Kinh Đại Bảo Tích 1211

PH�P HỘI BỒ T�T TẠNG
THỨ MƯỜI HAI
H�n Dịch: Nh� Đường, Ph�p Sư Huyền Trang
Việt Dịch: Việt Nam, Tỳ Kheo Th�ch Tr� Tịnh

PHẨM B�T NH� BA LA MẬT
THỨ MƯỜI MỘT

�ức Phật bảo Ng�i X� Lợi Phất : "Thế n�o l� đại Bồ T�t B�t Nh� Ba la mật m� Bồ T�t v� V� Thượng Bồ Đề n�n y theo đ� si�ng tu thật h�nh Bồ T�t hạnh?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t v� thật h�nh B�t Nh� Ba la mật. N�n đối với ph�p m�n vi diệu Bồ T�t tạng �n cần trịnh trọng nghe học thọ tr�, hoặc đọc hoặc tụng suy gẫm nghĩa l�, tự m�nh được th�ng đạt rồi cũng v� người m� giảng dạy.

Nầy X� Lợi Phất ! Nếu c� đại Bồ T�t nghe Phật n�i rồi theo đ�ng ph�p m� phụng h�nh, đối với ph�p m�n vi diệu Bồ T�t tạng �n cần trịnh trọng nghe học thọ tr� đọc tụng nghi�n tầm th�ng đạt nghĩa l� v� giảng dạy cho người, phải biết người ấy chứng được tướng v� tận huệ như vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! Huệ ấy c� những tướng g�, thế n�o nhập chứng ?

Nầy X� Lợi Phất ! N�i l� huệ ấy lấy nghe l�m tướng, Bồ T�t đ�ng như l� m� chứng nhập n�n gọi l� tướng v� tận huệ. Những tướng ấy Phật sẽ n�i rộng.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t v� cầu ch�nh ph�p n�n lấy dục lạc l�m tướng, dục giải l�m tướng, phương tiện l�m tướng, thiện hữu l�m tướng, kh�ng ki�u mạn l�m tướng, với người đa văn cung k�nh l�m tướng, t�n trọng l�m tướng, quanh quẩn l�m tướng, khi�m cung l�m tướng, gần gũi l�m tướng, nghe kỹ l�m tướng, t�n thờ l�m tướng, tư duy l�m tướng, chẳng loạn l�m tướng, tưởng như tr�n bửu l�m tướng, tưởng l� lương dược l�m tướng, tưởng dứt hết bịnh l�m tướng, ch�nh niệm l�m tướng, xu hướng Bồ Đề l�m tướng, th�ch đại huệ l�m tướng, chứng nhập Bồ Đề l�m tướng, nghe kh�ng nh�m đủ l�m tướng, xả th�m lớn l�m tướng, điều thuận l�m tướng, th�n cận người đa văn l�m tướng, với những việc l�m mến vui l�m tướng, th�n điều th�ch l�m tướng, t�m dũng nhuệ l�m tướng.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t đối với c�ng th�nh ph�p, lắng nghe kh�ng mỏi l�m tướng, nghe ch�nh nghĩa l�m tướng, nghe ch�nh ph�p l�m tướng, nghe ch�nh hạnh l�m tướng, nghe chứng tr� l�m tướng, nghe Ba la mật l�m tướng, nghe ph�p Bồ T�t tạng l�m tướng, nghe c�c nhiếp ph�p l�m tướng, nghe phương tiện thiện xảo l�m tướng, nghe phạm trụ l�m tướng, nghe thần th�ng l�m tướng, nghe ch�nh niệm ch�nh tr� l�m tướng, nghe niệm trụ l�m tướng, nghe ch�nh thắng l�m tướng, nghe thần t�c l�m tướng, nghe duy�n khởi l�m tướng, nghe v� thường l�m tướng, nghe khổ l�m tướng, nghe v� ng� l�m tướng, nghe tịch tĩnh l�m tướng, nghe kh�ng l�m tướng, nghe v� tướng l�m tướng, nghe v� nguyện l�m tướng, nghe kh�ng gia hạnh l�m tướng, nghe thiện căn gia hạnh l�m tướng.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Tự tại l�m tướng, nghe ph�p l�m tướng, đối trị tạp nhiễm l�m tướng, chế phục tất cả phiền n�o l�m tướng, khen ngợi người tr� l�m tướng, gần kề bực th�nh l�m tướng, rời xa kẻ phi th�nh l�m tướng, lắng nghe bực th�nh l�m tướng, nghe c�c căn l�m tướng, nghe tu tập t�y niệm l�m tướng, nghe gi�c phần l�m tướng, nghe b�t ch�nh đạo l�m tướng, nghe Phật lực, v� sở �y, v� ngại biện, đại từ đại bi đại hỉ đại xả, mười t�m Phật ph�p bất cộng l�m tướng.

Nầy X� Lợi Phất phải biết đại Bồ T�t nếu ở nơi ấy lắng nghe th� ở nơi ấy hiểu r�, nếu ở nơi ấy hiểu r� th� ở nơi ấy h�nh động đ�ng. Tại sao ? V� nếu đại Bồ T�t ở nơi ph�p m�n vi diệu Bồ T�t tạng nghe tướng rồi hướng v�o th� c� v� lượng phương tiện. Nay Phật lược n�i bốn mươi mốt thứ phương tiện.

Một l� nếu c� đại Bồ T�t ở nơi ph�p m�n vi diệu Bồ T�t tạng ấy m� sanh dục lạc, phải biết tức l� lắng nghe, nghe liền hiểu r�, đ� hiểu r� th� thật h�nh ch�nh hạnh.

Hai l� nếu c� Bồ T�t ở nơi ph�p m�n ấy m� sanh dục giải, phải biết tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Ba l� nếu c� Bồ T�t ở nơi ph�p m�n ấy phương tiện xu nhập, phải biết tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Bốn l� nếu c� Bồ T�t gần gũi thiện hữu, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Năm l� nếu c� Bồ T�t ở nơi người đa văn, t�m kh�ng khinh mạn tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

S�u l� nếu c� Bồ T�t cung k�nh người đa văn, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Bảy l� nếu c� Bồ T�t t�n trọng người đa văn, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

T�m l� nếu c� Bồ T�t qu�y quần cung phụng người đa văn, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh .

Ch�n l� nếu c� Bồ T�t khi�m hạ đối với người đa văn, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Mười l� nếu c� Bồ T�t gần kề người đa văn, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Mười một l� nếu c� Bồ T�t ở nơi người đa văn m� lắng tai để nghe, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh

Mười hai l� nếu c� Bồ T�t đối với người đa văn m� hầu hạ tiếp rước, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Mười ba, l� nếu c� Bồ T�t ở nơi người đa văn, tư duy nghĩa l� t�m định chẳng loạn, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Mười bốn l� nếu c� Bồ T�t ở nơi người đa văn c� � tưởng l� tr�n bửu, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Mười lăm l� nếu c� Bồ T�t ở nơi người đa văn c� � tưởng l� lương dược, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Mười s�u l� nếu c� Bồ T�t ở nơi người đa văn c� � tưởng dứt diệt tham s�n si, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Mười bảy l� nếu c� Bồ T�t ở nơi người đa văn nghe rồi hay thọ tr�, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Mười t�m l� nếu c� Bồ T�t xu hướng gi�c ngộ nơi ph�p, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Mười ch�n l� nếu c� bồ T�t th�ch tr� huệ của người đa văn, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh .

Hai mươi l� nếu c� Bồ T�t ở nơi người đa văn được nghe rồi gi�c ngộ, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Hai mươi mốt l� nếu c� Bồ T�t lắng nghe chẳng nh�m đủ, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Hai mươi hai l� nếu c� Bồ T�t nghe n�i ��n na th� tăng trưởng xả, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Hai mươi ba l� nếu c� Bồ T�t nghe n�i Thi la th� thủ hộ giới, tức l� lắng nghe
hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Hai mươi bốn l� nếu c� Bồ T�t nghe n�i Sằn đề th� hay tu hạnh nhẫn nhục, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Hai mươi lăm l� nếu c� Bồ T�t nghe n�i Tỳ l� gia th� ph�t khởi tinh tấn kh�ng mỏi, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Hai mươi s�u l� nếu c� bồ T�t nghe n�i Tĩnh lự th� nhập ch�nh định t�m chẳng t�n, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh

Hai mươi bảy l� nếu c� Bồ T�t nghe n�i B�t Nh� t�m liền tu tr� huệ dứt phiền n�o, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Hai mươi t�m l� nếu c� Bồ T�t ở nơi người đa văn l�ng rất vui mừng, người nầy tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Hai mươi ch�n l� nếu c� Bồ T�t được nghe ph�p trồi th�n thể điều th�ch, Bồ T�t ấy tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Ba mươi l� nếu c� Bồ T�t được nghe ph�p rồi t�m liền dũng nhuệ, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Ba mươi mốt l� nếu c� Bồ T�t được nghe kinh �ại thừa t�m sanh t�n nguyện, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Ba mươi hai l� nếu c� bồ T�t nghe nhiếp ph�p rồi t�m liền xu nhập, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Ba mươi ba l� nếu c� Bồ T�t nghe n�i niệm trụ liền qu�n th�n thọ t�m ph�p, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh

Ba mươi bốn l� nếu c� Bồ T�t nghe n�i ch�nh cần liền đối ph�p �c dứt bỏ, với ph�p l�nh sanh trưởng, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Ba mươi lăm l� nếu c� Bồ T�t nghe n�i thần t�c liền phụng h�nh sanh th�n khinh t�nh, dục khinh t�nh. Bồ T�t ấy tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Ba mươi s�u l� nếu c� Bồ T�t nghe n�i tĩnh lự th� y�n tĩnh tư duy t�m xu nhập, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Ba mươi bảy l� nếu c� Bồ T�t nghe hạnh bất khinh trong c�c ph�p, b�n đối với ch�ng sanh ph�t khởi đại từ t�m, với kẻ thọ khổ ph�t khởi đại bi t�m, với ch�nh ph�p khởi đại hỉ t�m, với bất thiện khởi đại xả t�m, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Ba mươi t�m l� nếu c� Bồ T�t nghe n�i c�c căn liền xu nhập c�c căn ấy, đ� l� t�n căn, tinh tấn căn, niệm căn, huệ căn v� định căn, Bồ T�t ấy tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Ba mươi ch�n l� nếu c� Bồ T�t nghe n�i gi�c phần t�m liền xu nhập gi�c ngộ ph�p t�nh, tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Bốn mươi l� nếu c� Bồ T�t nghe n�i đạo chi t�m liền xu nhập Niết b�n ch�nh lộ, tức l� l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Bốn mươi mốt l� nếu c� Bồ T�t nghe n�i Phật lực v� �y, v� ngại tr�, đại từ đại bi đại hỉ đại xả, mười t�m ph�p bất cộng v� v� lượng Phật ph�p, đều xu nhập V� Thượng Bồ Đề, Bồ T�t ấy tức l� lắng nghe hiểu r� tu ch�nh hạnh.

Nầy X� Lợi Phất ! Phật đ� n�i bốn mươi mốt ph�p về tướng dạng xu nhập văn huệ. Chư đại Bồ T�t phải n�n học.

��y gọi l� bổn tướng đại Bồ T�t tu h�nh B�t Nh� Ba la mật văn huệ.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t tu B�t Nh� Ba la mật thật h�nh Bồ T�t hạnh, phải ở nơi ph�p m�n vi diệu Bồ T�t tạng trịnh trọng lắng nghe thọ tr� đọc tụng suy gẫm nghĩa l� th�ng đạt chỉ th� lại giảng dạy cho người về ch�nh hạnh tư lương ấy.

Nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t ở ph�p ấy m� khởi ch�nh hạnh?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t ở ph�p ấy m� khởi ch�nh hạnh l� : đ�ng như lời n�i m� tu h�nh kiến lập m� an trụ, đ�y l� khởi ch�nh hạnh. Nếu c� thể chẳng lấy tất cả, đ�y l� khởi ch�nh hạnh. Tại sao? V� nếu lấy ph�p th� gọi l� người t� hạnh chấp lấy ph�p kh�ng xứ kh�ng vị. Kh�ng bao giờ do ph�p t� hạnh ấy m� được xuất ly. Tại sao? V� người kh�ng lấy ph�p h�nh ở nơi ph�p kh�ng h�nh c�n phải sanh nghi, v� kh�ng t�c dụng. Huống l� lấy ph�p h�nh m� chẳng phải t� hạnh. V� thế n�n phải chẳng lấy c�c ph�p m� l�m ch�nh hạnh.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Nếu ở nơi c�c ph�p kh�ng c� chướng ngại th� gọi l� ch�nh hạnh. Nếu ở nơi c�c ph�p kh�ng khinh miệt th� gọi l� ch�nh hạnh. Nếu ở nơi c�c ph�p chẳng lấy chẳng bỏ chẳng sanh chẳng diệt th� gọi l� ch�nh hạnh. Nhẫn đến nếu ở nơi c�c ph�p kh�ng hiệp kh�ng tan th� gọi l� ch�nh hạnh.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Như Phật đ� n�i : Nếu c� l� đ�ng phải th� kh�ng c� một ch�t ph�p n�o c� thể thấy được nghe được cũng kh�ng thể n�i được, c�c ph�p như vậy chẳng phải c� thể thấy được, chẳng phải c� thể nắm lấy được. Tại sao ? V� tất cả c�c ph�p đều l� một tướng, đ� l� v� tướng.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Tất cả c�c ph�p t�nh n� vốn v� tướng. Nếu c� Bồ T�t n�i nơi v� tướng th� v� tướng trở lại lẽ ra l� n�i được. Tại sao? V� v� tướng v� hữu tướng đều l� v� tướng cả. Chẳng n�n n�i rằng đ�y hữu tướng, đ�y v� tướng.

Nầy X� Lợi Phất! Nếu c� Bồ T�t tỏ ngộ được tất cả ph�p tướng như vậy tức l� v� tướng chẳng thể thấy được, chẳng thể nắm lấy được, biết r� đ�ng như ph�p th� gọi l� ch�nh hạnh.

�ại Bồ T�t si�ng tu ch�nh ph�p hạnh ấy rồi ở nơi c�c ph�p sẽ chứng nhập huệ v� chướng chiếu minh.

��y gọi l� tướng dạng ch�nh hạnh B�t Nh� Ba la mật của đại Bồ T�t".

�ức Thế T�n muốn tuy�n lại nghĩa ấy m� n�i kệ rằng:

"Người s�ng suốt an trụ ch�nh hạnh
Với Bồ T�t tạng kh�o quyết định
N�i ph�p người ấy chẳng khởi chấp
H�nh tướng kh�ng chấp thủ như vậy
Chứng được c�c ph�p chẳng l� kh�ng
Chẳng phải c�c ph�p b�nh đẳng kh�ng
Chẳng phải ph�p kh�ng c� sở chấp
Tướng ch�nh hạnh kh�ng chấp như vậy
Nơi ph�p kh�ng thủ cũng kh�ng xả
Cũng chẳng lấy ph�p để l�m ph�p
Kh�ng lấy gọi l� c�c ph�p tướng
Ch�nh hạnh kh�ng lấy tướng như vậy
Nơi c�c ph�p nếu tr� v� ngại
Tr� ấy kh�ng g� chẳng đốt ch�y
Nơi tr� đốt ch�y kh�ng nắm lấy
Ch�nh hạnh c�c ph�p tướng như vậy
Người tr� an trụ đức viễn ly
Với ph�p phải khởi si�ng tinh tấn
Nếu hay y chỉ quỹ tắc h�nh
Bấy giờ sẽ nhập m�n thanh tịnh
M�n thanh tịnh ấy th�ng c�c ph�p
Cũng biết dục giải của hữu t�nh
Người tr� dầu biết kh�ng chỗ thấy
M� hay diễn tuy�n ph�p như vậy
Nơi ph�p thậm th�m r� thắng nghĩa
Nơi thắng nghĩa s�u thường biết r�
Vọt hiện v� bi�n c�ng đức hạnh
Tr� s�ng đa văn như đại hải
Nơi c�c văn nghĩa được n�i kia
Cứu c�nh kh�ng ai chứng được đ�
Bởi văn nghĩa kia đều v� bi�n
Ch�nh hạnh chơn thiệt lu�n bất động.

Lại nầy X� Lợi Phất ! L�c đại Bồ T�t tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, với ph�p m�n vi diệu Bồ T�t tạng �n cần lắng nghe nhẫn đến giảng dạy cho người rồi, phải biết đại Bồ T�t ấy ở nơi tất cả ph�p được quang minh lớn hay ph� tất cả hắc �m v� minh v� c�c m�n l�a. Quang minh ấy tức l� tr� huệ. Tại sao? V� biết r� đ�ng thiệt c�c ph�p thiện bất thiện vậy. �ại Bồ T�t tu ph�p ấy được minh huệ rồi, dầu c� gặp nạn khổ đến chết cũng kh�ng tạo c�c ph�p bất thiện.

Nầy X� Lợi Phất ! V� muốn đứt hẳn c�c ph�p bất thiện n�n đại Bồ T�t t�y nghe được ch�nh ph�p th� rất kh�o th�ng đạt. �� th�ng đạt rồi th� n�i l� M�u Ni Tịch Tĩnh.

��y gọi l� tướng ch�nh hạnh l�c đại Bồ T�t tu B�t Nh� Ba la mật.

�ức Thế T�n muốn tuy�n lại nghĩa ấy m� n�i kệ rằng :
"Như người v�o nh� tối
Che b�t tuyệt �nh s�ng
Dầu c� c�c sắc tượng
Mắt s�ng cũng chẳng thấy
Như vậy t�y c� người
T�m đủ c�c minh giải
Chẳng được nghe ch�nh ph�p
Sao hiểu được thiện �c
�a văn hiểu r� ph�p
�a văn chẳng tạo �c
�a văn bỏ v� nghĩa
�a văn được Niết b�n
Kh�o nghe th�m lớn văn
�a văn th�m lớn huệ
Huệ hay tu tịnh nghĩa
�ược nghĩa th� cảm vui
Th�ng huệ được nghĩa rồi
Chứng hiện ph�p Niết b�n
Tương ưng ph�p tịnh gi�c
Chứng được vui đệ nhứt
Nghe Bồ T�t tạng rồi
Kh�o an trụ ch�nh ph�p
L�m quang minh cho đời
Tu diệu hạnh Bồ T�t.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t v� tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n ở nơi người ch�nh hạnh hay thọ tr� kinh Bồ T�t tạng l�ng rất cung k�nh c� � tưởng l� thiện tri thức, v� c�ng t�m cầu ph�p m�n vi diệu đại Bồ T�t tạng cho ph�p m�n ấy c�ng th�m s�ng sạch.

Nầy X� Lợi Phất ! V� cầu Bồ T�t tạng n�n Bồ T�t ấy ph�t sanh t�n dục s�ch lệ tinh tấn kiểm nhiếp t�m m�nh khiến an trụ ch�nh định. �ại Bồ T�t ấy phương tiện tu th�nh tứ ch�nh cần, được kh�ng chướng ngại trong tất cả ph�p.

��y gọi l� tướng ch�nh hạnh B�t Nh� Ba la mật của đại Bồ T�t".

�ức Thế T�n muốn tuy�n lại nghĩa ấy m� n�i kệ rằng :
"Quan niệm người thuyết ph�p
Tức l� thiện tri thức
Cung k�nh lắng nghe ph�p
An trụ nơi ch�nh hạnh
Dục giải thường kh�ng thối
Tinh tấn thường cao dũng
Tịnh huệ thường sửa trau
Nơi tr� thường an trụ
Tự nhi�n đạt c�c ph�p
Chẳng theo nơi t�n h�nh
D�ng tr� qu�n c�c ph�p
��y l� lời Phật dạy
Người tr� ph�n biệt c�u
L� nghĩa kh�o si�ng học
Nơi ph�p thiện bất thiện
Thường tu thường viễn ly
T�m kh�ng hề nh�m mỏi
Nơi ph�p kh�ng qu�n mất
Th�n dục đều khinh an
Mau được t�m tinh tấn
Do nghe ph�p th�m tr�
Tr� th�m niệm kh�ng thối
Tr� lu�n y niệm trụ
Biết r� ph�p tịnh uế
Học nơi ph�p V� Thượng
�ược sức niệm huệ thắng
Biết ch�ng sanh dục giải
Tự học thời gian l�u
Học ph�p đ� thăng tiến
Cực tiến tr� thanh tịnh
Biết ch�ng sanh dục giải
Theo cơ b�n khai thị.

Lại nầy X� Lợi Phất ! L�c tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, đại Bồ T�t t�m cầu ph�p m�n vi diệu Bồ T�t tạng như vậy th�ng đạt gi�c huệ y theo thiện ph�p minh m�n thanh tịnh ấy. Bồ T�t phải thường tu học như vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! Nếu c� Bồ T�t tu học nơi ph�p th� phải suy nghĩ hai nhơn duy�n c� thể ph�t sanh ch�nh kiến. Những g� l� hai ? �� l� nghe �m thanh nơi người kh�c v� tự m�nh t�c � đ�ng l�.

Bồ T�t ấy lại suy nghĩ nghe �m thanh nơi người v� t�c � đ�ng l� c� những tướng g� ? Liền lại suy nghĩ nếu c� tướng th�ch ch�nh định m� tu th� n�n thật h�nh ph�p m�n vi diệu Bồ T�t tạng m� chư Bồ T�t chưa từng được nghe.

Lại nếu chẳng được nghe Phật ph�p luật gi�o (m�) chỉ ở trong tam ma địa m� sanh � tưởng đủ rồi, n�n biết người ấy do sức ngạo mạn m� ph�t khởi tăng thượng mạn. Phật n�i người ấy chẳng c� thể giải tho�t sanh gi� bịnh chết sầu ưu khổ n�o. Đ� chẳng tho�t được c�c khổ nhiệt n�o, h� lại tho�t được năm m�n sanh tử kia, bị n� nhận ch�m tr�i lăn chẳng dứt.

Người ấy thiệt chẳng phải giải tho�t m� tự n�i t�i đ� giải tho�t. Thiệt chưa khỏi khổ m� tự n�i t�i đ� khỏi khổ. V� thế n�n Đức Như Lai y cứ người ấy m� thuyết ph�p như thiệt. Nếu c� thể từ nơi người kh�c m� t�y thuận lắng nghe th� giải tho�t được c�c l�o tử khổ n�o. Bồ T�t ấy lại nghĩ rằng như t�i trước kia nghe Đức Thế T�n n�i :

�a văn biết r� ph�p
�a văn chẳng tạo �c
�a văn bỏ v� nghĩa
�a văn được Niết b�n
Nghe ph�p th�m lớn văn
Văn hay th�m lớn huệ
Huệ hay tu tịnh nghĩa

�ược nghĩa hay cảm vui
Th�ng huệ được nghĩa rồi
Chứng hiện ph�p Niết b�n
Nghe ph�p được tịnh huệ
Chứng được vui đệ nhứt

Nầy X� Lợi Phất! V� thế n�n chư đại Bồ T�t suy nghĩ như vậy rồi n�n đối với ph�p m�n vi diệu Bồ T�t tạng v� Phật ph�p luật gi�o m� �n cần trịnh trọng lắng nghe thọ tr� đọc tụng giảng dạy cho người.

Lại nầy X� Lợi Phất! Nếu c�c hữu t�nh ở nơi ph�p m�n vi diệu Bồ T�t tạng dầu được nghe m� chẳng c� thể phương tiện t�c � đ�ng l�. Phải biết người ấy chẳng thể tu ch�nh hạnh nơi th�nh đạo. V� thế n�n Đức Như Lai y cứ nơi người ấy m� n�i ph�p yếu rằng : Nếu muốn giải tho�t sanh l�o bệnh tử th� phải c� tự m�nh suy nghĩ đ�ng l�. Chư đại Bồ T�t phải học như vậy.

Nầy X� Lợi Phất! Thế n�o gọi l� phương tiện đ�ng l� ? Những g� l� Bồ T�t t�c � đ�ng l� m� c� thể tu học ?

Nầy X� Lợi Phất! Phương tiện đ�ng l� l� kh�ng c� một ph�p n�o hoặc hiệp hay ly cả. Tại sao? V� phương tiện đ�ng l� l� chẳng phải phương tiện vậy.

Nầy X� Lợi Phất! Nếu Bồ T�t c� an trụ phương tiện v� t�c � đ�ng l�, phải biết tướng ấy chỉ l� �m thanh, m� �m thanh ấy, t�nh n� kh�ng bị ph�t khởi cũng chẳng chuyển khởi v� do nơi kia m� ph�t �m thanh. Tại sao? V� tất cả đều bất khả đắc vậy.

Bồ T�t lại quan s�t �m thanh ấy, tiền tế hậu tế từ g� m� sanh, qua đ�u m� diệt. Quan s�t như vậy trọn bất khả đắc.

Lại suy t�m �m thanh ấy l� tại đ� n�i, l� tại nay n�i, l� tại sẽ n�i ?

Lại suy t�m �m thanh ấy l� hoặc đ� bị n�i, hoặc nay bị n�i, hoặc sẽ bị n�i ?

�m thanh ấy l� v� đoạn dứt n�n đ� n�i, v� đoạn dứt n�n nay n�i, v� đoạn dứt n�n sẽ n�i? �m thanh ấy l� v� chứng nhập n�n đ� n�i, v� chứng nhập n�n nay n�i, v� chứng nhập n�n sẽ n�i.

Tất cả lẽ t�m cầu �m thanh như vậy rồi trọn kh�ng c� được. Rồi lại quan s�t hoặc tướng qu� khứ, hoặc tướng vị lai, hoặc tướng hiện tại cũng đều kh�ng c� được.

Nầy X� Lợi Phất ! L�c đại Bồ T�t ch�nh quan s�t như vậy th� gọi l� phương tiện t�c � đ�ng l�. Chư đại Bồ T�t phải học như vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� đại Bồ T�t quan s�t đ�ng l� ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ t�t quan s�t tất cả ph�p, tự t�nh n� tức diệt. ��y gọi l� quan s�t đ�ng l�. Nếu quan s�t c�c ph�p tự t�nh n� tịch tĩnh. ��y gọi l� quan s�t đ�ng l�. Nếu quan s�t c�c ph�p, tự t�nh n� kh�ng tịch. ��y gọi l� quan s�t đ�ng l�. Nếu quan s�t c�c ph�p v�o t�nh b�nh đẳng. ��y gọi l� quan s�t đ�ng l�. Nếu qu�n c�c ph�p cứu c�nh v� sanh, nếu qu�n c�c ph�p cứu c�nh bất sanh, nếu qu�n c�c ph�p cứu c�nh bất khởi, nếu qu�n c�c ph�p cứu c�nh tịch diệt đều gọi l� quan s�t đ�ng l� vậy.

L�c quan s�t như vậy, đại Bồ T�t cũng chẳng thấy c� người hay quan s�t. Phải n�n quan s�t như vậy, đ� l� chẳng phải quan s�t chẳng phải chẳng quan s�t vậy.

Nếu c� Bồ T�t quan s�t như vậy th� gọi l� quan s�t đ�ng l�, nếu quan s�t kh�c đ�y th� gọi l� quan s�t chẳng đ�ng l�.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t phải n�n học phương tiện đ�ng l� như vậy ?

Nầy X� Lợi Phất ! Phương tiện đ�ng l� của đại Bồ T�t l� :

Chẳng phải đối với ch�t �t ph�p c� ngu m�. Chẳng phải đối với ch�t �t ph�p c� chướng ngại. Kh�ng c� ch�t �t ph�p n�o m� chẳng phải l� m�n giải tho�t. Kh�ng c� v� đoạn dứt một phần �t ph�p m� ph�t khởi tinh tấn. Chẳng phải v� chứng một phần �t ph�p m� dũng m�nh tinh tấn. Tr�n đ�y đều l� phương tiện đ�ng l� vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t phải d�ng ch�nh kiến như vậy để ch�nh quan s�t c�c ph�p như chỗ ch�nh kiến ấy.

Thế n�o gọi l� quan s�t c�c ph�p như chỗ ch�nh kiến ấy ?

Nầy X� Lợi Phất ! Kh�ng chỗ thấy th� gọi l� quan s�t c�c ph�p . Những g� l� kh�ng chỗ thấy?

Nầy X� Lợi Phất ! Kh�ng chỗ thấy ấy gọi l� v� sanh. N�i v� sanh ấy l� v� khởi. N�i v� khởi ấy l� kh�ng chỗ chiếu. Y cứ ch�nh ph�p ấy m� Đức Như Lai n�i rằng : Nếu c� Bồ T�t l�c quan s�t c�c ph�p thấy v� sanh, tức l� xu nhập ch�nh t�nh quyết định. Luận về ch�nh kiến, đ� l� xu nhập ch�nh t�nh quyết định.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t suy nghĩ như vầy : Do nhơn duy�n g� sẽ được xu nhập ch�nh t�nh quyết định ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t phải học như vầy : Nếu quan s�t ng� kiến l� b�nh đẳng th� tất cả ph�p b�nh đẳng. Quan s�t như vậy gọi l� xu nhập ch�nh t�nh quyết định.

V� thế n�n chư đại Bồ T�t muốn xu nhập ch�nh t�nh quyết định th� phải ở nơi ph�p m�n vi diệu Bồ T�t tạng �n cần lắng nghe thọ tr� đọc tụng nghi�n cứu nghĩa l� lại giảng dạy rộng cho người, th� sẽ ở nơi ph�p m�n ấy phương tiện t�c � tu học đ�ng l�.

��y gọi l� đại Bồ T�t tu h�nh B�t Nh� Ba la mật v� V� Thượng Bồ Đề thật h�nh bồ T�t hạnh. .

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t l�c tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, v� cầu gi�c huệ rất th�m diệu thanh bạch, n�n do ph�p minh m�n diệu thiện thanh tịnh m� chuy�n cần phương tiện chứng nhập đ�ng l� quan s�t c�u đ�ng l�.

Thế n�o l� chứng nhập đ�ng l� v� những g� gọi l� c�u đ�ng l� ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t chứng nhập đ�ng l� l� :

Y Xa-ma-tha chứng nhập. Y Tỳ-b�t-x�-na chứng nhập. Ch�nh-hạnh chứng nhập. Như-l� chứng nhập. Th�n-viễn-ly chứng nhập. T�m-điều-thuận chứng nhập. Phi-đoạn chứng nhập. Phi-thường chứng nhập. Nhơn-duy�n chứng nhập. Duy�n-khởi chứng nhập. V� ng�, v� nhơn, v� thọ mạng chứng nhập. Chưa-đến đ�-đến hoặc-c� hoặc-kh�ng chứng nhập. Kh�ng-c�-chuyển-dời nhơn-quả-chẳng-hoại chứng nhập. Dầu tu tập kh�ng v� tướng, v� nguyện chứng nhập m� chẳng lấy kh�ng v� tướng v� nguyện chứng vậy. Dầu ở nơi tam ma địa tam ma b�t đề chứng nhập m� chẳng lấy sức lực ấy thọ sanh chứng vậy. Dầu lấy thần th�ng tr� chứng nhập m� chẳng tận c�c lậu chứng vậy. Dầu qu�n s�t v� sanh chứng nhập m� chẳng ch�nh xu quyết định chứng vậy. Dầu qu�n ch�ng sanh v� ng� chứng nhập m� chẳng bỏ đại bi chứng vậy. Dầu qu�n tất cả ch�ng sanh đ�ng sợ chứng nhập, m� cố � lấy c�c c�i chứng vậy. Dầu ở nơi ly dục tịch diệt chứng nhập m� ở nơi ph�p ly dục chẳng t�c chứng vậy. Dầu bỏ lạc diệu dục chứng nhập m� chẳng bỏ lạc ph�p chứng vậy. Dầu bỏ tất cả c�c h� luận tự gi�c chứng nhập m� chẳng bỏ thiện xảo phương tiện chứng vậy. Tr�n đ�y gọi l� chứng nhập đ�ng l�. �ại Bồ T�t muốn được chứng nhập đ�ng l� như vậy th� phải học B�t Nh� Ba la mật.

Lại nầy X� Lợi Phất ! L�c tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, đại Bồ T�t học c�u ch�nh ph�p đ�ng l� thế n�o?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t phải như vầy m� biết c�u đ�ng l�, đ� l� những c�u : Xuất sanh, xu l�, ph�p m�n, diện m�n, thị nhơn, t�ch tập, bất tương vi, v� chứng luận, thị xả, v� chấp thủ, v� kh� xả, v� h� luận, v� xả, v� phỉ b�ng, v� khinh miệt, t�y t�c, v� tranh, v� thối chuyển, v� đối trị.

Nầy X� Lợi Phất ! C�u đ�ng l� l� c�u thiệt t�nh, c�u như t�nh, c�u phi bất như t�nh, c�u chơn như, c�u như l�, c�u tam thế b�nh đẳng, c�u ly ph�n biệt.

Lại nầy X� Lợi Phất ! C�u đ�ng l� l� c�u sắc thức kh�ng y trụ, c�u thọ thức tưởng thức h�nh thức v� thức thức đều kh�ng y trụ, c�u nh�n sắc nh�n thức t�nh kh�ng y trụ, c�u nhĩ thanh nhĩ thức t�nh kh�ng y trụ, c�u tỷ hương tĩ thức t�nh kh�ng y trụ, c�u thiệt vị thiệt thức t�nh kh�ng y trụ, c�u th�n x�c th�n thức t�nh kh�ng y trụ, c�u � ph�p � thức t�nh kh�ng y trụ.

Lại nầy X� Lợi Phất ! C�u đ�ng l� l� c�u y nghĩa, c�u y ph�p, c�u y tr�, c�u y liễu nghĩa. V� lượng ph�p m�n như vậy gọi l� c�u đ�ng l�.

V� thế n�n đại BồT�t chứng nhập tinh tấn phương tiện đ�ng l� l�c quan s�t như vậy cũng chẳng thấy c� người hay quan s�t. Tại sao? V� chẳng phải quan s�t chẳng phải chẳng quan s�t vậy. Quan s�t như đ�y th� gọi l� như l� qu�n, nếu quan s�t kh�c th� gọi l� phi l� qu�n.

Lại nầy X� Lợi Phất ! L�c tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, đại Bồ T�t phải học ch�nh qu�n đ�ng l� thế n�o?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t ấy phải ch�nh qu�n c�c ph�p như vầy : V� ta như l� th� quan s�t c�c ph�p đều như l�. V� ta v� ng� th� quan s�t c�c ph�p cũng kh�ng c� ng� . V� ch�ng sanh v� ng� th� quan s�t c�c ph�p cũng đều kh�ng c� ng�.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t quan s�t như vậy gọi l� như l� qu�n. Thế n�o l� đại Bồ T�t tu h�nh như l� phương tiện?

Nầy X� Lợi Phất ! N�n biết rằng đại Bồ T�t chẳng quan s�t t�nh sanh tử như c�ng t�nh Niết b�n như l� chung xen tạp nhau, qu�n như vậy th� gọi l� phương tiện như l�.

�ại Bồ T�t qu�n t�nh sanh tử c�ng t�nh Niết b�n đồng một hiệp tướng kh�ng sai kh�c cũng chẳng ph�n biệt l� tương ưng hay vi bội.

Qu�n như vậy th� gọi l� phương tiện như l�, cũng được gọi l� ch�nh qu�n như l�.

Nầy X� Lợi Phất ! N�n biết rằng đại Bồ T�t c� bao nhi�u phương tiện như l� đều ở chỗ v� lượng ch�ng sanh m� ph�t khởi. Nếu chỗ ch�ng sanh chẳng vứt bỏ, nơi c�c ph�p chẳng ph� hoại, th� gọi l� Bồ T�t phương tiện như l�.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t phải biết tướng như vậy, văn như vậy, chứng nhập đ�ng l� như vậy, quan s�t đ�ng l� như vậy, ch�nh kiến đẳng lưu đ�ng l� như vậy . ��y gọi l� Bồ T�t ch�nh huệ.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t phải tu h�nh ch�nh hạnh như vậy để th�nh m�n B�t Nh� Ba la mật.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t l�c tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, chỗ c� B�t Nh� tự t�nh thanh tịnh chẳng chung lộn với tất cả ph�p hữu vi. Chẳng chung lộn với những ph�p g� ?

Nầy X� Lợi Phất ! B�t Nh� ấy chẳng chung lộn với v� minh, chẳng chung lộn với h�nh, nhẫn đến chẳng chung lộn với l�o tử.

B�t nh� ấy chẳng chung lộn với th�n kiến, nhẫn đến chẳng chung lộn với s�u mươi hai kiến chấp.

B�t Nh� ấy chẳng chung lộn với cao mạn, chẳng chung lộn với hạ liệt, chẳng chung lộn với t�m ph�p thế gian.

B�t Nh� ấy chẳng chung lộn với ngũ uẫn thập nhị xứ thập b�t giới nhẫn đến chẳng chung lộn với tất cả sở duy�n t�c �, chẳng chung lộn với mạn, hạ mạn, t� mạn, nhẫn đến chẳng chung lộn với hai mươi mốt t�y phiền n�o.

B�t Nh� ấy chẳng chung lộn với vi tế hạ trung thượng phẩm tham nhẫn đến chẳng chung lộn với tất cả phiền n�o.

B�t Nh� ấy chẳng chung lộn với ngu tối m�n l�a che chướng c�c triền, nhẫn đến chẳng chung lộn với c�c ph�p t�y thuận thối chuyển phần.

B�t Nh� ấy chẳng chung lộn với ma phiền n�o dục tranh uế trược, chẳng chung lộn với uẩn ma, tử ma, thi�n ma, nhẫn đến chẳng chung lộn với tất cả ma nghiệp.

B�t Nh� ấy chẳng chung lộn với chấp ng�, ch�ng sanh, thọ mạng, s�t thủ th�, dưỡng dục, � sanh, tri giả, kiến giả, nhẫn đến chẳng c�ng chung lộn với c�c ph�p ở nơi ng� kiến.

B�t Nh� ấy chẳng chung lộn với nghiệp chướng, b�o chướng, phiền n�o chướng, ph�p chướng, kiến chướng, tr� chướng, nhẫn đến chẳng chung lộn với tất cả t�y tục tập kh�.

B�t Nh� ấy chẳng chung lộn với tư duy ph�n biệt, chẳng chung lộn với tướng mạo, sở duy�n, kiến, văn, niệm thức, nhẫn đến chẳng chung lộn với tất cả kiết phược tăng �ch.

B�t Nh� ấy chẳng chung lộn với xan xả, tr� phạm, nhẫn giận, si�ng lười, t�n định, ngu huệ, nhẫn đến chẳng chung lộn với tất cả Ba la mật, năng trị sở trị c�c ph�p tr� t�nh.

B�t Nh� ấy chẳng chung lộn với viễn ly, chẳng chung lộn với trụ bất viễn ly, t� t�nh, ch�nh t�nh, thiện bất thiện, hữu tội v� tội, sanh tử Niết b�n, nhẫn đến chẳng chung lộn với tất cả ph�p đối trị

B�t Nh� ấy chẳng chung lộn với c�c thứ t�nh sai biệt, t�nh quốc độ sai biệt, t�nh chư Phật sai biệt, t�nh hữu t�nh sai biệt, t�nh c�c ph�p sai biệt. Tất cả t�nh sai biệt đều kh�ng chung lộn.

B�t Nh� ấy chẳng chung lộn với v� tr�, chẳng chung lộn với tr� thức, thế tục, thắng nghĩa, nhẫn đến chẳng chung lộn với tất cả hữu t�nh tướng mạo t�c �

B�t Nh� ấy chẳng chung lộn với huệ chẳng hiện h�nh, chẳng chung lộn với v� th�n, v� h�nh v� tướng, v� vi, nhẫn đến chẳng chung lộn với c�c ph�p tư duy, t�m, �, thức, an trụ v. v...

Nầy X� Lợi Phất ! L�c tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, đại Bồ T�t c� được B�t Nh� rất vi diệu thanh tịnh, chẳng chung lộn với v� lượng v� bi�n ph�p hữu vi như vậy.

��y gọi l� tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, tướng đại Bồ T�t B�t Nh�. Phải n�n học như vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t an trụ �ại thừa đại Bồ T�t tạng l�c tu h�nh B�t Nh� Ba la mật được B�t Nh� ph�n biệt thiện xảo. N�n biết đại Bồ T�t ấy liền ở trong c�c ph�p d�ng B�t Nh� ấy s�ng r� th�ng đạt được thiện xảo.

Thế n�o gọi l� B�t Nh� ấy ph�n biệt thiện xảo ?

Nầy X� Lợi Phất ! Thiện xảo ấy c� v� lượng v� bi�n, nay Phật sẽ lược n�i mười thứ. �� l� uẩn ph�p thiện xảo, giới ph�p thiện xảo, xứ ph�p thiện xảo, đế ph�p thiện xảo, v� ngại giải thiện xảo, y xu thiện xảo, tư lương thiện xảo, đạo ph�p thiện xảo, duy�n khởi thiện xảo v� nhất thiết ph�p thiện xảo. Mười thứ thiện xảo vi diệu ấy c� bao nhi�u ph�n biệt, nếu th�ng đạt được th� gọi l� B�t Nh� ph�n biệt. �ại Bồ T�t phải n�n học như vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t do tu B�t Nh� Ba la mật n�n c� thể th�ng đạt uẩn ph�p thiện xảo ?

Nầy X� Lợi Phất ! Uẩn ph�p thiện xảo l� y cứ uẩn ph�p m� ph�t khởi ng�n thuyết. Những ng�n thuyết g� ?

Nầy X� Lợi Phất ! Ng�n thuyết ấy như ảo, h�a, dương diệm, mộng, ảnh, hưởng. Do đ� Đức Như Lai d�ng v� ngại biện v� ch�ng sanh m� n�i ph�p ấy.

Nầy X� Lợi Phất ! Phật n�i sắc ấy như khối bọt nước . Ch�nh khối bọt ấy vốn kh�ng c� ng�, nhơn, ch�ng sanh, thọ giả. Bởi t�nh khối bọt l� tự t�nh sắc. �ại Bồ T�t ở nơi ph�p ấy thiện xảo biết r�, th� gọi l� uẩn ph�p thiện xảo vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Phật n�i thọ ấy như b�ng nước. Ch�nh b�ng nước ấy vốn kh�ng ng�, nhơn, ch�ng sanh, thọ giả. Bởi t�nh b�ng nước l� thọ tự t�nh. �ại Bồ T�t ở nơi ph�p ấy biết r� thiện xảo th� gọi l� uẩn ph�p thiện xảo vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Phật n�i tưởng ấy như dương diệm. Ch�nh dương diệm ấy vốn kh�ng ng�, nhơn, ch�ng sanh, thọ giả. Bởi t�nh dương diệm l� tự t�nh tưởng. �ại Bồ T�t ở nơi ph�p ấy thiện xảo biết r� th� gọi l� uẩn ph�p thiện xảo vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Phật n�i h�nh ấy như c�y chuối. Ch�nh c�y chuối ấy vốn kh�ng ng�, nhơn, ch�ng sanh, thọ giả. Bởi t�nh c�y chuối ấy l� tự t�nh h�nh. �ại Bồ T�t ở nơi ph�p ấy thiện xảo biết r� th� gọi l� uẩn ph�p thiện xảo vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Phật n�i thức ấy như sự ảo thuật. Ch�nh sự ảo ấy vốn kh�ng ng�, nhơn, ch�ng sanh, thọ giả. Bởi t�nh sự ảo thuật ấy l� tự t�nh thức. �ại Bồ T�t ở nơi ph�p ấy thiện xảo biết r� th� gọi l� uẩn ph�p thiện xảo vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! N�i l� uẩn ấy c� t�n thế gian. Ph�p thế gian tức l� tướng bại hoại. V� thế n�n biết t�nh thế gian l� tự t�nh uẩn.

Những g� l� t�nh thế gian ? �� l� t�nh v� thường, t�nh khổ, t�nh v� ng�.

Những t�nh ấy l� t�nh uẩn. T�nh uẩn ấy tức l� t�nh thế gian. �ại Bồ T�t ở trong đ� nếu thiện xảo biết r� th� gọi l� uẩn ph�p thiện xảo vậy. �ại Bồ T�t tu B�t Nh� Ba la Mật phải n�n tu học như vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t do tu h�nh B�t Nh� Ba la mật m� c� thể th�ng đạt giới ph�p thiện xảo ?

Nầy X� Lợi Phất ! Giới ph�p thiện xảo l� n�i ph�p giới tức l� địa giới, tại sao? V� ph�p giới ấy chẳng phải tướng cứng rắn vậy.

Lại ph�p giới tức l� thủy giới, tại sao? V� ph�p giới ấy chẳng phải tướng ướt nhuần vậy.

Lại ph�p giới tức l� hỏa giới, tại sao? V� ph�p giới ấy chẳng phải tướng th�nh thục vậy.

Lại ph�p giới tức l� phong giới, tại sao ? V� ph�p giới ấy chẳng phải tướng dao động vậy.

Nầy X� Lợi phất ! Ở trong đ�y, nếu đại Bồ T�t biết r� như thiệt, th� gọi l� giới ph�p thiện xảo vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! N�i ph�p giới tức l� nh�n thức giới, tại sao ? V� ph�p giới ấy chẳng phải tướng soi s�ng vậy.

Lại ph�p giới tức l� nhĩ thức giới, tại sao ? V� ph�p giới ấy chẳng phải tướng nghe tiếng vậy.

Lại ph�p giới tức l� tỷ thức giới, tại sao ? V� ph�p giới ấy chẳng phải tướng ngửi hương vậy.

Lại ph�p giới tức l� thiệt thức giới, tại sao ? V� ph�p giới ấy chẳng phải tướng nếm vị vậy.

Lại ph�p giới tức l� th�n thức giới, tại sao ? V� ph�p giới ấy chẳng phải tướng gi�c x�c vậy.

Lại ph�p giới tức l� � thức giới, tại sao ? V� ph�p giới ấy chẳng phải tướng ph�n biệt vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! Nếu đại Bồ T�t ở trong đ�y biết r� như thiệt, th� gọi l� giới ph�p thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Ng� giới c�ng ph�p giới b�nh đẳng. Hữu t�nh giới c�ng ph�p giới b�nh đẳng. Dục giới sắc giới v� sắc giới c�ng ph�p giới b�nh đẳng. Sanh tử giới Niết b�n giới c�ng ph�p giới b�nh đẳng. Nhẫn đến hư kh�ng giới c�ng ph�p giới b�nh đẳng.

Nầy X� Lợi Phất ! Do nghĩa g� m� được b�nh đẳng ?

Nghĩa l�: do Kh�ng-b�nh-đẳng n�n tất-cả-ph�p-b�nh-đẳng. Do v�-biến-dị-b�nh-đẳng n�n tất-cả-ph�p-b�nh-đẳng.

Nầy X� Lợi Phất ! Nếu tuy�n n�i hữu vi giới chứng nhập, v� vi giới chứng nhập th� c� v� lượng v� bi�n. Nếu chư đại Bồ T�t quan s�t chứng nhập ph�p giới th� gọi l� giới ph�p thiện xảo.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t v� muốn tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, phải n�n si�ng tu giới ph�p thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t do tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n th�ng đạt được xứ ph�p thiện xảo ?

Nầy X� Lợi Phất ! Nh�n l� kh�ng, kh�ng c� ng� ng� sở, đại Bồ T�t biết r� nh�n t�nh như vậy. Nhẫn đến � l� kh�ng, kh�ng c� ng� ng� sở, đại Bồ T�t biết r� � t�nh như vậy. �ại Bồ T�t dầu ở nơi c�c xứ ph�p chẳng chứa họp bất thiện m� chứa họp thiện, nhưng ở trong thiện v� bất thiện chẳng ph�t khởi hai tướng. Biết r� như vậy th� gọi l� xứ ph�p thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t ở nơi nh�n xứ sắc xứ hay th�ng đạt thiện xảo biết r� ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t ở nơi nh�n sắc quan s�t thấy ly dục, nhưng ở nơi ly dục cũng chẳng t�c chứng . Biết r� như vậy th� gọi l� xứ ph�p thiện xảo.

Ở nơi nhĩ thanh, tỷ hương, thiệt vị, th�n x�c v� � ph�p, đại Bồ T�t quan s�t thấy ly dục, nhưng ở nơi ly dục cũng chẳng t�c chứng . Biết r� như vậy th� gọi l� xứ ph�p thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Chư Phật Như Lai n�i ph�p vi diệu, hoặc n�i th�nh xứ, hoặc n�i phi th�nh xứ. Th�nh xứ l� kham thọ đạo ph�p. Phi th�nh xứ l� rời xa đạo ph�p. �ại Bồ T�t an trụ nơi đạo, đối với c�c ch�ng sanh xa rời đạo, đại Bồ T�t được đạo xứ đại bi chẳng bỏ ch�ng sanh.

Nếu biết r� kh�o th�ng đạt như vậy th� gọi l� đại Bồ T�t xứ ph�p thiện xảo.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t v� muốn tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, phải n�n si�ng tu học xứ ph�p thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t do tu h�nh B�t Nh� Ba la mật m� hay th�ng đạt đế ph�p thiện xảo ?

Nầy X� Lợi Phất ! N�n biết đại Bồ T�t c� bốn thứ hạnh nhập v�o đế ph�p thiện xảo. �� l� khổ tr�, tập tr�, diệt tr� v� đạo tr�.

Thế n�o gọi l� khổ tr� đến đạo tr� ?

Nơi c�c uẩn vốn v� sanh. Tr� ấy gọi l� khổ tr�.

Nơi nhiễm �i vĩnh viễn đoạn diệt. Tr� ấy gọi l� tập tr�.

Nơi tất cả v� sanh v� diệt. Tr� ấy gọi l� diệt tr�.

Nơi tất cả thời gian đối với c�c ph�p sở duy�n kh�ng tổn �ch. Tr� ấy gọi l� đạo tr�.

�ại Bồ T�t ở nơi tứ đế ấy d�ng c�c tr� huệ như vậy biết r� như thiệt, dầu th�ng đạt nhưng chẳng t�c chứng. Tại sao? V� muốn th�nh thục c�c ch�ng sanh vậy.

�ầy đủ như vậy th� gọi l� đế thiện xảo.

Lại c� ba thứ đế thiện xảo. �� l� thế tục đế, thắng nghĩa đế v� tướng đế.

Thế gian c� bao nhi�u văn tự ngữ ng�n �m thanh giả thuyết v. v... gọi l� thế tục đế.

Ở chỗ ấy c�n chẳng phải t�m h�nh huống l� văn tự m� c� thể tr�nh b�y n�i l�n được. C�c ph�p như vậy gọi l� thắng nghĩa đế.

C�c tướng tức l� nhứt tướng. Nhứt tướng ấy tức l� v� tướng. ��y gọi l� tướng đế.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t ở nơi thế tục đế, v� ch�ng sanh n�n giảng n�i kh�ng nh�m mỏi. Ở nơi thắng nghĩa đế t�c chứng kh�ng lui mất. Nơi tướng đế, s�u đạt bổn t�nh biết r� v� tướng. ��y gọi l� đại Bồ T�t đế ph�p thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t chuy�n cần tu học đế thiện xảo phải biết lại c� một đế kh�ng c� đế thứ hai, đ� l� diệt đế.

Chư Phật Như Lai ở nơi đế duy nhứt ấy th�ng đạt r� r�ng kh�ng c� tăng �ch. Th�ng đạt rồi v� muốn tăng �ch cho c�c ch�ng sanh m� tuy�n n�i đế duy nhứt ấy khiến họ tu học tỏ ngộ kh�ng tăng �ch.

�ại Bồ T�t biết r� như vậy th� gọi l� đế ph�p thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ế thiện xảo l� kh�o th�ng đạt c�c th�nh đế. Thế n�o l� th�ng đạt th�nh đế ?

Nầy X� Lợi Phất ! Khổ Th�nh đế l� n�i ngũ uẩn t�nh n� thiệt khổ n�n gọi l� khổ đế. Ở trong đế nầy, đại Bồ T�t th�ng đạt năm uẩn đều l� tướng khổ. Luận về tướng khổ tức l� tướng kh�ng, đ�y gọi l� Khổ Th�nh đế.

Nầy X� Lợi Phất ! Tập Th�nh đế l� n�i t�y mi�n �i kiến l�m nhơn cho năm uẩn, đ�y gọi l� tập đế. Ở trong nhơn tập n�y, hoặc �i hoặc kiến, đại Bồ T�t kh�ng c� tăng �ch hoặc lấy hoặc m� m� th�ng đạt r� r�ng, đ�y gọi l� Tập Th�nh đế.

Nầy X� Lợi Phất ! Diệt Th�nh đế l� n�i năm uẩn cứu c�nh dứt hết, đ�y gọi l� diệt đế. �ại Bồ T�t quan s�t đế ấy, tiền tế chẳng sanh, hậu tế chẳng đến, hiện tại chẳng trụ, th�ng đạt r� r�ng như vậy th� gọi l� Diệt th�nh đế.

Nầy X� Lợi Phất ! �ạo Th�nh đế l� y cứ đạo ấy m� chứng được khổ tr� tập tr� v� diệt tr� kh�ng c� tr� n�o kh�c, đ�y gọi l� đạo đế. Ở nơi đế ấy, đại Bồ T�t th�ng đạt r� r�ng kh�ng c� ph�n biệt, đ�y gọi l� �ạo th�nh đế.

Nầy X� Lợi Phất ! Nơi đế n�y, đại Bồ T�t d�ng tr� quan s�t cũng khiến ch�ng sanh quan s�t hiểu r�. ��y gọi l� đại Bồ T�t đế ph�p thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ối với đế ấy, đại Bồ T�t lại phải quan s�t biết bốn đế như vầy :

Nơi tất cả năng thọ sở thọ đều l� khổ đế. Trong ấy phải kh�o biết r�, ch�nh tr� t�nh kh�o biết r� ấy th�ng đạt r� r�ng th� gọi l� Bồ T�t khổ th�nh đế.

Từ nơi nhơn ấy m� c�c uẩn tập họp ph�t khởi, đ�y đều l� tập đế. Nơi nhơn ấy biết r� như thiệt th� gọi l� Bồ T�t khổ tập th�nh đế.

C�c thọ dứt hẳn kh�ng chỗ gi�c thọ, đ�y gọi l� diệt đế. Dầu quan s�t thọ diệt m� chẳng t�c chứng, th�ng đạt như vậy th� gọi l� Bồ T�t khổ diệt th�nh đế.

Kh�o tu h�nh th�nh đạo rời l�a thọ, đ�y gọi l� đạo đế. V� như thuyền b�, chẳng lấy cầu nơi thọ cũng chẳng lấy cầu nơi đạo th� gọi l� Bồ T�t khổ diệt đạo th�nh đế.

Nầy X� Lợi Phất ! Nếu c� đại Bồ T�t hiện qu�n như vậy, y cứ ch�nh định tịch tĩnh ph�t khởi bốn ch�nh kiến, m� ở nơi bốn ch�nh kiến ấy cũng chẳng t�c chứng. Th�ng đạt được ph�p ấy th� gọi l� Bồ T�t đế ph�p thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t thiện xảo th�ng đạt nơi đế ph�p ấy, nếu chứng diệt đế th� khổ chẳng sanh, tr� qu�n v� sanh th� gọi l� khổ tr�.

Nầy X� Lợi Phất ! Hữu l� sanh duy�n. Quan s�t hữu ấy chẳng c� chẳng kh�ng, tr� nầy gọi l� tập tr�.

Nầy X� Lợi Phất ! Tất cả sanh đều l� v� sanh, đ� v� sanh th� đều v� diệt. Tr� v� diệt ấy gọi l� tận diệt tr�.

Nầy X� Lợi Phất ! Th�nh đạo ấy kh�ng chỗ c�n lường, kh�ng chỗ lấy t�m, kh�ng chỗ quan s�t, đ�y gọi l� tr� quảng đại. Tr� ấy gọi l� đạo tr�.

Nầy X� Lợi Phất ! Nơi đế ph�p ấy đại Bồ T�t kh�o kiến lập được, m� ở nơi đế tr� kh�ng chỗ trụ trước. ��y gọi l� đại Bồ T�t đế ph�p thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t do tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, n�n được v� ngại giải thiện xảo ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t do tu học đầy đủ B�t Nh� Ba la mật n�n được bốn thứ v� chướng ngại giải. �� l� nghĩa v� ngại giải, ph�p v� ngại giải, từ v� ngại giải v� biện v� ngại giải.

Nầy X� Lợi Phất ! Những g� l� nghĩa v� ngại giải ?

Chư đại Bồ T�t y cứ B�t Nh� Ba la mật n�n được nghĩa v� ngại giải. �� l� nhứt thiết ph�p thắng nghĩa xứ tr�. Quan s�t tr� ấy tức l� nghĩa v� ngại giải. Như l� những gi�c tr�, nhơn tr�, duy�n tr�, h�a hiệp tr�, biến t�y h�nh tr�, quảng đại duy�n sanh tr�, ph�p t�nh v� tạp tr�, Như Lai t�y nhập tr�, an trụ thiệt tế tạp ch�. Như Lai t�y nhập tr�, an trụ thiết tế tr� ở trong ph�p kh�ng t�y gi�c qu�n tr�, ở trong ph�p v� tướng như sở qu�n tr�, ở trong ph�p v� nguyện khởi nguyện h�nh tr�, nơi kh�ng gia hạnh khởi gia hạnh tr�, nơi kh�ng gia hạnh khởi gia hạnh tr�, nơi l� th� nhứt qu�n nhập chứng tr�, nơi kh�ng hữu t�nh qu�n nhập chứng tr�, nơi kh�ng ng� ph�p qu�n nhập chứng tr�, nơi kh�ng thọ mạng nhứt hướng nhập tr�, nơi kh�ng s�t thủ th� qu�n thắng nghĩa tr�, nơi qu� khứ thế qu�n v� ngại tr�, nơi vị lai thế qu�n v� bi�n tr�, nơi hiện tại thế qu�n nhứt thiết xứ tr�, nơi c�c uẩn ph�p qu�n như ảo h�a tr�, nơi c�c giới ph�p qu�n đồng độc x� tr�, nơi c�c xứ ph�p qu�n như hư kh�ng tr�, nơi c�c nội ph�p qu�n tịch tĩnh tr�, nơi c�c ngoại ph�p qu�n v� sở h�nh tr�, nơi c�c cảnh giới qu�n v� sở hữu tr�, nơi c�c niệm trụ qu�n an trụ tr�, nơi c�c th� đạo qu�n t�y h�nh tr�, nơi c�c duy�n khởi qu�n hiện kiến tr�, nơi c�c đế ph�p qu�n th�ng đạt tr�, nơi tất cả khổ qu�n v� sanh tr�, nơi tất cả tập qu�n kh�ng gia hạnh tr�, nơi tất cả diệt qu�n ly tướng tr�, nơi tất cả đạo qu�n cứu tế tr�, ở trong tất cả ph�p qu�n ph�n t�ch tr�, nơi c�c căn ph�p qu�n chứng nhập tr�, nơi c�c lực ph�p qu�n kh�ng khuất phục tr�, nơi xa ma tha qu�n sở y xứ tr�, nơi tỳ b�t x� na qu�n minh chiếu tr�, nơi c�c ảo sự qu�n hư tập tr�, nơi c�c dương diệm qu�n m� loạn tr�, nơi c�c mộng sự qu�n hư kiến tr�, nơi tiếng vang qu�n duy�n hiệp tr�, nơi b�ng s�ng qu�n v� động tr�, nơi tướng sai biệt qu�n nhứt tướng tr�, nơi c�c hệ phược qu�n ly phược tr�, nơi c�c tương tục qu�n kh�ng tương tục tr�, nơi tr� Thanh Văn qu�n t�y thanh nhập tr�, nơi tr� �ộc Gi�c qu�n duy�n sanh rộng lớn nhập nhứt cảnh tr�, nơi Phật �ại thừa qu�n biết tất cả thiện căn tư lương hay t�ch tập tr�. Tất cả c�c qu�n tr� như vậy gọi l� đại Bồ T�t nghĩa v� ngại giải.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại bồ T�t c�n c� nghĩa v� ngại giải. �� l� nghĩa y cứ nơi l� th�, v� l� chỗ y th� của c�c ph�p t�nh. Tại sao ? V� tất cả ph�p đều l� kh�ng, nghĩa t�nh kh�ng gọi l� nghĩa. V� tất cả ph�p đều v� tướng, nghĩa v� tướng gọi l� nghĩa. V� tất cả ph�p đều v� nguyện, nghĩa v� nguyện gọi l� nghĩa. V� tất cả ph�p đều viễn ly, nghĩa viễn ly gọi l� nghĩa. V� tất cả ph�p kh�ng hữu t�nh kh�ng thọ mạng kh�ng s�t thủ th�, nghĩa kh�ng hữu t�nh thọ mạng s�t thủ th� gọi l� nghĩa.

�ại Bồ T�t t�y nhập được nghĩa tướng như vậy th� gọi l� nghĩa v� ngại giải.

Nầy X� Lợi Phất ! Nếu c� Bồ T�t n�i nghĩa như vậy, n�n biết đ� l� n�i ph�p v� trụ, n�i ph�p v� tận, l� n�i tất cả chỗ được n�i r�, l� n�i những nghĩa của bực nhứt thiết tr� d�ng v� ngại giải đ� biết r�. N�n biết Bồ T�t được sự ấn khả t�y hỉ của chư Phật Thế T�n. N�n biết tr� ấy l� chơn huệ, l� thiệt huệ l� v� dị huệ, l� v� ngại huệ.

�ại Bồ T�t biết r� như vậy th� gọi l� nghĩa v� ngại giải.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t ph�p v� ngại giải ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t do tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n được ph�p v� ngại giải . �� l� ở trong c�c ph�p, t�y chứng nhập tr�. Những g� gọi l� t�y chứng nhập tr� ? �� l� ở trong c�c ph�p c� chỗ chứng nhập. Những ph�p g� ? �� l� những ph�p : thiện bất thiện, hữu tội v� tội, hữu lậu v� lậu, thế gian xuất thế gian, hữu vi v� vi, nhiễm � thanh tịnh, sanh tử Niết b�n. Ở trong c�c ph�p ấy theo đ� c� thể chứng nhập ph�p t�nh b�nh đẳng, Bồ Đề b�nh đẳng. Tr� t�nh như vậy gọi l� ph�p v� ngại giải.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Ph�p v� ngại giải l� : �ại Bồ T�t d�ng ph�p v� ngại giải ấy, t�m tr� chứng nhập tham h�nh như vầy: nhập chứng giả lập tham h�nh, phương tiện tham h�nh, ki�n cố tham h�nh, vi bạc tham h�nh, phi xứ tham h�nh, doanh cầu tham h�nh, t�c thế tham h�nh, v� bi�n dị tướng tham h�nh, hiện tại ch�ng duy�n tham h�nh. Tất cả tướng tham h�nh ấy đều chứng nhập.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t r� biết những tướng tham của c�c hữu t�nh :
Hoặc c� ch�ng sanh nội tham chẳng phải ngoại tham, hoặc ngoại tham chẳng phải nội tham, hoặc nội ngoại tham.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Hoặc c� ch�ng sanh tham sắc chẳng tham thanh, hoặc tham thanh chẳng tham sắc, hoặc tham sắc thanh.

Hoặc c� ch�ng sanh tham sắc chẳng tham hương, hoặc tham hương chẳng tham sắc, hoặc tham sắc hương.

Hoặc c� ch�ng sanh tham sắc chẳng tham vị, hoặc tham vị chẳng tham sắc, hoặc tham sắc vị.

Hoặc c� ch�ng sanh tham sắc chẳng tham x�c, hoặc tham x�c chẳng tham sắc, hoặc tham sắc x�c.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Hoặc c� ch�ng sanh tham thanh chẳng tham hương, hoặc tham hương chẳng tham thanh, hoặc tham thanh hương.

Hoặc c� ch�ng sanh tham thanh chẳng tham vị, hoặc tham vị chẳng tham thanh, hoặc tham thanh vị.

Hoặc c� ch�ng sanh tham thanh chẳng tham x�c, hoặc tham x�c chẳng tham thanh, hoặc tham thanh x�c.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Hoặc c� ch�ng sanh tham hương chẳng tham vị, hoặc tham vị chẳng tham hương, hoặc tham hương vị.

Hoặc c� ch�ng sanh tham hương chẳng tham x�c, hoặc tham x�c chẳng tham hương, hoặc tham hương x�c.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Hoặc c� ch�ng sanh tham vị chẳng tham x�c, hoặc tham x�c chẳng tham vị, hoặc tham vị x�c.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Hoặc c� ch�ng sanh tham sắc thanh chẳng tham hương, hoặc tham hương chẳng tham sắc thanh, hoặc tham sắc thanh hương.

Hoặc c� ch�ng sanh tham sắc thanh chẳng tham vị, hoặc tham vị chẳng tham sắc thanh, hoặc tham sắc thanh vị.

Hoặc c� ch�ng sanh tham sắc thanh chẳng tham x�c, hoặc tham x�c chẳng tham sắc thanh, hoặc tham sắc thanh x�c.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Hoặc c� ch�ng sanh tham thanh hương chẳng tham vị, hoặc tham vị chẳng tham thanh hương, hoặc tham thanh hương vị.

Hoặc c� ch�ng sanh tham thanh hương chẳng tham x�c, hoặc tham x�c chẳng tham thanh hương, hoặc tham thanh hương x�c.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Hoặc c� ch�ng sanh tham hương vị chẳng tham x�c, hoặc tham x�c chẳng tham hương vị, hoặc tham hương vị x�c.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Hoặc c� ch�ng sanh tham sắc thanh hương chẳng tham vị, hoặc tham vị chẳng tham sắc thanh hương, hoặc tham sắc thanh hương vị.

Hoặc c� ch�ng sanh tham sắc thanh hương chẳng tham x�c, hoặc tham x�c chẳng tham sắc thanh hương, hoặc tham sắc thanh hương x�c.

Lại nầy X� lợi Phất ! Hoặc c� ch�ng sanh tham thanh hương vị chẳng tham x�c, hoặc tham x�c chẳng tham thanh hương vị, hoặc tham thanh hương vị x�c.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Hoặc c� ch�ng sanh tham sắc thanh hương vị chẳng tham x�c, hoặc tham x�c chẳng tham sắc thanh hương vị, hoặc tham sắc thanh hương vị x�c.

Nầy X� Lợi Phất ! V� lượng ch�ng sanh ấy đều ri�ng ph�t khởi v� lượng tướng tham nhập v�o tham h�nh, đại Bồ T�t do chứng nhập ph�p v� ngại giải n�n nhập v�o hai vạn một ng�n tham h�nh, hai vạn một ng�n s�n h�nh, hai vạn một ng�n si h�nh, hai vạn một ng�n đẳng phần h�nh phiền n�o của ch�ng sanh.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t chứng nhập t�m vạn bốn ng�n phiền n�o h�nh m�n ấy, n�n biết đại Bồ T�t nầy đầy đủ th�nh tựu t�m quảng đại tr�, t�y h�nh thuyết tr�, bất tăng bất giảm thuyết tr�, bất qu� thời thuyết tr�, căn kh� sai biệt tr�, lập ng�n bất hư thuyết tr�.

Nầy X� Lợi Phất ! V� đại Bồ T�t c� đủ những tr� th� thắng như vậy, n�n gọi l� đại Bồ T�t ph�p v� ngại giải.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t từ v� ngại giải ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t do tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n c� đủ từ v� ngại giải. �� l� tr� chứng nhập c�c ng�n từ.

�ược tr� nầy rồi th� hay biết r� ng�n từ của chư Thi�n Chư Long, Dạ Xoa, C�n Th�t B�, A Tu La, Ca L�u La, Khẩn Na La, Ma Hầu La gi�, Nhơn v� ng�n từ của c�c Phi Nhơn, nhẫn đến tất cả hữu t�nh trong ngũ đạo c� bao nhi�u ng�n từ �m thanh n�i b�n, đại Bồ T�t đều d�ng tr� ấy chứng nhập, lại c� thể d�ng c�c ng�n từ �m thanh ấy t�y theo c�c hữu t�nh m� n�i ph�p.

��y gọi l� Bồ T�t từ v� ngại giải.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Chư đại bồ T�t kh�o biết r� ng�n từ ấy chỉ n�n hiển b�y ph�p ấy, ng�n từ ấy chỉ n�n t�y biện ph�p ấy, ng�n từ ấy n�n d�ng chữ ấy ẩn chứa ph�p ấy.

�ại Bồ T�t d�ng tr� ấy biết r� l� một danh ng�n, l� hai danh ng�n, l� nhiều danh ng�n. Lại biết r� l� danh ng�n nữ danh ng�n nam, danh ng�n phi nam phi nữ. Lại biết r� l� danh ng�n lược danh ng�n rộng, danh ng�n tốt danh ng�n xấu. Lại biết r� l� danh ng�n qu� khứ danh ng�n vị lai, danh ng�n hiện tại. Lại biết r� c�c tướng như vậy một chữ tăng �ch, c�c tướng như vậy nhiều chữ tăng �ch.

Biết r� như vậy th� gọi l� đại Bồ T�t từ v� ngại giải.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Chư đại Bồ T�t ph�t ra ng�n từ, đ� l� do v� lượng c�ng đức họp lại th�nh. Tại sao? V� ng�n từ được đại Bồ T�t ph�t ra kh�ng nhỏ yếu, ch�nh ng�n từ ấy rất kh�o sắp đặt, kh�ng phiền trọng, kh�ng gấp mau, lời rất r� r�ng, văn nghĩa tr�n đủ, thuận đẹp l�ng đại ch�ng, c�c thứ mỹ diệu b�y r� th�m �o, trang nghi�m với những thế tục v� thắng nghĩa, tự t�m tr� kiến th�ng đạt v� ngại, chư Phật ấn khả, l�m vui đẹp ch�ng sanh.

�ầy đủ như vậy th� gọi l� đại Bồ T�t từ v� ngại giải.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� đại Bồ T�t biện v� ngại giải?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t do tu h�nh B�t Nh� Ba La mật n�n được ng�n từ v� ngại biện, biện n�i k� biệt kh�ng trệ, biện n�i tuy�n dương kh�ng dứt, biện nhanh biện mau biện nhanh ch�ng, biện chẳng ai động được, biện chẳng vấp chậm, biện đ�p theo lời hỏi, biện chẳng khiếp lui, biện chẳng tương vi, biện chẳng tranh luận, biện ph�p đ�ng th�ch, biện an trụ sức nhẫn, biện vi diệu rất s�u, biện c�c thứ sai biệt, biện c�c thứ vi diệu, biện thế tục thắng nghĩa, biện n�i x�y dựng tất cả c�ng hạnh bố th�, tr� giới, nhẫn nhục, tinh tấn, tĩnh lự B�t Nh�, biện n�i x�y dựng tất cả niệm trụ ch�nh cần thần t�c căn lực gi�c phần ch�nh đạo xa ma tha v� tỳ b�t x� na, biện n�i x�y dựng tất cả tĩnh lự giải tho�t tam ma địa tam ma b�t đề, biện quảng đại tr�, biện sở thừa của tất cả th�nh nhơn, biện t�m h�nh của tất cả ch�ng sanh, biện n�i kh�ng ngọng nghịu, biện n�i kh�ng cứng nghẹn, biện n�i kh�ng liến thoắng, biện n�i kh�ng th� cộc, biện n�i giọng nhuần mến, biện n�i giọng trong sạch, biện n�i giọng b�ng bạc, biện n�i kh�ng chấp d�nh, biện n�i dạy bảo, biện n�i đại tự tại, biện n�i diệu tương ưng, biện n�i kh�ng kh�a chặt, biện n�i giọng mỹ diệu, biện n�i giọng mềm trơn, biện n�i kh�ng g�y ra sự quở tr�ch, biện n�i được chư th�nh khen ngợi.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t d�ng bao nhi�u ng�n biện như vậy tuy�n c�o khắp v� lượng v� bi�n quốc độ chư Phật mười phương. Ng�n �m được đại Bồ T�t ph�t ra vượt hơn tất cả ng�n từ phạm �m. Ng�n �m ấy s�ng tỏ trong sạch được sự ấn khả của chư Phật. �ại Bồ T�t c� đủ t�i biện, thương c�c hữu t�nh n�n d�ng ng�n �m ấy tuy�n n�i rộng ch�nh ph�p vi diệu khiến họ xuất ly sanh tử hết hẳn c�c sự khổ. ��y gọi l� đại Bồ T�t v� ngại biện.

Nầy X� Lợi Phất ! Như tr�n ấy gọi l� v� ngại giải thiện xảo. Do v� ngại giải thiện xảo ấy m� đại Bồ T�t tu h�nh B�t Nh� Ba La mật chuy�n cần tu tập v� ngại giải thiện xảo vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t y xu thiện xảo ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t do tu h�nh B�t nh� Ba La mật n�n kh�o hay đầy đủ bốn thứ y xu. �� l� y xu nơi nghĩa m� chẳng y xu nơi văn, y xu nơi tr� m� chẳng y xu nơi thức, y xu nơi kinh liễu nghĩa m� chẳng y xu nơi kinh chẳng liễu nghĩa, y xu nơi ph�p m� chẳng y xu nơi nhơn.

Nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� y xu nơi nghĩa m� chẳng y xu nơi văn? V� những g� l� văn l� nghĩa ?

Nầy X� Lợi Phất ! Văn l� n�i văn từ truyền quen theo t�c dụng của ph�p thế gian. Nghĩa l� n�i chỗ th�ng đạt ph�p xuất thế.

Văn l� ng�n từ tuy�n b�y bố th� điều thuận tịch tĩnh đ�ng ưa th�ch. Nghĩa l� tr� quyết định biết r� sự bố th� điều thuận tịch tĩnh ấy.

Văn l� ng�n từ ph�n biệt quở tr�ch sanh tử. Nghĩa l� chẳng nhiễm sanh tử thấy suốt ph�p t�nh.

Văn l� ng�n từ ca ngợi c�ng đức Niết b�n. Nghĩa l� ph�p t�nh Niết b�n t�nh kh�ng sai biệt.

Văn l� t�y thuận c�c thừa m� kiến lập ng�n thuyết. Nghĩa l� tr� kh�o th�ng đạt ph�p nhứt l�.

Văn l� tuy�n n�i bỏ rời c�c ph�p sở hữu. Nghĩa l� tam lu�n ấy cứu c�nh thanh tịnh.

Văn l� tuy�n n�i luật nghi th�n ngữ � nghiệp thọ tr� c�ng đức học xứ đầu đ�. Nghĩa l� th�n ngữ � nghiệp đều bất khả đắc, chẳng do gia hạnh giới luật thanh tịnh.

Văn l� tuy�n n�i nhịn chịu s�n khuể bớt dứt giận ki�u mạn ph�ng dật, l�m được hạnh nhẫn ấy gọi l� thiện trượng phu. Nghĩa l� kh�o chứng được v� sanh ph�p nhẫn.

Văn l� diễn tả c�c thiện căn ph�t khởi tinh tấn. Nghĩa l� v� thủ v� xả v� trụ tinh tấn.

Văn l� tuy�n n�i tĩnh lự giải tho�t đẳng tri đẳng ch�. Nghĩa l� tr� diệt tận định.

Văn l� tất cả văn tr� c�c huệ căn bổn. Nghĩa l� nghĩa bất khả thuyết.

Văn l� hay khai thị ba mươi bảy phần trợ đạo th�nh ph�p. Nghĩa l� chứng được quả của ch�nh hạnh Bồ Đề phần ph�p.

Văn l� hay khai thị phổ tập đạo đế. Nghĩa l� t�c chứng diệt đế.

Văn l� hay khai thị v� minh đến l�o tử. Nghĩa l� v� minh diệt đến l�o tử diệt.

Văn l� tuy�n n�i ch�nh ph�p chỉ qu�n tư lương. Nghĩa l� s�ng giải tho�t tr�.

Văn l� tuy�n n�i h�nh ph�p tham s�n si v� đẳng phần. Nghĩa l� t�m v� ph�n biệt tr� giải tho�t.

Văn l� khai thị tất cả ph�p chướng ngại. Nghĩa l� tr� giải tho�t v� chướng ngại.

Văn l� khai thị Tam Bảo ca ngợi c�ng đức. Nghĩa l� ph�p t�nh ly dục c�ng đức ch�nh hạnh v� vi v� trước.

Văn l� tuy�n n�i c�ng đức tu học ph�t khởi ch�nh hạnh của Bồ T�t từ sơ ph�t t�m đến ngồi đạo tr�ng. Nghĩa l� s�t na t�m tương ưng chứng nhập nhứt thiết chủng tr�.

Nầy X� Lợi Phất ! T�m lại Đức Như Lai diễn n�i t�m vạn bốn ng�n ph�p tạng thanh gi�o đều gọi l� văn, l� th� tất cả thuyết rời l�a tất cả ng�n �m văn tự th� gọi l� nghĩa.

��y gọi l� đại Bồ T�t tu h�nh B�t Nh� Ba la mật y xu nghĩa chẳng y xu văn vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t y xu tr� chẳng y xu thức ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t do tu h�nh B�t Nh� Ba La mật n�n thiện xảo biết r� bao nhi�u ng�n gi�o văn nghĩa tất cả ph�p theo sự ph�n biệt của tất cả hữu t�nh th� gọi l� thức, đại Bồ T�t chẳng n�n y theo. C�n những ng�n gi�o đ�ng nghĩa ph�p t�nh tức gọi l� tr�, đại Bồ T�t phải y theo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Do hai ph�p thiện xảo m� đại Bồ T�t c� thể tu h�nh B�t Nh� Ba la mật. �� l� thức v� tr�.

Những g� l� thức ? Những g� l� tr� ?

Nầy X� Lợi Phất ! Thức ấy l� bốn chỗ thức an trụ : Một l� sắc chỗ y chỉ của thức. Hai l� thọ, chỗ y chỉ của thức. Ba l� tưởng, chỗ y chỉ của thức. Bốn l� h�nh, chỗ y chỉ của thức. Thức an trụ bốn chỗ như vậy th� gọi l� thức, chẳng n�n y theo.

Nơi năm thủ uẩn, thức chẳng an trụ, thức uẩn khắp ở nơi tr� th� gọi l� tr�, phải y theo tr� ấy.

Thức l� hay biết r� địa giới thủy giới hỏa giới phong giới, biết r� bốn giới ấy th� gọi l� thức, chẳng n�n y theo. Nơi bốn giới ấy thức chẳng an trụ th� gọi l� thức ph�p t�nh. Nơi ph�p t�nh tr� chẳng tạp loạn th� gọi l� tr�, n�n y theo tr� ấy.

Thức l� biết r� sắc được nh�n biết, thanh được nhĩ biết, hương được tỷ biết, vị được thiệt biết, x�c được th�n biết, ph�p được � biết. Biết r� như vậy gọi l� thức, chẳng n�n y theo.

Với nội xứ, t�m lự tịch tĩnh, với ngoại xứ tầm từ chẳng h�nh, chẳng sanh ph�n biệt nơi ph�p, đ�y gọi l� tr�, n�n y theo.

Từ cảnh sở duy�n m� sanh hay biết, từ c�c t�c � m� sanh hay biết, từ khắp ph�n biệt m� sanh hay biết, đ�y gọi l� thức.

Kh�ng thủ kh�ng chấp kh�ng duy�n kh�ng ph�n biệt, đ�y gọi l� tr�.

Nơi tất cả h�nh ph�p hữu vi ph�n biệt biết r�, đ�y gọi l� thức. Nơi ph�p v� vi kh�ng c� thức duy�n h�nh được, tr� v� vi ấy gọi l� tr�.

Thức hay biết c� sanh c� diệt c� nơi an trụ th� gọi l� thức, chẳng n�n y theo.

Kh�ng sanh kh�ng diệt kh�ng chỗ an trụ, đ�y gọi l� tr�, đại Bồ T�t n�n y theo tr� ấy.

��y gọi l� đại Bồ T�t tu h�nh B�t Nh� Ba La mật y xu tr� chẳng y xu thức vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� đại Bồ T�t chẳng y xu kinh chẳng liễu nghĩa m� y xu kinh điển liễu nghĩa ?

Nầy X� Lợi Phất ! Chư đại Bồ T�t hay kh�o th�ng đạt văn rộng r�i như trước đ� tuy�n n�i, đ�y gọi l� kinh chẳng liễu nghĩa, chẳng n�n y xu. C�n những nghĩa rộng r�i đ� tuy�n n�i trước ấy, đ�y gọi l� kinh liễu nghĩa, n�n y xu.

Những g� trong kinh m� cho l� liễu nghĩa, hoặc chẳng liễu nghĩa?

Nầy X� Lợi Phất ! V� y B�t Nh� Ba la mật n�n đại Bồ T�t kh�o th�ng đạt ph�n biệt r�.

Nếu trong kinh tuy�n n�i về đạo, ng�n gi�o ấy gọi l� chẳng liễu nghĩa. Nếu n�i về quả, ng�n gi�o ấy gọi l� liễu nghĩa.

Nếu trong c�c kinh n�i về thế tục đế, đ�y gọi l� chẳng liễu nghĩa. Nếu n�i về thắng nghĩa đế th� gọi l� liễu nghĩa.

Nếu trong c�c kinh n�i về t�c nghiệp phiền n�o hoặc nhiễm th� gọi l� chẳng liễu nghĩa.

Nếu n�i phiền n�o nghiệp dứt hết th� gọi l� liễu nghĩa.

Nếu trong c�c kinh tuy�n n�i quở tr�ch ph�p nhiễm � th� gọi l� chẳng liễu nghĩa. Nếu n�i tu trị thanh tịnh th� gọi l� liễu nghĩa.

Nếu trong c� kinh n�i nh�m sanh tử ưa Niết b�n th� gọi l� chẳng liễu nghĩa.

Nếu n�i sanh tử Niết b�n kh�ng sai biệt th� gọi l� liễu nghĩa.

Nếu trong c�c kinh n�i nhiều thứ văn c� sai biệt th� gọi l� chẳng liễu nghĩa.

Nếu n�i thậm th�m kh� thấy kh� biết th� gọi l� liễu nghĩa.

Nếu trong c�c kinh văn c� rộng r�i hay khiến t�m � ch�ng sanh hớn hở th� gọi l� chẳng liễu nghĩa. Nếu n�i văn c� v� t�m � đều đồng với tro t�n th� gọi l� liễu nghĩa.

Nếu trong kinh tuy�n n�i c� ng�, hữu t�nh, mạng giả, dưỡng giả, s�t thủ th� giả, � sanh giả, t�c giả, thọ giả, lại lập c� c�c thứ thọ uẩn kh�ng c� chủ tể, ng�n gi�o như vậy th� gọi l� chẳng liễu nghĩa, chẳng n�n y xu. Nếu n�i kh�ng, v� tướng, v� nguyện, v� sanh, v� khởi, v� xuất hiện, v� ng�, v� nhơn, v� hữu t�nh, v� mạng giả, đ�y gọi l� liễu nghĩa, n�n y xu.

Nầy X� Lợi Phất ! ��y gọi l� đại Bồ T�t tu h�nh B�t Nh� Ba la mật y xu kinh liễu nghĩa, chẳng y xu kinh chẳng liễu nghĩa.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� đại Bồ T�t y xu ph�p m� chẳng y xu nhơn?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t do y B�t Nh� Ba la mật n�n ở nơi c�c kinh gi�o kh�o ph�n biệt được nếu l� tuy�n n�i kinh chẳng liễu nghĩa tức l� những nghĩa về c�c hữu t�nh, ng�n gi�o ấy chẳng n�n y xu. C�n c�c kinh liễu nghĩa tức như nghĩa ph�p t�nh, ng�n gi�o ấy n�n y xu.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Những g� gọi l� ph�p v� thế n�o gọi l� nhơn ?

Nầy X� Lợi Phất ! Những ph�p tướng sở duy�n được hữu t�nh thấy biết th� gọi l� nhơn. C�n ph�p t�nh m� c�c ph�p tướng sở duy�n ấy an trụ th� gọi l� ph�p vậy.

N�i l� nhơn ấy, đ� l� người ph�m, người ph�m thiện, người t�y t�nh h�nh, người t�y ph�p h�nh, người đệ b�t nhẫn, người Dự Lưu, người Nhứt Lai, người Bất Ho�n, người A La H�n, người �ộc Gi�c, người Bồ T�t.

Nầy X� Lợi Phất! Lại c�n c� một người xuất hiện thế gian l�m lợi �ch an vui v� lượng ch�ng sanh, thương x�t thế gian đem nghĩa lợi an lạc cho người cho trời. Người n�y l� �ức Như Lai Ứng C�ng �ẳng Ch�nh Gi�c.

Nầy X� Lợi Phất ! Tất cả danh từ người như vậy, Đức Như Lai y theo thế tục đế v� ch�ng sanh m� tuy�n n�i. Nếu c� người ở nơi ng�n gi�o ấy m� sanh khởi chấp lấy, th� chẳng n�n y xu người ấy. Tại sao? V� muốn Bồ T�t ch�nh y xu, n�n Đức Như Lai tuy�n dạy rằng c�c �ng n�n y xu thiệt t�nh của c�c ph�p, chớ n�n y xu nơi người ấy.

Những g� l� thiệt t�nh của c�c ph�p?

Nầy X� Lợi Phất ! Những tướng : Kh�ng biết dị, kh�ng tăng �ch, kh�ng t�c kh�ng bất t�c, chẳng trụ kh�ng căn bổn, đ�y gọi l� ph�p t�nh. Lại những tướng : tất cả xứ th�ng chiếu b�nh đẳng, trong c�c b�nh đẳng kh�o trụ b�nh đẳng, trong bất b�nh đẳng hay kh�o b�nh đẳng, đ�y gọi l� ph�p t�nh.

Ph�p t�nh ấy kh�ng c� ph�n biệt, kh�ng c� sở duy�n, nơi tất cả ph�p chứng được thể tướng cứu c�nh quyết định, đ�y gọi l� thiệt t�nh của c�c ph�p.

Nầy X� Lợi Phất ! Nếu ai c� y xu ph�p t�nh, th� c�c ph�p t�nh kh�ng c� chẳng y xu.

Chư đại Bồ T�t do chứng nhập m�n ấy n�n ở nơi tất cả ph�p y xu tất cả ph�p t�nh.

��y gọi l� bốn thứ y xu của đại Bồ T�t.

Nếu đại Bồ T�t th�ng đạt được nơi đ�y th� gọi l� y xu thiện xảo vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� tư lương thiện xảo ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t do tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n kh�o th�ng đạt được hai thứ tư lương. �� l� phước v� tr�. Thế n�o gọi l� phước đức tư lương ?

Nầy X� Lợi Phất ! Thể t�nh bố th� đem phước đến cho việc l�m, thể t�nh thi la đem phước đến cho việc l�m, thể t�nh c�c hạnh tu đem phước đến cho việc l�m, đại từ tam muội, đại bi phương tiện đều gọi l� phước đức tư lương.
�ại Bồ T�t do l�m những sự nghiệp phước đức n�n ở nơi c�c thiện căn, hoặc tự hoặc tha, cố gắng phụng tu đều hưng khởi được phước đức ba đời, tất cả những ph�p �c thảy đều ph�t lộ.

Ở nơi c�ng đức của tất cả ch�ng sanh c�, c�ng đức của c�c bực hữu học v� học c�, c�ng đức của bực �ộc Gi�c c�, c�ng đức của tất cả Bồ T�t từ sơ ph�t t�m đến bất thối chuyển nhứt sanh bổ xứ c� v� lượng v� bi�n, đều sanh l�ng t�y hỉ khắp tất cả .

Ở nơi chư Phật Thế T�n qu� khứ vị lai hiện tại c� bao nhi�u thiện căn cũng đều sanh l�ng t�y hỉ.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t ấy lại hay kh�o t�y hỉ sự nghiệp c�u sanh phước. Lại c� thể thỉnh Phật chuyển ph�p lu�n vi diệu, cũng thỉnh chư Hiền Th�nh diễn n�i thắng ph�p. Cũng khuyến c�o sự nghiệp c�u sanh phước. Lại hay đem c�c thiện căn hồi hướng V� Thượng Bồ Đề, hồi hướng sự nghiệp c�u sanh phước.

�ại Bồ T�t ấy thấy người chưa ph�t Bồ Đề t�m th� phương tiện khuy�n khiến ph�t. Với người đ� ph�t Bồ Đề t�m th� thuyết ph�p khai thị khiến th�nh thục. Với người ngh�o c�ng th� d�ng của vật nhiếp họ. Với người tật bịnh th� bố th� thuốc men �n cần săn s�c cung k�nh hầu hạ. Với kẻ bạo �c th� nhịn chịu. Với giới phẩm vị phạm th� chẳng ph� t�ng m� ph�t lộ c�c lỗi kh�o trừ hết tội. Với chư Phật Thế T�n đ� nhập Niết b�n th� lu�n lu�n sắm đồ c�ng dường. Với H�a Thượng v� A X� L� th� k�nh thờ như Phật. Với ch�nh ph�p th� ph�t tinh tấn suy t�m thỉnh hỏi. Với thuyết ph�p sư th� k�nh mến t�n thờ như thờ Phật. C� hội thuyết ph�p dầu c�ch xa trăm do tuần cũng phải đến đ� nghe ch�nh ph�p kh�ng nh�m mỏi. Hoặc c� ch�ng sanh đến thưa hỏi chỗ nghi, th� d�ng t�m v� nhiễm m� tuy�n n�i ph�p thanh tịnh, với cha mẹ th� thờ k�nh c�ng dường biết ơn, tỏ ơn kh�ng hề hối tiếc. Chứa họp tất cả những phước thanh tịnh tu h�nh x�y dựng l�ng kh�ng nh�m mỏi, d�ng c�c giới luật ph�ng hộ th�n m�nh, th�n kh�ng ngụy tr�, ph�ng hộ nơi ngữ ph�t ng�n h�a nh�, ph�ng hộ nơi t�m l�ng kh�ng xiểm cuống. V� muốn nhiếp c�c phước đức thanh tịnh n�n x�y dựng th�p miếu thờ Phật. V� muốn tướng trượng phu được vi�n m�n n�n chứa họp ph�p hội bố th� lớn v� gi�. V� muốn t�y h�nh hảo vi�n m�n n�n chứa họp c�c thứ thiện căn tư lương. �ể trang nghi�m th�n n�n rời bỏ ki�u mạn. �ể trang nghi�m ngữ n�n rời c�c lỗi nơi ngữ. �ể trang nghi�m t�m n�n xa rời tất cả gh�t ganh gi�c qu�n. V� đại trang nghi�m Phật quốc độ n�n h�a hiện thần th�ng chuyển biến tự tại. V� muốn trang nghi�m c�c ph�p tướng n�n th�nh tựu diệu tr� V� Thượng thiện t�nh thanh tịnh. V� muốn trang nghi�m ph�p ch�ng n�n rời xa tất cả ngữ ng�n ly gi�n th� �c ph� hoại.

V� chẳng thủ trước tất cả ph�p n�n rời l�a hư vọng ph�n biệt. V� khiến người thuyết ph�p kh�ng lo buồn n�n hoan hỉ khen thiện tai. V� muốn người thuyết ph�p kh�ng luống c�ng n�n trừ bỏ chướng c�i m� cung k�nh nghe ph�p. V� muốn trang nghi�m Bồ Đề thọ n�n phụng th� vườn rừng thanh tịnh cho chư Phật. V� muốn trang nghi�m Phật đạo tr�ng n�n tu đủ c�c thiện căn kh�ng thối chuyển. V� muốn trừ sạch ph�p sanh tử n�n chẳng nhiễm tất cả nghiệp phiền n�o. V� muốn được tay tr�n bửu n�n bố th� tất cả tr�n bửu. V� muốn được của v� tận v� tạng v� tận n�n đem vật �i trọng bố th� trước. V� muốn khiến c�c ch�ng sanh tạm thấy m�nh th� liền sanh l�ng tin thanh tịnh n�n vui vẻ hỏi thăm trước xa rời vẻ �u sầu. V� muốn được tướng b�n tay bằng phẳng n�n đối với ch�ng sanh sự chiếu cố b�nh đẳng. V� muốn ph�ng v� bi�n m�n tia s�ng n�n đối với c�c ch�ng sanh kh�ng học thức l�ng chẳng khinh miệt v� chẳng bỏ rơi. V� muốn thọ sanh được thanh tịnh n�n thường g�n chứa giới phước thanh tịnh. V� muốn thai tạng được thanh tịnh n�n ở nơi c�c hủy phạm kh�o c� thể thanh tịnh. V� muốn sanh trong người tr�n trời n�n tu tập thanh tịnh mười nghiệp đạo l�nh. V� rời xa sự đi đứng qua lại v� tri, n�n ở nơi c�c sự dạy bảo kh�ng vọng ph�n biệt. V� được ph�p t�i gi�u dư tự tại n�n đối với ph�p th�m �o kh�ng giấu tiếc. V� muốn được thế gian chi�m ngưỡng n�n sửa trau thanh tịnh dục giải tăng thượng. V� muốn được ph�p thắng giải quảng đại n�n c�c hạnh vi diệu đều tu chứng cả. V� muốn nhiếp thọ tất cả phước n�n t�m hằng tư duy đấng Nhứt Thiết Tr�. V� muốn vi�n m�n bảy th�nh t�i n�n ở nơi Phật ph�p ch�nh t�n l� tiền đạo. V� muốn nhiếp thọ c�c tịnh ph�p n�n đối với th�n mạng m�nh kh�ng hề đo�i đến. V� được thế gian ủy nhiệm n�n c� hứa trước điều g� quyết l�m xong. V� muốn cho tất cả Phật diệu ph�p được vi�n m�n tu tập tất cả Phật ph�p.

Nầy X� Lợi Phất ! Nếu đại Bồ T�t đầy đủ th�nh tựu những tướng ấy th� gọi l� đại Bồ T�t phước đức tư lương thiện xảo vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t tr� đức tư lương thiện xảo ?

Nầy X� Lợi Phất ! L�c tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, đại bồ T�t ấy v� an trụ c�c ph�p nhơn duy�n như vậy n�n nhiếp thủ được tr�, đ�y gọi l� tr� đức tư lương.

Nầy X� Lợi Phất ! Nhiếp tr� như vậy lấy ph�p g� l�m nhơn l�m duy�n ?

Nầy X� Lợi Phất! N�n biết đại Bồ T�t nguyện dục kh�ng nh�m mỏi, tinh tấn t�m cầu t�nh tr� t�y h�nh, gần gũi thiện hữu xu hướng Phật tr� m� chẳng xu hướng tr� Thanh Văn, �ộc Gi�c. �ối với thiện hữu ấy l�ng kh�ng giải đ�i khinh mạn m� cung k�nh mến trọng như bực đại sư. Bồ T�t biết thiện hữu ấy c� đủ dục giải n�n kh�ng c� phần �t ng�n thuyết thuận tr� n�o m� chẳng thưa hỏi để học. Thiện hữu ấy lại biết Bồ T�t l� ph�p kh� liền tuy�n n�i kh�ng tạm gi�n đoạn. Bồ T�t nghe n�i hạnh tương ưng với ch�nh ph�p tư lương liền tinh tấn tầm tư phương tiện tu tập. ��y gọi l� ch�nh hạnh tương ưng tr� đức tư lương.

Thế n�o l� ch�nh hạnh tương ưng ch�nh ph�p tư lương ?

Nầy X� Lợi Phất ! Ch�nh ph�p tư lương l� đại Bồ T�t v� tu tập ch�nh hạnh n�n với sự uống ăn kh�o c� thể tiết kiệm. Với c�c duy�n sự kh�o c� thể giảm ước. Với chuyện tr� đ�m thoại kh�o c� thể xa rời. Với c�c �m thanh kh�o c� thể vứt bỏ. �ầu h�m cuối đ�m kh�ng ngủ nghỉ m� si�ng tu tập ch�nh hạnh tương ưng. �ại Bồ T�t ấy v� c�n lường nghĩa l� trịnh trọng tầm tư n�n l�ng kh�ng uế trược. V� hiện trừ nghi hối n�n kh�ng chỗ truy cầu. V� bền tu ch�nh hạnh n�n t�y thuận ch�nh ph�p xu hướng ch�nh ph�p th�ch đến ch�nh ph�p. V� nơi ph�p dũng m�nh thường như cứu khăn đầu bị ch�y n�n si�ng cầu diệu tr� kh�ng tạm th�i nghỉ. V� chẳng ở hắc �m n�n kh�ng lười biếng. V� chẳng bỏ việc l�nh n�n xa rời ồn n�o. Thường ưa ở một m�nh n�n ngồi lặng tư duy. V� th�nh chủng tri t�c n�n chẳng bỏ những c�ng đức đầu đ�. V� y�u th�ch ph�p lạc n�n thường ưa t�m cầu ph�p xuất thế m� chẳng nghĩ đến tr�n bửu. V� t�y thuận thế gian văn chương ch� thuật n�n th�nh tựu ch�nh niệm. V� chẳng qu�n mất ch�nh niệm n�n đủ nghĩa thậm th�m. V� kh�o t�y h�nh nghĩa thậm th�m n�n c� được diệu huệ. V� t�y thuận ch�nh đạo ki�n cố n�n dũng m�nh. V� ph�ng vệ ngoại duy�n n�n trong l�ng hổ thẹn. V� trang nghi�m t�m �y n�n l�m theo Phật l�. V� rời l�a phi tr� n�n bỏ m�n ngu si. V� huệ nh�n thanh tịnh kh�o gi�c ngộ n�n gi�c huệ rộng r�i. V� gi�c huệ ấy kh�ng hẹp k�m n�n dịu huệ s�ng tỏ chứng hiện tr� vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t ấy chỗ c� c�ng đức chẳng t�y theo người. Với tự c�ng đức chẳng tăng thượng mạn. Với tha c�ng đức chẳng ganh gh�t chẳng ch� bai, kh�o tu h�nh nghiệp l�nh chẳng khinh nghiệp b�o, v� thế n�n đầy đủ th�nh m�n nghiệp thanh tịnh tr�.

Nầy X� Lợi Phất ! Đầy đủ th�nh m�n những tướng ấy th� gọi l� tr� đức tư lương thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t c�n c� tr� đức tư lương thiện xảo. �� l� c� thể đầy đủ bốn ph�p bố th� th� th�nh tựu được tr� đức tư lương . Những g� l� bốn?

�ại Bồ T�t nếu thấy bi�n ch�p kinh điển nầy th� cung cấp giấy mực viết c�c vật cần d�ng. ��y l� ph�p th� thứ nhất.

�ại Bồ T�t thỉnh ph�p sư diễn n�i nghĩa th�m diệu. ��y l� ph�p th� thứ hai.

�ại Bồ T�t đem những lợi dưỡng cung k�nh danh văn t�n tụng khen tặng d�ng l�n ph�p sư. ��y l� ph�p th� thứ ba.

�ại Bồ T�t ở nơi ph�p sư nhiếp thọ ch�nh ph�p kh�ng siễm kh�c. Khen tặng cho vui l�ng m� n�i thiện tai thiện tai. ��y l� ph�p th� thứ tư.

�ại Bồ T�t l�m đủ bốn ph�p th� ấy th� kh�o c� thể chứa họp tr� đức tư lương thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t c�n c� bốn thứ t�ch tập v� tận tr� đức tư lương. Những g� l� bốn?

Một l� đại Bồ T�t kh�o thủ hộ th�n mạng ph�p sư.

Hai l� kh�o thủ hộ những thiện ph�p đ� c�.

Ba l� kh�o thủ hộ chỗ ở của ph�p sư.

Bốn l� kh�o thủ hộ đồ ch�ng của ph�p sư.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t c�n c� bốn thứ nhiệm tr� tr� đức tư lương thiện xảo. Những g� l� bốn? �� l� ở nơi ph�p sư, Bồ T�t d�ng ph�p để nhiệm tr�, d�ng tr� để nhiệm tr�, d�ng của vật để nhiệm tr� v� d�ng c�ng đức để nhiệm tr� vậy.

Lại nầy X� lợi Phất ! �ại Bồ T�t c�n c� năm thắng lực hay l�m tr� đức tư lương thiện xảo. Những g� l� năm ? �� l� đại Bồ T�t c� đủ t�n lực để th�nh tựu t�m t�n giải. C� đủ tấn lực để cầu thiện tri thức th�nh tựu đa văn. C� đủ niệm lực để t�m Bồ Đề kh�ng qu�n mất. C� đủ định lực để suy gẫm quan s�t b�nh đẳng gi�c t�nh. C� đủ huệ lực do v� từ l�u đ� tu tập sức lực đa văn vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t c�n c� bốn thứ thi la thanh tịnh hay t�ch tập tr� đức tư lương. Những g� l� bốn ? �� l� đại Bồ T�t c� thi la th�ch ch�nh ph�p, c� thi la cầu ch�nh ph�p, c� thi la qu�n ch�nh ph�p v� c� thi la hồi hướng Bồ Đề vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t c�n c� bốn thứ ph�p nhẫn hay l�m tr� đức tư lương thiện xảo. Những g� l� bốn ?

Một l� l�c đại Bồ T�t cần cầu ch�nh ph�p, kh�o nhẫn chịu được tất cả lời lẽ th� �c phi ph�p.

Hai l� l�c đại Bồ T�t cần cầu ch�nh ph�p, kh�o nhẫn chịu được tất cả gi� nắng r�t n�ng đ�i kh�t.

Ba l� l�c đại Bồ T�t cần cầu ch�nh ph�p nơi hai đại sư H�a Thượng v� A X� L� c� dạy bảo th� đều đảnh đới l�nh thọ.

Bốn l� l�c đại Bồ T�t cần cầu ch�nh ph�p, kh�o tin hiểu được ph�p kh�ng, v� tướng, v� nguyện.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t lại c�n c� bốn thứ tinh tấn hay l�m tr� đức tư lương tinh tấn. Những g� l� bốn ? �� l� đại Bồ T�t ki�n cố tinh tấn lắng nghe ch�nh ph�p, ki�n cố tinh tấn nhiệm tr� ch�nh ph�p, ki�n cố tinh tấn diễn thuyết ch�nh ph�p v� ki�n cố tinh tấn tu h�nh ch�nh hạnh vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t c�n c� bốn thứ tĩnh lự tu tập ch�nh ph�p hay l�m tr� đức tư lương thiện xảo. Những g� l� bốn? �� l� đại Bồ T�t thường th�ch thực h�nh ph�p viễn ly, th�ch ở một m�nh nơi n�i rừng y�n tĩnh, thường th�ch t�m cầu thần th�ng tĩnh lự v� thường si�ng tu Phật tr� quảng đại.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t c�n c� bốn thứ ch�nh ph�p tr� huệ quang minh hay l�m tr� đức tư lương thiện xảo. Những g� l� bốn? �� l� đại Bồ T�t tu h�nh tr� huệ quang minh ấy : chẳng an trụ nơi đoạn, chẳng n�i nơi thường, chẳng tr�i duy�n khởi v� tin hiểu v� ng� vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t c�n c� bốn thứ ch�nh ph�p V� Thượng phương tiện hay l�m tr� đức tư lương thiện xảo. Những g� l� bốn ? �� l� đại Bồ T�t do tu h�nh B�t Nh� Ba la mật m� t�y thuận thế gian, t�y thuận kinh điển, t�y thuận diệu ph�p v� t�y thuận tịnh tr� vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t c� thể tiến đến bốn thứ ph�p đạo hay l�m tr� đức tư lương thiện xảo. Những g� l� bốn ? �� l� đại Bồ T�t do y B�t Nh� Ba la mật n�n đầy đủ tu h�nh đạo đến bỉ ngạn, đạo thất gi�c phần, đạo b�t th�nh chi v� đạo xu hướng nhất thiết chủng tr� vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t c�n c� bốn ph�p kh�ng ch�n đủ hay chứa họp tr� đức tư lương thiện xảo. Những g� l� bốn? �� l� đại Bồ T�t do tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n phụng tr� ch�nh ph�p v� lượng nghe ph�p kh�ng ch�n đủ, v� người thuyết ph�p kh�ng ch�n đủ, quan s�t l� nghĩa kh�ng ch�n đủ v� tr� huệ phương tiện kh�ng ch�n đủ vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t c� tr� đức tư lương thiện xảo như vậy liền v�o khắp tất cả ch�nh hạnh.

Nầy X� Lợi Phất ! N�n biết rằng bố th� do tr� tư lương m� th�nh tựu, tr� giới nhẫn tấn định huệ cũng đều do tr� tư lương m� th�nh tựu vậy. Nhẫn đến từ bi hỉ xả tất cả thiện ph�p đều do tr� đức tư lương m� th�nh tựu cả.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t ph�t khởi bao nhi�u ch�nh hạnh ki�n cố đều y chỉ nơi tr�. Tất cả ch�nh hạnh đều do tr� l�m tiền đạo. V� đại Bồ T�t c� đại tr� n�n được c�c người v� tr� quy về, tất cả �c ma kh�ng được dịp tiện, chư Phật Như Lai đồng gia hộ, sẽ được xu nhập nhứt thiết chủng tr�.

��y l� đại Bồ T�t tr� đức tư lương thiện xảo vậy.

Nếu chư �ại Bồ T�t c� đủ hai thứ phước đức v� tr� đức tư lương thiện xảo, n�n biết l� do tu h�nh B�t Nh� Ba la mật m� được c�ng lực tư lương thiện xảo như vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất! Thế n�o l� đại Bồ T�t niệm trụ thiện xảo?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t y B�t Nh� Ba la mật tu tập đầy đủ bốn thứ niệm trụ th� c� thể th�nh tựu phương tiện thiện xảo. Những g� l� bốn ? Một l� ở nơi th�n theo th�n qu�n s�t tu tập niệm trụ. Hai l� ở nơi thọ theo thọ quan s�t tu tập niệm trụ. Ba l� ở nơi t�m theo t�m quan s�t tu tập niệm trụ. Bốn l� ở nơi ph�p theo ph�p quan s�t tu tập niệm trụ.

Nầy X� Lợi Phất ! Tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, thế n�o �ại Bồ T�t ở nơi th�n theo th�n quan s�t tu tập niệm trụ?

Nầy X� Lợi Phất ! Bồ T�t ở nơi th�n trụ theo th�n m� niệm, quan s�t th�n nầy từ tiền tế c� tội lỗi. Bồ T�t nghĩ rằng : Th�n nầy do nghiệp đi�n đảo ph�t khởi từ nhơn duy�n m� sanh kh�ng c� chủ tể kh�ng chỗ nhiếp thọ. Như những c�y cỏ kia từ nhơn duy�n sanh kh�ng c� chủ tể kh�ng chỗ nhiếp thọ. Th�n thể nầy lại như nh� cửa dựng l�n do c�y gỗ tường v�ch c�c duy�n chung họp m� th�nh. Th�n thể nầy cũng vậy, chỉ do uẩn xứ giới chung họp nhiếp tr� m� bổn t�nh n� vốn kh�ng ng� kh�ng ng� sở, kh�ng thường kh�ng hằng kh�ng ở bền, chẳng phải l� ph�p chẳng biến đổi. Nay t�i chẳng n�n ở nơi th�n thể nầy m� vọng chấp. Nay t�i n�n đem th�n chẳng bền nầy đổi lấy th�n bền chắc. Th�n Như Lai l� th�n bền chắc vậy.

T�i quan s�t th�n thể nầy rất l� hư ngụy cần phải tạo n�n th�n Như Lai. V� th�n Như Lai l� th�n ph�p giới, l� th�n kim cương, l� th�n chẳng bị hoại, l� th�n ki�n cố, l� th�n tối thắng si�u tam giới. Th�n thể t�i đ�y c� v� lượng tội lỗi l�m tạp nhiễm. T�i phải cầu chứng th�n Như Lai rời l�a tội lỗi tạp nhiễm.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t ấy d�ng c�c năng lực gi�c huệ quan s�t th�n thể do tứ đại nhiếp tr�, l� hang ổ của c�c phiền n�o, v� thế n�n nay t�i n�n đem th�n nầy cung cấp hầu hạ c�c ch�ng sanh. Tại sao? V� như bốn đại chủng ngo�i l� địa thủy hỏa v� phong v� lượng phương c�ch tư t�i vật dụng sai biệt l�m lợi �ch dưỡng dục tất cả ch�ng sanh. Nay t�i cũng đem th�n do tứ đại hiệp th�nh nầy d�ng nhiều phương tiện cảnh giới của cải cho ch�ng sanh thọ dụng.

Nầy X� Lợi Phất ! Do y B�t Nh� Ba la mật quan s�t th�n thể nầy c� đại nghĩa dụng như vậy, n�n đại Bồ T�t dầu quan s�t th�n n�y thể t�nh n� l� khổ m� chẳng ch�n sợ th�n khổ ấy, dầu quan s�t th�n nầy t�nh n� cứu c�nh tận m� chẳng ch�n sợ lưu chuyển thọ sanh, dầu quan s�t th�n nầy t�nh n� v� ng� m� kh�ng ch�n mỏi với sự th�nh thục ch�ng sanh, dầu quan s�t th�n nầy t�nh n� tịch diệt m� chẳng rơi v�o chỗ bỏ rời vĩnh viễn tịch diệt, dầu qu�n s�t th�n nầy l� kh�ng v� tướng viễn ly, m� chẳng rơi v�o bi�n tế viễn ly.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t ở nơi th�n thể nầy an trụ ph�p, qu�n nơi th�n, quan s�t th�n ấy kh�ng thiệt kh�ng bền. Với nội th�n th� an trụ ph�p qu�n theo th�n thấy biết ở trong chỗ chẳng dung thọ c�c phiền n�o, với ngoại th�n an trụ ph�p qu�n theo th�n thấy biết ở ngo�i chẳng c�ng chung với phiền n�o.

Nầy X� Lợi Phất ! Đại Bồ T�t ấy th�nh tựu th�n niệm trụ rồi, th� th�n thanh tịnh kh�ng c� nhiễm �, đầy đủ tất cả th�n nghiệp thanh tịnh, được th�n trang nghi�m với tướng thanh tịnh. V� c� th�n trang nghi�m n�n được trời người quy ngưỡng.

��y gọi l� đại Bồ T�t tu h�nh B�t Nh� Ba La mật, nơi th�n thể theo th�n quan s�t tu tập th�n niệm trụ.

Lại nầy X� Lợi Phất ! L�c tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, thế n�o l� đại Bồ T�t ở nơi thọ theo thọ qu�n s�t tu tập thọ niệm trụ ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t nghĩ rằng bao nhi�u thọ đều l� khổ. Nay t�i c� năng lực gi�c huệ ở nơi thọ ấy n�n kh�o quan s�t, d�ng tr� quan s�t d�ng huệ quan s�t, d�ng phương tiện quan s�t. V� c� năng lực quan s�t th� thắng như vậy, n�n đại Bồ T�t ấy dầu thọ sự vui, đương l�c thọ vui liền đối với ch�ng sanh ở thiện đạo ph�t khởi t�m đại từ, chẳng bị phiền n�o tham dục l�m n�o; dầu thọ sự khổ, đương l�c thọ khổ liền đối với ch�ng sanh ở �c đạo ph�t khởi t�m đại bi, chẳng bị phiền n�o s�n khuể l�m n�o ; dầu thọ sự chẳng khổ chẳng vui, đương l�c thọ chẳng khổ vui ấy chẳng bị phiền n�o ngu si l�m n�o.

Nầy X� Lợi Phất ! Do y B�t Nh� Ba la mật c� đủ năng lực quan s�t thấy biết như vậy, n�n đại Bồ T�t theo thọ m� quan s�t tu tập niệm trụ, đương l�c cảm x�c c�c thọ: hoặc khổ hoặc vui hoặc chẳng khổ chẳng vui liền kh�o quan s�t được c�c thọ xuất ly, lại c� thể l�m cho ch�ng sanh chứng được ph�p thọ biến tr� tịch diệt. �ại Bồ T�t lại nghĩ rằng c�c ch�ng sanh ấy v� c� đủ phiền n�o n�n kh�ng c� tr� huệ chẳng biết được c�c thọ xuất ly. L�c thọ vui họ sanh tham �i, l�c thọ khổ họ sanh s�n khuể, l�c thọ chẳng vui chẳng khổ họ khởi ngu si. Ch�ng ta l� h�ng Bồ T�t c� tr� huệ, bao nhi�u lỗi lầm do thọ đều đ� dứt diệt, h� lại đương l�c cảm thọ m� sanh phiền n�o. Nay t�i phải ph�t khởi đủ phương tiện thiện xảo v� đại bi để nhiếp c�c ch�ng sanh, cho họ dứt diệt c�c x�c thọ.

Nầy X� Lợi Phất ! C�c Bồ T�t ấy do nhơn duy�n g� ở nơi c�c thọ m� n�i chẳng thối đọa?

Nầy X� Lợi Phất ! �� l� ở c�c thọ c� tr� huệ quan s�t hay dẫn sanh vui m� chẳng dẫn sanh khổ. Tr� huệ quan s�t thế n�o?

Nầy X� Lợi Phất ! Bồ T�t quan s�t trong ấy kh�ng năng thọ m� chỉ c� thọ, đ� l� chấp thọ, nhiếp thọ, thủ thọ, hữu đắc thọ, đi�n đảo thọ, ph�n biệt thọ, kiến phiền n�o thọ, chỉ c� thọ do nh�n tưởng sanh, nhẫn đến thọ do � tưởng sanh, thọ do sắc tưởng sanh, nhẫn đến thọ do ph�p tưởng sanh, v� c�c thứ nh�n x�c nhẫn đến � x�c sanh ra thọ, hoặc nội ph�p hoặc ngoại ph�p nhẫn c�c x�c duy�n sanh ra thọ, hoặc khổ hoặc lạc hoặc chẳng khổ chẳng lạc, c�c tướng như vậy th� gọi l� thọ.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Chư Phật Như Lai ph�n biệt c�c thọ c� v� lượng tướng. C� l�c n�i một thọ, đ� l� nhứt t�m liễu biệt c�c cảnh. Hoặc n�i hai thọ l� nội v� ngoại. Hoặc n�i ba thọ l� qu� khứ liễu biệt, vị lai liễu biệt v� hiện tại liễu biệt. Hoặc n�i bốn thọ l� địa thủy hỏa v� phong liễu biệt sai kh�c. Hoặc n�i năm thọ l� tư duy năm uẩn. Hoặc n�i s�u thọ l� ph�n biệt s�u xứ. Hoặc n�i bảy thọ l� bảy thức trụ. Hoặc n�i t�m thọ l� tướng t�m t� phương tiện. Hoặc n�i ch�n thọ l� ch�n chỗ ở của ch�ng sanh. Hoặc n�i mười thọ l� mười nghiệp đạo l�nh. Như vậy nhẫn đến v� lượng tất cả c�c thọ. Theo cảnh sở duy�n, theo chỗ t�c � c� bao nhi�u th� c� bấy nhi�u thọ. Nhưng chư Như Lai n�i thọ v� lượng, tại sao, v� ch�ng sanh v� lượng. T�y c�c ch�ng sanh đều ri�ng c� v� lượng thọ như vậy.

�ại Bồ T�t ở nơi thọ an trụ t�y thọ qu�n thế n�o ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t d�ng tr� thanh tịnh phương tiện kh�o nhiếp bao nhi�u thọ sanh trụ dị diệt của tất cả ch�ng sanh v� kh�o biết r� bao nhi�u thọ tr� của tất cả ch�ng sanh thiện v� bất thiện. Nếu t�y qu�n như vậy th� gọi l� quan s�t đủ nơi thọ.

��y gọi l� đại Bồ T�t tu h�nh B�t Nh� Ba la mật ở nơi thọ theo thọ quan s�t tu tập thọ niệm trụ.

Lại nầy X� Lợi Phất ! L�c tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, đại Bồ T�t ở nơi t�m theo t�m quan s�t tu tập t�m niệm trụ thế n�o ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t kh�ng vọng niệm, ph�ng thủ giữ k�n rời l�a t�n loạn, quan s�t nơi t�m sanh diệt tan hư niệm niệm chẳng dừng, ở trong ở ngo�i chẳng trụ chẳng chuyển. ��y gọi l� đại Bồ T�t ch�nh quan s�t nơi t�m.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t lại nghĩ rằng t�i nhớ l�c tối sơ đ� từng ph�t t�m, c�c t�m ấy ph�t sanh rồi liền diệt n� ly t�n biến hoại chẳng biết được n� đến phương n�o. T�i lại c� v� lượng t�m chứa họp thiện căn, n� sanh rời liền diệt ly t�n biến hoại kh�ng c� phương sở. T�i lại c� v� lượng t�m tướng hồi hướng Bồ Đề m� t�m thể tướng chẳng tự biết được l�m sao t�m ấy nghĩ được rằng t�i sẽ chứng V� Thượng Bồ Đề. Tại sao ? V� t�m thể ấy chẳng biết được t�m chẳng qu�n được t�m chẳng th�ng đạt được tự t�m vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t ấy lại nghĩ rằng nếu t�m Bồ Đề do t�m thiện căn m� kh�ng mất, th� t�m thiện căn do t�m hồi hướng m� kh�ng m� mất, nếu t�m hồi hướng do Bồ Đề m� kh�ng mất th� V� Thượng Bồ Đề l� kh�ng mất vậy. Quan s�t như vậy rồi, ở nơi m� mất, đại Bồ T�t kh�ng e sợ v� lại nghĩ rằng : ph�p duy�n khởi ấy nhơn quả chẳng hư hoại. Dầu t�m ph�p t�nh ấy kh�ng c� tự t�nh kh�ng c� t�c dụng, kh�ng c� chủ thể, nhưng c�c ph�p ấy y chỉ nhơn duy�n m� được sanh khởi. T�i phải t�y theo ch� nguyện m� chứa họp thiện căn.

�� chứa họp rồi tu c�ng hạnh tương ưng trọn chẳng bỏ rời t�m ph�p t�nh ấy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Tướng chứa họp trong ấy thế n�o ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t quan s�t tướng chứa họp như vầy : Bổn t�nh t�m ấy như huyễn h�a kh�ng c� một ph�p bố th� được m� t�m ph�p t�nh ấy hay bố th� cho tất cả ch�ng sanh hồi hướng chứa họp trang nghi�m Phật độ, đ�y gọi l� chứa họp thiện căn.

T�m bổn t�nh ấy như cảnh mộng tướng n� tịch tĩnh m� t�m ph�p t�nh ấy hay g�n giữ thi la đều hồi hướng t�c dụng thần th�ng, đ�y gọi l� chứa họp thiện căn.

T�m bổn t�nh ấy như dương diệm cứu c�nh tận diệt m� t�m ph�p t�nh ấy hay tu tập tất cả năng lực nhẫn nhục đ�ng ưa th�ch hồi hướng trang nghi�m Bồ Đề, đ�y gọi l� chứa họp thiện căn.

T�m bổn t�nh ấy như trăng trong nước cứu c�nh xa rời tướng chứa họp m� t�m ph�p t�nh ấy ph�t khởi tất cả ch�nh cần hồi hướng th�nh thục v� lượng Phật ph�p, đ�y gọi l� chứa họp thiện căn.

T�m bổn t�nh ấy chẳng thủ đắc được chẳng quan kiến được, m� t�m ph�p t�nh ấy hay tu tập tất cả tĩnh lự giải tho�t tam ma địa tam ma b�t đề hồi hướng chư Phật thắng tam ma địa, đ�y gọi l� chứa họp thiện căn.

Quan s�t t�m t�nh ấy vốn chẳng phải sắc tướng kh�ng kiến kh�ng đối chẳng r� biết được, m� t�m ph�p t�nh ấy hay tu tập tất cả huệ c� v� tr� thuyết sai biệt hồi hướng vi�n m�n chư Phật tr� huệ, đ�y gọi l� chứa họp thiện căn.

T�m kh�ng sở duy�n kh�ng sanh kh�ng khởi, m� t�m ph�p t�nh ấy kiến lập được v� lượng thiện ph�p nhiếp thọ sắc tướng, đ�y gọi l� chứa họp thiện căn.

T�m kh�ng sở nhơn cũng kh�ng sở sanh, m� t�m ph�p t�nh ấy hay nhiếp thọ gi�c phần ph�p nhơn, đ�y gọi l� chứa họp thiện căn.

T�m t�nh xa rời s�u thứ cảnh giới cũng chẳng sanh khởi, m� t�m ph�p t�nh hay dẫn ph�t cảnh giới Bồ Đề l�m nhơn sanh khởi t�m, đ�y gọi l� chứa họp thiện căn.

��y gọi l� đại Bồ T�t do y B�t Nh� Ba la mật n�n ở nơi tất cả t�m t�y theo t�m quan s�t tu tập t�m niệm trụ.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Do y B�t Nh� Ba la mật, n�n đại Bồ T�t ở nơi tất cả t�m trụ theo t�m quan s�t, v� cầu chứng được thắng thần th�ng n�n nhiếp cột t�m m�nh tu tập th�ng tr�, được thần th�ng rồi chỉ d�ng một t�m m� kh�o biết được tất cả t�m tướng, đ� biết r� rồi y nơi t�m tự thể m� tuy�n n�i c�c ph�p.

Nầy X� Lợi Phất ! An trụ t�y t�m qu�n ấy, đại Bồ T�t d�ng sức đại bi chế ngự t�m m�nh để th�nh thục ch�ng sanh kh�ng hề nh�m mỏi.

Do Bồ T�t t�y t�m qu�n n�n chẳng bị t�m tận chẳng bị t�m diệt m� an trụ nơi t�m, chỉ khiến t�m xa rời kiết phược sanh tử tương tục m� an trụ t�m. Lại đem năng lực chư t�m niệm tr� để an trụ nơi c�c ph�p kh�ng sanh kh�ng khởi t�nh ch�nh quyết định kh�ng thối đọa v�o trong bực Thanh Văn, �ộc Gi�c.
Lại d�ng năng lực niệm tr� ấy giữ t�m tương tục đến th�nh m�n tất cả Phật ph�p, một s�t na t�m tương ưng diệu huệ gi�c ngộ V� Thượng Bồ Đề. ��y gọi l� đại Bồ T�t y B�t Nh� Ba la mật ở nơi tất cả t�m theo t�m quan s�t tu tập t�m niệm trụ.

Lại nầy X� Lợi Phất ! L�c tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, đại Bồ T�t ở nơi ph�p t�y theo ph�p quan s�t tu tập ph�p niệm trụ thế n�o?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t ấy d�ng th�nh huệ nh�n nh�n thấy c�c ph�p nhẫn đến ngồi đạo tr�ng, chặng giữa kh�ng hề m� mất. Bồ T�t ấy ở nơi tất cả ph�p an trụ theo ph�p quan s�t chẳng thấy ch�t ph�p n�o xa rời kh�ng v� tướng v� nguyện v� trụ v� khởiv� gia hạnh. Lại quan s�t nữa chẳng thấy ch�t ph�p n�o xa rời duy�n khởi. �ại Bồ T�t ấy do an trụ nơi t�y ph�p qu�n ấy n�n chẳng qu�n ph�p v� phi ph�p. Trong đ�y lấy g� l�m ph�p, đ� l� nghĩa v� ng� gọi l� nghĩa của ph�p, nghĩa kh�ng hữu t�nh kh�ng mạng giả kh�ng nhơn l� nghĩa của ph�p. Lại lấy những g� l�m nghĩa phi ph�p, đ� l� ng� kiến hữu t�nh kiến mạng giả kiến nhơn kiến l� nghĩa của phi ph�p, đoạn kiến thường kiến hữu kiến v� kiến gọi l� phi ph�p. T�m lại m� n�i, tất cả c�c ph�p hoặc gọi l� ph�p, hoặc gọi l� phi ph�p. Nếu biết r� được c�c ph�p đều kh�ng v� tướng v� nguyện th� tất cả ph�p đều gọi l� ph�p. Nếu kế chấp ng� v� ng� sở c�ng c�c kiến phiền n�o th� tất cả ph�p đều gọi l� phi ph�p.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t y B�t Nh� Ba la mật an trụ t�y ph�p qu�n rồi chẳng thấy một ph�p n�o l� chẳng phải Phật ph�p l� chẳng phải Phật, l� chẳng phải đạo, l� chẳng phải giải tho�t, l� chẳng phải xuất ly. �� biết c�c ph�p đều l� xuất ly rồi, đại Bồ T�t ấy lại được đại bi v� chướng quan s�t bao nhi�u phiền n�o của c�c ch�ng sanh đều do vọng tưởng m� ph�t sanh, biết c�c phiền n�o thể t�nh n� tự ly. Tại sao ? V� c�c phiền n�o đồng về nơi liễu nghĩa, kh�ng c� ch�t phiền n�o n�o t�ch được tập được, t�y qu�n như vậy th� Bồ Đề phiền n�o t�nh l� Bồ Đề t�nh. Bồ T�t ấy dầu an trụ niệm m� kh�ng chỗ an trụ, chẳng nhớ chẳng qu�n m� biết r� được chỗ an trụ của niệm. Tại sao? Chỗ an trụ niệm tức l� ph�p giới. Nếu an trụ ph�p giới th� tức l� an trụ hữu t�nh giới. Nếu an trụ hữu t�nh giới tức an trụ hư kh�ng giới. Do đ�y n�n n�i c�c ph�p c�ng hư kh�ng b�nh đẳng.

Nầy X� Lợi Phất ! An trụ t�y ph�p qu�n như vậy, đại Bồ T�t do y xu Phật ph�p n�n tin hiểu c�c ph�p tức l� Phật ph�p. Dầu lại ph�t khởi tận tr� như vậy nhưng ở nơi ph�p v� vi tận diệt c� thể chẳng t�c chứng. Dầu lại ph�t khởi tr� v� sanh nhưng thương c�c ch�ng sanh m� thọ sanh vẫn chẳng rời bỏ thiệt tế v� sanh.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t ấy ở trong c�c ph�p v� an trụ niệm n�n nhiếp thọ được khắp c�c ph�p nhị thừa. Dầu ở nơi tất cả ph�p giả lập an trụ nơi niệm, m� ch�nh niệm ấy kh�ng t�n kh�ng thất nhẫn đến tận hậu tế ở nơi tất cả c�c ph�p t�y theo ph�p quan s�t tu tập niệm trụ, c� thể đem v� lượng ng�n thuyết sở thuyết những cảnh bất b�nh đẳng m� b�nh đẳng xu nhập tất cả Phật ph�p, hay khiến l�ng tất cả ch�ng sanh vui mừng, hay x� dẹp tất cả qu�n ma ki�n cố, do đ� chứng được tự nhi�n đại tr�.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t ấy do tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n ở nơi tất cả ph�p theo ph�p qu�n s�t tu tập niệm trụ.

��y gọi l� bốn thứ niệm trụ thiện xảo.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t tu h�nh B�t Nh� Ba la mật phải n�n tu tập niệm trụ thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t tứ ch�nh cần thiện xảo?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t do tu B�t Nh� Ba la mật n�n đạo c� bốn thứ. Những g� l� bốn ?

Một l� với ph�p �c bất thiện chưa sanh, v� chẳng sanh n�n sanh dục lạc dũng m�nh cố gắng ph�t si�ng tinh tấn nhiếp tr� nơi t�m b�nh đẳng an trụ.

Hai l� với ph�p �c bất thiện đ� sanh, v� dứt vĩnh viễn n�n sanh dục lạc dũng m�nh cố gắng ph�t si�ng tinh tấn nhiếp tr� nơi t�m b�nh đẳng an trụ.

Ba l� với ph�p thiện chưa sanh, v� sanh khởi n�n sanh dục lạc dũng m�nh cố gắng ph�t si�ng tinh tấn nhiếp tr� nơi t�m b�nh đẳng an trụ.

Bốn l� với ph�p thiện đ� sanh, v� khiến c�n chẳng qu�n tu tập vi�n m�n n�n sanh dục lạc dũng m�nh cố gắng ph�t si�ng tinh tấn nhiếp tr� nơi t�m b�nh đẳng an trụ.

Nầy X� Lợi Phất ! Bốn thứ đạo ấy cũng gọi l� bốn thứ ch�nh thắng, cũng gọi l� bốn thứ ch�nh cần tinh tấn vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đạo thắng thứ nhất ?

Nầy X� Lợi Phất ! N�i rằng với ph�p �c bất thiện chưa sanh v� chẳng sanh n�n sanh dục lạc dũng m�nh cố gắng, đ� l� n�i như l� t�c � vậy. C�n n�i ph�t si�ng tinh tấn, đ� l� n�i chẳng bỏ như l� t�c � vậy. C�n n�i ph�t si�ng tinh tấn, đ� l� n�i chẳng bỏ như l� t�c � vậy. C�n n�i nhiếp tr� nơi t�m b�nh đẳng an trụ, đ� l� như l� quan s�t vậy. Tại sao ? V� do như l� phương tiện n�n ph�p �c bất thiện chẳng c�n hiện h�nh.

Nầy X� Lợi Phất ! Những g� gọi l� ph�p �c bất thiện? Do nghĩa g� m� ph�p �c bất thiện chẳng c�n hiện h�nh.

Nầy X� Lợi Phất ! Ph�p �c bất thiện l� những ph�p bị đối trị của giới thi la, của định, của huệ.

Thế n�o gọi l� bị đối trị của giới?

N�i bị đối trị đ� l� n�i phạm giới v� những ph�p ph�t xu hủy phạm thi la, l� những thứ bị đối trị của c�c khối diệu giới. ��y gọi l� bị đối trị của giới

Những g� gọi l� bị đối trị của định ? �� l� vi phạm quỹ tắc v� những ph�p dẫn t�m t�n loạn, những ph�p bị đối trị của c�c khối diệu định. ��y l� bị đối trị của định.

Những g� gọi l� bị đối trị của huệ ? �� l� hủy phạm ch�nh kiến v� những ph�p hay dẫn những kiến triền chướng c�i, bị đối trị của c�c khối diệu huệ. ��y gọi l� bị đối trị của huệ.

Nầy X� Lợi Phất ! C�c ph�p như vậy đều gọi l� ph�p �c bất thiện. Nếu c� những như l� t�c � chẳng cho c�c ph�p �c bất thiện ấy được sanh khởi, th� gọi l� ph�p �c bất thiện chẳng c�n hiện h�nh.

��y l� đại Bồ T�t ch�nh thắng thứ nhất.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đạo ch�nh thắng thứ hai?

Nầy X� Lợi Phất ! Nếu c�c ph�p �c bất thiện chứa họp nơi t�m kh�ng phương kh�ng xứ v� c�c ph�p �c bất thiện hiện h�nh, t�m gi�c qu�n y chỉ nơi nhơn duy�n sở duy�n cảnh m� được sanh khởi. Thế n�o gọi l� duy�n cảnh sanh khởi? �� l� nhơn tướng tịnh diệu m� khởi t�m tham, nhơn tướng tổn hoại m� khởi t�m s�n, nhơn tướng v� minh m� khởi t�m si. Bấy giờ Bồ T�t liền an trụ như l� tư duy như vầy : Do tướng bất tịnh m� tham dục tịch tĩnh, do tướng từ mẫn n�n s�n khuể tịch tĩnh, do tướng duy�n khởi n�n ngu si tịch tĩnh. C�c phiền n�o ấy dầu do như l� t�c � n�n dứt diệt hẳn nhưng giả lập ng�n thuyết m� gọi l� tịch tĩnh. C�n thiệt tịch tĩnh th� kh�ng g� c� được kh�c m� chỉ l� t�nh đoạn diệt b�nh đẳng. Hiện qu�n c�c ph�p, tức lấy ph�p nầy m� gọi l� ch�nh thắng. ��y l� đại Bồ T�t ch�nh thắng thứ hai.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đạo ch�nh thắng thứ ba ?

Nầy X� Lợi Phất ! Về nghĩa của ph�p thiện, văn c� v� lượng; Tại sao? V� đại Bồ T�t v� lượng ph�p thiện đều phải chứa họp, do đ� m� văn c� v� lượng.

Nầy X� Lợi Phất ! N�n biết tất cả thiện căn của Bồ T�t lấy lạc dục l�m gốc, do tinh tấn m� c� thể chứa họp tất cả thiện căn. Tại sao ? V� do ph�p ấy nhiếp tr� an trụ n�n tất cả thiện căn đều được cứu c�nh. ��y gọi l� đại Bồ T�t đạo ch�nh thắng thứ ba.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đạo ch�nh thắng thứ tư ?
Nầy X� Lợi Phất ! Nghĩa ấy n�n biết tức l� hồi hướng V� Thượng Bồ Đề. Tại sao ? V� do hồi hướng Bồ Đề n�n bao nhi�u thiện căn đ� c� chẳng c�n hư mất. Tại sao? V� đại Bồ T�t chẳng y tam giới m� ph�t t�m.

Nầy X� Lợi Phất ! Chư đại Bồ T�t đ� chẳng y tam giới m� tu tập thiện căn lại c�n hồi hướng Nhứt thiết chủng tr�, n�n biết bao nhi�u thiện căn đ� c� th� l� cứu c�nh v� tận vậy. ��y gọi l� đại Bồ T�t đạo ch�nh thắng thứ tư.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t v� tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n tinh cần tu tập bốn đạo phần thiện xảo như vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất! Thế n�o l� đại Bồ T�t năm phần đạo thiện xảo?

Những g� l� năm ? �� l� t�n căn, tinh tấn căn, niệm căn, định căn v� huệ căn.

Thế n�o l� đại Bồ T�t t�n căn?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t c� bốn ph�p tin :

Một l� tin ở trong sanh tử như vậy c� ch�nh kiến thế gian, do điều tin nầy m� đại Bồ T�t nương ở nghiệp b�o dầu c� đến phải mất mạng cũng chẳng hề t�c � g�y tạo �c nghiệp.

Hai l� tin nơi những Bồ T�t hạnh, do điều tin nầy m� đại Bồ T�t tu ch�nh hạnh chẳng hề khởi � th�ch chứng nhị thừa.

Ba l� tin thắng nghĩa liễu nghĩa duy�n khởi thậm th�m như vậy, tất cả c�c ph�p kh�ng ng� kh�ng hữu t�nh chỉ l� giả lập do ng�n thuyết, chỉ l� tướng kh�ng v� tướng v� nguyện, do điều tin nầy m� chấp kiến hữu t�nh v� c�c phiền n�o chẳng c�n tăng trưởng.

Bốn l� tin những lực v� �y tất cả Phật ph�p, đ� tin rồi th� rời l�a nghi hoặc m� tu tập tất cả Phật ph�p đ� c�.

Những tướng như vậy gọi l� đại Bồ T�t t�n căn.

Nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t tinh tấn căn ? �� l� những ph�p được tin do tinh tấn m� sanh khởi, tức l� lấy ph�p ấy m� gọi l� tinh tấn căn vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t niệm căn ? �� l� c�c ph�p do sức tinh tấn chứa họp rồi do sức niệm căn m� chẳng hư mất tức l� lấy ph�p nầy m� l�m niệm căn vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t định căn ? �� l� c�c ph�p đ� do sức niệm căn n�n kh�ng hư mất, ch�nh c�c ph�p ấy do sức định căn nhiếp ở một cảnh duy�n, tức l� lấy ph�p nầy m� gọi l� định căn vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t huệ căn ? �� l� c�c ph�p do sức định căn nhiếp ở một duy�n, c�c ph�p ấy do sức huệ căn m� thấy suốt tỏ r� n�n gọi l� huệ căn vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t c� đủ năm căn tăng thượng ấy nối lu�n kh�ng hở tu h�nh ch�nh hạnh c� thể mau vi�n m�n tất cả Phật ph�p, cũng mau xu nhập bực thọ k�.

Nầy X� Lợi Phất ! V� như ngoại đạo ngũ th�ng ti�n nhơn kia, nếu trong thai tạng hai h�nh nam nữ c�n chưa sanh khởi th� ti�n nhơn trọn chẳng k� biệt cho họ.

Cũng vậy, nếu chư Bồ T�t chưa đủ th�nh tựu năm căn tăng thượng nối lu�n kh�ng hở ấy, th� Đức Như Lai trọn chẳng thọ k� cho họ vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! Những tướng như vậy gọi l� đại Bồ T�t năm phần đạo ph�p. �ại Bồ T�t v� muốn tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n c� thể tu tập năm phần đạo thiện xảo như vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t đạo thiện xảo lại c�n c� năm phần. �� l� t�n lực, tinh tấn lực, niệm lực, định lực v� huệ lực.

Thế n�o gọi l� đại Bồ T�t t�n lực ? C�c Bồ T�t ấy thắng giải thanh tịnh t�n thọ quyết định ki�n cố kh� hư chẳng bị chế phục. Giả sử c� �c ma giả l�m tượng Phật đến chỗ Bồ T�t để l�m chướng ngại muốn khiến Bồ T�t ở nơi ch�nh tr� v� thắng giải tho�t xa rời chẳng ưa, ma lại n�i ph�p ấy chẳng phải Phật ch�nh gi�o.

Nầy X� Lợi Phất ! Giả sử t�nh tứ đại chuyển biến lẫn nhau cũng trọn chẳng thể khiến Bồ T�t đ� th�nh tựu t�n lực thắng giải bị ma ảo hoặc m� t�n lực bị lay động. ��y gọi l� đại Bồ T�t t�n lực.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t tinh tấn lực ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t ph�t cần tinh tấn phương tiện tu tập tất cả thiện ph�p, nơi đ� được sức ki�n cố trụ tr�, do sức lực ấy, những sự được l�m chưa đến cứu c�nh, kh�ng c� tất cả chư thi�n hay thế gian n�o l�m cho dời động được sức trụ tr� của Bồ T�t ấy khiến chẳng ở tại bổn xứ. ��y gọi l� đại Bồ T�t tinh tấn lực vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t niệm lực ?

Nầy X� Lợi Phất ! Chư đại Bồ T�t ở nơi c�c ph�p ấy do niệm an trụ n�n khiến t�m an trụ kh�ng c� g� l�m dời động t�n loạn được. Do sức niệm gia tr� n�n đại Bồ T�t ấy c� thể x� dẹp tất cả phiền n�o m� kh�ng c� g� chế phụ được niệm ấy. ��y gọi l� đại Bồ T�t niệm lực.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� đại Bồ T�t định lực ?

Nầy X� Lợi Phất ! Chư Bồ T�t an trụ xa rời c�c chi thiền, dầu quan s�t tất cả �m thanh c�c đạo ngữ nghiệp v� �m thanh văn tự m� vẫn c� thể chẳng chướng sơ thiền. Bồ T�t ấy dầu đem tất cả thiện ph�p như vầy tầm từ suy cầu v� lượng ph�p m� vẫn c� thể chẳng chướng đệ nhị thiền. Bồ T�t ấy dầu an trụ nơi hoan hỉ được sanh m� vẫn c� thể chẳng chướng đệ tam thiền. Bồ T�t ấy dầu v� th�nh thục tất cả ch�ng sanh m� nhiếp thọ ch�nh ph�p chẳng trụ nơi xả m� vẫn c� thể chẳng chướng đệ tứ thiền. Bồ T�t an trụ bốn thứ tĩnh lự ấy, tất cả ph�p bị đối trị của tĩnh lự chẳng thể chế phục được. Bồ T�t ấy dầu an trụ ch�nh định chẳng bỏ m� chẳng theo định lực ấy thọ sanh. ��y gọi l� đại Bồ T�t định lực.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t huệ lực ?

Nầy X� Lợi Phất ! Sức tr� huệ ấy ki�n cố kh� lay động. Tất cả thế gian v� xuất thế chẳng c� g� chế phục được tr� lực ấy. Bồ T�t đời đời sanh ra chỗ n�o, nhẫn đến tất cả ch�nh hạnh c�ng nghiệp thiện xảo thế gian kh� l�m kh� hiểu, m� Bồ T�t ấy chẳng do thầy dạy đều hiện tiền biết r� tất cả.

Lại ở nơi ph�p xuất thế, đ� l� hay cứu độ c�c thế gian, đại Bồ T�t do sức tr� huệ đều nhiếp thọ được cả m� chẳng bị tất cả thế gian trời người chế phục.

��y gọi l� đại Bồ T�t huệ lực.

C�c tướng như vậy gọi l� đại Bồ T�t năm phần đạo thiện xảo.

Nầy X� Lợi Phất ! Chư đại Bồ T�t v� muốn tu h�nh B�t Nh� ba la mật n�n tinh cần tu tập năm phần đạo thiện xảo như vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t c�n c� bảy thứ gi�c phần. �� l� niệm gi�c phần, trạch ph�p gi�c phần, tinh tấn gi�c phần, hỉ gi�c phần, an gi�c phần, đẳng tr� gi�c phần v� xả gi�c phần.

Thế n�o l� đại Bồ T�t niệm gi�c phần ? �� l� chư Bồ T�t y do nơi sức ch�nh niệm m� t�y gi�c c�c ph�p, quan s�t c�c ph�p, tầm tư c�c ph�p, biết r� c�c ph�p, giản trạch c�c ph�p, soi x�t c�c ph�p, do sức ch�nh niệm, Bồ T�t t�y gi�c thể tướng của c�c ph�p.

Nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� tr� liễu đạt tự thể tướng của tất cả ph�p ?

�� l� do niệm lực của gi�c s�t của ph�p tự thể tướng kh�ng. Bồ T�t th�ng đạt thể tướng kh�ng ấy th� gọi l� niệm gi�c phần.

Thế n�o gọi l� trạch ph�p gi�c phần ? �� l� Bồ T�t c� tr� giản trạch t�m vạn bốn ng�n ph�p tạng, theo c�c ph�p tạng ấy phải n�n giản trạch. Giản trạch như vậy gọi l� liễu nghĩa. Liễu nghĩa ấy do bất liễu nghĩa. Bất liễu nghĩa ấy do thế tục nghĩa. Thế tục nghĩa ấy do nghĩa thắng nghĩa. Nghĩa thắng nghĩa do giả thi thiết. Giả thi thiết ấy do thắng quyết trạch. Thắng quyết trạch ấy gọi l� giản trạch. Bồ T�t th�nh tựu giản trạch ấy th� gọi l� trạch ph�p gi�c phần vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� đại Bồ T�t tinh tấn gi�c phần?

Nầy X� Lợi Phất ! Tức ở nơi niệm trạch tấn hỉ an định xả tr� ấy, đại Bồ T�t nhiếp thọ ưa vui thế lực dũng m�nh, lạc dục kh�ng lui giảm tinh tấn cố gắng chẳng bỏ ph�p l�nh, v� đạo hiện qu�n m� ph�t khởi ch�nh cần. Bồ T�t th�nh tựu ph�p qu�n ch�nh cần như vậy th� gọi l� tinh tấn gi�c phần.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� đại Bồ T�t hỉ gi�c phần ?

Do v� Bồ T�t ở nơi ph�p sanh hỉ b�n vui th�ch nơi ph�p. Do vui th�ch nơi ph�p n�n t�m chẳng trầm lặng. Do t�m chẳng trầm lặng n�n ph�t sanh thanh tịnh hỉ. Do hỉ thanh tịnh n�n th�n t�m an ổn rời l�a phiền n�o. ��y gọi l� hỉ gi�c phần.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t an gi�c phần ?

Bồ T�t do th�n an n�n được t�m an. Do t�m an n�n dứt c�c phiền n�o rời xa tất cả chướng c�i. Nơi cảnh sở duy�n t�m ấy liền an trụ m� nhập c�c ch�nh định. Bồ T�t th�nh tựu ph�p ấy th� gọi l� an gi�c phần.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� đại Bồ T�t tam ma địa gi�c phần?

Bồ T�t d�ng định t�m ấy gi�c tr� nơi ph�p m� chẳng phải l� t�m bất định. Tại sao? V� nếu t�m được định m� gi�c tri c�c ph�p th� chẳng hề ph�t khởi c�c t� gi�c triền chướng �i kiến v. v. . . chỉ trừ ở nơi thiệt t�nh b�nh đẳng của ph�p, t�m định xu nhập gi�c tri t�nh b�nh đẳng của tất cả ph�p. Bồ T�t th�nh tựu nơi đ�y th� gọi l� định gi�c phần.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� đại Bồ T�t xả gi�c phần ?

Bồ T�t hay thuận nơi ph�p hỉ duyệt t�m kh�ng chấp trước, n�n c�c ph�p thế tục t�m chẳng nhiếp thọ, chẳng cao chẳng hạ an trụ bất động, kh�ng mừng kh�ng ch�n kh�ng y�u kh�ng giận, chỉ hay t�y thuận tu tập th�nh đạo. ��y gọi l� Bồ T�t xả gi�c phần.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t muốn ở nơi bảng gi�c phần ấy th�ng đạt thiện xảo, th� th�ch tu h�nh B�t Nh� Ba la mật chuy�n cần tu tập gi�c phần thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t c� t�m th�nh đạo phần. �� l� ch�nh kiến, ch�nh tư duy, ch�nh ngữ, ch�nh nghiệp, ch�nh mạng, ch�nh tinh tấn, ch�nh niệm v� ch�nh tam ma địa.

Thế n�o gọi l� Bồ T�t ch�nh kiến? Đ� l� xuất thế kiến của chư Hiền Th�nh.

Kiến ấy chẳng phải ng� kiến khởi, chẳng phải hữu t�nh kiến khởi, chẳng phải mạng giả kiến khởi, chẳng phải nhơn kiến khởi, chẳng phải đoạn kiến khởi, chẳng phải thường kiến khởi, chẳng phải hữu kiến khởi, chẳng phải v� kiến khởi, chẳng phải thiện kiến khởi, chẳng phải bất thiện kiến khởi, nhẫn đến chẳng phải Niết b�n kiến khởi.

Nầy X� Lợi Phất ! Nếu Bồ T�t rời l�a những kiến ấy th� gọi l� Bồ T�t ch�nh kiến.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� Bồ T�t ch�nh tư duy ?

Nầy X� Lợi Phất ! Nếu l� tư duy hay ph�t khởi tất cả phiền n�o tham s�n si v. v. . . Bồ T�t chẳng hề ph�t khởi. Nếu l� tư duy hay sanh trưởng những khối c�ng đức giới, định, huệ, giải tho�t, giải tho�t tri kiến v. v. . . Bồ T�t hằng thường ph�t khởi? ��y gọi l� đại Bồ T�t ch�nh tư duy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� Bồ T�t ch�nh ngữ ?

Nầy X� Lợi Phất ! Ngữ ng�n của Bồ T�t chẳng tự tổn n�o, chẳng tổn n�o tha, chẳng tranh c�i nhau với ch�ng sanh. Do th�nh tựu ngữ ng�n ấy m� Bồ T�t hay nhập chứng th�nh đạo n�n gọi l� Bồ T�t ch�nh ngữ.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� Bồ T�t ch�nh nghiệp ?

Nầy X� Lợi Phất ! Chư Bồ T�t chẳng hề tạo t�c những hắc nghiệp hay cảm hắc b�o. Nếu l� những nghiệp hay cảm b�o bạch tịnh, nếu l� nghiệp hay dứt hết tất cả nghiệp, Bồ T�t phương tiện ph�t khởi v� lấy những nghiệp ấy l�m sự nghiệp của m�nh. Nương nghiệp ấy, Bồ T�t phương tiện tu nghiệp b�nh đẳng. ��y gọi l� Bồ T�t ch�nh nghiệp.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� đại Bồ T�t ch�nh mạng ?

Nầy X� Lợi Phất ! Chư Bồ T�t bao nhi�u th�nh chủng đ� c�, c�ng đức đầu đ�, chẳng siểm cuống, chẳng lừa dối, với sự khất cầu t�nh kh�ng quan thiết, dễ đủ dễ nu�i, với luật nghi th� k�nh thờ tu h�nh chẳng lười biếng, với lợi dưỡng của người th� chẳng ganh gh�t, với lợi dưỡng của m�nh th� biết vừa đủ, với chỗ Phật khai cho th� chẳng nhiễm trước lắm m� thường thanh tịnh tự giữ hạnh ch�nh mạng. ��y gọi l� Bồ T�t ch�nh mạng.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t ch�nh tinh tấn ?

Nầy X� Lợi Phất ! Nếu l� những t� hạnh những phiền n�o tham s�n si v. v... m� ph�t khởi tinh tấn th� Bồ T�t chẳng hề ưa th�ch . Nếu l� những ch�nh cần nhiếp trong th�nh đế, xu nhập th�nh đạo, hay đến Niết b�n, dẫn ph�t ch�nh hạnh th� Bồ T�t ưa th�ch tu học ph�t khởi tinh tấn . ��y gọi l� Bồ T�t ch�nh tinh tấn .

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t ch�nh niệm ?

Nầy X� Lợi Phất ! C� những niệm rất thiện t�nh chẳng hạ liệt l�m cho t�m l�nh ch�nh trực kh�ng t� kh�c, hay quan s�t lỗi hại của sanh tử, hay l�m con đường về đại Niết b�n. Nếu chư Bồ T�t giữ lu�n được những niệm ấy khiến chẳng qu�n mất th�nh đạo th� gọi l� Bồ T�t ch�nh niệm.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t ch�nh tam ma địa ?

Nầy X� Lợi Phất ! Tam ma địa l�, nếu ở nơi ch�nh t�nh b�nh đẳng th� ở nơi tất cả ph�p b�nh đẳng, chư Bồ T�t an trụ tam ma địa ấy rồi v� muốn giải tho�t tất cả ch�ng sanh n�n xu nhập ch�nh t�nh. Ch�nh định ấy l� v� tận đạo m� tam thế chư Phật tuy�n n�i khai thị cho chư Bồ T�t chứng hiện qu�n. ��y gọi l� đại Bồ T�t ch�nh định.

Nầy X� Lợi Phất ! ��y gọi l� đại Bồ T�t t�m th�nh đạo phần. Chư đại Bồ T�t nếu muốn tu h�nh B�t Nh� Ba la mật, th� n�n si�ng tu t�m th�nh đạo phần như vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t do tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n tu học đạo thiện xảo. �ạo thiện xảo ấy c�n c� hai thứ : đ� l� xa ma tha v� tỳ b�t x� na.

Thế n�o gọi l� xa ma tha đạo ?

Nầy X� Lợi Phất ! Chư Bồ T�t t�m an tĩnh, rất tột tịch tĩnh, tối thắng tịch tĩnh, kh�ng t�n loạn, c�c căn điềm đạm, chẳng điệu cử, kh�ng th�o nhiễu, kh�ng h�n trầm, an tĩnh giữ k�n kh�ng siễm kh�c, điều thuận si�ng giỏi, ưa thường ở một m�nh rời l�a huy�n n�o th�ch hạnh viễn ly, th�n kh�ng nhiễm trần, t�m kh�ng m� loạn, nơi m�n tịch tĩnh tư duy t�c � rời c�c dục kh�ng hy vọng, xa c�c đại dục, vui th�ch tri t�c, ch�nh mạng thanh tịnh, ch�nh hạnh vi�n m�n, giữ k�n oai nghi biết thời biết phần dễ nu�i dễ đủ, kh�o biết chừng lượng, thường ưa tư duy quan s�t kh�ng cao kh�ng hạ, t�nh hay nhịn chịu được lời th� tiếng xấu, nơi m�n tương ưng th� ph�t t�m an trụ, ưa ở nh� rảnh vắng, nơi phần tĩnh lự th� t�c � duy�n niệm, sanh khởi đại từ dẫn ph�t đại bi, an trụ đại hỉ, tu tập đại xả, từ sơ thiền đến b�t định thứ đệ chứng nhập. ��y gọi l� Bồ T�t xa ma tha đạo.

Nầy X� Lợi Phất ! Lại c�n c� v� lượng xa ma tha ch�nh hạnh. Chư Bồ T�t ở nơi những tư lương ch�nh hạnh ấy phương tiện xu nhập, như vậy lại gọi l� Bồ T�t xa ma tha đạo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� tỳ b�t x� na đạo ?

Nầy X� Lợi Phất ! Chư Bồ T�t ở nơi diệu huệ phần m� tu tập th�nh đạo.

Trong c�c ph�p, Bồ T�t ph�t khởi v� t�c qu�n tr�, lại ph�t khởi v� ng� qu�n tr�, v� hữu t�nh qu�n tr�, v� mạng giả qu�n tr�, v� nhơn qu�n tr�. Trong c�c uẩn, ph�t khởi ph�p qu�n tr�, trong c�c giới ph�t khởi ph�p giới qu�n tr�, trong c�c xứ ph�t khởi kh�ng qu�n tr�, trong c�c nh�n ph�t khởi chiếu liễu qu�n tr�, trong duy�n khởi ph�t khởi bất tương vi qu�n tr�, nơi c�c chấp kiến ph�t khởi viễn ly qu�n tr�, nơi c�c nhơn quả ph�t khởi nghiệp b�o qu�n tr�, nơi quả đ�ng được ph�t khởi t�c chứng qu�n tr�, nơi ch�nh t�nh được nhập ph�t khởi xu nhập qu�n tr�.

Nầy X� Lợi Phất ! Tỳ b�t x� na l� ở trong c�c ph�p ph�t khởi như l� kiến, chơn thiệt kiến, bất biến dị kiến, kh�ng kiến, v� tướng kiến, v� nguyện kiến.

Nầy X� Lợi Phất ! Tỳ b�t x� na l� chẳng phải do nhơn c� m� qu�n, chẳng phải do nhơn kh�ng m� qu�n, chẳng phải do nhơn sanh trụ diệt m� qu�n, chẳng do nhơn hữu sở đắc m� qu�n. Tại sao ? V� đại Bồ T�t ở nơi c�c nhơn ấy đều kh�ng chỗ thấy, m� lại quan s�t chẳng thấy m� thấy, thấy m� chẳng thấy.

Nầy X� Lợi Phất ! Nếu chư đại Bồ T�t khởi qu�n như vậy th� gọi l� như thiệt qu�n, l� chơn thiệt qu�n, cũng gọi l� chứng được tỳ b�t x� na thiện xảo phương tiện.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t ở trong qu�n nầy dầu ph�t khởi qu�n giải như vậy m� chẳng sa v�o chỗ kh�ng l�m, cũng chẳng xa rời thiện căn gia hạnh. ��y gọi l� đại Bồ T�t tỳ b�t x� na.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t v� muốn tu h�nh B�t nh� Ba la mật n�n tinh cần tu tập xa ma tha, tỳ b�t x� na đạo ph�p thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất! �ạo tướng của đại Bồ T�t tu h�nh như vậy, nếu n�i lược th� chỉ c� một xu đạo thiện xảo. �� l� đại Bồ T�t ri�ng lộ giữa đại ch�ng kh�ng ai bằng chẳng nhờ bạn gi�p v� chứng V� Thượng Bồ Đề n�n do m�nh tiếp thọ thế lực tinh tấn dục giải thanh tịnh m� mặc �o gi�p ki�n cố. Tại sao ? V� đại Bồ T�t chẳng do người m� gi�c ngộ, chẳng duy�n nơi người, tự m�nh x�y dựng tự lực ph�t khởi quan niệm rằng �o gi�p ấy tất cả ch�ng sanh chẳng ai mặc được, chỉ ri�ng t�i mặc, �o gi�p ấy tất cả Hiền Th�nh h�ng t�n ph�t � v� chư Bồ T�t chưa an trụ ch�nh vị chưa từng được mặc, nay ri�ng t�i mặc. Bồ T�t lại nghĩ rằng nay t�i trang bị thế nầy h� lại để bố th� tự tại độ t�i, m� t�i phải tự tại độ bố th� ấy, h� lại để những tr� giới nhẫn nhục tấn định B�t Nh� tự tại độ t�i, m� t�i phải tự tại độ tr� giới nhẫn tấn định B�t Nh� ấy. �ại Bồ T�t lại nghĩ rằng nay t�i h� lại để Ba la mật ph�t khởi t�i, m� t�i phải ph�t khởi Ba la mật, nhẫn đến tất cả thiện căn đều sẽ nhơn nơi t�i m� được ph�t khởi, chẳng để thiện căn ph�t khởi t�i. Nếu chư đại Bồ T�t ở nơi ph�p ấy chẳng nhờ bạn gi�p tự c� thể x�y dựng t�i l� độc nhứt kh�ng ai bằng, t�i sẽ ngồi t�a kim cương ki�n cố th� thắng d�ng thế lực m�nh x� dẹp qu�n ma, d�ng một s�t na tương ưng huệ chứng V� Thượng Bồ Đề.

Nầy X� Lợi Phất ! Nếu đại Bồ T�t ph�t khởi dục giải phương tiện quyết định quan s�t như vậy th� gọi l� đại Bồ T�t ph�t một đạo thiện xảo.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t v� muốn tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n tu tập ph�t xu một đạo thiện xảo như vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! Chư Bồ T�t y B�t Nh� Ba la mật tu tập duy�n khởi, ở tịnh thất k�n suy nghĩ như vậy : khối thuần khổ lớn của thế gian như vậy, từ chỗ n�o m� n� được tập họp ph�t khởi? Liền tự biết khối khổ ấy do t�c � bất như l� tập khởi n�n v� minh do v� minh tập khởi n�n h�nh tập khởi, do c�c h�nh tập khởi n�n c�c thức tập khởi, do thức tập khởi n�n danh sắc tập khởi, do danh sắc tập khởi n�n lục xứ tập khởi, do lục xứ tập khởi n�n c�c x�c tập khởi, do x�c tập khởi n�n c�c thọ tập khởi, do thọ tập khởi n�n c�c �i tập khởi, do �i tập khởi n�n c�c thủ tập khởi, do thủ tập khởi n�n c�c hữu tập khởi, do hữu tập khởi n�n sanh tập khởi, do sanh tập khởi n�n l�o tử ưu sầu bi khổ bức n�o đều tập khởi.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t lại nghĩ rằng dầu c�c ph�p ấy tập khởi như vậy nhưng l� v� t�c v� dụng kh�ng c� chủ tể. C�c ph�p ấy thập thiện l�m nhơn, bất động l�m nhơn, Niết b�n l�m nhơn, c�c ph�p ấy do duy�n sanh khởi cũng kh�ng c� chủ tể. Nếu l� c�c ch�ng sanh, hạ căn l�m nhơn, trung căn l�m nhơn, thượng căn l�m nhơn, c�c nghiệp l�m nhơn, nhơn quả lưu chuyển cũng kh�ng chủ tể.

Nầy X� Lợi Phất ! Tất cả bao nhi�u ph�p như vậy do nhơn duy�n h�a hiệp m� được tập khởi, đại Bồ T�t đều biết r� cả. ��y gọi l� duy�n khởi thiện xảo.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t lại nghĩ rằng do g� diệt m� c�c ph�p nầy dứt diệt ? Liền tự biết rằng do bất như l� t�c � diệt n�n v� minh diệt, do v� minh diệt n�n c�c h�nh diệt, do c�c h�nh diệt n�n c�c thức diệt, nhẫn đến do sanh diệt n�n l�o tử ưu bi khối thuần khổ lớn diệt. C� tr� biết như đ�y gọi l� duy�n khởi thiện xảo.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t lại nghĩ rằng nhơn y nơi ch�nh ph�p y chỉ c�c duy�n y chỉ h�a hiệp m� được tu c�c thiện ph�p. Thiện ph�p ấy đ� y chỉ h�a hiệp y chỉ c�c duy�n th� n� chẳng y nơi ng� n� chẳng y chỉ nơi hữu t�nh nơi thọ mạng nơi nhơn, như vậy th� c�c ph�p l�nh ấy chẳng c�n lường được.

Như l� qu�n s�t như vậy th� gọi l� duy�n khởi thiện xảo.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t lại quan s�t tất cả Phật ph�p đều l� tướng Bồ Đề, l� tướng do duy�n ph�t khởi, quan s�t c�c duy�n khởi, đều l� tướng tận diệt. Do v� hay quan s�t chẳng bỏ ch�ng sanh n�n chẳng xu nhập v�o cứu c�nh tịch diệt. ��y cũng gọi l� duy�n khởi thiện xảo vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! Chư đại Bồ T�t v� muốn tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n tu tập duy�n khởi thiện xảo như vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� đại Bồ T�t nhứt thiết ph�p thiện xảo ?

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t do tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n ở nơi tất cả ph�p nhiếp khắp tất cả hữu vi v� v� vi. �ại Bồ T�t n�n tu thiện xảo nơi tất cả ph�p ấy.

Nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o l� Bồ t�t hữu vi thiện xảo? �� l� th�n h�nh diệu thiện, ngũ h�nh diệu thiện, � h�nh diệu thiện, đ�y gọi l� hữu vi thiện xảo.

Thế n�o l� v� vi thiện xảo? Tức l� đem th�n ngữ � h�nh thiện xảo ấy hồi hướng cứu c�nh v� vi Bồ Đề, hồi hướng diệu qu�n v� vi Bồ Đề, lại hồi hướng Nhứt thiết chủng tr�. ��y gọi l� v� vi thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ t�t hữu vi thiện xảo tức l� t�ch tập năm Ba la mật: Bố th�, Tr� giới Nhẫn nhục, Tinh tấn v� Tĩnh tự Ba la mật. Nếu do tr� v� vi B�t Nh� Ba la mật th� năm ba la mật ấy chẳng đ� ph� được diệu tr� nầy, lại c�n c� thể t�ch tập được c�c Ba la mật tư lương thiện ph�p, t�n giải v� lậu V� Thượng Bồ Đề v� hồi hướng Nhứt thiết chủng tr�. ��y gọi l� v� vi thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất : �ại Bồ T�t hữu vi thiện xảo l� d�ng �nh s�ng v� ngại chiếu c�c ch�ng sanh, d�ng tứ nhiếp ph�p nhiếp c�c ch�ng sanh, đ�y gọi l� hữu vi. Nếu quan s�t c�c ph�p v� ng� v� hữu t�nh v� thủ v� chấp, ở nơi tứ nhiếp ph�p phương tiện thiện xảo mến th�ch tin nhận những tr� qu�n v� vi v� hồi hướng Nhứt thiết chủng tr�. ��y gọi l� v� vi thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t hữu vi thiện xảo l� chẳng đoạn dứt kiết tục hay khiến sanh tử tương tục m� lại dứt đoạn hẳn phiền n�o hay khiến sanh tử tương tục. Nhiệm vận chấp tr� tướng phược Bồ Đề kiết phược, một phần kiết phược chẳng c�n hiện h�nh. ��y gọi l� hữu vi thiện xảo. Nếu lại tu tập c�c ph�p ch�nh tr� như kh�ng, v� tướng, v� nguyện, v� t�c, v� khởi, hiện qu�n thiện xảo V� Thượng Bồ Đề chẳng do tha duy�n m� tự t�c chứng nơi ph�p v� vi. ��y gọi l� v� vi thiện xảo.

Lại nầy X� Lợi Phất! �ại Bồ T�t hữu vi thiện xảo l� chư đại Bồ T�t đi trong tam giới m� chẳng bị tam giới � nhiểm. C�n đại Bồ T�t dầu c� th�ng đạt tất cả ph�p xuất ly tam giới m� chẳng trụy đọa trong xuất ly giới, th� gọi l� v� vi thiện xảo.

Nầy X� Lợi Phất! �ại Bồ T�t nhứt thiết ph�p thiện xảo th� gọi l� Nhứt thiết chủng tr�. Nếu đại Bồ T�t vi�n m�n chứng nhập Nhứt thiết chủng tr� th� tất cả thời gian tr� huệ thiện xảo, đ�y gọi l� nhứt thiết ph�p thiện xảo.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t v� muốn tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n tu tập nhứt thiết ph�p thiện xảo như vậy.

Nầy X� Lợi Phất ! �ại Bồ T�t y nơi Bồ T�t tạng v� muốn tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n y theo huệ ph�n biệt thiện xảo th�ng đạt tu tập mười thứ thiện xảo như vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� đại Bồ T�t diệu huệ? Thế n�o l� nghĩa Ba la mật !

Nầy X� Lợi Phất ! Huệ hay hiểu r� tất cả ph�p l�nh l� hiện kiến huệ v� t�y thuận th�ng đạt tất cả ph�p. L� chơn lượng huệ v� như thiệt th�ng đạt tất cả ph�p. L� th�ng đạt huệ v� tất cả chỗ thấy đến c�c ph�p triền phược chẳng l�m chướng ngại. L� ly nguyện huệ v� xa rời tất cả nguyện dục cầu. L� an duyệt huệ, v� dứt hẳn tất cả c�c nhiệt n�o. L� hoan hỉ huệ v� duy�n ph�p hỉ lạc kh�ng đoạn tuyệt. L� y xu huệ v� ở nơi c�c nghĩa tr� đều hiện thấy. L� kiến lập huệ v� kiến lập tất cả ph�p gi�c phẩm. L� chứng tướng huệ v� t�y theo thừa được tu m� chứng được quả. L� liễu tướng huệ v� kh�o chiếu r� được tr� t�nh ấy. L� tế độ huệ v� cứu độ tất cả c�c bạo lưu. L� xu nhập huệ v� hay xu nhập ph�p ch�nh t�nh v� sanh. L� s�ch lệ huệ v� chấn ph�t tất cả c�c ph�p l�nh. L� thanh trừng huệ v� rời l�a phiền n�o trược. L� tối thắng huệ v� tr�o l�n đảnh tất cả ph�p. L� vi diệu huệ v� d�ng tr� tự nhi�n t�y gi�c c�c ph�p. L� ly h�nh huệ v� kh�ng c�n tạp nhiễm ph�p tam giới. L� nhiếp thọ huệ v� l� của hiền th�nh nhiếp thọ. L� đoạn nguyện huệ v� trừ khiến tất cả tướng ph�n biệt. L� xả dật huệ v� xa rời tất cả ngu si hắc �m. L� phương tiện huệ v� an trụ chỗ th�nh tựu của tất cả du gi� sư địa. L� ph�t xu huệ v� sẽ an trụ nhứt thiết th�nh tr� đạo. L� chiếu minh huệ v� trừ diệt tất cả m�n l�a tối v� minh bạo lưu. L� th� nh�n huệ v� khai đạo tất cả như mặt s�ng. L� v� lậu huệ v� huệ nh�n si�u qu� đường t� tịch. L� thắng nghĩa huệ v� chiếu r� đại th�nh đế ấy. L� v� biệt huệ v� kh�o điều thuận. L� quang minh huệ v� l� cửa của c�c tr�. L� v� tận huệ v� khắp tất cả chỗ t�y h�nh chiếu soi. L� v� diệt huệ v� thường thấy rộng. L� giải tho�t đạo huệ v� dứt hẳn tất cả chấp thủ. L� bất ly xứ huệ v� chẳng đồng ở với tất cả phiền n�o chướng ph�p.

Nầy X� Lợi Phất ! Huệ tướng ấy nay Phật lược n�i, n�n biết đại Bồ T�t c�n c� v� lượng v� bi�n huệ. Tại sao ? Như bao nhi�u t�m h�nh m� tất cả ch�ng sanh c�, th� n�n biết đại Bồ T�t cũng c� bấy nhi�u huệ nghiệp tr� h�nh. Như tất cả ch�ng sanh c� bao nhi�u dục giải, n�n biết đại Bồ T�t cũng c� bấy nhi�u tr� huệ quan s�t. Như tất cả ch�ng sanh c� bao nhi�u phiền n�o, n�n biết đại Bồ T�t cũng c� bấy nhi�u quảng đại huệ. Như tất cả Thanh Văn, �ộc Gi�c v� �ẳng Gi�c c� bao nhi�u biến tr�, n�n biết đại Bồ T�t cũng c� bấy nhi�u chỗ huệ sở h�nh.

Nầy X� Lợi Phất ! Tất cả huệ xứ như vậy, chư đại Bồ T�t ở trong ấy đều tinh cần tu học. ��y gọi l� đại Bồ T�t diệu huệ vậy.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thế n�o gọi l� nghĩa Ba la mật.

Nầy X� Lợi Phất ! Nhẫn đến tất cả chỗ biết c�c ph�p diệu thiện được đến bờ kia, n�n biết đều l� nghĩa Ba la mật ;

Nầy X� Lợi Phất ! Tất cả huệ c� đ� rộng n�i ở tr�n, n�n biết đều l� nghĩa Ba la mật.

Chư đại Bồ T�t tu h�nh nghĩa sai biệt vi�n m�n, n�n biết đều l� nghĩa Ba la mật.

Nghĩa Nhứt thiết chủng tr� vi�n m�n, l� nghĩa Ba la mật.

Nghĩa kh�ng chấp trước tất cả ph�p hữu vi v� vi, l� nghĩa Ba la mật.

Nghĩa kh�o gi�c ngộ được tội lỗi lớn của v� lượng sanh tử, l� nghĩa Ba la mật.

Nghĩa hay khai ngộ bất gi�c nơi tất cả ph�p, l� nghĩa Ba la mật.

Hay khai thị ph�p bữu tạng nghĩa v� c�ng tận, l� nghĩa Ba la mật.

Nghĩa v� chướng giải tho�t vi�n m�n, l� nghĩa Ba la mật.

Gi�c ngộ nghĩa b�nh đẳng của th� giới nhẫn tấn định huệ, l� nghĩa Ba la mật.

Nghĩa tối thắng quyết trạch thiện xảo, l� nghĩa Ba la mật.

Nghĩa đi khắp ch�ng sanh giới, l� nghĩa Ba la mật.

Nghĩa v� sanh ph�p nhẫn vi�n m�n, l� nghĩa Ba la mật.

Nghĩa bất thối chuyễn địa cứu c�nh vi�n m�n, l� nghĩa Ba la mật.

Nghĩa thanh tịnh tu trị chư Phật độ, l� nghĩa Ba la mật.

Nghĩa th�nh thục tất cả ch�ng sanh, l� nghĩa Ba la mật.

Nghĩa qua đến đạo tr�ng l�n ngồi t�a Bồ Đề, l� nghĩa Ba la mật.

Nghĩa cứu c�nh x� dẹp tất cả qu�n ma, l� nghĩa Ba la mật.

Nghĩa tất cả Phật ph�p đều vi�n m�n, l� nghĩa Ba la mật.

Nghĩa ch�nh an trụ ph�p m�n sai biệt Bồ T�t tạng, l� nghĩa Ba la mật.

Nầy X� Lợi Phất ! Ở nơi ph�p m�n vi diệu Bồ T�t tạng ch�nh tu gi�c ngộ rồi, Đức Phật n�i đ� đều được cứu c�nh nơi tất cả Ba la mật.

Lại nầy X� LợiPhất ! Nếu c� thiện nam tử thiện nữ nhơn an trụ �ại thừa phải n�n thỉnh cầu ph�p m�n vi diệu Bồ T�t tạng rồi thọ tr� đọc tụng th�ng đạt nghĩa l� giảng dạy mọi người. Tại sao? V� nếu c� ai ở nơi kinh Bồ T�t tạng m� �n trọng lắng nghe thọ tr� đọc tụng th�ng đạt nghĩa l� giảng dạy mọ ingười, th� ngườiấy quyết định được mười thứ c�ng đức xưng t�n lợi �ch.

Những g� l� mười?

Một l� những chỗ được sanh đều cứu c�nh th�ng đạt tất cả c�ng xảo nghiệp vi diệu.

Hai l� sanh tại xứ n�o đều ở d�ng tộc cao vinh vọng đương đời.

Ba l� sanh tại xứ n�o đều c� oai nghi�m lớn thế lực tự tại.

Bốn l� c� lời n�i ra mọi người đều tin phục nghe theo.

Năm l� sanh tại xứ n�o đều được gi�u sang lớn.

S�u l� sanh tại xứ n�o đều được trời người thường k�nh mến.

Bảy l� sanh trong người th� thường l�m Chuyển Lu�n Vương được đại tự tại.

T�m l� sanh c�i trời thường l�m Thi�n �ế Th�ch.

Ch�n l� nếu sanh c�i sắc th� l�m �ại Phạm Vương.

Mười l� sanh tại chỗ n�o thường chẳng xa rời t�m Bồ Đề.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Thiện nam tử thiện nữ nhơn ấy lại c�n được mười thứ c�ng đức xưng t�n lợi �ch. Những g� l� mười?

Một l� chẳng tạp loạn với t� luận ngoại luận.
Hai l� chẳng ph�t khởi ng� kiến.
Ba l� kh�ng c� hữu t�nh kiến.
Bốn l� kh�ng c� mạng giả kiến.
Năm l� kh�ng c� s�t thủ th� kiến.
S�u l� kh�ng ph�t khởi đoạn kiến.
Bảy l� kh�ng ph�t khởi thường kiến.
T�m l� l�ng kh�ng cố cập tất cả sự đời.
Ch�n l� hằng ph�t t�m th� thắng th�ch muốn xuất gia.
Mười l� nếu nghe kinh điển th� mau thọ tr� ngộ hiểu th�m nghĩa.

Lại nầy X� Lợi Phất ! Người thọ tr� nhẫn đến giảng dạy kinh Bồ T�t tạng nầy c�n được mười thứ c�ng đức xưng t�n lợi �ch. Những g� l� mười?

Một l� th�nh tựu ch�nh niệm.
Hai l� th�nh tựu ch�nh gi�c.
Ba l� th�nh tựu ch�nh xu.
Bốn l� th�nh tựu ch� dũng.
Năm l� th�nh tựu ch�nh huệ.
S�u l� được đủ kh�ng chướng nạn.
Bảy l� nhớ sự việc c�c đời trước.
T�m l� t�nh mỏng tham dục kh�ng tham mạnh nhiều chẳng bị tham nặng nhiễu loạn khổ n�o.
Ch�n l� t�nh mỏng tham s�n kh�ng s�n mạnh nhiều chẳng bị s�n nặng nhiễu loạn khổ n�o.
Mười l� t�nh mỏng ngu si kh�ng si mạnh nhiều chẳng bị ngu si nặng nhiễu loạn khổ n�o.

Lại nầy X� Lợi Phất ! C�c người ấy c�n được mười c�ng đức lợi �ch. Những g� l� mười?

Một l� th�nh tựu cơ tốc huệ.
Hai l� th�nh tựu thiệp biện huệ.
Ba l� th�nh tựu m�nh lợi huệ.
Bốn l� th�nh tựu tấn tật huệ.
Năm l� th�nh tựu quảng b�c huệ.
S�u l� th�nh tựu thậm th�m huệ.
Bảy l� th�nh tựu th�ng đạt huệ.
T�m l� th�nh tựu v� trước huệ.
Ch�n l� thường hiện tiền thấy chư Như Lai v� d�ng lời đẹp ca ngợi Phật.
Mười l� kh�o như l� thỉnh hỏi Phật, lại hay như l� khai th�ch nghi vấn.

Lại nầy X� Lợi Phất ! C�c người ấy lại c�n được mười c�ng đức. Những g� l� mười?

Một l� thường muốn xa rời c�c bất thiện hữu.
Hai l� thường th�ch th�n cận với c�c thiện tr� thức.
Ba l� hay th�o c�c thứ tr�i buộc của ma.
Bốn l� hay dẹp trừ c�c qu�n trận của ma.
Năm l� hay kh�o quở ch�n tất cả phiền n�o.
S�u l� với tất cả h�nh l�ng lu�n rời bỏ.
Bảy l� v� bội tất cả con đường hướng đến �c đạo.
T�m l� hướng về tất cả đường đến Niết b�n.
Ch�n l� kh�o n�i tất cả hạnh bố th� thanh tịnh vượt qua sanh tử.
Mười l� hay kh�o theo học tất cả quỹ tắc của Bồ T�t l�m, lại hay phụng h�nh lời chư Phật dạy.

Nầy X� Lợi Phất ! Nếu c� thiện nam tử thiện nữ nhơn ở nơi ph�p m�n vi diệu đại Bồ T�t tạng nầy m� c� thể �n trọng lắng nghe thọ tr� đọc tụng nghi�n tầm nghĩa l� th�ng đạt r� r�ng lại giảng dạy mọi người, n�n biết những người ấy được những c�ng đức xưng t�n lợi �ch như tr�n".

�ức Thế T�n muốn tuy�n lại nghĩa ấy m� n�i kệ rằng :
"Người th�ng s�ng c� huệ v� bi�n
Hay kh�o th�ng đạt ph�p v� nghĩa
Văn từ t�n thắng kh�o tr�n đủ
Do thọ tr� được kinh vương nầy
Thường được gi�u nhiều tạng ph�p bửu
Hằng vui đẹp dạ l�m ph�p th�
Ph�t sanh sự vui tối thượng thắng
Do thọ tr� được kinh vương nầy
Nhiều ch�ng sanh nghe thuyết ph�p ấy
Chứng c�ng đức thắng rộng lớn nầy
Phật sẽ tuy�n b�y c�ng đức ấy
Như người tr� kinh đ� được c�
Người được huệ tối thắng như đ�y
Ở nơi ch�nh ph�p kh�ng hề hư
Do niệm ph�t sanh tr� vi diệu
N�i chỗ nương của V� Thượng tr�
Si�ng cầu kh�o n�i c�u ch�nh ph�p
Chỗ được ngợi khen của ch�ng th�nh
Thường nghe ph�t khởi hạnh si�u thắng
Do tr� đọc giảng kinh vương nầy
Người tr� nghe rồi tr� th�m nghĩa
Ở nơi văn c� kh�ng vọng chấp
Thường theo nghĩa l� để qu�n chiếu
Tăng trưởng diệu tr� lượng v� bi�n
V� bi�n diệu tr� v� bi�n nghĩa
Nghĩa giải đệ nhứt kh� nghĩ b�n
�i khắp mười phương rộng khen ngợi
Nghe kinh được lợi kh�ng c�ng tận
Rất kh�o l�m mỏng tham s�n si
Mau được đệ nhứt t�m thanh tịnh
Do nghe kinh Bồ T�t tạng nầy
C�ng đức thắng lợi v� bi�n tế
Dầu được thắng t�i kh�ng ph�ng dật
So l� với của g� ki�n cố
Biết thấu của đời chẳng bền thiệt
Kh�ng luyến của đời đi xuất gia
Ra đến chỗ vắng ở n�i rừng
H�n trầm kia thường xa rời hẳn
Lắng nghe tịnh ph�p kh�ng hề nh�m
Ch�nh gi�o tĩnh lự kh�ng lẫn tiếc
Thỉnh hỏi quyết nghi nơi �ạo Sư
Nghe rồi v� người dạy rộng lại
Do đ�y tăng trưởng tr� vi diệu
Nơi ph�p bạch tịnh kh�ng hề mất.

Nầy X� Lợi Phất! Chư đại Bồ T�t v� muốn tu h�nh B�t Nh� Ba la mật n�n ở nơi kinh điển đại Bồ T�t tạng nầy tinh tấn tu học thật h�nh Bồ T�t hạnh.

��y gọi l� đại Bồ T�t ở nơi B�t Nh� Ba la mật phương tiện tu học ph�p yếu".

PH�P BỒ T�T TẠNG
PHẨM B�T NH� BA LA MẬT
THỨ MƯỜI MỘT

HẾT

�

Ti�́p Tục� 1212 Phẩm Đại Tự Tại Thi�n Thọ K�

�