Trang Chủ      Hình ảnh      Kinh điển      Thần Chú      Liên lạc

 

KINH BÁCH DỤ

Trang 1     Trang 2     Trang 3

61. Tạo h́nh người

62. Ăn thịt gà

63. Chạy trốn

64. Quỷ trong nhà cũ

65. An bánh độc

66. Chết ch́m

67. Đánh cuộc

68. Hại người thành hại ḿnh

69. Tổ truyền ăn mau

70. Nếm trái tần bà

71. Đui mắt

72. Sưng môi

73. Ngựa đen đuôi trắng

74. Mang bồn tắm

75. Giết lạc đà

76. Nông phu mơ tưởng công chúa

77. T́m sữa

78. Đi không về rồi

79. Gánh ghế cho vua

80. Uống thuốc nước rửa ruột

81. Không nên vu oan cho người hiền đức

82. Gieo lúa

83. Khỉ bị đánh

84. Nguyệt thực

85. Đau mắt

86. V́ của giết con

87. Bọn cướp chia của

88. Khỉ mất đậu

89. Chuột vàng và rắn độc

90. Lượm được tiền

91. Người nghèo

92. Đứa nhỏ được đường

93. Bà già đánh cọp

94. Hiểu lầm

95. Hai con hạc

96. Giả mù

97. Cướp áo lông dê

98. Đứa nhỏ bắt rùa

* 61 *

TẠO H̀NH NGƯỜI

 

Giáo đồ đạo Bà La Môn

Tuyên truyền cho mọi người luôn tin rằng

Chính là Đại Phạm Thiên Vương

Đóng vai chúa tể quyền năng vô cùng

Tạo ra muôn vật nói chung

Quyền năng sáng tạo đều trong tay ngài.

Phạm Thiên nhiều đệ tử tài

Có chàng nổi hứng tức thời một hôm

Tự ḿnh muốn tạo ra luôn

Một sinh vật lạ với khuôn h́nh người

Rất kỳ dị, rất lạ đời

“Cổ th́ thật nhỏ, đầu thời lại to

Bàn tay vừa lớn vừa thô

Cánh tay lại nhỏ quá ư lạ thường

Bàn chân cũng nhỏ, dài vươn

Gót chân lại lớn to hơn bội phần.”

Anh chàng đệ tử đích thân

Đem h́nh người đó tŕnh luôn cho thầy

Hỏi rằng: “H́nh thể người này

Thưa thầy trông nó giống ngay thứ ǵ?”

Phạm Thiên bèn đáp tức th́:

“Giống như con quỷ, có chi khác nào.”

*

Phạm Thiên có tạo ai đâu

Chuyện hoàn toàn chỉ nhuốm mầu ngụ ngôn.

Chúng sinh mỗi loại đều luôn

Chính do nghiệp báo đúc khuôn ra ḿnh

Chính nghiệp báo tạo chúng sinh.

Chư Phật thuyết pháp phân minh tỏ tường

Như “bát chánh đạo” tám đường

Không chấp “đoạn diệt” hay “thường trụ” đâu!

Nhưng mà ngoại đạo đua nhau

Chấp luôn “đoạn” với “thường” đâu ngại ngần

Để rồi lừa dối thế nhân

Những điều như thế sai lầm măi thôi

Xa ĺa Chánh Pháp mất rồi!

 

* 62 *

ĂN THỊT GÀ

 

Có người mắc bệnh dây dưa

Rất là trầm trọng, quá ư lâu ngày

Nên mời thầy thuốc thật hay

Đến nhờ xem mạch. Ông thầy phán luôn:

“Anh nên ăn thịt gà con

Bệnh thời thuyên giảm chẳng c̣n ngại chi.”

Bệnh nhân nghe lời lương y

Sai người vội vă chạy đi mua gà

Chợ làng cũng chẳng có xa

Gà con mua được thật là dễ thay

Mua một con về ăn ngay

Chỉ ăn có vậy, một ngày rồi thôi.

Lương y ít bữa trở lui

Sau khi xem mạch thầy thời hỏi thăm:

“Bệnh t́nh anh khá hơn chăng

Sau khi đă được chữa bằng gà con?”

Bệnh nhân khẽ trả lời luôn:

“Thật tôi chẳng biết bệnh c̣n hay không

V́ tôi chỉ mới ăn xong

Một con gà nhỏ là ngưng lại rồi

Ăn nhiều chắc cũng vậy thôi.”

Lương y nghe vậy tức thời nhủ khuyên:

“Một con ăn chẳng khỏi liền

Muốn lành bệnh hăy ăn thêm nhiều vào.”

*

Truyện này thí dụ đạo mầu

Người tu Phật Pháp phải cầu mà theo

Học cho rộng, hỏi cho nhiều

Tháng ngày tinh tấn, sớm chiều thiết tha,

Phàm phu ngoại đạo lơ là

Tâm không bền bỉ tiến xa khó ḷng

Học hành chút ít rồi ngừng

Đương nhiên bệnh độc chẳng mong diệt trừ

Ngu si phiền năo từ xưa

Vẫn c̣n tồn tại kể như muôn đời.

 

* 63 *

CHẠY TRỐN

 

Một đoàn ca kịch nước kia

Năm nay tŕnh diễn phải đi xa nhà

Chỉ v́ nạn đói xảy ra

Ở trong nước họ thật là nguy tai

Đoàn đành đi ra nước ngoài

Đường đi trắc trở chông gai vô vàn

Phải qua núi thẳm non ngàn

Nghe đồn có quỷ thường ăn thịt người

Quỷ La Sát ẩn lâu đời

Nên đi chót lọt, ngưng thời chớ nên.

Khi đoàn đi tới núi trên

Thời trời đă tối màn đêm buông rồi

Khó mà vượt được kịp thời

Đoàn đành ngủ lại tại nơi hiểm nghèo.

Đêm nay trên núi cheo leo

Càng khuya càng lạnh gió nhiều buốt da

Mọi người nhóm lửa để hơ

Nằm quanh lửa ấm ngủ chờ b́nh minh

Một chàng phát bệnh th́nh ĺnh

Chịu đâu cái lạnh nên đành ngồi lên

Lấy đồ diễn kịch mặc thêm

Tới gần ngọn lửa ngồi bên hơ người

Nào ngờ lại lấy nhầm rồi

Lấy đồ yêu quỷ mặc thời chẳng hay.

Một người khác trong đoàn này

Giật ḿnh chợt thức và quay đầu nh́n

Thấy chàng bệnh ngồi gần bên

Mang đồ quỷ dữ. Hắn liền hoảng kinh

Tưởng Quỷ La Sát ngồi ŕnh

Vội vàng chồm dậy phóng ḿnh chạy mau

Chạy cho nhanh chẳng ngoái đầu,

Cả đoàn nghe tiếng ồn ào vẳng lên

Nửa khuya cũng thức dậy liền

Đầu đuôi nào rơ chuyện trên núi rừng

Thế là cả bọn hăi hùng

Cắm đầu cắm cổ đều vùng chạy theo.

Anh chàng khoác áo quỷ yêu

Lơ mơ bên lửa hồng reo đang ngồi

Thấy người bỏ chạy hết rồi

Cũng co chân chạy theo đuôi tức th́

Dù cho không hiểu chuyện chi.

Bọn người chạy trước đến khi quay nh́n

Thấy Quỷ La Sát cuồng điên

Chạy theo bén gót ngay liền phía sau

Thế là sợ hăi tăng mau

Gắng công cùng chạy theo nhau hăi hùng

Băng sông lạch, vượt suối nguồn

Đầu ḿnh cây đập, tay chân gai cào

Thân người thương tích đớn đau

Tinh thần tán loạn trước sau cả đoàn.

Chạy cho phờ phạc xác thân

Đến khi trời sáng dừng chân ngoái đầu

Thấy ra có quỷ rượt đâu

Chỉ là người bạn chay mau theo ḿnh

Mặc đồ diễn kịch thường t́nh

Khiến cho cả bọn đêm thanh kinh hoàng.

*

Chúng sinh “ngă kiến” buộc ràng

“Cái ta” cứ chấp, đáng thương vô cùng

Tử sinh lưu chuyển không ngừng

Âu lo, sợ sệt chập chùng bủa vây

Nào đâu giải thoát được đây!

Nếu như có thể phá ngay mê lầm

Hủy tiêu “ngă kiến” trăm phần

Bao nhiêu cuồng vọng trong tâm dứt liền

Chân như, thanh tịnh, an nhiên

Xưa nay sẵn có hiện lên sáng ngời

Thân tâm an lạc tuyệt vời

Vượt cơn kinh hoảng, tới nơi an b́nh

“Đất trời vô sự thật t́nh

Người ngu tự quấy nhiễu ḿnh đấy thôi!”

 

* 64 *

QUỶ TRONG NHÀ CŨ

 

Một nhà cũ trong thôn làng

Không người cư ngụ, bỏ hoang lâu đời

Bà con đồn đăi truyền lời

Rằng nhiều quỷ dữ trong nơi nhà này

Mọi người sợ hăi lắm thay

Dám đâu vào ngủ tại đây buổi nào.

Bấy giờ có kẻ tự hào

Rằng ḿnh can đảm từ bao lâu rồi

Chàng tuyên bố với mọi người:

“Tôi không hề sợ, chờ coi biết liền

Hôm nay tôi sẽ ngủ đêm

Trong căn nhà đó để xem có ǵ.”

Buổi chiều chàng tới nhà kia

Tối trời ngủ lại, sợ chi tiếng đồn.

Có chàng khác ở cùng thôn

Cũng khoe can đảm vượt hơn người đầu

Quỷ ma chẳng ngán từ lâu

Cho nên cũng muốn tranh nhau khoe tài

Tối nay cũng lại tới nơi

Vào trong nhà cũ xem chơi thế nào

Chàng xô mạnh, đẩy cửa vào,

Bên trong chàng nọ chợt đâu giật ḿnh

Tưởng đêm khuya quỷ hiện h́nh

Lao ra chặn cửa tận t́nh cản ngăn

Không cho quỷ dữ lấn chân,

Chàng ngoài thấy vậy nghĩ thầm: “Quỷ đây!

Đúng lời đồn đăi lâu nay

Ta nào há sợ. Tối này biết nhau!”

Thế là cố gắng đẩy mau

Muốn vào đọ sức trước sau một lần.

Trong xô, ngoài đẩy rầm rầm

Trời đêm khuya khuắt tối tăm chập chùng

Đến khi cánh cửa bật tung  

Trong, ngoài nhào tới tưng bừng đánh nhau

Có trông rơ được ǵ đâu

Tưởng cùng quỷ dữ canh thâu tranh tài

Đánh nhau tới lúc sáng trời

Đến khi nh́n rơ mặt người đôi bên

Mới hay quỷ chẳng hiện lên

Thế là ác chiến ngưng liền. Thật vui!

*

Thông thường ở khắp mọi nơi

Bao giờ cũng có hai người đấu tranh

Đôi bên đều nghĩ rằng ḿnh

Là người có lư. Thật t́nh đều sai!

Bao nhiêu sự vật trên đời

Nhân duyên tạm hợp lại thôi đấy mà

Làm chi lại có cái “ta”

Có đâu chủ thể phân ra đôi đường

Để tranh chấp với đối phương

Ganh đua hơn thiệt, đáng thương vô cùng.

 

* 65 *

ĂN BÁNH ĐỘC

 

Thuở xưa có người đàn bà

Không yêu chồng, lại tỏ ra dữ dằn

 Đ̣i bỏ chồng, muốn ly hôn

Luật không cho phép. Chị buồn kể chi

Loay hoay ngày tháng nghĩ suy

Chị t́m phương pháp thực thi ư ḿnh

Giết chồng chị mới thoả t́nh

Thời cơ chưa tiện chị đành chờ trông.

Một ngày nghe được tin chồng

Sắp đi ngoại quốc, chị không chần chờ

Chụp ngay cơ hội bất ngờ

Làm năm trăm bánh chị đưa dặn chồng:

 “Dọc đường những lúc đói ḷng

Anh ăn đỡ dạ, bánh dùng tiện thay.”

Thật ra trong những bánh này

Chị cho thuốc độc vào đây sẵn rồi.

Anh chồng không rơ đầu đuôi

Trong ḷng cảm kích, ngậm ngùi ra đi

Nghĩ rằng vợ tốt khỏi chê

Lo cho chồng đủ mọi bề trước sau.

Chàng đi khoẻ khoắn ngày đầu

Quá trưa đă vượt qua mau biên thùy

Tiến vào nội địa nước kia

Và chàng lại chẳng chút chi đói ḷng

Không ăn bánh. Ngủ lại rừng.

Đêm khuya sợ thú dữ hung hại ḿnh

Nên chàng leo tuốt lên cành

Trên cây gần đó an lành ngủ đêm

Năm trăm cái bánh bỏ quên

Ở ngay tại gốc cây bên dưới rồi.

Ngay đêm đó lúc tối trời

Năm trăm tên cướp tới nơi rừng này

Sau khi chúng đă ra tay

Cướp năm trăm ngựa với đầy quư kim

Của nhà vua nước kế bên,

Quay về rừng rậm chúng liền dừng chân

Nghỉ đêm kín đáo ẩn thân

Đường xa mệt nhọc thêm phần đói meo

Bỗng nhiên thấy bánh rất nhiều

Chia cho cả bọn tính theo đầu người

Mỗi tên một cái đủ rồi

Ăn xong bọn cướp tức thời chết toi.

Ngủ trên cây đến sáng trời

Chàng kia thức dậy thấy nơi dưới ḿnh

Xác người chết thật hoảng kinh

Chàng bèn trèo xuống đi quanh xem chừng

Thấy ra bọn cướp gian hùng

Chàng cầm dao bén đi ṿng khắp nơi

Đâm vào xác chết từng người

Mỗi tên vài nhát xong rồi ngừng tay

Coi như những kẻ cướp này

Là do chàng gặp tại đây giết liền,

Chàng gom châu báu quư kim

Cùng năm trăm ngựa lại bên bờ rừng

Rồi mang qua phía biên cương

Tính dâng trả lại quốc vương nước ngoài

Đồ quân cướp lấy của ngài

Mong ngài ban thưởng cho người có công.

Nước ngoài chính vị quốc vương

Đem nhiều binh lính truy lùng quân gian

Mới đi được nửa quăng đường

Cả đoàn gặp được anh chàng chồng ngay

Nghe vua hỏi, chàng tŕnh bày

Chuyện ḿnh giết cướp với đầy gian nguy:

“Nguyên tôi ở kế biên thùy

Qua đây gặp cướp ngay khi tới rừng

Ḿnh tôi chiến đấu hào hùng

Giết năm trăm cướp vô cùng khó khăn

Hiện thi hài hăy c̣n nằm

Ở ngay dưới gốc cây gần nơi đây

Tôi mang đồ cướp được này

Qua dâng vua lại hôm nay, thật ḷng

Để mong vua sẽ thưởng công

Không tin xin hăy tới rừng kiếm xem.”

Vua nghe chuyện, nào dễ tin

Bèn sai thân tín đi liền tới nơi

Trở về xác nhận đúng lời

Nhà vua lúc đó mừng vui trong ḷng

Cho là một việc lạ lùng

Bèn đưa chàng nọ về trong cung đ́nh

Thưởng công hậu hĩnh đă đành

Lại phong chức lớn trở thành ông quan

Coi vùng đất thật đông dân.

Nhưng rồi một số cựu thần trong kinh

Ganh cùng chàng, chẳng cảm t́nh

Căm hờn, t́m cách tâu tŕnh gièm pha:

“Hắn người ở nước phương xa

Xin vua chớ có tin mà nghe theo

Hiện vua ưu đăi đủ điều

Lại c̣n cho hưởng rất nhiều đặc ân

So ra hơn các cựu thần

E rằng xảy chuyện muôn phần khó khăn.”

Anh chàng nghe chuyện các quan

Tới vua gièm tấu than van bất b́nh

Nên chàng nổi trận lôi đ́nh

Thị oai, lớn tiếng khoe ḿnh ngay thôi:

“Nếu ai sức mạnh hơn tôi

Muốn cùng đấu vơ xin mời tới đây

Lên đài giao chiến thẳng tay

Để xem bản lănh ai hay thật t́nh.”

Cựu thần nghe dọa hoảng kinh

Dám đâu lên tiếng, lặng thinh, họp bàn

Nghĩ ra một kế khôn ngoan,

Nhân v́ tại phía rừng hoang biên thùy

Giữa miền đồi núi hiểm nguy

Có con sư tử rất chi dữ dằn

Ăn người, khát máu vô ngần

Hay ṃ xuống giết hại dân trong vùng

Gieo kinh hoảng, gây hăi hùng

Không ai trừ nổi đă từng lâu nay

Các quan bày kế thật hay

Tâu vua xin cử chàng này đi thôi:

“Anh chàng tài giỏi nước ngoài

Thường khoe mạnh mẽ không ai sánh cùng

Quả phi thường, thật anh hùng

Xin sai chàng đến tận vùng kể trên

Trừ thú dữ, giúp dân hiền.”

Vua nghe hợp lư nên liền chuẩn y

Cử ngay chàng tới miền kia

Cấp cho dao nhọn mang đi theo cùng

Và cây gậy sắt để dùng

Giết sư tử dữ trong rừng hoang vu.

Anh chàng nhận mệnh lệnh vua

Kiếm lời thoái thác kể như khó ḷng

Nên đành liều lĩnh vào rừng

Đóng vai can đảm anh hùng giúp dân

Trừ con sư tử dữ dằn,

Ngờ đâu đi mới tới gần rừng cây

Thời sư tử dữ nơi đây

Thấy người vội nhảy ra ngay thét gầm

 Chờ xé xác, muốn banh thân

Anh chàng hết vía, thất thần, hoảng kinh

Trèo lên cây trốn thật nhanh,

Rượt theo sư tử chỉ đành nh́n lên

Gốc cây đứng rống cuồng điên

Miệng thời há rộng như thèm thịt tươi

Đỏ ḷm tựa máu huyết người,

Trên cao nh́n xuống chàng thời sợ run

Dao trong tay rớt xuống luôn

Chàng nào hay biết, c̣n hồn vía đâu.

Dao kia rớt lạ lùng sao

Họng con sư tử rớt vào trong đây

Đúng vào miệng dưới gốc cây

Bị thương sư tử chết ngay tức th́.

Anh chàng vui sướng kể chi

Trên cây leo xuống vội đi về liền

Mang thây sư tử kề bên

Gặp vua giở giọng huyên thuyên tâu tŕnh

Khoe khoang công trạng của ḿnh

Khiến cho tất cả triều đ́nh phục lăn,

Vua hoan hỉ chẳng ngại ngần

Ban cho chàng đó nhiều phần thưởng thêm.

*

Truyện này thí dụ cho xem

Bánh mang thuốc độc bỏ quên giữa rừng

Giống như “bố thí” vô cùng

Nhưng phần thanh tịnh thời không có ǵ.

Năm trăm tên cướp chết kia

Giống như “ngũ dục” đoạn đi được rồi.

Gặp ông vua của nước ngoài

Giống gặp hiền thánh bao người thiết tha.

Cựu thần mưu hại gièm pha

Giống như ngoại đạo quanh ta gian t́nh

Manh tâm phỉ báng hạnh lành.

Giết con sư tử rừng xanh khác ǵ

Làm cho phiền năo tan đi

Phá luôn cả ác ma kia gây phiền.

Được vua phong thưởng nhiều thêm

Giống như chứng “đạo quả” liền đó thôi.

Truyện này chủ ư khuyên đời

Ban đầu bố thí lắm người lầm mê

Tâm không thanh tịnh chút ǵ

Thiện tri thức lại hộ tŕ tiếp tay

Cho nên được kết quả ngay,

Đó là “bất tịnh” c̣n gây quả lành

Huống chi mà các chúng sanh

Hân hoan bố thí, chân thành, thiện tâm

Với ḷng thanh tịnh vô ngần

Thời bao công đức bội phần hưởng thêm.

 

* 66 *

CHẾT CH̀M

 

Có chàng trai trẻ nhà giàu

Cùng nhiều người xuống biển sâu lùng t́m

Ngọc ngà, châu báu, quư kim,

Bản thân chàng đó đă nghiên cứu nhiều

Đọc trong sách vở đủ điều

Dạy người vượt biển nên theo thực hành

Học xong chàng nhớ rành rành

Nên khoe với mọi người quanh chàng rằng:

“Lái tàu đi biển dễ dàng

Đá ngầm hay nước đại dương ngược ḍng

Dù cho nguy hiểm vô cùng

Chỉ cần cầm chắc lái trong tay ḿnh

Xem chừng phương hướng cho tinh

Và rồi xoay trở cho nhanh kịp thời

Phải b́nh tĩnh, cần khoan thai

Lo âu gạt bỏ, rối bời dẹp tan

Tức thời mọi chuyện b́nh an

C̣n chi hăi sợ, vô vàn dễ thay,

Những phương pháp đó tuyệt hay

Ghi trong sách vở lâu nay rơ ràng

Đọc xong tôi thuộc kỹ càng

Không quên một chút. Ai bằng được tôi.”

Mọi người nghe nói vậy rồi

Rất là tin tưởng ở nơi chàng này.

Cùng nhau đi biển một ngày

Nhổ neo tàu chạy vượt ngay sóng vàng

Lênh đênh trôi giữa đại dương

Có ông thuyền trưởng vẫn thường chỉ huy

Chợt ông phát bệnh hiểm nguy

Rồi lăn ra chết đang khi lái tàu.

Anh chàng trai trẻ nhà giàu

Được người chỉ định thay mau thế vào

Đích thân điều khiển trước sau

V́ nghe chàng đó từ lâu khoe tài.

Con tàu tiếp tục trôi dài

Bỗng đâu có trận thiên tai tới rồi

Mây cuồn cuộn, gió tơi bời

Biển chao gào thét, sóng nhồi cuồng quay

Cả tàu đảo lộn lên ngay

Chợt chàng trai trẻ loay hoay, lầm bầm:

“Lái tàu phải thật b́nh tâm,

Chèo nên nắm chặt, hướng cần đổi thay.”

Nhưng trên thực tế chàng này

Xét cho chính xác không hay biết ǵ

Không hề biết cách giải nguy

Khiến tàu bị sóng gió kia dập vùi

Cả tàu chao đảo một hồi

Dần ch́m xuống đáy biển khơi thảm sầu

Mọi người náo loạn cùng nhau

Bỏ thây biển cả thương đau ngập tràn.

*

Phàm phu trong cơi nhân gian

Học Thiền không hiểu rơ ràng đầu đuôi

Biết qua đôi chút mà thôi

Tuy văn chữ rơ, nghĩa thời hiểu đâu

Hiểu đâu nghĩa lư thâm sâu

Tự khoe tường tận trước sau về Thiền

Để rồi lên giọng huyên thuyên

Dạy người phương pháp tu Thiền lầm sai

Khiến người mê muội rối bời

Tâm thời loạn động, ư thời cuồng điên

Bao năm di hại triền miên

Có đâu lợi ích được thêm chút ǵ

Giống chàng trẻ lái thuyền kia

Ngu si làm chết khách đi trên thuyền.

 

* 67 *

ĐÁNH CUỘC

 

Vợ chồng chung sống nơi kia

Làm ba cái bánh rồi chia nhau dùng

Mỗi người một cái ăn xong

C̣n dư một cái đều cùng cá nhau:

“Giữ im lặng cho thật lâu

Ai mà nói trước một câu hôm này

Mất phần ăn cái bánh ngay.”

Vợ chồng đánh cuộc. Suốt ngày lặng thinh.

Một tên trộm bất th́nh ĺnh

Vào nhà vơ vét tanh banh hết liền

Nữ trang, đồ đạc, bạc tiền

Và rồi sửa soạn im ĺm chạy đi.

Vợ chồng đều chẳng nói chi

Sợ ḿnh mở miệng thua th́ mất ăn

Cho nên chỉ ngó trân trân

Lặng im theo rơi kẻ gian hoành hành.

Trộm hay rơ được t́nh h́nh

Càng thêm dạn dĩ, mặc t́nh sấn lên

Thấy người vợ cứ lặng yên

Muốn xâm phạm tiết hạnh liền, ngán đâu,

Người chồng chẳng nói một câu

Đứng yên gần đó quay đầu ngó lơ

Vợ bèn hoảng hốt kêu la:

“Anh không mở miệng, thật là ngu si

Chỉ ham một cái bánh kia

Mà không hành động cứu nguy vợ ḿnh

Để quân ăn trộm lộng hành

Thấy tôi bị nhục mà đành im đây.”

Người chồng cười lớn vỗ tay:

“Em vừa mở miệng nói ngay trước rồi

Thế là em đă thua tôi

Bánh kia c̣n lại tôi thời hưởng thôi.”

*

Truyện này thí dụ lắm người

V́ ham danh lợi ở nơi cơi trần

Để trôi đi biết bao lần

Pháp lành, Phật Pháp vô ngần tối cao

Đọa “ba đường ác” thảm sầu

Mà không hăi sợ mau mau tu hành

Cứ ham chơi, cứ đắm ḿnh

Ch́m trong “ngũ dục”. Thật t́nh ngu sao!

Những ai có trí nh́n vào

Thấy người như vậy khác nào chồng kia

Cũng vô trí, cũng ngu si

Đáng thương cho kẻ sông mê đắm ch́m!

 

* 68 *

HẠI NGƯỜI THÀNH HẠI M̀NH

 

Anh chàng nọ ở trong vùng

Có người thù địch đă từng bao năm

Chàng uất ức, chàng hờn căm

Nghĩ suy t́m cách hại ngầm đối phương

Nghĩ hoài chẳng kiếm ra đường

Ḷng chàng do đó măi vương muộn sầu

Có người thấy vậy đón đầu

Hỏi thăm: “Anh măi buồn rầu v́ sao?”

Chàng bèn tâm sự đôi câu:

“Kẻ thù nói xấu tôi bao nhiêu lần

Khiến tôi tức giận vô ngần

Nghĩ không ra cách trừ sân hận này

Nên tôi phiền năo bao ngày

Báo thù chưa được lâu nay đợi chờ.”

Người kia bèn nói bất ngờ:

“Tôi đây có cách để mà giúp anh

Chỉ cần đọc thật tâm thành

Một câu thần chú rất linh là rồi

‘Tỳ Đà La’ thật lạ đời

Câu thần chú đó giết người thù ngay

Nhưng câu thần chú hại thay

Tạo ra một triệu chứng đầy hiểm nguy

Ngay khi giết thù địch kia

Thời anh cũng lại tức th́ chết theo,

Cách này quả thật hiểm nghèo

V́ dùng thần chú để gieo hại người

Thời ḿnh cũng bị hại thôi

Cho nên tốt nhất theo tôi đừng dùng.”

Anh chàng nghe vậy coi thường

Không cần tính toán, vui mừng nói luôn:

“Xin làm phúc, xin làm ơn

Dạy cho tôi biết câu thần chú kia

Ḷng tôi nôn nóng kể chi

Mối thù muốn báo tiếc ǵ thân tôi

Kẻ thù chết là được rồi

Dù tôi mất mạng ḷng thời vẫn vui.”

*

Truyện này thí dụ ở đời

Lửa sân thiêu đốt tơi bời nhân gian

Gây thù kết oán ngập tràn

Hại người chưa được lại mang hại về

Chính ḿnh bị hại năo nề

Đọa “ba đường khổ” muôn bề hăi kinh

Địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh

Quả nhiên bi thảm, thật t́nh thương đau

Vô minh che lấp dài lâu

Trầm luân măn kiếp c̣n đâu thấy đường.

Chỉ cần Đạo Pháp t́m nương

Xả đi phiền năo, hết vương hận thù

Gắng công phát triển ḷng từ

Thân tâm thanh lọc ghé bờ thơm hương

Gieo niềm an lạc muôn phương

Đạo mầu giải thoát chân thường sáng soi.

 

* 69 *

TỔ TRUYỀN ĂN MAU

 

Một người Bắc Ấn Độ xưa

Xuống miền Nam ở kể như lâu ngày

Rồi anh cưới vợ nơi này

An cư lạc nghiệp tại đây thanh nhàn.

Một hôm vợ dọn bữa ăn

Cơm canh nóng hổi trên bàn khói lên

Anh chàng há miệng ăn liền

Lùa mau, húp lẹ không thèm ngó ai

Như gần chết đói tới nơi

Giờ đây bất chợt được người cho ăn.

Vợ anh thấy lạ vô vàn

 Nh́n anh, thắc mắc, hỏi han ngọn ngành:

“Không ai tranh, chẳng ai giành

Chuyện chi gấp gáp quả t́nh cũng không

Sao anh ăn uống lạ lùng

Ăn nhanh quá độ không ngưng phút nào?”

Anh bèn đáp, nghe lạ sao:

“Đây là bí mật dễ đâu nói liền

Em đừng có hỏi ǵ thêm.”

Vợ anh nghe vậy nổi lên ṭ ṃ

Nghĩ thầm chắc có nguyên do

Rất là đặc biệt, hay ho vô cùng

Nên càng năn nỉ anh chồng

Nói ra cho biết chứ đừng lặng thinh.

Thoạt tiên anh chẳng thuận t́nh

Vợ ḱ kèo măi anh đành nói ra:

“Tổ tiên anh thuở xưa xa

Bao đời ăn uống thường là rất mau

Đây là truyền thống từ lâu

Đến anh cũng vậy dám đâu căi lời.”

*

Truyện này thí dụ ở đời

Lắm người thủ cựu giữ hoài thói quen

Dù mê lầm vẫn chẳng quên

Không phân thiện ác, không thèm đổi thay

Dương dương tự đắc ta đây

Không hề hổ thẹn mà quay đầu về

Cải tà, quy chánh mọi bề

Để mau thoát khỏi bờ mê đọa đày!

 

* 70 *

NẾM TRÁI CÂY

 

Chủ nhân thuở trước có ông

Muốn ăn trái nọ nên không ngại ngần

Sai người làm tới khu vườn

Mua cho bằng được không chần chờ chi

Ông căn dặn người làm kia:

“Trái cây ngon ngọt th́ mi mua về

Nếu không đừng có mua nghe!”

Người làm tuân lệnh tức th́ đi ngay

Mang tiền cầm sẵn trong tay

Chủ vườn tiếp đón tại đây nói liền:

“Vườn tôi trái ngọt nhất miền

Trái nào cũng ngọt lại thêm đậm đà

Nếm vào th́ biết ngay mà.”

Người làm đáp lại thật là lạ tai:

“Nếm vào một trái mà thôi

Làm sao biết ngọt khắp nơi trong vườn

Nếm từng trái mới rơ hơn

Trái nào cũng nếm thời c̣n ngại sao,

Nếm xong mua, tiện biết bao.”

Nói xong hắn hái trái vào trong tay

Trái nào cũng nếm thử ngay

Chủ vườn im lặng cạnh đây đứng nh́n.

Trái nào cũng ngọt quả nhiên

Người làm mua hết rồi đem trái về.

Chủ nh́n đống trái cây kia

Trái nào cũng bị cắn đi một phần

Chủ nhân thấy gớm vô ngần

Thế là ông hết muốn ăn nữa rồi

Bao nhiêu trái vứt đi thôi,

Làm công khờ dại chủ thời vạ lây.

*

 Ai lo bố thí đời này

Lại thêm tŕ giới phước thay vô cùng

Tránh hoạn nạn, thoát tai ương

Giàu sang, an lạc ngát hương thơm lành,

Nhưng nhiều người thiếu ḷng thành

Muốn rằng chứng nghiệm tự ḿnh mới tin

Tu thân cơ hội lăng quên

Thế là gánh lấy năo phiền trầm luân

Hay đâu mọi việc dương trần

Giàu nghèo, sướng khổ muôn phần tại ta

Đều do nghiệp trước mà ra

Kiếp này quả báo thật là công minh,

Luật nhân quả rơ rành rành

Chúng sinh tỉnh thức tu hành cho mau

V́ mai chết c̣n ǵ đâu

Ăn năn thời muộn, sang giàu trắng tay!

 

* 71 *

ĐUI MẮT

 

Gia đ́nh kia có anh chồng

Cưới hai người vợ sống chung b́nh thường

Ba người nằm ngủ cùng giường

Nhưng chàng cảm thấy trăm đường khó thay

Muốn gần gũi vợ bên này

Chị kia ghen tức ra tay tức th́,

Muốn gần gũi vợ bên kia

Chị này nổi giận ghen th́ ghê hơn

Anh chồng khổ năo tâm can

Rồi sau quyết định mỗi lần nằm đây

Mỗi bên một vợ là hay

Chàng nằm ở giữa, không xoay bên nào.

Một hôm mưa gió ào ào

Nước trên mái dột chảy vào phía trong

Cuốn theo bụi đất xuống giường

Xuống ngay chỗ giữa chồng đương mơ màng

Lọt vào hai mắt của chàng

Nhưng chàng cương quyết không màng đổi thay

Nằm yên hứng chịu nước này

Hai bên phải trái chẳng xoay bên nào

Lại mong hai vợ giúp vào

Hai nàng che chở xiết bao an lành

Cuối cùng bất hạnh tới nhanh

Anh chồng hai mắt đều thành hư luôn.

*

Ở đời lắm kẻ không khôn

Giao du bè bạn chẳng c̣n nghĩ suy

Thói hư tật xấu kể ǵ

Theo đ̣i bắt chước những khi cận kề

Dần dần tạo nghiệp thảm thê

Theo “ba đường ác” có hề biết đâu

Xoay ṿng sinh tử dài lâu

Khó mà thoát khỏi trước sau đọa đày.

Bạn tà thân cận tháng ngày

Thời con mắt tuệ mất ngay c̣n ǵ.

 

* 72 *

SƯNG MÔI

 

Vợ chồng chàng nọ xưa kia

Về thăm bên vợ cùng đi một ngày

Tới nơi nhằm lúc tại đây

Người ta đang giă gạo ngay trong nhà,

Vợ vào ra mắt mẹ cha

Chàng liền bốc nắm gạo và ngậm luôn

Gạo đang trong miệng thật thơm

Bất ngờ vợ lại bước chân ra ngoài

T́m chồng vui nói đôi lời

Chồng e vợ biết, tức thời lặng thinh

Quả là xấu hổ thật t́nh

Dám đâu đáp lại vợ ḿnh một câu

Mím môi ấp úng thật lâu

Vợ chàng thấy lạ có đâu chịu ngừng

Trong ḷng thắc mắc vô cùng

Đưa tay sờ má của chồng ḿnh thôi

Thấy hai bên má sưng rồi

Lại sưng thêm cả miệng môi quả t́nh

Chị vào thưa với cha ḿnh:

“Chồng con có bệnh phát sinh lạ kỳ

Sưng môi không nói được ǵ

Bệnh này mới phát từ khi về nhà.”

Ông cha nghe chuyện bất ngờ

Thế là đâu có chần chờ chút chi

Vội vàng đi thỉnh lương y

Ông thầy đến khám xong th́ phán ngay:

“Bệnh này rất nặng lắm thay

Phải cần mổ gấp hôm nay mới lành.”

Thầy cầm dao mổ má anh

Gạo trong miệng ngậm đổ nhanh ra ngoài

Thế là không giấu được ai

Việc làm bại lộ, mọi người đều hay.

*

Người đời tội lỗi chót gây

Gian manh phạm giới lại đầy ác tâm

C̣n ham che giấu lỗi lầm

Không cầu sám hối, chẳng cần ăn năn

Cuối cùng đọa lạc tấm thân

Vào “ba đường khổ” vô ngần hăi kinh

Địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh.

Việc chi bí mật giấu quanh trong đời

Trước sau cũng bại lộ thôi!

 

* 73 *

NGỰA ĐEN, ĐUÔI TRẮNG

 

Có chàng cưỡi ngựa màu đen

Dẫn đầu binh lính tiến lên truy tầm

Đuổi theo bọn trộm dữ dằn

Nhưng anh chàng lại nhát gan lạ lùng

Dám đâu chiến đấu hào hùng

Dám đâu xông xáo trong vùng hiểm nguy

Nên chàng nhanh trí nghĩ suy

T́m ra biện pháp rất chi tinh đời

Anh chàng lấy chút máu người

Rồi thoa lên mặt nằm nơi chiến trường

Lẫn vào xác lính tử thương

Giả đ̣ như chết tránh đường đánh nhau,

Ngựa đen kia cũng c̣n đâu

Bị quân trộm cướp bắt mau đi liền.

Đến khi cuộc chiến tạm yên

Thời anh trỗi dậy đứng lên đi về

Nhưng chàng khôn thời khỏi chê

Chặt đuôi ngựa chết nằm kề gần bên

Mang theo hờm sẵn làm tin.

Thấy chàng sống sót b́nh yên an lành

Người nhà xúm hỏi vây quanh:

“Sao không cưỡi ngựa? Ngựa anh đâu rồi?”

Anh chàng bèn đáp ngay thôi:

“Ngựa tôi đă bị chết nơi chiến trường

Hăy xem kỷ niệm thân thương

Cái đuôi ngựa quư tôi mang trở về.”

Mọi người nh́n, nói: “Lạ ghê!

Ngựa anh thường cưỡi mọi khi đen tuyền

Sao đuôi này trắng, hăy xem?”

Anh chàng ngó lại. Đứng yên. Lặng thầm.

Vô t́nh đuôi ngựa lấy nhầm

Cái tṛ giả dối trăm phần lộ ra.

*

Truyện này thí dụ cho ta

Những tṛ lường gạt khó mà được lâu

Dối gian bại lộ trước sau

Hành vi hung ác che đâu mắt người.

Tu hành lắm kẻ ở đời

Bao nhiêu giới luật miệng thời đề cao

Nhưng rồi lén lút phạm vào

Tưởng ḿnh mưu trí. Dễ nào giấu ai!

 

* 74 *

MANG B̀NH NƯỚC TẮM

 

Nước kia có một ông vua

Nghĩ ra luật pháp rất ư lạ đời

Buộc rằng dù ở khắp nơi

“Bà La Môn phái” mọi người khi theo

Đều cần tắm rửa cho nhiều

Giữ thân sạch sẽ là điều ưu tiên

Ai vi phạm bị phạt liền

Phải làm công việc muộn phiền gớm ghê

Khổ đau, cực nhọc, nặng nề.

Sau khi pháp luật trên kia ban hành

“Bà La Môn phái” khôn lanh

Vác b́nh nước tắm theo ḿnh măi thôi

Mỗi khi đi khắp mọi nơi

Mọi người thấy vậy tức thời lầm ngay

Tưởng rằng họ tắm hàng ngày,

Nếu ai múc nước vào đây giúp giùm

Họ thường lén đổ đi luôn

Vào nơi khuất nẻo không c̣n ai hay.

“Bà La Môn phái” khéo thay

Dối vua, bày đặt tṛ này kỳ khôi

Nhắm vào mục đích rơ rồi

Tránh làm công việc khổ người, hại thân

Thật ra họ bẩn vô ngần

Mang bồn tắm có giúp phần sạch đâu.

*

Ở đời lắm kẻ từ lâu

Phô trương giả dối trước sau bề ngoài

Tự lừa ḿnh, lại dối người

Không c̣n tốt đẹp, xa rời thật chân.

Nếu mà tăng chúng xa gần

Cạo đầu, khoác áo dấn thân cửa Thiền

Bên ngoài h́nh tướng uy nghiêm

Bề trong đức hạnh khó t́m được ra

Giới, Định, Tuệ măi trôi xa

Tu hành như vậy quả là đáng chê!

 

* 75 *

GIẾT LẠC ĐÀ

 

Một người nuôi chú lạc đà

Một hôm đem lúa đổ qua trong ghè

Lạc đà ăn thật no nê

Đút đầu vào đó coi bề tiện thay

Ăn xong kẹt lại ghè này

Cái đầu không rút khỏi đây được nào

Lạc đà kinh hoảng xiết bao

Chủ nh́n sầu khổ, ḷng đau xót thầm.

Cụ già nọ đứng ở gần

Vội lên tiếng nói: “Chẳng cần buồn đau

Ta đây có cách giúp mau

Khiến cho con vật rút đầu thoát ra

Nhưng mà anh phải nghe ta.”

Tuân lời cụ dặn chủ nhà hỏi ngay:

“Thưa theo phương pháp nào hay?”

Cụ già bèn dạy: “Ra tay tức th́

Chém vào đầu lạc đà kia

Thế là con vật thoát đi dễ mà.”

Chủ nhà theo lời cụ già

Quả nhiên đầu chú lạc đà chặt xong

Lạc đà khi chết vẫy vùng

Ghè sành đựng lúa vỡ tung theo liền.

Chủ nhà thật quả cuồng điên

Lạc đà bị chết, mất thêm cái ghè

Gánh phần thiệt hại nặng nề

Bà con lối xóm cười chê kể ǵ!

*

Người tu Phật pháp khác chi

Một khi cầu đạo Bồ Đề quyết tâm

Phải nghiêm tŕ Giới chuyên cần

Xa mồi “ngũ dục” vô ngần tanh hôi

Kẻo mà đều mất cả đôi

Mất phần tịnh giới của người chân tu

Mất luôn đạo quả tam thừa

Chỉ c̣n tội chướng kể như ngập đầu

Khiến thân đọa lạc khổ đau.

 

* 76 *

NÔNG PHU MƠ TƯỞNG CÔNG CHÚA

 

Chàng nông phu tuổi xuân xanh

Một hôm lên chốn kinh thành dạo chơi

T́nh cờ trông thấy một người

Đó là công chúa tuyệt vời đẹp xinh

Giai nhân trong chốn triều đ́nh

Khiến chàng từ đó hương t́nh ngất ngây

Trở về mơ tưởng đêm ngày

Quẩn quanh tính toán, loay hoay t́m đường

Làm sao tṛ chuyện cùng nàng

Nghĩ hoài không được nên chàng khổ tâm

Tương tư sầu năo vô ngần

Mặt mày phờ phạc, xác thân hao gầy

Trên giường nằm liệt đọa đày

Bệnh t́nh trầm trọng mỗi ngày một tăng

Mẹ cha, bạn hữu, lân bang

Tỏ ra lo sợ vội vàng hỏi thăm:

“V́ sao mắc bệnh bất thần

Lâm vào t́nh trạng thập phần hiểm nguy?”

Chàng bèn tâm sự tức th́

Đầu đuôi kể lại những ǵ xảy ra:

“Gặp nàng công chúa như hoa

Đẹp xinh, duyên dáng, mượt mà, dễ thương

Khiến ḷng tưởng nhớ mơ màng

Ước mong tṛ chuyện cùng nàng một phen

Nếu không thoả được ước nguyền

Chắc là sẽ sớm quy tiên v́ buồn.”

Mọi người xúm lại ân cần

Cùng nhau lên tiếng để an ủi chàng

Hứa t́m phương pháp dễ dàng

Khiến chàng mau được cùng nàng hàn huyên:

“Ngưng sầu muộn, chớ muộn phiền!”

Chàng nghe mừng rỡ bệnh liền giảm thôi

Hai ngày bệnh đă lành rồi

Mọi người lúc đó thốt lời dối quanh:

“Đă vào trong chốn kinh thành

Gặp cô công chúa triều đ́nh dễ thương

Thay chàng tṛ chuyện cùng nàng

Nàng chưa ưng ư, t́m phương chối từ.”

Anh chàng chất phác nông phu

Nghe xong cười lớn rất ư hài ḷng

Nói rằng: “Chắc chắn là xong

Chắc nàng thuận tiếp chuyện cùng ta thôi.”

*

Dại khờ lắm kẻ trên đời

Cùng nông dân nọ so thời khác đâu

Dễ ǵ phân biệt trước sau

Bốn mùa thời tiết tiếp nhau xoay ṿng

Hết Xuân, Hạ tới Thu, Đông

Mùa Đông đem giống gieo trồng khắp nơi

Dù cho giá rét đầy trời

Vẫn hy vọng lúa tốt tươi ruộng đồng

Khó chăm sóc, chỉ tốn công

Mầm, thân, nhánh, lá lúa cùng hư hao.

Có người tu tập ít lâu

Hưởng phần phước báo có đâu nhiều ǵ

Tự cho là đủ mọi bề

Nói rằng đạo quả Bồ Đề vẻ vang

Chắc mau thành đạt dễ dàng,

Sai lầm như vậy đáng thương vô cùng!

 

* 77 *

T̀M SỮA

 

Ở biên thùy thuở xa xưa

Nhiều người chưa biết con lừa ra sao

Gặp lừa cũng chẳng biết nào

Chỉ nghe đồn đăi từ bao lâu rồi

Sữa lừa ngon thật tuyệt vời,

Rủ nhau họ tới khắp nơi lùng t́m

Cuối cùng cũng kiếm ra liền

Một con lừa đực. Họ đem trở về

Tranh nhau vắt sữa thoả thê

Để mong uống trước, không hề nhường nhau.

Mỗi người vắt kiểu lạ sao:

Có người bóp ở trên đầu lừa thôi

Có người cắn ở lỗ tai

Có người lại vặn khúc đuôi nhiều lần

Có người kiếm ở dưới chân

Loay hoay vất vả, vô ngần khổ thay

Nghĩ rằng chính ở chỗ này

Sữa lừa sẽ chảy ra ngay cho ḿnh

Nhưng hy vọng đều bất thành

Sữa lừa một giọt quả t́nh thấy đâu.

*

Truyện này thí dụ từ lâu

Phàm phu ngoại đạo đồn nhau nghe rằng

Tu hành rốt ráo đạo vàng

Sẽ mau chứng quả dễ dàng kể chi

Họ không t́m hiểu thêm ǵ

Chạy theo vọng tưởng nghĩ suy sai lầm

Theo tà đạo, hành xác thân

Bụng thời nhịn đói, đưa chân lửa hừng

Lơa h́nh, ở núi, sống rừng

Tu theo khổ hạnh vô cùng tang thương

Quả vô ích v́ lầm đường

Gánh vào trăm nỗi đoạn trường đớn đau

Tự ḿnh dấn bước lún sâu

Rơi vào ác đạo dễ nào thoát ra!

 

* 78 *

ĐI KHÔNG RỒI LẠI VỀ KHÔNG

 

Trong làng kia có một người

Vào hôm chiều tối thốt lời dặn con:

“Ngày mai dậy thật sớm luôn

Làng bên có chợ ḿnh c̣n phải đi

Mua đồ dùng để đem về.”

Chàng con nghe vậy khắc ghi trong ḷng

Sáng sau vừa rạng vừng hồng

Anh chàng dậy sớm và không đợi chờ

Không hề chờ hỏi ư cha

Một ḿnh vội vă phóng ra chợ rồi

Tới làng bên chàng ngẩn người

Mua ǵ ở chợ chàng thời biết đâu

Lang thang qua lại trước sau

Ră rời mỏi bước, cồn cào đói ăn

Miệng thời khát nước, khô khan

Tiền nong đi vội quên mang theo người

Đường xa đành trở về thôi.

Người cha thấy mặt thốt lời mắng ngay:

“Mi vô trí, dại khờ thay

Sao không chịu đợi cha đây đi cùng

Một ḿnh đi trước, thật khùng

Đi không rồi lại về không. Ích ǵ!

Tự ḿnh chuốc khổ kể chi

Cha đâu sai chuyện ngu si bao giờ!”

*

Người may mắn được xuất gia

Tu tŕ cần phải thiết tha, tâm thành

Nương thầy tốt, kết bạn lành

Học điều giáo pháp tận t́nh chuyên tâm

Không nên ỷ lại bản thân

Có phần trí thức, có phần thông minh

Để rồi đơn độc một ḿnh

Tu hành mù quáng cho đành uổng công.

Người mang h́nh thức Sa môn

Nhưng không phẩm hạnh đáng buồn biết bao!

 

* 79 *

GÁNH GHẾ CHO VUA

 

Nước kia có một ông vua

Ngồi trong cung cấm sớm trưa mỗi ngày

Tư nhiên cảm thấy buồn thay

Muốn đi du ngoạn gần ngay cung vàng

Vườn vô ưu đẹp rỡ ràng

Vua bèn sai một ông quan trong triều:

“Hăy t́m một ghế mang theo

Đặt trong vườn chỗ có nhiều bông hoa

Hôm nay ta muốn ghé qua

Ngắm phong cảnh đẹp để mà t́m vui.”

Vị quan thấy xấu hổ rồi

Nghĩ ḿnh vác ghế coi thời chẳng nên

Tâu vua và thỉnh nguyện liền:

“Tôi không quen vác, chỉ chuyên gánh gồng.”

Vua nghe vậy cũng tán đồng

Kêu người mang ghế xếp chồng lên nhau

Ba mươi sáu ghế ít đâu

Sắp thành một gánh trước sau nặng nề

Để trên vai vị quan kia

Cho quan cố sức gánh đi ra vườn.

Quan v́ sĩ diện bản thân

Giờ đây chuốc lấy trăm lần khổ đau.

*

Học theo Phật, theo đạo mầu

Thời ḷng nhẫn nhục hàng đầu phải theo

Tính t́nh ngă mạn, tự kiêu

Lại thêm cố chấp đủ điều lâu nay

Phải nên cố gắng đổi thay.

Người đời lắm kẻ hàng ngày tu thân

Mỗi khi thấy tóc nữ nhân

Rơi trên mặt đất ở gần một bên

Không hề dám đụng đến liền

Nghĩ ḿnh thanh tịnh, giới nên giữ ǵn,

Sau mê hoặc bởi năo phiền

Dù cho bất tịnh cạnh bên sá ǵ

Ba mươi sáu thứ gớm ghê

Tóc, lông, phân, nước tiểu kề chẳng sao

Coi không dơ bẩn chút nào

Không sinh hổ thẹn, trước sau chẳng rời

Măi cho đến chết không thôi,

So quan vác ghế, ngu thời giống nhau!

 

* 80 *

UỐNG THUỐC ĐỂ RỬA

 

Tại vùng kia có một người

Bị đau hạ bộ lâu đời khổ thay

Mời thầy thuốc khám bệnh ngay

Ông thầy nói phải rửa ngày, rửa đêm

Mới mong trị bệnh cho yên,

Thầy pha thuốc rửa xong liền bước ra

Kiếm thau đựng thuốc sau nhà.

Thấy chai thuốc nước chàng ta vội cầm

Uống luôn hết thuốc một lần

Uống xong bụng dạ bất thần bị đau

Như đâm, như xé, như cào.

Ông thầy trở lại nh́n sao bất thường

Không thấy thuốc, bèn hỏi chàng

Chàng đem câu chuyện vội vàng nói ra

Thầy kinh ngạc, miệng kêu la:

“Sao anh lại uống, quả là ngu thôi

Chỉ dùng thuốc rửa phía ngoài

Dại khờ mà uống vào người làm chi.”

Thầy cho chàng uống tức th́

Vài viên thuốc giải, cứu nguy chuyến này

Kịp thời chàng mửa hết ngay

Nôn ra thuốc rửa vừa đây uống vào

Bảo toàn tính mạng may sao

Vượt cơn hoạn nạn, qua cầu hiểm nguy.

*

Ở đời làm một việc chi

Đừng gây đảo lộn hại th́ tránh đâu

Người tu Phật, theo đạo mầu

Phải nên chọn lựa dài lâu cho rành

Pháp môn thích hợp với ḿnh

Tu không đúng cách khó thành! Chẳng nên!

Người tu thiền quán trước tiên

Pháp “bất tịnh quán” tu liền phải theo

Tu tùy tiện không lợi nhiều

Nếu tu đảo lộn hiểm nghèo tới ngay.

Khi tu không chịu hỏi thầy

Tự thiền điên đảo có ngày tang thương.

 

* 81 *

KHÔNG NÊN VU OAN CHO NGƯỜI HIỀN ĐỨC

 

Hai cha con của nhà kia

Một hôm cùng rủ nhau đi ra đồng

Núi rừng đồng ruộng mênh mông

Chàng con vui chạy vào vùng rừng xanh

Bỏ cha đứng lại một ḿnh.

Trong rừng chàng bị gấu ŕnh cắn đau

Vết thương răng gấu rất sâu

Lại thêm móng nhọn gấu cào tứ chi

Chàng con kinh sợ kể ǵ

Băng rừng vội thoát chạy về chỗ cha,

Cha nh́n thấy vậy xót xa

Hỏi: “Con ǵ cắn quả là gớm ghê

Khiến con thương tích nặng nề?”

Chàng con nhăn nhó thảm thê trả lời:

“Con ǵ chỉ thoáng qua thôi

Thân đầy lông, đến cắn rồi chạy đi

Khiến con có kịp thấy chi

Bị thương hoảng hốt vội ĺa rừng luôn.”

Người cha lập tức nổi sân

Nhắm khu rừng rậm hầm hầm chạy ngay

Cung tên cầm sẵn trong tay

Vào rừng ông gặp tại đây một người

Râu rất rậm, tóc rất dài

Chỗ thời tua tủa, chỗ thời mọc thêm

Người cha suy đoán vội liền

Đó là dă thú cuồng điên trong rừng

Cắn con ông bị trọng thương

Ông bèn muốn bắn, cung giương sẵn sàng.

Có người thấy thế can rằng:

“Đây là một vị thuộc hàng chân tu

Oai nghiêm, đạo đức, hiền từ

Không hề hăm hại, oán thù con ông

Đừng vu oan, tội vô cùng

Ông tiên ẩn dật cả vùng đều hay!”

*

Nhiều người ở cơi đời này

Không quan sát kỹ, lại đầy chủ quan

Tự cho ḿnh phải vô vàn

Họ thường gây họa vu oan người lành

Như khi thấy giới tu hành

Đôi người tu chẳng nghiêm minh trọn bề

Họ bất măn, họ cười chê

Chê luôn tập thể tăng kia cả đoàn,

Hoặc nh́n vài bóng áo vàng

Oai nghi không đủ, nói năng bất toàn

Thêm hành động kém đàng hoàng

Họ không quan sát kỹ càng thêm chi

Cho rằng tập thể sư kia

Đều như vậy cả có ǵ khác đâu

Đều không đạo hạnh như nhau

Họ bèn khinh miệt xiết bao phũ phàng.

Họ ngu si, họ sỗ sàng

Giống người cha nọ trăm đường chẳng sai.

 

* 82 *

GIEO LÚA

 

Một người ở miệt thị thành

Về làng quê để theo ngành nghề nông

Kiếm sinh nhai chốn ruộng đồng.

Một ngày đi dạo xem vùng chung quanh

Thấy bao đồng ruộng tốt lành

Lúa tươi mơn mởn sắc xanh phi thường

Anh bèn ghé lại bên đường

Hỏi thăm chủ ruộng: “Dùng phương pháp ǵ

Mà gieo lúa tốt thế kia?”

Nông dân chủ ruộng tức th́ đáp ngay:

“Khó chi đâu, giản dị thay

Ta cho đất xốp vào cày tới lui,

San cho bằng phẳng khắp nơi

Bỏ phân cào kỹ, rồi khơi nước vào

Dễ làm, tốn chút công lao

Tương lai lúa mọc lên cao tốt lành.”

Nghe lời chỉ dẫn ngọn ngành

Anh theo phương pháp thực hành ngay thôi

Sau khi cày đất xốp rồi

Làm cho bằng phẳng, phân thời bỏ lên

Khơi nước vào tưới lên trên

Chỉ c̣n đem giống gieo liền là xong

Nhưng anh thầm nghĩ trong ḷng:

“Nếu chân bước xuống ruộng đồng để gieo

Sợ gây hại biết bao nhiêu

Đất kia thô cứng lại theo chân người,

Khi mà đất hết xốp rồi

Lúa kia không mọc tốt tươi sau này.”

Anh liền nghĩ cách lạ thay:

“Ta nên ngồi sẵn ở ngay trên giường

Sai khiêng giường xuống ruộng nương

Ta ngồi gieo lúa dễ dàng biết bao

Đất kia ta khỏi dẵm vào

Đất luôn c̣n xốp há nào ngại chi.”

Bốn người được mướn tức th́

Bốn chân giường được phân chia bốn người

Khiêng anh xuống ruộng, tận nơi

Anh ngồi gieo giống thảnh thơi vô ngần.

Ḿnh anh, đất chịu hai chân

Bốn người, đất chịu bốn lần hơn lên

Tám chân dẵm đất cứng liền

Thêm giường với kẻ ngồi thêm nặng nề

Thế là đất cứng khỏi chê

Vừa thô, vừa rắn có hề lợi đâu.

*

Truyện này thí dụ đạo mầu

Giữ ǵn ruộng Giới tu mau đạt thành

Sẽ nhiều mầm thiện phát sinh

Ta nên học tập, thực hành cho chuyên

Theo lời thầy dạy chớ quên

Pháp lành hạt giống thuận duyên nảy mầm.

Nhiều người tu thoạt chuyên cần

Dù cho giới nhỏ cũng luôn giữ ǵn

Không hề phạm, thật đáng khen

Dần dà Giới luật nhiều phen coi thường

Giới to, giới nhỏ đôi đường

Không hề kiêng giữ, chẳng màng tuân theo

Buông lung, hủy báng sớm chiều

Bồ Đề mầm mống hủy tiêu chẳng c̣n.

 

* 83 *

KHỈ BỊ ĐÁNH

 

Có con khỉ nọ một ngày

Bị người kia đánh thẳng tay bạo tàn

Tay người mạnh khoẻ vô vàn

Khỉ ta đau đớn xác thân năo nề

Không hề chịu nổi thêm chi

Khỉ bèn tháo chạy thoát đi xa người

Hận thù tạm nuốt xuống thôi.

Trên đường khỉ chạy gần nơi xóm làng

Thấy em bé nọ đi ngang

Hầm hầm khỉ đă vội vàng túm em

Đ̣n thù oán giận trút lên

Tội cho đứa trẻ lành hiền vô can.

*

Chúng sinh trong cơi nhân gian

Thường chồng chất măi hờn căm oán thù

Từ tiền kiếp cứ dây dưa

Kéo dài ra măi rất ư năo phiền

Đời đời tiếp nối liên miên

Lửa sân, tâm ác luân phiên hoành hành

Chúng sinh đâu có biết rành

Cái ṿng biến diệt xoay quanh kiếp người

Rời quá khứ, tới tương lai

“Có không, không có” măi hoài đổi thay

Kiếp xưa khác với kiếp này

Lắm người ngu muội chẳng hay ngọn nguồn

So cùng khỉ thiếu trí khôn

Người ngu, khỉ dại có c̣n khác chi!

 

* 84 *

NGUYỆT THỰC

 

Nhà vua cơi A Tu La

Theo truyền thuyết tự xưa xa nói rằng

Một hôm vua thấy mặt trăng

Trên cao tỏa sáng chói chang khắp miền

Vua bèn dùng tay che liền

Mặt trăng biến mất. Dân bèn đặt tên

Gọi là “nguyệt thực” ban đêm,

Vậy thời loài chó chẳng liên quan ǵ.

Nhưng không biết lư do chi

Tới kỳ “nguyệt thực” tức th́ dân gian

Cho rằng trăng bị chó ăn

Cho rằng chó nuốt mặt trăng mất rồi

Mọi người muốn đánh chó thôi

Mỗi khi chó chạy ngang nơi có người

Thật oan cho chó quá trời

Bị gieo tiếng ác bao đời. Khổ thay!

*

Chúng sinh trong kiếp sống này

Những điều phải trái, gian ngay, vui buồn

Nên t́m hiểu rơ cội nguồn

Biện minh mới tránh được luôn sai lầm

Chủ quan nguy hiểm vô ngần

Tự ḿnh chuốc khổ vào thân c̣n ǵ.

Khổ v́ tham với sân si

Muốn t́m cách diệt khổ đi cho rồi

Lại t́m cách ngủ trên gai

Mang lửa ngũ dục thiêu người, đốt thân,

So cùng những kẻ ngu đần

Nguyệt thực đánh chó muôn phần giống nhau.

 

* 85 *

ĐAU MẮT

 

Có người con gái bất ngờ

Mắt vương bệnh tật rất ư hiểm nghèo

Khiến cô nhức nhối thật nhiều

Ngày đêm rên rỉ, tiêu điều tấm thân.

Nàng con gái khác ở gần

Nh́n qua thấy vậy tần ngần lo âu

Nhủ thầm: “Bệnh mắt đớn đau

Nếu ta bị bệnh thoát đâu năo phiền

Giờ ta mắt vẫn tốt nguyên

Nhưng rồi bệnh mắt luân phiên đến ḿnh

Sẽ đau sẽ nhức thật t́nh

Muốn ngăn ngừa bệnh khỏi hành mắt ta

Chi bằng móc mắt trước ra

Mắt c̣n đâu nữa để mà bệnh đây.”

Thấy nàng định làm chuyện này

Có người nghe được khuyên ngay đôi lời:

“Có tṛng mắt quư nhất đời

Đau hay không là chuyện thời mai sau

Nào ai hay rơ trước đâu

Giờ sao móc mắt đớn đau vô cùng

Mù loà tăm tối chập chùng

Suốt đời thống khổ cô không biết à?”

*

Truyện này thí dụ cho ta

Đang ăn có kẻ bất ngờ nghẹn cơm

Thế là quyết bỏ ăn luôn

C̣n ai vô lư được hơn kẻ này!

Nhiều người tính toán loay hoay

Nghĩ giàu sang sẽ có ngày bại suy

Cho nên không bố thí chi

Nhủ rằng: “Bố thí ích ǵ mai sau

 Nếu mà quả báo nhiệm màu

Ḿnh dù được hưởng sang giàu tương lai

Thời giàu sang cũng tàn phai

Chỉ thêm phiền năo khổ đời mà thôi!”

Người khôn khuyên nhủ đôi lời:

“Hăy nên bố thí, mai thời tính sau

Khổ vui chưa biết ra sao,

Giờ không bố thí ta nào an vui

Kiếp này đă khổ ngay rồi!”

 

* 86 *

V̀ CỦA GIẾT CON

 

Hai cha con một nhà kia

Nhân v́ công chuyện cùng đi một ngày

Tới vùng xa vất vả thay

Giữa đường vô phước gặp ngay cướp rồi

Bọn này lẩn quất khắp nơi

Cướp đi tài vật của người đi ngang,

Con đeo đôi bông tai vàng

Người cha thấy vậy hoang mang trong ḷng

Sợ rằng cướp lấy đôi bông

Tai con cha xé mạnh không ngại ngần

Muốn lấy bông giấu đi luôn

Nhưng v́ vội vă bồn chồn ḷng cha

Cho nên xé rứt không ra

Cha bèn quyết định thật là kỳ khôi

Đầu con chặt đứt ngay thôi.

Đến khi bọn cướp đă rời đi xa

Và cơn khủng hoảng đă qua

Cha đem đầu ráp lại mà được đâu

Cổ nào có dính với đầu

Người con chết thảm, thương đau, ngậm ngùi.

*

Truyện này thí dụ ở đời

Chỉ v́ việc nhỏ mà rồi bỏ đi

Bao nhiêu việc lớn kể chi

Gây thành tổn thất nặng nề xiết bao

Khó mà cứu văn được nào.

Thế gian khờ dại thấy sao lắm người

Lợi danh quyến rũ chút thôi

Tà giáo, tà thuyết tức thời theo ngay

Trộm danh lừa dối kiếp này

Tạo thành tội ác đọa đày tai ương.

 

* 87 *

BỌN CƯỚP CHIA CỦA

 

Bọn ăn cướp nọ thuở xưa

Kết bè cướp bóc dân cư nhiều lần

Bạc tiền, hàng hóa, áo quần

Cướp xong cả bọn chia phần cùng nhau

Chiếu theo địa vị thấp cao

Chiếu theo bản lĩnh từ lâu trong nghề

Chia phần nhiều ít đề huề

Mọi người hoan hỷ không chê trách ǵ.

Nhưng rồi tới một lần kia

Có chàng cướp nọ rất chi buồn t́nh

V́ ngôi vị kém của ḿnh

Phần chia tệ nhất để dành chàng ta

Áo chi xấu xí quá mà

Dệt bằng chất liệu xem ra rẻ tiền

Khiến chàng quả thật muộn phiền

Bất b́nh la lớn: “Khó t́m người mua

Áo này bán chẳng ai ưa

Phần tôi như vậy là thua thiệt rồi.”

Sau khi phản đối một hồi

Chàng đành cam chịu kém người. Buồn thay!

Và sau đó một vài ngày

Chàng đem vào bán áo ngay trong thành.

Kiếm tiền hy vọng mong manh

Ngờ đâu lại có người giành để mua

Một ông quan trong cung vua

Chịu mua cao giá rất ư lạ thường,

Số tiền cả bọn cướp đường

Chia nhau sau chuyến bất lương vừa rồi

Cộng chung của đủ mọi người

So cùng giá bán áo thời kém xa.

Bấy giờ chàng cướp nhà ta

Đột nhiên nhảy múa thật là mừng vui

Khoe rằng: “Ta đă đắc thời

Chuyến này ta kiếm được lời nhiều thay.”

*

Rút bài học từ truyện này

Dù ta thất bại chua cay trong đời

Không nên thất vọng buông lơi

Cố gieo giống tốt, tương lai gặt về

Hạt vàng từng chuỗi thoả thê;

Hoặc khi bố thí đừng nề hà chi

Phát tâm rộng răi ngay đi

Quả lành đem lại muôn bề an vui

Kẻo khi được quả báo rồi

Được sinh lên ở cơi trời cao xa

Bấy giờ ḷng mới tỏ ra

Hối rằng trước chẳng thiết tha tâm thành

Để làm thêm lắm điều lành

Gây nhiều lợi ích, nay ḿnh khá hơn.

 

* 88 *

KHỈ MẤT ĐẬU

 

Khỉ kia nắm đậu trong tay

Bỗng đâu một hột lọt ngay ra ngoài

Chỉ rơi một hột đâu thôi

Nhưng mà khỉ cũng tức thời hoảng lên

Buông rơi cả nắm đậu liền

Để rồi vội vă chạy t́m hột rơi

Loanh quanh kiếm khắp mọi nơi

Nào đâu có thấy tăm hơi hột này,

Sau hồi lật đật loay hoay

Khỉ quay về chốn cũ đầy lo âu

Mong gom nắm đậu ban đầu

Ôi thôi mất hết c̣n đâu hột nào,

Bầy chim bay lượn trên cao

Đậu rơi quyến rũ chim nhào xuống ăn.

*

Truyện này thí dụ người phàm

Xuất gia theo Phật chí tâm tu hành

Ban đầu phạm giới vô t́nh

Nhưng rồi không chịu chân thành ăn năn

Không lo sám hối bản thân

Con đường phạm giới trôi lăn thêm hoài

Pháp lành công đức than ôi

Tan tành theo với ḍng đời buông lung.

Giống như khỉ dại vô cùng

Đậu rơi một hột, tiêu tùng hết luôn.

 

* 89 *

CHUỘT VÀNG VÀ RẮN ĐỘC

 

Có chàng dạo bước trên đường

Bỗng nhiên bắt được chuột vàng một con

Mừng vui khấp khởi trong ḷng

Chàng ôm chuột quư thong dong đi liền

Đến sông chàng lội qua bên

Sợ rằng áo ướt chàng bèn cởi ra

Chuột vàng kia thật bất ngờ

Biến thành rắn độc rất ư hăi hùng.

Ban đầu chàng sợ vô cùng

Nhưng rồi tự nghĩ: “Ta đừng quăng đi

Dù cho rắn độc sá chi

Thà cho rắn cắn chết đi là cùng.”

Chàng ôm rắn lội qua sông

Chẳng hề sợ hăi ung dung mọi đường,

Rắn đền ơn, biến thành vàng

Khối vàng to lớn phi thường, quư thay.

Có người chứng kiến cảnh này

Nghĩ ôm rắn độc trong tay lợi nhiều

Rắn thành vàng, quư bao nhiêu

Họ bèn bắt chước giống theo anh chàng

T́m ôm rắn, nghĩ b́nh thường

Nào ngờ rắn cắn tử thương tội t́nh.

*

Truyện này thí dụ chúng sinh

Có người không thiết tu hành bản thân

Thấy người khác tu chuyên cần

Được phần lợi ích vô ngần lớn lao

Cho nên họ cũng hùa vào

Giả theo chánh pháp từ bao lâu rồi

Để cầu lợi dưỡng mà thôi

Tiếc thay kết quả cuộc đời thảm thê

Chết thời sa đọa năo nề

Vào “ba đường ác” khó bề tránh qua.

 

* 90 *

LƯỢM ĐƯỢC TIỀN

 

Một người nghèo đang đi đường

Bỗng nhiên lượm được túi vàng đánh rơi

Ḷng mừng không nói nên lời

Y bèn ngồi lại ngay nơi bên lề

Lấy vàng ra đếm thoả thê

Loay hoay đang đếm chưa hề xong xuôi

Thời người chủ túi vàng rơi

Đă quay lại kiếm và đ̣i vàng kia

Y đành trả hết c̣n chi

Để rồi buồn khổ nghĩ suy trong ḷng:

“Nếu ta đếm cho mau xong

Rồi chuồn đi sớm đă không mất vàng

Chủ nhân đến thời muộn màng

Tiền vàng khá lớn dễ dàng phần ta.”

*

Nhiều người trong cơi ta bà

Được gần Tam bảo vậy mà uổng sao

Nghiệp lành chẳng chịu tu nào

Để cầu giải thoát khỏi bao muộn phiền

Bụi đời lôi cuốn triền miên

Tháng ngày quanh quẩn trong miền khổ đau

Khi vô thường đến thật mau

Ăn năn hối hận c̣n đâu kịp thời.

 

* 91 *

NGƯỜI NGHÈO

 

Thuở xưa có một người nghèo

Làm ăn vất vả, bao nhiêu muộn phiền

Để dành được một ít tiền

Thấy người giàu khác chàng liền nghĩ suy:

“Tiền ta chẳng có nhiều ǵ

Đem ra so sánh ta th́ thua xa

Người kia giàu có quá mà.”

Anh chàng thất vọng thở ra năo nề

Muốn quăng chút tài sản kia:

“Giữ làm chi nữa, vứt đi cho rồi

Tới bờ sông ném xuống thôi.”

Chung quanh thấy thế nhiều người nhủ khuyên:

“Tuy anh có rất ít tiền

Tiền này nuôi sống được thêm bao ngày,

Nếu anh liệng hết đi ngay

Một xu chẳng có đọa đày khó qua.”

*

Truyện này thí dụ cho ta

Trong hàng Tăng chúng xuất gia lắm người

Thấy cao Tăng ở khắp nơi

Đa văn, tài đức, được đời suy tôn

Cúng dường nồng hậu luôn luôn

C̣n ḿnh lợi dưỡng thời không sánh bằng

Nhưng không chịu nghĩ kỹ càng

Để mà tu học đạo vàng gắng thêm

Lại làm hành động cuồng điên

Bỏ tu, rời đạo, qua miền khổ đau

Thật là trái ngược xiết bao.

Người nghèo vứt của so nào khác chi!

 

* 92 *

ĐỨA NHỎ ĐƯỢC ĐƯỜNG

 

Trên đường dài có một bà

Tay bồng đứa nhỏ đi xa mệt nhoài

Cho nên bà muốn xả hơi

Nghỉ chân dừng lại ngay nơi lề đường

Rồi bà ngủ thiếp mơ màng

Nào hay có kẻ lạ đương tới gần

Tay cầm đường ngọt trắng ngần

Đưa cho đứa nhỏ ham ăn vô cùng,

Trẻ con thấy vậy vui mừng

Ăn đường, không ngó ngàng chung quanh ḿnh

Để cho kẻ lạ mặc t́nh

Lột đi báu vật bà dành lâu nay

Toàn đồ trang sức quư thay

Ṿng vàng, kiềng bạc. Chẳng hay biết ǵ!

*

Truyện này thí dụ khác chi

Xuất gia Tăng chúng nhiều khi có người

Mải tham chút lợi ở đời

Ưa mồi trần tục, ưa nơi ồn ào

Đường tu Phật pháp thanh cao

Lơ là bỏ phế uổng bao công tŕnh

Thế là công đức tu hành

Gió phiền năo tới cướp nhanh mất rồi.

 

* 93 *

BÀ GIÀ ĐÁNH CỌP

 

Bà già ngủ dưới gốc cây

Bỗng nhiên cọp tới chốn đây bất ngờ

Muốn ăn luôn thịt lăo bà

Hoảng kinh bà chồm dậy và chạy nhanh

Gốc cây bà cứ chạy quanh

Ṿng vo chạy măi, cọp đành rượt theo

Một chân cọp bám gốc cây

Một chân nắm để bà này đứng yên,

Bà già bèn quay lại liền

Hai tay dang rộng hai bên cây rừng

Nắm chân cọp khỏi vẫy vùng

Thế là cọp với người cùng đứng nguyên

Không hề nhúc nhích được thêm,

 Bà già sẽ gặp năo phiền hiểm nguy

Nếu buông tay để chạy đi

Cọp kia chắc chắn tức th́ rượt thôi.

Trong khi nguy cấp tới nơi

Chợt đâu lại có một người đi ngang

Bà già lớn tiếng nói rằng:

“Thật may mắn quá, ta đang đợi chờ

Mời anh tiếp sức với ta

Cùng nhau giết cọp chắc là thành công

Chúng ta chia thịt hưởng chung.”

Người kia nghe vậy nên không ngại ngần

Tin lời bà, vội tới gần

Giữ hai chân cọp muôn phần hăng say,

Bà già bỏ cọp ra ngay

Cắm đầu cao chạy xa bay tức th́

Bấy giờ kẻ lạ mặt kia

Mới hay mưu kế rất chi gian hùng

Ăn năn thời muộn vô cùng

Chỉ c̣n chiến đấu mới ḥng thoát thân

Đánh nhau với cọp lâu dần

Sức tàn, lực kiệt tay chân ră rời

Lại mang thương tích đầy người

Không đường tẩu thoát khỏi nơi chốn này

Chẳng bao lâu, đáng thương thay

Thời y bỏ mạng tại đây mất rồi.

*

Phàm phu lắm kẻ ở đời

Không hề được liệt là người cao minh

Lại ưa tạo lập cho ḿnh

Luận này, thuyết nọ quả t́nh khó nghe

Nào đâu có hay ho chi

Văn từ, ư nghĩa nhiều khi rất thường

Phần nhiều dang dở nửa chừng

Qua đời mà vẫn chưa xong công tŕnh

Thế rồi đệ tử trung thành

Góp gom tài liệu tiến hành tiếp tay

V́ không hiểu ư của thầy

Cuối cùng tác phẩm chứa đầy lầm sai

Gieo thêm tai hại cho đời.

 

* 94 *

HIỂU LẦM

 

Xấu xa thay bà vợ kia

Ngoại t́nh trong lúc chồng đi vắng nhà

Trong pḥng giở thói trăng hoa

Th́nh ĺnh chồng ở phương xa trở về

Nhận ra t́nh trạng ê chề

Biết trong pḥng vợ chuyện ǵ xảy ra

Chồng tuy giận, chẳng hét la

Đứng chờ bên cửa để mà ra tay

Đợi t́nh địch ra ngoài này

Là chồng lập tức giết ngay rửa hờn.

Vợ hay biết, dặn t́nh nhân:

“Chồng em trở lại, muôn phần hiểm nguy

Vậy anh nên trốn mau đi

Thoát thân theo với ‘ma ni’ ra ngoài.”

Ở trong nước đó lâu đời

“Ma ni” có nghĩa là nơi hông nhà

Chỗ đường hầm nước thoát ra,

Đồng thời cũng có nghĩa là bảo châu

Là viên ngọc quư hàng đầu

Vợ kia muốn nói: “Thoát mau đường hầm.”

Gă t́nh nhân lại hiểu lầm

Tưởng rằng ngọc quư phải cần lấy đi

Lấy theo viên ngọc “ma ni”

Khi chui thoát chốn hiểm nguy bữa này

Cho nên hắn cứ loay hoay

Chạy loanh quanh măi trong này không ngưng

T́m ṭi, lục lọi lung tung

Mong t́m thấy ngọc, nhủ ḷng quản chi:

“Nếu không t́m thấy ngọc kia

Thời ta quyết chẳng trốn đi khỏi pḥng.”

Mối nguy khủng khiếp vô cùng

Hắn đâu nghĩ tới cái ṿng bủa vây

Chỉ mười lăm phút sau đây

Than ôi hắn gục chết ngay bạo tàn

Mũi dao t́nh địch hờn căm

Người chồng ŕnh rập đă đâm hắn rồi.

*

Truyện này thí dụ ở đời

Theo trong Phật pháp mọi người thuyết minh

Lư trung đạo phải thực hành

“Chấp thường”, “chấp đoạn” rành rành hai bên

Ĺa mau, tu học cho chuyên

Mới mong giải thoát vững bền luôn luôn

Lư trung đạo bị hiểu lầm

Cho nên lắm kẻ sa chân phiền hà

Dần dà ngày tháng trôi qua

Vô thường giết hại khó mà thoát đây

Hiểu lầm Phật pháp nguy thay

“Ba đường ác” nọ sa ngay tức th́.

 

* 95 *

HAI CHIM BỒ CÂU

 

Chim bồ câu trống trên cây

Cùng bồ câu mái sống đây êm đềm

Khi mùa thu đến trong miền

Trái cây chín đỏ thắm trên núi đồi

Đôi chim sát cánh tung trời

Bay đi lượm trái khắp nơi đem về

Chứa đầy một tổ thoả thê.

Vài ngày trời tựa như hè, nóng hanh

Trái cây khô lại, teo nhanh

Trái đầy ắp tổ nay thành ít đi

Xẹp chừng một nửa c̣n chi

Khiến bồ câu trống tức th́ không vui

Trách bồ câu mái ngay thôi:

“Chúng ta lượm trái khắp nơi nhọc nhằn

Cùng nhau lao động khó khăn

Mà nay nàng lại lén ăn một ḿnh

Nh́n trong tổ thấy quả t́nh

Trái c̣n phân nửa rành rành, hăy xem.”

Bồ câu mái phân trần liền:

“Em không hề lén ăn riêng bao giờ

Trái cây tự nó teo mà.”

Nhưng chàng chim lại ngù ngờ không tin

Đùng đùng nổi giận quát lên:

“Nếu nàng không lén ăn trên tổ này

Sao vơi đi một nửa đây,

Mất đi phân nửa trái cây rơ ràng.”

Nói xong chim trống phũ phàng

Dùng luôn mỏ nhọn mổ sang tơi bời

Khiến cho chim mái tàn đời

Chết ngay tức khắc thấy thời đớn đau.

Nhưng rồi chỉ ít ngày sau

Cơn mưa tầm tă giăng mau đầy trời

Toả hơi nước lạnh khắp nơi

Trái cây thấm ướt tức thời nở thêm

Nhiều như cũ, đầy y nguyên

Chàng bồ câu lúc đó liền nhận ra

Ḿnh tồi tệ, ḿnh xấu xa

Giết oan chim mái thật là tang thương

Ăn năn, hối hận, đau buồn

Ḷng vang tiếng thảm, mắt tuôn giọt sầu

Gọi thầm nàng mái canh thâu:

“Em ơi! Em ở nơi đâu bây giờ!”

*

Người điên đảo, kẻ dại khờ

Lợi danh, dục lạc kể như tham hoài

Không phân đen trắng, đúng sai,

Vô thường cuộc sống muôn đời chẳng tin

Bồn chồn, nông nổi triền miên

Nghĩ suy như vậy tạo nên lỗi lầm

Chuốc bao thất bại bản thân

Rồi v́ tội lỗi sa chân vào ṿng

Ăn năn đâu kịp mà mong.

 

* 96 *

GIẢ MÙ

 

Vua sai nhiều thợ thuở xưa

Phải làm công dịch rất ư nhọc nhằn

Lại c̣n ngược đăi bạo tàn

Bao người do đó chết oan năo nề

V́ đau khổ, v́ thảm thê

Cho nên có gă thợ kia giả mù

Để mà trốn việc nhà vua

Quả nhiên mánh lới kể như vẹn toàn

Gă này thoát cảnh lầm than

Được vua cho phép b́nh an về nhà

Thế là chuyện đó đồn ra

Biết bao thợ khác nghe mà thấy ham

Muốn mù loà để không làm

Tính đường móc mắt ḿnh. Lầm lẫn thay!

Có người trong đám thợ này

Chợt đâu lên tiếng can ngay tức th́:

“Nếu ta mà móc mắt đi

Mù loà ta chẳng thấy chi mất rồi

Thế là đau khổ suốt đời

Chớ nên dại dột, bạn ơi hăy ngừng

Thiếu ǵ cách dối quốc vương

Lừa vua mà tránh con đường khổ sai

Đừng làm công việc nguy tai

Đừng nên móc mắt cho hoài tấm thân.”

*

Ngẫm ra trong cơi dương trần

Chút danh, chút lợi có ngần ấy thôi

Nhiều người ham muốn khôn nguôi

Cho nên phóng túng sống đời gian manh

Bao nhiêu giới luật tịnh thanh

Cứ luôn hủy phạm tạo thành khổ đau.

 

* 97 *

CƯỚP ÁO LÔNG DÊ

 

Có hai người bạn đi đường

Trải qua đồng rộng, núi rừng mênh mông

Gặp ngay bọn cướp thật đông

Một người chạy thoát nấp trong mé rừng

V́ chân lanh lẹ lạ thường,

Một người chậm chạp khó vùng thoát đi

Cho nên bị kẻ cướp kia

Cướp luôn cái áo rất chi đắt tiền

Áo lông dê quư vô biên

Ở trong gấu áo có tiền giấu đây

Một đồng vàng cũng quư thay

Người này v́ vậy nói ngay điều đ́nh:

“Tôi mong lấy lại áo ḿnh

Một đồng vàng chắc đủ dành đổi trao?”

Cướp kia lớn giọng hỏi mau:

“Tiền vàng mi để nơi đâu bây giờ?”

Người này không đợi chẳng chờ

Lấy vàng trong gấu áo ra đưa liền

Nói: “Vàng thật, nếu chẳng tin

Thời xin hăy hỏi người bên mé rừng

Thợ kim hoàn giỏi vô cùng.”

Cướp nghe nói vậy vui mừng chạy qua

Lôi người đang núp kia ra

Lột luôn y phục anh ta thêm liền

Thế là quần áo, bạc tiền

Hai người đều mất hết nguyên chuyến này.

Người ngu mất, dễ hiểu thay,

 Hại thêm người khác mất lây v́ ḿnh!

*

Nhiều người cố gắng tu hành

Và rồi công đức do ḿnh tạo ra

Thường thường hay bị tiêu ma

V́ giặc phiền năo rất là gớm ghê

Pháp lành, thanh tịnh c̣n chi

Chính ḿnh bị hại tức th́ thấy ngay

Người đồng tu bị hại lây,

Chết sa đường ác đọa đày thảm thê.

 

* 98 *

ĐỨA NHỎ BẮT RÙA

 

Trẻ kia sống ở miền quê

Trên khu đất trống thoả thê chơi đùa

Bỗng đâu bắt được con rùa

Thật là to lớn, rất ư lạ thường

Ra tay muốn giết chẳng nương

Nhưng không biết cách, c̣n đương t́m ṭi.

Có người bày cách cho thôi:

“Thả vào trong nước rùa thời ch́m sâu

Thế là c̣n sống nổi đâu.”

Nghe xong đứa nhỏ gật đầu tin ngay

Nắm rùa bỏ xuống hồ này

Rùa kia gặp nước loay hoay bơi liền

Ngao du thoải mái vô biên

Rồi bơi đi mất, khuất miền xa xôi.

*

Truyện này thí dụ lắm người

Tu tŕ Phật pháp một thời siêng năng

Thuận thành theo ánh đạo vàng

Đang lo pḥng hộ “sáu căn” của ḿnh

Để mong giải thoát an b́nh

Bỗng đâu lạc nẻo vô minh mất rồi

Nghe lời ngoại đạo dụ mời

Quay đầu trở lại đường đời gian truân

Thả tâm ư vào “sáu trần”

Ham mồi “ngũ dục” dấn thân miệt mài

Thật ngu muội, quá lầm sai

Đến khi nhắm mắt, tới thời xuôi tay

Rơi vào đường ác thảm thay

Căn lành hủy mất. Đọa đày than ôi!

*

KINH BÁCH DỤ

Tâm Minh NGÔ TẰNG GIAO chuyển thơ


 

 

Trang 1     Trang 2     Trang 3

 

 

Trang Chủ      Hình ảnh      Kinh điển      Thần Chú      Liên lạc

 

google-site-verification=Iz-GZ95MYH-GJvh3OcJbtL1jFXP5nYmuItnb9Q24Bk0