Trang Mục Lục      Trang Chủ      Hình ảnh      Kinh điển      Thần Chú      Liên lạc
 
PHÁP HỘI HẢI HUỆ BỒ TÁT
THỨ NĂM MƯƠI BỐN

(Hán bộ từ quyển 133 đến quyển 136)
Hán dịch: Tam Tạng Đàm Vô Sấm
Việt dịch: Tỳ Kheo Thích Trí Tịnh.


Lúc bấy giờ Đức Thế Tôn Thích Ca Mâu Ni Phật vẫn ở giữa hai cơi Dục giới và Sắc giới trong đại bửu phường đ́nh cùng các hàng đại chúng vây quanh thuyết pháp.

Bấy giờ nước tràn đầy cả Đại Thiên thế giới như đại hải, cũng như lúc kiếp tận mà thủy tai khơi lên: Dầu nước tràn đầy cả Đại Thiên thế giới như vậy, song các thế giới Thiên cung, quốc độ, thành ấp, tụ lạc, nhà cửa, rừng vườn đến Trời Sắc Giới không hề bị hư hại, tất cả đều như cũ, nhưng đại chúng đều thấy nước tràn đầy khắp mọi nơi. Trong nước mọc ra vô lượng hoa phân đà lợi thanh, lưu ly làm cọng, chơn kim làm cánh, công đức bửu làm gương, đế thích bửu làm vua, ṿng quanh c̣n có vô lượng hoa ngang rộng mười dặm tại trong đại bửu phường đ́nh cao một cây đa la.

Pháp hội đại chúng mỗi người đều riêng thấy tự ḿnh ở trên hoa báu ấy. Hoa ấy lại phát ra ánh sáng lớn chiếu khắp mười phương vô lượng thế giới. Tất cả đại chúng đều vui mừng nghĩ rằng hôm nay chắc chắn chúng ta sẽ được nghe pháp thù thắng vi diệu.

Di Lặc Bồ Tát liền từ chỗ ngồi dậy lễ chưn Đức Phật hữu nhiễu ba ṿng, quỳ dài trên hoa sen báu cung kính chắp tay bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Có duyên cớ ǵ mà nước tràn đầy cả Đại Thiên thế giới như đại hải lại cũng như lúc kiếp tận thủy tai nổi lên, trong nước lại mọc vô lượng hoa sen trắng phát ánh sáng lớn chiếu khắp cả mười phương vô lượng thế giới?".

Đức Phật phán dạy: "Nầy Di Lặc! Ở Hạ phương quá Đại Thiên thế giới vi trần số quốc độ có một thế giới tên là Bửu Trang Nghiêm, Đức Phật tại thế giới ấy hiệu là Hải Trí Thần Thông Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Biến Tri, Minh Hành Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhơn Sư, Phật Thế Tôn, nơi ấy có đại Bồ Tát hiệu là Hải Huệ cùng vô số Bồ Tát muốn đến đại bửu phường đ́nh nầy để nghe kinh pháp nên hiện ra thoại ứng như vậy".

Tôn giả Xá Lợi Phất bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Thế giới Bửu Trang Nghiêm ở Hạ phương cách đây quá xa, đại Bồ Tát Hải Huệ ở tại đó mà có nghe được lời Đức Thế Tôn nói pháp tại đây chăng?".

Đức Phật nói: "Nầy Xá Lợi Phất! Như nay người ở trước ta nghe tiếng ta nói thế nào th́ Hải Huệ ở thế giới kia cũng nghe tiếng ta nói như vậy. Như nay ngươi cùng đại chúng trong pháp hội nầy thấy ta thế nào th́ Hải Huệ ở thế giới kia thấy ta cũng như vậy".

Tôn giả Xá Lợi Phất bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Đại Bồ Tát có thần thông chẳng thể nghĩ bàn, ở cách xa vô lượng thế giới mà có nhăn thông nhĩ thông vô ngại vô chướng như vậy.

Bạch Đức Thế Tôn! Có ai được nghe sự bất tư nghị nầy mà sẽ chẳng phát tâm Vô Thượng Bồ Đề, chỉ trừ kẻ hạ liệt bất tiếu thôi".

Bấy giờ Hải Huệ đại Bồ Tát đầy đủ sức vô lượng thần thông trong khoảng một niệm ở thế giới kia ẩn mất bỗng nhiên hiện ra trong đại bửu phường đ́nh nầy rồi nhập tam muội làm cho tất cả đại chúng đều vói thấy thế giới Bửu Trang Nghiêm bao nhiêu nhơn dân trời người cùng tất cả cảnh vật đều rơ ràng, cũng thấy Đức Phật Hải Trí Thần Thông cùng các đại chúng vây quanh thuyết pháp.

Dùng thần thông lực cho đại chúng thấy những sự ấy rồi, Hải Huệ đại Bồ Tát từ tam muội an tường dậy rời chỗ ngồi đến đảnh lễ chưn Đức Phật hữu nhiễu ba ṿng, dâng các thứ hoa hương kỹ nhạc ở thế giới ḿnh cúng dường Đức Phật mà bạch rằng: "Hạ phương Bửu Trang Nghiêm thế giới Hải Trí Thần Thông Như Lai gởi lời hỏi thăm Đức Thế Tôn cùng tất cả đại chúng vô lượng an ổn".

Bạch xong, đại Bồ Tát Hải Huệ ngồi qua một phía trên bửu liên hoa.

Phạm Thiên Vương hiệu là Tu Bi nghĩ rằng nay cớ sao có nước tràn đầy Đại Thiên thế giới mà chẳng phải là thủy tai. Ta nên đến hỏi Đức Phật. Phạm Thiên Vương Tu Bi liền cùng sáu vạn tám ngàn Phạm Thiên đồng đến Đại Bửu Phường Đ́nh đảnh lễ hữu nhiễu Đức Phật ba ṿng rồi quỳ dài chắp tay bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Có nhơn duyên ǵ mà cả Đại Thiên thế giới có đầy những hoa sen bảy báu trang nghiêm, chư Bồ Tát chúng vô lượng đều thứ đệ ngồi trên hoa báu, lại c̣n có nước tràn đầy khắp mọi nơi".

Đức Phật bảo Phạm Thiên Vương: "Nầy thiện nam tử! Đây là thần thông lực của đại Bồ Tát Hải Huệ ".

Phạm Thiên Vương Tu Bi bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Nay Đức Phật nói kinh điển Đại Tập nầy c̣n chưa xong ư?".

Đức Phật phán bảo Phạm Thiên Vương: "Nầy thiện nam tử! Lạc thuyết vô ngại của Như Lai không có cùng tận.

Nầy Phạm Vương! Đức Phật cùng vô lượng chư đại Bồ Tát đại chúng quán sát pháp giới giảng luận pháp giới pháp lạc vi diệu cũng chẳng cùng tận".

Phạm Thiên Vương bạch rằng: "Đức Thế Tôn nói đại Bồ Tát Hải Huệ ấy là ai vậy".

Đức Phật nói: "Nầy Phạm Thiên Vương! Nay ông chẳng thấy vị đại Bồ Tát đương ngồi trên hoa sen báu lớn mười do tuần được chư Bồ Tát vây quanh cung kính tán thán đó ư? Thân đại Bồ Tát ấy đoan nghiêm chiếu sáng, chỉ trừ Như Lai không c̣n ai sánh bằng".

Phạm Thiên Vương Tu Bi được thấy Hải Huệ đại Bồ Tát sanh ḷng cung kính liền đảnh lễ và nói rằng: "Nếu có ai được thấy bực Chánh Sĩ nầy th́ được lợi ích lớn, nay tôi được gặp cũng có lợi ích lớn như vậy.

Bạch Đức Thế Tôn! Nay chánh pháp nầy sẽ c̣n được bao lâu?".

Đức Phật nói: "Nầy thiện nam tử! Chánh pháp nầy như tuổi thọ của Như Lai. Sau khi Phật nhập Niết Bàn, chư đại Bồ Tát nầy cũng hộ tŕ pháp ấy, tại sao, v́ kinh điển nầy là ấn của chư Phật quá khứ vị lai hiện tại".

Bấy giờ Hải Huệ đại Bồ Tát vọt thân lên hư không cao bảy cây đa la thị hiện thân ḿnh cùng thần lực trí huệ v́ muốn cho đại chúng sanh tín tâm cùng trang nghiêm kinh nầy mà tuyên nói kệ rằng:

Hạ phương thế giới Bửu Trang Nghiêm
Hải Trí Thần Thông Phật Thế Tôn
Thường v́ chúng sanh diễn diệu pháp
Tôi nghe thọ tŕ dạy lại người
Nay tôi đến trong đại chúng nầy
Cung kính cúng dường Thích Ca Phật
Quyến thuộc cùng đến chư Bồ Tát
V́ phá ḷng nghi trong pháp nầy
Nay tôi kính lễ đấng Vô Thượng
Trần thiết cúng dường đúng như pháp
V́ muốn trang nghiêm đại Bồ Đề
Giáo hoá chúng sanh đạo vô thượng
Nếu quán sắc pháp không có tướng
Cũng đoạn ly được ba thứ thọ
Nếu không tướng mạo và chủng tánh
Người nầy hay lễ Vô Thượng Tôn
Nếu chẳng tham trước ngă ngă sở
Cũng lại tu tập nơi trung đạo
Quán tất cả pháp như hư không
Người nầy hay lễ Vô Thượng Tôn
Nếu chẳng tham trước các cảnh giới
Cũng hay tịch tĩnh nơi lục nhập
Với các pháp giới chẳng trụ trước
Người nầy hay lễ Vô Thượng Tôn
Nếu thấy Như Lai chơn pháp giới
Dựng được vô thượng đại pháp tràng
Thấy tất cả pháp tướng như huyễn
Người nầy hay lễ Vô Thượng Tôn
Nếu thấy không người thí người thọ
Không làm không thọ cũng như vậy
Nếu không chánh kiến và tà kiến
Người nầy hay lễ Vô Thượng Tôn
Chẳng quyết định ở trong Bồ Đề
Cũng chẳng quyết định ở sanh tử
Xa ĺa tất cả các phiền năo
Người nầy hay lễ Vô Thượng Tôn
Nếu người chí tâm tu thiện pháp
Tịnh thân khẩu ư cả ba nghiệp
Cũng điều phục được tất cả căn
Người nầy hay lễ Vô Thượng Tôn
Nếu nhẫn các pháp không có ngă
Chẳng thành Bồ Đề bỏ chúng sanh
V́ đại Bồ Đề tŕ tịnh giới
Người nầy hay lễ Vô Thượng Tôn
Nếu quán các pháp như dương diệm
Chúng sanh b́nh đẳng như hư không
Tịnh tâm chẳng khởi những tâm tưởng
Người nầy hay lễ Vô Thượng Tôn
V́ các chúng sanh thọ khổ lớn
V́ đại Bồ Đề tu nhẫn nhục
Quán các pháp như trăng trong nước
Người nầy hay lễ Vô Thượng Tôn
Quán không chúng sanh nhơn thọ mạng
Cũng v́ chúng sanh tu Bồ Đề
Quán pháp niệm niệm tướng diệt tận
Người nầy hay lễ Vô Thượng Tôn
Thọ khổ địa ngục tâm chẳng thối
Càng thêm tinh tiến tu đại đạo
Nghe các pháp không ḷng chẳng sợ
Người nầy hay lễ Vô Thượng Tôn
Tất cả cảnh giới không quái ngại
Cũng như động thủ giữa hư không
Cũng quán tam thế tướng b́nh đẳng
Người nầy hay lễ Vô Thượng Tôn
Nếu ma chẳng biết được tâm người
Người nầy đă được đại thần thông
Nếu thuyết pháp tự nghĩa vô tận
Người nầy hay lễ Vô Thượng Tôn
Nếu hay nghe khắp chư Phật âm
Nghe rồi thọ tŕ rộng tuyên thuyết
Chẳng thấy Tam bửu tướng sai biệt
Người nầy hay lễ Vô Thượng Tôn
Như Lai đủ sáu Ba la mật
Không khứ không lai như hư không
Biết rơ tất cả chúng sanh giới
V́ vậy tôi lễ Vô Thượng Tôn
Như Lai thành tựu công đức lớn
Trọn chẳng sanh ḷng tợ ngă mạn
Tôi nay kính lễ Phật sắc tượng
Thân Phật thế gian chẳng làm được
Phật quang hơn tất cả các quang
Phật âm thù diệu cũng tối thượng
Phật đảnh không ai nh́n thấy được
V́ vậy tôi lễ Vô Thượng Tôn
Như Lai biết rơ chúng sanh giải
Tuỳ giải v́ họ diễn nói pháp
Phật biết pháp trị các phiền năo
V́ vậy tôi lễ Vô Thượng Tôn.

Nói kệ tán thán Đức Phật rồi, Hải Huệ đại Bồ Tát từ hư không xuống bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Nay tôi ở đây có ít pháp muốn hỏi mong Đức Thế Tôn hứa cho".

Đức Phật nói: "Lành thay! Lành thay! Nầy Hải Huệ, tùy ư ông hỏi, Phật sẽ v́ ông mà phân biệt giải nói".

Hải Huệ đại Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Trước đây tôi có nghe Tịnh Ấn tam muội, Bồ Tát an trụ tam muội nầy th́ được Vô Thượng Bồ Đề. Mong Đức Thế Tôn nói về tam muội ấy cho khắp các Bồ Tát đều được nghe, nghe xong đều sẽ trang nghiêm tu hành v́ Vô Thượng Bồ Đề vậy".

Đức Phật nói: "Nầy thiện nam tử chí tâm lắng nghe nay Phật sẽ nói cho. Nầy thiện nam tử! Như bửu châu thanh tịnh được thọ khéo trau dồi nên giá trị vô lượng mọi người đều quư trọng.

Nầy thiện nam tử! Bồ Tát sơ phát Bồ Đề tâm rồi tu pháp lành đa văn tư duy quán sát pháp giới thanh tịnh sơ tâm, sơ tâm đă thanh tịnh th́ được chư Phật chư Bồ Tát kính niệm th́ được Tịnh Ấn tam muội.

Nầy thiện nam tử! Tịnh bửu châu đă nói ở trên đó rời ĺa chín thứ bửu, đó là chất vàng, chất bạc, chất lưu ly, chất pha lê, chất mă năo, chất xà cừ, chất liên hoa, chất san hô và chất công đức bửu.

Rời ĺa chín chất bửu ấy gọi là tịnh bửu châu giá trị vô lượng, là bửu vật thọ dụng của Chuyển Luân Thánh Vương. Ánh sáng của tịnh bửu châu các ánh sáng khác không sánh kịp.

Nầy thiện nam tử! Cũng vậy, Bồ Tát phát tâm đại Bồ Đề rời ĺa chín thứ chủng tánh được Tịnh Ấn tam muội, đó là tánh phàm phu, tánh tín hành, tánh pháp hành, tánh nhẫn, tánh Tu Đà Hoàn, tánh Tư Đà Hàm, tánh A Na Hàm, tánh A La Hán và tánh Bích Chi Phật. Bồ Tát rời ĺa chín chủng tánh ấy nhập vào chủng tánh Phật được Tịnh Ấn tam muội ban bố quang minh cho tất cả chúng sanh hơn các hàng Thanh Văn và Bích Chi Phật.

Nầy thiện nam tử! Tịnh bửu châu ấy chịu được sự mài xỏ dũa ép v́ vậy mà bửu châu ấy có tên gọi không vết trầy.

Nầy thiện nam tử! Cũng vậy, Tịnh Ấn tam muội tu tập tam tụ tịnh giới, đủ mười thiện pháp, tu hành từ bi thương xót chúng sanh, thấy sự nghiệp người tự qua giúp giùm cho được thành tựu, nhớ thương tất cả tu tập xả ư tịnh. Thường nhớ chúng sanh tu tứ nhiếp pháp nhiếp thủ tất cả chúng sanh, chuyên tu lục chánh niệm điều phục sáu căn, thiểu dục tri túc, chẳng dứt thánh chủng, ngăn các tranh tụng, phá các kiêu mạn, cung kính cúng dường các bực Sư trưởng Hoà thượng kỳ cựu tôn túc, chẳng khinh khi người khác, cầu chánh pháp hộ chánh pháp xa ĺa ác pháp, nơi Phật Pháp Tăng ḷng tin vững chắc, tâm thường duyên niệm tất cả pháp lành, chẳng tự khen chê người mà thường ca ngợi đức tốt của người, biết ơn báo ơn, thanh tịnh oai nghi, đủ hạnh nhẫn nhục, cầu xa ma tha tu tập đà la ni. Tâm luôn b́nh đẳng như địa thủy hỏa phong hư không. Thường thích xuất gia tu tập tịch tĩnh, tŕ giới tinh tiến thân cận thiện hữu. Thanh tịnh sáu căn, nhăn nhĩ tỷ thiệt thân tâm vô ngại. Quán sát bất tịnh để phá tham ái, tu tập từ tâm để phá giận oán, tu quán thập nhị nhơn duyên để phá vô minh, xa ĺa tất cả pháp chướng ngại thí pháp không lẫn tiếc, thành tựu lục Ba la mật chẳng cầu Nhị thừa. Trong ngoài thanh tịnh quán sát tội lỗi sanh tử. Nơi đạo Bồ Đề tâm chẳng hề hối thối. Thường giáo hóa chúng sanh cho họ an trụ trong Đại thừa.

Nầy thiện nam tử! Bồ Tát đầy đủ những pháp như vậy thanh tịnh ư bất tịnh mà phát tâm Vô Thượng Bồ Đề, đây gọi là tịnh bửu châu Tịnh Ấn tam muội vậy".

Muốn tuyên lại nghĩa ấy Đức Thế Tôn nói kệ rằng:

Nếu có tu tập đại từ tâm
Đầy đủ thành tựu thập thiện pháp
Người nầy chắc thấy Phật Di Lặc
Nên Bồ Đề tâm khó nghĩ bàn
Tu tập đại bi v́ chúng sanh
Cũng thường giáo hóa pháp Đại thừa
V́ trừ phiền năo tu xả tâm
Nên Bồ Đề tâm khó nghĩ bàn
Đầy đủ tu tập niệm trí huệ
Và hay điều phục tự tâm ḿnh
Hay tu tri túc và thiểu dục
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Xa ĺa tất cả các ác pháp
Tâm ấy dịu dàng với chúng sanh
Tăng trưởng tất cả các thiện pháp
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Cung kính cúng dường Hoà thượng Sư
Kế nối thêm lớn chủng tánh Thánh
Xa ĺa tất cả các kiêu mạn
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Tâm ấy chất trực chẳng khi dối
Thường thích tịch tĩnh hoá chúng sanh
Trừ bỏ kiêu mạn chẳng khinh người
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Hay nghe hay nói tŕ chánh pháp
Dạy các chúng sanh ĺa phiền năo
Chí tâm chuyên niệm Vô thượng thừa
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Cúng dường Tam bửu tin tứ đế
Xa ĺa các ác tu pháp lành
Chẳng giận chẳng hờn các chúng sanh
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Khách phiền năo khởi sanh hổ thẹn
Liền hướng mười phương Phật sám hối
Tu tập thiện pháp điều các căn
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Tịnh thân khẩu ư biết nghiệp quả
Biết ơn nhớ ơn hay báo đáp
Tin thập nhị nhân duyên tịnh oai nghi
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Có xa ma tha tu trí huệ
Tŕ đủ tịnh giới thích Bồ Đề
Thọ đại khổ năo tâm chẳng động
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Tâm ấy b́nh đẳng như tứ đại
Xem các chúng sanh đồng hư không
Thường thích xuất gia tu Bồ Đề
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Ưa tịch tĩnh thanh tịnh thân tâm
Tu hành pháp hạnh quan tứ đế
Thiệt ngữ pháp ngữ chơn nghĩa ngữ
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Theo pháp được nói mà an trụ
Siêng tu tinh tiến phá ma giới
Nơi pháp được tu không giải đăi
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Gần kề thiện hữu Phật Bồ Tát
Hay độ chúng sanh khỏi sanh tử
Hay tịnh tất cả sáu trần cảnh
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Hay ĺa chướng ngại trừ ngũ cái
Sáu căn thanh tịnh không kiêu mạn
Đối trị tham dục sân và si
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Thường thiện tư duy đủ lục niệm
Tu trợ Bồ Đề được thần thông
Chẳng sợ sanh tử thích Niết Bàn
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Phàm thuyết chánh pháp chẳng v́ lợi
Ở trong các pháp không tâm hối
Tu hành thiện pháp chẳng cầu báo
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Chẳng dùng thừa khác nhiếp chúng sanh
Thuyết pháp người ưa tin thọ tŕ
Tâm ấy vô lượng cũng vô biên
Nên tâm Bồ Đề là tối thắng
Trong ngoài thanh tịnh không tội lỗi
Chẳng sợ sanh tử tu Bồ Đề
Lúc tu Bồ Đề tâm chẳng hối
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Biết chúng sanh giới tịnh quốc độ
Trang nghiêm Bồ Đề chẳng v́ ḿnh
Với chúng sanh mê dạy chánh đạo
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Biết rơ pháp giới chơn thiệt tánh
Trí vô phân biệt chẳng nói được
Hay phá chúng sanh ḷng kinh sợ
Nên Bồ Đề tâm là tối thắng
Nếu đầy đủ được pháp như vậy
Th́ hay phát tịnh Bồ Đề tâm
Chẳng bị thế gian làm ô nhiễm
Phiền năo nghiệp ma cũng như vậy
Nếu người hay phát tâm Bồ Đề
Th́ đă hơn hẳn các thừa khác
Hay tịnh tất cả chúng sanh tâm
Cũng hay diễn thuyết đạo vô thượng.

Nầy Hải Huệ thiện nam tử! Thế nào gọi là tâm Bồ Đề ép mà chẳng hư hoại?

Nầy thiện nam tử! Ép ấy là nói đại bi, duyên nơi tất cả chúng sanh nối ḍng Tam bửu chẳng cho đoạn tuyệt. V́ Phật pháp mà trang nghiêm thiện căn ba mươi hai tướng đại nhơn tám mươi h́nh đẹp và nghiêm tịnh thế giới. V́ thủ hộ chánh pháp mà chẳng tiếc thân mạng.

Nầy thiện nam tử! Nếu có bị các chúng sanh ác đánh đập mắng nhiếc nhiễu hại đều nên nhịn chịu, cũng chẳng ghét bỏ tất cả chúng sanh, trong ḷng chẳng hối chẳng sầu chẳng giận cũng chẳng báo hại, chỉ nên yên lặng nhẫn nhịn càng thêm tinh tiến điều phục chúng sanh. Phải suy nghĩ như vầy: Là người ở trong Đại thừa phải trái khác thế tục, tại sao, v́ tất cả chúng sanh trong thế gian th́ thuận theo ḍng sanh tử, tất cả chúng sanh trong thế gian th́ mỗi mỗi tranh tụng, c̣n pháp Đại thừa th́ phá sự tranh đấu kiện tụng, thế gian th́ sân hận hại thù, c̣n pháp Đại thừa th́ diệt ḷng thù giận, thế gian th́ hư dối, c̣n pháp Đại thừa th́ chất trực chơn thiệt. Giả sử mười phương thế giới có các chúng sanh cầm dao gậy rượt đuổi Bồ Tát mà bảo rằng ai phát tâm Bồ Đề th́ ta sẽ chặt bằm thân thể nát nhừ như hột mè, dầu gặp sự ác hại như vậy mà Bồ Tát vẫn chẳng thối chuyển tâm Bồ Đề, cũng chẳng rời bỏ tất cả hạnh lành từ bi, hỉ xả, bố thí, tŕ giới, nhẫn nhục, tinh tiến, thiền định, trí huệ. Tại sao vậy, v́ Bồ Tát suy nghĩ rằng ta từ quá khứ trong vô lượng vô biên kiếp thọ nhiều đời rất khổ trong các địa ngục, súc sanh, ngạ quỉ, Nhơn Thiên, các thân trong lục đạo ấy làm những việc ác chẳng lợi ích ḿnh mà cũng chẳng lợi ích cho người, làm ác thọ khổ rất lớn ở lục đạo trong vô lượng vô biên đời như vậy mà c̣n chịu được, huống là nhẫn chịu sự khổ để tăng trưởng pháp lành lợi ích ḿnh lợi ích cho người, nên ta quyết định chẳng rời bỏ tâm Bồ Đề dầu phải bị ác hại trong vô lượng vô biên đời. Bồ Tát lại nghĩ rằng lúc người thật hành pháp lành th́ phần nhiều có ác pháp đến làm trở ngại nếu ta không nhẫn chịu th́ làm sao thật hành các pháp lành được. Người ban ta sự ác hại ta cho người lợi lành. Người ban ta dao gậy chém đập ta cho người vô thượng nhẫn nhục. Nếu đại Bồ Tát suy nghĩ được như vậy th́ phải biết chẳng lâu sẽ được Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác. Bồ Tát suy nghĩ như vậy th́ có thể nhẫn chịu được ba sự ép nơi thân khẩu và ư.

Thế nào là ép thân? Bồ Tát lúc thân thể bị chém đập th́ y theo pháp mà thuận với người ác ấy để thành tựu đầy đủ sáu Ba la mật. Thế nào là Bồ Tát bị đập chém mà được đầy đủ sáu Ba la mật? Nếu lúc Bồ Tát bị chém đập chẳng tiếc thân mạng đó là đầy đủ Đàn na Ba la mật, với người ác ấy tu tập từ tâm chẳng giận thù đó là đầy đủ Thi Ba la mật, chẳng đem sự tổn hại độc ác để đáp trả lại người ác ấy đó là Sằn Đề Ba la mật, v́ các chúng sanh mà siêng tu tinh tiến trọn chẳng rời bỏ tâm Bồ Đề đó là đầy đủ Tỳ lê gia Ba la mật, lúc bị hại như vậy mà tâm không loạn động chẳng mất chánh niệm tâm ư thanh tịnh đó là Thiền na Ba la mật, quán thân vô thường khổ vô ngă như cỏ cây ngói đá đó là đầy đủ Bát Nhă Ba la mật, v́ đầy đủ sáu Ba la mật rồi ép mà chẳng hư hoại Bồ Đề tâm, đây gọi là ép thân.

Thế nào là ép miệng? Nhịn chịu tất cả lời ác mắng nhục hoặc thiệt hoặc chẳng thiệt, chỉ tự trách ḿnh phiền năo kiết sử chẳng hề oán ghét người, v́ các chúng sanh mà tu tập từ bi. Lúc đại Bồ Tát tu tập nhịn chịu lời mắng nhục như vậy th́ đầy đủ sáu Ba la mật. Lúc ấy đại Bồ Tát nghĩ rằng người này v́ xan tham mà gần kề ác hữu nên có ác tâm ấy, ta v́ phá tâm xan tham tu tập bố thí gần kề thiện hữu nên nay ta có thể bỏ tâm giận hờn thù ghét đó là đầy đủ Đàn na Ba la mật. Lúc ấy đại Bồ Tát nghĩ rằng người nầy không tin nghiệp quả phá giới mắng chửi ta, c̣n ta tin nghiệp quả thọ tŕ tịnh giới tu vững tâm Bồ Đề hộ tŕ chánh pháp tùy thuận chúng sanh đó là đầy đủ Thi Ba la mật. Lúc ấy đại Bồ Tát nghĩ rằng người này giải đăi chẳng tu tập pháp lành nên có ác tâm mắng nhiếc ta, c̣n ta siêng tu tinh tiến các pháp lành bỏ rời tâm sân nơi pháp lành ta chẳng hề nhàm đủ, nay ta nên lập phương tiện cho người này trước ngồi dưới cội Bồ Đề rồi sau ta mới thành quả Bồ Đề đó là đầy đủ Tinh tiến Ba la mật. Lúc ấy đại Bồ Tát nghĩ rằng người nầy thất niệm cuồng loạn phóng dật bị phiền năo ô nhiễm nên sanh ác tâm mắng nhiếc ta, nay ta phá hoại tất cả phiền năo v́ các ác chúng sanh nầy mà vững phát tâm Bồ Đề, nếu các chúng sanh đều thanh tịnh cả th́ c̣n có nhơn duyên ǵ mà ta phát tâm Bồ Đề, v́ vậy nên chuyên tâm duyên niệm Bồ Đề tâm chẳng loạn động đó là đầy đủ Thiền Ba la mật. Lúc ấy đại Bồ Tát lại nghĩ rằng người nầy chấp ngă ngă sở chúng sanh thọ mạng sĩ phu, c̣n ta th́ y dựa pháp giới trong pháp giới ai mắng ai chịu cũng chẳng thấy có một pháp nào là mắng là kẻ mắng đó là đầy đủ Bát Nhă Ba la mật. Lúc bị người mắng nhiếc nhục mạ mà có thể chí tâm thọ tŕ tu hành năm Ba la mật như vậy th́ đồng thời đầy đủ Nhẫn nhục Ba la mật. Đây gọi là ép khẩu.

Thế nào là ép ư? Bồ Tát phát Bồ Đề tâm chẳng sợ chúng ma mà thối tâm chẳng sợ tất cả chúng tà kiến dị kiến mà thối tâm chẳng sợ những sự đau khổ nơi địa ngục súc sanh ngạ quỷ mà thối tâm, nếu thấy có h́nh tượng Phật đến bảo rằng ngươi chẳng có khả năng phát tâm Bồ Đề đạo Bồ Đề rất khó tu khó được chẳng bằng ngươi sớm tu pháp Thanh Văn thừa mau chứng Niết Bàn hưởng an lạc lớn, nghe lời trên đây Bồ Tát liền nghĩ rằng đạo Bồ Đề hoặc khó hay dễ ta vẫn vững tâm chẳng thối ta quyết tự có khả năng sẽ đến ngồi ṭa kim cương dưới cội Bồ Đề, trước kia ta v́ tất cả chúng sanh mà phát tâm nguyện sẽ đem pháp Đại thừa vô thượng ban cho họ nay sao ta lại khi dối họ mà thối tâm, ta phải tùy thuận tâm chư Phật chịu đựng những sự ép tâm ép ư như vậy giữ vững tâm đại Bồ Đề càng thêm tinh tiến tu tập đạo vô thượng để khỏi khi phụ chư Phật nhơn thiên đại chúng và với chính ḿnh, đây gọi là ép tâm ư".

Muốn tuyên lại nghĩa nầy Đức Thế Tôn nói kệ rằng:
Hướng đến Bồ Đề tâm chẳng hoại
Đại từ đại bi cũng chẳng hư
Cũng chẳng đoạn tuyệt ḍng Tam bửu
Vô lượng trang nghiêm v́ Bồ Đề
V́ được thập lực tứ vô úy
Ba mươi hai tướng tám mươi tốt
Trong vô lượng đời bố thí của
Cũng chịu các thứ khổ năo lớn
V́ được Tam bửu các công đức
Nên tŕ chánh pháp v́ chúng nói
V́ độ chúng sanh khỏi sanh tử
Do đó chịu được các sự khổ
Mười phương thế giới ác chúng sanh
Cầm nắm dao gậy chém đập tôi
Trọn chẳng động tâm vững Bồ Đề
V́ thương tất cả chúng sanh vậy
Trong vô lượng đời chịu khổ năo
Mà chẳng lợi ḿnh chẳng lợi người
Nay tôi nhẫn khổ được lợi ích
Cũng được vô lượng Phật công đức
V́ công Đức Phật mà nát thân
Như hạt mè nhỏ ḷng chẳng hối
Cũng chẳng thối tâm đại Bồ Đề
Chịu nhiều đau khổ v́ Phật pháp
Đi đứng ngồi nằm nhớ Bồ Đề
Nội tâm tịch tĩnh ĺa phiền năo
Không hề sanh ḷng giận ghét người
Chỉ nên xét trách ḿnh không trọn
Trong ba ác đạo chịu nhiều khổ
V́ các chúng sanh cầu Phật đạo
Chẳng cầu Nhơn thiên với Nhị thừa
Đành cam chịu khổ v́ chúng sanh
Ở trong loài người chịu khổ năo
Chẳng bằng phần ngàn của địa ngục
Dầu chịu khổ lớn ba ác đạo
Cũng chẳng thối thất tâm Bồ Đề
Quán thân vô thường và vô ngă
Tánh thân tứ đại như rắn độc
Chí tâm buông bỏ thân độc nầy
Hay được trí huệ đạo vô thượng
Lưu chuyển lục đạo chịu nhiều khổ
Do chẳng quán xét thân chơn thiệt
Bồ Tát hay quán thân chơn thiệt
Do đây ĺa hẳn các khổ năo
Lúc làm điều ác ít trở ngại
C̣n tu pháp lành nhiều chướng nạn
Chư Phật Thế Tôn chứng biết tôi
Nên tôi vui ḷng chịu đựng khổ
Tôi nay nhẫn được khổ hại ấy
Thân khẩu và ư khổ vô lượng
Do duyên cớ nầy tâm Bồ Đề
Bị ép đè vẫn chẳng lay động
Xả thân có đủ Ba la mật
Với thân chẳng tham là Đàn na
Với người ác hại có tâm từ
Đây là có đủ tŕ giới độ
Chém thân nhẫn chịu không hề giận
Có đủ Nhẫn nhục Ba la mật
Lúc thân bị khổ tâm không động
Đây là đầy đủ Tỳ lê gia
Vững tâm Bồ Đề vui tịch tĩnh
Thiền Ba la mật do đây đủ
Quán thân vô ngă vô ngă sở
Bát nhă do đây được đầy đủ
Nếu ta làm được trang nghiêm nấy
Chẳng lâu chắc được Vô thượng đạo
Nếu ta chẳng dứt ác khẩu nghiệp
Làm sao phá hoại các phiền năo
Nếu ta điều phục thân khẩu ư
Th́ hay nhẫn được các khổ năo
Hay phá tất cả các chúng ma
Với các tà ác ta chẳng động
Nếu muốn đủ sáu Ba la mật
Phật vô sở úy và thập lực
Có được vô thượng vô giá bửu
Nên học điều phục thân khẩu ư.

Nầy thiện nam tử Hải Huệ! Thế nào gọi là xỏ tâm Bồ Đề?

Bồ Tát đă phát tâm Bồ Đề rồi th́ trọn chẳng sanh ḷng tương tợ ngă mạn, chẳng trụ trước Bồ Đề tâm, chẳng tham Bồ Đề tâm, chẳng ái Bồ Đề tâm, chẳng quán Bồ Đề tâm. Được như vậy th́ làm cho tâm tịch tĩnh quán thâm pháp giới quán pháp chư Phật. Thâm pháp giới ấy là thập nhị nhơn duyên xa ĺa nhị biên, tất cả các pháp tánh nó tự không có ngă, quán nơi ngă tánh tất cả pháp tánh rỗng không không có chủ an trụ nơi Không tam muội, Vô Tướng tam muội, Vô Nguyện tam muội. Biết các hành pháp không bị tạo tác, quán sắc ấm như bọt nước, thọ ấm như bong bóng nước, tưởng ấm như dương diệm, hành ấm như thân cây chuối, thức ấm như ảo huyễn. Quán thập bát giới không có tạo tác không có động diêu. Quán lục nhập như điếc như đui tâm không có tạm dừng ở. Kiết sử kiêu mạn không có chỗ phát sanh. Tất cả các pháp không có hai không có phân biệt là nhứt vị, nhứt thừa, nhứt đạo, nhứt nguyện. Quán tất cả âm thanh không có tướng âm thanh, tất cả âm thanh đều có thứ đệ chẳng hiệp nhau. Tất cả các pháp chẳng thể tuyên nói được. Biết rơ tướng khổ quả, tập nhơn không có ngă sở, nơi diệt đế chẳng tăng giảm, biết đạo đế rốt ráo không có chướng ngại. Quán thân niệm xứ, biết khứ lai thọ, niệm tâm sanh diệt, biết rơ pháp giới.

Quán pháp giới chẳng phải giới nên tu tứ chánh cần, v́ muốn tự tại nên tu tứ như ư, ĺa các phiền năo gọi là tín căn, ưa thích tịch tĩnh gọi là tinh tiến căn, v́ chẳng phải có niệm nên gọi là niệm căn, v́ chẳng phải tư duy nên gọi là định căn, xa ĺa tất cả gọi là huệ căn.

V́ chẳng tùy theo người nên gọi là tín lực, v́ không có chướng ngại nên gọi là tinh tiến lực, v́ chẳng thối chuyển nên gọi là niệm lực, tâm được tự tại gọi là định lực, chẳng quán thiện ác gọi là huệ lực.

V́ chẳng phóng dật nên gọi là niệm giác phần, v́ nhập vào các pháp nên gọi là trạch pháp giác phần, v́ như pháp tu hành nên nên gọi là tinh tiến giác phần, v́ xa ĺa ác nên gọi là hỷ giác phần, thân tâm tịch tĩnh gọi là trừ giác phần, biết thiệt tam muội gọi là định giác phần, chẳng thấy có hai gọi là xả giác phần.

Xa ĺa các kiến chấp gọi là chánh kiến, ĺa các giác quán gọi là chánh tư duy, biết rơ các tánh âm thanh gọi là chánh ngữ, thân khẩu và ư chẳng tham trước gọi là chánh nghiệp, ĺa tâm tật đố gọi là chánh mạng, chẳng tăng chẳng giảm gọi là chánh tinh tiến, nơi thiện nơi bất thiện chẳng nhớ nghĩ gọi là chánh niệm, quán các tâm giới gọi là chánh định.

Tánh thiệt tướng ấy tánh nó tịch tĩnh. Về nghĩa rốt ráo ấy gọi là vô thường, là khổ, là vô ngă, là giả danh, là thanh tịnh, là đại tịnh. Hay điều tâm th́ gọi là bố thí, thân tâm mát mẻ th́ gọi là tŕ giới, các pháp vô thường th́ gọi là nhẫn nhục, siêng tu trí ấy th́ gọi là tinh tiến, nội ngoại thanh tịnh th́ gọi là chánh định, v́ quán chơn thiệt nên gọi là trí huệ. Biết tất cả chúng sanh tâm tánh vốn thanh tịnh đây gọi là từ, quán tất cả pháp b́nh đẳng như hư không đây gọi là bi, dứt tất cả hỉ đây gọi là hỉ tâm, xa ĺa tất cả hành đây gọi là xả tâm. Tất cả các pháp thuở quá khứ nhiều thứ, thuở vị lai thanh tịnh, thuở hiện tại không có ngă.

Nầy thiện nam tử! Nếu có thể quán sát biết rơ được các pháp như vậy đây gọi là xỏ Bồ Đề tâm bửu. Bồ Tát quán sát các pháp như vậy rồi thứ đệ được Nhứt Thiết Pháp Tự Tại đà la ni.

Nầy thiện nam tử! Như mặt nhựt nguyệt chẳng có tâm nghĩ qua lại chiếu soi, do nơi thế lực phước đức của các chúng sanh mà nó tự qua lại phá các tối tăm.

Cũng vậy, đại Bồ Tát nếu có thể quán sát biết rơ các pháp như vậy th́ chẳng có suy nghĩ rằng tôi sẽ làm lợi ích vô lượng chúng sanh mà làm cho chúng sanh được lợi ích lớn.

Nầy thiện nam tử! Nếu đại Bồ Tát có thể quán sát được như vậy th́ gọi là Thiền Ba la mật và Bát Nhă Ba la mật. Tại sao, v́ nhập định mới có thể quán sát được như vậy mà tâm tán loạn th́ chẳng thể được. Định ấy là Thiền Ba la mật và quán ấy là Bát Nhă Ba la mật. Như vậy mới có thể quán sát chơn thiệt thấy rơ ràng tất cả pháp tướng.

Thế nào gọi là thấy rơ tất cả pháp tướng?

Tất cả pháp tướng ấy gọi là tướng không có tướng. Nói không có tướng ấy là vô tác, chính vô tác nầy gọi là tướng. Nếu có thể dứt hẳn vô tướng như vậy th́ gọi là tướng không có tướng.

Lại vô tướng ấy gọi là tướng vô sanh, tướng không có tướng ấy gọi là tướng vô diệt. Vô sanh vô diệt gọi là tướng không có tướng không có tướng. Nếu thấy vô sanh, vô diệt, vô trụ, vô nhứt, vô nhị, vô sanh, vô tranh, vô hữu bất động bất chuyển, biết rơ pháp tánh, đây gọi là chơn tánh là pháp tánh là thiệt tánh.

Nầy thiện nam tử! Nếu đại Bồ Tát chơn thiệt biết các pháp như vậy th́ gọi là trụ chẳng phải trụ".

Lúc Đức Thế Tôn nói pháp ấy có mười hai na do tha chúng sanh phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, một vạn sáu ngàn vị Thiên Tử được vô sanh nhẫn. Muốn tuyên lại nghĩa ấy Đức Thế Tôn nói kệ rằng:

Hay phá tất cả các pháp tướng
Thanh tịnh tâm Vô Thượng Bồ Đề
Nếu người quán sát được như vậy
Th́ được chẳng chấp tất cả pháp
Thấy rơ các pháp giới thậm thâm
Cũng chẳng kinh sợ nơi Niết Bàn
Do v́ chẳng sợ nơi nhơn duyên
Th́ hay tăng trưởng các Phật pháp
Tin rơ nơi nhơn và quả báo
Mười hai nhơn duyên cũng tin rơ
Xa ĺa nhị biên kiến đoạn thường
Tùy ư v́ người nói chánh pháp
Nơi thường vô thường tâm chẳng trước
Lại hay diễn nói nơi trung đạo
Biết tất cả pháp là tánh không
Không có chúng sanh không thọ mạng
Tất cả các pháp không vô tướng
Lại cũng không có thứ đệ sanh
Tánh nó bổn lai thường tịch tĩnh
Không có năng tác như hư không
Chẳng thấy tất cả các pháp tướng
Biết hiểu rơ ràng không có tánh
Xem sắc và thọ như bọt bóng
Tưởng và hành như diệm chuối cây
Tâm như ảo huyễn tứ đại không
Lục nhập thấy như kẻ mù điếc
C̣n xem tâm ư không nội ngoại
Tâm không trụ xứ giới không hai
Chẳng trước các pháp sắc sắc tướng
Dầu biết thấy rơ không kiêu mạn
Xem tất cả pháp đều b́nh đẳng
Một vị một thừa một đạo nguồn
Hay biết chơn thiệt nghĩa như vậy
Rành rơ hay quán các pháp giới
Không có âm thanh hay quán thanh
Không có tâm ư hay quán tâm
Không có văn tự hay quán văn tự
Đây là chơn thiệt biết pháp giới
Tất cả pháp nghĩa chẳng nói được
Âm thanh văn tự chẳng nói được
Chơn thiệt biết khổ tập diệt đạo
Đầy đủ nhiếp tâm tứ niệm xứ
Nơi các pháp giới không phân biệt
Tâm ấy hay được đại tự tại
Xa ĺa tất cả các phiền năo
Tu tứ chánh cần chuyên tinh tiến
V́ được vô lượng đại tự tại
Tâm siêng tu tập tứ như ư
Nơi tất cả pháp chẳng tham trước
V́ pháp như vậy tu tín căn
Thường thích an trụ đại tịch tĩnh
V́ vậy tu tập tinh tiến căn
Tâm không niêm lự biết chơn thiệt
V́ vậy tu tập chánh niệm căn
Hay điều phục được các tâm tưởng
V́ vậy tu tập chánh định căn
V́ hay quán sát các pháp giới
V́ vậy tu tập trí huệ căn
V́ muốn biết rơ các pháp giới
V́ vậy tu tập thất giác phần
Chẳng quán các pháp số một hai
V́ vậy tu tập bát chánh đạo
Hay đem của cải thí tùy ư
Cũng hay tùy ư thọ tŕ giới
C̣n hay thanh tịnh nội và ngoại
Đây th́ gọi là đại thần thông
Tất cả các pháp bổn tánh tịnh
V́ vậy tu tập đại từ bi
Dứt tất cả hỉ các phiền năo
V́ vậy tu tập tâm hoan hỷ
Tất cả các pháp bổn tánh tịnh
Khứ lai hiện tại cũng thanh tịnh
Nếu quán các pháp không sanh diệt
Đây là trí huệ chơn thiệt biết.

Nầy Hải Huệ! Bồ Tát được tịnh đại tịnh ấy rồi, th́ tâm ấy chơn thiệt không có khi dối, với các chúng sanh b́nh đẳng không có hai được chơn thiệt trí cứu cánh đại trí Tịnh Ấn tam muội an trụ trong Tịnh Ấn tam muội căn bổn.

Sao gọi là tam muội căn bổn?

V́ tất cả chúng sanh mà tu đại từ bi, dầu được cúng dường mà tâm không có cao, dầu bị giận hờn hủy nhục mà tâm không có hạ. V́ tâm không có cao hạ th́ hay sanh được bất kiêu pháp tánh và bất kiêu danh tự cũng chẳng sanh tương tự ngă mạn, thân khẩu ư ba nghiệp đều tùy trí huệ sanh, do đây mà tất cả sự việc được làm đều tùy trí huệ hành.

Thế nào là Bồ Tát thân nghiệp tùy trí mà được? Thân h́nh Bồ Tát thù thắng vi diệu, chúng sanh thấy được th́ liền điều phục, bốn oai nghi đi đứng nằm ngồi cũng hay điều phục chúng sanh, rời ĺa những lầm lỗi những cong vạy những cặn bă nơi thân, thân ấy thanh tịnh tướng hảo trang nghiêm đầy đủ các căn không có thiếu sót, chẳng cậy thân ấy mà sanh kiêu mạn, thấy người thân kém thua th́ tâm cũng chẳng khinh, đối với thân của ḿnh tâm không tham trước, quán sát thân pháp giới cùng nghiệp dụng của thân. Biết rơ thân này rồi niệm tưởng pháp thân mà chẳng cầu thực thân, dùng định lực làm món ăn mà v́ điều phục chúng sanh nên thị hiện nhận lấy sự cúng thí, thường tu Thánh hạnh ủng hộ chánh pháp, tất cả sở hành đều rời ĺa tham dục sân khuể ngu si. Đại Bồ Tát đầy đủ thân nghiệp tùy trí như vậy th́ được đại thần thông lực và vô sở úy lực. Do nơi lực ấy mà hiện thân ḿnh khắp các Phật độ, như thân được hiện ở thế giới nầy, ở các thế giới mười phương cũng hiện thân như vậy, phóng đại quang minh chiếu suốt khắp mười phương thế giới, ánh sáng ấy dịu mát chúng sanh nào được gặp th́ ĺa rời các phiền năo, đă rời ĺa phiền năo rồi th́ nội tâm khoan khoái an vui. Đây gọi là Bồ Tát thân nghiệp tùy trí.

Thế nào là Bồ Tát khẩu nghiệp tùy trí?

Đó là xa ĺa sáu mươi bốn thứ khẩu nghiệp ác, những là lời thô, lời trược, lời phi thời, lời vọng, lời lậu, lời cao, lời đại, lời khinh, lời phá, lời bất liễu, lời tán, lời cúi, lời ngửa, lời lầm, lời ác, lời sợ, lời xin, lời tranh, lời nịnh, lời phỉnh, lời năo, lời khiếp, lời tà, lời tội, lời câm, lời xoi, lời đốt, lời địa ngục, lời hư, lời mạn, lời khi, lời ghét, lời kể tội lỗi, lời có lỗi, lời biệt ly, lời thêm ác, lời đâm chọc, lời vô nghĩa, lời không giữ ǵn, lời mừng, lời cuồng, lời sát, lời hại, lời trói, lời nhốt, lời buộc, lời đánh, lời ca, lời phi pháp, lời tự khen, lời kể lỗi người, lời hủy báng Tam bảo v.v. Đại Bồ Tát xa ĺa những khẩu nghiệp ác như vậy th́ lúc có nói là những lời thiệt, lời chơn, lời giải thoát, lời đúng, lời đế lư, lời lợi ích người, lời thuận ḷng người thiệt hay chẳng thiệt, lời người ưa nghe, lời đủ tất cả âm thanh, lời đủ tất cả lời, lời làm căn chúng sanh thanh tịnh, lời làm cho chúng sanh ĺa phiền năo, lời Phật ngữ, lời cam lộ, lời được nghe khắp mười phương thế giới, lời làm cho chúng sanh ĺa hẳn khổ năo, lời nói nghĩa thậm thâm, lời điều chúng sanh, lời khiến chẳng tạo ác, v.v. Đây gọi là Bồ Tát khẩu nghiệp tùy trí.

Thế nào là Bồ Tát ư nghiệp tùy trí?

Bồ Tát an trụ trong một tâm mà có thể biết tâm tất cả chúng sanh, thường ở tại thiền định mà hiện các oai nghi, tất cả chúng ma, các hàng Thanh Văn, các bực Duyên Giác đều chẳng biết được chỗ cảnh giới mà tâm Bồ Tát duyên đến, trọn không hề có tâm niệm tự hại hại người, biết rơ tất cả pháp thông đạt vô ngại, Bồ Tát được tâm như vậy chẳng thọ mà hay thọ cũng chẳng chứng diệt. Đây gọi là Bồ Tát ư nghiệp tùy trí.

Đây gọi là Tịnh Ấn tam muội căn bổn. Căn bổn nầy c̣n có mười thứ: một là tịnh sơ phát tâm, hai là tịnh Bồ Đề đạo, ba là tịnh sáu Ba la mật, bốn là v́ tịnh càn huệ mà tu chánh định, năm là tịnh ba mươi hai tướng, sáu là tịnh tám mươi hảo, bảy là tịnh đà la ni, tám là tịnh như pháp an trụ, chín là tịnh không có tội lỗi và mười là tịnh ba mươi bảy pháp trợ đạo.

Nầy Hải Huệ! Tịnh Ấn tam muội có ba mươi pháp: một là nội tịnh, hai là ngoại tịnh, ba là tâm tịnh, bốn là kiêu mạn tịnh, năm là thân tịnh, sáu là nhăn tịnh, bảy là tất cả chúng sanh không có chúng sanh tịnh, tám là tất cả pháp bổn tánh tịnh, chín là tất cả pháp đồng một vị tịnh, mười là không vô tướng vô nguyện tịnh, mười một là giải thoát pháp môn tịnh, mười hai là tất cả pháp nhập pháp giới tịnh, mười ba là tất cả các pháp nhập vào một tánh tịnh, mười bốn là tín tâm không hư hoại tịnh, mười lăm là không có chướng ngại tịnh, mười sáu là tất cả giải thoát tịnh, mười bảy là vô vi tịnh, mười tám là quán mười hai nhơn duyên tịnh, mười chín là thập lực tứ vô sở úy tịnh, hai mươi là vô thắng tịnh, hai mươi mốt là nhứt thiết pháp trí tịnh, hai mươi hai là quá khứ nghiệp tịnh, hai mươi ba là từ bi tịnh, hai mươi bốn là chẳng rời bỏ chúng sanh tịnh, hai mươi lăm là phá các ma nghiệp tịnh, hai mươi sáu là ĺa nội tham tịnh, hai mươi bảy là ĺa các tập khí tịnh, hai mươi tám là một niệm biết tất cả pháp tịnh, hai mươi chín là chẳng mất niệm tâm tịnh, ba mươi là đầy đủ trang nghiêm tịnh. Bồ Tát đầy đủ các pháp như vậy gọi là Tịnh Ấn tam muội. Được tam muội ấy rồi th́ được tám pháp bất cộng. Những ǵ là tám?

Một là thế giới của Bồ Tát nầy th́ kim cương làm đất, hai là trên mỗi cây trong thế giới ấy đều đầy đủ mọi thứ nhánh lá tốt mọi thứ hoa quả thơm ngon, ba là tất cả chúng sanh trong thế giới ấy chẳng khởi phiền năo của các loài địa ngục ngạ quỷ và súc sanh, bốn là tất cả chúng sanh trong thế giới ấy đều thấy Bồ Tát ngồi cội Bồ Đề, năm là thấy Bồ Tát rồi th́ đều được khoái lạc vi diệu, sáu là kim quang chiếu khắp vô lượng thế giới, bảy là tất cả đại địa chấn động sáu cách mà không có một chúng sanh nào bị nhiễu hại và tám là có trí trong một niệm biết tất cả pháp".

Muốn tuyên lại nghĩa nầy Đức Thế Tôn nói kệ rằng:

Nếu biết các pháp như hư không
Tịnh nơi bổn tánh chẳng sanh diệt
Liền hay tịnh được Như Lai ấn
Cũng được trụ ở định căn bổn
Dầu được cúng dường ḷng chẳng mừng
Mắng chửi hủy nhục ḷng chẳng giận
Tu tập từ bi tâm b́nh đẳng
Đây gọi là Tịnh Ấn tam muội
Xa ĺa tất cả các kiêu mạn
Ĺa rồi trong ḷng chẳng tự cao
Hay trách phiền năo các kiết phược
Đây th́ gọi là Tịnh Ấn định
Thân ấy ĺa hẳn các kiến phược
Trang nghiêm diệu tướng ba mươi hai
Đầy đủ thanh tịnh cả sáu căn
Cũng lại chẳng sanh lỗi kiêu mạn
Thấy kẻ thân xấu không xinh đẹp
Nghèo cùng hèn hạ ḷng chẳng khinh
V́ đạo Bồ Đề nói tịnh pháp
Đây th́ gọi là Tịnh Ấn định
Quán sát nơi thân tánh chơn thiệt
Phá ḷng tham thân của chúng sanh
V́ vậy mà được thượng pháp thân
Xa ĺa tất cả thân tạp thực
Thường tại thiền định pháp hỉ thực
V́ độ chúng sanh thọ đoàn thực
Cam lồ thượng vị tăng pháp mạng
Đây th́ gọi là Tịnh Ấn định
Ưa thích thánh hạnh tŕ tịnh giới
Xa ĺa tham dục sân khuể si
Bồ Tát trước tự điều thân ḿnh
Rồi sau v́ người mà diễn thuyết
Thần thông đi khắp mười phương cơi
Để diễn thuyết pháp dạy chúng sanh
Hiện thân ḿnh đồng sắc thân chúng
Theo ư nguyện họ mà thuyết pháp
Thân phóng vô lượng kim sắc quang
Chiếu khắp mười phương các thế giới
Hay trừ chúng sanh phiền năo nóng
Tăng trưởng công đức tâm Bồ Đề
Nếu có chúng sanh ba ác đạo
Kim quang làm họ thoát khỏi khổ
Đều được xa ĺa báo ác đạo
Thành tựu tín tâm tu thiện nghiệp
Thân nghiệp thanh tịnh được Phật nói
Để cho chúng sanh tịnh Phật thân
Nếu ai hay tu thân nghiệp tịnh
Th́ được tịnh thân như tiên Phật
Nếu ai xa ĺa nghiệp ác khẩu
Th́ được âm thanh tùy trí phát
Lời diễn thuyết pháp người thích nghe
Người nghe đều được sanh mầm lành
Ĺa sáu mươi bốn thứ ác khẩu
Người nầy nói được pháp cam lộ
Nói được vô vi Đại thừa pháp
Hiểu rành ngôn ngữ các chúng sanh
Xa ĺa lời nói tham sân si
Diễn nói nghĩa thậm thâm chơn thiệt
Tiếng ấy mười phương đều được nghe
V́ chúng tuyên nói chơn giải thoát
Xa ĺa mắng chửi chẳng giận tranh
Nói lời dịu dàng ḷng thương mến
V́ chúng nói pháp chẳng nói được
Nói rồi trong ḷng chẳng kiêu mạn
Nếu thanh tịnh được khẩu nghiệp ấy
Người này xa ĺa các ác khẩu
Khẩu nghiệp thanh tịnh được Phật nói
Để người nghe được lưỡi rộng dài
Nếu ai tu tập ư nghiệp thiện
Người nầy một niệm biết các tâm
Thường ở thiền định hiện oai nghi
Phá các ma nghiệp ḷng chẳng kiêu
Chẳng thọ hay thọ v́ chúng sanh
Biết rơ chơn thiệt chẳng chứng diệt
Bồ Tát tâm duyên mà chẳng biết
Thanh Văn Duyên Giác cũng chẳng rơ
Chẳng hề sanh ḷng hại ḿnh người
Hay quán thậm thâm các pháp giới
Nếu người muốn được Tịnh Ấn định
Thường phải tu tập đủ mười pháp
Thanh tịnh trang nghiêm Phật quốc độ
Thanh tịnh thiện pháp và lục độ
Đầy đủ công đức và thân tướng
Được vô ngại thuyết đà la ni
Như pháp an trụ tịnh thân ḿnh
Niệm tâm chẳng mất tuyên vô ngă
Ĺa tất cả chướng huệ vô ngại
Tâm ư không lỗi đủ công đức
Tu trợ đạo pháp không phóng dật
V́ các chúng sanh nói Bồ Đề
Vô lượng thế giới thân vô ngại
Diễn thuyết chánh pháp dạy chúng sanh
Đầy đủ tám thứ bất cộng pháp
Được có vô thượng lợi ích lớn
Kim cương làm đất, các loại cây
Chúng thấy Bồ Tát ngồi đạo thọ
Nếu muốn có đủ công đức ấy
Thường tu Tịnh Ấn tam muội định
Như Lai do tu tam muội nầy
Nên được công đức bất tư nghị.

Nầy Hải Huệ! Muốn được Tịnh Ấn tam muội, đại Bồ Tát phải tu tập tịnh Bồ Đề xa ĺa tất cả tâm cặn đục.

Nầy thiện nam tử! Nếu chẳng thấy được các pháp tánh tịnh th́ bị phiền năo khát ái làm ô nhiễm. Tất cả các pháp chẳng thể tư duy là bất tác bất hành, thanh tịnh tịch tĩnh không có trần cấu cũng không có tội lỗi, là rốt ráo thanh tịnh như giải thoát tánh, pháp giới bất hoại không có phân biệt, thiệt tánh pháp tánh không có sai biệt, tất cả các pháp không vô tướng vô nguyện, như giải thoát tánh vô ngại b́nh đẳng th́ tất cả các pháp cũng như vậy. Nếu có thể chánh quán sát như vậy th́ gọi là vô trược không có nhơ đục.

Nầy thiện nam tử! Nếu có thể v́ chúng sanh mà nói pháp như vậy th́ gọi là không có cặn bă.

Nếu Bồ Tát tâm không có cặn bă nhơ đục th́ được Tịnh Ấn tam muội".

Hải Huệ đại Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Tam muội như vậy nghĩa của nó thậm thâm v́ là chẳng nói được, v́ là chẳng nh́n thấy được chẳng đoán chẳng đếm được, khó hiểu rơ được v́ chẳng thể thấy, là đại trí huệ nhiếp tất cả pháp vậy. Tất cả Bồ Tát đều b́nh đẳng không có nhơ không có cặn không có các chướng ngại không có trụ xứ vi diệu khó tỏ chẳng thể ví dụ để nói được. Tánh ấy kiên cố như kim cương bất sanh bất diệt chẳng phá chẳng hoại chẳng trói chẳng buộc, là ánh sáng lớn v́ xa ĺa tối tăm, chẳng thể nghĩ bàn thanh tịnh vô cấu v́ xa ĺa tham vậy, không có tranh tụng v́ tu tập đại từ vậy, chẳng giác chẳng quán v́ xa ĺa khứ lai vậy, tất cả b́nh đẳng v́ như hư không vậy.
Bạch Đức Thế Tôn! Quán nhơn duyên ǵ mà được Tịnh Ấn tam muội nầy? '.

Đức Phật nói: "Nầy thiện nam tử! Ví như có người muốn đi trên hư không họ tự trang nghiêm lớn rộng.

Cũng vậy, Bồ Tát muốn được tam muội nầy th́ phải trang nghiêm lớn trang nghiêm b́nh đẳng tất cả các pháp. Tại sao, như pháp thế gian từ hột mà được trái. Nầy thiện nam tử! Tất cả pháp hữu vi th́ thức là chủng tử. C̣n tam muội nầy không có chủng tử. Tại sao, v́ tam muội nầy chẳng phải nhăn thức biết nhẫn đến chẳng phải ư thức biết, chẳng phải tạo tác, chẳng phải sắc, thọ, tưởng, hành, thức. Xem tất cả pháp khắp tất cả đều b́nh đẳng không có hai không có sai biệt th́ gọi là Chánh Đẳng Chánh Giác.

Nầy thiện nam tử! Chẳng phải v́ tướng khác gọi là sanh tử v́ tướng khác gọi là Niết Bàn, mà tùy nơi tướng sanh tử tức là tướng Niết Bàn, tại sao, v́ tất cả các pháp bổn tánh thanh tịnh, tánh bổn tánh ấy gọi là vô tánh, mà vô tánh ấy gọi là vô tướng tánh, nếu là vô tướng tánh tức là vô tác, vô tác như vậy tức là pháp tánh không có văn tự, nếu có văn tự th́ gọi là Như, như trước th́ giữa và sau cũng vậy đây gọi là tam thế. Mà tam thế ấy th́ gọi là rỗng không, rỗng không ấy th́ là vô tác, vô tác như vậy th́ nào có tác giả nên gọi vô tác là rỗng không. Nếu không có tác không có tác giả th́ nên biết là không có pháp. Nếu không có pháp th́ không có cầu không có nguyện. Nếu không nguyện cầu th́ không có ba nghiệp thân khẩu ư. Không có ba nghiệp thân khẩu ư th́ gọi là vô ngại. Vô ngại ấy gọi là bất sanh, bất diệt, bất trụ. Chẳng sanh diệt trụ tức là tướng vô vi. Tướng vô vi ấy gọi là vô trụ. Vô trụ ấy có nghĩa là không có tất cả nghiệp sở tác, thức chẳng trụ nơi sắc, chẳng trụ nơi thọ, chẳng trụ nơi tưởng, chẳng trụ nơi hành. Nơi bốn chỗ ấy mà thức chẳng trụ th́ gọi là vô trụ. Nếu vô trụ th́ chẳng sanh tương tự ngă mạn. Nếu không có tương tự ngă mạn như vậy th́ không có tăng trưởng. Nếu không có tăng trưởng th́ không có nhơn. Nếu không có nhơn th́ không có giác quán. Nếu không có giác quán th́ gọi là tịch mặc.

Nầy thiện nam tử! Các pháp như vậy nghĩa của nó thậm thâm, nếu có thể tin được th́ được giải thoát xa ĺa điên đảo phiền năo chướng ngại, th́ có thể thọ tŕ tất cả pháp tạng của chư Phật quá khứ vị lai hiện tại, là đại thuyền sư là đạo sư thương chủ là thần chú sư, là đại y sư, có thể thừa sự cúng dường tam thế chư Phật, đây gọi là chơn Phật tử, khỏi ma nghiệp phá ma chúng, chẳng lâu sẽ được Tịnh Ấn tam muội, có thể đại trang nghiêm thuyền buồm bền chắc tế độ chúng sanh nơi biển sanh tử".

Hải Huệ Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Thế nào là Bồ Tát có thể phá hoại các ma bạn đảng?".

Đức Phật nói: "Nầy Hải Huệ! Nếu Bồ Tát có thể chẳng cầu các pháp th́ chính lúc ấy có thể phá hoại ma chúng mà chẳng cầu tất cả cảnh giới nhơn duyên.

Nầy thiện nam tử! Có bốn thứ ma: một là ấm ma, hai là phiền năo ma, ba là tử ma và bốn là thiên ma.

Nầy thiện nam tử! Nếu có thể quán các pháp như tướng ảo huyễn th́ người nầy có thể phá hoại ấm ma. Nếu thấy các pháp đều là tướng rỗng không th́ người này có thể phá hoại phiền năo ma. Nếu thấy các pháp chẳng sanh chẳng diệt th́ người nầy có thể phá hoại tử ma. Nếu trừ kiêu mạn th́ phá hoại thiên ma.

C̣n nữa, nầy thiện nam tử! Nếu biết khổ th́ có thể phá ấm ma, nếu xa ĺa tập nhơn th́ phá phiền năo ma, nếu chứng diệt th́ phá tử ma, nếu tu trợ đạo th́ phá thiên ma.

C̣n nữa, nầy thiện nam tử! Nếu thấy tất cả pháp hữu vi khổ th́ phá ấm ma, nếu thấy các pháp chơn thiệt vô thường th́ phá phiền năo ma, nếu thấy các pháp chơn thiệt vô ngă th́ phá tử ma, nếu thấy các pháp tịch tĩnh Niết Bàn th́ phá thiên ma.

C̣n nữa, nầy thiện nam tử! Ở nơi thân ḿnh nếu Bồ Tát có thể không tham ái lúc xả thân bố thí hồi hướng Bồ Đề th́ có thể phá ấm ma, lúc bố thí thân xa ĺa ḷng xan tham th́ phá phiền năo ma, nếu thấy tài vật tất cả đều vô thường th́ phá tử ma, v́ chúng sanh mà tâm từ bi bố thí th́ phá thiên ma.

C̣n nữa, nầy thiện nam tử! Nếu Bồ Tát chẳng v́ ngă kiến mà thọ tŕ tịnh giới th́ có thể phá ấm ma, nếu chẳng v́ có tham mà tŕ giới th́ phá phiền năo ma, nếu v́ xa ĺa tội lỗi sanh tử mà tŕ giới th́ phá tử ma, nếu hay sanh tâm làm cho người phá giới trở lại tŕ tịnh giới mà tŕ giới th́ có thể phá được thiên ma.

C̣n nữa, nầy thiện nam tử! Nếu Bồ Tát chẳng thấy ta nhẫn ta tu hạnh nhẫn nhục th́ phá ấm ma, chẳng thấy có chúng sanh tu hạnh nhẫn nhục th́ phá phiền năo ma, chẳng thấy sanh tử th́ phá tử ma, chẳng thấy Bồ Đề th́ phá thiên ma.

C̣n nữa, nầy thiện nam tử! Nếu Bồ Tát siêng tu tinh tiến thân ḿnh tịch tĩnh th́ phá ấm ma, siêng tu tinh tiến tâm ḿnh tịch tĩnh th́ phá phiền năo ma, siêng tu tinh tiến thấy pháp vô sanh th́ phá tử ma, siêng tu tinh tiến v́ điều chúng tu khiến chuyển sanh tử th́ phá thiên ma.

C̣n nữa, nầy thiện nam tử! Nếu Bồ Tát chẳng v́ thân ngũ ấm mà tu thiền định th́ phá ấm ma, chẳng tham trước thập bát giới thập nhị xứ mà tu thiền định th́ phá phiền năo ma, chẳng tham trước lục nhập mà tu thiền định th́ phá tử ma, có bao nhiêu thiện căn đều hồi hướng Bồ Đề th́ phá thiên ma.

C̣n nữa, nầy thiện nam tử! Nếu Bồ Tát biết ngũ ấm phương tiện th́ phá ấm ma, biết thập bát giới phương tiện th́ phá phiền năo ma, biết lục nhập phương tiện th́ phá tử ma, đem tất cả thứ phương tiện ấy hồi hướng Bồ Đề th́ phá thiên ma.

C̣n nữa, nầy thiện nam tử! Nếu Bồ Tát quán tất cả pháp tướng rỗng không th́ phá ấm ma, quán tất cả pháp không có tướng th́ phá phiền năo ma, quán tất cả pháp không có nguyện cầu th́ phá tử ma, có đủ ba pháp quán như vậy đều hồi hướng Bồ Đề th́ phá thiên ma.

C̣n nữa, nầy thiện nam tử! Nếu Bồ Tát quán thân thân xứ chẳng giác chẳng trước th́ phá ấm ma, quán thọ thọ xứ chẳng giác chẳng trước th́ phá phiền năo ma, quán tâm tâm xứ chẳng giác chẳng trước th́ phá tử ma, quán pháp pháp xứ chẳng giác chẳng trước th́ phá thiên ma. Quán tất cả như vậy mà trọn chẳng hề mất tổn tâm Bồ Đề th́ có thể phá hoại cả bốn thứ ma.

Nầy thiện nam tử! Nếu Bồ Tát trước ngă th́ tăng thêm ma sự.

Đại Bồ Tát cũng biết có ngă cũng biết vô ngă, cũng biết có pháp chẳng phải có ngă chẳng phải vô ngă, biết như vậy th́ không có một pháp nào tăng giảm.

V́ tất cả chúng sanh bị vô minh che trùm nên Bồ Tát v́ họ mà muốn trang nghiêm vô thượng Đại thừa chớ chẳng phải v́ ḿnh mà phát trang nghiêm. Phát trang nghiêm rồi tự nghĩ rằng ai trang nghiêm pháp kiên cố chẳng hư hoại, ta nên trang nghiêm. Ta cũng chẳng phải v́ phá ngă chúng sanh thọ mạng sĩ phu mà trang nghiêm, chính là v́ phá những tà hoặc ác kiến trước ngă chúng sanh thọ mạng sĩ phu của các chúng sanh mà ta phát trang nghiêm.

Chúng sanh điên đảo thấy ngũ ấm nầy là thường là lạc là ngă là tịnh, ta nên v́ họ mà giảng nói vô thường khổ vô ngă bất tịnh cho các chúng sanh được chơn thiệt trí.

Nếu chúng sanh có ḷng nguyện cầu th́ nên biết người ấy là có trước chấp. Nếu không nguyện cầu th́ không trước chấp. Không có trước chấp th́ không có hư dối. Không có hư dối th́ được chơn thiệt trí biết nơi quá khứ vị lai hiện tại chẳng trước quá khứ vị lai hiện tại. Sao vậy, v́ quá khứ đă hết, vị lai chưa đến, hiện tại chẳng trụ. Nếu ở nơi tam thế không có niệm tưởng trước chấp là chẳng điên đảo là Bồ Tát hạnh, biết rơ các hành của tất cả chúng sanh. Biết rơ hành rồi th́ rành rẽ diễn nói về nghiệp về quả. Cũng biết rơ tham hành sân hành si hành. Biết có chúng sanh hành nơi tham dục trang nghiêm nơi sân, hành nơi sân trang nghiêm nơi tham, hành nơi ngu si trang nghiêm nơi tham, hành nơi tham dục trang nghiêm nơi si, hành nơi sân trang nghiêm nơi si, hành nơi ngu si trang nghiêm nơi sân. Biết có chúng sanh nơi sắc th́ sanh tham, nơi thanh th́ sanh sân, có chúng sanh nơi sắc th́ sanh sân, nơi thanh th́ sanh tham. Hoặc có chúng sanh nơi hương th́ sanh tham, nơi vị th́ sanh sân; hoặc nơi vị sanh tham, mà nơi hương th́ sanh sân; có chúng sanh nơi xúc th́ sanh tham, nơi pháp sanh sân; hoặc nơi pháp th́ sanh tham, mà nơi xúc th́ sanh sân. C̣n có những chúng sanh tham dục yếu kém mà sân hận mănh liệt, hoặc sân hận yếu kém mà tham dục th́ mănh liệt. Có những chúng sanh tham yếu mà si mạnh, hoặc si yếu mà tham mạnh. Có những chúng sanh sân yếu mà si mạnh, hoặc si yếu mà sân th́ mạnh.

C̣n có chúng sanh v́ sắc mà được điều phục chớ chẳng phải v́ thanh, hương, vị, xúc và pháp. Có chúng sanh v́ thanh mà được điều phục chớ chẳng phải v́ sắc, hương, vị, xúc và pháp. Có chúng sanh v́ hương mà được điều phục chớ chẳng phải v́ sắc, thanh, vị, xúc và pháp. Có chúng sanh v́ vị mà được điều phục chớ chẳng phải v́ sắc, thanh, hương, xúc và pháp. Có chúng sanh v́ xúc mà được điều phục chớ chẳng phải v́ sắc, thanh, hương, vị và pháp. Có chúng sanh v́ pháp mà được điều phục chớ chẳng phải v́ sắc, thanh, hương, vị và xúc.

C̣n có các chúng sanh v́ tâm tịch tĩnh mà được điều phục chớ chẳng phải v́ thân tịch tĩnh, hoặc v́ thân tịch tĩnh mà được điều phục chớ chẳng phải v́ tâm tịch tĩnh mà được điều phục.

C̣n có những chúng sanh hoặc nhơn nghe nói vô thường mà được điều phục chớ chẳng phải nhơn nghe khổ vô ngă và bất tịnh. Hoặc nhơn nghe khổ mà được điều phục chớ chẳng phải nhơn nghe vô thường vô ngă và bất tịnh. Hoặc nhơn nghe vô ngă mà được điều phục chớ chẳng phải nhơn nghe vô thường khổ và bất tịnh. Hoặc có chúng sanh nhơn nghe bất tịnh mà được điều phục chớ chẳng phải nhơn nghe vô thường khổ và vô ngă mà được điều phục.

C̣n có những chúng sanh hoặc do hiện thần thông mà được điều phục chớ chẳng phải do tha tâm trí mà được điều phục. Hoặc do tha tâm trí mà được điều phục chớ chẳng phải do thần thông mà được điều phục.

Nầy thiện nam tử! C̣n có những chúng sanh siêng tu tinh tiến th́ chậm được giải thoát mà ít tu tinh tiến th́ mau được giải thoát. Hoặc có chúng sanh siêng tu tinh tiến th́ mau được giải thoát mà ít tu tinh tiến th́ chậm được giải thoát. Có nhơn giải thoát mà chẳng phải duyên giải thoát. Có duyên giải thoát mà chẳng phải nhơn giải thoát. Có nhơn duyên giải thoát, có chẳng phải nhơn duyên giải thoát.

Có các chúng sanh do quán nội pháp mà được giải thoát chớ chẳng phải do quán ngoại pháp.
Có chúng sanh do quán ngoại pháp được giải thoát mà chẳng phải do quán nội pháp.
Có chúng sanh do quán nội pháp ngoại pháp mà được giải thoát.
Có chúng sanh chẳng quán nội pháp ngoại pháp mà được giải thoát.
Có chúng sanh nhơn lạc hạnh được giải thoát mà chẳng phải do khổ hạnh.
Có chúng sanh nhơn khổ hạnh được giải thoát mà chẳng phải do lạc hạnh.
Có chúng sanh nhơn khổ hạnh và lạc hạnh được giải thoát.
Có chúng sanh chẳng nhơn khổ hạnh lạc hạnh được giải thoát.
Có chúng sanh do khen thưởng mà được điều phục.
Có chúng sanh do trách phạt mà được điều phục.
Có chúng sanh do khen và trách mà được điều phục.
Có chúng sanh chẳng do khen và trách mà được điều phục.
Có chúng sanh do nghịch thuyết mà được điều phục chẳng phải do thuận thuyết pháp.
Có chúng sanh do thuận thuyết pháp mà được điều phục chẳng phải do nghịch thuyết pháp.
Có chúng sanh nhơn nghịch thuyết và thuận thuyết hoặc có chẳng do nghịch thuyết và thuận thuyết mà được điều phục.
Có chúng sanh do nghe lược thuyết, có chúng sanh do nghe quảng thuyết, có chúng sanh do nghe cả lược thuyết và quảng thuyết, có chúng sanh chẳng do nghe lược thuyết quảng thuyết mà được điều phục.
Có chúng sanh do Tứ chơn đế được điều phục.
Có chúng sanh do Tứ niệm xứ được điều phục.
Có chúng sanh do Tứ chánh cần được điều phục.
Có chúng sanh do Tứ như ư túc được điều phục.
Có chúng sanh do Ngũ căn được điều phục.
Có chúng sanh do Ngũ lực được điều phục.
Có chúng sanh do Thất giác chi được điều phục.
Có chúng sanh do Bát chánh đạo được điều phục.

Nầy thiện nam tử! Nghiệp hành của các chúng sanh chẳng thể nghĩ bàn, tâm của chúng sanh cũng chẳng thể nghĩ bàn, chúng sanh điều phục chẳng thể nghĩ bàn, pháp môn được nhập của chúng sanh chẳng thể nghĩ bàn, cảnh giới của các chúng sanh chẳng thể nghĩ bàn.

Đại Bồ Tát được trí bất khả tư nghị như vậy mới biết được sở hành bất khả tư nghị của các chúng sanh.

Nầy thiện nam tử! Ví như tấm lưới có nhiều gút mắt, có người ở trong ấy dùng sức chú thuật phá lưới thoát ra tùy ư mà đi. Cũng vậy, đại Bồ Tát vào trong chúng sanh dùng sức trí huệ phá lưới phiền năo tùy ư tự tại, dầu chưa chứng được Vô Thượng Bồ Đề mà có thể thông đạt sở hành của các chúng sanh".

Tôn giả Xá Lợi Phất bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Đại Bồ Tát lúc mới phát tâm Vô Thượng Bồ Đề nghe nói sở hành bất tư nghị của các chúng sanh như vậy mà chẳng kinh chẳng sợ, sự nầy thiệt rất khó chẳng thể nghĩ bàn được".

Đức Phật nói: "Nầy Xá Lợi Phất! Ư của ông nghĩ thế nào, như sư tử con lúc mới được đẻ ra nghe tiếng rống của sư tử nó có kinh sợ chăng?".

Tôn giả Xá Lợi Phất bạch rằng: ‘Bạch Đức Thế Tôn! Dầu mới sanh nhưng sư tử con không kinh sợ khi nghe tiếng rống của sư tử".

Đức Phật nói: "Nầy Xá Lợi Phất! Cũng vậy, đại Bồ Tát lúc mới phát tâm Vô Thượng Bồ Đề nghe nói sở hành bất tư nghị của các chúng sanh chẳng kinh chẳng sợ.

Lại này Xá Lợi Phất! Ư ông nghĩ thế nào, thế lực của mồi lửa dầu nhỏ mà nó có sợ đống củi khô lớn chăng?".

Tôn giả Xá Lợi Phất bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Mồi lửa nhỏ không sợ củi khô lớn".

Đức Phật nói: "Nầy Xá Lợi Phất! Đại Bồ Tát lúc sơ phát Bồ Đề tâm vô thượng được lửa trí huệ cũng như vậy.

Lại nầy Xá Lợi Phất! Nay Đức Như Lai lấy việc chẳng phải ví dụ để làm ví dụ.

Ví như có ngọn lửa giao hẹn sau bảy ngày sẽ cùng củi gỗ khô chiến đấu. Bấy giờ bao nhiêu củi gỗ khô cùng họp tụ lại một chỗ cao lớn như ṭa núi Tu Di, mà ngọn lửa ấy vẫn không núng sợ tự biết sức ḿnh có thể chống phá nổi chẳng cần phải giúp thêm. Cũng vậy, dầu các phiền năo cùng ḥa hiệp chung nhau thế lực mănh liệt, nhưng sức trí huệ của Bồ Tát đều có thể tiêu phục.

Nầy Xá Lợi Phất! Đại Bồ Tát có hai thứ sức lực, một là phiền năo lực, hai là trí huệ lực.

Bồ Tát nếu không có phiền năo lực th́ chẳng có thể cùng đồng với hành nghiệp của các chúng sanh, cũng chẳng có thể biết được hành xứ của các chúng sanh và cũng sẽ đồng như bực Thanh Văn và Duyên Giác. V́ vậy nên Bồ Tát dùng phiền năo lực đi đến khắp các cơi hóa độ các chúng sanh chẳng hề kinh sợ, đây gọi là Bồ Tát hiện hành phương tiện.

Này Xá Lợi Phất! Như có số đốm lửa nhiều vô lượng ngàn vạn ức cũng chẳng thể chiếu lấn được ánh sáng mặt nhựt. Cũng vậy, dầu có vô lượng vô số phiền năo cũng chẳng thể ngăn ngại được trí quang của Bồ Tát.

Này Xá Lợi Phất! Như một hoàn thuốc A Già Đà có khả năng phá được đại độc. Trí huệ của Bồ Tát cũng vậy, chút ít sức trí huệ có khả năng phá vô lượng đại phiền năo.

Này Xá Lợi Phất! Như trận mưa nước một vị, rơi xuống rồi th́ tùy theo đất mà có các thứ vị. Một giải thoát trí của đại Bồ Tát cũng vậy, theo căn tánh của các chúng sanh mà nói nhiều pháp sai khác.

Này Xá Lợi Phất! Như dưới cây Diêm Phù có bùn hoàng kim, trong bùn này có các loại báu quư. Trong Vô Thượng Bồ Đề tâm mới phát của Bồ Tát cũng vậy, trong tâm ấy có đủ Thanh Văn, Bích Chi Phật.

Nầy Xá Lợi Phất! Như các Tiểu Vương đều thuộc Chuyển Luân Thánh Vương. Cũng vậy, tất cả hàng nhơn thiên đều đến quy thuộc sơ tâm Bồ Tát.

Nầy Xá Lợi Phất! Như người phước mỏng ít th́ chẳng gặp được thất bửu. Cũng vậy, nếu người chẳng thể ở chỗ vô lượng chư Phật gieo trồng thiện căn th́ chẳng thể phát tâm Vô Thượng Bồ Đề.

Nầy Xá Lợi Phất! Như mầm non mía th́ không có các vị thạch mật v.v. Cũng vậy, nếu người không có tâm Vô Thượng Bồ Đề th́ không có các công đức Tam bảo.

Nầy Xá Lợi Phất! Như y vương Kỳ Bà thường nói rằng tất cả vật có trong thiên hạ không ǵ chẳng phải là thuốc. Cũng vậy, Bồ Tát nói tất cả các pháp không ǵ chẳng phải là Bồ Đề.

Nầy Xá Lợi Phất! Như A Tu La Vương tận lực cũng không ngăn được ṿng đi của mặt nhựt nguyệt. Cũng vậy, tất cả ma chúng dùng hết thế lực chẳng thể trở ngại Bồ Tát siêng tu Bồ Đề đạo.

Nầy Xá Lợi Phất! Như sắc giới cung điện chư Thiên an trụ tại hư không. Cũng vậy, Bồ Đề được có của Bồ Tát cũng y dựa nơi không mà an trụ.

Nầy Xá Lợi Phất! Như hư không có thể dung thọ tất cả vạn vật mà hư không ấy không hề tăng giảm. Vô lượng Phật pháp cũng vậy, dầu có Bồ Tát phát tâm nguyện cầu mà Phật pháp ấy vẫn không tăng giảm.

Nầy Xá Lợi Phất! Như có người tha hồ tùy sức ḿnh đi trong hư không mà hư không ấy không hề tăng giảm. Cũng vậy, Bồ Tát dùng hết tín lực đi trong Phật trí mà Phật trí ấy vẫn không tăng giảm.

Nầy Xá Lợi Phất! Như thợ ḷ gốm lúc làm chưa thành món vật th́ vật ấy chưa được tên món vật. Cũng vậy lúc chưa phát tâm Vô Thượng Bồ Đề th́ pháp lành của Bồ Tát cũng chưa được tên.

Nầy Xá Lợi Phất! Như người đă được thấy Chuyển Luân Thánh Vương th́ chẳng cầu thấy các Tiểu Vương. Cũng vậy, Bồ Tát đă phát tâm Vô Thượng Bồ Đề rồi th́ chẳng c̣n phát tâm Thanh Văn, tâm Bích Chi Phật.

Nầy Xá Lợi Phất! Như các bửu châu chẳng sản xuất ở những nơi khác mà phải sản xuất ở ḷng đại hải. Cũng vậy, trong pháp Thanh Văn, Bích Chi Phật chẳng sản xuất được Tam bảo, mà Tam bảo phải được sản xuất trong pháp Bồ Tát.

Nầy Xá Lợi Phất! Như bực Thái Tử chẳng gọi là vua chẳng phải chẳng gọi là vua. Cũng vậy, đại Bồ Tát chẳng gọi là Phật chẳng phải chẳng gọi là Phật.

Nầy Xá Lợi Phất! Thất bửu dầu là lượng nhỏ cũng chẳng nên khinh, tại sao, v́ lượng bửu dầu nhỏ mà có thể dùng làm việc lớn có nhiều lợi ích. Cũng vậy, dầu Bồ Tát lúc sơ phát tâm cũng chẳng nên khinh.

Nầy Xá Lợi Phất! Nay Phật v́ chư đại Bồ Tát mà nói những ví dụ như vậy. Bồ Tát được nghe những ví dụ ấy th́ được an lạc".

Muốn tuyên lại nghĩa ấy Đức Thế Tôn nói kệ rằng:

Nếu muốn chứng được vô thượng đạo
Phải nên dứt trừ ḷng nghi hối
Người siêng tu ḷng tin vô thượng
Th́ có thể được đạo Bồ Đề
Nếu người tu tập Tịnh Ấn định
Tuyên nói các pháp như cảnh mộng
Trong vô lượng đời tịnh tâm ḿnh
Th́ có thể chứng chánh giác đạo
Đạo Phật được chẳng phải thân nghiệp
Cũng chẳng phải khẩu nghiệp ư nghiệp
Vô vi chơn thiệt tánh cũng vậy
V́ thế chẳng thể ví dụ nói
Phật đạo không đối chẳng thấy được
Chẳng phải nhăn thức như hư không
Chẳng phải tất cả các t́nh căn
Chẳng phải cảnh giới của các căn
Chẳng phải tướng ấm giới lục nhập
Chẳng phải tâm ư thọ tưởng thức
Chẳng phải cảnh của tri của trí
V́ thế Phật cảnh chẳng biết được
Chư Phật đại bi khó nghĩ bàn
Vô lượng vô biên không chướng ngại
Không chữ không tiếng chẳng nói được
V́ thế không ai biết Phật giới
Nếu chúng sanh trong vô lượng đời
Gần kế thiện hữu nghe chánh pháp
Nghe rồi liền được đại phước đức
Thường thọ diệu lạc như chư Phật
Tất cả các ma chẳng hại được
Các căn điều phục thường an lạc
Hay dùng phương tiện phá tứ ma
An trụ như pháp hành Phật đạo
Nếu tu đạo Bồ Đề như vậy
Th́ được Bồ Đề v́ người nói
Hay độ chúng sanh biển sanh tử
Hay phá tất cả đại tà kiến
Liền được vô thượng các tướng hảo
Thành tựu Thập lực Tứ vô úy
Hay biết chúng sanh phiền năo hành
Hay phá tất cả cơi sanh tử
Nếu có Bồ Tát siêng tinh tiến
Th́ hay phá hoại các phiền năo
Như lửa đốt cháy gỗ cỏ khô
Tâm Bồ Đề đốt được phiền năo.

Lại nầy Hải Huệ! V́ được Vô Thượng Bồ Đề mà đại Bồ Tát siêng tu tinh tiến. Có ai siêng tu tinh tiến th́ nên biết người ấy tức là có Bồ Đề. Có ai siêng tu tinh tiến th́ người ấy tức là có Đàn Ba la mật, Thi Ba la mật, Sằn đề Ba la mật, Tỳ lê gia Ba la mật, Thiền Ba la mật, Bát Nhă Ba la mật, có thể lợi ích ḿnh mà cũng có thể lợi ích người.

Nầy thiện nam tử! Vô lượng kiếp quá khứ có Đức Phật Thế Tôn hiệu Cần Tinh Tiến Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Biến Tri, Minh Hành Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhơn Sư, Phật Thế Tôn, quốc độ tên Thiện Kiến, kiếp ấy tên Hoa Tụ. Lúc ấy đại thủy tràn đầy cả thế giới, trong đại thủy sản xuất tám vạn bốn ngàn thượng diệu liên hoa, mỗi hoa sen ngang rộng đủ ngàn do tuần có vô lượng ức ánh sáng màu hoàng kim, mùi thơm vi diệu. Chư Thiên cơi Trời Sắc Cứu Cánh thấy các hoa sen ấy cảm thọ nhiều an lạc đồng nói rằng trong thế gian mà có nhiều hoa sen ấy th́ nên biết là có nhiều Đức Phật xuất thế. Do cớ ấy mà kiếp ấy có tên là Hoa Tụ.

Thuở ấy cả thế giới tịch tĩnh không có tiếng động. V́ tịch tĩnh mà chư Bồ Tát ở vô lượng thế giới thường thích quán sát. Do quán sát nên mỗi mỗi Bồ Tát đều được Hỷ Hành tam muội. V́ cớ ấy mà thế giới ấy có tên là Thiện Kiến.

Quốc độ Thiện Kiến có nhiều rừng cây thất bửu, nhiều những điện đền lầu các thất bửu như Đâu Suất Thiên. Chúng sanh cơi ấy ăn uống đầy đủ, phần đông đều có thần thông, tất cả đều hóa sanh, không có thân người nữ cũng không có ba ác đạo, đều tu pháp Đại thừa, không có Nhị thừa. Đức Phật Cần Tinh Tiến có ba vạn sáu ngàn Bồ Tát xuất gia đều được tâm bất thối chuyển Vô Thượng Bồ Đề, c̣n có vô lượng nhơn thiên sơ phát tâm Bồ Đề kiên cố chẳng thối chuyển. Đức Cần Tinh Tiến Như Lai thường thích tuyên nói hạnh cần tinh tiến. Lúc ấy trong đại chúng có một vị Bồ Tát tên Kiên Cố Trang nghiêm từ chỗ ngồi đứng dậy đến lễ chưn đức Cần Tinh Tiến Như Lai rồi quỳ dài chắp tay bạch rằng:

Bạch Đức Thế Tôn! Thế nào là Bồ Tát cần hành tinh tiến?

Đức Cần Tinh Tiến Như Lai nói:

Nầy Kiên Cố Trang nghiêm! Cần hành tinh tiến có bốn pháp, đó là phát tâm, tác tâm, quán tâm và như pháp trụ. Bốn pháp như vậy tức là đầy đủ nhơn duyên Phật pháp.

Tại sao vậy? Nầy thiện nam tử! Do phát tâm nên sanh thiện pháp. Do tu tác mà thiện pháp tăng trưởng. Do quán sát mà lợi ích chúng sanh. Do như pháp trụ nên nhập vào tất cả nhơn duyên Phật pháp.

C̣n nữa, nầy thiện nam tử! Phát ấy là cầu được nghe chánh pháp. Tác ấy là nghe pháp rồi có thể nói. Quán ấy là giỏi tư duy nghĩa. Như pháp trụ ấy là như pháp được nói mà an trụ.

Lại phát ấy là điều phục tâm xan tham, tác ấy là có thể bố thí tất cả, quán ấy là v́ chúng sanh bố thí hồi hướng Bồ Đề, như pháp trụ ấy là chẳng cầu quả báo bố thí.

Lại phát ấy là t́m cầu người lănh thọ, tác ấy là khi thấy người đến cầu xin th́ sanh ḷng thương xót, quán ấy là quán sát của cải vô thường, như pháp trụ ấy là chẳng cầu quả báo.

Lại phát ấy là cầu của cải đúng như pháp, tác ấy là cầu được tịnh mạng, quán ấy là nơi vật chẳng bền mà tu pháp bền vững, như pháp trụ ấy là lúc xả thí tất cả chẳng có ḷng kiêu mạn.

Lại phát ấy là ĺa các ác cấm giới, tác ấy là chí tâm thọ tŕ các tịnh cấm giới, quán ấy là chí tâm điều phục người phá giới, như pháp trụ ấy là tŕ tịnh cấm giới chẳng sanh ḷng kiêu mạn.

Lại phát ấy là tịnh khẩu nghiệp, tác ấy là tịnh thân nghiệp, quán ấy là tịnh ư nghiệp, như pháp trụ ấy là tu tập thiện pháp.

Lại phát ấy là xa ĺa tâm sân hận, tác ấy là tu tập nhẫn nhục, quán ấy là thủ hộ ḿnh và người, như pháp trụ ấy là tu nhẫn nhục rồi chẳng sanh ḷng kiêu mạn.

Lại phát ấy là thích giáo hoá chúng sanh tà kiến, tác ấy là hay phá tâm sân hận của các chúng sanh, quán ấy là chẳng thấy có nội ngoại, như pháp trụ là xa ĺa tất cả phiền năo kiết sử.

Lại phát ấy là xa ĺa giải đăi, tác ấy là siêng tu tinh tiến, quán ấy là điều phục tất cả chúng sanh giải đăi, như pháp trụ ấy là khuyên các chúng sanh tu tinh tiến.

Lại phát ấy là thiện từ, tác ấy là việc phải làm đă xong, quán ấy là chẳng cầu các thừa khác, như pháp trụ ấy là chẳng mất tâm vô lượng Bồ Đề.

Lại pháp ấy là trang nghiêm thiền chi, tác ấy là trang nghiêm tam muội, quán ấy là tu tập chẳng sanh tương tợ ngă mạn, như pháp trụ là phá hoại tâm hành ác của các chúng sanh.

Lại phát ấy là trang nghiêm niệm tâm, tác ấy là trang nghiêm các cơi, quán ấy là ư chí kiên cố, như pháp trụ là dũng kiện không khiếp sợ.

Lại phát ấy có tên như pháp nhơn, tác ấy có tên như phương tiện, quán ấy có tên môn hộ, như pháp trụ ấy có tên giải thoát.

Lại phát ấy là cầu văn tự, tác ấy là thọ tŕ văn tự, quán ấy là tự bất khả thuyết, như pháp trụ ấy là xa ĺa văn tự.

Lại phát ấy là ĺa ác tri thức, tác ấy là cầu thiện tri thức, quán ấy là ở nơi thiện tri thức chí tâm nghe pháp, như pháp trụ ấy là chẳng hiểu sai nghĩa.

Lại phát ấy là thích rời bỏ nhà, tác ấy là xa ĺa oán và thân, quán ấy là cầu pháp lành, như phát trụ là chẳng theo ư người.

Lại phát ấy là nói thiểu dục, tác ấy là nói tri túc, quán ấy là dễ nuôi dễ thỏa măn, như pháp trụ ấy là khéo biết thời nghi.

Lại phát ấy là tu đúng cấm giới, tác ấy là nơi cấm giới chẳng hư, quán ấy là như định học giới, như pháp trụ ấy là như huệ học giới.

Lại phát ấy là Đàn na và Thi la Ba la mật, tác ấy là Sằn đề và Tỳ lê gia Ba la mật, quán ấy là Thiền na và Bát Nhă Ba la mật, như pháp trụ ấy là trí và phương tiện Ba la mật.

Lại phát ấy là hành bố thí nhiếp thủ, tác ấy là hành nhuyến ái ngữ nhiếp thủ, quán ấy là làm lợi ích cho người nhiếp thủ, như pháp trụ ấy là đồng sự với người nhiếp thủ.

Lại phát ấy là đại từ, tác ấy là đại bi, quán ấy là đại hỷ, như pháp trụ ấy là đại xả.

Lại phát ấy là hộ tŕ chánh pháp, tác ấy là thanh tịnh phước điền, quán ấy là trang nghiêm tướng hảo, như pháp trụ ấy là điều phục chúng sanh.

Lại pháp ấy là thiệt biết ấm ma, tác ấy là ĺa phiền năo ma, quán ấy là phá tử ma, như pháp trụ ấy là xô dẹp thiên ma.

Lại phát ấy là thân niệm xứ, tác ấy là thọ niệm xứ, quán ấy là tâm niệm xứ, như pháp trụ là pháp niệm xứ.

Lại phát ấy là rành rẽ biết khổ, tác ấy là xa ĺa tập nhơn, quán ấy là chúng chơn thiệt diệt, như pháp trụ là tu tập trợ đạo.

Lại phát ấy là tín căn, tác ấy là tinh tiến căn, quán ấy là niệm căn, như pháp trụ ấy là huệ căn.

Lại phát ấy là thất giác phần, tác ấy là bát chánh đạo phần, quán là xa ma tha, như pháp trụ là tỳ bà xá na.

Nầy thiện nam tử! Như tất cả hạnh lành đều gọi là phát, tu tập pháp lành đều gọi là tác, tất cả tâm thanh tịnh đều gọi là quán, biết tất cả nghiệp th́ gọi là như pháp trụ.

Lại nầy Kiên Cố Trang nghiêm Bồ Tát! Người siêng tu tinh tiến th́ tịch tĩnh tâm ḿnh, nếu tâm tịch tĩnh tức là tinh tiến. Nếu phá tâm tham thân tức là tinh tiến. Nếu biết thân và ư tức là tinh tiến. Nếu đoạn dứt ngă và ngă sở tức là tinh tiến. Đoạn dứt các hệ phược tức là tinh tiến. Phiền năo chướng dứt hết tức là tinh tiến. Nếu có thể xa ĺa tất cả chướng ngại tức là tinh tiến. Nếu có thể trừ bỏ mười thứ kiêu mạn tức là tinh tiến. Nếu phá tham sân tức là tinh tiến. Nếu phá vô minh hữu ái tức là tinh tiến. Nếu chẳng phóng dật tu tập thiện pháp tức là tinh tiến. Nếu có thể chơn thiệt thấy nội lục nhập ngoại lục nhập tức là tinh tiến. Nếu chơn thiệt biết ngũ ấm, thập bát giới, thập nhị nhập tức là tinh tiến. Tâm tịch tĩnh tức là tinh tiến. Phá hoại ḷng nghi tức là tinh tiến. Nơi tam thế chẳng phân biệt tức là tinh tiến. Nếu quán pháp giới chẳng động chuyển tức là tinh tiến. Nếu chẳng lậu tức là tinh tiến. Nếu chẳng hại tức là tinh tiến. Nếu chẳng sanh hối tức là tinh tiến. Nếu chẳng cầu tức là tinh tiến. Nếu chẳng diệt tức là tinh tiến. Nếu chẳng tác tức là tinh tiến. Nếu không có tăng giảm tức là tinh tiến.

Không có thượng không có hạ tức là tinh tiến. Chẳng xả chẳng trước tức là tinh tiến. Chẳng phược chẳng giải tức là tinh tiến. Chẳng đến chẳng đi tức là tinh tiến. Bất sanh bất diệt tức là tinh tiến. Chẳng phải phóng dật chẳng phải chẳng phóng dật tức là tinh tiến. Không có tác không có tác giả tức là tinh tiến. Không có tối không có sáng tức là tinh tiến. Chẳng phải có thấy chẳng phải chẳng thấy tức là tinh tiến.

Đức Thế Tôn bảo Hải Huệ đại Bồ Tát: "Nầy thiện nam tử! Lúc Đức Cần Tinh Tiến Như Lai nói pháp tinh tiến như vậy có vô lượng Bồ Tát được Vô sanh pháp nhẫn. Hiện nay trong pháp hội này cũng có năm ngàn Bồ Tát được Vô sanh pháp nhẫn, bảy ngàn thiên nhơn phát tâm Vô Thượng Bồ Đề.

Nầy thiện nam tử! Thuở xa xưa ấy, Kiên Cố Trang Nghiêm Bồ Tát nghe Đức Cần Tinh Tiến Như Lai nói pháp ấy rồi, v́ muốn được vô lượng pháp như vậy nên siêng tu tinh tiến chứng được hạ nhẫn. V́ cầu pháp mà Bồ Tát ấy chẳng ngồi chẳng nằm cho đến mạng chung. Lúc đă bỏ thân liền sanh Trời Phạm Thiên, trong vô lượng đời cúng dường Phật và nghe pháp thọ tŕ. Trong kiếp Hoa Tụ ấy Bồ Tát Kiên Cố Trang Nghiêm cúng dường cùng khắp tám vạn bốn ngàn chư Phật Như Lai nghe pháp thọ tŕ siêng tu tinh tiến.

Nầy Hải Huệ! Ông có biết thuở kiếp Hoa Tụ xa xưa, Bồ Tát Kiên Cố Trang Nghiêm ấy là người nào chăng? Chính là thân ta Thích Ca Mâu Ni Phật vậy.

Nầy Hải Huệ! Từ lâu ta đầy đủ tinh tiến nên siêu việt Di Lặc và chư vị đại Bồ Tát mà thành Chánh Giác trước. V́ vậy mà ta nói rằng ai có tinh tiến th́ nên biết người ấy tức là có Bồ Đề.

Nầy Hải Huệ! Ta siêng tu tinh tiến mà c̣n khó được Vô Thượng Bồ Đề huống là giải đăi ư! Nếu có Bồ Tát hay siêng tu tinh tiến th́ người ấy có thể tự lợi lợi tha".

Muốn tuyên lại nghĩa ấy Đức Thế Tôn nói kệ rằng:

Ta nhớ quá khứ vô lượng đời
Trong kiếp Hoa Tụ Tinh Tiến Phật
Thế giới Thiện Kiến nước tràn đầy
Sản xuất tám vạn bốn ngàn hoa
Cơi ấy báu đẹp như Đâu Suất
Dư nhiều vật thực không thân nữ
Chúng sanh tất cả đều hóa sanh
Cũng không nhị thừa thuần nhứt thừa
Mười phương thế giới chư Bồ Tát
Thấy cơi Thiện Kiến thọ an lạc
Ba vạn hai ngàn chúng xuất gia
Vô lượng nhơn thiên phát giác tâm
Tinh Tiến Phật khen hạnh tinh tiến
Chỉ v́ Kiên Cố Trang Nghiêm nói
Nếu hay phát tâm siêng tu thiện
Nhiếp tâm tư duy như pháp trụ
Cần Tinh Tiến Phật v́ Kiên Cố
Phân biệt nói rộng bốn câu ấy
Phát Bồ Đề tâm như pháp hành
Tư duy được nhẫn như pháp trụ
Nếu cầu chánh pháp gọi sơ phát
Như pháp mà nói gọi là tác
Hiểu nghĩa chẳng sai tư duy tốt
Tu tập pháp nhẫn như pháp trụ
Nếu siêng bố thí gọi sơ phát
Cầu người nhận lănh gọi là tác
Thấy rơ vô thường tư duy tốt
Chẳng thấy hai tướng như pháp trụ
Cầu của đúng pháp gọi sơ phát
Thanh tịnh sanh sống gọi là tác
Phá hoại san tham tư duy tốt
Chẳng sanh kiêu mạn như pháp trụ
Xa ĺa ác giới gọi sơ phát
Tŕ giới chẳng hư gọi là tác
Điều phục người lỗi tư duy tốt
Tịnh giới không kiêu như pháp trụ
Xa ĺa ác khẩu gọi sơ phát
Thân thường tịch tĩnh gọi là tác
Ư nghiệp tịch tĩnh tư duy tốt
Các pháp tịch tĩnh như pháp trụ
Xa ĺa hại tâm gọi sơ phát
Tu tập nhẫn nhục gọi là tác
Ǵn giúp ḿnh người tư duy tốt
Nhẫn chẳng kiêu mạn như pháp trụ
Khuyên dạy kẻ sân gọi sơ phát
Xa ĺa kẻ ác gọi là tác
Trong ngoài tịch tĩnh tư duy tốt
Tâm không trước ngă như pháp trụ
Xa ĺa giải đăi gọi sơ phát
Siêng tu tinh tiến gọi là tác
Biết rơ chơn thiệt tư duy tốt
Tu tập trợ đạo như pháp trụ
Mới cầu pháp lành là sơ phát
Cầu rồi tu tập gọi là tác
Niệm tâm thọ tŕ tư duy tốt
Chẳng mất thiện pháp như pháp trụ
Cầu nơi thiền chi gọi sơ phát
Tu tập tam muội gọi là tác
Không tương tợ mạn tư duy tốt
Không có lỗi lầm như pháp trụ
Tâm niệm nơi huệ gọi sơ phát
Chứng được pháp môn gọi là tác
Ủng hộ chánh pháp tư duy tốt
Dũng kiện tinh tiến như pháp trụ
Chánh niệm nhơn duyên là sơ phát
Tu thiện phương tiện gọi là tác
Quán xem nội pháp tư duy tốt
Đă được giải thoát như pháp trụ
Mới cầu văn tự gọi sơ phát
Thông đạt hiểu rơ gọi là tác
Biết bất khả thuyết tư duy tốt
Rơ không văn tự như pháp trụ
Xa ĺa ác hữu là sơ phát
Gần kề thiện hữu gọi là tác
Nghe pháp hiểu đúng tư duy tốt
Chẳng rời chánh pháp như pháp trụ
Phật pháp xuất gia là sơ phát
Trừ bỏ oan thân gọi là tác
Tu tập pháp lành thiện tư duy
Chẳng theo ư người như pháp trụ
Thiểu dục sơ phát tri túc tác
Thích nơi tịch tĩnh tư duy tốt
Trụ tịch tĩnh rồi giảng vô tranh
Cũng tự tu tập như pháp trụ
Theo giới mà học gọi sơ phát
Chẳng để phạm giới gọi là tác
Tŕ giới không giới tư duy tốt
Theo trí huệ giới như pháp trụ
Thường thích tịch tĩnh gọi là tác
Dễ nuôi dễ đủ thiện tư duy
Quán sát vô thường như pháp trụ
Thích tu thí giới gọi sơ phát
Nhẫn nhục tinh tiến gọi là tác
Thiền và Bát Nhă tư duy tốt
Trí cùng phương tiện như pháp trụ
Bố thí nhiếp thủ là sơ phát
Ái ngữ nhiếp thủ gọi là tác
Lợi ích cho người tư duy tốt
Đồng sự nhiếp thủ như pháp trụ
Tu từ là phát tu bi tác
Tam thế vô nhị tư duy tốt
V́ các chúng sanh tịnh thân tâm
Tu tập hỉ xả như pháp trụ
Hộ tŕ chánh pháp là sơ phát
Thanh tịnh phước điền gọi là tác
Trang nghiêm tự thân tư duy tốt
Điều phục chúng sanh như pháp trụ
Phá hoại ấm ma là sơ phát
Rời phiền năo ma gọi là tác
Phá được tử ma tư duy tốt
Dẹp phục ma địch như pháp trụ
Tu tập thân niệm là sơ phát
Tu tập thọ niệm gọi là tác
Tu tập tâm niệm tư duy tốt
Tu tập pháp niệm như pháp trụ
Rành rẽ biết khổ là sơ phát
Xa ĺa nhơn tập gọi là tác
Chứng diệt chơn thiệt tư duy tốt
Tu tập trợ đạo như pháp trụ
Tu tập tín căn là sơ phát
Tu tập các lực gọi là tác
Tu niệm tam muội tư duy tốt
Tu tập trí huệ như pháp trụ
Thân tâm tịch tĩnh là sơ phát
Xa ĺa tà kiến gọi là tác
Quán rơ danh sắc tư duy tốt
Tinh tiến chẳng hối như pháp trụ
Không ngă ngă sở là sơ phát
Không phược không giải gọi là tác
Không khứ không lai tư duy tốt
Pháp tánh bất động như pháp trụ
Xa ĺa kiêu mạn là sơ phát
Từ bỏ tham sân gọi là tác
Quán mười hai duyên tư duy tốt
Ĺa si hữu ái như pháp trụ
Nếu hay xa ĺa tất cả tướng
Phá hoại sở hữu các chướng ngại
Đầy đủ thập lực tứ vô úy
Hay nói công đức cần tinh tiến
Như Lai nói pháp tinh tiến nầy
Mười ngàn chúng sanh ngộ vô sanh
Năm ngàn Bồ Tát được pháp nhẫn
Vô lượng Trời Người phát Bồ Đề
Bồ Tát Kiên Cố nay Thích Ca
Tinh tiến vượt hơn chư Bồ Tát
Nếu muốn chứng được Vô thượng đạo
Nên tu tinh tiến như Phật trước.

Bấy giờ Tu Bi Phạm Thiên hỏi Hải Huệ Bồ Tát rằng: "Bạch Đại Sĩ! Nói là Phật pháp ấy, thế nào gọi là Phật pháp?".

Hải Huệ đại Bồ Tát nói: "Thưa Thiên Tử! Phật pháp ấy tên là tất cả pháp. Tất cả pháp ấy tên là Phật pháp. Như Phật pháp tánh tức là tất cả pháp tánh. Như tất cả pháp tánh ấy tức là Phật pháp tánh. Tất cả pháp tánh cùng Phật pháp tánh không hai không sai biệt. Tất cả pháp tịch tĩnh Phật pháp cũng tịch tĩnh. Tất cả pháp rỗng không Phật pháp cũng rỗng không.

Thưa Thiên Tử! Tất cả pháp tức mười hai nhơn duyên, Bồ Đề ấy cũng là mười hai nhơn duyên".

Tu Bi Phạm Thiên nói: "Bạch Đại Sĩ! Luận về Phật pháp ấy phải chăng là chẳng quá tam giới pháp ư?".

Hải Huệ đại Bồ Tát nói: "Thưa Thiên Tử! Tam giới cùng Phật pháp, tánh không sai biệt. Tam giới tánh b́nh đẳng, Phật pháp tánh b́nh đẳng không có hai tướng. Ví như hư không không có tăng giảm, Phật pháp cũng như vậy không có tăng giảm, v́ tánh rỗng không nên không có thượng không có hạ. Nếu ai muốn thấy Phật pháp th́ nên quan sát như vậy.

Lại nầy Thiên Tử! Luận về Phật pháp ấy chẳng phải xứ chẳng phải chẳng xứ, chẳng phải sanh chẳng phải diệt, chẳng phải xanh chẳng phải vàng đỏ trắng chẳng phải màu tạp màu lưu ly màu hư không giới, ĺa màu sắc không có màu sắc, chẳng phải có h́nh chất vuông tṛn dài vắn, không có tướng không có các tướng, không có phược không có giải, không có tướng như vậy gọi là Phật pháp, không có tướng không có cú không có văn tự, là thanh tịnh tịch tĩnh, là nghĩa rỗng không, là nghĩa không có tướng, là nghĩa không có tích tụ, là nghĩa rốt ráo không có xuất sanh, là nghĩa giác tri.

Nghĩa tịch tĩnh ấy là chẳng tuyên nói được, chẳng nh́n được chẳng thấy được. Nghĩa tịch tĩnh ấy là nghĩa không. Nghĩa không ấy là nghĩa không tích tụ. Nghĩa không tích tụ ấy là nghĩa chơn thiệt. Nghĩa chơn thiệt ấy là nghĩa rốt ráo bất xuất. Nghĩa rốt ráo bất xuất ấy là nghĩa bất diệt. Nghĩa bất diệt ấy tức là nghĩa không có xứ. Nghĩa không có xứ ấy tức là pháp tánh. Pháp tánh ấy tức là Phật pháp. Đây gọi là hữu học pháp, gọi là A La Hán pháp, gọi là Duyên Giác pháp, gọi là Phật pháp. Phật pháp như vậy cùng các pháp khác cũng không có trụ xứ, bất xuất bất diệt, không có sắc xanh vàng đỏ trắng, không có h́nh vuông tṛn dài vắn, không có tướng mạo, không có sáng không có tối, tất cả các pháp b́nh đẳng vô sai biệt. Người cầu Phật pháp gọi rằng Phật, Phật pháp và tất cả pháp.

Đại Bồ Tát ngồi đạo tràng dưới cội Bồ Đề mới có thể rành rẽ rơ ràng chơn thiệt biết thấy. Tại sao, v́ Phật chánh pháp không có trụ xứ vậy, tất cả các pháp cũng không có trụ xứ. Phật pháp bất khả đắc tất cả các pháp cũng bất khả đắc. Phật pháp b́nh đẳng tất cả các pháp cũng b́nh đẳng. Nếu không có nhơn duyên th́ không có chủng tánh. Nếu không có chủng tánh th́ không có xuất không có diệt. Nếu không có xuất diệt th́ gọi là chơn thiệt. Biết chơn thiệt ấy tức là thiệt tánh. Các pháp quá khứ vị lai hiện tại tức là Phật pháp. Tại sao, v́ thông đạt tam thế không có chướng ngại vậy. Không có chướng ngại ấy tức là Phật trí. Phật trí ấy tức là mười tám pháp bất cộng. Pháp bất cộng ấy nhiếp tất cả pháp. V́ thế nên tất cả các pháp tức là Phật pháp. Các pháp cùng Phật pháp không có hai không sai biệt".

Tu Bi Phạm Thiên nói: "Bạch Đại Sĩ! Nay Đại Sĩ có rơ ràng thấy Phật pháp chăng?".

Hải Huệ đại Bồ Tát nói: "Thưa Thiên Tử! Phật pháp chẳng phải sắc h́nh thể nh́n thấy được, sao Thiên Tử lại nói là rơ ràng thấy Phật pháp ư! Tất cả các pháp đều chẳng thể thấy được. Luận về rơ ràng ấy tức là Phật pháp, không có hai tướng sai biệt".

Tu Bi Phạm Thiên nói: "Bạch Đại Sĩ! Sao Đức Như Lai cớ chi nói rằng Phật biết thấy tất cả các pháp?".

Hải Huệ Bồ Tát nói: "Thưa Thiên Tử! Như Lai Phật pháp nếu có định tướng mới có thể nói được rằng rơ ràng biết thấy".

- Bạch Đại Sĩ! Phật pháp không có ư?

-Thưa Thiên Tử! Pháp nếu là vô định th́ chẳng thể nói có chẳng thể nói không. Nếu chẳng thể nói có tướng không có tướng th́ làm sao nói được rằng rơ ràng biết thấy.

- Bạch Đại Sĩ! Tại sao Đức Như Lai nói các Phật pháp?

- Thưa Thiên Tử! Như nói hư không, mà tánh hư không thiệt không có định tướng, Phật pháp cũng vậy.

- Bạch Đại Sĩ! Phật pháp như vậy chẳng thể nghĩ bàn. Bồ Tát lúc mới phát tâm Vô Thượng Bồ Đề nghe pháp như vậy mà chẳng kinh chẳng sợ cũng là chẳng thể nghĩ bàn. Tánh Chánh giác cũng chẳng thể nghĩ bàn.

- Thưa Thiên Tử! Người được Đức Phật gia hộ mới có thể phát được tâm Vô Thượng Bồ Đề ấy, v́ thế nên nghe pháp như vậy mà chẳng kinh chẳng sợ.

Thưa Thiên Tử! Nếu người có tham trước th́ sanh ḷng kinh sợ, người không có tham trước th́ không có kinh sợ. Người luyến tiếc thân mạng th́ sanh ḷng kinh sợ, người không luyến tiếc thân mạng th́ không có kinh sợ, người có chướng ngại th́ sanh ḷng kinh sợ, người không có chướng ngại th́ không có kinh sợ. Tham trước ngă và ngă sở th́ sanh ḷng kinh sợ, người dứt ngă và ngă sở th́ không có kinh sợ.

- Bạch Đại Sĩ! Đại Bồ Tát có sức lực ǵ mà khi nghe Phật pháp thậm thâm chẳng sanh ḷng kinh sợ?

- Thưa Thiên Tử! Có tám thứ lực lúc nghe Phật pháp thậm thâm th́ chẳng sanh ḷng kinh sợ. Đó là trụ lực, thiện hữu lực, đa văn lực, thiện căn lực, thiện tư duy lực, phá kiêu mạn lực, đại từ bi lực và như pháp trụ lực.

- Thưa Thiên Tử! Bồ Tát có đủ tám sức lực như vậy th́ khi nghe Phật pháp thậm thâm chẳng sanh ḷng kinh sợ.

Lúc bấy giờ Đức Thế Tôn khen Hải Huệ Bồ Tát rằng: "Lành thay, lành thay! Thiện nam tử có thể khéo tuyên nói các lực của Bồ Tát. Đúng như lời ông nói Bồ Tát có đủ các lực như vậy th́ nghe Phật pháp thậm thâm không sanh ḷng kinh sợ.

Nầy thiện nam tử! Tất cả ngôn thuyết gọi đó là âm thanh. Tánh Bồ Đề chẳng thể nói được cũng chẳng thể thấy được. Chẳng thể nói chẳng thể thấy gọi đó là đệ nhứt nghĩa. Đức Như Lai rơ ràng biết thấy chẳng thể tuyên nói được như vậy, v́ thương chúng sanh nên tuyên nói cho họ. Bồ Đề chẳng phải tâm cũng chẳng phải tâm sở, huống là âm thanh văn tự.

Nầy thiện nam tử! V́ thương các chúng sanh nên Đức Như Lai giác ngộ pháp thậm thâm. Giác ngộ pháp thậm thâm rồi không có tri không có giác không có tâm, không có tâm sở, không có thanh, không có tự chẳng thể tuyên nói được. V́ chúng sanh nên Đức Như Lai nói có văn tự âm thanh thứ đệ.

Nầy thiện nam tử! Như hư không chẳng phải là sắc pháp chẳng thể nh́n thấy chẳng phải đối chẳng phải tác. Có người vẽ giỏi vẽ hư không làm h́nh tượng hoặc là nam, hoặc là nữ, là voi, là ngựa. Người vẽ giỏi như vậy có thể nghĩ bàn được chăng?".

Hải Huệ Bồ Tát bạch Đức Phật: "Bạch Đức Thế Tôn! Chẳng thể nghĩ bàn được".

Đức Phật nói: "Nầy thiện nam tử! Việc ấy c̣n có thể tin được. Đức Như Lai Thế Tôn biết rơ chẳng thể tuyên nói được mà có thể diễn nói, sự ấy rất là khó. Dầu là diễn nói pháp chẳng thể tuyên nói được nhưng Như Lai chơn thiệt tánh chẳng thể nói được.

Nầy thiện nam tử! Nếu người nghe pháp ấy mà chẳng kinh sợ, nên biết người ấy đă từ lâu ở chỗ vô lượng chư Phật, Như Lai trồng các căn lành.

Nầy thiện nam tử! Kinh điển như vậy chẳng thể nghĩ bàn. Nếu có người hay thọ tŕ đọc tụng biên chép giải nói, người nầy có thể thọ tŕ pháp tạng của tất cả chư Phật, nhiếp thủ tất cả chúng sanh làm cho họ giải thoát.

Nầy thiện nam tử! Nếu có Bồ Tát thấy rơ tất cả chư Phật trong vô lượng thế giới, thấy rồi liền mang thất bửu đầy cả những thế giới ấy dâng hiến cúng dường tất cả chư Phật Thế Tôn. Người nầy được công đức chừng có nhiều chăng?".

Hải Huệ đại Bồ Tát bạch rằng: "Rất nhiều, bạch Đức Thế Tôn! Công đức như vậy không thể ví dụ nói được".

Đức Phật nói: "Nầy thiện nam tử! Chẳng bằng người ủng hộ chánh pháp, v́ thương mến chúng sanh mà thọ tŕ đọc tụng biên chép giải nói kinh điển này. Tại sao, v́ công đức pháp thí thắng hơn tài thí. Luận về tài thí tức là thế gian thí, pháp thí là xuất thế thí.

Nầy thiện nam tử! Nếu người hay hộ tŕ chánh pháp Phật th́ được bốn sự nhiếp thủ. Đó là được Phật nhiếp, được chư Thiên nhiếp, được phước nhiếp và được trí nhiếp.

Phật nhiếp chúng sanh c̣n có bốn sự: Một là thường được thân cận chư Phật, hai là chúng ma chẳng được dịp, ba là được vô tận đà la ni, và bốn là được trụ bực bất thối chuyển.

Chư Thiên nhiếp chúng sanh cũng có bốn sự: Một là chỗ thuyết pháp được chư Thiên trần thiết thanh tịnh, hai là lúc thuyết pháp mọi người thích nghe, ba là chẳng hề bị các nhơn duyên khác làm tổn hại, và bốn là người chẳng tin th́ tin.

Phước nhiếp chúng sanh cũng có bốn sự: Một là trang nghiêm nơi thân có ba mươi hai tướng và tám mươi tùy hảo, hai là trang nghiêm nơi miệng phàm lời nói ra được người thích nghe, ba là trang nghiêm Phật độ và bốn là trang nghiêm chủng tánh như là Đế Thích, Phạm Thiên, Chuyển Luân Thánh Vương.

Trí nhiếp chúng sanh cũng có bốn sự: Một là biết rơ căn của chúng sanh mà tùy ư thuyết pháp, hai là biết bịnh khổ của các chúng sanh theo bịnh mà cho thuốc, ba là được đại thần thông đi khắp các Phật quốc độ và bốn là rành rẽ thông đạt pháp giới.

Nầy thiện nam tử! Nếu người muốn được những công đức như vậy th́ nên siêng tâm hộ tŕ chánh pháp".

Muốn tuyên lại nghĩa ấy Đức Thế Tôn nói tụng rằng:

Hay hộ chánh pháp thương chúng sanh
Thọ tŕ kinh này và diễn thuyết
Phật nói một phần trong ngàn phần
Dường như một giọt trong đại hải
Biết ơn báo ơn niệm Như Lai
Người nầy đáng tin phó pháp tạng
Cúng dường vô lượng mười phương Phật
Như vậy th́ hay hộ Phật pháp
Dầu thí trân bửu vô lượng quốc
Chẳng bằng chí tâm tụng một kệ
Pháp thí tối diệu thắng tài thí
V́ vậy người trí phải hộ pháp
Mười phương chư Phật, Thiên, Long, Thần
Công đức trí huệ được nhiếp thủ
Trang nghiêm tu hành các tướng hảo
Người nầy đều do hộ chánh pháp
Thường gặp chư Phật thiện tri thức
Thường nghe vô thượng chơn thiệt đạo
Mau được vô lượng đà la ni
Người nầy đều do hộ chánh pháp
Thân khẩu ư giới được thanh tịnh
Đủ đại thần thông đi các nước
Bất thối Bồ Đề đủ lục độ
Người nầy đều do hộ chánh pháp
Thế giới vi trần nói hết được
Công đức hộ pháp chẳng lường được
Muốn được trí chẳng tuyên nói được
Nên phải bền ḷng nói chánh pháp.

Bấy giờ trong đại chúng có một vị Bồ Tát tên là Công Đức Bửu Quang từ chỗ ngồi đứng dậy đảnh lễ Đức Phật quỳ dài chắp tay cung kính bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Đức Như Lai ở trong đại điển kinh này nói rằng Phật pháp chẳng thể tuyên nói được. Nếu chẳng nói được th́ làm sao có thể hộ tŕ?".

Đức Phật nói: "Lành thay lành thay, nầy Công Đức Bửu Quang! Đúng như vậy đúng như vậy, Như Lai chánh pháp thiệt chẳng thể tuyên nói được. Đức Như Lai giác ngộ biết rơ pháp chẳng thể nói được. Chánh pháp như vậy dầu chẳng thể tuyên nói mà có tự cú, v́ có tự cú nên có thể tuyên nói được. Tự cú như vậy mà thọ tŕ đọc tụng biên chép giải nói th́ gọi là hộ pháp.

Nầy Công Đức Bửu Quang! C̣n có hộ pháp là thấy có người thọ tŕ đọc tụng biên chép giải nói tự cú như vậy th́ cúng dường cung kính thân cận lễ bái tôn trọng tán thán sanh ư tưởng là thầy, rồi ủng hộ cung cấp những y phục, uống ăn, thuốc men, giường ghế, pḥng nhà, đèn đuốc. Nghe người ấy nói pháp th́ khen rằng thiện tai, thủ hộ nhà pḥng của ḍng họ người ấy ở, cũng thủ hộ những người hầu cận giúp việc, nghe điều xấu dở th́ ẩn che, nghe điều tốt th́ tán dương. Nếu có thể ủng hộ người thọ tŕ chánh pháp như vậy, th́ người nầy có thể ủng hộ Phật Pháp Tăng.

C̣n nữa, nầy thiện nam tử! Nếu có thể tu Không, Vô Tướng, Vô Nguyện, người nầy tức là ủng hộ chánh pháp.

C̣n nữa, nầy thiện nam tử! Thấy có kẻ chê báng kinh điển Đại thừa th́ chẳng cùng ở với người ấy, cũng chẳng cùng ngôn ngữ đàm luận để điều phục tội của kẻ ấy. Người nầy tức là hộ tŕ chánh pháp.

C̣n nữa, nầy thiện nam tử! Nếu có người hay tu tập bi tâm không có ư tưởng đến lợi dưỡng uống ăn, thương mến chúng sanh v́ họ mà tuyên nói chánh pháp, đây gọi là người hộ pháp.

C̣n nữa, nầy thiện nam tử! Nếu có thể chẳng tiếc thân mạng mà thọ tŕ đọc tụng biên chép giải nói các kinh điển Đại thừa như vậy, đây gọi là người hộ pháp.

C̣n nữa nầy thiện nam tử! Nếu nghe chánh pháp một chữ một câu mà đi một do tuần nhẫn đến bảy bước trong khoảng thời gian thở ra hít vào, đây gọi là hộ pháp.

Nầy Công Đức Bửu Vương! Quá khứ vô lượng a tăng kỳ kiếp có Đức Phật hiệu là Đại Trí Thanh Lực Như Lai , Ứng Cúng, Chánh Biến Tri, Minh Hành Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhơn Sư, Phật Thế Tôn, thế giới tên Tịnh Quang, kiếp tên Cao Hiển. Thế giới Tịnh Quang ấy thuần là thanh lưu ly bửu. Tất cả chúng Bồ Tát đều thành tựu vô lượng thí lực, có đủ thần thông trí huệ vô ngại. Tất cả Bồ Tát đều thọ thân trời đều chí tâm nghe Đức Phật Đại Trí Thanh Lực thuyết pháp không có xuất gia cùng tại gia sai biệt. Bấy giờ Thế Tôn ấy v́ cớ hộ pháp nên ban tuyên chánh pháp cho các đại chúng.

Trong pháp hội có một vị Bồ Tát hiệu là Pháp Huệ bạch Đức Phật ấy rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Những ǵ là pháp mà nói ủng hộ?".

Đức Đại Trí Thanh Lực Như Lai nói: "Nầy Pháp Huệ! Luận về lục nhập nó thích t́m cầu cảnh giới, nếu có thể ngăn chỉ được th́ gọi là hộ pháp. Nhăn thức ở nơi sắc gọi là phi pháp, nếu có thể xa ĺa sắc th́ gọi là hộ pháp. Nhẫn đến ư thức ở nơi pháp cũng như vậy.

Nầy Pháp Huệ! Nếu thấy nhăn rỗng không, thấy rồi chẳng nh́n xem nơi sắc chẳng trụ trước nơi thức đây gọi là pháp, nếu chơn thiệt biết rơ pháp như vậy th́ gọi là hộ pháp. Nhẫn đến với ư pháp và thức cũng như vậy.

Nầy Pháp Huệ! Nếu pháp hay sanh trong pháp ấy chẳng cầu chẳng lấy ḷng chẳng tham trước, đây gọi là hộ pháp.

Nếu có thấy pháp hay sanh tà kiến, ở trong kiến ấy chẳng cầu chẳng lấy ḷng chẳng tham trước, đây gọi là hộ pháp.

Nếu có vô minh chẳng thể tịnh tâm, ở trong cấu trược ấy chẳng cầu chẳng lấy ḷng chẳng tham trước, đây gọi là hộ pháp.

Nầy Pháp Huệ! Nếu có một pháp sau khi đă cầu lấy rồi mà chẳng thể ban thí cho người th́ pháp ấy là phi pháp cũng là phi tỳ ni. C̣n có thể ban thí cho người tức là chánh pháp tức là tỳ ni. Nếu có người không cầu không thủ không thí tức là chánh pháp tức là tỳ ni. Luận về có cầu thủ ấy tức là phi đạo, nếu chẳng ban thí ấy tức là phi pháp tức là phi tỳ ni. Nếu có thể ban thí tức là chánh pháp tức là tỳ ni.

Chẳng thủ chẳng cầu chẳng thí tức là bất xuất bất sanh bất diệt, nếu chẳng phải xuất sanh và diệt th́ thế nào có thể thí được. Chẳng thể thí được ấy mới gọi là pháp là tỳ ni. Tại sao, v́ chưa sanh phiền năo làm nhơn duyên chướng ngại, v́ vậy mà vô tận, vô tận ấy là vô xuất, vô xuất ấy gọi là pháp gọi là tỳ ni. Nơi pháp như vậy chẳng cầu chẳng thủ th́ gọi là hộ pháp.

Lúc Đức Phật Đại Trí Thanh Lực v́ Pháp Huệ đại Bồ Tát nói pháp ấy có ba vạn hai ngàn Bồ Tát được Vô sanh pháp nhẫn".

Hải Huệ đại Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Như tôi hiểu nghĩa của Đức Thế Tôn nói th́ pháp và phi pháp đây gọi là pháp. Tại sao, v́ nếu phân biệt pháp và phi pháp ấy, người nầy chẳng gọi là hộ tŕ chánh pháp. Nếu thấy có pháp tướng th́ gọi là phi pháp.

Bạch Đức Thế Tôn! Nếu có thể liễu đạt thấy tất cả pháp là không có pháp th́ gọi là nghĩa đệ nhứt chơn thiệt.

Bạch Đức Thế Tôn! Nếu không có pháp không có phi pháp tức là vô số, nếu vô số ấy tức là thiệt tánh. Thiệt tánh ấy gọi là hư không. Tánh hư không vô biên vô tế, tánh của tất cả các pháp cũng vô biên vô tế. Pháp tánh cùng thiệt tánh không có sai biệt, tại sao, v́ là vô biên vô tế vậy. Nếu Bồ Tát biết thấy b́nh đẳng như vậy tức là thấy chơn thiệt.

Bạch Đức Thế Tôn! Tôi không thấy có một pháp, do v́ chẳng thấy có pháp nên chẳng thấy có tăng chẳng thấy có giảm.

Bạch Đức Thế Tôn! Tôi thấy như vậy phải chăng là chẳng phỉ báng lời nói của Đức Như Lai là thiệt thấy chăng".

Đức Phật nói: "Nầy Hải Huệ! Thấy như vậy chẳng phỉ báng Như Lai, là chơn thiệt thấy".

Lúc nói pháp ấy, Hải Huệ đại Bồ Tát và một vạn trời người được Vô sanh pháp nhẫn.

Đức Phật lại bảo Hải Huệ đại Bồ Tát rằng: "Nầy thiện nam tử! Ông có biết thuở Đức Phật Đại Trí Thanh Lực Như Lai, đại Bồ Tát Pháp Huệ ấy là ai chăng? Chính là tiền thân của ta, Thích Ca Mâu Ni Phật nay vậy. V́ thế nên nay ta đem chánh pháp được cầu trong vô lượng đời giao phó cho ông".

Bấy giờ trong chúng có sáu vạn ức chư Bồ Tát đồng phát thanh bạch Đức Phật rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Chúng tôi sẽ cùng ủng hộ chánh pháp thọ tŕ và rộng tuyên nói".

Đức Phật bảo chư Bồ Tát: "Chư thiện nam tử! Nay các ông như pháp trụ thế nào để hộ tŕ chánh pháp?".

Sơn Vương Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Tiếc thân mạng th́ chẳng thể hộ pháp được. Tôi chẳng tiếc thân mạng như pháp mà trụ nên tôi có thể hộ tŕ chánh pháp".

Công Đức Sơn Vương Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Người tham lợi th́ chẳng thể hộ pháp. Tôi không tham lợi nên có thể hộ pháp".

Bửu Tràng Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu thấy có hai tướng pháp và phi pháp th́ chẳng thể hộ pháp. Tôi không có hai tướng nên có thể hộ pháp được".

Phước Đức Tạng Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Người có phiền năo th́ chẳng thể hộ pháp. Tôi có trí lực đă xa ĺa phiền năo nên có thể hộ pháp được".

Tŕ Cự Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Người chẳng phá tối th́ chẳng thể hộ pháp. Nay tôi phá tối nên có thể hộ pháp được".

Điện Quang Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu tùy theo tâm người th́ chẳng thể hộ pháp. Tôi tùy theo ư ḿnh nên có thể hộ pháp được".

Biến Tạng Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Người chẳng điều các căn th́ chẳng thể hộ pháp. Nay tôi điều phục nên có thể hộ được pháp".

Tịnh Quang Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu thấy các pháp có các thứ tướng dạng th́ chẳng thể hộ pháp. Nay tôi ở nơi các pháp không có các tướng nên có thể hộ pháp được".

Tăng Hành Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Người tâm loạn động th́ chẳng thể hộ pháp. Tôi tu tam muội nên có thể hộ pháp được".

Thương Chủ Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Người chẳng biết đạo th́ chẳng thể hộ pháp. Nay tôi biết rơ nên có thể hộ pháp được".

Thiện Niệm Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Người có ḷng nghi th́ chẳng thể hộ pháp. Tôi đă đoạn nghi nên có thể hộ pháp được".

Thiện Kiến Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Người chẳng như pháp trụ th́ chẳng thể hộ pháp. Nay tôi như pháp trụ nên có thể hộ pháp được".

Huệ Quang Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Người ngu si chẳng thể hộ pháp. Nay tôi tu trí nên có thể hộ pháp được".

B́nh Đẳng Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Người chấp lấy tướng oán và thân th́ chẳng thể hộ pháp. Nay tôi b́nh đẳng nên có thể hộ pháp được".

Pháp Hành Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Chẳng biết chúng sanh các căn cảnh giới th́ chẳng thể hộ pháp. Nay tôi biết rơ đó nên có thể hộ pháp được".

Thần Thông Vương Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Người thấy ngă và ngă sở th́ chẳng thể hộ pháp. Nay tôi chẳng thấy đó nên có thể hộ pháp được".

Sư Tử Hống Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Người chẳng biết Phật tánh th́ chẳng thể hộ pháp. Nay tôi biết đó nên có thể hộ pháp được".

Di Lặc Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu xa Bồ Đề th́ chẳng thể hộ pháp. Nay tôi đă gần Bồ Đề nên tôi có thể hộ pháp được".

Công Đức Tụ Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu không có vô lượng công đức tụ th́ chẳng thể hộ pháp. Nay tôi đă có nên có thể hộ pháp được".

Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Các lời thưa bạch ấy đều là lời lầm cả. Tại sao, v́ Đức Như Lai Thế Tôn ngồi dưới cội cây Bồ Đề đạo tràng chẳng được một pháp, sao các Ngài nói rằng tôi sẽ hộ pháp.

Bạch Đức Thế Tôn! Tôi ở nơi các pháp chẳng thủ chẳng xả. V́ các chúng sanh mà tôi tu tập bi tâm chẳng hộ chẳng xả".

Đức Phật khen Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi rằng: "Lành thay, lành thay, nầy Văn Thù Sư Lợi! Lúc Đức Như Lai ngồi đạo tràng dưới cội Bồ Đề thiệt không có được. V́ không có được bèn từ trong ấy mà đứng dậy".

Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Đức Như Lai chơn thiệt ngồi đạo tràng dưới cội Bồ Đề ư! Cớ sao lại nói từ chỗ ngồi đứng dậy.

Bạch Đức Thế Tôn! Nếu Đức Như Lai ngồi dưới cội Bồ Đề th́ Như Lai có hai tướng, đó là Như Lai và cây Bồ Đề. Nhưng Đức Như Lai Thế Tôn đă ĺa hai tướng".

Đức Phật nói: "Nầy Văn Thù Sư Lợi! Bồ Đề cùng chúng sanh và tất cả các pháp, tánh b́nh đẳng không sai biệt, là một vị một tánh. Như Lai lúc ngồi dưới cây Bồ Đề thấy pháp b́nh đẳng như vậy, v́ thế nên gọi là đến được Bồ Đề. Phật trọn chẳng thấy rời ngoài Bồ Đề có một pháp khác. Phật thấy tất cả các pháp thảy đều b́nh đẳng. Mà b́nh đẳng ấy chẳng vào số lượng, v́ thế nên b́nh đẳng gọi là vô ngại. Do nhơn duyên nầy mà Như Lai có tên là Nhứt Thiết Vô Ngại.

Nầy Văn Thù Sư Lợi! Nếu ai có thể thấy Như Lai như vậy th́ người ấy tức là được Như Lai giải thoát. Được giải thoát rồi th́ có thể chơn thiệt biết thấy như vậy".

Lúc nói pháp ấy, chư Bồ Tát quyến thuộc của Hải Huệ Bồ Tát vui mừng hớn hở đồng nói rằng: "Chúng tôi hôm nay được lợi ích lớn, hiện tiền thấy đức Thích Ca Mâu Ni Như Lai và Văn Thù Sư Lợi đại Bồ Tát.

Bạch Đức Thế Tôn! Tùy nơi nào mà có kinh điển này nên biết rằng quốc độ ấy được lợi ích lớn. Nếu có người cúng dường kinh điển nầy và người thọ tŕ đọc tụng biên chép rộng giải nói nghĩa kinh cũng được lợi ích lớn".

Đức Phật bảo chư Bồ Tát rằng: "Nay các ông biết được những lợi ích ǵ?".

Chư Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Chúng tôi sẽ đem nghĩa ấy hỏi nơi Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi".

Chư Bồ Tát hỏi Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát rằng: "Bạch Đại Sĩ! Thế nào gọi là được lợi ích lớn?".

Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát nói với chư Bồ Tát: "Chư thiện nam tử! Có mười lợi ích. Đó là Phật xuất thế được thấy, thấy rồi sanh ḷng tin, tin rồi nghe thọ chánh pháp, nghe chánh pháp rồi phá hẳn ḷng nghi, phá ḷng nghi rồi được thanh tịnh mạng, được tịnh mạng rồi chẳng v́ lợi mà thuyết pháp, người nghe pháp rồi phát tâm Bồ Đề, đă phát tâm rồi vững chắc chẳng thối chuyển, tâm chẳng thối rồi như pháp mà trụ, như pháp trụ rồi được Vô sanh nhẫn.

Chư thiện nam tử! Đó gọi là mười lợi ích chẳng thể nghĩ bàn".

Lúc nói pháp ấy có ba vạn sáu ngàn chúng sanh phát tâm Vô Thượng Bồ Đề. Đại Thiên thế giới chấn động sáu cách phát kim sắc quang.

Hải Huệ đại Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Đại thừa kinh nầy có thể làm lợi ích nhiều cho vô lượng chúng sanh. Tại sao, v́ do nhơn duyên Đại thừa nên tất cả chúng sanh được vui Nhơn Thiên và vui Niết Bàn.

Bạch Đức Thế Tôn! Luận về Đại thừa ấy, pháp ǵ nhiếp thủ, pháp ǵ lợi ích, pháp ǵ khó được, pháp ǵ chướng ngại, do nhơn duyên ǵ mà gọi là Đại thừa?".

Đức Phật nói: "Nầy Hải Huệ! Có một pháp nhiếp thủ Đại thừa đó là sơ phát tâm Vô Thượng Bồ Đề. Đă phát tâm rồi tu bất phóng dật. C̣n có một pháp đó là tin rơ nhơn quả. C̣n có một pháp đó là quán mười hai nhơn duyên. C̣n có một pháp đó là ở nơi chúng sanh tâm thường b́nh đẳng thích tu đại từ. C̣n có một pháp đó là chẳng thối thất tâm Bồ Đề. C̣n có một pháp đó là niệm Phật. C̣n có một pháp đó là như pháp trụ rồi niệm Chánh pháp. C̣n có một pháp đó là dùng tâm bất thối niệm chúng Tăng. C̣n có một pháp đó là chẳng mất đạo tâm niệm tịnh cấm giới. C̣n có một pháp đó là xa ĺa phiền năo tâm niệm nơi xả. C̣n có một pháp đó là muốn được thân vô lượng tịch tĩnh nên niệm chư Thiên. C̣n có một pháp đó là niệm muốn an ổn tất cả chúng sanh. C̣n có một pháp đó là siêng tu tinh tiến. C̣n có một pháp đó là muốn cho chúng sanh đều được giải thoát được giải thoát rồi thọ hỷ lạc. C̣n có một pháp đó là thích cầu chánh pháp. C̣n có một pháp đó là xa ĺa tâm tham v́ chúng mà thuyết pháp. C̣n có một pháp đó là nơi người thính pháp sanh ḷng mến nhớ. C̣n có một pháp đó là với người thuyết pháp thích dâng cúng dường. C̣n có một pháp đó là với trong chánh pháp sanh ư tưởng là dược thọ. C̣n có một pháp đó là với tự thân ḿnh sanh ư tưởng là thầy thuốc. C̣n có một pháp đó là chí tâm chuyên niệm hộ tŕ chánh pháp. C̣n có một pháp đó là nối thạnh ḍng thánh chẳng để đoạn tuyệt. C̣n có một pháp đó là xa ĺa giải đăi. C̣n có một pháp đó là tri túc. C̣n có một pháp đó là với tất cả của cải không có ḷng xan tham.

C̣n có một pháp đó là tự tŕ giới rồi có thể khuyến hóa người phạm giới. C̣n có một pháp đó là tự tu nhẫn nhục rồi có thể khuyến hóa chúng sanh khiến họ ĺa tâm sân. C̣n có một pháp đó là được chút ít lợi ích sanh ư tưởng ơn lớn. C̣n có một pháp đó là được ơn ít mà có ư tưởng đền đáp lớn. C̣n có một pháp đó là tự tŕ tịnh giới chẳng khi người phạm giới. C̣n có một pháp đó là phá kiêu mạn. C̣n có một pháp đó là chí tâm t́m cầu người thính pháp. C̣n có một pháp đó là ĺa ác tri thức. C̣n có một pháp đó là chí tâm tu thiện. C̣n có một pháp đó là chẳng tùy theo ư người. C̣n có một pháp đó là điều phục các căn. C̣n có một pháp đó là với Pháp sư tưởng như là Đức Như Lai. C̣n có một pháp đó là chẳng tiếc thân mạng hộ tŕ chánh pháp. C̣n có một pháp đó là v́ điều phục chúng sanh mà thọ khổ chẳng hối hận. C̣n có một pháp đó là Phật c̣n tại thế hay sau khi diệt độ, sự cúng dường tháp Phật, tượng Phật v.v... đồng không sai khác. C̣n có một pháp đó là chúng sanh chẳng mời thỉnh mà thích làm thiện hữu. C̣n có một pháp đó là với những vật tốt không có ḷng tham trước. C̣n có một pháp đó là thích niệm xuất gia. C̣n có một pháp đó là thích xưng tụng việc lành của người. C̣n có một pháp đó là thích cầu trang nghiêm pháp Bồ Đề. C̣n có một pháp đó là với người đồng sư đồng học không có ḷng tật đố. C̣n có một pháp đó là giáo hóa chúng sanh phát tâm Bồ Đề không có ḷng thối hối. C̣n có một pháp đó là che giấu lỗi người. C̣n có một pháp đó là cầu tất cả ngữ ngôn. C̣n có một pháp đó là cầu tất cả công hạnh. C̣n có một pháp đó là thiệt ngữ. C̣n có một pháp đó là sau khi phát lời th́ cần phải làm trọn việc ấy. C̣n có một pháp đó là với các pháp lành ḷng không nhàm đủ. C̣n có một pháp đó là tùy vật có được đều cùng người đồng hưởng. C̣n có một pháp đó là giỏi biết ma giới. C̣n có một pháp đó là phá hoại kiêu mạn tu tập biết chơn thiệt. C̣n có một pháp đó là ḷng thích tịch tĩnh. C̣n có một pháp đó là ĺa ngă ngă sở. C̣n có một pháp đó là chẳng tự khen ngợi ḿnh. C̣n có một pháp đó là tùy thuận thế gian. C̣n có một pháp đó là tu chánh mạng rồi thích nơi tịch tĩnh. C̣n có một pháp đó là tŕ tịnh giới rồi tư duy thiện pháp. C̣n có một pháp đó là tu đa văn rồi chẳng sanh ḷng kiêu mạn. C̣n có một pháp đó là tu thiện hạnh rồi chẳng trụ ở bực ấy. C̣n có một pháp đó là tu không tam muội quán nơi pháp tánh. C̣n có một pháp đó là được cúng dường rồi tâm ḿnh chẳng cao. C̣n có một pháp đó là với người ưa nói thế tục th́ chẳng cùng họ đồng ở. C̣n có một pháp đó là được vật như pháp rồi th́ cùng bạn đồng học chung dùng. C̣n có một pháp đó là chơn thiệt phương tiện. C̣n có một pháp đó là biết tất cả rồi chẳng có ư tưởng tham. C̣n có một pháp đó là chưa học khi đă học rồi ḷng chẳng hối. C̣n có một pháp đó là đă học biết rồi chẳng sanh ḷng khinh mạn. C̣n có một pháp đó là ḿnh bị mắng nhục ḷng chẳng giận. C̣n có một pháp đó là được cúng dường hay bị mắng nhục trong ḷng b́nh đẳng không hai. C̣n có một pháp đó là nghe nói chánh pháp khen rằng lành thay. C̣n có một pháp đó là v́ muốn có đủ sáu Ba la mật nên thường cầu trang nghiêm. C̣n có một pháp đó là tín tâm bất thối. C̣n có một pháp đó là v́ cầu đạo Bồ Đề mà cầu trang nghiêm. C̣n có một pháp đó là được cúng dường rồi thường thanh tịnh tâm ḿnh để cho thí chủ được lợi ích lớn. C̣n có một pháp đó là đầy đủ thất thánh tài. C̣n có một pháp đó là hay phá sự bần cùng khốn khổ của chúng sanh. C̣n có một pháp đó là dùng thiện phương tiện điều phục chúng sanh. C̣n có một pháp đó là dùng tứ nhiếp thủ để nhiếp thủ chúng sanh. C̣n có một pháp đó là chẳng cùng chúng sanh tranh căi đùa cợt nhau.

C̣n có một pháp đó là lúc nghe pháp chẳng ở nơi Pháp sư t́m cầu chỗ dở. C̣n có một pháp đó là chưa được chứng quả Sa Môn ḷng chẳng sanh hối. C̣n có một pháp đó là thường đi trong thế gian mà chẳng bị tám pháp làm nhiễm ô. C̣n có một pháp đó là thường xem xét lỗi ḿnh. C̣n có một pháp đó là với người cử tội ḿnh chẳng sanh ḷng hờn giận. C̣n có một pháp đó là thấy pháp thế gian ḷng sanh ư tưởng xả ly. C̣n có một pháp đó là với thiện hữu chẳng dối phỉnh. C̣n có một pháp đó là trước thanh tịnh tâm ḿnh rồi dạy cho người tịnh. C̣n có một pháp đó là chẳng v́ lợi dưỡng mà tŕ tịnh giới. C̣n có một pháp đó là v́ tăng thêm pháp lành mà tu tâm tịch tĩnh. C̣n có một pháp đó là v́ pháp lành mà tu tịnh trang nghiêm. C̣n có một pháp đó là v́ tịnh công đức mà tu tập trang nghiêm. C̣n có một pháp đó là v́ tịnh trí huệ mà tu tập trang nghiêm. C̣n có một pháp đó là v́ tu tập phương tiện vô tưởng tam muội. C̣n có một pháp đó là như pháp mà nhẫn. C̣n có một pháp đó là tu ba môn giải thoát. C̣n có một pháp đó là biết thị xứ phi xứ. C̣n có một pháp đó là tu xa ma tha v́ trang nghiêm tỳ bà xá na. C̣n có một pháp đó là biết rơ giải thoát. C̣n có một pháp đó là biết tam thế b́nh đẳng. C̣n có một pháp đó là chẳng phân biệt tất cả pháp giới. C̣n có một pháp đó là biết rơ tất cả pháp tánh bất sanh bất diệt.

Nầy Hải Huệ! Đại Bồ Tát quán sát trăm pháp như vậy, đây gọi là nhiếp thủ Đại thừa.

Lại nầy Hải Huệ! C̣n có hai pháp lợi ích Đại thừa, một là thích niệm Phật pháp và hai là xa ĺa Thanh Văn. C̣n có hai pháp đó là ủng hộ giải thoát và có thể diễn nói pháp Đại thừa. C̣n có hai pháp đó là cầu Bồ Đề tâm và điều phục chúng sanh. C̣n có hai pháp đó là xem tâm Bồ Đề như tướng ảo huyễn và xem tất cả chúng sanh đều không có ngă. C̣n có hai pháp đó là chẳng bỏ tâm Bồ Đề và quán pháp b́nh đẳng. C̣n có hai pháp đó là thanh tịnh thiện căn và vô tác vô tịnh. C̣n có hai pháp đó là v́ pháp lành mà tu trang nghiêm và đến cứu cánh. C̣n có hai pháp đó là tự thân cứu cánh và chúng sanh cứu cánh. C̣n có hai pháp đó là nội tịnh và ngoại tịnh. C̣n có hai pháp đó là chẳng phạm tội và phạm rồi sanh ḷng hối. C̣n có hai pháp đó là hay bố thí và chẳng cầu báo đáp. C̣n có hai pháp đó là b́nh đẳng bố thí và hồi hướng Vô Thượng Bồ Đề. C̣n có hai pháp đó là tŕ giới và chẳng cầu thiện quả. C̣n có hai pháp đó là chẳng tự khen và chẳng chê người. C̣n có hai pháp đó là nhẫn nhục và nói lời hoà dịu. C̣n có hai pháp đó là nơi tham th́ chẳng tham và nơi sân th́ chẳng sân.

C̣n có hai pháp đó là với pháp lành th́ siêng tu tinh tiến và chẳng khinh người giải đăi. C̣n có hai pháp đó là thân tịch tĩnh và tâm tịch tĩnh. C̣n có hai pháp đó là cầu thiền chi và điều phục tâm. C̣n có hai pháp đó là thích ở thiền định và chẳng nhàm Dục giới. C̣n có hai pháp đó là cầu pháp và thích pháp. C̣n có hai pháp đó là quán pháp và ưa muốn pháp. C̣n có hai pháp đó là thích cầu thiện hữu và cung kính cúng dường. C̣n có hai pháp đó là chí tâm nghe pháp và chí tâm thọ pháp. C̣n có hai pháp đó là luôn thưa hỏi chánh pháp và như pháp trụ. C̣n có hai pháp đó là biết pháp và biết nghĩa. C̣n có hai pháp đó là nghe pháp rồi không nhàm và biết pháp rồi không nhàm. C̣n có hai pháp đó là thích lành và ĺa ác. C̣n có hai pháp đó là thích nói chánh pháp và với người thọ pháp sanh ḷng thương xót. C̣n có hai pháp đó là với pháp không có ḷng xan lẫn và lúc nói pháp không có ư tưởng tham. C̣n có hai pháp đó là chí tâm nghe pháp và chí tâm thọ pháp. C̣n có hai pháp đó là ĺa ngũ cái và tu thất giác chi. C̣n có hai pháp đó là hỷ và lạc. C̣n có hai pháp đó là biết ḿnh và biết giờ. C̣n có hai pháp đó là tin quả báo và tu nghiệp lành. C̣n có hai pháp đó là chẳng dứt thánh tánh và thiệt ngữ. C̣n có hai pháp đó là như thuyết mà trụ và chẳng giấu công đức Như Lai. C̣n có hai pháp đó là tịnh thân và xa ĺa ba căn bất thiện. C̣n có hai pháp đó là quán thân như cỏ cây và v́ tịnh tâm mà tu tập pháp lành. C̣n có hai pháp đó là tịnh khẩu và xa ĺa bốn lỗi. C̣n có hai pháp đó là quán tất cả pháp đều bất khả thuyết và quán thanh như vang. C̣n có hai pháp đó là tịnh tâm và xa ĺa vô minh tật đố tà kiến.

C̣n có hai pháp đó là đó là nội tịnh và ngoài không có hành xứ. C̣n có hai pháp đó là tu từ và xa ĺa ư tưởng oán thân. C̣n có hai pháp đó là đó là quán chúng sanh như hư không và tu từ. C̣n có hai pháp đó là chẳng bỏ bi tâm và cầu thiện chẳng hối. C̣n có hai pháp đó là hay điều kẻ chẳng điều và lúc điều chẳng hối. C̣n có hai pháp đó là tŕ chánh pháp và hộ người tŕ chánh pháp. C̣n có hai pháp đó là thích pháp và hộ pháp. C̣n có hai pháp đó là khen ngợi điều lành của người và ưa giấu lỗi người. C̣n có hai pháp đó là ĺa tham và ĺa sân. C̣n có hai pháp đó là chẳng bỏ chúng sanh và tu xả. C̣n có hai pháp đó là niệm Phật và biết vô niệm xứ. C̣n có hai pháp đó là quán thân vô thường và cầu ba mươi hai tướng. C̣n có hai pháp đó là niệm pháp và giáo hóa chúng sanh khiến họ trụ trong pháp. C̣n có hai pháp đó là quán vô tham xứ và với kẻ tham th́ có ḷng thương. C̣n có hai pháp đó là niệm Bồ Tát Tăng và y chỉ Tăng bất thối chuyển. C̣n có hai pháp đó là quán không có Tăng và ủng hộ bốn quả Sa Môn.

C̣n có hai pháp đó là niệm giới và biết tâm Bồ Đề bất khả thuyết. C̣n có hai pháp đó là quán giới vô tác và thủ hộ người phạm giới. C̣n có hai pháp đó là niệm thí và thí rồi không hối. C̣n có hai pháp đó là đó là xa ĺa phiền năo và v́ ĺa phiền năo nên diễn thuyết chánh pháp. C̣n có hai pháp đó là niệm thiên và thích tịch tĩnh. C̣n có hai pháp đó là có đủ niệm tâm và ủng hộ người loạn tâm. C̣n có hai pháp đó là công đức trang nghiêm và trí huệ trang nghiêm. C̣n có hai pháp đó là quán không có tạo tác và thích tu pháp lành. C̣n có hai pháp đó là không có phược và bị phược th́ giải thoát. C̣n có hai pháp đó là xa ĺa tâm dối phỉnh và chí tâm tu tịnh. C̣n có hai pháp đó là biết ơn và nhớ ơn. C̣n có hai pháp đó là nói tất cả lỗi và xa ĺa lỗi. C̣n có hai pháp đó là tự tu thánh hạnh và khuyên người tu. C̣n có hai pháp đó là nguyện cầu pháp lành và ḷng không nhàm đủ. C̣n có hai pháp đó là xa ĺa ác pháp và thân cận thiện pháp. C̣n có hai pháp đó là thỉnh Phật thuyết pháp và chí tâm nghe thọ. C̣n có hai pháp đó là biết tất cả pháp bất sanh bất diệt và diễn nói tự cú nghĩa. C̣n có hai pháp đó là biết không có chúng sanh và đem căn lành của ḿnh cùng chúng sanh chung. C̣n có hai pháp đó là xa ĺa các tướng và thâm cầu ba mươi hai tướng. C̣n có hai pháp đó là quán rỗng không và giúp hộ chúng sanh. C̣n có hai pháp đó là tu tập vô nguyện và nguyện đến chúng sanh. C̣n có hai pháp đó là tu tất cả thiện và nguyện các chúng sanh đồng tu thiện căn. C̣n có hai pháp đó là trí huệ vô ngại và thọ thân trong các cơi. C̣n có hai pháp đó là bất động và bất hối.

C̣n có hai pháp đó là tàm và quư. C̣n có hai pháp đó là thích tịch tĩnh và cầu pháp tịch tĩnh. C̣n có hai pháp đó là tu tập vô tránh tam muội và quán không có chúng sanh. C̣n có hai pháp đó là thiểu dục và tri túc. C̣n có hai pháp đó là che giấu tội người và phát lộ tội ḿnh. C̣n có hai pháp đó là quán thập nhị nhơn duyên và tin sâu. C̣n có hai pháp đó là vô ngă và không có chúng sanh. C̣n có hai pháp đó là pḥng ngừa phiền năo ḿnh và phá phiền năo người. C̣n có hai pháp đó là quán vô tác vô thọ và thích tu pháp lành. C̣n có hai pháp đó là quán lỗi sanh tử và chẳng dứt sanh tử. C̣n có hai pháp đó là tự thích sanh tử và giáo hóa các chúng sanh khiến họ thoát khỏi sanh tử. C̣n có hai pháp đó là cầu Ba la mật và cầu chỗ đă không có. C̣n có hai pháp đó là cầu biết và dạy người đồng biết như ḿnh. C̣n có hai pháp đó là chẳng cầu cúng dường và v́ cúng dường mà tạo tác nghiệp làm. C̣n có hai pháp đó là với chỗ có ơn thường muốn đền đáp và nơi có ơn và không có ơn b́nh đẳng báo đáp. C̣n có hai pháp đó là tu bất phóng dật và tu vô duyên từ. C̣n có hai pháp đó là thích vào xuất gia và xuất gia rồi ḷng rất yêu thích. C̣n có hai pháp đó là tự nên công đức và với người không có công đức th́ sanh ḷng thương. C̣n có hai pháp đó là tu thân niệm xứ và không có niệm xứ. C̣n có hai pháp đó là tu thọ niệm xứ và không có niệm xứ. C̣n có hai pháp đó là tu tâm niệm xứ và không có niệm xứ. C̣n có hai pháp đó là tu pháp niệm xứ và không có niệm xứ. C̣n có hai pháp đó là là xa ĺa pháp bất thiện và thân cận hay sanh thiện pháp. C̣n có hai pháp đó là xa ĺa ác pháp đă sanh và hộ tŕ thiện pháp đă sanh. C̣n có hai pháp đó là làm cho thiện pháp chưa sanh được sanh và v́ thêm rộng mà ủng hộ thiện pháp ấy. C̣n có hai pháp đó là được đại thần thông và giáo hóa chúng sanh. C̣n có hai pháp đó là an trụ pháp giới và thấy khắp chư Phật thế giới.

C̣n có hai pháp đó là tín tâm bất động và dạy chúng sanh cũng tin như ḿnh. C̣n có hai pháp đó là tịnh tâm và giáo hóa người tán loạn. C̣n có hai pháp đó là siêng tinh tiến và giáo hóa người giải đăi. C̣n có hai pháp đó là đầy đủ trí huệ vô ngại và giáo hóa vô minh chúng sanh. C̣n có hai pháp đó là quán giới và quán duyên. C̣n có hai pháp đó là cầu trí trang nghiêm và tâm ấy chẳng hối. C̣n có hai pháp đó là quán các phiền năo và ra khỏi phiền năo rồi biết rơ giải thoát. C̣n có hai pháp đó là tất cả pháp giải thoát và phiền năo chẳng hiệp tam giới. C̣n có hai pháp đó là trang nghiêm Bồ Đề và tu học Bồ Đề. C̣n có hai pháp đó là tận trí và vô sanh trí. C̣n có hai pháp đó là quán thánh đạo phương tiện và quán sanh tử phương tiện. C̣n có hai pháp đó là cứu cánh đạo và biết thối chuyển đạo.

C̣n có hai pháp đó là như pháp trụ và trong các pháp không có kiến chấp. C̣n có hai pháp đó là theo duyên mà sanh diệt và theo duyên mà giải thoát. C̣n có hai pháp đó là biết ma nghiệp và biết đă ĺa. C̣n có hai pháp đó là nơi giận có thể nhẫn và nơi nhẫn th́ thương. C̣n có hai pháp đó là v́ Bồ Đề mà tu trang nghiêm và dầu tu trang nghiêm mà tâm không tham trước. C̣n có hai pháp đó là chẳng bỏ phiền năo và chẳng bỏ tu thiện trang nghiêm. C̣n có hai pháp đó là biết thị xứ phi xứ và đem các thiện căn hồi hướng Vô Thượng Bồ Đề. C̣n có hai pháp đó là quán tâm Bồ Đề như tướng ảo huyễn và tu hướng đến Vô Thượng Bồ Đề trang nghiêm. C̣n có hai pháp đó là quán các chúng sanh với Bồ Đề b́nh đẳng vô sai biệt và biết các chúng sanh nhơn nơi Bồ Đề mà được giải thoát. C̣n có hai pháp đó là biết pháp vô sanh và v́ sanh pháp lành mà tu trang nghiêm. C̣n có hai pháp đó là pháp bất khả thuyết mà có thể tuyên nói và tất cả chúng sanh đều đồng nhứt thừa.

Lại nầy Hải Huệ! C̣n có ba pháp có thể lợi ích Đại thừa, đó là sơ phát tâm Bồ Đề, thân cận thiện hữu ḷng chẳng sanh hối và tu tập tâm đại bi chẳng thối chuyển. C̣n có ba pháp đó là phá hoại xan lẫn, ban cho tất cả và nhiếp thủ Bồ Đề. C̣n có ba pháp đó là đầy đủ tịnh giới, điều phục kẻ phá giới và hồi hướng Bồ Đề. C̣n có ba pháp đó là tâm không sân hận, điều phục kẻ sân hận và hồi hướng Bồ Đề. C̣n có ba pháp đó là ở trong sanh tử ḷng không thối hối, vui thích v́ người mà gầy dựng sự nghiệp và hồi hướng Bồ Đề. C̣n có ba pháp đó là được tam muội định, chẳng sanh kiêu mạn và hồi hướng Bồ Đề. C̣n có ba pháp đó là cầu đa văn, được đa văn rồi chẳng sanh kiêu mạn và hồi hướng Bồ Đề. C̣n có ba pháp đó là chúng sanh duyên, pháp tánh duyên và vô duyên. C̣n có ba pháp đó là tự bi, bi tha và ĺa tự bi tha bi. C̣n có ba pháp đó là v́ tự lợi mà tu tập trí huệ, dùng trí huệ chuyển giáo hóa chúng sanh và tự lợi lợi tha. C̣n có ba pháp đó là biết quá khứ đă hết, biết vị lai vô sanh và biết hiện tại vô trụ. C̣n có ba pháp đó là v́ người chánh định mà tu tập từ tâm, v́ người tà định mà tu tập bi tâm và v́ người bất định mà tu tập giải thoát. C̣n có ba pháp đó là tịnh thân, tịnh khẩu và tịnh ư. C̣n có ba pháp đó là tu bất tịnh quán để phá tham dục, tu từ để phá sân hận và quán mười hai nhơn duyên để phá vô minh. C̣n có ba pháp đó là an, lạc và tri túc. C̣n có ba pháp đó là nghe pháp rồi hay thọ tŕ, có thể rộng phân biệt văn tự cú nghĩa và quán sát tội lỗi. C̣n có ba pháp đó là đầy đủ thất thánh tài, có thể đại pháp thí và có thể thí cho chúng sanh. C̣n có ba pháp đó là thiệt nghĩa, chơn nghĩa và bất cuống nghĩa. C̣n có ba pháp đó là tự tri, tri tha và tri thời.

C̣n có ba pháp đó là ngũ ấm với pháp ấm b́nh đẳng, các giới cùng pháp giới b́nh đẳng và các nhập cùng pháp nhập b́nh đẳng. C̣n có ba pháp đó là tu không, vô tướng và vô nguyện. C̣n có ba pháp đó là chẳng phỉ báng nhơn quả, phương tiện sanh pháp đều từ nhơn duyên và ḥa hiệp nhơn duyên mà được có danh tự. C̣n có ba pháp đó là tin Phật bất khả tư nghị, tin Pháp chẳng sanh hủy báng và tin Tăng là phước điền lành tốt. C̣n có ba pháp đó là xa ĺa tham dục, xa ĺa sân hận và xa ĺa ngu si. C̣n có ba pháp đó là thế tục đế, đệ nhứt nghĩa đế và chẳng trụ trước hai đế. C̣n có ba pháp đó là xa ĺa phiền năo, xa ĺa kiêu mạn và ở chỗ phước điền th́ lễ lậy cúng dường. C̣n có ba pháp đó là chẳng nhiễm Dục giới, chẳng trước Sắc giới và nơi Vô Sắc giới chẳng sanh kiêu mạn. C̣n có ba pháp đó là được cúng dường chẳng mừng, bị hủy nhục chẳng giận và ĺa tám pháp thế gian. C̣n có ba pháp đó là che giấu các căn, hiểu rơ các căn và tịch tĩnh các căn. C̣n có ba pháp đó là hướng đến thiện địa, xa ĺa chướng thiện địa và quán công đức thiện địa. C̣n có ba pháp đó là chí tâm, tịnh tâm và tịnh trang nghiêm. C̣n có ba pháp đó là học luật nghi giới, học tâm giới và học huệ giới. C̣n có ba pháp đó là thọ lạc chẳng sanh tham dật, thọ khổ chẳng sanh sân năo và thọ chẳng lạc chẳng khổ tu tập nơi xả. C̣n có ba pháp đó là chuyển nhơn v́ chẳng tạo tác, chuyển phiền năo v́ chẳng thấy tướng dạng và chuyển tam thế v́ không nguyện cầu.

C̣n có ba pháp đó là nhăn rỗng không, sắc tịch tĩnh và thọ không có chỗ tạo tác. C̣n có ba pháp đó là kín giới, hộ định và quán huệ. C̣n có ba pháp đó là nhớ giữ niệm pháp, tư duy quán pháp và như pháp trụ. C̣n có ba pháp đó là âm thanh làm nhơn duyên cho Thanh Văn giải thoát, mười hai chi làm nhơn duyên cho Duyên Giác giải thoát và lục độ làm nhơn duyên cho Bồ Tát giải thoát. C̣n có ba pháp đó là thí, đại thí và cứu cánh thí. C̣n có ba pháp đó là hộ pháp, hộ người tŕ pháp và hộ tŕ Đại thừa. C̣n có ba pháp đó là đi trong sanh tử, xét tội lỗi sanh tử và biết ḿnh đă xa ĺa. C̣n có ba pháp đó là chí tâm nghe pháp phá trừ ngũ cái, thường thích tịch tĩnh và như pháp trụ. C̣n có ba pháp đó là y nghĩa, y pháp và y trí. C̣n có ba pháp đó là cầu đa văn rồi thích nơi tịch tĩnh, thích nơi tịch tĩnh rồi tư duy pháp lành và thiện tư duy rồi biết pháp b́nh đẳng. C̣n có ba pháp đó là thân cận người trí, thưa hỏi bực đa văn và hộ tŕ người lành. C̣n có ba pháp đó là không ḷng tham v́ người thuyết pháp, thấy người nghe pháp th́ từ tâm nh́n họ và nhứt tâm quán nơi Bồ Đề. C̣n có ba pháp đó là xem các chúng sanh tâm ḿnh b́nh đẳng, quán tâm b́nh đẳng và quán Phật b́nh đẳng. C̣n có ba pháp đó là quá khứ bất tận, vị lai bất hiệp và hiện tại bất trụ. C̣n có ba pháp đó là quán khổ vô thường, quán pháp vô ngă và quán Niết Bàn tịch tĩnh. C̣n có ba pháp đó là nghe pháp rồi kiên tŕ, tam muội kiên tŕ và trí huệ kiên tŕ. C̣n có ba pháp đó là phạm tội chẳng che dấu, chẳng hối tội trước đă phạm và chí tâm hộ giới. C̣n có ba pháp đó là phá tâm nghi, phá tâm hối và phá tâm chướng ngại. C̣n có ba pháp đó là muốn điều lành, ĺa luận đàm thế sự và thích nơi tịch tĩnh. C̣n có ba pháp đó là nhẫn nghĩa thậm thâm, nói nghĩa thậm thâm và hiểu rơ các nghĩa. C̣n có ba pháp đó là đầy đủ thanh nhẫn, đủ tư duy nhẫn và đủ thuận nhẫn. C̣n có ba pháp đó là trí huệ phương tiện, đại từ và tinh tiến vững chắc.

Nầy Hải Huệ! Bồ Tát có đủ những pháp như vậy th́ có thể lợi ích Đại thừa.

Lại nầy Hải Huệ! Có bốn pháp chướng ngại Đại thừa.

Những ǵ là bốn? Đó là nghe pháp chẳng nên nghe, chẳng muốn nghe thọ Bồ Tát pháp tạng, hành các nghiệp ma và phỉ báng chánh pháp. C̣n có bốn pháp đó là tham dục, sân hận, ngu si và chẳng thích cầu chánh pháp. C̣n có bốn pháp đó là ganh ghét người được lợi, nơi của cải có ḷng bỏn xẻn, ưa phỉnh dối Pháp sư và chẳng thích thân cận thấy thiện tri thức. C̣n có bốn pháp, đó là nơi thiện tri thức sanh ư tưởng là ác hữu, nơi ác hữu sanh ư tưởng là thiện tri thức, phi pháp tưởng là pháp và pháp th́ tưởng là phi pháp. C̣n có bốn pháp, đó là chẳng ưa thí cho, cho rồi tiếc hối, cho rồi thấy lỗi và chẳng niệm tâm Bồ Đề. C̣n có bốn pháp, đó là v́ tham cầu mà cho, v́ sân hận mà cho, v́ ngu si mà cho và v́ sợ hăi mà cho. C̣n có bốn pháp, đó là v́ danh mà cho, v́ vốn mà cho, v́ bạn mà cho và v́ hơn mà cho. C̣n có bốn pháp, đó là chẳng chí tâm cho, chẳng tự tay cho, chẳng hiện thấy cho và khinh mạn cho. C̣n có bốn pháp, đó là cho vật xấu, cho ít vật, chẳng chí tâm cho và khinh mạn cho. C̣n có bốn pháp, đó là cho vật có độc, cho dao binh khí, bất tịnh thí và thí cho không lợi ích. C̣n có bốn pháp đó là thấy người tŕ giới th́ giận ghét, thấy người phạm giới th́ mến thương, theo lời của ác hữu và chẳng niệm thí giới. C̣n có bốn pháp đó là cầu lợi phi pháp, được của cải đúng pháp chẳng cùng người chung, ngăn dứt sự cúng dường của người và ḷng chẳng biết đủ. C̣n có bốn pháp đó là v́ lợi dưỡng mà nhiếp tŕ oai nghi, v́ lợi dưỡng mà nói nhỏ tiếng, có tâm dua vạy và tà mạng mà sống. C̣n có bốn pháp đó là nơi người đồng học sanh ḷng giận ghét, nơi người đồng thừa sanh ḷng giận ghét, chẳng biết nghiệp ma và ưa nói lỗi của người. C̣n có bốn pháp đó là kiêu mạn chẳng nghe chánh pháp, chẳng cung kính Pháp sư, chẳng lễ lạy cha mẹ Sư trưởng thiện hữu và có ư theo ác nghiệp. C̣n có bốn pháp đó là giấu công đức của người, nói rộng lỗi người, thêm lớn kiêu mạn và giận hờn vững chắc. C̣n có bốn pháp đó là giải đăi, chẳng thích nghe lời lành, nói lời chẳng thuận ḥa và trụ nơi phi pháp. C̣n có bốn pháp đó là chẳng điều, chẳng sạch, chẳng kín và chẳng nhẫn nhịn. C̣n có bốn pháp đó là chẳng thích nghe nhận pháp lành vô thượng, thích ở thành thị, phạm cấm giới mà thích thọ cúng dường và chẳng điều phục được sáu căn. C̣n có bốn pháp đó là chẳng có thể nhiếp thủ chúng sanh, chẳng có thể điều phục chúng sanh, chẳng thể hộ tŕ chánh pháp và ưa nói tội lỗi của Pháp sư. C̣n có bốn pháp đó là đó là chẳng tu tín tâm, chẳng có thể quán sát tội lỗi sanh tử, chẳng quán sát lỗi ác hữu và chẳng quán sát tội lỗi của tâm nghi ngờ. C̣n có bốn pháp đó là chẳng quán nội, chẳng quán ngoại, vô tàm và vô quư. C̣n có bốn pháp đó là chẳng biết ơn, chẳng báo ơn, bội ơn và thích tà kiến. C̣n có bốn pháp đó là phỉ báng Thánh nhơn, giúp họ thế nhơn, chẳng tin phước điền và chê trách pháp thí cho. C̣n có bốn pháp đó là chẳng sạch thân nghiệp, chẳng hộ khẩu nghiệp, chẳng xả ư nghiệp và nhàm chê Đại thừa.

C̣n có bốn pháp đó là v́ phá ḥa hiệp mà lưỡng thiệt, nơi thầy Ḥa thượng thốt lời giận căi, v́ phá sự lợi ích mà ỷ ngữ và phỉnh nhơn thiên mà vọng ngữ. C̣n có bốn pháp đó là chẳng hộ giới nhơn, loạn thiền định nhơn, chẳng tin đời sau và thích ưa thế sự. C̣n có bốn pháp đó là thô cộc, kiêu mạn, ưa nói việc đời và thường thích ngủ nghỉ. C̣n có bốn pháp đó là giả danh hiệu Bồ Tát để thọ cúng dường, chẳng có thể săn sóc người bịnh khổ, chẳng gieo giống lành và chẳng hướng đến Bồ Đề. C̣n có bốn pháp đó là tự khinh, khinh pháp, khinh phước và luôn nhớ thừa Thanh Văn, Bích Chi Phật. C̣n có bốn pháp đó là tham thân, tham tâm, tham mạng và tham cấm giới. C̣n có bốn pháp đó là tham nhà pḥng, tham đàn việt, tham tà kiến và tham phá giới. C̣n có bốn pháp đó là làm nhiều, nói nhiều, thọ nhiều và nh́n ngó nhiều. C̣n có bốn pháp đó là ngă kiến, tà kiến, đoạn kiến và thường kiến. C̣n có bốn pháp đó là chẳng làm, làm rồi chuyển đổi, ḷng hối tiếc và chẳng vui. C̣n có bốn pháp đó là chẳng hướng đến Bồ Đề, chẳng tu thiền định, thối thất trí huệ và chẳng thích phương tiện. C̣n có bốn pháp đó là chướng ngại chánh pháp, chướng ngại nghiệp lành, phiền năo chướng ngại và ma nghiệp chướng ngại.

Nầy Hải Huệ! Các pháp như vậy gọi là chướng Đại thừa".

Lúc Đức Phật nói pháp ấy rồi, có bốn ngàn Nhơn Thiên phát tâm Vô Thượng Bồ Đề, hai vạn tám ngàn Bồ Tát được Vô sanh Pháp nhẫn. Cả cơi Đại Thiên chấn động sáu cách. Trên không có vô lượng chư Thiên khác miệng đồng lời xướng rằng: Lành thay, lành thay, ngày nay Đức Như Lai Thế Tôn đại sư tử hống, v́ thương chúng sanh mà mở cửa Đại thừa. Bạch Đức Thế Tôn! Nếu có chúng sanh được ít phần trong pháp ấy th́ có thể đoạn trừ khổ ba ác đạo, lần lần sẽ được vô lượng pháp bửu. Bạch Đức Thế Tôn! Ví như có người ở ngoài thôn ấp thấy khối báu lớn, thấy rồi có ḷng thương người nên vào thôn ấp bảo quần chúng rằng: Ai muốn hết nghèo th́ nên theo tôi. Quần chúng nghe nói có người tin có người không tin. Những người tin cùng đi theo người ấy đến chỗ châu báu tùy ư lượm lấy bèn hết nghèo khổ. Khối châu báu lớn ấy không có ư nghĩ rằng cho người nầy chẳng cho người kia, phá sự nghèo của người nầy mà không phải người kia, cho người này lượm cầm đi mà chẳng cho người kia lượm cầm đi. Cũng vậy, Đức Như Lai Thế Tôn trong vô lượng đời cần cầu vô thượng pháp bửu như vậy. Cầu rồi được thấy, sanh ḷng thương rộng lớn dùng phạm âm thanh bảo các chúng sanh rằng: Ai muốn phá hoại bần cùng sanh tử th́ nên chí tâm lắng nghe. Trong các chúng sanh, người bạc phước chẳng tin th́ chẳng có thể phá hoại sanh tử nghèo cùng, những người tin theo th́ tùy trí lực tha hồ lấy thừa Thanh Văn hay thừa Duyên Giác hoặc lấy Bồ Tát Đại thừa. Pháp bửu tụ lớn ấy không hề tăng giảm cũng không có phân biệt. Hoặc có người đến bên khối báu pháp lớn ấy mà không có thể lượm lấy một pháp bửu nào, người nầy ắt măi ở trong ba ác đạo. Hoặc có người có thể lượm lấy một chữ một kệ nhẫn đến một niệm thọ tŕ đó, người nầy ắt phá hoại sanh tử nghèo cùng. Huống là có thể thọ lấy kinh điển Đại thừa nầy một phẩm hai phẩm và trọn đủ nghe thọ đọc tụng biên chép v́ người mà giải nói.

Đức Thế Tôn khen chư Thiên rằng: "Lành thay lành thay, nầy chư Thiên Tử! Nếu người thọ tŕ kinh điển như đây th́ có đủ tất cả pháp lành, hay đảnh đới Như Lai vô thượng Phật trí, đó là khối báu lớn có thể làm lợi ích cho vô lượng chúng sanh".

Đức Thế Tôn liền nói tụng rằng:

Trong các thừa Đại thừa hơn hết
Dường như hư không vô biên tế
Xa ĺa tất cả cơi sanh tử
Đến cội Bồ Đề không chướng ngại
Nếu hay thanh tịnh tâm ư ḿnh
Của cải ban cho tất cả hết
Chí tâm thọ tŕ thanh tịnh giới
Đến cội Bồ Đề không chướng ngại
Nơi các chúng sanh tâm b́nh đẳng
Thường xét tội lỗi các phiền năo
Hay thắng tất cả thừa hạ liệt
Điều phục chúng sanh ở Đại thừa
Nếu người chí tâm thọ đọc tụng
Đầy đủ tịch tĩnh giới nhẫn nhục
Đầy đủ trí huệ phá chúng ma
Thương mến chúng sanh đến đạo thọ
Trang nghiêm từ bi thừa Tứ thiền
Dao bén trí huệ dẹp ma chúng
Dưới đạo thọ quán Mười hai duyên
Đứng dậy thương chúng nói Đại thừa
Mười phương chúng sanh thừa Đại thừa
Thừa không tăng giảm như hư không
Đại thừa thần lực chẳng nghĩ bàn
V́ vậy Như Lai tu tập đó
An trụ niệm xứ tu chánh cần
Như ư làm chưn căn thế lực
Đi đường bát chánh lượm báu giác
V́ vậy Như Lai đến đạo thọ
Tâm ḿnh tịch tĩnh ĺa phiền năo
Phá trừ si tối được trí quang
V́ vậy Phạm Thiên cùng Đế Thích
Đảnh lễ Như Lai thừa Đại thừa
Đầy đủ lục độ lục thần thông
Đủ thiện phương tiện tu tam muội
Hay phá các ma và tà kiến
V́ vậy Như Lai thừa Đại thừa
Nếu có đầy đủ các thiện căn
Cùng với thành tựu căn bất thiện
Tin đây th́ phá được phiền năo
V́ vậy Đại thừa khó nghĩ bàn
Bao nhiêu tất cả pháp thế gian
Và cùng vô thượng pháp xuất thế
Hoặc pháp hữu học pháp vô học
Tất cả nhiếp vào trong Đại thừa
Nếu có chúng sanh hành ác nghiệp
Thân cận tà kiến ác tri thức
V́ thương bọn nầy tu phương tiện
Điều phục họ nên nói Đại thừa
Hạ liệt chẳng thích pháp Đại thừa
Tâm hẹp chẳng phá được nhơn chấp
Thường cầu tự vui bỏ mọi người
Nghe nói Đại thừa họ kinh sợ
Nếu có người trí đủ thế lực
Thương mến chúng sanh làm lợi ích
Nghe nói Đại thừa ḷng vui mừng
Phá các khổ năo ḷng chẳng hối
Nếu muốn biết rơ chúng sanh hành
Tất cả chúng sanh các giới căn
Một niệm Bồ Tát hay thông đạt
V́ vậy Đại thừa khó nghĩ bàn
Được thân tịch tĩnh tướng trang nghiêm
Được khẩu tịch tĩnh người thích nghe
Được tâm tịch tĩnh đủ thần thông
Như vậy đều do đến Đại thừa
Nếu có người hay tu Đại thừa
Đây là chẳng dứt ḍng Tam bửu
Hay làm lợi ích cho chúng sanh
Phá hoại bần cùng các khổ năo
Hay đến mười phương các thế giới
Hiện thấy vô lượng Phật Thế Tôn
Những ai xu hướng pháp Đại thừa
Th́ được vô lượng vô biên phước
Tất cả thế gian không ai hơn
Người xu hướng Vô thượng Đại thừa
Đầy đủ đại lực phá chúng ma
V́ vậy Đại thừa khó nghĩ bàn
Được sắc được lực đại tự tại
Thân Phạm Thích Chuyển Luân Thánh Vương
Nếu người thừa pháp Đại thừa nầy
Người nầy hưởng thọ vui tam giới
Cho rồi ḷng chẳng hề hối tiếc
Của vật quan trọng chẳng tiếc tham
Xả thân cho người tu từ bi
V́ vậy Đại thừa khó nghĩ bàn
Tŕ giới tinh tiến ưa phạm hạnh
Hay dùng sức thần che nhựt nguyệt
Chẳng tham trước thân quả báo tốt
Tu thừa như vậy điều chúng sanh
Thuyết pháp có người thọ chẳng thọ
Nơi đây chẳng sanh ḷng thương giận
Thân tâm siêng tu đại tinh tiến
Để được pháp Đại thừa khó được
Hay được Vô thượng Đại Pháp Vương
Cũng được pháp nhẫn khó nhẫn nhục
Trong vô lượng kiếp thọ khổ năo
V́ được Đại thừa hơn tất cả
Siêng làm lợi ích nhiều chúng sanh
Thân khẩu ư nghiệp đều nhu thuận
Tu tập từ bi và thần thông
V́ trụ Đại thừa đại lợi ích
Biết rơ pháp giới tánh sanh diệt
Vô ngă vô tranh điều các căn
Nếu an trụ được nơi Đại thừa
Th́ hưởng an lạc như Phật trước
Đầy đủ niệm tâm và tinh tiến
Tứ như ư túc thần thông lực
Y chỉ chánh pháp và chơn nghĩa
Đều do thích trụ nơi Đại thừa
Đầy đủ vô thượng vô sở úy
Hay sư tử hống Vô Thượng Tôn
Tướng hảo vi diệu tự trang nghiêm
Đều do thích trụ nơi Đại thừa
Đầy đủ ba thứ đại thần thông
Điều phục giáo hóa các chúng sanh
Tâm ḿnh tịch tĩnh không kiêu mạn
Nếu tu Đại thừa đủ nhẫn nhục
Đầy đủ phạm âm thanh vi diệu
Tất cả chúng sanh rất thích nghe
Nếu người thích tu tập Đại thừa
Người này giỏi biết tiếng chúng sanh
Hạnh nghiệp được làm v́ tịnh độ
Chẳng lâu sẽ được vô biên thân
Nếu người chí tâm nghe kinh này
Sẽ hưởng vô biên vô thượng lạc
Bay đi hư không vô biên tế
Biết được đại hải bao nhiêu giọt
Công đức Đại thừa chẳng nói hết
V́ vậy Đại thừa khó nghĩ bàn.

Lại nầy Hải Huệ! Người muốn thọ tŕ các kinh điển như vậy mà muốn tịch tĩnh thâm tâm ḿnh th́ phải thọ tŕ môn cú, pháp cú, kim cương cú và chí tâm suy xét.

Môn cú là trong tất cả pháp đều làm môn hộ, đó là chữ A, là cửa của tất cả pháp, A là không có, tất cả các pháp đều không có thường. Chữ BA cũng là cửa của tất cả pháp, BA là đệ nhứt nghĩa. Chữ NA cũng là cửa của tất cả pháp, NA là các pháp vô ngại. ĐÀ cũng là cửa của tất cả pháp, ĐÀ là tánh hay điều phục tất cả pháp tánh. SA cũng là cửa của tất cả pháp, SA là xa ĺa tất cả các pháp. ĐA cũng là cửa tất cả pháp, ĐA là tất cả pháp như. CA cũng là cửa của tất cả pháp, CA là tất cả các pháp vô tác vô thọ. TA cũng là cửa của tất cả pháp, TA là tất cả các pháp không có phân biệt. GIÀ là cửa của tất cả pháp, GIÀ là Như Lai chánh pháp thậm thâm không có đáy. XÀ là cửa của tất cả pháp, XÀ là xa ĺa tướng sanh. ĐÀM là cửa của tất cả pháp, ĐÀM là ở trong pháp giới chẳng sanh phân biệt. XA là cửa của tất cả pháp, XA là đủ xa ma tha được bát chánh đạo. KHƯ là cửa của tất cả pháp, KHƯ là tất cả các pháp dường như hư không. XOA là cửa của tất cả pháp, XOA là tất cả pháp tận. NHƯỢC là cửa của tất cả pháp, NHƯỢC là các pháp vô ngại. THA là cửa của tất cả pháp, THA là tất cả pháp thị xứ phi xứ. CỔ là cửa của tất cả pháp, CỔ là quán xét ngũ ấm rồi được lợi ích lớn. TRÀ là cửa của tất cả pháp, TRÀ là tất cả các pháp không có cứu cánh. CA là cửa của tất cả pháp, CA là v́ thân tịch tĩnh nên được lợi ích lớn. CHÍ là cửa của tất cả pháp, CHÍ là v́ tâm tịch tĩnh nên ĺa tất cả ác. ƯU là cửa của tất cả pháp, ƯU là thọ tŕ ủng hộ tất cả cấm giới thanh tịnh. XÀ là cửa của tất cả pháp, XÀ là thiện tư duy. THẾ là cửa của tất cả pháp, THẾ là trụ tất cả pháp. TU là cửa của tất cả pháp, TU là tất cả các pháp tánh là giải thoát. T̀ là cửa của tất cả pháp, T̀ là tất cả các pháp đều là t́ ni, là điều phục thân ḿnh. THỜI là cửa của tất cả pháp, THỜI là tất cả các pháp tánh chẳng nhiễm ô. A là cửa của tất cả pháp, A là tất cả các pháp tánh là quang minh. BÀ là cửa của tất cả pháp, BÀ là tu bát chánh đạo. TA là cửa của tất cả pháp, TA là tất cả các pháp chẳng phải nội chẳng phải ngoại.

Nầy Hải Huệ! Đây gọi là môn cú hay tịnh niệm tâm. V́ hay tịnh niệm tâm nên biết căn của chúng sanh.

Pháp cú là ấn giải thoát của tất cả các pháp, là ấn vô nhị của tất cả pháp, là ấn không có thường không có đoạn của tất cả pháp, là ấn không tăng giảm của tất cả pháp, là ấn b́nh đẳng như hư không của tất cả pháp, là ấn ngũ nhăn đạo của tất cả pháp, là ấn như hư không của tất cả pháp, là ấn không có phân biệt như hư không của tất cả pháp, là ấn nhập pháp giới của tất cả pháp, là ấn như của tất cả pháp, là ấn như không có tam thế khứ lai hiện tại của tất cả pháp, là ấn bổn tánh tịnh của tất cả pháp, là ấn rỗng không của tất cả pháp, là ấn vô tướng của tất cả pháp, là ấn vô nguyện của tất cả pháp, là ấn không có xứ không chẳng xứ của tất cả pháp, là ấn khổ của tất cả pháp, là ấn vô ngă của tất cả pháp, là ấn tịch tĩnh của tất cả pháp, là ấn tánh không có lỗi của tất cả pháp, là ấn đệ nhứt nghĩa nhiếp thủ của tất cả pháp, là ấn như pháp tánh trụ của tất cả pháp, là ấn cứu cánh giải thoát của tất cả pháp, là ấn không có thời gian của tất cả pháp, là ấn quá tam thế của tất cả pháp, là ấn đồng nhứt vị của tất cả pháp, là ấn tánh vô ngại của tất cả pháp, là ấn tánh vô sanh của tất cả pháp, là ấn tánh vô tranh của tất cả pháp, là ấn tánh không có giác quán của tất cả pháp, là ấn chẳng phải sắc chẳng thể thấy được của tất cả pháp, là ấn không có ốc trạch của tất cả pháp, là ấn không có đối trị của tất cả pháp, là ấn không có nghiệp quả của tất cả pháp, là ấn vô tác vô thọ của tất cả pháp, là ấn vô xuất vô diệt của tất cả pháp.

Nầy Hải Huệ! Đây gọi là pháp cú. Pháp cú như vậy là Bồ Đề của tam thế chư Phật. Pháp ấn cú như vậy nhiếp thủ tám vạn bốn ngàn pháp tụ. Nếu có thể quán pháp tụ như vậy th́ có thể được Vô sanh Pháp nhẫn.

Nầy Hải Huệ! Nếu người chưa trồng gốc lành nghe pháp này rồi th́ được trồng gốc lành phá trừ nghiệp ma.

Nầy Hải Huệ! Nếu quán như vậy th́ có thể được Vô Tận Khí đà la ni. Các pháp như vậy đều có thể nhiếp thủ tám vạn bốn ngàn tam muội, tám vạn bốn ngàn hành tánh của chúng sanh. Đây gọi là pháp cú.

Kim cương cú ấy là thân ấy chẳng hư hoại như kim cương, tại sao, v́ pháp tánh chẳng hư hoại vậy.

Tánh trí huệ hay phá vô minh, v́ vậy nên trí huệ gọi là kim cương cú.

Tội ngũ nghịch hay phá tất cả thiện, v́ vậy nên ngũ nghịch gọi là kim cương cú.

Quán bất tịnh hay phá tham dục, v́ vậy nên quán bất tịnh gọi là kim cương cú.

Quán từ tâm hay phá sân hận, v́ vậy nên quán từ tâm gọi là kim cương cú.

Quán mười hai nhơn duyên hay phá ngu si, v́ vậy nên quán duyên gọi là kim cương cú.

Tâm một chúng sanh nhiếp thủ tâm tất cả chúng sanh, v́ vậy nên gọi là kim cương cú.

Tâm một chúng sanh cùng tâm tất cả chúng sanh thảy đều b́nh đẳng, v́ vậy nên gọi là kim cương cú.

Một Phật cùng tất cả Phật thảy đều b́nh đẳng, đây gọi là kim cương cú.

Mỗi mỗi phước điền cùng tất cả phước điền thảy đều vô tận b́nh đẳng, đây gọi là kim cương cú.

Tất cả các pháp b́nh đẳng như hư không, đây gọi là kim cương cú.

Tất cả các pháp cùng Phật b́nh đẳng đồng một vị, đây gọi là kim cương cú.

Tất cả các pháp cùng Phật pháp b́nh đẳng vô nhị, đây gọi là kim cương cú.

Kim cương tam muội hay phá tất cả ma nghiệp ác nên gọi là kim cương cú.

Diệu âm của Đức Như Lai phá các ác thanh, đây gọi là kim cương cú.

Quán vô sanh vô diệt vượt quá sanh lăo tử, đây gọi là kim cương cú.

Nầy Hải Huệ! Các pháp như vậy gọi là kim cương cú, là kiên lao cú, là bất hoại cú, là bất phá cú, là b́nh đẳng cú, là thiệt cú, là vô nhị cú, là bất thối chuyển cú, là đại tịnh tịch tĩnh cú, là vô năng tác quá cú, là bất tăng bất giảm cú, là vô hữu hữu cú, là vô hữu pháp cú, là chơn cú, là hữu cú, là bất báng Phật cú, là y pháp cú, là cộng tăng cú, là như nhĩ cú, là phân biệt tam thế cú, là dũng kiện cú, là phạm cú, là từ cú, là tâm cú, là hư không cú, là Bồ Đề cú, là bất đê cú, là pháp tướng cú, là vô tướng cú, là tâm ư thức vô trụ cú, là phá ma cú, là vô thượng cú, là vô thắng cú, là quảng cú, là hành kỷ cảnh cú, là nhập Phật cảnh giới cú, là vô giác quán cú, là pháp giới sở phân biệt cú, là vô cú cú.

Nầy Hải Huệ! Nếu có Bồ Tát hay hiểu những cú nghĩa như vậy, ắt sẽ ngồi pháp ṭa kim cương sư tử dưới cội Bồ Đề".

Lúc Đức Phật nói pháp ấy, có tám ngàn Bồ Tát được nhập pháp môn đà la ni, cũng được Nhứt Thiết Chúng Sanh B́nh Đẳng tam muội.

Chư Bồ Tát từ mười phương đến đem diệu hương hoa và các thứ kỹ nhạc cúng dường Đức Phật nói kệ khen:

Chúng tôi đảnh lễ đấng Vô Thượng
Hay biết âm thanh tất cả chúng
Nói tướng vô tướng thiệt nhứt tướng
Mà được tướng tốt ba mươi hai
Nếu có chúng sanh nhứt nhị tâm
B́nh đẳng nhiếp các chúng sanh tâm
Nói hạnh không hạnh thiệt nhứt hạnh
V́ vậy tôi lễ đấng Vô Thượng
Như Lai chơn thiệt biết nhơn quả
Nên v́ chúng sanh nói nghiệp báo
Chơn như pháp giới chẳng có không
V́ vậy tôi khen đấng Vô Thượng
Tất cả chúng sanh không giác quán
Tâm ấy bổn tịnh không có tham
V́ theo nhơn duyên có tham dục
V́ vậy tôi lạy nhơn chơn thiệt
Tôi thấy thân Phật các màu sắc
Mà thân Như Lai thiệt không sắc
V́ thương chúng hiện sắc không sắc
Tôi lạy đấng Pháp Vương vô thượng
Tất cả phước điền vào nhứt điền
Mà nhứt điền nầy không tăng giảm
Bất động pháp giới chẳng chuyển dời
V́ vậy tôi lạy đấng Vô Thượng
Quán các chúng sanh tâm như huyễn
Các pháp cùng Bồ Đề cũng vậy
Biết tất cả pháp đều b́nh đẳng
V́ vậy tôi lạy đấng B́nh Đẳng
Quán các pháp giới đều b́nh đẳng
V́ vậy các pháp không một hai
Chẳng có chẳng không là giải thoát
V́ vậy tôi lạy đấng Vô Kiến
Nhựt nguyệt nói được rơi xuống đất
Gió mạnh nói được dây cột buộc
Tu Di nói được miệng thổi động
Chẳng thể nói được Phật hai lời
Thiệt ngữ chơn ngữ và tịnh ngữ
Thân tâm thanh tịnh như hư không
Chẳng nhiễm thế pháp như hoa sen
V́ vậy tôi lạy đấng Vô Thượng
Nếu ai khen ngợi đức như vậy
Th́ được các công đức như vậy
Tôi v́ các công đức như vậy
Nên lạy khối công đức như vậy.

Chư Bồ Tát nói kệ tán thán Đức Phật rồi bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Luận về đại bửu ấy đó là Phật vậy. Đức Phật xuất thế là lạc xuất, là tín xuất, là niệm xuất, là trí xuất, là thí xuất, là giới xuất, là nhẫn xuất, là tinh tiến xuất, là thiền định xuất, là huệ xuất, là từ xuất, bi xuất, hỉ xuất, xả xuất, Đức Phật xuất thế là trí pháp nghĩa thập nhị nhơn duyên xuất, là niệm xứ xuất, là chánh cần xuất, là như ư túc xuất, là căn xuất, là lực xuất, là giác chi xuất, là chánh đạo phần xuất, là tất cả thiện pháp xuất".

Bấy giờ trong chúng có một đại Bồ Tát tên là Huệ Tụ bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Sanh lăo bịnh tử xuất ra nơi thế gian ấy tức là Phật xuất. Vô minh ái xuất, tham sân si xuất, tất cả lưới nghi phiền năo xuất tức là Phật xuất. Tại sao vậy? V́ nếu tất cả các pháp như vậy chẳng xuất ra nơi thế gian th́ Đức Phật có duyên cớ ǵ mà xuất hiện thế gian ư! ".

Đức Phật nói: "Lành thay lành thay! Nầy Huệ Tụ! Đúng như lời ông nói".

Hải Huệ Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu có người chẳng thấy được các pháp như vậy, lúc bấy giờ Đức Như Lai là xuất thế hay chẳng xuất thế?".

Đức Phật nói: "Nầy Hải Huệ! Bồ Tát lúc mới phát tâm Bồ Đề tâm thiệt chẳng biết các pháp như vậy, nên Phật v́ họ mà tuyên nói để dạy họ.

Nầy Hải Huệ! Bồ Tát có bốn hạng:

Một là sơ phát Bồ Đề tâm, hai là tu hành đạo Bồ Đề, ba là kiên cố bất thối Bồ Đề và bốn là một đời sẽ bổ xứ thành Phật.

Bồ Tát sơ phát tâm thấy sắc tướng Phật, thấy rồi mà phát tâm Vô Thượng Bồ Đề.

Bồ Tát tu hành thấy Phật có đủ tất cả pháp lành, thấy rồi liền phát tâm Vô Thượng Bồ Đề.

Bất thối Bồ Tát thấy thân của Đức Như Lai cùng tất cả các pháp thảy đều b́nh đẳng.

Nhứt sanh bổ xứ Bồ Tát chẳng thấy có Như Lai công đức cũng không thấy có tất cả pháp, tại sao, v́ huệ nhăn của bực Bồ Tát này tỏ rơ thanh tịnh vậy, v́ dứt hai kiến vậy, v́ tịnh trí huệ vậy.

Nếu người chẳng thấy tịnh, chẳng thấy bất tịnh, chẳng thấy tịnh bất tịnh, chẳng thấy chẳng phải tịnh chẳng phải bất tịnh, người nầy th́ có thể thấy rơ Đức Như Lai.

Nầy Hải Huệ! Thuở xưa kia ta thấy Phật Nhiên Đăng như vậy, thấy rồi liền được vô sanh pháp nhẫn, cũng có thể rơ ràng biết là được. Không được mà được rồi liền bay lên hư không cao bảy cây đa la. Trụ ở hư không rồi tỏ rơ được biết tất cả pháp giới. Tỏ rơ biết rồi tâm vô sở trụ. Vô sở trụ rồi được tám vạn môn tam muội. Lúc ấy Phật Nhiên Đăng liền thọ kư cho ta rằng nầy Ma Nạp! Đời vị lai ông sẽ được làm Phật hiệu Thích Ca Mâu Ni Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Biến Tri, Minh Hành Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhơn Sư, Phật Thế Tôn. Lúc ấy ta trọn chẳng nghe âm thanh thọ kư, cũng không có ư tưởng Phật và thọ kư. Lúc ấy ta có đủ ba thứ tịnh huệ, đó là chẳng thấy có ngă, chẳng thấy có Phật và chẳng thấy có thọ kư. C̣n có ba thứ tịnh huệ, đó là chẳng thấy ngă, chẳng thấy chúng sanh và chánh pháp. C̣n có ba thứ tịnh huệ, đó là chẳng thấy danh, chẳng thấy sắc và chẳng thấy nhơn. C̣n có ba thứ tịnh huệ, đó là tất cả ấm đều vào pháp ấm, tất cả giới đều vào pháp giới, tất cả nhập đều vào pháp nhập. C̣n có ba thứ tịnh huệ, đó là pháp quá khứ đă tận, pháp vị lai chẳng sanh, pháp hiện tại chẳng trụ. C̣n có ba thứ tịnh huệ, đó là quán thân như thủy nguyệt, quán thanh chẳng nói được, quán tâm chẳng thấy được. C̣n có ba thứ tịnh huệ, đó là không vô tướng vô nguyện. Nếu thấy như vậy tức là chơn thiệt thấy thọ kư.

Nầy Hải Huệ! Nếu Bồ Tát thấy như vậy th́ gọi là thiệt thấy".

Hải Huệ đại Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Đại Bồ Tát nếu có đủ các thứ thấy như vậy th́ phát những nguyện ǵ?".

Đức Phật nói: "Nầy Hải Huệ! Người như vậy th́ như bổn phát nguyện. Đại Bồ Tát hoặc tâm tại định hoặc tâm chẳng tại định, v́ chúng sanh nên như bổn phát nguyện.

Nầy Hải Huệ! Ví như người có ruộng lúa tốt rộng đủ một khoảnh mặt đất bằng phẳng, lúc muốn tưới nước mở thuỷ khẩu của ruộng mặc cho nước chảy vào không c̣n cần tốn công sức nước tự nhiên lan khắp ruộng.

Cũng vậy, đại Bồ Tát hoặc ở trong định nhiếp tâm tư duy, hoặc chẳng ở định chẳng tư duy, v́ chúng sanh nên như bổn phát nguyện những thiện căn được làm thảy đều cho chúng sanh chung. Cùng chung rồi hồi hướng Phật pháp vô thượng. Bồ Tát tâm thanh tịnh, giới nhẫn định và huệ cũng thanh tịnh, quán Phật pháp cùng các chúng sanh b́nh đẳng không hai. Dầu có nguyện như vậy mà từ đầu trọn không có tâm. Mặc dầu Bồ Tát không có tâm mà đối với các chúng sanh sức thệ nguyện chưa từng chẳng đến họ, những thiện căn được có đều cùng họ chung, cùng chung rồi hồi hướng Vô Thượng Bồ Đề.

Nầy Hải Huệ! Như cây đa la có người chặt gốc đă đứt rồi th́ theo chỗ bị chặt đó mà ngă.

Cũng vậy, đại Bồ Tát tu tập tam muội thường hướng đến Bồ Đề .

Giả sử có người kêu to rằng cây đa la nầy chớ ngă từ chỗ bị chặt đứt! Cây ấy vẫn ngă theo chỗ bị chặt đứt!

Cũng vậy, đại Bồ Tát chỗ tu hành pháp lành muốn chẳng hướng đến Vô Thượng Bồ Đề th́ không bao giờ có, tại sao, v́ pháp tánh như vậy.

Đại Bồ Tát chỗ tu pháp lành chỉ v́ chẳng dứt chủng tánh Tam bửu, v́ thanh tịnh Phật độ, v́ trang nghiêm thân ba mươi hai tướng tốt tám mươi vẻ đẹp, v́ trang nghiêm khẩu lúc thuyết pháp chúng sanh thích nghe, v́ trang nghiêm tâm xem tất cả chúng sanh b́nh đẳng không hai, v́ được Phật pháp chư Phật tam muội. Dầu Bồ Tát chẳng tham những pháp như vậy nhưng tự nhiên có thể được những pháp ấy, tại sao, v́ sức thệ nguyện vậy.

Nầy Hải Huệ! Ví như nhà ḷ gốm, lúc khối bùn c̣n ở trên ṿng khuôn chẳng được có tên món vật. Lúc đă thành món vật rồi th́ tùy theo món vật mà có tên.

Cũng vậy, pháp lành của Bồ Tát lúc chưa phát nguyện th́ chẳng được tên Ba la mật, v́ vậy nên tất cả pháp lành của Bồ Tát cần phải phát nguyện.

Nầy Hải Huệ! Ví như nhà thợ vàng, lúc vàng chưa thành món vật cũng chẳng được có tên, đến lúc thành món vật rồi được tên anh lạc.

Cũng vậy, pháp lành của Bồ Tát lúc chưa phát nguyện th́ chưa được có tên Ba la mật.

Ví như Tỳ Kheo lúc muốn nhập diệt tận định, trước lập thệ rằng, nay tôi nhập định nếu tiếng chuông khánh kêu mới sẽ xuất định. Mà trong định ấy không có tiếng chuông khánh, do v́ sức thệ nguyện nên lúc gơ chuông khánh th́ Tỳ Kheo ấy liền xuất định.

Cũng vậy, đại Bồ Tát v́ thương mến chúng sanh nên phát nguyện rằng: Người chưa được độ tôi sẽ độ họ, người chưa giải thoát tôi sẽ giải thoát họ. Lúc tu tập Bồ Đề, đại Bồ Tát nhập thâm tam muội, do sức đại bi nên nhớ các chúng sanh mà chẳng chứng Thanh Văn thừa và Bích Chi Phật thừa. V́ vậy mà đại Bồ Tát dầu tu tập ba mươi bảy phẩm trợ đạo mà chẳng chứng đạo quả.

Nầy Hải Huệ! Chỗ sở hành của đại Bồ Tát chẳng thể nghĩ bàn, dầu nhập thâm định mà chẳng chứng quả Sa Môn.

Như có hai người muốn vượt qua chỗ có lửa cháy lớn, một người mặc giáp kim cương th́ qua khỏi, một người mang giáp bằng cỏ khô th́ bị cháy. Tại sao, v́ kim cương là chất không bén lửa, c̣n cỏ khô là chất nhạy lửa nên phải cháy.

Cũng vậy, đại Bồ Tát thương mến chúng sanh mà chuyên niệm Bồ Đề trang nghiêm vô lượng thậm thâm tam muội, do sức tam muội nên vượt quá chánh vị của Thanh Văn Duyên Giác chẳng lấy quả chứng, từ định dậy rồi được chánh giác đạo Như Lai tam muội.

Người mang cỏ khô dụ hàng Thanh Văn. Người Thanh Văn nhàm ĺa sanh tử, đối với chúng sanh không có ḷng từ bi, v́ vậy mà không vượt quá chánh vị Thanh Văn và Duyên Giác. Tại sao? V́ người nhị thừa ở trong phước đức sanh ư tưởng tri túc. Người Đại thừa Bồ Tát ở trong phước đức không có ḷng nhàm đủ.

Giáp kim cương là dụ cho ba môn giải thoát Không, Vô Tướng và Vô Nguyện. Ngọn lửa mạnh là dụ cho các hành pháp. Đại Bồ Tát quán tất cả pháp Không, Vô Tướng và Vô Nguyện mà có thể chẳng chứng các đạo quả Sa Môn".

Hải Huệ đại Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Đại Bồ Tát có đủ những sự như vậy chẳng thể nghĩ bàn, tu các tam muội ấy mà chẳng thủ chứng, đi trong lửa sanh tử chẳng bị lửa cháy.

Đại Bồ Tát thành tựu phương tiện nhập tất cả định cũng chẳng bị định nó gạt lầm. V́ có phương tiện nên hành các công hạnh mà tâm không nhiễm trước. Dầu v́ hạng tà kiến giải nói quả Sa Môn, mà tự ḿnh chẳng chứng Sa Môn đạo quả".

Đức Phật nói: "Lành thay, lành thay! Nầy Hải Huệ! Đúng như lời ông nói!

Nầy Hải Huệ! Như ba thứ nước nhuộm, đó là la, uất kim và chàm xanh đựng chung trong một chậu nhuộm ba thứ là vải lông, nỉ và y kiều xa gia. Vải lông bị nước nhuộm thấm thành màu xanh. Nỉ v́ giặt sạch nên thành màu vàng. Y kiều xa gia trược bị tro thấm th́ thành màu đỏ. Ba vật như vậy dầu đồng nhuộm trong một chậu mà chịu màu đều riêng khác.

Người tam thừa cũng như vậy. Chậu là dụ cho Không, Vô Tướng và Vô Nguyện. Ba màu là dụ cho Thanh Văn, Duyên Giác và Bồ Tát. Tùy vật chịu màu là dụ ba thứ Bồ Đề.

Không, Vô Tướng và Vô Nguyện chẳng có ư nghĩ cho quả như vậy, chẳng cho quả như vậy.

Vải lông dụ hàng Thanh Văn. Nỉ dụ hàng Duyên Giác. Y Kiều xa gia dụ hàng Bồ Tát.

Đại Bồ Tát thấy tất cả pháp như điếc như đui, không có chúng sanh. Lúc thấy như vậy tâm Bồ Tát không có nhiễm trước cũng không có thối hối. Bấy giờ trong tâm Bồ Tát như thiệt biết rơ, ta ở nơi chúng sanh chẳng phải có lợi ích chẳng phải không có lợi ích, cũng v́ chúng sanh tu tập đại bi.

Nầy Hải Huệ! Ví như vi diệu tịnh lưu ly bửu, dầu ở trong bùn suốt cả trăm năm mà tánh chất nó luôn thanh tịnh ra khỏi bùn th́ trong sạch như cũ.

Đại Bồ Tát cũng vậy, biết rơ tâm tánh bổn tánh thanh tịnh bị khách trần phiền năo làm chướng ô, mà thiệt ra khách trần phiền năo chẳng có thể làm ô nhiễm được tâm tánh thanh tịnh, như bửu châu tại bùn chẳng bị bùn làm ô nhiễm.

Đại Bồ Tát nghĩ rằng nếu tâm tánh ta bị phiền năo làm ô nhiễm th́ ta làm sao độ chúng sanh được. V́ vậy mà Bồ Tát thường thích tu tập phước đức trang nghiêm, thích ở tại các cơi cúng dường Tam bửu, thích v́ chúng sanh mà làm lụng theo họ sai khiến, nơi chỗ sanh tham chẳng hề tham, thường hộ tŕ chánh pháp, thích ban cho bố thí, đầy đủ tịnh giới, trang nghiêm nhẫn nhục, siêng tu tinh tiến, trang nghiêm thiền chi, tu tập trí huệ, đa văn không nhàm, thanh tịnh phạm hạnh tu đại thần thông, có đủ ba mươi bảy phẩm trợ Bồ Đề.

Nầy Hải Huệ! Đại Bồ Tát tu hành các pháp như vậy chẳng bị phiền năo làm nhiễm ô, chẳng dính mắc ba cơi.

V́ đại Bồ Tát hành thiện phương tiện công đức lực, nên mặc dầu đi trong tam giới mà thân tâm không ô nhiễm.

Nầy Hải Huệ! Ví như trưởng giả chỉ có một con trai ḷng rất thương yêu. Đứa con trai ấy chơi giỡn lầm té vào hầm phẩn. Người mẹ thấy gớm ghét hôi dơ, sau đó người cha thấy quở trách bà mẹ rồi liền vào hầm phẩn kéo dắt đứa con trai ra rồi đem tắm rửa sạch sẽ. Do v́ thương yêu nên người cha ấy quên cả hôi dơ.

Trưởng giả cha mẹ ấy dụ cho Thanh Văn, Duyên Giác và Bồ Tát. Hầm phẩn dụ tam giới. Đứa con trai dụ chúng sanh. Bà mẹ chẳng vớt con được là dụ hàng Thanh Văn, Duyên Giác. Ông cha hay cứu vớt đứa con được là dụ chư Bồ Tát. Ḷng thương yêu con là dụ đại bi.

Đại Bồ Tát đủ thiện phương tiện vào tam giới mà chẳng bị tam giới nhiễm ô. V́ vậy mà đạo có hai thứ: một là Thanh Văn thừa, hai là Bồ Tát Đại thừa.

Thanh Văn thừa nhàm tam giới. Bồ Tát thừa chẳng nhàm tam giới.

Đại Bồ Tát tu tập Không, Vô Tướng, Vô Nguyện, dầu đi trong các cơi mà chẳng bị đọa trong các cơi. Đă chẳng đọa các cơi mà cũng chẳng thủ chứng. Đi trong các cơi gọi là Thiện Phương Tiện, chẳng thủ chứng gọi là Trí Huệ.

Đại Bồ Tát quán tất cả pháp không có hai tướng. Quán tất cả pháp b́nh đẳng th́ chúng sanh cũng b́nh đẳng. B́nh đẳng như vậy th́ Niết Bàn cũng b́nh đẳng, đây gọi là trí huệ. Nếu có thể quán chúng sanh b́nh đẳng như vật mà chẳng chứng Niết Bàn th́ gọi là phương tiện.

Thanh tịnh bố thí gọi là huệ, phát nguyện hồi hướng Bồ Đề th́ gọi là phương tiện".

Hải Huệ đại Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Thế nào là bố thí mà gọi là thanh tịnh trí huệ và thanh tịnh phương tiện?".

Đức Phật nói: "Nầy Hải Huệ! Bồ Tát nếu thấy không có ngă chúng sanh thọ mạng sĩ phu th́ gọi là huệ. Nếu tu Không, Vô Tướng Vô Nguyện đem các thiện căn nguyện cùng chúng sanh hồi hướng Bồ Đề th́ gọi là phương tiện.

C̣n nữa, nầy Hải Huệ! Biết các chúng sanh căn hạ trung thượng th́ gọi là huệ. Biết rồi tùy ư mà v́ họ thuyết pháp th́ gọi là phương tiện.

V́ thanh tịnh trí huệ nên dầu đi trong tam giới mà không bị nhiễm trước. V́ thanh tịnh phương tiện nên dầu tu Nhị thừa mà chẳng chứng quả Nhị thừa.

Nầy Hải Huệ! Nếu Bồ Tát chẳng bị tất cả phiền năo nhiễm ô th́ gọi là huệ, có thể điều phục chúng sanh khiến họ hồi hướng Vô Thượng Bồ Đề th́ gọi là phương tiện.

Bồ Tát phát nguyện đều làm cho chúng sanh được vô tận của cải vô tận phước đức tăng trưởng thiện căn, tất cả hàng hữu học vô học Thanh Văn, Duyên Giác và tất cả Bồ Tát tùy ư đắc pháp, đây gọi là tịnh phương tiện.

Bồ Tát nếu có thể thọ tŕ tất cả Phật pháp rộng phân biệt diễn nói, vô cùng tận diễn nói, vô chướng ngại diễn nói, chẳng luống diễn nói, tùy thích diễn nói, đây gọi là tịnh huệ.

Đại Bồ Tát đời đời sanh chỗ nào trọn chẳng mất tâm Vô Thượng Bồ Đề, đây gọi là tịnh huệ. Đời đời ở chỗ nào tu tập pháp lành đều nguyện cùng chúng sanh chung, đây gọi là tịnh phương tiện.

Do tịnh huệ biết tâm Bồ Đề vô trụ vô căn. Do tịnh phương tiện giáo hóa chúng sanh đến Bồ Đề".

Hải Huệ đại Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Đại Bồ Tát có đủ hai thứ tịnh như vậy nên tất cả nghiệp hạnh được làm không ǵ chẳng phải là Bồ Đề.

Tại sao vậy? V́ trong tất cả pháp đều có ám chướng. V́ phá ám chướng nên tức là Bồ Đề. V́ vậy nên Bồ Tát thường chẳng xa ĺa Bồ Đề vậy.

Bồ Tát nếu nghĩ rằng tôi ĺa Bồ Đề, nên biết người nầy chẳng được Bồ Đề. Bồ Tát nếu nghĩ rằng tôi có Bồ Đề, người nầy ở nơi Bồ Đề có tịnh có bất tịnh. Nếu có thể quán xét các pháp như vậy th́ được Bồ Đề, tức là tịnh trí phương tiện vậy".

Đức Phật nói: "Nầy Hải Huệ! Quá khứ vô lượng a tăng kỳ kiếp có Phật xuất thế hiệu Vô Biên Quang Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Biến Tri, Minh Hành Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhơn Sư, Phật Thế Tôn, quốc độ ấy tên Bất Thuấn, kiếp ấy tên Quang Vị. Lúc Đức Phật Vô Biên Quang mới đến ngồi đạo tràng Bồ Đề chưa thành Phật, mười phương thế giới bực Bồ Tát nhứt sanh bổ xứ, bực Bồ Tát bất thối chuyển đều đồng ngó thấy và đồng đến chỗ ấy đem các thứ hoa cúng dường, hoa ấy ở hư không cao bảy cây đa la.

Lúc thành Phật đạo rồi, Vô Biên Quang Như Lai phóng đại quang minh chiếu khắp mười phương thế giới.

Mười phương chư Thiên phần đông thấy Phật Quang rồi đều nói rằng: Phật Vô Biên Quang chơn thiệt xuất thế. Quốc độ Bất Thuấn trang nghiêm lộng lẫy như cung Trời Tha Hóa Tự Tại. Kiếp ấy ban sơ quá mười ngàn năm có Phật xuất thế hiệu Quang Vị, do đây mà kiếp ấy có tên là Quang Vị.

Trong kiếp Quang Vị có mười bốn ức chư Phật Như Lai xuất thế. Quốc độ Bất Thuấn ấy có chín vạn sáu ngàn tiểu quốc, mỗi tiểu quốc ngang rộng tám vạn bốn ngàn do tuần, có tám vạn bốn ngàn thành, thành ấy ngang rộng một do tuần. Mỗi thành dân cư có tám vạn bốn ngàn người. Quốc độ Bất Thuấn ấy có đủ các sự như vậy. Cơi nước ấy thuần dùng bốn báu trang sức, đó là vàng, bạc, lưu ly và pha lê, có nhiều món uống ăn không hề thiếu. Nhơn dân cơi ấy không có ngă ngă sở như người Uất Đơn Việt ở phương Bắc.

Phật Vô Biên Quang thọ mạng đủ mười trung kiếp. Chúng Thanh Văn có chín vạn sáu ngàn ức. Chúng Bồ Tát có một vạn hai ngàn ức. Trong quốc độ ấy có thành tên Lạc và thành tên Tịnh. Đức Phật Vô Biên Quang xuất thế tại thành Tịnh rồi qua ở tại thành Lạc. Quốc độ ấy có vua tên là Tịnh Thanh đủ bảy báu thống lănh cả Đại Thiên thế giới. Hậu cung thể nữ có ba vạn sáu ngàn xinh đẹp như Thiên nữ. Có mười vạn Vương Tử hùng mănh dũng kiện, mỗi Vương Tử đều có sức lực nửa na la diên, thân đủ hai mươi tám tướng tốt, tất cả đều phát tâm Vô Thượng Bồ Đề. Có tám vạn Vương Nữ, cũng đều thanh tịnh xinh đẹp như Thiên nữ, cũng đều phát tâm Vô Thượng Bồ Đề.

Trải qua hai đại kiếp, vua Tịnh Thanh cúng dường Đức Vô Biên Quang Như Lai và chúng Thanh Văn, chúng Bồ Tát. Nhà vua v́ Đức Như Lai mà xây dựng bửu phường rộng lớn năm do tuần, trong bửu phường có mười vạn bửu lâu để cúng dường chư Tăng. Lúc ấy Thánh Vương cùng các quyến thuộc đều tu phạm hạnh thanh tịnh.

Thuở ấy Đức Vô Biên Quang Như Lai giáo hóa vô lượng chúng sanh an trụ pháp Đại thừa, cũng có vô số chúng sanh trụ nơi Thanh Văn thừa.

Thánh Vương Tịnh Thanh sau thời gian cúng dường Phật rồi cùng quyến thuộc đồng đến chỗ Đức Phật Vô Biên Quang đầu mặt đảnh lễ chưn Phật hữu nhiễu cung kính quỳ dài chắp tay bạch rằng:

Bạch Đức Thế Tôn! Thế nào là Bồ Tát tu hành Đại thừa chẳng theo lời người? Thế nào là Bồ Tát sanh được cứu cánh? Thế nào là Bồ Tát được vô sở trụ? Thế nào là Bồ Tát được vô động huệ? Thế nào là Bồ Tát được thanh tịnh huệ? Thế nào là Bồ Tát thần lực hay thấy xa? Thế nào là Bồ Tát các căn mănh lợi? Thế nào là Bồ Tát đầy đủ Phật độ? Thế nào là Bồ Tát hành bất phóng dật? Thế nào là Bồ Tát nghe pháp thậm thâm ḷng chẳng kinh sợ?

Thế nào là Bồ Tát được tên là Bồ Tát?

Đức Vô Biên Quang Như Lai nói: "Nầy Đại Vương! Có bốn pháp tu hành Đại thừa chẳng theo lời người:

Một là có ḷng tin Thánh ra khỏi thế giới.
Hai là có trí huệ quán sát pháp tánh.
Ba là có đại thần thông.
Bốn là tu tịnh tinh tiến để giáo hóa các chúng sanh.

Nầy Đại Vương! Bồ Tát có đủ bốn pháp như vậy tu hành Đại thừa chẳng theo lời người.

Bồ Tát c̣n có bốn pháp sanh được cứu cánh"

Một là biết rơ thiện pháp để điều phục tâm.
Hai là chẳng tham trước sự vui của ḿnh.
Ba là v́ các chúng sanh mà tu tập từ bi.
Bốn là thường ưa thích pháp Đại thừa.

Nầy Đại Vương! Bồ Tát c̣n có bốn pháp được vô sở trụ:

Một là tịnh tâm.
Hai là tịnh trang nghiêm.
Ba là ĺa hư dối.
Bốn là tu kiên huệ để đủ phước đức.

Nầy Đại Vương! Bồ Tát c̣n có bốn pháp được tịnh trí huệ:

Một là tịnh nhăn.
Hai là dùng tứ nhiếp pháp để nhiếp thủ các chúng sanh.
Ba là tịnh thân đủ ba mươi hai tướng tốt tám mươi vẻ đẹp.
Bốn là tịnh Phật độ quán tịnh pháp giới.

Nầy Đại Vương! Bồ Tát c̣n có bốn pháp có thể được thấy xa, các căn mănh lợi:

Một là niệm dưới cội Bồ Đề chẳng bỏ tâm Bồ Đề.
Hai là niệm Phật trí huệ, cũng chẳng trụ trước nơi trí.
Ba là niệm pháp thân tu tập không vô tướng vô nguyện.
Bốn là niệm Phật Niết Bàn, ở trong sanh tử không có nhàm hối.

Nầy Đại Vương! C̣n có bốn pháp Bồ Tát có đủ Phật độ hành bất phóng dật:

Một là thọ thân Thiên Đế Thích để giáo hóa chư Thiên khiến họ chẳng phóng dật.
Hai là thọ thân Đại Phạm Thiên Vương để giáo hóa hàng Phạm Thiên khiến họ chẳng phóng dật.
Ba là thọ Chuyển Luân Thánh Vương thân để giáo hóa nhơn dân khiến họ chẳng phóng dật.
Bốn là thọ thân Đại thần, Trưởng giả để giáo hóa mọi người khiến họ chẳng phóng dật.

Nầy Đại Vương! C̣n có bốn pháp Bồ Tát nghe pháp thậm thâm không có ḷng kinh sợ:

Một là thường thân cận thiện tri thức.
Hai là thiện tri thức thường nói pháp thậm thâm cho.
Ba là khéo tư duy tốt các nghĩa pháp thậm thâm.
Bốn là như chánh pháp mà trụ.

Nầy Đại Vương! C̣n có bốn pháp được danh hiệu Bồ Tát:

Một là thường cầu Ba la mật.
Hai là v́ các chúng sanh mà tu tập tâm đại bi.
Ba là luôn ưa thích cầu Phật pháp.
Bốn là lúc giáo hóa chúng sanh không có ḷng nhàm hối.

Lúc Thánh Vương Tịnh Thanh nghe Đức Vô Biên Quang nói pháp rồi, vua cùng các quyến thuộc đều được Vô sanh Pháp nhẫn, liền xả bỏ quốc độ xuất gia trong Phật pháp siêng tu tập đạo hạnh.

Đức Vô Biên Quang Như Lai nói:

Nầy Đại Vương! Nay nhà vua xuất gia tức là báo ơn Phật. Nếu ai sanh ḷng tin xuất gia như vậy th́ gọi là báo ơn Phật rất lớn, là công đức lớn có nhiều lợi ích. Nầy Đại Vương! Bồ Tát xuất gia có hai mươi bốn sự lợi ích:

Một là ĺa bỏ thế sự được đại tự tại.
Hai là bỏ ĺa phiền năo được giải thoát.
Ba là thân mặc y phục nhuộm màu được đạo không ô nhiễm.
Bốn là có đủ bốn sự được tứ thánh chủng.
Năm là thích hành đầu đà xa ĺa tất cả đại dục ái dục.
Sáu là chẳng bỏ giới tụ được vui nhơn thiên.
Bảy là chẳng bỏ Bồ Đề chứng được Phật pháp.
Tám là thường ưa tịch tĩnh ĺa nói luận thế sự.
Chín là v́ chẳng trụ trước nơi pháp nên được đại tịnh tâm.
Mười là có đủ thiền chỉ để được thiền định.
Mười một là ưa cầu đa văn v́ được trí huệ vậy.
Mười hai là phá hoại kiêu mạn v́ được trí huệ vậy.
Mười ba là phá trừ tà kiến v́ được chánh kiến vậy.
Mười bốn là chẳng khởi giác quán v́ chơn thiệt biết các pháp giới vậy.
Mười lăm là b́nh đẳng xem chúng sanh v́ được đại từ vậy.
Mười sáu là giáo hóa các chúng sanh tâm không mỏi mệt v́ được đại bi vậy.
Mười bảy là chẳng tiếc thân mạng v́ hộ chánh pháp vậy.
Mười tám là tịch tĩnh tâm ḿnh v́ được thần thông vậy.
Mười chín là thường niệm Phật v́ thấy Phật vậy.
Hai mươi là tu thiện tư duy v́ được mười hai duyên thâm trí huệ vậy.
Hai mươi mốt là được thuận nhẫn.
Hai mươi hai là được vô sanh pháp nhẫn.
Hai mươi ba là tin tất cả công đức.
Hai mươi bốn là được Phật trí huệ.

Thánh Vương Tịnh Thanh nghe thọ pháp ấy rồi chuyển đem dạy lại tất cả nam nữ quyến thuộc thần dân.

Lúc ấy trong quốc độ Bất Thuấn có chín vạn chín ngàn ức người đều xuất gia.

Tỳ Kheo Tịnh Thanh đă xuất gia rồi lại bạch Phật Vô Biên Quang rằng:

Bạch Đức Thế Tôn! Nay tôi thế nào được gọi là xuất gia?

Đức Vô Biên Quang nói:

Nầy Tỳ Kheo! Ông tên là Tịnh Thanh, phải nên tịnh tự giới, tự giới đă tịnh rồi th́ gọi là Tỳ Kheo, gọi là xuất gia.

Nghe Phật dạy rồi, Tỳ Kheo Tịnh Thanh ḷng thích tịch tĩnh tư duy như vầy: Giới ấy tức là nhăn, quán nhăn không tức là tịnh giới, tịnh giới ấy tức là Phật độ. Như nhăn quán nhĩ tỷ thiệt thân cũng vậy. Ư ấy tức là giới, quán ư không tức là tịnh giới, tịnh giới ấy tức là Phật độ, tức là nhứt giới, tức là không giới, tức là chúng sanh giới, tức là vô tướng giới, tức là vô nguyện giới, tức là vô tác giới, tức là vô vi giới.

Tịnh Thanh Tỳ Kheo quán sát như vậy rồi liền được thân khinh tâm khinh. Thân tâm đă khinh rồi được vô lượng thần thông, được thần thông rồi được Lạc Thuyết Vô Ngại đà la ni môn.

Nầy Hải Huệ! Tỳ Kheo Tịnh Thanh thuở Đức Vô Biên Quang Như Lai ấy là ai chăng? Nay chính là thân ông vậy, c̣n nam nữ quyến thuộc ấy, nay là đại chúng Bồ Tát được ông dắt đến nghe pháp tại đây vậy".

Lúc Đức Thế Tôn nói pháp ấy, có vạn tám ngàn người phát tâm Vô Thượng Bồ Đề, tám ngàn chúng sanh được Vô sanh nhẫn.

Nầy Hải Huệ! Nếu ai muốn được Vô Thượng Bồ Đề th́ nên đúng như pháp mà nói và đúng như nói mà trụ.

Thế nào gọi là đúng như pháp mà nói và đúng như nói mà trụ?

Nầy Hải Huệ! Nếu có người nói tôi sẽ làm Phật, rồi mời các chúng sanh đến hứa cho pháp vị.

Mời hứa rồi, mà người ấy chẳng thể thọ tŕ đọc tụng phân biệt giải nói kinh điển vi diệu, chẳng thể hộ tŕ thanh tịnh cấm giới, chẳng siêng tu tinh tiến, chẳng tu tri túc, ở trong thiện pháp được phần ít đă biết đủ. Người như vậy gọi là kẻ khi dối chẳng đúng như pháp nói, chẳng đúng như pháp trụ.

Nầy Hải Huệ! Nếu có người nói rằng tôi sẽ làm Phật, rồi mời các chúng sanh đến hứa cho pháp vi.

Mời hứa rồi, người ấy hay thọ tŕ đọc tụng phân biệt giải nói kinh điển vi diệu, hộ tŕ cấm giới thanh tịnh, siêng tu tinh tiến, thiểu dục tri túc, được nhiều thiện pháp cũng chẳng sanh ḷng thỏa đủ. Người nầy gọi là chẳng khi dối đúng như pháp nói đúng như pháp trụ.

Nầy Hải Huệ! Ví như Quốc Vương có đông tân khách, mời rồi mà chẳng sắm sửa đồ dùng cúng dường, lúc tân khách đă đến nơi nói là chưa sắm sửa. Tân khách đều nói rằng: Đă nhận lời mời của đức vua nên ở nhà chẳng sắm món ăn uống, nay theo lời đức vua mời mà đến lại không có chi ăn dùng, họ đồng quở trách giận hờn sầu năo khóc lóc.

Nầy Hải Huệ! Bồ Tát mời các chúng sanh hứa cho pháp thực rồi chẳng cầu đa văn, chẳng tŕ giới tinh tiến tu hành ba mươi bảy phẩm pháp trợ đạo. V́ vậy nên chúng thánh quở trách, hàng nhơn thiên than khóc.

Nầy Hải Huệ! Bồ Tát nếu có thể đúng pháp làm, đúng như chỗ làm mà nói, chẳng nên khi dối tất cả chúng sanh,

Lại nầy Hải Huệ! C̣n có các chúng sanh thỉnh cầu Bồ Tát v́ họ thuyết pháp. Bồ Tát hứa khả, sẽ thuyết pháp cho họ. Sau khi hứa Bồ Tát phóng dật. Chúng sanh đă thấy Bồ Tát phóng dật liền khuyên nhắc. Được khuyên nhắc mới thuyết pháp cho họ. Lúc thuyết pháp hoặc có người hỏi nghĩa thậm thâm. V́ phóng dật nên Bồ Tát không đáp được. V́ không đáp được nên ḷng hổ thẹn. V́ hộ thân tâm ḿnh nên gạt chúng sanh mà bỏ ĺa họ.

Nầy Hải Huệ! Bồ Tát nếu muốn đúng như pháp được nói mà trụ, không tự tiếc thân tâm để hộ tŕ chúng sanh.

Nầy Hải Huệ! Về quá khứ có một sư tử vương ở trong hang núi sâu thường nghĩ rằng: ta là vua của tất cả loài thú, có đủ sức xem coi giữ ǵn tất cả thú. Trong núi ấy có hai con khỉ cùng sanh hai khỉ con đến sư tử vương nói rằng: Vua hay thủ hộ tất cả các thú, nay chúng tôi đem hai khỉ con này giao phó cho vua, chúng tôi muốn đi xứ khác kiếm ăn. Sư tử vương liền hứa khả. Hai khỉ để hai con lại giao cho sư tử vương rồi đi.

Bấy giờ trong núi ấy có một kên kên chúa thấy sư tử vương ngủ liền bắt hai khỉ con để ở chỗ hiểm.

Sư tử vương thức dậy biết liền hướng kên kên chúa nói kệ rằng:

Nay ta thưa cùng chúa kên kên
Cầu mong chí tâm nhận lời tôi
Xin nể mặt tôi thả hai khỉ
Cho tôi khỏi thẹn v́ thất tín.

Kên kên chúa nói kệ đáp sư tử vương rằng:

Ta hay du hành bay hư không
Đă qua chỗ người ḷng không sợ
Nếu quyết muốn hộ hai khỉ con
Đổi cho ta người phải xả thân.

Sư tử vương đáp:

Nay ta v́ hộ hai khỉ con
Xả thân chẳng tiếc như cỏ khô
Nếu ta hộ thân mà nói dối
Sao được gọi là như thuyết hành.

Nói kệ xong, sư tử vương lên gộp cao muốn xả thân ḿnh.

Kên kên chúa liền kêu sư tử vương mà nói kệ rằng:

Nếu v́ người khác xả mạng ḿnh
Kẻ ấy liền hưởng vui vô thượng
Nay ta thả hai khỉ con nầy
Mong sư tử vương đừng tự hại.

Nầy Hải Huệ! Thuở ấy sư tử vương nay là thân ta, Phật Thích Ca Mâu Ni, khỉ đực ấy nay là Đại Ca Diếp, khỉ cái ấy nay là Thiện Hộ Tỳ Kheo Ni, hai khỉ con ấy nay là A Nan và La Hầu La, c̣n kên kên chúa ấy hiện nay là Xá Lợi Phất vậy.

Nầy Hải Huệ! Bồ Tát v́ hộ kẻ y chỉ ḿnh mà chẳng tiếc thân mạng.

Nầy Hải Huệ! Thế nào gọi là đúng như lời mà trụ?

Bồ Tát nếu nói ta sẽ bố thí, liền thật hành bố thí rộng lớn. Đây gọi là đúng như lời mà trụ.

Bồ Tát nếu nói ta có thể tŕ giới, liền giáo hóa tất cả đồng hộ giới như ḿnh. Đây gọi là đúng như lời mà trụ.

Bồ Tát nếu nói ta tu nhẫn nhục, liền giáo hóa chúng sanh đồng tu nhẫn nhục. Đây gọi là Bồ Tát đúng như lời mà trụ.

Bồ Tát nếu nói ta siêng tinh tiến tu hành Phật pháp, liền giáo hóa mọi người đồng siêng tinh tiến tu hành Phật pháp. Đây gọi là Bồ Tát đúng như lời mà trụ.

Bồ Tát nếu nói ta tu thiền định, liền giáo hóa chúng sanh xả trừ loạn tâm tu tập thiền định. Đây gọi là Bồ Tát đúng như lời mà trụ.

Bồ Tát nếu nói ta tu trí huệ, liền phân biệt đúng như pháp. Đây gọi là Bồ Tát đúng như lời nói mà trụ.

Bồ Tát nếu nói ta nên phá hoại tất cả ác pháp, liền tu tập tất cả thiện pháp. Đây gọi là đúng như lời mà trụ.

Nầy Hải Huệ! Hay trang nghiêm th́ gọi là như thuyết, hay cứu cánh th́ gọi là như trụ. Hay phát tâm th́ gọi là như thuyết, được chứng quả th́ gọi là như trụ. Hay tịnh tâm th́ gọi là như thuyết, hay chí tâm th́ gọi là như trụ. Hay phát tâm th́ gọi là như thuyết, tâm bất thối th́ gọi là như trụ. Chí tâm nghe pháp th́ gọi là như thuyết, nghe rồi như trụ th́ gọi là như trụ. Có thể tịnh khẩu th́ gọi là như thuyết, hay tịnh thân th́ gọi là như trụ. Mới thọ giới th́ gọi là như thuyết, chí tâm hộ tŕ giới th́ gọi là như trụ. Phát Bồ Đề tâm th́ gọi là như thuyết, hành Bồ Tát đạo gọi là như trụ. Được trụ nhẫn địa th́ gọi là như thuyết, trụ bất thối địa th́ gọi là như trụ. Được thân một đời th́ gọi là như thuyết, được thân hậu biên th́ gọi là như trụ. Đến dưới cội Bồ Đề th́ gọi là như thuyết, được quả Bồ Đề th́ gọi là như trụ.

Nầy Hải Huệ! Đây gọi là Bồ Tát đúng như pháp mà thuyết và đúng như thuyết mà trụ".

Lúc Đức Thế Tôn nói pháp nầy, có năm trăm Bồ Tát được trụ vô sanh nhẫn địa.

Lúc bấy giờ trong pháp hội có một Bồ Tát tên Liên Hoa bạch Phật rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Như Đức Phật đă nói về như thuyết mà trụ thiệt chẳng thể nghĩ bàn. Như sở trụ của Đức Phật tức là như thuyết tức là như trụ".

Đức Phật nói: "Nầy Liên Hoa! Ở nơi sự ấy ông có biết rơ được chăng?".

Liên Hoa Bồ Tát bạch rằng: "Tôi đă rơ, Bạch Đức Thế Tôn! ".

Đức Phật nói: "Nếu người biết chánh pháp là chơn thiệt th́ gọi là như pháp trụ".

Sơn Vương Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Vô sở trụ pháp th́ gọi là như pháp trụ. Tại sao vậy? V́ thấy tất cả pháp không có giác, do v́ không có giác nên chẳng thấy một pháp gọi đó là giác, nếu không có một pháp th́ làm sao có trụ. Nếu thấy như vậy th́ gọi là như pháp trụ".

Phước Đức Vương Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu người tùy theo tâm th́ chẳng phải như pháp trụ. Nếu có Bồ Tát quán ư như huyễn, gọi là vô trụ. Nếu là vô trụ th́ gọi là như pháp trụ".

Nhiên Đăng Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Không có tâm tham th́ gọi là như pháp trụ. Thế nào là tham tâm, đó là ở trong các pháp có tổn có ích. Nếu không có tham tâm th́ gọi là như pháp trụ".

Nhựt Tử Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu có Bồ Tát có chỗ trụ trước th́ gọi là động. Nếu ở trong các pháp tâm không trụ trước th́ gọi là vô động. Nếu là vô động th́ gọi là như pháp trụ".

Dũng Kiện Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Tất cả thế gian đều tùy tâm hành. Nếu biết tâm hành th́ gọi là như pháp trụ".

Lạc Kiến Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Như lời Đức Phật nói: do v́ thọ mà thọ khổ, nếu có thể chẳng thọ th́ các thọ dứt diệt, nếu có thể chẳng thủ th́ các thủ dứt diệt. Dầu chẳng thọ các thọ mà chẳng bỏ chúng sanh th́ gọi là như pháp trụ".

Hương Tượng Vương Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Tất cả phàm phu chúng sanh đều có gánh nặng đó là ngũ ấm. Nếu người có thể biết ngũ ấm chơn thiệt, v́ phá hoại kiến chấp ngũ ấm mà ĺa bỏ gánh nặng, nhưng ở nơi các pháp không có ư tưởng là gánh, đây gọi là như pháp trụ".

Kiên Ư Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu có Bồ Tát chẳng sanh nơi sanh chẳng diệt nơi diệt cũng lại chẳng thấy tánh sanh diệt th́ gọi là như pháp trụ".

Tŕ Thế Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu đi nơi thế gian th́ chẳng phải như pháp trụ. Nếu người chánh trang nghiêm th́ gọi là như pháp trụ. Người chánh trang nghiêm thấy tất cả các pháp b́nh đẳng như hư không".

Quang Minh Biến Chiếu Cao Quư Đức Vương Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu có thể chơn thiệt biết thấy Niết Bàn thấy pháp là diệt và không có sanh diệt, tất cả chúng sanh đều có Phật tánh, v́ đến Bồ Đề mà tu tập trang nghiêm, đây gọi là như pháp trụ".

Quang Vô Ngại Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu có hành xứ tức là ma nghiệp chẳng phải như pháp trụ. Nếu không có hành xứ th́ phá ma nghiệp, nếu phá ma nghiệp th́ gọi là như pháp trụ".

Tịnh Tinh Tiến Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu quan niệm rằng tôi sẽ được tịnh pháp, v́ tịnh pháp ấy nên siêng tu tinh tiến, tinh tiến như vậy là không tinh tiến, nếu có thể quan sát các pháp bất định, do bất định ấy mà siêng tu tinh tiến, đây gọi là như pháp trụ".

Quá Tam Ác Đạo Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Tất cả các pháp vô tác vô biến vô giác vô quán, vô giác vô quán ấy gọi là tâm tánh, nếu thấy chúng sanh tâm tánh bổn tịnh thị gọi là như pháp trụ".

Bất Khả Tư Duy Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Biết các chúng sanh tất cả tâm tánh chẳng sanh tâm tưởng, gọi là chẳng tư duy được mà tư duy vậy. Nếu có thể ở trong chẳng tư duy ấy mà tư duy th́ gọi là như pháp trụ".

Lạc Tịch Tĩnh Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu có Bồ Tát thanh tịnh các tâm giới th́ có thể ĺa tất cả hoặc lậu. Nếu có thể xa ĺa tất cả lậu th́ gọi là chánh hạnh. Nếu chánh hạnh th́ gọi là như pháp trụ".

Thương Chủ Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Bồ Tát nếu thanh tịnh thiện pháp, phước đức trang nghiêm, trí huệ trang nghiêm..., quán hai thứ trang nghiêm b́nh đẳng vô nhị, dùng phước đức b́nh đẳng quán trí huệ b́nh đẳng, dùng trí huệ b́nh đẳng quán phước đức b́nh đẳng không có sai biệt th́ gọi là như pháp trụ".

Duy Ma Cật Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Chẳng quan niệm nơi hai th́ gọi là như pháp trụ. Nếu ở nơi pháp giới chẳng hoại hư chẳng khác biệt th́ gọi là như pháp trụ".

Y Nghĩa Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu có Bồ Tát y nơi nghĩa chẳng y nơi chữ. V́ chánh nghĩa nên thọ tŕ đọc tụng tám vạn bốn ngàn pháp tụ không sai sót không động dời th́ gọi là như pháp trụ".

Tịnh Ư Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu có Bồ Tát phát tâm Bồ Đề, chí tâm ủng hộ Bồ Đề tâm ấy, lúc tu tập Bồ Đề biết các pháp tánh. Luận về pháp tánh ấy chẳng phải xứ chẳng phải chẳng xứ đây gọi là như pháp trụ".

Tất Cánh Tịnh Ư Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu có Bồ Tát xa ĺa cấu uế như giặt y bỏ dơ bẩn, có thể khiến các phiền năo chẳng ô nhiễm tâm ḿnh th́ gọi là tất cánh tịnh. Tâm đă tịnh rồi tùy thật hành Bồ Đề đều gọi là như pháp trụ".

Hải Huệ Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu người thân cận ác tri thức th́ chẳng phải như pháp trụ, chẳng tu thánh pháp th́ chẳng phải như pháp trụ, nếu gần ác hữu làm nghiệp ma sa vào xứ ma.

Bạch Đức Thế Tôn! Nếu người muốn ĺa tất cả ma nghiệp rời hành xứ các ma cùng các ác pháp th́ nên gần thiện hữu".

Đức Phật nói: "Nầy Hải Huệ! Nay ông thiệt biết ma nghiệp hành chăng?".

Hải Huệ Bồ Tát nói: "Tôi đă biết, bạch Đức Thế Tôn! ".

Đức Phật nói: "Nầy Hải Huệ! Nay ông nên v́ vô lượng Bồ Tát đại chúng mà diễn nói".

Hải Huệ Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Luận về ma nghiệp ấy tức là nhăn sắc. Nếu người thấy sắc sanh tâm tham trước đó là ma nghiệp. Như nhăn sắc, nhĩ thanh tỷ hương thiệt vị thân xúc và ư pháp cũng như vậy.

C̣n nữa, bạch Đức Thế Tôn! Bồ Tát lúc tu hành Đàn Ba la mật, với vật chẳng thích đem bố thí, với vật ưa thích th́ tiếc lẫn chẳng xả. Với người thương th́ cho, với người giận th́ chẳng cho. Nếu có phân biệt tài vật và phân biệt kẻ nhận lănh, đây gọi là ma nghiệp.

C̣n nữa, bạch Đức Thế Tôn! Bồ Tát lúc tu hành Thi Ba la mật hộ tŕ cấm giới gần gũi người tŕ giới khen ngợi thân ḿnh mà chê bai phá giới, đây gọi là ma nghiệp.

C̣n nữa, bạch Đức Thế Tôn! Bồ Tát lúc tu hành Nhẫn Ba la mật, với kẻ có sức mạnh hơn th́ hay nhẫn nhịn, với kẻ kém sức th́ chẳng nhịn được, thấy kẻ sức mạnh th́ nói năng nhỏ nhẹ khiêm hạ, thấy kẻ sức yếu th́ lời thô khinh miệt, đây gọi là ma nghiệp.

C̣n nữa, bạch Đức Thế Tôn! Bồ Tát lúc tu hành Tinh tiến Ba la mật diễn nói Thanh Văn thừa, nói Duyên Giác thừa, nói Bồ Tát thừa, lúc tu tập Bồ Đề th́ khinh mạn Thanh Văn, Bích Chi Phật thừa miệng chẳng tuyên nói, thích việc thế sự, chẳng thích cung kính cúng dường Tam bảo những món hoa hương phan lọng kỹ nhạc tôn trọng tán thán, chẳng cầu đa văn, thấy người đa văn chẳng đến thân cận, đây gọi là ma nghiệp.

C̣n nữa, bạch Đức Thế Tôn! Bồ Tát lúc tu tập Thiền Ba la mật được thiền định chẳng điều phục được tất cả chúng sanh ḷng hối nhàm, tham trước thiền lạc quở người thuyết pháp, chẳng thích giảng luận tán thán tịch tĩnh, trách chê Dục giới Sắc giới, thích thân Vô Sắc thọ mạng tột dài, chẳng thấy chư Phật, chẳng nghe chánh pháp, xa ĺa thiện hữu, chẳng biết phương tiện, thọ xả tu xả, đây gọi là ma nghiệp.

C̣n nữa, bạch Đức Thế Tôn! Bồ Tát lúc tu Bát Nhă Ba la mật biết các nhơn quả chẳng dùng tứ nhiếp để nhiếp thủ chúng sanh mà điều phục họ, chẳng biết chúng sanh căn thượng trung hạ, đây gọi là ma nghiệp.

C̣n nữa, bạch Đức Thế Tôn! Bồ Tát nếu thích rảnh rang tịch tĩnh, thích tịch tĩnh rồi thọ vui tịch tĩnh chẳng thích nghe pháp thuyết pháp hỏi điều nghi, do tịch tĩnh nên phiền năo chẳng khởi, do chẳng khởi nên chẳng biết mà tưởng là biết, chẳng ĺa mà tưởng là ĺa, chẳng chứng mà tưởng là chứng, chẳng tu mà tưởng là tu, chẳng được thiệt nghĩa, đây gọi là ma nghiệp.

C̣n nữa, bạch Đức Thế Tôn! Bồ Tát nếu có tu tập đa văn ưa nói thích nói lời vi diệu, lời dịu dàng, lời vui vẻ, nếu v́ y phục uống ăn ngọa cụ lợi dưỡng mà thuyết pháp, nếu có người tin hiểu hay chí tâm nghe mà chẳng v́ họ nói pháp, nếu có kẻ phóng dật đến cúng dường th́ nói pháp cho, người đáng v́ nói mà chẳng nói, người chẳng nên v́ nói lại nói cho, đây gọi là ma nghiệp.

C̣n nữa, bạch Đức Thế Tôn! Nếu có Bồ Tát lúc thuyết pháp giấu kín thâm nghĩa, có hàng nhơn thiên đắc tha tâm trí biết nên không vui mà tự nghĩ rằng ta v́ Như Lai chơn chánh pháp mà đến nghe pháp chứ chẳng v́ thế gian lời nghĩa thiển cận mà đến, người nầy muốn phá Như Lai chánh pháp chẳng cho tăng trưởng, nếu là người phá hủy Phật chánh pháp chúng ta chẳng thích thấy nghe lời họ nói, các thiên nhơn ấy liền bỏ đi, đây gọi là ma nghiệp.

C̣n nữa, bạch Đức Thế Tôn! Nếu có Bồ Tát với ác tri thức tưởng là thiện hữu, ác tri thức ấy chẳng dùng tứ nhiếp pháp nhiếp thủ chúng sanh, chẳng tu đa văn chẳng dạy chúng sanh, chẳng nói pháp xuất thế mà thích nói lời thế tục, chẳng biết pháp chẳng biết thời chẳng biết nghĩa, đây gọi là ma nghiệp.

C̣n nữa, bạch Đức Thế Tôn! Người ác tri thức chẳng có thể khai thị phân biệt giải thuyết pháp Thanh Văn, pháp Duyên Giác, pháp Bồ Tát, pháp Phật, chẳng dạy chúng sanh tu từ bi xa ĺa tám nạn tu hành bố thí tŕ giới nhuyến ngữ thân cận b́nh đẳng, nhẫn nhịn kẻ vô lực, nói rằng Phật đạo rất là khó được trong vô lượng đời cần khổ mới được, đây gọi là ác hữu ma nghiệp.

C̣n nữa, bạch Đức Thế Tôn! Bồ Tát nếu có ḷng kiêu mạn, do kiêu mạn nên chẳng có thể cúng dường Phật, Pháp, Tăng, Sư Trưởng, Ḥa thượng, cha mẹ, trưởng túc đồng học đồng sư, nếu thấy người hơn ḿnh th́ chẳng thể gần kề để nghe pháp hỏi nghi, dầu có nghe mà nghe rồi liền quên mất, thấy kẻ thua ḿnh th́ thương mến gần gũi, v́ vậy nên ác pháp lần lần tăng trưởng, v́ ác pháp tăng nên xa ĺa thiện pháp.

Bạch Đức Thế Tôn! Ví như đại hải v́ lần lần sâu nên tất cả sông rạch trăm ḍng đồng chảy vào. Bồ Tát phá hoại ḷng kiêu mạn cũng như vậy, lần lần tăng trưởng tất cả thiện pháp. Nếu chẳng phá hoại kiêu mạn th́ gọi là ma nghiệp.

Bạch Đức Thế Tôn! Ví như có người ở nơi cao nguyên lục địa trồng cây chiêm ba, chỗ nước thường chảy lại đắp bờ ngăn, đất trồng cây ấy đă cao khô lại không có nước thấm vào nên cây chiêm ba được trồng ấy lần lần khô vàng chẳng tăng trưởng được.

Cũng vậy, Bồ Tát do kiêu mạn tăng nên chẳng thân thiện hữu chẳng nghe chánh pháp, dầu có nghe lại quên mất.

C̣n nữa, bạch Đức Thế Tôn! Bồ Tát sắc thân đoan chánh đầy đủ tự tại có quyến thuộc đông phước đức trang nghiêm, mà chưa được đầy đủ trí huệ trang nghiêm, do cớ ấy mà sanh ḷng kiêu mạn. Do v́ kiêu mạn nên thấy người có trí huệ hiểu rành chánh pháp mà thân h́nh gầy xấu th́ khi dễ chẳng chịu cúng dường. Do cớ ấy mà càng tăng thêm kiêu mạn vô minh phóng dật chẳng điều phục ma nghiệp, Bồ Tát như vậy là do sắc mà sanh kiêu mạn, đây gọi là ma nghiệp".

Đức Phật nói: "Lành thay, lành thay, Hải Huệ Bồ Tát khéo có thể phân biệt tuyên nói ma nghiệp.

Nầy Hải Huệ! Ông nên chí tâm lắng nghe, nay Phật sẽ nói đạo phá hoại ma nghiệp.

Nầy Hải Huệ! Tất cả các pháp tánh nó không tịch. Nếu biết tất cả pháp tánh không tịch rồi cũng biết tất cả chúng sanh đều không. Biết không rồi mà tu từ tâm, điều phục tự thân. Đây gọi là Bồ Tát phá hoại ma nghiệp.

Nếu quán các pháp tánh là vô tướng mà v́ chúng sanh tu tập từ tâm. Đây gọi là Bồ Tát phá hoại ma nghiệp.

Nếu quán các pháp tánh là vô nguyện, v́ các chúng sanh chí tâm cầu vào các cơi, đă cầu vào các cơi rồi tùy theo mà điều phục. Đây gọi là Bồ Tát phá hoại ma nghiệp.

Quán tất cả các pháp tánh là vô tham, tánh của chúng sanh cũng là vô tham, v́ điều phục tham mà nhiếp thủ chúng sanh. Đây gọi là Bồ Tát hay phá ma nghiệp.

Quán tất cả các pháp tánh là vô sân, tánh của chúng sanh cũng là vô sân, v́ điều phục sân mà nhiếp thủ chúng sanh. Đây gọi là Bồ Tát phá hoại ma nghiệp.

Quán tất cả các pháp tánh là vô si, tánh của chúng sanh cũng là vô si, v́ điều phục si mà nhiếp thủ chúng sanh. Đây gọi là Bồ Tát hay phá hoại ma nghiệp.

Quán tất cả các pháp tánh vô sanh diệt, v́ phá sanh diệt nên tuyên nói chánh pháp. Đây gọi là Bồ Tát hay phá ma nghiệp.

Quán tất cả các pháp tánh là b́nh đẳng, dầu nói ba thừa mà chẳng bỏ Đại thừa. Đây gọi là Bồ Tát hay phá hoại ma nghiệp.

Nếu chẳng tham trước tâm ư thức, cũng hay xa ĺa tất cả nhơn duyên, v́ các chúng sanh được giải thoát nên tu trị trang nghiêm. Dầu siêu quá các hành mà trọn chẳng bỏ ĺa sở hành của Bồ Tát. Đây gọi là Bồ Tát hay phá ma nghiệp".

Lúc Đức Thế Tôn nói pháp ấy, thiên ma Ba Tuần trang nghiêm bốn binh chủng kéo đến đại bửu phường đ́nh như lúc trước chúng kéo đến cây Bồ Đề.

Đức Như Lai thấy rồi bảo Hải Huệ Bồ Tát rằng: "Ông nói ma nghiệp, Phật nói phá ma, v́ vậy mà ma vương Ba Tuần trang nghiêm bốn binh chủng kéo đến đây, ông thiết kế ǵ để chống ngăn họ".

Hải Huệ Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Nay tôi muốn mang ma vương Ba Tuần cùng tất cả quyến thuộc họ để tại nước Trang Nghiêm, thân tôi sẽ ở chỗ ma ở".

Tôn giả Xá Lợi Phất hỏi Hải Huệ Bồ Tát rằng: "Nước Trang Nghiêm ấy cách đây bao xa, Phật ấy hiệu là ǵ?".

Hải Huệ Bồ Tát nói: "Thưa Ngài Xá Lợi Phất! Nước Trang Nghiêm cách đây về phương Đông quá mười hai hằng hà sa thế giới, nước ấy có Phật tại thế hiệu là Phá Nghi Tịnh Quang đang v́ chư Bồ Tát nói tịnh Bồ Tát hạnh. Đại thiên thế giới nước Trang Nghiêm ấy có một ức ma vương, mỗi ma vương có mười ngàn ức bốn binh chủng quyến thuộc. Lúc Phật Phá Nghi Tịnh Quang mới đến ngồi Bồ Đề thọ, tất cả ma vương ấy đều đồng trang nghiêm bốn binh chủng đến chỗ Bồ Tát ngồi. Bồ Tát trước v́ chúng ma giảng tuyên chánh pháp cho họ được trụ bực bất thối chuyển rồi sau mới thành Vô Thượng Bồ Đề chuyển chánh pháp luân. Các đại đệ tử và các thị giả của Đức Phật Phá Nghi Tịnh Quang đều là ma cả, các ma ấy đều hay giáo hóa điều phục chúng sanh. V́ cớ ấy nên nay tôi muốn đem ma vương Ba Tuần an trí cơi nước Trang Nghiêm để phá sở hành ma nghiệp của nó, cũng để trang nghiêm vô thượng chánh pháp của Như Lai".

Thiên ma Ba Tuần nghe lời nói trên đây ḷng rất kinh sợ ngó bốn phía muốn t́m chỗ rút lui, mà bốn phương đều chướng ngại đi chẳng được, muốn ẩn thân cũng chẳng được, lại càng sợ hăi mới bạch Đức Phật rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Cầu mong đức đại từ cứu hộ cho".

Đức Phật nói: "Nầy Ba Tuần! Với sự việc nầy ta chẳng tự tại được. Ngươi nên hướng về Hải Huệ Bồ Tát mà cầu xin sám hối"

Ma vương Ba Tuần liền hướng về Hải Huệ Bồ Tát chắp tay nói rằng: "Bạch Đại Sĩ! Từ ngày hôm nay tôi chẳng c̣n dám làm ma nghiệp như vầy nữa. Cầu mong Đại Sĩ cho tôi sám hối".

Hải Huệ Bồ Tát nói: "Với ông, ta trọn không có hờn giận. Pháp của Bồ Tát thường phải nhẫn nhục tất cả chúng sanh.

Nầy Ba Tuần! Ông nên qua nước Trang Nghiêm kính lễ đức Phá Nghi Tịnh Quang Như Lai, ông sẽ được vô lượng lợi ích".

Hải Huệ Bồ Tát liền lấy tay hữu xoa đảnh ma vương mà nói rằng nếu chư Bồ Tát ở trong các pháp không có xan lẫn th́ do thần thông của ta khiến ngươi đến thế giới của Đức Phật ấy.

Hải Huệ Bồ Tát nói xong, ma vương Ba Tuần liền đến nước Trang Nghiêm thấy Phật kính lễ rồi đứng ở một phía.

Chư Bồ Tát nước ấy bạch Phật Phá Nghi Tịnh Quang rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Quốc độ nào mà có những người bất tịnh như vậy đến tại đây?".

Đức Phật Phá Nghi Tịnh Quang nói: "Các thiện nam tử! Phương Tây quá mười hai hằng hà sa thế giới, có thế giới tên là Ta Bà, Phật hiệu Thích Ca Mâu Ni. V́ vô số vô lượng chư Bồ Tát nói Đại Tập kinh. Nơi ấy có Bồ Tát hiệu là Hải Huệ, lúc Hải Huệ Bồ Tát nói ma nghiệp, ma vương nầy đem bốn binh chủng đến tại đại hội. Hải Huệ Bồ Tát dùng thần thông dời họ đến tại đây".

Chư Bồ Tát ở nước ấy bảo Ba Tuần rằng: "Nay ông nên phát tâm Vô Thượng Bồ Đề xa ĺa ma nghiệp, chúng ta cùng ông sẽ là bạn đồng học.

Nghe lời khuyên bảo ấy, ma vương Ba Tuần liền phát tâm Vô Thượng Bồ Đề.

Chư Bồ Tát ấy liền thỉnh Ba Tuần lên ngồi ṭa sư tử rồi hỏi rằng nghe Đức Phật Thích Ca Mâu Ni v́ đại chúng nói kinh Đại Tập, vậy có sự ǵ xin ông nói lại cho.

Thừa sức thần thông của Hải Huệ Bồ Tát, Ba Tuần tuyên nói chỗ được nghe không sót mất một câu một chữ".

Chư Bồ Tát bạch Đức Phật Phá Nghi Tịnh Quang Như Lai rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Chúng tôi nguyện muốn được thấy Phật Thích Ca Mâu Ni cùng đại chúng chư đại Bồ Tát ở Ta Bà thế giới".

Đức Phá Nghi Tịnh Quang Như Lai nói: "Nên chờ trong chốc lát các ông sẽ được thấy".

Tại pháp hội trong đại bửu phường đ́nh, chư Bồ Tát bạch đức Thích Ca Mâu Ni rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Chúng tôi muốn được thấy ma vương Ba Tuần ở thế giới Trang Nghiêm làm những sự việc ǵ".

Đức Thế Tôn quan sát tâm chúng sanh ở thế giới nầy cùng ở thế giới kia rồi bảo Hải Huệ Bồ Tát rằng: "Nầy Hải Huệ! Nay ông nên hiển thị thế giới Ta Bà nầy cho chư Bồ Tát cơi Trang Nghiêm kia được thấy".

Từ nơi mười ngón tay ḿnh, Hải Huệ đại Bồ Tát phóng đại quang minh chiếu suốt qua mười hai hằng hà sa Phật thế giới soi sáng khắp cơi Trang Nghiêm. Đại chúng nơi đây đều thấy cơi ấy, thấy Phật Phá Nghi Tịnh Quang, thấy đại chúng chư Bồ Tát, cũng thấy ma vương Ba Tuần ngồi ṭa sư tử tuyên nói Đại Tập kinh. Chư Bồ Tát ở đây liền từ chỗ ngồi đứng dậy hướng về cơi Trang Nghiêm đảnh lễ Đức Phật Phá Nghi Tịnh Quang Như Lai và rải các thứ hoa để cúng dường, những hoa được rải ở cơi Trang Nghiêm kia biến làm hoa đài.

Chư Bồ Tát ở cơi Trang Nghiêm bạch Đức Phật Phá Nghi Tịnh Quang rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Hoa đài nầy từ đâu đến đây?".

Đức Phá Nghi Tịnh Quang Như Lai nói: "Nầy các thiện nam tử! Đó là hoa được rải cúng dường từ chư Bồ Tát ở cơi Ta Bà vậy".

Chư Bồ Tát ấy bạch rằng: "Bạch đức Thế Tôn! Làm sao chúng tôi được thấy cơi ta Bà?"

Đức Phá Nghi Tịnh Quang Như Lai nói: "Nầy các thiện nam tử! Nay các ông nên kính lễ quang minh ấy và chí tâm niệm tŕ th́ tự ḿnh sẽ được thấy thế giới Ta Bà của Phật Thích Ca Mâu Ni".

Chư Bồ Tát ấy tuân lời Phật kính lễ quang minh và chí tâm niệm tŕ liền được thấy Ta Bà thế giới. Thấy rồi chư Bồ Tát ấy đứng dậy vói lễ Thích Ca Mâu Ni Phật và rải các hương hoa để cúng dường. Lại thấy cơi Ta Bà đầy nước trong đứng như là đại hải. Những hoa được rải ấy đến trong đại bửu phường đ́nh biến thành bửu cái che trên đỉnh Phật Thích Ca Mâu Ni.

Bấy giờ ma vương Ba Tuần bạch đức Phá Nghi Tịnh Quang Như Lai rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Nay tôi muốn trở về Ta Bà thế giới th́ phải làm thế nào?".

Đức Phá Nghi Tịnh Quang nói: "Nầy thiện nam tử! Nếu muốn trở về ông phải chí tâm niệm Hải Huệ Bồ Tát".

Ma vương Ba Tuần nghe lời Phật liền chí tâm niệm Hải Huệ Bồ Tát, niệm rồi liền về đến pháp hội đại bửu phường đ́nh".

Tôn giả Xá Lợi Phất thấy ma vương Ba Tuần liền hỏi rằng: "Nầy Ba Tuần! Ông có thấy Phật thế giới Trang Nghiêm chăng?".

Ma vương Ba Tuần nói: "Tôn giả Xá Lợi Phất! Tôi đă thấy, cũng thấy chỗ ở của các Bồ Tát thanh tịnh nơi cơi ấy".

Tôn giả Xá Lợi Phất nói: "Ông ở cơi ấy có làm ma nghiệp chăng?".

Ma vương Ba Tuần nói: "Thưa đại đức! Tôi đến cơi ấy chí tâm cần cầu Vô Thượng Bồ Đề, có cớ ǵ mà lại làm ma nghiệp. Nếu có người lúc chí tâm cầu Bồ Đề mà thấy ma nghiệp, người nầy liền được siêng tu tinh tiến".

Lúc thấy ma vương Ba Tuần trở về cơi nầy, có sáu vạn chúng sanh và mười ngàn chúng ma đồng phát tâm Vô Thượng Bồ Đề đồng thanh nói rằng: "Nguyện cho chúng tôi thọ lấy thân h́nh đồng như thân h́nh của Bồ Tát ở cơi nước Trang Nghiêm".

Hải Huệ Bồ Tát bạch Đức Phật rằng: "V́ Vô Thượng Bồ Đề có nhiều oán địch. Lành thay Đức Thế Tôn v́ hộ pháp mà kiến lập thần thông. Do sức thần thông mà kinh nầy được c̣n lâu ở thế gian".

Đức Phật nói: "Nầy Hải Huệ! Nay Phật lập thiện nguyện thần thông để trồng các căn lành cho các chúng sanh".

Đức Thế Tôn bảo bốn vị Thiên Vương: "Các Thiên Vương nên biết nếu hàng đệ tử của Phật, các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo Ni, các Ưu Bà Tắc, Ưu Bà Di thọ tŕ đọc tụng thơ tả rộng nói những kinh điển Đại thừa như vậy. Tứ Thiên Vương các ông nên hộ trợ kỹ chớ v́ dục lạc mà phóng dật. Nay Phật xuất thí v́ phá phóng dật hộ tŕ chánh pháp mà nói chú rằng:

Tam mễ, tam ma tam mễ, mạt dốn nễ, bà la ba để, đà nễ, đà na bạt để, đầu di đà na bạt để, a bà tán đề, ma ha mễ, tỳ ma xà tỳ la đề, ca la đề, ca la na, a lê, a la bạt để, a mễ bà tán đề, niết già đán ni, a bạt kỳ, mạt đề, ma hô mạt đề, ma la di đề, tỳ thủ đề, tỳ thủ đề bạt kỳ, ni tát mễ mạt hản nê.

Nầy các thiện nam tử! Đây gọi là Tứ Vương chú. Nếu có Pháp sư nào thọ tŕ kinh nầy th́ nên tụng chú ấy. Tụng rồi tu từ tâm duyên niệm mười phương, chí tâm nhớ đến Tứ Vương. Bấy giờ Tứ Vương thường hiện ra trong giấc mộng, hoặc tự qua thủ hộ".

Tứ Thiên Vương bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Chúng tôi, Tứ Vương lúc nghe chú nầy rồi liền cùng quyến thuộc đến chỗ Pháp sư ủng hộ thị vệ. Nếu Pháp sư ấy cần món dùng, chúng tôi phương tiện khiến được món ấy, xa ĺa bịnh khổ, thân hưởng an lạc".

Đức Thế Tôn bảo Hải Huệ đại Bồ Tát rằng: "Ông nay chí tâm nghe Thiên Đế Thích chú.

Xà gia, xà gia mạt để, a bạt để, tỳ bạt kỳ, ma câu mễ, tư đà bạt kỳ, thâu nê, chiên đế yết mễ, đàn đề đàm ma ni, đa ca mễ, xoa gia xoa gia mục khư, a bạt đế na, sa kỳ, sa kỳ tán đề.

Đến đây Kiều Thi Ca! A Tu La bại hoại, chư Thiên th́ thắng lợi. V́ chư Thiên thắng lợi nên Phật pháp tăng trưởng. Nầy Kiều Thi Ca! Nếu muốn hưởng an lạc th́ nên hộ tŕ chánh pháp.

Nầy Hải Huệ! Đây gọi là Thiên Đế Thích chú. Nếu có Pháp sư lúc muốn thuyết pháp nên trước tắm rửa cho thân thể sạch sẽ, cầm hương hoa tốt hướng về phía Đông kính lễ chí tâm nhớ tưởng mười phương chư Phật từ tâm khắp đến tất cả chúng sanh, sau đó mới lên ngồi pháp ṭa sư tử tụng chú nầy mà nói rằng: Kiều Thi Ca đến đây, Tứ Thiên Vương đến đây v́ hàng đại chúng mà trừ dẹp chướng ngại tiêu diệt phiền năo. Bấy giờ v́ nhớ đến Pháp sư nên Thiên Đế Thích và Tứ Thiên Vương đồng đến pháp hội làm cho đại chúng thích nghe thuyết pháp.

Nầy Hải Huệ! Nay ông lại lắng nghe chú của chư Thiên Ma mười phương và quyến thuộc của họ.

Xa mễ, xa ma bạt kỳ, xa ma mật đề, a phù mễ, ma la hốt kỳ, mông quật mễ, bà la đề ca do lê, kỳ kỳ bạt kỳ, a lô ca ni, tỳ xá trà ni, ni mạt kỳ, a bạt tŕ, khu khu mễ già la tát ni, ưu mục xí, xa mật kỳ, ba la mục xí, bàn đàn na niết già hi, xa ma thí.

Nầy Hải Huệ! Sức lực của chú nầy có thể buộc trói tất cả ma chúng tất cả luận sư, đây gọi là Phật ấn, tất cả oán địch ma quyến thuộc chẳng thể phá hoại được.

Nếu có Pháp sư thọ tŕ đọc tụng chú nầy lúc thăng sư tử ṭa chuyên niệm chư Phật ḷng từ đến tất cả chúng sanh. Tự thân ḿnh th́ tưởng là y sư, chánh pháp được nói ra tưởng là pháp dược, người nghe pháp tưởng là bịnh khổ, với Phật Như Lai tưởng là thiện hữu, với chánh pháp tưởng là thường hằng. Nếu có thể được như vậy th́ lúc thuyết pháp, chỗ ấy bốn phía cách một do tuần ma chẳng đến được".

Ma Vương Ba Tuần bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu đệ tử Phật có thể đọc tụng thần chú ấy thân họ thanh tịnh tôi sẽ ủng hộ chẳng làm ma nghiệp. Tôi do sức thần thông của Hải Huệ Bồ Tát bỏ hết ma nghiệp. Tùy nơi nào hoặc thành ấp tụ lạc có người nói pháp nầy, tôi sẽ hóa thân đến nghe lănh thọ".

Đức Phật nói: "Lành thay lành thay, nầy Ba Tuần! Nếu ông có tâm như vậy thời phá hoại ma nghiệp, ông cũng sẽ được các pháp như vậy.

Nầy Hải Huệ! Ông lại nên chí tâm nghe Phạm Thiên chú:

Mê đa già mễ, ca lâu na già mễ, vô kinh da già mễ, ưu tỳ xoa già mễ, phật đà già mễ, đàm ma già mễ, tăng già già mễ, tô yết đa tỳ xa gia, ma ha tỳ đàn ni, tỳ thú đề mục xí, ni ba mễ đà gia, ô xà bạt kỳ, ô xà nghiêm di, nại đàn ni, đàm ma ba kỳ tra bạt ni, tát giá kỳ ưu ba bạt kỳ, tỳ thú để, sa chiết đa ưu ba xá di, ô lô ca gia phạm ma, tỳ lô ca gia phạm ma.

Nầy Hải Huệ! Nếu người muốn thọ tŕ đầy đủ Phạm Thiên chú th́ nên tu hành phạm hạnh thanh tịnh tŕ giới đọc tụng chú nầy để thỉnh mời Phạm Thiên: Nầy Phạm Thiên! Ông đến đây ủng hộ đại chúng nầy khiến họ chí tâm thích nghe chánh pháp niệm tưởng Tam bảo chuyển chánh pháp luân hộ tŕ pháp thành.

Nếu có Pháp sư hay điều các căn chí tâm giữ ǵn thanh tịnh thân khẩu ư riêng tu giới nhẫn tinh tiến đa văn phát tâm Bồ Đề tu tứ vô lượng mà lên ngôi pháp ṭa tụng chú nầy. Khi tụng chú nầy rồi th́ Phạm Thiên Vương cùng quyến thuộc chư Phạm Thiên đều đến tập họp tại chỗ giảng pháp".

Bấy giờ Phạm Thiên Vương bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu có Pháp sư đọc tụng chú nầy, tôi ở Trời Sơ Thiền nghe biết sẽ bỏ thiền định lạc đến chỗ pháp sư thí cho tám pháp: Một là thí niệm v́ nhớ lấy pháp được nghe vậy, hai là thí huệ v́ suy gẫm pháp thậm thâm vậy, ba là thí giải v́ phân biệt nghĩa thậm thâm vậy, bốn là thí lạc thuyết vô ngại v́ phá tâm nghi vậy, năm là thí từ vô ngại v́ hiểu ngữ ngôn tất cả chúng sanh vậy, sáu là thí vô sở úy v́ chúng không ai hơn vậy, bảy là thí pháp quang minh v́ nói chẳng sai lầm vậy, tám là thí cho thọ kư chẳng lầm vậy.

Bạch Đức Thế Tôn! Chúng tôi cũng có thể rộng tuyên nói pháp thậm thâm nầy".

Đức Phật nói với Hải Huệ đại Bồ Tát: "Sau khi Phật Niết Bàn, chư Thiên nầy sẽ hộ tŕ chánh pháp Như Lai".

Hải Huệ đại Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Sau khi Đức Như Lai chánh giác Niết Bàn, nếu có người chánh tín th́ nên đem pháp nầy phó chúc cho người ấy khiến pháp Phật c̣n lâu".

Đức Thế Tôn phóng ánh sáng lông trắng giữa chặng mày chiếu khắp Đại Thiên thế giới hóa thân Như Lai đầy chật trong ánh sáng ấy đều có đủ ba mươi hai tướng tốt và tám mươi vẻ đẹp trang nghiêm đầy đủ, hóa thân Như Lai ấy số nhiều như số những cỏ cây thân lóng nhánh lá cả cơi Đại Thiên. Các Hóa Phật ấy đồng xướng lên rằng: "Mười phương chư Phật Thích Ca Mâu Ni Như Lai đồng nguyện chánh pháp c̣n lâu thế gian. Tại sao vậy? Dầu có tất cả ác ma quyến thuộc cũng chẳng có thể phá hoại những pháp Đại thừa thậm thâm như vậy được. Đại địa có thể phá hoại được, đại hải có thể đốt cháy được, núi Tu Di có thể đập nát như vi trần được, tâm của các chúng sanh có thể hiệp thành một được, hư không có thể cùng tận được, tứ đại chủng có thể chuyển đổi được, thệ nguyện của chư Phật chẳng thể biến đổi được.

Đức Thế Tôn bảo Tôn giả A Nan rằng: "Nầy A Nan! Ông nên thọ tŕ kinh điển nầy đọc tụng giải nói rộng ra".

Hải Huệ đại Bồ Tát nói: "Bạch Đức Thế Tôn! Nay trong pháp hội nầy có rất đông vô lượng chư đại Bồ Tát, Đức Thế Tôn có duyên cớ ǵ mà chỉ đoái hoài riêng A Nan thọ tŕ kinh điển nầy".

Lúc bấy giờ các đại chúng đều có ḷng nghi rằng: "Hải Huệ đại Bồ Tát cùng Tôn giả A Nan ai có niệm tâm nhiều".

Đức Thế Tôn biết ḷng nghi của đại chúng liền hỏi Tôn giả Đại Ca Diếp: "Nầy Đại Ca Diếp! Số lượng chúng sanh trong toàn cơi Đại Thiên có nhiều chăng?".

Tôn giả Ca Diếp nói: "Rất nhiều, bạch Đức Thế Tôn".

Đức Phật nói: "Nầy Đại Ca Diếp! Giả sử tất cả vô lượng chúng sanh ấy đều được thân người thường hỏi Như Lai luôn, Như Lai giải nói không có cùng tận không có chướng ngại.

Nầy Đại Ca Diếp! Như trời mưa không bị chướng ngại, tất cả các ḍng nước chảy về biển cả, mà đại hải ấy không tăng không giảm. Khả năng thọ tŕ mười phương Phật pháp của Hải Huệ đại Bồ Tát cũng như vậy.

Nầy Đại Ca Diếp! Giả sử tất cả chúng sanh toàn cơi Đại Thiên có đủ sức tổng tŕ bằng A Nan mà muốn so sánh với chỗ thọ tŕ của Hải Huệ đại Bồ Tát th́ chẳng bằng một phần trăm, một phần ngàn, chẳng bằng một phần trăm ngàn vạn".

Lúc Đức Phật nói pháp ấy, có trăm ngàn chúng sanh phát tâm Vô Thượng Bồ Đề đem diệu hoa hương dâng cúng Hải Huệ đại Bồ Tát.

Liên Hoa Bồ Tát bạch rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu có người hay tín thuận thọ tŕ đọc tụng thơ tả giải thuyết nghĩa kinh nầy và cúng dường cung kính kinh điển nầy th́ được bao nhiêu phước đức?".

Đức Thế Tôn nói kệ rằng:

Nếu đầy cả Đại Thiên thế giới
Bảy báu cúng dường mười phương Phật
Chẳng bằng tin thuận kinh điển nầy
Thọ tŕ đọc tụng phước hơn kia
Bốn pháp làm thành công đức
Phật nói số vô lượng vô biên
Phát tâm Bồ Đề thường pháp thí
Như pháp trụ tu tập đại bi
Phật nói bốn pháp vô biên lượng
Người trí nghe xong chẳng kinh sợ
Hư không tánh và chúng sanh giới
Phật chánh trí và Bồ Đề tâm.

Lúc Đức Phật nói khối pháp bửu như vậy, chư Bồ Tát từ mười phương đến đem diệu hương hoa các thứ kỹ nhạc cúng dường Đức Phật, tôn trọng tán thán đồng nói rằng: "Bạch Đức Thế Tôn! Nếu có người hay thọ tŕ đọc tụng thơ tả giải thuyết kinh điển nầy th́ được công đức chẳng cân lường được, mười phương chư Phật nói cũng chẳng hết. Tại sao vậy? Bạch Đức Thế Tôn! Nếu chúng sanh nghe được kinh nầy th́ không ai chẳng phát tâm Vô Thượng Bồ Đề, v́ vậy mà kinh nầy gọi là khối đại bửu".

Đức Phật nói kinh nầy rồi, tất cả đại chúng Người Trời, tất cả hàng Thanh Văn và Tôn giả A Nan, Thiên Long Bát Bộ và người thế gian đều rất vui mừng tín thọ phụng hành.

PHÁP HỘI HẢI HUỆ BỒ TÁT
THỨ NĂM MƯƠI BỐN
HẾT

Tiếp Tục  55 Pháp Hội Hư Không Tạng Bồ Tát

Trang Mục Lục      Trang Chủ      Hình ảnh      Kinh điển      Thần Chú      Liên lạc
 

google-site-verification=Iz-GZ95MYH-GJvh3OcJbtL1jFXP5nYmuItnb9Q24Bk0