Phẩm Tịnh Hạnh
Thứ mười một
Lúc bấy giờ
Trí-Thủ Bồ-Tát hỏi Văn-Thù-Sư-Lợi Bồ-Tát : 'Phật-tử ! Bồ-Tát làm thế nào thân,
ngữ, ư, ba nghiệp được không lỗi lầm? Thân, ngữ, ư, ba nghiệp được chẳng tổn
hại ? Thân, ngữ, ư, ba nghiệp được không thể bị hủy hoại ? Thân, ngữ, ư, ba
nghiệp được chẳng dao động ? Thân, ngữ, ư ba nghiệp được thù-thắng ? Thân, ngữ,
ư, ba nghiệp được vô nhiễm ? Thân, ngữ, ư, ba nghiệp được trí dẫn đạo ?
Bồ-Tát làm thế
nào được sanh-xứ đầy đủ ? Chủng-tộc đầy đủ ? Gia-thế đầy đủ ? Sắc-thân đầy đủ ?
Tướng mạo đầy đủ ? Niệm đầy đủ ? Huệ đầy đủ ? Hạnh đầy đủ ? Vô-úy đầy đủ ?
Giác-ngộ đầy đủ ?
Bồ-Tát làm thế
nào được thắng-huệ ? Được đệ-nhứt-huệ ? Được tối-thượng-huệ ? Được tối-thắng-huệ
? Được vô-lượng-huệ ? Được vô-số-huệ ? Được bất-tư-ngh́-huệ, Được
vô-giữ-đẳng-huệ ? Được bất-khả-lượng huệ ? Được bất-khả-thuyết huệ ?
Bồ-Tát làm thế
nào được : nhơn-lực, duyên-lực, dục-lực, phương-tiện-lực, sở-duyên-lực,
căn-lực, quan-sát-lực, xa-ma-tha-lực, tỳ-bát-xá-na-lực, tư-duy-lực ?
Bồ-Tát làm thế
nào được : uẩn thiện-xảo, xứ thiện-xảo, giới thiện-xảo, duyên-khởi thiện-xảo,
dục-giới thiện-xảo, sắc-giới thiện-xảo, vô-sắc-giới thiện-xảo, quá-khứ
thiện-xảo, vị-lai thiện-xảo, hiện-tại thiện-xảo ?
Bồ-Tát làm thế
nào khéo tu tập : niệm giác-phần, trạch-pháp giác-phần, tinh-tấn giác-phần, hỉ
giác-phần, xả giác-phần, không giác-phần, vô-tướng giác-phần, vô-nguyện
giác-phần ?
Bồ-Tát làm thế
nào được viên-măn : đàn ba-la-mật, thi ba-la-mật, sằn-đề ba-la-mật, tỳ-lê-gia
ba-la-mật, thiền-na ba-la-mật, tỳ-lê-gia ba-la-mật, thiền-na ba-la-mật, bát-nhă
ba-la-mật, từ, bi, hỉ, xả ?
Bồ-Tát làm thế
nào được thập lực : xứ-phi-xứ trí-lực, quả-vị hiện-tại nghiệp-báo trí-lực, căn
thắng liệt trí-lực, chủng-chủng giới trí-lực, chủng-chủng giải trí-lực,
nhứt-thiết-chí-xứ-đạo trí-lực, thiền giải-thoát tam-muội nhiễm tịnh trí-lực,
túc-trụ-niệm trí-lực, vô-chướng-ngại thiên-nhăn trí-lực, đoạn chư tập trí-lực ?
Bồ-Tát làm thế
nào thường được sự thủ-hộ cung kính cúng-dường của : Thiên-Vương, Long-Vương,
Dạ-Xoa-Vương, Càn-thát-bà-Vương, A-tu-la-Vương, Ca-lâu-la-Vương,
Khẩn-na-la-Vương, Ma-hầu-la-già-Vương, Nhơn-Vương, Phạm-Vương ?
Bồ-Tát làm thế
nào được ḿnh là những chỗ : y-tựa, cứu-độ, chỗ về, chỗ đến, là đuốc, là sáng,
là soi, là dẫn đạo, thắng đạo, phổ đạo cho tất cả chúng-sanh ?
Đối với tất cả
chúng-sanh, Bồ-Tát làm thế nào là : đệ-nhứt, là lớn, là thắng, là tối-thắng, là
diệu, là cực-diệu, là thượng, là vô-thượng, là vô-đẳng, là vô-đẳng-đẳng ?
Văn-Thù-Sư-Lợi
Bồ-Tát bảo Trí-Thủ Bồ-Tát : 'Lành thay Phật-tử ! nay ngài v́ muốn nhiều
lợi-ích, nhiều an-ổn, thương xót thế-gian, lợi-lạc thiên-nhơn mà hỏi những
nghĩa như vậy.
Phật-tử ! Nếu
Bồ-Tát khéo dụng tâm thời được tất cả công-đức thắng-diệu, nơi phật-pháp được
tâm vô-ngại, được trụ nơi đạo của tam-thế chư Phật, trụ theo chúng-sanh hằng
không bỏ rời, đều có thể thông-đạt đúng các pháp-tướng, dứt tất cả điều ác, đầy
đủ tất cả điều lành, sẽ được h́nh sắc đệ-nhứt như Phổ-Hiền, đầy đủ tất cả
hạnh-nguyện, với tất cả pháp đều được tự-tại, sẽ là đạo-sư thứ hai của
chúng-sanh.
Phật-tử ! Bồ-Tát
dụng tâm thế nào mà có thể được tất cả thắng-diệu công-đức ?
Phật-tử lóng nghe
đây :
Bồ-Tát ở nhà, nên
nguyện chúng-sanh, biết nhà tánh không, khỏi sự bức ngặt.
Hiếu thờ cha mẹ,
nên nguyện chúng-sanh, kính thờ chư Phật, hộ dưỡng tất cả.
Vợ con hội họp,
nên nguyện chúng-sanh, oán thân b́nh-đẳng, ĺa hẳn tham trước.
Nếu được ngũ-dục,
nên nguyện chúng-sanh, nhổ mũi tên dục, rốt ráo an-ổn.
Kỹ nhạc tụ hội,
nên nguyện chúng-sanh, vui nơi chánh-pháp, rơ nhạc chẳng thật.
Nếu ở cung thất,
nên nguyện chúng-sanh, vào nơi thánh-địa, trừ hẳn uế-dục.
Lúc đeo
trang-sức, nên nguyện chúng-sanh, bỏ tư-trang giả, đến chỗ chơn thật.
Lên trên lâu-các,
nên nguyện chúng-sanh, lên lầu chánh-pháp, thấy suốt tất cả.
Nếu có bố-thí, nên
nguyện chúng-sanh, bỏ được tất cả, ḷng không ái trước.
Chúng-hội tu-tập,
nên nguyện chúng-sanh, xả những tụ pháp, thành nhứt-thiết-trí.
Nếu ở ách nạn,
nên nguyện chúng-sanh, tùy ư tự-tại, chỗ làm vô-ngại.
Lúc bỏ cư-gia,
nên nguyện chúng-sanh, xuất-gia vô-ngại, tâm được giải-thoát.
Vào tăng già-lam,
nên nguyện chúng-sanh, diễn-thuyết các thứ pháp không tranh căi.
Đến đại, tiểu sư,
nên nguyện chúng-sanh, khéo thờ sư-trưởng, tập làm điều lành.
Cầu xin xuất-gia,
nên nguyện chúng-sanh, được pháp bất-thối,ḷng không chướng-ngại.
Thoát bỏ tục
nhăn, nên nguyện chúng-sanh, siêng tu căn lành, bỏ những tội ách.
Cạo bỏ râu tóc,
nên nguyện chúng-sanh, ĺa hẳn phiền-năo, rốt ráo tịch-diệt.
Đắp y ca-sa, nên
nguyện chúng-sanh, ḷng không nhiễm trước, đủ đạo đại-tiên.
Lúc chánh
xuất-gia, nên nguyện chúng-sanh, đồng Phật xuất-gia, cứu hộ tất cả.
Tự quy-y Phật,
nên nguyện chúng-sanh, nối thạnh Phật-chủng, phát tâm vô-thượng.
Tự quy-y Pháp,
nên nguyện chúng-sanh, sâu vào kinh-tạng, trí-huệ như biển.
Tự quy-y Tăng,
nên nguyện chúng-sanh, thống-lư đại-chúng, tất cả vô-ngại.
Lục thọ học giới,
nên nguyện chúng-sanh, khéo học nơi giới, chẳng làm điều ác.
Thọ Xà-Lê dạy,
nên nguyện chúng-sanh, đầy đủ oai-nghi, chỗ làm chơn thật.
Thọ Ḥa-Thượng
dạy, nên nguyện chúng-sanh, vào trí vô-sanh, đến chỗ vô-y.
Thọ giới cụ-túc,
nên nguyện chúng-sanh, đủ các phương-tiện, được pháp tối-thắng.
Nếu vào nhà cửa,
nên nguyện chúng-sanh, lên nhà vô-thượng, an-trụ bất-động.
Nếu trải giường
ṭa, nên nguyện chúng-sanh, trải mở pháp lành, thấy tướng chơn thật.
Chánh thân đoan
tọa, nên nguyện chúng-sanh, ngồi bồ-đề toà, tâm không tham trước.
Lúc ngồi
kiết-già, nên nguyện chúng-sanh, căn lành kiên-cố, được bực bất-động.
Tu hành nơi định,
nên nguyện chúng-sanh, dùng định phục tâm, rốt ráo không thừa.
Nếu tu pháp quán,
nên nguyện chúng-sanh, thấy lư như thật, trọn không tranh căi.
Xả ngồi kiết-già,
nên nguyện chúng-sanh, quan-sát hành pháp, đều quy tan mất.
Lúc để chân đứng,
nên nguyện chúng-sanh, tâm được giải-thoát, an-trụ bất động.
Nếu cất chân lên,
nên nguyện chúng-sanh, khỏi biển sanh-tử, đủ các pháp lành.
Lúc mặc quần
dưới, nên nguyện chúng-sanh, mặc những căn lành, đầy đủ hổ thẹn.
Chỉnh áo cột
giải, nên nguyện chúng-sanh, kiểm thúc căn lành, chẳng để tan mất.
Nếu mặc áo trên,
nên nguyện chúng-sanh, được căn lành lớn, đến bờ pháp kia.
Đấp tăng-già-lê,
nên nguyện chúng-sanh, vào ngôi đệ-nhứt, được pháp bất-động.
Tay cầm nhành
dương, nên nguyện chúng-sanh, đều được diệu-pháp,rốt-ráo thanh-tịnh.
Lúc nhăn nhành
dương, nên nguyện chúng-sanh, tâm-ư điều tịnh, nhai các phiền-năo.
Lúc đại tiểu
tiện, nên nguyện chúng-sanh, bỏ tham sân si, dẹp trừ điều tội.
Việc rồi đến
nước, nên nguyện chúng-sanh, trong pháp xuất-thế, qua đến mau chóng.
Rửa ráy thân nhơ,
nên nguyện chúng-sanh, thanh-tịnh điều nhu, rốt ráo không nhơ.
Xối nước trên
tay, nên nguyện chúng-sanh, được tay thanh-tịnh, thọ tŕ phật-pháp.
Dùng nước rửa
mặt, nên nguyện chúng-sanh, được tịnh pháp-môn, trọn không nhơ bợn.
Tay cầm
tích-trượng, nên nguyện chúng-sanh, lập hội bố-thí, bày đạo như Phật.
Tay cầm ứng khí,
nên nguyện chúng-sanh, thành-tựu pháp-khí, thọ trời người-cúng.
Bước chân lên
đường, nên nguyện chúng-sanh, đến chỗ Phật đi, vào nơi vô-y.
Nếu ở nơi đường,
nên nguyện chúng-sanh, hay đi đường Phật, hướng pháp vô-dư.
Theo đường mà đi,
nên nguyện chúng-sanh, noi tịnh pháp-giới,tâm không chướng ngại.
Thấy lên đường
cao, nên nguyện chúng-sanh, khỏi hẳn ba cơi, tâm không khiếp nhược.
Thấy xuống đường
thấp, nên nguyện chúng-sanh, tâm ư khiêm hạ lớn căn lành Phật.
Thấy đường quanh
co, nên nguyện chúng-sanh, bỏ đạo bất chánh, trừ hẳn ác-kiến.
Nếu thấy đường
thẳng, nên nguyện chúng-sanh,tâm ư chánh-trực,không dua không dối.
Thấy đường nhiều
bụi, nên nguyện chúng-sanh, xa ĺa bụi bặm, được pháp thanh-tịnh.
Thấy đường không
bụi, nên nguyện chúng-sanh, thường tu đại-bi, tâm ư nhuần thấm.
Nếu thấy đường
hiểm, nên nguyện chúng-sanh, trụ chánh pháp-giới, ĺa những tội nạn.
Nếu thấy
chúng-hội, nên nguyện chúng-sanh, nói pháp thậm-thâm, tất cả ḥa hiệp.
Nếu thấy trụ lớn,
nên nguyện chúng-sanh, ĺa tâm chấp ngă, không có phẩn hận.
Nếu thấy
ṭng-lâm, nên nguyện chúng-sanh, chư thiên và nhơn, chỗ nên kính lễ.
Nếu thấy núi cao,
nên nguyện chúng-sanh, căn lành siêu thoát, không thể tột đảnh.
Lúc thấy cây gai,
nên nguyện chúng-sanh, chóng được cắt bỏ, những gai tam độc.
Thấy cây lá rậm,
nên nguyện chúng-sanh, dùng định giải thoát, để làm che chói.
Nếu thấy hoa nở,
nên nguyện chúng-sanh, các pháp thần-thông, như hoa đua nở.
Nếu thấy cây hoa,
nên nguyện chúng-sanh, tướng tốt như hoa, đủ ba mươi hai.
Nếu thấy trái
hột, nên nguyện chúng-sanh, được pháp tối-thắng, chứng đạo bồ-đề.
Nếu thấy sông
lớn, nên nguyện chúng-sanh, được dự pháp-lưu, vào Phật-trí-hải.
Nếu thấy bờ đầm,
nên nguyện chúng-sanh, chóng ngộ diệu-pháp, nhứt vị của Phật.
Nếu thấy ao hồ,
nên nguyện chúng-sanh, ngữ-nghiệp hoàn-toàn, hay khéo diễn-thuyết.
Nếu thấy giếng
nước, nên nguyện chúng-sanh, đầy đủ biện tài, diễn tất cả pháp.
Nếu thấy suối
chảy, nên nguyện chúng-sanh, thêm lớn phương-tiện, thiện căn vô-tận.
Nếu thấy kiều-lộ,
nên nguyện chúng-sanh, rộng độ tất cả, dường như cầu đ̣.
Nếu thấy nước
chảy, nên nguyện chúng-sanh, được ư nguyện lành, rửa nhơ phiền-năo.
Thấy dọn vườn
tược, nên nguyện chúng-sanh, trong vườn ngũ dục, dọn sạch cỏ ái.
Thấy rừng vô-ưu,
nên nguyện chúng-sanh, ĺa hẳn tham-ái, chẳng c̣n lo sợ.
Nếu thấy công
viên, nên nguyện chúng-sanh, siêng tu hạnh lành, đến Phật bồ-đề.
Thấy người
nghiêm-sức, nên nguyện chúng-sanh, trang-nghiêm thân đẹp, ba mươi hai
tướng.
Thấy không
nghiêm-sức, nên nguyện chúng-sanh, bỏ những trang-sức, đủ hạnh đầu-đà.
Thấy người ham
vui, nên nguyện chúng-sanh, vui nơi chánh-pháp, ưa thích chẳng bỏ.
Thấy không ham
vui, nên nguyện chúng-sanh, trong sự hữu-vi, ḷng không ưa thích.
Thấy người vui
sướng, nên nguyện chúng-sanh, thường được an vui, thích cúng-dường
Phật.
Thấy người
khổ-năo, nên nguyện chúng-sanh, được căn-bổn trí, dứt trừ sự khổ.
Thấy người mạnh
khỏe, nên nguyện chúng-sanh, vào chơn-thật-huệ, trọn không bịnh
Khổ.
Thấy người tật
bịnh, nên nguyện chúng-sanh, biết thân không tịch, ĺa sự tranh căi.
Thấy người xinh
đẹp, nên nguyện chúng-sanh, với Phật Bồ-Tát, thường kính thường tin.
Thấy người
xấu-xí, nên nguyện chúng-sanh, với điều bất thiện, chẳng ưa chẳng thích.
Thấy người báo
ơn, nên nguyện chúng-sanh, với Phật Bồ-Tát, hay biết ơn đức.
Thấy người bội
ơn, nên nguyện chúng-sanh, với kẻ làm ác, chẳng trả thù oán.
Nếu thấy Sa-Môn,
nên nguyện chúng-sanh, điều-nhu tịch-tịnh, rốt ráo đệ-nhứt.
Thấy Bà-La-Môn,
nên nguyện chúng-sanh, giữ trọn phạm-hạnh, ĺa tất cả ác.
Thấy người khổ
hạnh, nên nguyện chúng-sanh, y nơi khổ hạnh, đến bực rốt ráo.
Thấy người hạnh
tốt, nên nguyện chúng-sanh, giữ bền chí-hạnh, chẳng bỏ Phật-đạo.
Thấy mặc
giáp-trụ, nên nguyện chúng-sanh, thường mặc giáp lành, đến pháp vô-sư.
Thấy không
vơ-trang, nên nguyện chúng-sanh, ĺa hẳn tất cả, những nghiệp bất-thiện.
Thấy người luận
nghị, nên nguyện chúng-sanh, đều dẹp phá được, tất cả dị-luận.
Thấy người
chánh-mạng, nên nguyện chúng-sanh, được mạng thanh-tịnh, không dối
giả dạng.
Nếu thấy
Quốc-vương, nên nguyện chúng-sanh, được làm pháp-vương, thường chuyển
chánh-pháp.
Nếu thấy
vương-tử, nên nguyện chúng-sanh, từ pháp hóa-sanh, mà làm phật-tử.
Nếu thấy
trưởng-giả, nên nguyện chúng-sanh, xét đoán sáng suốt, chẳng làm điều ác.
Nếu thấy
đại-thần, nên nguyện chúng-sanh, hằng giữ chánh-niệm, tập làm điều thiện.
Nếu thấy thành
quách, nên nguyện chúng-sanh, được thân kiên cố,tâm không hèn nhát.
Nếu thấy kinh-đô,
nên nguyện chúng-sanh, công-đức đồng nhóm, ḷng luôn vui vẻ.
Thấy ở rừng vắng,
nên nguyện chúng-sanh, đáng được trời người, ca ngợi kính ngưỡng.
Vào xóm khất
thực, nên nguyện chúng-sanh, nhập thâm pháp-giới, tâm không chướng
ngại.
Đến cửa nhà
người, nên nguyện chúng-sanh, vào trong tất cả, cửa nhà phật-pháp.
Vào nhà người
rồi, nên nguyện chúng-sanh, được vào phật-thừa, ba thời b́nh-đẳng.
Thấy không
thí-xả, nên nguyện chúng-sanh, thường chẳng bỏ rời, pháp công-đức lớn.
Thấy người
thí-xả, nên nguyện chúng-sanh, được bỏ ĺa hẳn, khổ ba ác-đạo.
Nếu thấy bát
không, nên nguyện chúng-sanh, tâm ư thanh-tịnh, trống sạch phiền-năo.
Nếu thấy bát đầy,
nên nguyện chúng-sanh, đầy đủ trọn vẹn, tất cả thiện-pháp.
Nếu được
cung-kính, nên nguyện chúng-sanh, cung-kính tu hành, tất cả phật-pháp.
Chẳng được
cung-kính, nên nguyện chúng-sanh, chẳng làm tất cả,những điều bất thiện.
Thấy người
hổ-thẹn, nên nguyện chúng-sanh, đủ hạnh hổ-thẹn, che giữ căn-thân.
Thấy không
hổ-thẹn, nên nguyện chúng-sanh, ĺa bỏ không thẹn, trụ đạo đại-từ.
Được thực phẩm
ngon, nên nguyện chúng-sanh, đều được măn nguyện, không ḷng
tham muốn.
Được thực phẩm
dở, nên nguyện chúng-sanh, ai cũng đều được, pháp-vị tam-muội.
Được vật thực
mềm, nên nguyện chúng-sanh, huân-tập đại-bi, tâm ư nhu nhuyến.
Được vật thực
cứng, nên nguyện chúng-sanh, tâm không nhiễm trước, dứt hết tham ái.
Nếu lúc ăn cơm,
nên nguyện chúng-sanh, ăn món thiền-duyệt, pháp-hỉ no đủ.
Lúc thọ mùi vị,
nên nguyện chúng-sanh, được Phật hương-vị, cam-lộ đầy đủ.
Lúc ăn cơm xong,
nên nguyện chúng-sanh, việc làm đều xong, đủ những phật-pháp.
Nếu lúc
thuyết-pháp, nên nguyện chúng-sanh, biện-luận vô-tận, tuyên rộng pháp yếu.
Lúc ra khỏi nhà,
nên nguyện chúng-sanh, thâm nhập phật-trí, khỏi hẳn ba cơi.
Nếu lúc xuống
nước, nên nguyện chúng-sanh, vào nhứt-thiết-trí, rơ ba thời đồng.
Tắm rửa thân thể,
nên nguyện chúng-sanh, thân tâm không nhơ, trong ngoài sáng sạch.
Mùa nắng nóng
độc, nên nguyện chúng-sanh, bỏ ĺa khổ năo, tất cả đều hết.
Hết nắng vừa mát,
nên nguyện chúng-sanh, chứng pháp vô-thượng, rốt ráo mát mẻ.
Lúc đọc tụng
kinh, nên nguyện chúng-sanh, thuận lời Phật dạy, tổng tŕ chẳng quên.
Nếu được thấy
Phật, nên nguyện chúng-sanh, được vô-ngại-nhăn, thấy tất cả Phật.
Lúc ngắm kỹ Phật,
nên nguyện chúng-sanh, đều như Phổ-Hiền, xinh đẹp nghiêm tốt.
Lúc thấy tháp
Phật, nên nguyện chúng-sanh, tôn-trọng như tháp, thọ trời người cúng.
Cung kính xem
tháp, nên nguyện chúng-sanh, chư thiên và người, cùng nhau chiêm
ngưỡng.
Đảnh lễ tháp
Phật, nên nguyện chúng-sanh, tất cả trời người, chẳng thấy đảnh được.
Đi nhiễu tháp
Phật, nên nguyện chúng-sanh, tu hành không trái, thành nhứt-thiết-trí.
Nhiễu tháp ba
ṿng, nên nguyện chúng-sanh, siêng cầu phật-đạo, ḷng không biếng trễ.
Khen công-đức
Phật, nên nguyện chúng-sanh, đều đủ công-đức, ca-ngợi vô-tận.
Khen tướng-hảo
Phật, nên nguyện chúng-sanh, thành tựu phật-thân, chứng pháp
vô-tướng.
Nếu lúc rửa chân,
nên nguyện chúng-sanh, đủ sức thần-túc, chỗ đi vô-ngại.
Ngủ nghỉ phải
thời, nên nguyện chúng-sanh, thân được an-ổn, ḷng không động loạn.
Ngủ vừa
tỉnh-giấc, nên nguyện chúng-sanh, tất cả trí-giác, ngó khắp mười phương.
Phật-tử ! Nếu chư
Bồ-Tát dụng tâm như vậy thời được tất cả công-đức thắng-diệu. Tất cả thế-gian : chư thiên, ma, phạm, sa-môn, bà-la-môn, càn-thát-bà,
a-tu-la v.v... nhẫn đến tất cả Thanh-Văn, Duyên-Giác không thể làm lay động
được.
*****