Kinh Đại Bảo Tích 3303

PH�P HỘI V� CẤU TH� BỒ T�T ỨNG BIỆN
THỨ BA MƯƠI BA
H�n dịch: T�y Tấn, Thanh T�n Sĩ Nhiếp �ạo Chơn
Việt dịch: Việt Nam tỳ Kheo Th�ch Tr� Tịnh

PHẨM BỒ T�T
THỨ BA

Bấy giờ V� Cấu Th� hỏi Văn Th� Sư Lợi Bồ T�t: " Bạch Ng�i Văn Th� Sư Lợi ! �ức Thế T�n thọ k� Ng�i l� tối đệ nhứt trong h�ng Bồ T�t th�m giải. Ng�i lấy thập nhị nhơn duy�n th�m l�m th�m hay lấy chơn th�m l�m th�m?

Nếu lấy thập nhị nhơn duy�n th�m l�m th�m th� kh�ng c� ch�ng sanh th�nh thập nhị nhơn duy�n th�m, tại sao, v� thập nhị nhơn duy�n th�m kh�ng lai kh�ng khứ chẳng phải chỗ biết của s�u thức nh�n nhĩ tỷ thiệt th�n �, trong th�m ấy thập nhị nhơn duy�n chẳng phải l� h�nh ph�p. C�n nếu lấy chơn th�m l�m th�m th� chơn chẳng phải th�m cũng kh�ng ai được chơn th�m".

Văn Th� Sư Lợi Bồ T�t n�i: " Do thỉ tế th�m n�n th�m".

V� Cấu th� n�i: " Thỉ tế th� chẳng phải tế. Thế n�n sự biết của Ng�i cũng chẳng phải biết".

Văn Th� Sư Lợi Bồ T�t n�i: " Do v� tri m� được v� đắc n�n n�i l� thỉ tế vậy".

V� Cấu Th� n�i: " Trong v� đắc ấy kh�ng c� ng�n ngữ, qu� đường ng�n ngữ kh�ng c� chỗ n�i".

Văn Th� Sư Lợi Bồ T�t n�i: " N�i l� mượn văn tự để n�i".

V� Cấu Th� n�i: " Chư Phật Bồ Đề qu� văn tự ng�n thuyết thế n�n Bồ Đề th� chẳng thể n�i được".

Bấy giờ V� Cấu Th� hỏi Ng�i V� Si Kiến Bồ T�t: " Bạch Ng�i V� Si Kiến Bồ T�t ! Ng�i n�i t�i quan niệm đến th�nh X� Vệ nguyện cho trong th�nh những ai đ�ng được V� Thượng Bồ Đề ph�m họ thấy vật chi đều biến th�nh tượng Phật cả v� khiến họ quyết định nơi V� Thượng Bồ Đề.

Bạch Ng�i ! Nếu thấy Như Lai l� d�ng sắc th�n thấy hay d�ng ph�p th�n thấy? Nếu do sắc th�n th� kh�ng thấy Phật, tại sao, v� như Đức Thế T�n từng dạy " Nếu thấy sắc th�n ta nghe �m thanh ta người nầy bi�n kiến chẳng phải thấy ta". C�n nếu do ph�p th�n th� ph�p th�n chẳng thể thấy được, tại sao? V� ph�p th�n rời kiến văn chẳng thể lấy được, thế n�n chẳng thể thấy nghe ph�p th�n Phật".

V� Si Kiến Bồ T�t liền y�n lặng, Bửu Tướng Bồ T�t hỏi: " Sao Ng�i chẳng đ�p? ".

V� Si Kiến Bồ T�t n�i: " C� ấy hỏi nơi ph�p v� t�nh, ph�p v� t�nh ấy chẳng thể n�i n�n t�i kh�ng đ�p".

V� Cấu Th� n�i: " Bạch Ng�i ! T�i kh�ng hỏi ph�p v� t�nh, ph�p v� t�nh chẳng thể hỏi. Học rồi m� đ�p th� kh�ng c� ngại g�".

V� Cấu Th� hỏi Ng�i Bửu Tướng Bồ T�t: " Bạch Ng�i Bửu Tướng Bồ T�t ! Ng�i quan niệm rằng l�c t�i v�o th�nh nguyện cho trong th�nh những nh� của h�ng tộc t�nh bửu t�ng vọt l�n đầy đủ bảy b�u. T�m bố th� bảy b�u của Ng�i c� nhiễm trước hay kh�ng nhiễm trước? Nếu c� nhiễm trước th� đồng với kẻ ph�m phu, tại sao, v� ph�m phu c� �i trước vậy. C�n nếu kh�ng �i trước th� trong �i trước kh�ng c� bố th� bảy b�u".

Bửu Tướng Bồ T�t liền y�n lặng.

V� Cấu Th� hỏi Ng�i Ly �c Th� Bồ T�t: " Bạch Ng�i Ly �c Th� Bồ T�t ! Ng�i quan niệm rằng l�c t�i v�o th�nh, nguyện cho trong th�nh những ai đ�ng đọa �c đạo đều khiến thọ tội nhẹ tại hiện đời mau tho�t khổ n�o. Bạch Ng�i ! �ức Như Lai n�i nghiệp bất tư nghị. Nghiệp bất tư nghị nầy c� thể mau dứt chăng. Nếu dứt được th� tr�i với lời của Đức Như Lai. C�n nếu chẳng dứt th� sao lại thọ nhẹ mau dứt. Nếu c� thể dứt th� trong ph�p kh�ng c� chủ th� Ng�i l� chủ. V� nếu c� thể dứt th� cũng chẳng thể dứt".

Ly �c Th� Bồ T�t n�i: " V� t�i d�ng nguyện lực n�n hay khiến thọ nhẹ dứt mau".

V� Cấu Th� n�i: " Bạch Ng�i ! C�c ph�p như t�nh chẳng thể d�ng nguyện lực m� thọ được".

Ly �c Th� Bồ T�t liền y�n lặng.

V� Cấu Th� hỏi Ng�i Trừ Chư C�i Bồ T�t ! " Bạch ng�i Trừ Chư C�i Bồ T�t ! Ng�i quan niệm t�i nguyện cho ch�ng sanh trong th�nh đều trừ hết ngũ c�i. Ng�i quan niệm nhập định ấy rồi c� thể khiến ch�ng sanh chẳng bị ngũ c�i che chướng".

Bạch Ng�i ! Ở trong định ấy, m�nh tự tại hay l� người tự tại? Nếu m�nh tự tại th� kh�ng do đ�u đến người, tất cả ph�p kh�ng ph�p n�o đến kia cả, sao Ng�i thập thiền định trừ được ngũ c�i cho người. Nếu l� người kh�c tự tại th� chẳng thể lợi �ch cho người".

Trừ Chư C�i Bồ T�t n�i: " Hạnh nầy d�ng Từ l�m đầu".

V� Cấu Th� n�i: "Bạch Ng�i ! Chư Phật đều thực h�nh Từ hạnh. Bạch Ng�i ! V� c� Đức Phật n�o nhơn nơi ch�ng sanh chẳng lấy ngũ c�i l�m lo đ� chăng? ".

Trừ Chư C�i Bồ T�t liền y�n lặng.

V� Cấu Th� hỏi Ng�i Quan thế �m Bồ T�t: " Bạch Ng�i Quan Thế �m Bồ T�t ! Ng�i quan niệm rằng nguyện cho ch�ng sanh trong th�nh những kẻ bị t� ngục tr�i nhốt mau được giải tho�t, kẻ sắp bị giết được cứu sống, kẻ bị khủng bố được v� �y. Bạch Ng�i ! X�t về n�i rằng bố �y ấy l� c� nắm lấy hay kh�ng nắm lấy. Nếu l� c� nắm lấy th� kẻ ph�m ngu cũng c� nắm lấy v� thế n�n chẳng phải. C�n nếu l� kh�ng nắm lấy th� kh�ng chỗ bố th�. Trong ph�p kh�ng bố th� đ�u được c� trừ dứt".

Quan Thế �m Bồ T�t liền y�n lặng.

Biện Nghi�m Bồ T�t hỏi Ng�i Quan Thế �m Bồ T�t: " Sao Ng�i kh�ng giải đ�p lời hỏi của V� Cấu Th�? ".

Quan Thế �m Bồ T�t n�i: " C� ấy chẳng hỏi ph�p sanh diệt n�n kh�ng thể đ�p được".

V� Cấu Th� hỏi Ng�i Quan Thế �m Bồ T�t: " Bạch Ng�i ! Chừng c� v� sanh v� diệt hỏi chăng? ".

Quan Thế �m Bồ T�t n�i: " Kh�ng c�".

V� Cấu Th� n�i: " Trong v� sanh v� diệt b�n kh�ng văn tự ng�n thuyết. Người tr� huệ ở nơi kh�ng văn tự mượn văn tự n�i m� kh�ng trước văn tự, ph�p t�nh v� ngại. V� thế người tr� huệ chẳng ngại văn tự".

V� Cấu Th� hỏi Ng�i Biện Nghi�m Bồ T�t: " Bạch Ng�i Biện Nghi�m Bồ T�t ! Ng�i quan niệm rằng t�i nguyện người trong th�nh ai thấy t�i đều được biện t�i d�ng diệu kệ hỏi đ�p nhau. Bạch Ng�i ! Biện t�i được Ng�i th� cho ấy l� do gi�c m� khởi hay do �i m� khởi ! Nếu do gi�c khởi th� tất cả ph�p hữu vi đều do gi�c qu�n khởi thế n�n chẳng phải tịch tĩnh. Nếu do �i khởi th� chỗ th� cho ấy luống hư".

Biện Nghi�m Bồ T�t n�i: " �� l� l�c t�i ban sơ ph�t t�m Bồ Đề nguyện ai thấy t�i đều được biện t�i d�ng diệu kệ hỏi đ�p nhau".

V� Cấu Th� hỏi: " Bạch Ng�i ! Hiện nay ch�nh Ng�i c� t�m nguyện Bồ Đề chăng? Nếu ch�nh hiện c� th� l� thường kiến. C�n nếu hiện nay kh�ng c� th� chẳng thể đem th� cho người, th� sở nguyện luống hư".

Biện Nghi�m Bồ T�t liền y�n lặng.

V� Cấu Th� hỏi Ng�i V� Si H�nh Bồ T�t: " Bạch Ng�i V� Si H�nh Bồ T�t ! Ng�i quan niệm nguyện cho ch�ng sanh trong th�nh ai thấy t�i th� được v� si kiến quyết định nơi V� Thượng Bồ Đề. Bạch Ng�i ! Bồ Đề ấy l� c� hay l� kh�ng? Nếu l� c� th� l� hữu vi Bồ Đề chấp nơi bi�n kiến. Nếu l� kh�ng th� l� hư vọng cũng sa v�o bi�n kiến".

V� Si H�nh Bồ T�t n�i: " Bồ Đề ấy gọi l� tr�".

V� Cấu Th� n�i: " Tr� ấy gọi l� sanh hay gọi l� v� sanh? Nếu gọi l� sanh th� chẳng phải kh�o thuận tư duy m� sanh, l� hữu vi tr� chỗ biết của ph�m ngu. Nếu gọi l� v� sanh th� trong v� sanh v� sở hữu, nếu v� sở hữu l� v� ph�n biệt. Bồ Đề của Thanh Văn, B�ch Chi Phật, Bồ T�t v� Như Lai đều v� ph�n biệt, kẻ ph�m ngu ph�n biệt Bồ Đề, người tr� huệ th� v� ph�n biệt".

V� Si H�nh Bồ T�t liền y�n lặng.

Bấy giờ T�n giả Tu Bồ �ề bảo chư đại Thanh Văn v� chư đại Bồ T�t rằng: " Nầy c�c Ng�i ! Ch�ng ta n�n trở về m� chẳng n�n v�o th�nh X� Vệ khất thực. Tại sao? V� n�ng V� Cấu Th� nầy n�i tức l� ph�p thực của người tr� huệ. Nay ch�ng ta vui th�ch ph�p thực m� chẳng cần đo�n thực".

V� Cấu Th� n�i với T�n giả Tu Bồ �ề: " Bạch �ại �ức ! Như n�i c�c ph�p kh�ng thượng kh�ng hạ, trong ph�p ấy sẽ cầu mong g� m� đi h�nh khất ư?

Bạch �ại �ức ! Ph�p chẳng h� luận l� sở h�nh của Tỳ Kheo, chẳng n�n ưa h� luận. ��y l� ph�p v� y chẳng phải sở h�nh của người y chỉ, đ�y l� sở h�nh của Hiền Th�nh kh�ng c� thối chuyển".

Bấy giờ t�m đại Thanh Văn, t�m đại Bồ T�t, năm trăm B� La M�n Phạm Thi�n v. v...V� Cấu Th�, vua Ba Tư Nặc v� h�ng đại ch�ng đều đồng đến chỗ Đức Phật, đảnh lễ chưn Đức Phật hữu nhiễu ba v�ng, rồi ngồi một ph�a.

V� Cấu Th� ri�ng nhiễu bảy v�ng lễ chưn Phật chắp tay đứng n�i kệ hỏi Phật:

" T�i hỏi đấng v� �ẳng
Ứng C�ng V� Thượng Gi�c
Ban cam lộ ch�ng mừng
Bồ T�t h�nh thế n�o
Thế n�o tại đạo thọ
Ph� ma h�ng lao o�n
Thế n�o động trời đất
N�i đồi v� rừng c�y
Thế n�o ph�ng quang minh
Hiển ph�t v� lượng xưng
Nguyện đại bi Thế T�n
N�i đ�ng hạnh Bồ T�t
Thế n�o được tổng tr�
Như Lai diệu �m thanh
Thế n�o hay tu tr�
�ịnh thắng diệu thanh tịnh
Thế n�o c�c người tu
Hay được sức thần t�c
Nay khuyến thỉnh Thế T�n
N�i Bồ T�t thiệt hạnh
Thế n�o được chuy�n niệm
V� c�ng t�m ki�n cố
Thế n�o được ứng biện
Vi diệu th�nh cụ t�c
Thế n�o được thuận l�
Gồm đầy đủ c�c nghĩa
Kh� n�i ph�p vi diệu
Tr� giả kh�ng chỗ ngại
Thế n�o ưa bố th�
Tịnh giới v� nhẫn nhục
Kh�o tinh tiến thiền định
Tr� huệ soi thế gian
Thế n�o nhớ t�c mạng
Thi�n nh�n minh thấy r�
Thi�n nhĩ tha t�m tr�
Thần t�c đến c�c c�i
Thế n�o chẳng ở thai
H�a sanh trong hoa sen
Hằng ở trước chư Phật
Khen ph�p kh�ng v� ng�
Thế n�o oan th�n đồng
Dứt �i v� nhiễm uế
Ch� h�nh kh�ng cao hạ
Dường như l� gi� đất
Lợi suy c�ng hủy dự
Xưng cơ v� khổ lạc
Thế n�o bỏ t�m ph�p
Ở đời như mặt nhựt
Thế n�o chẳng siểm tr�nh
Trừ ng� bỏ ki�u mạn
Tịch tĩnh ở thiền định
Tr� giả ưa thiệt nghĩa
Thế n�o chẳng ưa th�ch
Vợ con v� t�i bửu
Thế n�o người tu h�nh
Th�ch ở chỗ vắng lặng
Thế n�o như chim bay
Cũng như l�n một sừng
Thế n�o ưa ch�nh ph�p
V� ưa t�m hỷ duyệt
Thế n�o c�c người tr�
Qu�n địa, thủy, hỏa, phong
Kh�ng khuynh động ph�n biệt
Trụ thiền như hư kh�ng
Chẳng l�m hạnh phi ph�p
Chẳng ưa nh�n việc người
Th� xả bỏ th�n mạng
Trọn chẳng bỏ l�a ph�p
Thế n�o nơi Bồ Đề
Tưởng niệm như Thế T�n
Tưởng như Thế T�n rồi
Hay ph�t nguyện Bồ Đề
Thế n�o được Tịnh độ
V� c�ng thanh tịnh Tăng
Tr� giả được trường thọ
Danh xưng v� an lạc
Phương tiện đến bỉ ngạn
Thấy đế kh�ng thủ chứng
Hay độ v� lượng ch�ng
Khuy�n ưa tu căn l�nh
Thế n�o được đoan ch�nh
V� được nơi h�a sanh
�ược tr� huệ t�i bửu
Hay biết t�m mọi người
Thế n�o nhớ đời trước
Thường hội c�ng chư Phật
Trong ng�n vạn ức kiếp
Hằng chẳng sanh chỗ nạn
Thế n�o được t�y hảo
Ba mươi hai tướng tốt
Thế n�o được từ biện
V� được nơi ứng biện
Thế n�o tu Tịnh độ
Th�nh tụ ch�ng Tỳ Kheo
T�y th�ch nguyện nước n�o
Hay được sanh nước ấy
Bồ T�t tu hạnh g�
Hay được sắc danh xưng
�ược lực tinh tiến thẩy
Thế n�o được bất hoại
Thế n�o chẳng dụ dự
Hay l�m hạnh Bồ T�t
Bỏ l�a c�c diệu hối
V� ch�ng sanh thuyết ph�p
Ở trong Phật Ph�p Tăng
Thế n�o được tối thắng
Th� xả th�n mạng m�nh
M� chẳng hủy b�ng ph�p
Phật kh�ng g� chẳng biết
�ời nay v� vị lai
Nguyện đại tr� Thế T�n
Tuy�n n�i hạnh Bồ T�t".

PHẨM BỒ T�T
THỨ BA
H�́T

Ti�́p Tục

3304 Phẩm Bồ T�t Hạnh

�