Ni l�m việc phi ph�p, đ�y gọi l� tử thi, kinh Đại Niết B�n nầy l�a những việc như vậy n�n gọi rằng chẳng chứa tử thi.

T�m l� chẳng th�m chẳng bớt, v� kh�ng ngằn m�, v� kh�ng thỉ chung, v� chẳng phải sắc, v� chẳng phải tạo t�c, v� l� thường trụ, v� chẳng sanh diệt, v� đều b�nh đẳng với tất cả ch�ng sanh, v� tất cả đồng một t�nh Phật t�nh, đ�y gọi l� kh�ng th�m kh�ng bớt. Do đ�y n�n kinh Đại Niết B�n nầy c� t�m điều chẳng thể nghĩ b�n như biển cả kia.

Sư Tử Hống Bồ T�t bạch rằng : � Thế T�n ! nếu cho rằng Như Lai bất sanh bất diệt l� thậm th�m đ�, thời tất cả ch�ng sanh c� bốn lo�i sanh : No�n, thai, thấp, h�a. Trong bốn lo�i sanh nầy thời lo�i người c� đủ, như Tỳ Kheo Thi B� La, Tỳ Kheo Ưu B� Thi B� La, mẹ của Trưởng giả Di Ca La, mẹ của Trưởng giả Ni C�u Đ�, mẹ của Trưởng giả B�n X� La, mỗi người đều sanh năm trăm con trai đồng l� no�n sanh. Do đ�y n�n biết rằng trong lo�i người cũng c� no�n sanh.

Trong lo�i người m� thấp sanh, như Phật từng n�i rằng : Thuở trước l�c ta tu hạnh Bồ T�t l�m Đảnh Sanh Vương v� Thủ Sanh Vương, v� như nay c� g�i Am La, c� g�i Ca Bất Ba, n�n biết rằng trong lo�i người cũng c� thấp sanh.

Thuở kiếp sơ tất cả ch�ng sanh đều l� h�a sanh.

Đức Thế T�n đ� được t�m thứ tự tại, do nhơn duy�n g� m� chẳng h�a sanh ?

Phật n�i : � Nầy Thiện Nam Tử ! Tất cả ch�ng sanh từ nơi bốn lo�i sanh m� sanh ra, khi đ� được th�nh ph�p thời chẳng được no�n sanh v� thấp sanh như trước.

Nầy Thiện Nam Tử ! Ch�ng sanh thuở kiếp sơ, thảy đều ho� sanh, trong thời kỳ đ�, kh�ng c� Phật ra đời.

Nầy Thiện Nam Tử ! Nếu c� ch�ng sanh l�c mang bịnh khổ thời cần thầy, cần thuốc, thuở kiếp sơ ch�ng sanh đều ho� sanh dầu c� phiền n�o nhưng bịnh phiền n�o chưa ph�t, do đ�y n�n đức Như lai chẳng hiện ra đời. Lại ch�ng sanh thuở kiếp sơ, th�n t�m của họ chẳng phải ph�p kh�, n�n đức Như Lai chẳng hiện ra trong thời kỳ đ�.

Nầy Thiện Nam Tử ! Ph�m tất cả sự nghiệp của đức Như Lai đều hơn ch�ng sanh, như gi�ng họ, quyến thuộc, cha mẹ. Do hơn ch�ng sanh, n�n chỗ thuyết ph�p của Như Lai mọi người đều tin thọ. Do đ�y n�n đức Như Lai chẳng h�a sanh.

Nầy Thiện Nam Tử ! Tất cả ch�ng sanh, hoặc l� cha l�m theo nghề nghiệp của con, hoặc l� con l�m theo nghề nghiệp của cha. Đức Như Lai nếu h�a sanh thời kh�ng c� cha mẹ, nếu kh�ng c� cha mẹ thời l�m sao khiến tất cả ch�ng thật h�nh những nghiệp l�nh. Do đ�y đức Như Lai chẳng h�a sanh.

Nầy Thiện Nam Tử ! Trong ch�nh ph�p của Phật c� hai thứ hộ tr� : Một l� nội hai l� ngoại. Nội hộ l� giới cấm. Ngoại hộ l� th�n tộc, quyến thuộc. Nếu đức Như Lai h�a sanh thời kh�ng ngoại hộ. Do đ�y n�n đức Như Lai chẳng h�a sanh.

Nầy Thiện Nam Tử ! C� người ỷ d�ng họ m� sanh ki�u mạn. V� ph� sự ki�u mạn như vậy, n�n đức Như Lai gi�ng sanh trong d�ng họ cao sang, m� chẳng h�a sanh.

Nầy Thiện Nam Tử ! Đức Như Lai c� cha mẹ thật, cha l� Vua Tịnh Phạn, mẹ l� Ho�ng Hậu Ma Da, m� c�n c� ch�ng sanh n�i rằng Như Lai l� người huyễn h�a, như thế thời đ�u n�n h�a sanh.

Nầy Thiện Nam Tử ! nếu Như Lai h�a sanh, thời l�m thế n�o c� th�n thể n�t ra th�nh� X� Lợi. Đức Như Lai v� muốn cho ch�ng sanh tăng trưởng phước đức, n�n n�t r� th�n thể m�nh th�nh X� Lợi để cho ch�ng sanh c�ng dường. Do đ�y n�n đức Như Lai chẳng h�a sanh.

Nầy Thiện Nam Tử ! Tất cả chư Phật đều kh�ng h�a sanh, thời l�m sao ta lại ri�ng m�nh h�a sanh.�

Sư Tử Hống Bồ T�t liền q�y chắp tay n�i kệ t�n th�n Phật :

Như Lai c� v� lượng c�ng đức,� T�i chẳng thể tr�nh b�y đủ hết,� Nay v� ch�ng sanh
n�i một phần,� Xin Phật x�t thương cho t�i n�i :� Ch�ng sanh đi trong tối v� minh,
Chịu đủ v� bi�n trăm thứ khổ,� Phật c� thể khiến họ xa l�a,� N�n đời gọi Phật l� đại bi. Ch�ng sanh đi tr�n d�y sanh tử,� Ph�ng dật m� hoan kh�ng an vui.� Phật c� thể ban cho an vui,� Do đ�y dứt hẳn d�y sanh tử.� V� Phật cho ch�ng sanh an vui,� N�n chẳng tham đắm vui của m�nh,� Phật v� ch�ng sanh tu khổ hạnh,� N�n trong đời đều c�ng dường Phật.� Thấy người chịu khổ th�n run rẩy,� N�n ở địa ngục chẳng biết đau,� Phật v� ch�ng sanh chịu khổ nhiều,� N�n l� v� lượng kh�ng ai hơn.� Phật v� ch�ng sanh tu khổ hạnh, Đầy đủ s�u m�n Ba La Mật,� Ở trong gi� t� t�m chẳng động,� N�n hơn được đại sĩ trong đời.� Ch�ng sanh thường muốn được an vui,� M� chẳng biết tu nhơn an vui,� Phật c� thể dạy bảo tu tập,� Dường như cha l�nh thương con một,� Phật thấy ch�ng sanh khổ phiền n�o, L�ng khổ như mẹ lo con bịnh,� Thường nghĩ những phương tiện l�a bịnh,� N�n th�n Phật hệ thuộc nơi người.� Tất cả ch�ng sanh l�m điều khổ,� L�ng họ đi�n đảo cho l� vui,� Phật diễn n�i khổ vui chơn thật,� N�n đời gọi Phật l� đại bi.� Đời đều ở trong vỏ v� minh,� Kh�ng c� mỏ tr� mổ lủng được,� Mỏ tr� của Phật mổ lủng được,� N�n gọi Phật l� mẹ lớn nhứt.� Chẳng bị nhiếp tr� trong ba đời,� Kh�ng c� danh tự v� hiệu giả,� Hiểu biết nghĩa s�u của Niết B�n,� N�n gọi Phật l� bực Đại Gi�c. Ba c�i xoay chuyển nhận ch�ng sanh,� V� minh m� l�a chẳng biết ra, Phật tự độ m�nh độ được người,� N�n gọi Phật l� đại thuyền sư. Biết r� được tất cả nhơn quả,� Cũng lại th�ng đạt đạo tịch diệt,� Thường ban ph�p dược cho ch�ng sanh, N�n đời gọi Phật l� Y Vương.� Ngoại đạo t� kiến n�i khổ hạnh,� Nhơn hạnh nầy được vui v� thượng,� Đức Phật diễn n�i hạnh chơn lạc,� L�m cho ch�ng sanh hưởng an vui,� Như Lai Thế T�n ph� đạo t�,� Chỉ dạy ch�ng sanh đường chơn ch�nh,� Ai đi đường nầy được an vui,� N�n đời gọi Phật l� Đạo Sư.� Chẳng phải m�nh v� người l�m ra,� Chẳng phải chung l�m v� nhơn l�m,� Đức Phật giảng n�i những sự khổ,� Đ�ng thật kh�ng như c�c ngoại đạo.� Th�nh tựu đầy đủ giới định huệ,� Cũng đem ph�p nầy dạy ch�ng sanh,� Đem ph�p bố th� kh�ng lẫn tiếc,� Phật hiệu l� Đấng V� Duy�n Từ.� Kh�ng tạo t�c cũng kh�ng nhơn duy�n, Chứng đặng b�o kh�ng nhơn kh�ng quả,� Do đ�y tất cả bực tr� giả,� Khen n�i đức Phật chẳng cầu b�o.� Thường c�ng thế gian h�nh ph�ng dật,��m� th�n chẳng l�m ph�ng dật hạnh, N�n gọi Phật l� Bất Tư Ngh�.� T�m ph�p thế gian chẳng nhiễm �.� Như Lai Thế T�n kh�ng th�n th�,� N�n t�m của Phật thường b�nh đẳng,� T�i Sư Tử Hống, t�n th�n Phật,� Rống như v� lượng sư tử rống.

�

�

[�HOME�|�中文主頁�|�經典�|�ENGLISH�|�SUTRA�|�CHỬ VI�̣T�|�KINH ĐI�̉N�|�GALLERY�|�CONTACTS�]

�

�