Kinh Đại Bảo Tích 1701

PH�P HỘI PH� L�U NA
THỨ MƯỜI BẢY
H�n dịch: Dao Tần, Ph�p Sư Cưu Ma La Thập
Việt dịch: Việt Nam, Tỳ Kheo Th�ch Tr� Tịnh

PHẨM BỒ T�T HẠNH
THỨ NHỨT

Như vậy t�i nghe một l�c Đức Phật trong Tr�c Vi�n, th�nh Vương X�, c�ng c�u hội với chư đại Tỳ Kheo v� chư đại Bồ T�t. Số ấy đ�ng v� lượng.

Bấy giờ Huệ Mạng Ph� L�u Na Di �a La Ni Tử từ chỗ ngồi đứng dậy, trịch y vai hữu, gối hữu chấm đất, chắp tay hướng Phật m� bạch rằng: "Bạch Thế T�n! T�i muốn hỏi �t lời mong Như Lai s�t thương hứa cho".

�ức Phật ph�n: "T�y � �ng hỏi, ta sẽ giải đ�p cho �ng vui mừng".

T�n giả Ph� L�u Na bạch Đức Phật: "Nay t�i v� chư đại Bồ T�t l� những nguời thật h�nh c�ng đức cao thượng danh tiếng cao xa thường v� ch�ng sanh cầu sự an vui m� c� lời thỉnh hỏi ".

Huệ-Mạng Ph� L�u Na n�i kệ rằng:

"L�m c�ng đức tối thượng
Danh tiếng rất cao xa
Người giới tịnh ưa ph�p
T�i hỏi sở h�nh ấy
Sửa trị t�m thế n�o
Rộng bố th� thế n�o
�ộ ch�ng sanh thế n�o
Hỉ t�m thường h�nh đạo.

Bạch Thế T�n! Nay t�i v� chư �ại Sĩ m� hỏi sự như vậy. Bồ T�t tu tập đa văn như biển cả chẳng cạn hết thế n�o? Hay chứa họp đa văn bửu tạng hay ở c�c ph�p được nghĩa quyết định ở c�c ngữ ng�n giỏi r� chương c� thế n�o?

Bồ T�t thế n�o cầu
�a văn như biển cả
Nơi ph�p được định nghĩa
Hay giỏi biết Phật đạo
Thế n�o ở một lời
M� hiểu v� lượng nghĩa
Hay d�ng sức tr� huệ
Th�ng đạt tất cả ph�p
�a văn v� c�ng tận
Gạn hỏi l�ng chẳng động
X�t thương m� thuyết ph�p
�ể dứt ch�ng sanh nghi.

Bạch Thế T�n! Nay t�i t�y theo tr� lực của tự địa m� thỉnh hỏi Đức Như Lai v� chư đại Bồ T�t thế n�o được chẳng thối chuyển V� Thượng Bồ Đề?

Thế n�o rời l�a mạn
�ược gặp gỡ chư Phật
Mau được tin thanh tịnh
�ược tin V� Thượng rồi
Bỏ được sự kh� bỏ
Vứt bỏ tất cả rồi
Gắng tu đạo v� ngại
Thế n�o ưa xuất gia
Nh�n tĩnh tu kh�ng tr�
Thế n�o chẳng nghịch ph�p
Mong đ�p đủ sự ấy.

Bạch Thế T�n! Ch�ng t�i đều biết Đức Phật đ� đủ tất cả tr� huệ đ� trọn tất cả thần th�ng Ba la mật, ở trong tam giới l� cao t�n đệ nhứt kh�ng ai s�nh được, đại tr� vi diệu đi kh�ng chướng ngại nơi trong c�c ph�p, v� thế n�n nay t�i thỉnh hỏi sự ấy.

Phật đủ thượng c�ng đức
�� vượt bờ thần th�ng
�ược tr� kh�ng chướng ngại
T�i v� Bồ T�t hỏi
Giỏi học tất cả ph�p
C�ng đức rất cao thắng
Ph� tối sanh huệ s�ng
Khiến ch�ng đều hoan hỉ
O�n th�n kh�ng gh�t thương
Kh�ng lo kh�ng khi dối
�ại chiến thắng vua chết
Dẹp ph� ch�ng qu�n ma
Chẳng cầm nơi dao gậy
H�ng phục c�c o�n địch
Thường c� l�ng từ bi
Bền giữ giới thanh tịnh
Thế T�n kh�ng siểm kh�c
Kh�ng mạn kh�ng cợt đ�a
Chứng được tr� giải tho�t
C�ng đức rất tối thắng
Như xưa chỗ h�nh đạo
Thắng tr� huệ đ� được
Mong nay v� t�i n�i
Tu thế n�o được Phật".

Bấy giờ Đức Phật bảo ng�i Ph� L�u Na rằng: "L�nh thay, tốt thay, �ng c� thể hỏi Phật sự như vậy. Lắng nghe suy nghĩ kỹ, sẽ v� �ng m� n�i chư Bồ T�t ph�t t�m tu h�nh chứa họp v� lượng Phật ph�p".

�ức Thế T�n n�i kệ rằng :

"Nay ta n�i Bồ T�t
Sơ ph�t t�m Bồ Đề
Thường d�ng sức dũng m�nh
Ưa l�m đạo Bồ T�t
Sở h�nh của Bồ T�t
C�c c�ng hạnh th�m t�m
Nơi Phật được thọ k�
Sự ấy sẽ lược n�i
Th�m t�m l�ng ưa ph�p
V� lượng v� v� bi�n
C�c thứ c�ng hạnh tu
Chẳng do một sự th�nh
Hỉ t�m đ� sung m�n
M� thật h�nh bố th�
Th� xong l�ng kh�ng hối
Trong t�m c�ng vui mừng
Bồ T�t suy nghĩ rằng
Ch�ng sanh thường ngh�o c�ng
Kh�ng c� của đa văn
T�i sẽ cầu cho họ
Ch�ng sanh thường ngh�o c�ng
�ều do nơi giải đ�i
T�i sẽ si�ng tinh tiến
Từ đ� được Bồ Đề
T�i sẽ v� ch�ng sanh
Gia t�m tu nhẫn nhục
Mắng nhiếc chửi đ�nh ch�m
N�n nhận chẳng hề b�o
Sẽ nghĩ ai mắng t�i
Kẻ mắng bất khả đắc
Người mạ lị s�n hận
Thảy đều l� kh�ng sự
Suy nghĩ như vậy rồi
L�ng kh�ng c� giận hờn
Thường tu h�nh nhẫn nhục
Do đ�y th�nh Phật đạo
Ch�ng sanh kh�ng t�m l�nh
V� họ t�i l�m đ�n
Cho họ c� chỗ về
Kh�ng của cho họ của
Ch�ng sanh đ�ng x�t thương
�ều c�ng đi đường t�
T�i sẽ độ tho�t họ
Khiến an trụ Niết B�n
Ch�ng sanh đều ngh�o c�ng
Kh�ng c� của tr� huệ
T�i được Nhứt thiết tr�
Khiến họ được sung t�c
Chư Bồ T�t như vậy
V� độ ch�ng sanh n�n
Ph�t t�m cầu Bồ Đề
H�nh c�c nguyện như vậy.

N�y Ph� L�u Na! Chư đại Bồ T�t nhiều thứ nhơn duy�n thị hiện t�m m�nh chẳng trụ một ph�p n�o cả. Tại sao vậy? V� chư đại Bồ T�t học tất cả ph�p rồi sau đắc đạo. Bồ T�t c� bốn sự hi hữu, chẳng thấy c� ph�p kh�c hơn sự ấỵ Những g� l� bốn?

Bồ T�t c� thể ở nơi ch�ng sanh giải đ�i m� si�ng tu h�nh tinh tấn, đ�y gọi l� sự hi hữu thứ nhứt.

Bồ T�t c� thể ở giữa ch�ng sanh ngang ngược giận th� m� si�ng tu h�nh nhẫn nhục, đ�y gọi l� sự hi hữu thứ hai.

Bồ T�t thấy c�c ch�ng sanh đi đường t� m� tự m�nh si�ng tu h�nh ch�nh đạo, đ�y gọi l� sự hi hữu thứ ba.

Bồ T�t v� độ ch�ng sanh chuyển khỏi sanh tử m� d�ng th�m t�m ph�t V� Thượng Bồ Đề, đ�y gọi l� sự hi hữu thứ tư.

Bốn sự tr�n đ�y gọi l� bốn sự hi hữu tối đại của Bồ T�t".

�ức Thế T�n n�i kệ rằng:

Thấy ch�ng sanh giải đ�i
L�ng si�ng tu tinh tấn
T�i chẳng n�n theo họ
M� l�m sự phi ph�p
Chẳng bắt chước giận th�
Phật đạo chẳng giận th�
Thường tu t�m từ bi
Bồ Đề từ đ� sanh
Ch�ng sanh ưa đường t�
Y chỉ nơi t� đạo
Bồ T�t cầu ch�nh đạo
Khiến người tu nẻo ch�nh
Thấy lỗi họa sanh tử
Nhứt t�m cầu Phật tr�
T�i được ph�p V� Thượng
Sẽ độ c�c ch�ng sanh
Bốn sự hi hữu ấy
Sự kh�c kh�ng hơn được
Do đ�y n�n phải biết
�ược rời ph�p chướng ngại
Giả như đầu đang ch�y
�o mặc ch�y chẳng m�ng
L�ng giải đ�i nếu khởi
Liền phải mau trừ diệt.
(Giả sử như �o đang mặc bị ch�y m� c�ng một l�c đầu cũng đang bị ch�y th� phải lo chữa ch�y tr�n đầu trước )

N�y Ph� L�u Na! Bồ T�t c� bốn sự hay sanh t�m hỉ. Những g� l� bốn?

Một l� thấy c�c ch�ng sanh ở trong sanh tử chẳng tinh tấn được. Bồ T�t tự thấy m�nh ở trong Phật đạo tu h�nh tinh tấn b�n sanh hỉ t�m.

Hai l� thấy c�c ch�ng sanh l�ng họ thường giải đ�i, Bồ T�t tự thấy m�nh ở trong Phật ph�p tu tinh tấn n�n sanh hỉ t�m.

Ba l� thấy c�c ch�ng sanh s�n hận tật đố, Bồ T�t tự thấy m�nh kh�ng s�n kh�ng đố thường c� l�ng từ bi n�n sanh hỉ t�m.

Bốn l� Bồ T�t chẳng thấy người kh�c si�ng tu Phật ph�p bằng m�nh n�n sanh hỉ t�m".

�ức Thế T�n n�i kệ rằng:

Thấy ch�ng sanh giải đ�i
Tự m�nh tu tinh tấn
V� thế Bồ T�t nầy
Tự sanh l�ng vui sướng
Thấy sanh tử lỗi họa
M� sanh l�ng ch�n l�a
Kinh sợ ngục tam giới
L�ng si�ng cầu bỏ l�a
Ch�ng sanh ưa giận th�
Tự m�nh thường từ bi
V� thế Bồ T�t nầy
L�ng lu�n khởi vui vẻ
C�c việc ch�ng sanh l�m
Thường l� việc chẳng n�n
V� thế Bồ T�t cầu
Phật đạo tối V� Thượng
��y gọi l� thiệt tr�
�ược chư Phật khen ngợi
Bồ T�t học tr� nầy
L�m chỗ về cho ch�ng
V� thế Bồ T�t nầy
Thường được l�ng vui mừng
Từ hữu vi hư ngụy
Thường sanh ph�p chơn thiệt.

Lại nầy Ph� L�u Na! Bồ T�t c� bốn ph�p xa l�a được c�c nạn m� gặp chỗ kh�ng nạn, được gặp rồi kh�ng mất c� thể tu h�nh Phật ph�p. Những g� l� bốn?

Một l� Bồ T�t khi�m tốn dịu h�a, hễ thấy người th� ch�o hỏi trước, h�a nhan vui vẻ c�ng họ n�i chuyện, l�c n�i lu�n mỉm cười.

Hai l� Bồ T�t nhứt t�m cầu ph�p thường ưa thưa hỏi si�ng cầu học hiểu kh�ng hề nh�m đủ.

Ba l� Bồ T�t thường th�ch rảnh rang vắng vẻ một m�nh.

Bốn l� tự m�nh an trụ đạo V� Thượng Bồ Đề cũng gi�o h�a ch�ng sanh an trụ Phật đạo.

Bồ T�t c� bốn ph�p tr�n đ�y n�n được khỏi c�c nạn, gặp được chỗ kh�ng nạn, gặp rồi chẳng mất c� thể tu h�nh Phật ph�p".

�ức Thế T�n n�i kệ rằng:
Trong l�ng lu�n h�a dịu
Thường ưa l�m từ bi
L�c c�ng người n�i chuyện
Khi�m tốn vui mỉm cười
Thường cầu ph�p th�m diệu
�ược chư Phật khen ngợi
Lu�n giữ giới thanh tịnh
Ưa tu hạnh đầu đ�
Dầu tu hạnh đầu đ�
Cũng tu tr� th�m diệu
V� thế Bồ T�t nầy
L�a nạn kh�ng gặp nạn
Thường ở trước chư Phật
Thỉnh hỏi những ph�p s�u
Do đ� tr� huệ tăng
Chẳng sanh v�o chỗ nạn
Thường th�ch ở vắng rảnh
Thanh tịnh tu đầu đ�
V� thế Bồ T�t nầy
L�a nạn gặp kh�ng nạn
Những người c� tr� huệ
Th�n cận bốn ph�p n�y
L�a được tất cả nạn
Thường được gặp chư Phật
�ược gặp chư Phật rồi
C� đủ bất hoại t�n
Hay ph�t thượng tinh tấn
�ể cầu Phật tr� huệ
V� thế người cầu tr�
Phải n�n học ch�nh ph�p
Nếu hay học ch�nh ph�p
�ược th�nh Phật chẳng kh�".

PHẨM BỒ T�T HẠNH
THỨ NHỨT

H�́T��

Ti�́p Tục

1702 Phẩm Đa Văn

�