PHÁP HỘI PHÚ LÂU NA
THỨ MƯỜI BẢY
Hán dịch : Dao Tần, Pháp Sư Cưu Ma La Thập
Việt dịch: Việt Nam, Tỳ Kheo Thích Trí Tịnh
PHẨM BẤT THỐI
THỨ BA
Đức Phật bảo Ngài Phú Lâu Na: "Bồ Tát thành tựu bốn pháp có thể chẳng thối chuyển nơi Vô Thượng Bồ Đề. Những ǵ là bốn?
Một là Bồ Tát nghe pháp chưa nghe suy nghĩ nghĩa lư chẳng vội liền nói là sai, do đây chẳng thối chuyển Vô Thượng Bồ Đề.
Nghe pháp chưa được nghe
Ḷng Bồ Tát chẳng nghịch
Suy lường nghĩa lư ấy
Chẳng vội nói phi pháp
Nếu nghe nói pháp không
Thường t́m nghĩa lư ấy
V́ thế trí huệ tăng
Phật pháp từ đây sanh
Nghe pháp chưa từng nghe
Phải t́m cầu nghĩa lư
Chẳng thối chuyển Bồ Đề
Trí huệ được tăng trưởng
Nghe pháp chưa từng nghe
Chẳng sanh ḷng ghét khinh
Chẳng sanh ḷng siểm khúc
Sanh th́ trái Bồ Đề
Nghe pháp chưa từng nghe
Phải t́m hiểu nghĩa ấy
Trước dầu chưa từng nghe
Phải nhứt tâm suy gẫm
Lúc người này cầu pháp
Th́ được nghe chánh pháp
Thường được gặp chư Phật
Chẳng thối thất Bồ Đề
Đă được thấy Phật rồi
Th́ có thể thỉnh hỏi
Người Thanh Văn được nghe
Đều lấy làm vui mừng
Người nầy rất hi hữu
Có thể hỏi như vậy
Chúng tôi c̣n vô tâm
Huống được nghe sự ấy
Thanh Văn khen hi hữu
Thiên thần đều vui mừng
Chư Phật khen tên hiệu
Đây là quả đa văn
Nếu có lúc thưa hỏi
Phật đáp được lời hỏi
Vô lượng các đại chúng
Đều được lợi ích lớn
Được nghe nơi Bồ Tát
Đa văn nầy hỏi đáp
Vô lượng chúng đều được
Pháp nhăn tối Vô Thượng.
Này Phú Lâu Na! Do nhơn duyên ấy phải biết Bồ Tát nghe pháp chưa nghe tin nhận chẳng trái, chánh tâm suy gẫm chẳng vội nói sai th́ có thể lợi ích vô lượng chúng sanh.
Này Phú Lâu Na! Quá khứ xưa vô lượng vô biên bất tư nghị a tăng kỳ kiếp, bấy giờ có Phật hiệu là Nhứt Thiết Công Đức Quang Minh Vương Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Biến Tri, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhơn Sư, Phật, Thế Tôn, thọ tám mươi ức tuổi, hội thứ nhứt độ chúng Thanh Văn đệ tử chẳng thọ một pháp lậu tận giải thoát số đông như số cát sông Hằng chẳng tính đếm được, chúng Bồ Tát cũng đông nhiều như vậy. Sau khi Phật ấy diệt độ, chánh pháp trụ thế sáu vạn năm, v́ lúc Phật ấy sắp nhập Niết Bàn có trăm ức Bồ Tát đồng hưng khởi thần lực để hộ pháp đều khắp trăm ức Diêm Phù Đề, trong mỗi Diêm Phù Đề đều có một Bồ Tát.
Này Phú Lâu Na! Sau khi Phật Nhứt Thiết Công Đức Quang Minh Vương nhập diệt, chúng đệ tử lần lần giải đăi, chẳng c̣n tụng tŕ kinh sâu diệu như vậy. Kinh Chư Pháp Không, kinh Tịnh Giới Đầu Đà đều lần lượt diệt mất, v́ chúng chẳng có thể đọc tụng diễn nói vậy. Pháp ấy rộng lớn có tám trăm bốn vạn pháp tạng. Mỗi pháp tạng có sáu mươi tám trăm vạn ức na do tha tu đa la. Mỗi tu đa la có ba vạn sáu ngàn ưu đà na. Mỗi ưu đà na có bảy trăm sáu vạn ức kệ. Lúc tối hậu pháp sắp diệt ở trong ngần ấy pháp tạng c̣n dư lại chỉ có một tu đa la ưu đà na, bấy giờ có một T́ Kheo Pháp Sư tên Na La Diên ở trong Diêm Phù Đề nầy được Phật ban thần lực để hộ pháp. Pháp Sư Na La Diên ấy đa văn rộng răi giỏi thuyết pháp nghiêm sức văn từ nghĩa lư rơ ràng, thường ưa nói pháp chưa từng nghe. Lúc thuyết pháp có đa số thính chúng trái nghịch huỷ báng. Pháp Sư Na La Diên liền nghĩ rằng, nơi pháp chưa từng nghe này thính chúng đây nghe chẳng tin được, chẳng thích nghe nhận, nếu nghe mà chẳng hiểu th́ ḷng họ chẳng tùy thuận trái nghịch phá hoại mà cho là chẳng phải Phật nói, chẳng phải Đại Sư dạy, tại sao, v́ chúng nó chưa từng được nghe Sư Trưởng Ḥa Thượng nói kinh như vậy, lại các hàng Trưởng Lăo Tỳ Kheo cũng lại chẳng nói là được xoay vần nghe nơi Sư Trưởng Ḥa Thượng, nay chư Tỳ Kheo chỉ c̣n dư một tu đa la ưu đà na, tại sao tôi chẳng ở riêng ḿnh nơi rảnh rang vắng vẻ.
Pháp Sư Na La Diên suy nghĩ như vậy rồi, một ḿnh vào thâm sơn.
Bấy giờ trong Diêm Phù Đề từ kiếp sơ đến nay có sáu vạn tám ngàn thành lớn, thành dài mười hai do tuần, rộng bảy do tuần trang nghiêm đẹp, đường sá tương đương nhân dân đông đúc an ổn giàu vui. Sau đó nối tiếp tạo tám mươi bốn ức thành nhỏ, có thành rộng bảy do tuần, hoặc rộng sáu năm bốn ba hoặc hai do tuần, thành nhỏ nhứt rộng một do tuần.
Lúc ấy trong Diêm Phù Đề có một thành lớn tên là An Lạc, trong thành ấy có một Trưởng Giả tên là Xà Nặc, ông nầy có một con trai tên là Ma Ha Nựu Ma Đà. Có một thiên thần đến nói với Trưởng Giả tử Ma Ha Nựu Ma Đà rằng:
Ngài phải siêng cầu pháp
Cầu rồi chánh tư duy
Công Đức Vương Như Lai
Đă kư ngài làm Phật.
Thiên thần nói kệ xong liền ẩn mất. Trưởng Giả tử đến thưa với cha rằng: Tôi muốn xuất gia ở trong pháp của Phật Nhứt Thiết Công Đức Quang Minh Vương tu phạm hạnh.
Xà Nặc Trưởng Giả nói kệ đáp rằng:
Nhà ta nhiều của báu
Bạc vàng vô số lượng
Diêm Phù Đề không có
Mà nhà ta có đủ
Ta t́m cầu của báu
Cho con hưởng dục lạc
Sao con đi xuất gia
Bị đời họ khinh miệt.
Ma Ha Nựu Ma Đà nói kệ đáp cha:
Tôi ưa thích cầu pháp
Cầu rồi chánh tư duy
Chẳng thích thọ giàu sang
Sẽ làm Phật trong đời
Chẳng cần gia nghiệp giàu
Tôi muốn t́m thiểu dục
Sản xuất những pháp tài
Nay phải đi xuất gia
Chư Phật xuất thế khó
Phật thuyết pháp cũng khó
Nay tôi gặp Phật pháp
Sao lại rời bỏ pháp.
Trưởng Giả tử đầu mặt lạy chưn cha, rồi đi ra mà nói kệ rằng:
Dầu có một ức cha
Và có trăm ức mẹ
C̣n chẳng ngăn được tôi
Ḷng tôi quyết xuất gia
Tôi bỏ thân thọ mạng
Cha mẹ, thân tộc, của
Chỉ chẳng bỏ Phật pháp
Sẽ xuất gia cầu đạo.
Nói kệ xong Trưởng Giả tử xuất gia hành đạo, đến Pháp Sư Na La Diên cầu muốn nghe pháp. Pháp Sư liền giảng nói kinh chưa từng nghe.
Tỳ Kheo Ma Ha Nựu Ma Đà nghe kinh chưa từng nghe rồi thưa hỏi Pháp Sư Na La Diên rằng kinh này từ trước chưa từng nghe, ai đọc, ai tụng, ai thọ tŕ, từ đâu Ngài được nghe?
Pháp Sư Na La Diên nói: Ta do túc mạng thiện căn và cũng nhờ thần lực của Phật Công Đức Vương nên kinh thâm diệu ấy tự nhiên tại tâm.
Nghe Pháp Sư nói như vậy, Tỳ Kheo Ma Đà chuyên ḷng suy gẫm liền sanh trí huệ, dùng sức phương tiện đại trí huệ gạn hỏi Pháp Sư Na La Diên. Pháp Sư ấy theo nghĩa giải đáp xong bảo Tỳ Kheo Ma Đà rằng thời kỳ Phật Nhứt Thiết Công Đức Quang Minh Vương có một Tỳ Kheo hỏi Phật về sự ấy như lời ông vừa hỏi và Phật cũng giải đáp như vậy. Tỳ Kheo Ma Đà nghe nói vui mừng lại thưa hỏi pháp sư, giải đáp xong Pháp Sư cũng bảo là xưa kia thuở Phật Công Đức Vương có một Tỳ Kheo hỏi như vậy và Phật cũng giải đáp như vậy. Nghe xong Tỳ Kheo Ma Đà vui mừng rồi lại bạch hỏi Pháp Sư, giải đáp xong Pháp Sư lại cũng bảo là thuở Phật Công Đức Vương cũng có một Tỳ Kheo hỏi như vậy và Phật cũng giải đáp như vậy. Nghe Pháp Sư nói Ma Đà vui mừng bạch rằng thuở trước ngài theo Phật nghe được bao nhiêu sự vấn đáp như vậy.
Pháp Sư Na La Diên nói thôi chớ hỏi, sự ấy khó tin, những người chưa thiệt chứng pháp tăng thượng cũng khó tin.
Tỳ Kheo Ma Đà lại hỏi như vậy lần thứ hai thứ ba. Pháp Sư Na La Diên bảo thôi chớ hỏi, sự ấy khó tin. Nay bất đắc dĩ dùng thí dụ nói cho ông. Các người có trí do thí dụ mà được hiểu.
Này Tỳ Kheo! Ở chỗ Phật Nhứt Thiết Công Đức Quang Minh Vương, ta được nghe tánh chúng sanh nhiều hơn địa chủng. Giả sử tất cả chúng sanh trong cơi tam thiên Đại Thiên, hoặc loài có sắc không sắc, loài có tưởng không tưởng, loài chẳng phải có tưởng chẳng phải không tưởng, đều làm cho tất cả đều được thân người đều có sức trí huệ, mỗi mỗi chúng sanh ấy trong khoảng khảy ngón tay có thể khởi hằng sa lời hỏi khác nhau. Này Tỳ Kheo! Cứ như vậy lần lượt đến vô dư thế giới mười phương, tất cả chúng sanh hoặc một kiếp hoặc hơn một kiếp phát khởi lời hỏi khác nhau. Lại có một người, có khả năng trong thời gian khảy ngón tay phát khởi ngần ấy lời hỏi của tất cả mọi người trước. Một người như vậy lần lượt lại hết tất cả vô dư chúng sanh hoặc một kiếp hoặc dưới một kiếp phát khởi các lời hỏi sai khác.
Nầy Tỳ Kheo! Ư ông thế nào, những lời hỏi trên ấy có nhiều chăng?
- Bạch Pháp Sư! Rất nhiều, chẳng phải thí dụ mà có thể thí dụ được.
- Nầy Tỳ Kheo! Nay ta nói rơ với ông, chớ có nghi hối. Như tất cả vô dư chúng sanh ấy phát khởi lời hỏi sai khác hoặc trong một kiếp hoặc dưới một kiếp, ta theo Phật nghe lời hỏi đáp trong một pháp môn c̣n nhiều hơn. Như vậy hai môn ba môn đến muôn ngàn trăm ức môn. Nầy Tỳ Kheo! Ta sẽ lược nói tất cả bao nhiêu toán số danh tự vô lượng vô tận chẳng thể nghĩ bàn c̣n hơn các số nầy, ta đều tụng tŕ cả. Nầy Tỳ Kheo! Các lời đáp ấy đều ở trong một pháp môn, ta đều biết rơ. Đó là Đức Phật Công Đức Quang Minh Vương nói những câu đạo, câu môn, câu ấn, câu bổn sự, câu kim cương, câu trọng, câu bất khả động, câu khó thấu đáo.
Nầy Tỳ Kheo! Trong một môn nhiếp tất cả pháp, đó là môn vô tác. Môn nầy là gốc của tất cả pháp tất cả câu, tất cả đều vào môn nầy. Tất cả tu đa la ưu đà na đều vào môn câu, phân biệt một chữ hay vào nhiều chữ. Nầy Tỳ Kheo! Như vậy, hay vào bảy vạn tám ngàn môn đà la ni, trong ấy có chín vạn hai ngàn các căn sai biệt. Trong môn chúng sanh hành ấy có tám vạn ức h́nh sắc nơi các loài sai khác. Các h́nh sắc ấy, ta biết tên nó. Trong mỗi mỗi sắc ta biết trăm tên hai trăm tên ba trăm tên nhẫn đến biết ngàn tên đều ở tại Diêm Phù Đề, và lại khắp đến mười phương Phật quốc, trong ấy có những duyên những danh tự ta đều biết được cả.
Tóm lại, bao nhiêu trí lực của Phật ở trong các pháp có những sai biệt hỏi đáp khác nhau ta đều biết được cả, đó là sức oai thần của Phật Công Đức Quang Minh Vương gia bị cho ta vậy.
Bấy giờ Tỳ Kheo Ma Đà thưa Pháp Sư Na La Diên rằng: "Ngưỡng mong Chánh Sĩ trở lại thành ấp tụ lạc để chuyển pháp luân của Phật Công Đức Quang Minh Vương, tôi sẽ hộ vệ để được lănh thọ giáo pháp.
Pháp Sư Na La Diên bảo: Thôi chớ có thỉnh ta. Đời nay Tỳ Kheo phần nhiều giải đăi, không có ai quyết muốn chứa họp pháp lành.
Tỳ Kheo Ma Đà thưa từ này tôi ở nơi pháp lành quyết mong muốn chẳng dám giải đăi, mong Pháp Sư trở vào tụ lạc thuyết pháp, tôi sẽ theo hộ vệ thưa hỏi để được nghe kinh chưa từng nghe.
Nầy Phú Lâu Na! Ma Đà Tỳ Kheo thuở ấy được phần đông đại chúng cúng dường cung kính. Thời nhơn gọi ông là người tŕ giới đa văn tối thượng công đức vô lượng.
Bấy giờ Tỳ Kheo Ma Đà vào thành ấp tụ lạc khen ngợi Pháp Sư Na La Diên để khiến chúng sanh vào chánh pháp, và cũng khiến Phật pháp được lưu bố khắp mọi nơi. Ma Đà dắt dẫn nhiều người cúng dường cung kính hộ vệ Pháp Sư Na La Diên để được nghe pháp. Sau đó, Pháp Sư Na La Diên được Ma Đà thủ hộ rồi vào thành ấp tụ lạc nói rộng đạo Bồ Đề của Phật Nhứt Thiết Công Đức Quang Minh Vương đă tu tập trong a tăng kỳ kiếp khiến lưu bố khắp nơi. Tỳ Kheo Ma Đà suốt trong một trăm năm thường theo Pháp Sư Na La Diên thưa hỏi chánh pháp thường là mới lạ chưa bao giờ nói lập lại. Nhờ Tỳ Kheo Ma Đà hộ trợ, Pháp Sư Na La Diên khiến vô lượng chúng sanh an trụ trong chánh pháp, vô lượng chúng sanh an trụ Phật Bồ Đề.
Nầy Phú Lâu Na! Pháp Sư Na La Diên khéo giữ ǵn chánh pháp khéo thuyết pháp thuở quá khứ ấy chính là Di Lặc Bồ Tát hiện nay vậy. C̣n Tỳ Kheo Ma Đà hộ vệ Pháp Sư tá trợ thưa hỏi, do năng lực phước đức ấy sau khi mạng chung liền sanh nước Phật Thượng Chúng tại thế giới thứ mười ở Hạ phương. Ở trước Phật Thượng Chúng ấy, ông hỏi kinh Đoạn Nhứt Thiết Chúng Sanh Nghi. Phật ấy nhiều lời khen lành thay tốt thay rồi v́ ông ấy mà nói kinh Đoạn Nhứt Thiết Chúng Sanh Nghi, lúc thuyết kinh ấy khiến vô lượng chúng sanh sơ phát tâm Bồ Đề liền nhập vào chánh định tụ. Sau đó ông ấy lại gặp Phật Tu Di Sơn thưa hỏi kinh Nhiếp Xuất Nhứt Thiết Pháp Môn khiến vô lượng chúng sanh chánh định tụ đều được Vô Thượng Bồ Đề. Sau đó ông ấy lại gặp Phật Sơn Vương thỉnh hỏi kinh Chư Pháp Môn khiến vô lượng chúng sanh quyết định nơi Vô Thượng Bồ Đề. Sau đó ông ấy lại gặp Phật Phạm Âm Thanh thỉnh hỏi kinh Nhiếp Nhứt Thiết Pháp khiến vô lượng chúng sanh quyết định Vô Thượng Bồ Đề. Lần lượt như vậy, Tỳ Kheo Ma Đà gặp chư Phật thỉnh hỏi kinh pháp làm cho vô lượng vô số chúng sanh an trụ Vô Thượng Bồ Đề, nếu ta có dùng một kiếp hay hơn một kiếp để thuật nói danh hiệu chư Phật ấy và những chúng sanh được an trụ Vô Thượng Bồ Đề cũng chẳng thể hết được.
Nầy Phú Lâu Na! V́ thế nên biết rằng đại Bồ Tát nghe kinh pháp chưa từng nghe mà suy gẫm nghĩa lư th́ được công đức lợi ích lớn như vậy.
Nầy Phú Lâu Na! Tỳ Kheo Ma Ha Nựu Ma Đà theo Pháp Sư Na La Diên nghe kinh pháp chưa từng nghe tùy thuận nghĩa thú ấy nay chính là Kiều Việt Đâu Bồ Tát vậy.
Thuở ấy Tỳ Kheo Ma Ha Nựu Ma Đà thủ hộ chánh pháp nghe kinh chưa từng nghe tùy thuận nghĩa thú chẳng chấp ngôn từ, do đó mà gặp vô lượng Phật được nghe vô lượng kinh thâm diệu. Do nơi thiện căn thuở xưa ấy nên nay ở trước ta, Phật Thích Ca Mâu Ni, cũng thỉnh hỏi kinh Nhiếp Nhứt Thiết Pháp Đại Hải Pháp Môn. Lúc ta thuyết kinh ấy có vô lượng chúng sanh được lợi ích lớn".
Đức Thế Tôn muốn tuyên lại nghĩa ấy mà nói kệ rằng:
"Bồ Tát nghe chưa nghe
Phải suy nghĩa lư kinh
Chẳng nên vội nói rằng
Từ trước tôi chưa nghe
Nghe pháp chưa từng nghe
Chánh niệm suy nghĩa lư
Do đó trí huệ tăng
Như biển nhận các ḍng
Đa văn càng tăng thượng
Trí huệ tăng cũng vậy
Được nghe các Phật sự
Rộng lợi ích chúng sanh
Họp đa văn như biển
Trí huệ không cùng tận
Giỏi biết được chương cú
Hạng nhứt trong sai biệt
Thế nên phải nên nghe
Pháp chưa từng được nghe
Cầu pháp chưa từng nghe
Được quả báo Vô Thượng.
Lại nầy Phú Lâu Na! Hai là Bồ Tát chơn thiệt tinh tấn, Bồ Tát thành tựu pháp nầy th́ chẳng thối chuyển Vô Thượng Bồ Đề. Đại Bồ Tát ở nơi sự cầu đa văn sanh ḷng rất mong muốn, ở nơi sự rảnh rang vắng vẻ sanh ḷng rất ưa thích, nhứt tâm siêng cầu Vô Thượng Bồ Đề, cầu rồi v́ dứt sân khuể mà tu tập từ quán, v́ dứt tham dục mà tu tập bất tịnh quán, v́ dứt ngu si mà tu tập nhơn duyên quán.
Nầy Phú Lâu Na! Những ǵ là Bồ Tát tinh tấn, Bồ Tát tu tập tinh tấn thế nào?
Nầy Phú Lâu Na! Bồ Tát hoặc trong một kiếp hoặc dưới một kiếp, hoặc đi hoặc ngồi thường phát tinh tấn. Đây chẳng gọi là chơn thiệt tinh tấn.
Có Bồ Tát hoặc trong một kiếp hoặc dưới một kiếp tu hành tịnh giới khổ hạnh khó làm, đầy đủ đầu đà, tùy sở duyên sự sanh ḷng nguyện cầu sâu mà rời ĺa thiệt tướng các pháp, đây chẳng gọi là chơn thiệt tinh tấn.
-Bạch Đức Thế Tôn! Thế nào là Bồ Tát chơn thiệt tinh tấn được chư Phật khen, người trí thế tục chẳng chê ghét?
-Nầy Phú Lâu Na! Ở nơi kinh chưa từng nghe, đúng pháp, không sâu diệu, không có chút tướng dạng hiệp đệ nhứt nghĩa, Bồ Tát chẳng trái chẳng nghịch biết rơ nghĩa ấy siêng phát tinh tấn ḷng chẳng lui mất nghe nhận đọc tụng giải thuyết cho người. Đây gọi là Bồ Tát chơn thiệt tinh tấn. V́ nghe kinh thâm diệu thông đạt nghĩa lư chẳng trái chẳng nghịch, tinh tấn như vậy được chư Phật khen ngợi người trí thế gian chẳng chê trách được.
Thế nên Bồ Tát phát trang nghiêm như vầy: Chỗ mà chúng sanh thế gian chẳng thể thấu đáo được th́ tôi ở trong ấy sẽ thấu đáo hết, chỗ mà chúng sanh thế gian có thể bị ch́m mất tôi ở trong ấy chẳng nên để bị ch́m, chỗ mà chúng sanh thế gian phải kinh sợ tôi ở trong ấy chẳng nên kinh sợ. Tại sao? V́ tôi phát trang nghiêm chẳng hiệp với thế gian, v́ rời ĺa thế pháp mà tôi phát trang nghiêm chớ chẳng phải đi trong thế pháp mà tôi phát trang nghiêm, v́ chẳng đi trong thế pháp mà tôi phát trang nghiêm chớ chẳng phải v́ tùy theo thế pháp mà tôi phát trang nghiêm, v́ chuyển thế pháp mà tôi phát trang nghiêm.
Nầy Phú Lâu Na! Đây gọi là Bồ Tát chơn thiệt tinh tấn. Bồ Tát thành tựu pháp thứ hai nầy th́ chẳng thối chuyển Vô Thượng Bồ Đề vậy".
Thế Tôn muốn tuyên lại nghĩa ấy mà nói kệ rằng:
"Bồ Tát cầu thâm pháp
Thường siêng phát tinh tấn
Suy gẫm nghĩa lư ấy
Chẳng theo nơi âm thanh
Bồ Tát chẳng theo lời
Biết nói điều hư dối
V́ biết các pháp không
Chỉ cầu nơi lời lành
Nếu trong ngàn vạn ức
Vô lượng các kiếp số
Ngày đêm luôn đi ngồi
Chuyên tâm tu khổ hạnh
Mà chẳng tin thâm kinh
Th́ chẳng phải tinh tấn
Thấu đáo nghĩa lư sâu
Chẳng gọi là giải đăi
Tinh tấn được như vậy
Là chỗ khen của Phật
Thế gian chẳng thấu đáo
Bồ Tát thấu đáo được
Thế gian bị sợ mất
Bồ Tát chẳng sợ mất
Chuyên tâm thường mong cầu
Pháp không tịch chơn diệu
Trong pháp không vô uư
Cũng không có lui mất
V́ trụ tướng ngă pháp
Nên sanh ḷng sợ mất
Tán hoại tất cả pháp
Đây gọi đạo Bồ Đề
Chuyên tâm phát tinh tấn
Mau thành biển đa văn.
Lại nầy Phú Lâu Na! Ba là Bồ Tát khéo biết ngũ ấm, khéo biết mười hai nhập, khéo biết thập bát giới, khéo biết mười hai nhơn duyên, v́ khéo biết các pháp nên thành tựu trí vô y chỉ, v́ được trí vô y chỉ nên ở nơi tất cả pháp chẳng niệm chẳng phân biệt, v́ chẳng niệm chẳng phân biệt nên thuyết pháp cho chúng sanh phá tất cả kiến chấp khiến trừ thân kiến.
Bồ Tát thành tựu pháp thứ ba này th́ chẳng thối chuyển Vô Thượng Bồ Đề".
Đức Thế Tôn muốn tuyên lại nghĩa ấy mà nói kệ rằng:
"Bồ Tát biết ngũ ấm
Mười hai nhập đều không
Biết rơ thập bát giới
Thông đạt mười hai duyên
Chẳng tùy theo năm ấm
Biết thân này hư dối
Nơi các nội ngoại nhập
Đều biết nó tánh không
Biết các pháp như vậy
Biết rồi nói với người
V́ thế nên Bồ Tát
Trí huệ càng cao lớn.
Lại nầy Phú Lâu Na! Bốn là đại Bồ Tát như sở kiết giới như sở thuyết giới đều khéo theo học không có khuyết phạm. Những ǵ là Bồ Tát học giới?
Học tất cả pháp là Bồ Tát học giới. Tại sao, v́ Bồ Tát học tất cả pháp nên được trí tất cả pháp, do pháp trí ấy mà được vô phân biệt huệ, do huệ vô phân biệt ấy mà biết được tất cả sự. Biết tất cả sự thế nào? Bồ Tát biết hết tất cả nội sự, tất cả ngoại sự tất cả nội ngoại sự.
Cớ chi gọi là nội tên nội? Phàm bao nhiêu chỗ thọ có thể tham trước th́ gọi là nội thân, từ mười hai nhơn duyên sanh, trong ấy chỉ có thế tục giả danh, đó là mắt nầy, tai nầy, mũi nầy, lưỡi nầy, thân nầy, ư nầy. Đây gọi là nội. V́ pháp nầy được phàm phu tham trước nên gọi là nội, họ bảo rằng tôi sẽ được mắt như vậy chẳng làm mắt như vậy, được tai mũi lưỡi thân và ư như vậy chẳng làm tai mũi lưỡi thân và ư như vậy. Trong ấy chỉ do nghiệp duyên đă khởi mà có quả báo sanh nên gọi là nội, trong ấy sai biệt mà phàm phu tham trước gọi là mắt là tai mũi lưỡi thân ư đều gọi là nội cả.
Nầy Phú Lâu Na! Nội gọi là hai. Sự ấy hư dối. Những người phàm phu tham trước nhận lấy nó mà sanh tranh căi. Nơi ấy, Đức Như Lai từ trước đến nay biết nó đúng thiệt nên chẳng tham trước. Thế nào biết rằng Đức Như Lai biết nó đúng thiệt mà chẳng tham trước? Đức Như Lai ở trong pháp ấy chẳng làm về nương. Ai chẳng làm về nương? Đó là ái kiết. Mắt chẳng làm về nương, rời mắt chẳng làm về nương. Tai mũi lưỡi thân ư chẳng làm về nương, rời tai mũi lưỡi thân ư chẳng làm về nương. Tại sao, v́ nơi các pháp, Đức Như Lai chẳng được nội chẳng được ngoại, thế nên trong pháp ấy Đức Như Lai chẳng làm về nương.
Đức Như Lai là đấng nói lời chơn thiệt, bảo các Tỳ Kheo rằng mắt chẳng phải là các ông cũng chẳng phải người khác. Tại sao, v́ bổn thể nó bất khả đắc nên pháp nào là mắt, mắt ấy thuộc ai, pháp nào là tai mũi lưỡi thân ư, thuộc về ai. Tại sao, v́ bổn thể nó bất khả đắc vậy.
Nầy Phú Lâu Na! Mắt ấy, nay nên suy kiểm, tai mũi lưỡi thân và ư ấy, nay nên suy kiểm. Nơi pháp không chỗ tham thọ được. Tại sao, nếu có pháp nhận thọ th́ sanh khổ năo, v́ sanh khổ năo nên không có vui. V́ thế nên nơi pháp mà có nhận thọ th́ đều thọ khổ năo, nếu thọ khổ năo th́ chẳng rời ĺa khổ. Đây gọi là suy kiểm mắt suy kiểm tai mũi lưỡi thân và ư, không có nhập xứ, tại sao, v́ nếu có chỗ nhập th́ có chỗ xuất. Thế nên Đức Như Lai nói mắt là không, vô ngă, vô ngă sở, bổn tánh nó tự như vậy, tai mũi lưỡi thân ư không vô ngă vô ngă sở bổn tánh nó tự như vậy. Tánh ấy không có tánh, không có tánh như vậy th́ không tác không hoại. Pháp tánh như vậy, hoặc chư Phật xuất thế hay chẳng xuất thế, tánh ấy luôn thường trụ. Ở nơi các pháp sanh, Đức Như Lai biết là chẳng sanh, nên Như Lai là đấng nói lời chơn thiệt mà nói rằng hoặc có Phật hay không có Phật tánh ấy thường trụ.
Nầy Phú Lâu Na! Thế nào gọi là vô sanh, thế nào gọi là trí vô sanh? Nầy Phú Lâu Na! Các pháp b́nh đẳng gọi là vô sanh, đạo gọi là trí vô sanh. Khổ hết gọi là vô sanh, đạo gọi là trí vô sanh. Đây là Như Lai nói có hai đế: thế đế và đệ nhứt nghĩa đế.
Nầy Phú Lâu Na! Như Lai nói tướng khổ tức là nói vô tướng. Thế nào gọi là tướng khổ, đó là tướng vô vi, vô vi tức là vô tướng, người trí biết vô vi là vô tướng.
Nầy Phú Lâu Na! Người trí thế nào biết vô vi là vô tướng? Đó là biết vô vi pháp không, biết là tịch diệt, biết là chỗ về, biết là lợi ích đệ nhứt, biết là không có nhiệt năo. Người trí biết vô vi là như vậy, trong trí biết ấy cũng chẳng sanh tướng.
Nầy Phú Lâu Na! Nếu người có tác th́ có hoại, nếu không tác th́ không hoại. Tướng không hoại là không, tướng không hoại là vô tướng, tướng không hoại là không nguyện.
Nầy Phú Lâu Na! Không pháp không có người tác không có người hoại. Vô tướng và vô nguyện cũng không có người tác người hoại.
Đây gọi là tướng bất hoại là Vô Thượng Bồ Đề của chư Phật. Những ǵ là Vô Thượng Bồ Đề của chư Phật, đó là chư Phật sở bất đắc vậy.
- Bạch Thế Tôn! Những pháp ǵ là chư Phật sở bất đắc?
- Nầy Phú Lâu Na! Tất cả pháp là chư Phật sở bất đắc.
- Bạch Thế Tôn! V́ lẽ ấy mà tất cả pháp là Vô Thượng Bồ Đề của chư Phật chăng?
- Nầy Phú Lâu Na! Đúng như vậy, tất cả pháp là Vô Thượng Bồ Đề của chư Phật nhưng Bồ Đề ấy chẳng gọi là tất cả pháp. Nói rằng tất cả pháp là Bồ Đề của chư Phật đó chỉ là thế tục giả danh ngôn để nói thôi. Người chẳng tinh tấn khó hiểu khó biết. Tại sao, v́ người chẳng tinh tấn chẳng tu tập được các pháp b́nh đẳng. Nếu bất b́nh đẳng th́ trái chống với chư Phật.
Nầy Phú Lâu Na! Người nào chẳng tu tập b́nh đẳng được?
Nầy Phú Lâu Na! Tất cả thế gian hành bất b́nh đẳng. Trong Bồ Đề của chư Phật không có đẳng cũng không có bất đẳng. Ta do đạo ấy mà được Vô Thượng Bồ Đề. Do nhơn duyên ấy mà trong kinh Phật nói tất cả pháp ở trong chánh vị đều nhập tất định, đây gọi là môn tất định nhập Bồ Đề. V́ thế nên, nầy Phú Lâu Na, tất cả pháp đều là Bồ Đề vậy".
Bấy giờ Huệ Mạng Phú Lâu Na bạch rằng: "Hi hữu Thế Tôn! Vô Thượng Bồ Đề của chư Phật cũng định cũng bất định, cũng vào văn tự cũng chẳng vào văn tự, cũng vào ngữ ngôn cũng chẳng vào ngữ ngôn. Tại sao, bạch Thế Tôn, nay tôi theo Phật nghe nói kinh nầy, ở nơi các pháp tôi được quyết định quang minh. Tôi ở trong các pháp được quyết định quang minh như vậy, tôi ở trong một sự biết tất cả sự, ở trong tất cả sự biết một sự".
Đức Phật khen Ngài Phú Lâu Na rằng: "Lành thay, tốt thay, nầy Phú Lâu Na, ông có thể mau nhập được tất cả pháp lợi của chư Phật như vậy, phải biết thuở đời quá khứ ông đă từng cúng dường chư Phật gieo trồng các căn lành, hầu gần thỉnh hỏi. Nầy Phú Lâu Na! Ta nhớ thuở quá khứ ở trong phần hư không của cơi đất nầy, ông đă từng ở chỗ sáu vạn tám ngàn Đức Phật được nghe nói kinh nầy, do v́ thiện căn công đức ấy nên nay ông ở nơi các pháp được khắp quyết định quang minh.
- Bạch Thế Tôn! Nếu tôi đă ở nơi chư Phật ấy được nghe kinh nầy, tại sao tôi lại chẳng dùng một niệm phát Vô Thượng Bồ Đề?
Nầy Phú Lâu Na! Ta nhớ thuở quá khứ ông đă có một kiếp phát tâm Vô Thượng Bồ Đề mà chẳng rời ĺa các tâm khác nên lại thối thất. Do v́ phước đức ấy, nay ta nói ông ở trong các Pháp Sư là tối đệ nhứt.
Bạch Thế Tôn! Tôi khi trước làm tội chướng ǵ nên trong một kiếp phát tâm Bồ Đề lại thối thất?
Nầy Phú Lâu Na! Do v́ theo y chỉ ác tri thức, lại v́ chẳng có thể lưu bố rộng chánh pháp nên ông thối thất tâm Bồ Đề.
Nầy Phú Lâu Na! Có bốn pháp thối thất tâm Vô Thượng Bồ Đề mà thành Thanh Văn thừa. Những ǵ là bốn?
Một là v́ Bồ Tát thân cận ác tri thức nên có thể ở nơi thiện căn tăng thêm ác niệm viễn ly mà nói rằng: Cần ǵ phát tâm Bồ Đề như vậy, sanh tử dài lâu vô lượng khổ năo qua lại trong năm loài được không nạn rất khó, gặp Phật càng khó mà sanh ḷng tịnh tín lại khó hơn, dầu được gặp Phật nhưng xuất gia lại khó, đời nay ngươi được gặp không nạn chớ để mất, nơi chư Phật người chưa được thọ kư thiện căn chưa nhứt định, nếu chẳng được Niết Bàn th́ phải luân chuyển năm loài. Người ấy nghe lời của ác tri thức nói trên đây rồi sanh ḷng thối thất đạo Bồ Đề giải đài chẳng an vui. Đây là pháp ban đầu mà do đó Bồ Tát thối thất Bồ Đề thành Thanh Văn thừa.
Hai là Bồ Tát chẳng nghe các kinh đúng với Bồ Tát, đó là các kinh Bồ Tát Tạng, kinh Phát Bồ Đề Tâm, kinh Nhiếp Bồ Tát Sự, kinh đúng sáu Ba la mật, do v́ chẳng nghe nên chẳng hành Bồ Tát hạnh chẳng học Bồ Tát đạo. Người nầy chẳng biết Bồ Tát nên thân cận pháp ǵ nên xa rời pháp ǵ, pháp nào nên thọ pháp nào chẳng nên thọ, pháp ǵ là Bồ Tát pháp, pháp ǵ là Thanh Văn pháp. V́ chẳng biết rơ ràng nên với pháp nên thân cận mà chẳng thân cận trở lại thân cận pháp chẳng nên thân cận, do đó nên thối thất đạo Vô Thượng Bồ Đề tâm giải đăi nhàm yếu bỏ phế bổn nguyện. Có pháp thứ hai nầy th́ Bồ Tát thối thất Bồ Đề thành Thanh Văn thừa.
Ba là Bồ Tát chấp được các tham trước ngô ngă hành tà kiến sa vào biên kiến ch́m trong ác kiến khó cứu khỏi. Người nầy được nghe kinh sâu diệu đúng đệ nhứt nghĩa không có mảy tướng dạng th́ trái nghịch chẳng tin chẳng thông đạt được gây tội phá pháp, do đó mà sanh tại chỗ nạn chẳng gặp được Phật chẳng được nghe pháp, chẳng gặp được giáo pháp của Phật nên chẳng gặp được thiện tri thức. Người nầy v́ chẳng được gặp Phật nên chẳng nghe pháp, v́ chẳng nghe pháp nên chẳng gặp giáo pháp của Phật, v́ chẳng gặp giáo pháp chư phật nên chẳng được gặp thiện tri thức, v́ chẳng gặp thiện tri thức nên mất chỗ vô nạn mà sanh tại chỗ nạn, v́ sanh chỗ nạn nên rời ĺa thiện tri thức gặp ác tri thức, v́ cùng tùng sự với ác tri thức nên quên mất bổn niệm, v́ mất bổn niệm nên bỏ tâm Bồ Tát bỏ Bồ Tát thừa mà thối chuyển mất tâm Bồ Đề chỉ làm pháp sanh tử chẳng tu tập được hành pháp Đại thừa. Có pháp thứ ba nầy th́ Bồ Tát thối thất Bồ Đề thành Thanh Văn thừa.
Bốn là Bồ Tát được nghe các kinh thâm diệu mà chẳng thâm tâm giáo hóa người khác, tâm niệm thối thất chỉ thích tu một ḿnh ḷng tham tiếc chẳng muốn tuyên nói, chẳng có thể dùng chánh pháp nhiếp nhiều người, do căn bất thiện này mà mất trí niệm huệ, đă mất trí huệ niệm chẳng cùng người đọc tụng Đại thừa kinh chẳng đem pháp Đại thừa cùng người cộng đồng, người nầy chuyển thân đời khác, mất tâm Bồ Tát quên niệm Bồ Tát. Có pháp thứ tư nầy th́ Bồ Tát thối thất Bồ Đề thành Thanh Văn thừa".
Đức Thế Tôn muốn tuyên rơ lại sự ấy mà nói kệ rằng:
"Thân cận ác tri thức
Giải đăi nơi Bồ Đề
Do v́ duyên cớ ấy
Mất tâm thượng Bồ Đề
Sâu sanh ác ngă kiến
Sa vào biên tà kiến
Mà gây tội phá pháp
Sanh tại nơi nạn xứ
Sanh nơi nạn xứ rồi
Th́ dứt tâm Bồ Đề
Quên mất bổn niệm trước
Do đó mất Bồ Đề
Người nầy chẳng nghe được
Pháp sanh Bồ Đề tâm
Tâm ấy nếu tăng trưởng
Th́ thành được Bồ Đề
Được pháp diệu quảng đại
Tham lẫn chẳng muốn nói
Do v́ duyên cớ ấy
Mà thối thất Bồ Đề
Bồ Tát cầu Đại thừa
Phải biết bốn pháp ấy
Nếu biết bốn pháp ấy
Bồ Đề sẽ được sanh
V́ thế nên xa rời
Bốn pháp ác như vậy
Siêng tu hành pháp không
Được gần thiện tri thức
Được kinh thâm diệu rồi
Chẳng nên tham bỏn xẻn
Ḷng siêng nói dạy người
Do đây sanh Bồ Đề.
Lại nầy Phú Lâu Na! Bồ Tát thành tựu bốn pháp tùy hồi hướng Bồ Đề tâm chẳng mất, tùy hồi hướng các thiện căn cũng chẳng mất. Những ǵ là bốn?
Bồ Tát tŕ giới thanh tịnh, ức niệm thành tựu có niệm an huệ, tâm siêng tinh tấn mà chẳng lười bỏ, thành tựu đa văn sanh huệ.
Bồ Tát có bốn pháp ấy th́ tùy hồi hướng tâm Bồ Đề chẳng mất, tùy hồi hướng các thiện căn cũng chẳng mất".
Đức Thế Tôn muốn tuyên rơ lại nghĩa ấy mà nói kệ rằng:
"Bồ Tát đủ tŕ giới
Chỗ ghi nhớ sâu xa
Tâm siêng thường tinh tấn
Đa văn trang nghiêm huệ
Bồ Tát thường thân cận
Bốn pháp như trên ấy
Tùy ư muốn khởi sự
Đều có thể thành tựu
V́ thế phải thường tŕ
Tịnh giới siêng tinh tấn
Chẳng dứt pháp ức niệm
Thường siêng cầu đa văn
Tŕ giới tịnh chỗ sanh
Ức niệm tịnh đại trí
Tinh tấn tịnh Phật pháp
Đa văn sanh đại huệ
V́ thế các Bồ Tát
Phải học bốn pháp trên
Học bốn pháp trên rồi
Sẽ chuyển Vô Thượng luân.
Lại nầy Phú Lâu Na! Bồ Tát có bốn pháp th́ có thể lợi ích Bồ Đề: Tŕ giới là pháp lợi ích Bồ Đề, nhẫn nhục là pháp lợi ích Bồ Đề, tinh tấn là pháp lợi ích Bồ Đề, đa văn là pháp lợi ích Bồ Đề".
Đức Thế Tôn muốn tuyên rơ nghĩa mà nói kệ rằng:
"Bồ Tát tịnh tŕ giới
Lợi ích cho Bồ Đề
Nhẫn nhục và tinh tấn
Đa văn cũng như vậy
Người tŕ giới thanh tịnh
Sở nguyện đều được thành
Giới tịnh nhiều lợi ích
Bồ Đề được chẳng khó
Bồ Tát tu nhẫn nhục
Thân tướng trí huệ thành
Nên tu hành nhẫn nhục
Cầu Phật tướng trí huệ
Tinh tấn cũng có thể
Lợi ích nhiều Bồ Đề
Người luôn tu tinh tấn
Được Bồ Đề chẳng khó
Đa văn cũng lợi ích
Nghe rồi được gần pháp
Xa rời các phi pháp
Được Bồ Đề chẳng khó
Bốn pháp là chủng tử
Từ đó sanh Bồ Đề
Thế nên chư Bồ Tát
Phải gần bốn pháp ấy.
Lại nầy Phú Lâu Na! Đại Bồ Tát thành tựu bốn pháp th́ được thân sắc đầy đủ, tài vật đầy đủ, quyến thuộc đầy đủ, mạng chung thường chẳng sanh xứ ác nạn, thường gặp chư Phật, được chư Phật khen. Những ǵ là bốn:
Một là Bồ Tát hành từ chẳng sân chẳng năo tất cả chúng sanh. Thế nào là Bồ Tát hành từ chẳng sân chẳng năo tất cả chúng sanh? Này Phú Lâu Na! Bồ Tát hành từ đối với chúng sanh phát khởi ư tưởng tôi thương mến cứu độ họ. Thấy chúng sanh thân khổ tâm khổ th́ nghĩ rằng tôi phải siêng tu tinh tấn độ các chúng sanh ấy khỏi khổ sanh tử ban cho họ an vui. Bồ Tát phát tâm ấy rồi siêng tu tinh tấn, tu sáu Ba la mật: Bố thí, tŕ giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định và trí huệ.
Này Phú Lâu Na! Bồ Tát nhơn Bát Nhă Ba la mật mà tṛn đủ sáu Ba la mật. Những ǵ là Bồ Tát Bát Nhă Ba la mật, tại sao Bồ Tát do Bát Nhă Ba la mật mà siêng phát tinh tấn?
Bồ Tát suy gẫm: Pháp ǵ là ngă, pháp ǵ là ngă sở. Lúc suy như vậy, Bồ Tát chẳng thấy pháp là ngă, chẳng thấy pháp là ngă sở. Ở trong pháp ấy không ngă pháp không ngă sở pháp. V́ rời ĺa ngă, ngă sở nên Bồ Tát biết thân không, v́ thân không nên chúng sanh không. Tại sao, v́ trong các pháp ngă và ngă sở c̣n không huống là chúng sanh. Bồ Tát v́ ĺa rời ngă ngă sở như vậy nên biết chúng sanh không. V́ chúng sanh không nên biết sắc ấm không. V́ sắc ấm không nên thọ tưởng hành thức bốn ấm cũng đều không. V́ biết các ấm không nên biết đại chủng không, đó là địa thủy hỏa phong hư không và thức đại chủng đều không. Đại chủng ấy không có tác giả không có ai sai tạo tác. Nếu không tác giả th́ pháp ấy là không. V́ biết các đại chủng tướng các đại chủng không nên Bồ Tát biết các nhập không, v́ các nhập không nên tướng các nhập không. Các nhập không tác giả không ai sai tạo tác, nếu không tác giả th́ pháp ấy là không.
Này Phú Lâu Na! Bồ Tát quán tất cả pháp không như vậy. Lúc quán tất cả pháp không chẳng thấy bổn thể các pháp chỗ có thể sanh được sân.
Đây gọi là Bồ Tát đại từ, là từ biết thân không, là từ chúng sanh không, là từ ấm nhập đại chủng không. Bồ Tát có thể hành đức từ như vậy th́ gọi là hành tất cả pháp không từ. Đây là Bồ Tát hành nơi đại từ. Bồ Tát nầy rời ĺa tâm ngă ngă sở rất sanh ḷng cầu muốn Vô Thượng Bồ Đề, sanh ḷng đại từ đối với chúng sanh. Nếu có chúng sanh chẳng biết được thiệt tướng như vậy nên Bồ Tát phát đại trang nghiêm. Tôi cứu họ nên gọi là từ, tôi làm nên gọi là bi. Bồ Tát thành tựu đại từ như vậy th́ có thể ở nơi các chúng sanh có thể làm cứu độ làm chỗ về, làm nhà, làm chỗ ở, có thể làm cứu cánh. Thế nên Bồ Tát phải tu hành đại từ như vậy chẳng tham trước nơi chúng sanh cũng chẳng sân hận. Đây gọi là Bồ Tát chúng sanh không từ chẳng có sân hận.
Này Phú Lâu Na! Nếu Bồ Tát nhơn nơi đức từ nhơn nơi lợi ích nhơn nơi pháp không có thể vào tất cả pháp bất sanh bất diệt th́ gọi là Bồ Tát thường hành đại từ. Bồ Tát thông đạt các pháp như vậy th́ các ma, ma dân và ma sở sử đều chẳng phá hoại được.
Bồ Tát thành tựu pháp ban đầu này th́ có thể dứt được triền phược trong tất cả công đức, do đây được B́nh Đẳng Ba la mật".
Đức Thế Tôn muốn sáng tỏ sự ấy mà nói kệ rằng:
"Bồ Tát thường tu từ
Mà quán không như vậy
Biết ấm nhập giới ly
Trong đây không có ngă
Hai pháp ngă ngă sở
Cũng quyết định chẳng có
V́ chẳng được các pháp
Mà tu hành từ tâm
Chẳng y chỉ các pháp
Cũng chẳng phải chẳng y
Đây gọi các Phật đạo
Các pháp chẳng y chỉ
Hay được Vô Thượng nhẫn
Nhẫn thiệt tướng các pháp
Các pháp không sanh diệt
Hay thông đạt lư ấy
Những người có trí lớn
Thân cận nơi pháp ấy
Thường được thân sắc đẹp
Cũng được lạc thuyết biện
Thường được gặp chư Phật
Biết nghĩa lợi các pháp
V́ thế Bồ Tát này
Được đạo thượng vô vi.
Lại này Phú Lâu Na! Hai là đại Bồ Tát chuyên cần cúng dường cung kính chùa tháp chư Phật, dùng hương quí hoa đẹp thơm các chuỗi ngọc phan lọng kỹ nhạc các loại đồ cúng để cúng dường. Bồ Tát thành tựu pháp thứ hai này th́ có thể đầy đủ tất cả công đức".
Đức Thế Tôn muốn sáng tỏ nghĩa này mà nói kệ rằng:
"Bồ Tát dùng hoa hương
Và phan lọng thượng diệu
Cúng dường chùa tháp Phật
Để cầu thượng trí huệ
Do duyên công đức này
Báo thân thường đoan chánh
Của nhiều châu báu đủ
Quyến thuộc đều thành tựu
Quyết định nơi Bồ Đề
Thường an trụ nơi pháp
Nơi nơi chỗ thọ sanh
Công đức càng cao thêm
Các vua chúa đều kính
Trời Rồng Thần thường mến
Tất cả các chúng sanh
Cũng đều chung cung kính
Nếu người cúng dường Phật
Hiện tại hoặc nhập diệt
Sanh ra được cúng dường
Thường ở chỗ không nạn.
Lại này Phú Lâu Na! Ba là đại Bồ Tát thường phải chuyên cần cúng dường chánh pháp. Sao gọi là chánh pháp? Thế nào gọi là cúng dường chánh pháp?
Đó là Tứ niệm xứ, Tứ chánh cần, Tứ như ư túc, Tứ thiền, Ngũ căn, Ngũ lực, Thất giác ư, Bát chánh đạo, Chỉ quán, Minh giải thoát, Ba giải thoát môn, Tận trí vô sanh trí, đây gọi là chánh pháp.
Ở trong các pháp ấy đúng như lời mà thật hành tùy thuận chẳng trái nghịch sanh dục nguyện tinh tấn đầy đủ tu tập, đây gọi là cúng dường chánh pháp.
Lại chánh pháp là các kinh như vậy. Cúng dường pháp là tin hiểu suy tư phân biệt tùy thuận tâm chẳng trái nghịch.
Bồ Tát thành tựu pháp thứ ba này th́ có thể được thành tựu đầy đủ tất cả công đức".
Đức Thế Tôn muốn sáng tỏ nghĩa này mà nói kệ rằng:
"Thường siêng cúng dường pháp
An trụ đúng như lời
Nghe pháp không thâm diệu
Tâm thuận không trái nghịch
Do đó thân đoan chánh
Được lạc thuyết biện tài
Như pháp được Phật khen
Do đây càng cao thêm.
Lại này Phú Lâu Na! Bốn là đại Bồ Tát chuyên cần cúng dường Thánh chúng đệ tử Như Lai. Dùng hương hoa chuỗi ngọc phan lọng y phục thức ăn uống đồ nằm y dược các vật cần dùng hoặc xây Tăng pḥng, hoặc lập vườn rừng, hoặc dọn chỗ kinh hành, hoặc sắm ao tắm, hoặc là giếng suối, hoặc người giúp việc, đem các thứ như vậy cúng dường Thánh chúng.
Bồ Tát thành tựu pháp thứ tư này th́ có thể được đầy đủ tất cả công đức".
Đức Thế Tôn muốn sáng tỏ nghĩa này mà nói kệ rằng:
"Đồ cúng dường Vô Thượng
Đem cúng dường thánh chúng
Do duyên công đức này
Sanh ra được giàu có
Thân sắc thường đoan chánh
Cũng được lạc thuyết biện
Đầy đủ các công đức
Trí huệ càng cao thêm
Tâm cúng dường chánh trực
Không có ngă ngă sở
Do nhơn duyên trí này
Sanh ra được cúng dường
Được chư Phật khen ngợi
Thường thân cận bốn pháp
Sanh ra thường tôn quí
Công đức càng cao thêm.
PHẨM BẤT THỐI
THỨ BA
HẾT
Tiếp Tục
|
|